Bezsenność – przyczyny, objawy, skutki i sposoby na bezsenność

Osoby cierpiące na bezsenność skarżą się na trudności w zasypianiu, utrzymaniu snu, zbyt wczesne budzenie się lub sen o złej jakości, który nie daje wypoczynku.

Aby te objawy były traktowane jako nieprawidłowe, zaburzenia snu muszą prowadzić do gorszego samopoczucia lub zaburzać funkcjonowanie w ciągu dnia. Dodatkowo powinny występować przez co najmniej jeden miesiąc, trzy razy w tygodniu lub więcej.

Powyższe kryteria diagnostyczne bezsenności oznaczają, że obiektywnymi wyznacznikami ciężkości bezsenności są: czas trwania objawów, ich częstość oraz stopień w jaki wpływają one na codzienne życie pacjenta.

Aby rozpoznać bezsenność nie jest konieczne zmierzenie długości i jakości snu przy pomocy badań specjalistycznych. Wystarczy subiektywne odczucie pacjenta, że jego sen jest zaburzony.

Fot. pixabay.com

W badaniach naukowych na przykład nad lekami nasennymi trudności z zasypianiem definiuje się najczęściej jako wydłużenie okresu zasypiania, czyli latencji snu, przekraczający 45 minut.

Jako trudności z utrzymaniem snu definiuje się łączny czas wszystkich wybudzeń ze snu w ciągu nocy, czyli czas czuwania wtrąconego, powyżej 30 minut. Jako zbyt krótki uznaje się całkowity czas snu poniżej 6–6,5 godziny.

Ta wartość nie dotyczy jednak osób z małą potrzebą snu (mniej niż 6 godzin).

Klasyfikacja i przyczyny bezsenności

W Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych (ICD-10) zaburzenia snu dzieli się na nieorganiczne i organiczne, czyli niezwiązane lub związane z chorobami układu nerwowego lub somatycznymi.

Amerykańska klasyfikacja chorób i zaburzeń psychicznych (DSM-IV) dzieli zaburzenia snu na pierwotne i wtórne, czyli na występujące samoistnie lub towarzyszące innym chorobom.

Z praktycznego punktu widzenia najbardziej przydatny jest jednak podział bezsenności ze względu na czas trwania objawów.

Bezsenność przygodna (o czasie trwania do kilku dni) i bezsenność krótkotrwała (o czasie trwania do 4 tygodni) są najczęściej powodowane reakcją na stres (np.

problemy zawodowe, szkolne, rodzinne) lub zmianą tryby życia (np. przeprowadzka, podróż ze zmianą stref czasu).

Bezsenność krótkotrwałą mogą wywołać również choroby somatyczne, na przykład infekcje, choroby przebiegające z bólem.

Bezsenność przewlekła, czyli trwająca powyżej miesiąca, najczęściej jest związana z zaburzeniami psychicznymi (szczególne depresją i zaburzeniami lękowymi), przewlekłymi chorobami somatycznymi (np. zaburzeniami hormonalnymi, przewlekłymi stanami zapalnymi np.

reumatoidalnymi, przewlekłymi zespołami bólowymi, chorobami neurologicznymi i narządu ruchu, które uniemożliwiają aktywność fizyczną w ciąg dnia) oraz uzależnieniami na przykład od alkoholu.

Pierwotne zaburzenia snu, nawet w ośrodkach medycyny snu, do których kierowani są pacjenci już po wykluczeniu zaburzeń psychicznych i chorób somatycznych, rzadziej są przyczyną problemów ze snem niż choroby wymienione na rycinie 1.

Ryc. 1.

Bezsenność – przyczyny, leczenie, zapobieganie, skutki, sposoby

Sen odgrywa wszechstronną rolę dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Tkanki regenerują się po wysiłku w ciągu dnia, uzupełniane są poziomy hormonów i dochodzi do regulacji ciśnienia krwi oraz procesów metabolicznych. Sen ma także duże znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania psychiki człowieka.

Uważa się bowiem, że podczas snu umysł porządkuje wspomnienia i to, czego się nauczyliśmy – dlatego właśnie studenci często idą spać po dniu nauki przekonani, że nie pamiętają nic z przyswojonej wiedzy, by obudzić się następnego dnia ze świetnie opanowanym materiałem.

Co ciekawe, niektórzy badacze sugerują, że sny są efektem właśnie tego procesu.

Wbrew potocznemu mniemaniu bezsenność to nie tylko problemy z zasypianiem. Twój sen nie jest prawidłowy, jeżeli obserwujesz u siebie którykolwiek z następujących objawów:

1. dłuższy niż 30 minut odcinek czasu pomiędzy położeniem się a zaśnięciem,

2. budzenie się w nocy na łącznie dłużej niż 30 minut – bez względu na ilość takich przebudzeń,

3. zbyt krótki sen, wywołany budzeniem się nad ranem bez możliwości powtórnego zaśnięcia,

4. niezdolność do wysypiania się – nieprawidłowy sen to także taki, który pomimo normalnych parametrów długości, czasu zasypiania itp. nie daje ci uczucia wypoczęcia następnego dnia.

Niektórzy mają wrodzone predyspozycje do bezsenności pomimo ogólnego stanu zdrowia w normie. Problemy ze snem u nastolatków mogą być związane z przemianami hormonalnymi czy ogólną nadwrażliwością układu nerwowego. Na nieco więcej uwagi zasługują problemy ze snem u dzieci, zwłaszcza bardzo małych, ponieważ mogą być objawem różnych chorób i dysfunkcji rozwojowych.

Niemniej jednak można założyć, że w większości przypadków problemy ze snem są efektem złych decyzji odnośnie do trybu życia. Współczesny człowiek posiada mnóstwo okazji, by rozregulować swój zegar biologiczny. Nie jest przesadą stwierdzenie, że bezsenność jest obecnie chorobą cywilizacyjną. Oto najczęściej występujące jej przyczyny:

1. korzystanie do późna z elektroniki – wyświetlacz telefonu, monitor komputera czy telewizor emitują bladoniebieskie światło, które „oszukuje” organizm, że wciąż jest dzień,

2. jedzenie obfitych posiłków przed pójściem spać,

3. spożywanie nadmiernych ilości kawy, nikotyny oraz alkoholu,

4. bez względu na przyczynę, stres i problemy ze snem to nierozłączna para,

5. spędzanie czasu w łóżku w celach innych niż spanie lub seks – np. korzystanie z laptopa, oglądanie telewizji, jedzenie,

6. drzemki w ciągu dnia.

Problemy ze snem mogą być także objawem różnego rodzaju zaburzeń psychicznych takich jak nerwice czy depresja. Niektóre schorzenia układu krążenia lub hormonalnego także prowadzą do bezsenności.

Gdy jesteśmy niewyspani, nasz układ nerwowy gorzej funkcjonuje. Jesteśmy drażliwi, mniej precyzyjni i gorzej zapamiętujemy. Nie tylko utrudnia to funkcjonowanie, ale może prowadzić do wypadków w pracy czy podczas obsługi pojazdów, a w szerszej perspektywie problemy ze snem mogą powodować depresję i inne choroby psychiczne.

Bezsenność wpływa negatywnie na układ krążenia i obniża jego wydolność. Przez obniżone tempo metabolizmu i zmęczenie mamy też potrzebę, by więcej jeść, gdy jesteśmy niewyspani, przez co łatwiej przybieramy na wadze.

W pierwszej kolejności należy uregulować rytm dobowy i wyeliminować wymienione powyżej czynniki. Jeżeli to nie poskutkuje, pomóc w zaśnięciu mogą następujące metody:

1. aktywność fizyczna przed położeniem się spać,

2. medytacja, słuchanie muzyki relaksacyjnej,

3. ziołowe leki uspokajające lub picie naparu z melisy,

4. zażywanie melatoniny – substancja ta jest produkowana naturalnie przez organizm, a jej niedobory są najczęstszą przyczyną bezsenności; tabletki z melatoniną można kupić bez recepty za kilka złotych,

5. zakup komfortowego materaca.

Oczywiście te domowe sposoby znajdują zastosowanie tylko w przypadkach lekkiej i umiarkowanej bezsenności. Cięższe przypadki wymagają konsultacji z lekarzem, który może przepisać leki uspokajające lub nawet skierować na psychoterapię. Rzadko bowiem zdarza się, by poważna bezsenność występowała samoistnie, a nie jako objaw większych problemów z psychiką.

• sen
• regeneracja organizmu
• bezsenność
• metabolizm
• stres
• depresja

• Kiedy trawienie jest utrapieniem Przez dokuczliwe objawy wielu z nas doskonale wie, gdzie akurat znajduje się zjedzony posiłek. Pieczenie w przełyku, uczucie ciężkości w żołądku, wzdęty brzuch i… Joanna Zielewska | Onet.
• Alergia pod kontrolą. Nieleczona może prowadzić do groźnych chorób Objawy alergii to głównie katar, łzawienie oczu i wysypka. Ale ta przewlekła choroba może objawiać się także nietypowo: bezsennością, depresją lub biegunką….
• Problemy ze snem. Jak radzić sobie z bezsennością? Problemy ze snem to dolegliwość, która dotyka już 45% ludzi na całym świecie. Co trzecia osoba zmagająca się z problemami ze snem nie podejmuje żadnych działań,…
• Roślinni pomocnicy Dopada cię brak energii, zmęczenie, a nawet senność? Masz zszargane nerwy? Pomogą zioła, które działają lepiej niż energetyki. Mirosław Angielczyk
• Charakterystyka bólu w neuropatii obwodowego układu nerwowego Zszargane nerwy można mieć nie tylko w przenośni, ale niestety także dosłownie. Kiedy nerwy tworzące obwodowy układ nerwowy przechodzą w stan zapalny lub zostają… Julia Wolin
• Stilnox Stilnox to lek stosowany w psychiatrii i neurologii do krótkotrwałego leczenia bezsenności. Preparat oddziałuje na ośrodkowy układ nerwowy, ma właściwości… MP | Medycyna praktyczna
• Nasen Nasen to lek stosowany w neurologii i psychiatrii do krótkotrwałego leczenia bezsenności. Preparat oddziałuje na ośrodkowy układ nerwowy, ma właściwości nasenne…. MP | Medycyna praktyczna
• Tabletki nasenne to kupowanie snu na kredyt Środki nasenne w perspektywie długoterminowej nie pomagają leczyć bezsenności. To tak, jakbyśmy kupowali sen na kredyt, który i tak przyjdzie nam spłacić w…
• Zolpic – skład, działanie i dawkowanie leku na sen i uspokojenie Zolpic to lek, który stosowany jest w leczeniu bezsenności. Substancją aktywną preparaty Zolpic jest zolpidem, czyli lek nasenny z grupy imidazopirydyn. Zolpic… Monika Wasilonek | Onet.
• Objawy niedoboru witamin Niedobór witamin, czyli awitaminoza, to częsty problem osób, które nie mają odpowiednio zbilansowanej diety. W skrajnym przypadku może prowadzić do groźnych…

Bezsenność (insomnia) – przyczyny, leczenie, zapobieganie

Bezsenność dotyka coraz większej liczby osób i niedługo będzie ją można nazywać chorobą cywilizacyjną. Zwana inaczej insomnią, polega na zaburzeniach rytmu snu.

Osoby cierpiące na bezsenność mają kłopoty z zasypianiem, a ich sen jest bardzo lekki i łatwo go przerwać – jakby mózg stałe pozostawał w stanie czuwania.

Przez to sen jest nieefektywny, chory budzi się zmęczony i rozdrażniony, a w konsekwencji ma problemy z koncentracją i wzmożonym stresem. Przyczyny bezsenności są różne, tak samo jak różne są metody walki z nią.

1. Przyczyny i objawy bezsenności

Bezsenność charakteryzuje się podobnie jak ból. Jeśli występuje przez okres dłuższy niż 3 tygodnie, definiuje się ją jako przewlekłą i klasyfikuje jako chorobę.

Przyczyny tego zaburzenia mogą być różne, abezsenność może być krótkotrwała lub utrzymywać się nawet przez kilka tygodni (wówczas trzeba koniecznie zgłosić się do lekarza).

Zaburzenia snu mogą być spowodowane wewnętrznym niepokojem i stresem związanym z trudną sytuacją życiową czy problemami w pracy.

Wtedy wystarczy po prostu zminimalizować ten czynnik i sen powinien wrócić do normy.

Liczba osób cierpiących na ten rodzaj zaburzeń, wzrasta wraz z wiekiem. Ta dolegliwość dużo częściej dopada kobiety niż mężczyzn. Z wiekiem rodzaj bezsenności ulega zmianie. Młodzi ludzie przeważnie mają trudności z zasypianiem, po czym zaczynają kłaść się coraz później, a to skutkuje długim spaniem oraz pojawieniem się kłopotów z wczesnym wstawaniem.

Nie tylko czynniki wewnętrzne warunkują wystąpienie bezsenności, nierzadko zdarza się, że zaburzenie pojawia się w wyniku niezależnych od nas przyczyn, takich jak upał, długotrwały hałas czy zbyt ostre światło. Nie bez znaczenia jest również nadmierna ilość spożytej kofeiny. Bezsenność często dotyka też kobiety po okresie menopauzy.

Do objawów bezsenności należą:

• trudności z zasypianiem
• wybudzanie się w nocy
• nocne koszmary
• bóle głowy
• lekki sen lub całkowity brak snu w ciągu nocy

1.1. Bezsenność a inne choroby

Przyczyn insomnii najczęściej jednak należy niestety szukać w zaburzeniach o podłoży psychicznym i psychonerwicowym.

Osoby narażone na ciągły stres, borykające się z depresją, zaburzeniami lękowymi i cierpiące z powodu utraty pracy lub bliskiej osoby są zdecydowanie bardziej narażone na wystąpienie bezsenności.

Także choroby wywołane natręctwem myśli, zaburzeniami obsesyjno-kompulsywnymi i reakcja na wydarzenia dnia codziennego może mieć duży wpływ na jakość i czas trwania snu.

Bezsenność może być wywołana także przez:

• bezdech
• nocne kurcze i zespół niespokojnych nóg (RLS)
• chrapanie
• lunatyzm
• narkolepsję
• przerost prostaty
• nadciśnienie tętnicze
• niewydolność serca

Zobacz odpowiedzi na pytania osób, które miały do czynienia z tym problemem:

Wszystkie odpowiedzi lekarzy

2. Metody leczenie bezsenności

Przewlekła bezsenność wymaga leczenia u źródła. To znaczy, że jeśli jej przyczyną jest długotrwały stres związany z pracą, zaburzenia lękowe czy choroby somatyczne (między innymi prostata), należy przede wszystkim wyeliminować czynnik, który powoduje bezsenność.

Podczas wizyty u lekarza nie można pominąć żadnej istotnej informacji na temat trybu życia, ponieważ wszystko może mieć kluczowe znaczenie dla rozpoznania przyczyny bezsenności. Ważne jest na przykład to, czy przed snem sprawdzamy coś w telefonie albo oglądamy film.

Niebieskie światło emitowane przez ekrany ma duży wpływ na wystąpienie zaburzeń snu. Lekarza należy także poinformować o wszystkich nawykach żywieniowych, np. czy lubimy podjadać tuż przed snem.

W celu poprawnej diagnostyki, warto jest prowadzić szczegółowy dziennik, aby znaleźć jak najwięcej prawidłowości i cech wspólnych występowania bezsenności.

W celu wyleczenia bezsenności, lekarz może zapisać leki z grupy benzodiazepin, a także innych preparatów nasennych, przeciwdepresyjnych i mających działanie uspokajające. Jeżeli uzna to za konieczne, może skierować osobę dotkniętą bezsennością do poradni psychologicznej lub na psychoterapię, aby zwalczyć źródło problemu.

Czasem stosuje się leczenie w laboratorium snu, przy pomocy polisomnografów. Sen badanego jest wówczas dokładnie analizowany i na tej podstawie określa się czas zasypiania, wszystkie fazy snu, a później szuka ewentualnych przyczyn bezsenności.

Bezsenność nie stanowi wskazania do badań polisomnograficznych, jednak czasami wykonuje się je, aby odróżnić kłopoty ze snem od innych zaburzeń. Badanie polisomnograficzne polega na całonocnym rejestrowaniu elektroencefalogramu, oddechu, ruchów gałek ocznych oraz napięcia mięśniowego. Uzyskany obraz dzieli się na fazy snu – od I do IV i REM.

W przypadku leczenia farmakologicznego leki nasenne i uspokajające można podzielić na dwie grupy. Pierwsza to leki wpływające na receptory GABA-ergiczne, drugą stanowią leki antydepresyjne. Ostatnio zwiększyło się stosowanie takich leków, nawet bez objawów depresji. Pomocniczo, w przypadku występowania lęku, stosowane są leki przeciwlękowe.

W leczeniu tego, że nie można spać, najważniejsze jest odpowiednie dopasowanie leków do rodzaju bezsenności. Osobom, które mają trudności z zaśnięciem, podaje się najkrócej działający lek.

Jeśli problem dotyczy przewlekłej bezsenności, zalecane jest branie leku tylko co kilka nocy, ponieważ codzienne stosowanie może skutkować uzależnieniem. U osób starszych bardziej wskazane są leki o pośrednim okresie półtrwania.

Leki nasenne powinny być stosowane bardzo ostrożnie, ponieważ np. barbiturany mają silną tendencję uzależniającą. Środki z grupy benzodiazepin są bezpieczniejsze, mają już dużo mniejsze właściwości uzależniające, ale należy pamiętać, że nie zerowe.

Leki nasenne powinno odstawiać się stopniowo. Nagłe odstawienie może spowodować tzw. objawy odbicia, a więc wzmożony lęk, bezsenność, drażliwość nerwową i inne.

Ważna jest także odpowiednia higiena snu, tzn. np. wietrzenie pomieszczenia przed pójściem spać. Nie ulega wątpliwości, że osoby mające problemy z zasypianiem czy budzące się w nocy powinny szukać pomocy u lekarza. Bezsenność można wyleczyć, aczkolwiek jest ona dolegliwością, która w każdym momencie życia może powrócić – np. z powodu jakiegoś stresu].

3. Jak samemu radzić sobie z bezsennością

Poza leczeniem farmakologicznym i psychoterapią, warto też zastosować się do kilku zaleceń, aby samemu poradzić sobie z bezsennością, zwłaszcza, jeśli nie jesteśmy w stanie wyeliminować jej głównej przyczyny.

Przede wszystkim nie powinno się korzystać z komputera, telefonu ani oglądać telewizji na godzinę przed pójściem spać, aby wyeliminować wpływ niebieskiego światła na jakość snu.

Bardzo ważne jest też, aby nie zabierać do sypialni sprzętów elektronicznych ani tym bardziej pracy. Łóżko powinno służyć do snu i seksu, tylko wtedy mózg otrzyma odpowiedni sygnał, że to czas na odpoczynek.

Dobrą praktyką jest także kładzenie się do łóżka i wstawanie o regularnych porach, aby wyrobić nawyk.

Nie najlepszym pomysłem jest dosypianie w ciągu dnia i zasypianie na siłę. Sen musi przychodzić naturalnie. W przypadku łagodnych zaburzeń pomocna może okazać się np. relaksacyjna muzyka. Dodatkowo warto wietrzyć pomieszczenie o brać chłodne prysznice, ponieważ najlepsza temperatura do spania wynosi około 16-18 stopni Celsjusza.

Jeśli to możliwe, warto zrezygnować także z nadmiernego spożywania kawy, mocnej herbaty, alkoholu i palenia papierosów. W zasypianiu pomóc mogą natomiast herbaty ziołowe (szczególnie melisa i rumianek).

Dodatkowo dobrze jest zainteresować się praktykami medytacyjnymi oraz jogą, które mogą uspokoić ciało i umysł i pozbyć się zbędnego napięcia. Oczywiście tylko, jeśli nie będziemy nastawieni do tego pomysłu sceptycznie.

W udzieleniu odpowiedzi na pytanie, czy mamy do czynienie z bezsennością, o której należy powiedzieć lekarzowi, może pomóc krótki kwestionariusz samooceny bezsenności.

• Czy często masz trudności z zasypianiem?
• Czy budzisz się zbyt wcześnie rano?
• Jeżeli często budzisz się w ciągu nocy, czy masz trudności z ponownym zaśnięciem?
• Czy często czujesz się zmęczony/a, gdy budzisz się rano?
• Czy utrata snu wpływa na Twój nastrój w ciągu dnia (powoduje, że czujesz napięcie, podrażnienie lub [przygnębienie)?
• Czy utrata snu wpływa na twoją pracę w ciągu dnia (pogorszenie koncentracji, pamięci i możliwości poznawczych)?

Jeśli odpowiedź na co najmniej trzy pytania brzmi TAK, dobrze jest skonsultować się w tej sprawie z lekarzem lub wypróbować kilka ‘domowych’ sposobów walki z insomnią. Bezsenność to choroba, z którą możemy sobie poradzić sami, jednak wymaga to sporo pracy i zaangażowania.

4. Rokowania w bezsenności

Rokowanie w bezsenności zależy w dużej mierze od przyczyn ją powodujących, w jednych rokowanie jest dobre, w innych złe, gdyż leczenie choroby podstawowej nie zawsze jest możliwe bądź bardzo trudne.

4.1. Dobre rokowania

Najlepsze rokowanie mają pacjenci, których problemy ze snem są spowodowane np. stresującymi przeżyciami bądź nieprzestrzeganiem zasad snu i występuje u nich tzw. bezsenność przygodna.

W takich przypadkach odpowiednie wsparcie psychologiczne, stosowanie metod relaksacyjnych i wprowadzenie w życie prawidłowych zasad higieny snu prawie w 100% skutkuje pełnym wyleczeniem – pod warunkiem że rozpoznanie jest prawidłowe i nie nakłada się na nie inna przyczyna bezsenności.

Dobre rokowanie wyleczenia z bezsenności stanowią schorzenia, których rolę w powodowaniu zaburzeń snu udowodniono oraz można je skutecznie leczyć bądź ograniczać ich objawy.

Wśród nich znajdują się choroby przebiegające z przewlekłym bólem – choroby nowotworowe, choroba zwyrodnieniowa stawów, choroby reumatologiczne. Prawidłowo prowadzone leczenie przeciwbólowe przez wykwalifikowanych do tego specjalistów pozwala w większości przypadków, o ile nie ma innych towarzyszących chorób, wystarczająco poprawić komfort życia i sen.

Innymi chorobami należącymi do tej grupy są choroby, takie jak: nadczynność tarczycy czy inne zaburzenia hormonalne, w przypadku których odpowiednie stosowanie leków może dać bardzo dobre rezultaty. Również choroby sercowo-oddechowe, np. niewydolność serca, zespoły bezdechu sennego, odpowiednio leczone, skutkują poprawą jakości snu.

4.2. Złe rokowania

Złym rokowaniem charakteryzuje się bezsenność spowodowana przewlekłymi chorobami psychicznymi, takimi jak: schizofrenia, depresja, zespoły lękowe oraz uzależnienia. Wśród tych ostatnich dużą grupę pacjentów stanowią uzależnieni od środków nasennych.

Jak pisałem w innych artykułach, oprócz uzależnienia, dochodzi do tolerancji, czyli zjawiska, w którym organizm szybko przestaje reagować na małe dawki leku, i do zwalczenia objawów potrzeba coraz większej ilości leku.

Wyleczenie przewlekłego uzależnienia od leków nasennych i uspokajających jest na dzień dzisiejszy w większości przypadków niemożliwe.

5. Możliwe powikłania bezsenności

Bezsenność jest obciążona bardzo wieloma powikłaniami zarówno somatycznymi, jak i psychicznymi. Ma też bardzo niekorzystny wymiernik ekonomiczny i społeczny.

Ostatnio przeprowadzone badania naukowe potwierdziły negatywny wpływ bezsenności na dobowe wartości ciśnienia tętniczego. Zauważono ogólny wzrost ciśnienia zarówno skurczowego (górnego), jak i rozkurczowego (dolnego). Dodatkowo stwierdzono duży, większy niż zwykle, wzrost ciśnienia krwi w godzinach porannych, a także brak spadku ciśnienia w godzinach nocnych.

Przewlekły niedobór snu prowadzi nieuchronnie do osłabienia układu odpornościowego organizmu. W praktyce oznacza to większą podatność osoby z bezsennością na wszelkie infekcje, które gdy są bardzo poważne i nieleczone, mogą zagrażać życiu pacjenta.

Zwiększone jest również ryzyko wypadków, co powoduje częstsze niż u osób zdrowych złamania kości, zwichnięcia, skręcenia stawów, obrażenia wielonarządowe doznane w wypadkach komunikacyjnych.

Bezsenność – choroby, które powodują problemy ze snem

Bezsenność to dolegliwość, której przyczyną może być niewywietrzone pomieszczenie lub zbyt wysoka temperatura w nim panująca. Jednak najczęstszą przyczyną kłopotów ze snem są dolegliwości zdrowotne, np.: zgaga, bezdech nocny, choroby reumatyczne, układu oddechowego, pokarmowego albo nadczynność tarczycy. Sprawdź, które choroby mogą powodować bezsenność.

Bezsenność może mieć różne przyczyny. Kłopoty ze snem może powodować na przykład niewywietrzony pokój, w którym jest duszno i temperatura powietrza jest zbyt wysoka.

Do problemów ze snem może się przyczynić także niewygodne łóżko, hałas zza ściany czy odgłos chrapania.

Jednak najczęstszą przyczyną trudności w zasypianiu, utrzymaniu snu, zbyt wczesnego budzenia się lub snu o złej jakości (który nie daje wypoczynku), są różne, często bardzo poważne, choroby.

Posłuchaj, które choroby mogą powodować bezsenność. To materiał z cyklu DOBRZE POSŁUCHAĆ. Podcasty z poradami.

To view this video please enable JavaScript, and consider upgrading to a web browser that supports HTML5 video

Bezsenność – przyczyny. Niewydolność serca

Jedną z poważniejszych przyczyn bezsenności jest lewokomorowa niewydolność serca. Wówczas chory nie może spać na płasko, gdyż serce nie jest w stanie przepompować krwi zgromadzonej w płucach. Chory ma duszność i musi usiąść, co wybudza go ze snu.

Bezsenność – przyczyny. Nadciśnienie tętnicze

Gdy naczynia krwionośne zarastają blaszką miażdżycową, krew nie może przez nie swobodnie przepływać. Wtedy pojawiają się bóle i zawroty głowy, czasem duszność i kłopoty ze snem. U niektórych osób ciśnienie w nocy może być bowiem zbyt wysokie, co może objawiać się m.in. trudnościami w zasypianiu lub utrzymaniu snu, zbyt wczesnym budzeniem się czy snem złej jakości.

Co zrobić żeby lepiej spać?

Bezsenność – przyczyny. Astma

Problemy ze snem mogą powodować także przewlekłe choroby płuc, np. astma. W przypadku tego schorzenia napady duszności najczęściej występują właśnie w nocy. Również obturacyjna choroba płuc wiąże się z ze spłyceniem snu nocnego oraz skróceniem całkowitej długości snu w ciągu nocy.

Bezsenność – przyczyny. Nadczynność tarczycy

Podwyższony poziom hormonów tarczycy, który obserwuje się w przebiegu jej nadczynności, może przyczynić się m.in. do niepokoju czy przyspieszenia rytmu serca, co może doprowadzić do bezsenności.

Bezsenność – przyczyny. Zgaga

Ta przykra dolegliwość może budzić nawet kilka razy w ciągu nocy, pogarszając samopoczucie. Wpływa na jakość życia oraz na kondycję całego organizmu.

Masz zgagę i chcesz się wyspać? Nie pij dużej ilości płynów przed pójściem spać

To uczucie palenia za mostkiem. Rozpoczyna się w nadbrzuszu i promieniu wzdłuż klatki piersiowej do szyi Powoduje to wsteczne zarzucanie kwaśnej treści żołądkowej do przełyku i drażnienie jego błony śluzowej.

W pozycji leżącej utrudnione jest przełykanie i nasilają się objawy. Chorego budzi silny kaszel i uczucie dławienia. Jeżeli brak snu spowodowany jest przez zgagę, trzeba ustalić przyczyną występowania schorzenia.

Zgaga występująca sporadycznie jest dolegliwością wynikająca z niezdrowego stylu życia lub złych przyzwyczajeń.

Bezsenność – przyczyny. Zespół niespokojnych nóg

Szacuje się, że około 10 proc. społeczeństwa nie wysypia się, bo cierpi na zespół niespokojnych nóg (RLS – Restless Legs Syndrome). To mimowolne ruchy samych nóg. Naukowcy zbadali, że może ich być ok. 50 w ciągu godziny (rekordzistów zarejestrowano nawet 800 ruchów nóg na godzinę).

Cierpiący na RLS opisują swoje doznania jako mrówki biegające pod skórą, robaki pełzające między mięśniami czy krew buzującą w żyłach. Objawy te z niewiadomego powodu nasilają się w trakcie odpoczynku, czyli m.in. właśnie w czasie snu. Nie wiadomo dokładnie co jest przyczyną tej przypadłości.

Jedna z tez powołuje się na genetyką – podobno wystarczy po jednym z rodziców odziedziczyć wadliwy gen. U ok. 40 proc. chorych symptomy RLS ujawniają się już w dzieciństwie. Z wiekiem choroba się pogłębia. Wywołać lub zaostrzyć objawy tego schorzenia mogą też np. niektóre choroby (m.in.

cukrzyca, mocznica, niedokrwistość z niedoboru żelaza), pewne leki (np. przeciwwymiotne, przeciwpadaczkowe, antyalergiczne).

Niestety dotychczas nie wynaleziono leku, który uspokoiłby nogi i pozwalał wreszcie porządnie się wyspać. Niektórym pomaga późne chodzenie spać (o 2-3 w nocy), innym ciepłe lub zimne okłady na łydki, a jeszcze innym np. joga. Lekarze ordynują zaś m.

in. leki działające na tzw. układ dopaminy (neuroprzekaźnika w mózgu, którego zbyt niski poziom naukowcy wiążą z objawami RLS), środki zmniejszające napięcie mięśni albo nasenne. Niestety, żadna z tych terapii nie jest pozbawiona skutków ubocznych.

Bezsenność w czasie ciąży i przed porodem

Przyczyn bezsenności w ciąży jest wiele – pojawiają się kurcze nóg, macica uciska przeponę, dziecko nie daje spokoju, a dodatkowo przyszła mama bardzo często musi wstawać w nocy do toalety. W takiej sytuacji ciężarna powinna przed snem wykonać ćwiczenia relaksacyjne, wziąć kąpiel z kilkoma kroplami olejku z lawendy i wywietrzyć sypialnię.

Bezsenność – przyczyny. Menopauza

Badania wykazują, że estrogeny wydłużają fazę REM. Problemy ze snem mogą więc mieć panie po menopauzie. W takim przypadku skuteczną metodą walki z bezsennością jest zastosowanie u nich hormonalnej terapii zastępczej.

Bezsenność – przyczyny. Stres

Życie w ciągłym stresie, w stanie ciągłego niepokoju lub przeżycie silnego szoku emocjonalnego również może się przyczynić do problemów z zasypianiem. Wówczas w ciągu dnia pojawiają się objawy, takie jak problemy z pamięcią i koncentracją, osłabienie motywacji czy uczucie ogromnego wyczerpania.

Bezsenność – przyczyny. Choroba psychiczna

Problemy ze snem są także częstym objawem chorób psychicznych, m.in. choroby afektywnej dwubiegunowej, nerwicy czy schizofrenii. Bezsenność lub zbyt wczesne budzenie się dotyka zwłaszcza osoby cierpiące na depresję.

Do zaburzenia snu dochodzi także w przebiegu chorób, które są przeciwieństwem zespołów depresyjnych czy zaburzeń lękowych, np. zespole maniakalnym.

Chorzy zmagający się z tym schorzeniem są nadmiernie pobudzeni, co utrudnia im zasypianie.

Bezsenność – przyczyny. Leki i używki

Do problemów ze snem mogą się przyczynić także niektóre leki, takie jak antydepresanty, glikokortykosteroidy czy doustne leki antykoncepcyjne. Również leki hamujące apetyt mogą spowodować bezsenność. Osoby, które nagle odstawiły lub przedawkowały leki uspokajające, także mogą mieć kłopoty z zasypianiem.

Poza tym przyczyną bezsenności może być wypicie – zwłaszcza przed snem – dużej ilości kawy i mocnej herbaty, Yerba Mate czy napojów energetyzujących.

Bezsenność – jak sobie radzić?

Przyczyny bezsenności najprościej można podzielić na fizyczne i psychologiczne. Medyczne klasyfikacje rodzajów bezsenności z uwzględnieniem jej pochodzenia są dość rozbudowane.

Z punktu widzenia jakości życia oraz możliwości efektywnego leczenia najistotniejszy wydaje się jednak podział bezsenności ze względu na czas trwania jej objawów.

Bezsenność przygodna, czyli trwająca do kilku dni, i bezsenność krótkotrwała, a więc trwająca krócej niż miesiąc, są najczęściej wywoływane stresem, zmianą trybu życia oraz zakłóceniem rytmu dobowego. Mogą być też skutkiem krótkotrwałych chorób, takich jak infekcje czy bóle różnego pochodzenia.

Bezsenność przewlekła, trwająca powyżej 4 tygodni, najczęściej jest związana z:

• zaburzeniami psychicznymi (zaburzenia lękowe, nerwica, depresja, choroba afektywna dwubiegunowa),
• chorobami i zaburzeniami przewlekłymi (przewlekłe stany zapalne, przewlekłe zespoły bólowe, zaburzenia gospodarki hormonalnej, choroby neurologiczne czy uniemożliwiające aktywność ruchową, zastoinowa niewydolność serca, choroba niedokrwienna serca, choroba refluksowa [GERD], przewlekła obturacyjna choroba płuc, astma, bezdech senny, choroba Parkinsona i choroba Alzheimera),
• nadużywaniem leków,
• uzależnieniami (alkohol, kofeina, inne używki),
• elektroniką w sypialni (ekspozycja na niebieskie światło emitowane przez ekrany laptopów i smartfonów przed snem; diody sprzętu elektronicznego w sypialni),
• brakiem przestrzegania tzw. higieny snu.

Bezsenność – objawy

Objawy bezsenności mogą się pojawiać w różnym czasie i nasileniu. Mogą to być trudności w zasypianiu, zwykle definiowane jako wydłużenie czasu zasypiania powyżej 45 minut.

Bywają to również problemy w utrzymaniu snu, czyli częste budzenie się w nocy lub zbyt wczesne wstawanie nad ranem. Może to być także sen złej jakości, niedający właściwego wypoczynku i regeneracji.

Jeżeli zaburzenia snu nie pozwalają pacjentom prawidłowo funkcjonować w ciągu dnia, trwają ponad miesiąc i występują trzy razy w tygodniu lub częściej, wówczas spełniają one kryteria diagnostyczne bezsenności.

Bezsenność – skutki

Chorzy odczuwają zaburzenia snu krótko lub długotrwale z różną częstotliwością. Mogą one w różny sposób wpływać na komfort ich życia. Skutki bezsenności to m.in. uczucie senności w ciągu dnia i ogólne złe samopoczucie, zarówno psychiczne, jak i fizyczne.

Wahania nastroju, drażliwość i lęk są częstymi objawami towarzyszącymi tej przypadłości. Bezsenność u dzieci może skutkować problemami z nauką. Niekorzystny wpływ na zdrowie przyszłej mamy i rozwijającego się dziecka ma także bezsenność w ciąży.

Sposoby na bezsenność

Na szczęście współczesna medycyna zna skuteczne sposoby na bezsenność. Niektóre rodzaje bezsenności ustępują, gdy podstawowa przyczyna jest leczona lub zanika samoistnie (np. wskutek zmniejszenia poziomu stresu lub uregulowania trybu życia). Tak więc pierwszym krokiem w leczeniu bezsenności powinna być próba ustalenia jej przyczyny.

Leczenie bezsenności obejmuje terapię poznawczo-behawioralną (CBT). Pozwala ona zmienić zachowania i nawyki prowadzące do bezsenności. Jest zalecana przede wszystkim w leczeniu bezsenności pierwotnej, ale także w przypadkach bezsenności wtórnej, czyli współistniejącej z innymi chorobami.

Oprócz interwencji behawioralnych i treningów relaksacyjnych można również skorzystać z leków na bezsenność.

Obok środków dostępnych na receptę mamy do dyspozycji również ziołowe leki na bezsenność (z melisą lub walerianą) oraz melatoninę.

Bardzo skutecznym sposobem na bezsenność jest również wypracowanie nowych nawyków zgodnych z zasadami higieny snu i ich konsekwentne przestrzeganie.

Data dodania: poniedziałek, 23 kwietnia 2018

Bezsenność – przyczyny, objawy, leczenie. Jak pozbyć się bezsenności?

Bezsenność może zaatakować niepostrzeżenie każdego z nas. Sen jest sposobem naszego organizmu na regenerację i odpoczynek. Kiedy go brakuje, wpływa to na nasze samopoczucie, ale i na zdrowie.

Bo sen jest dla naszego ciała tak samo ważny, jak woda, tlen czy jedzenie. Oczywiście czasami zdarzają się taki noce, kiedy próżno o spokojny sen.

Kiedy jednak mamy do czynienia z bezsennością? Jak z nią walczyć? Czy bezsenność może być objawem poważniejszej choroby?

To problem, który spędza sen z powiek większości z nas. Bezsenne noce rozstrajają nasz organizm i dezorganizują nasze życie. Choć czasem podczas bezsennych nocy wpada się na wspaniałe pomysły, czy niesamowite rozwiązania problemów, każdy, kto doświadczył bezsenności, nie wspomina jej dobrze.

AdinaVoicu/pixabay.com

Bezsenność choroba czy zaburzenie snu?

Czasami są takie dni, kiedy nie możemy zasnąć. Zwykle dręczą nas jakieś nierozwiązane sprawy, które tak bardzo wpływają na nas, że nie możemy o nich przestać myśleć. A konsekwencji zasnąć spokojnym snem. W takich sytuacjach jednak problemy ze snem znikają wraz z rozwiązaniem problemu.

Z bezsennością jest inaczej. Jak zatem poznać, że mamy bezsenność, a nie problemy ze snem? Jeżeli nie możemy przespać całej nocy przez dwa tygodnie, to znaczy, że musimy odwiedzić lekarza pierwszego kontaktu.

Warto skonsultować się ze specjalistą, ponieważ bezsenność może zrujnować nam zdrowie i życie.

darksouls1/pixabay.com

Bezsenność – przyczyny problemu

Naukowcy zajmujący się badaniem zaburzeń snu podzielili je na dwie kategorie. Podzielili je na zewnątrz- i wewnątrzpochodne.

• Zewnątrzpochodne to: niewygodne łóżko, za wysoka temperatura w sypialni, hałas czy migoczący za oknem neon.
• Wewnątrzpochodne – to przede wszystkim nerwice, depresje – nawet te okresowe związane z porami roku, ale także choroby, takie jak: nadczynność tarczycy, schorzenia reumatyczne, cukrzyca, przewlekłe bóle, nowotwory czy bezdech senny.

Każdy rodzaj bezsenności jest groźny dla zdrowia. Pogarsza się pamięć i zmniejsza odporność. Dlatego trzeba zadbać o to, by dobrze się wysypiać. Jego higiena jest bardzo ważna.

Engin_Akyurt 2/pixabay.com

Przyczyny bezsenności: niewydolność sercaBardzo poważną przyczyną bezsenności jest lewokomorowa niewydolność serca. Chory z tą chorobą nie może spać na płasko, gdyż serce nie jest w stanie przepompować krwi zgromadzonej w płucach. Chory dostaje duszności, przez co musi usiąść, co wybudza go ze snu.

Bezsenność przyczyny: AstmaProblemy ze snem mogą powodować także przewlekłe choroby płuc, np. astma. W przypadku tej choroby napady duszności najczęściej występują właśnie w nocy. Obturacyjna choroba płuc wiąże się z ze spłyceniem snu nocnego oraz skróceniem długości snu w ciągu nocy.

Nadciśnienie tętnicze – przyczyna bezsennościNadciśnienie tętnicze jest ściśle powiązane z bezsennością. Gdy naczynia krwionośne „zarastaj” blaszką miażdżycową, a krew nie może przez nie swobodnie przepływać.

Następnie pojawiają się bóle i zawroty głowy, czasem duszność i kłopoty ze snem. U niektórych osób ciśnienie w nocy może być bowiem zbyt wysokie, co może objawiać się m.in.

trudnościami w zasypianiu lub utrzymaniu snu, zbyt wczesnym budzeniem się czy snem złej jakości.

Engin_Akyurt/pixabay.com

Przyczyny bezsenności: nadczynność tarczycyPodwyższony poziom hormonów tarczycy, który obserwuje się w przebiegu jej nadczynności, może przyczynić się m.in. do niepokoju czy przyspieszenia rytmu serca, co może doprowadzić do bezsenności.

Bezsenność przyczyny – ZgagaTa dość niefajna dolegliwość może sprawić, że obudzimy się nawet kilka razy w ciągu nocy. To bardzo pogarsza nam samopoczucie, wpływa na jakość życia oraz na kondycję całego organizmu.

kellepics/pixabay.com

Bezsenność – przyczyny: Zespół niespokojnych nógTa choroba budzi wciąż wiele kontrowersji. Niektórzy lekarze nie uznają tego symptomu za poważną chorobę. Coraz więcej ludzi jednak zgłasza, że cierpi na tę przypadłość.

Osoby z RLS opisują swoje odczucia jako mrówki biegające im pod skórą albo robaki pełzające między mięśniami czy krew buzującą w żyłach. Objawy te z nasilają się w trakcie odpoczynku, czyli m.in. właśnie w czasie snu.

Nie pozwala to na wypoczynek.

xiangying_xu/pixabay.com

Przyczyna bezsenności: MenopauzaBadania wykazują, że estrogeny wydłużają fazę REM. Zaburzenia snu mogą więc mieć panie po menopauzie. W takim przypadku skuteczną metodą walki z bezsennością jest wprowadzenie u nich hormonalnej terapii zastępczej.

Stres – częsta przyczyna bezsennościStres to taka dziwna przypadłość, że można ją „oskarżyć” o praktycznie każde zło w naszych życiach.

Kiedy w naszych życia zachodzi poważna zmiana (nowa praca, śmierć bliskiej osoby), możemy mieć problemy ze snem.

W ciągu dnia za to pojawiają się objawy jak problemy z pamięcią i koncentracją, osłabienie motywacji czy uczucie ogromnego zmęczenia.

Bezsenność – przyczyny: Choroba psychicznaProblemy ze snem są także częstym objawem chorób psychicznych, m.in.:

• choroby afektywnej dwubiegunowej,
• nerwicy
• czy schizofrenii.

Problemy z zaśnięciem lub zbyt wczesne budzenie się dotyka zwłaszcza osoby cierpiące na depresję. Ale do zaburzenia snu dochodzi także w przebiegu chorób, które są przeciwieństwem zespołów depresyjnych czy zaburzeń lękowych, np. zespole maniakalnym. Dlaczego tak się dzieje? Chorzy zmagający się z tym schorzeniem są ekstremalnie pobudzeni, co utrudnia im spokojne zasypianie.

Leki i używki przyczyną bezsennościDo problemów ze snem mogą się przyczynić także niektóre leki, takie jak:

• antydepresanty,
• glikokortykosteroidy
• czy doustne leki antykoncepcyjne.
• leki hamujące apetyt mogą spowodować bezsenność.

Osoby, które nagle odstawiły lub przedawkowały leki uspokajające, także mogą mieć kłopoty z zasypianiem. Ale to nie wszystko, problemy z zasypianiem możemy mieć też, jeśli przed snem wypiliśmy kawę czy energetyk. Te pobudzające napoje nie pozwolą zasnąć nam zbyt szybko.

Skutki tej przypadłości mogą być dla nas naprawdę groźne. Jesteśmy rozdrażnieni, a przede wszystkim niewyspani. Nie wspominając o tym, że bezsenność może zrujnować nasze życie rodzinne.

Nawet najmniejsze nieporozumienia, czy sytuacje będą urastać do ogromnych problemów. Nasze głowy, nie uwolnione od natłoku myśli będą podsuwać nam okropne myśli. Pojawią się wyrzuty sumienia.

A złe samopoczucie psychiczne może prowadzić do następnej poważnej choroby jaką jest depresja.Długotrwały brak snu jest też przyczyną wielu powikłań:

• wzrost masy ciała,
• nerwica,
• stany lękowe,
• nadciśnienie tętnicze.

Jak zwalczyć bezsenność?

1. Zadaj sobie pytanie, czy na pewno śpisz za małoZnana aktorka Anna Dymna podobno śpi 3 godziny na dobę. Dla niektórych to bezsenność, a dla niej jest to ilość wystarczająca. Być może Tobie również wystarczy 5 lub 6 godzin snu w nocy, ale za to potrzebujesz krótkiej drzemki w ciągu dnia.
2. Wyeliminuj niebieskie światło przed zaśnięciem