Ból pleców między łopatkami może być bardzo uciążliwy i niepojący. Ból między łopatkami może mieć wiele przyczyn, ale jedynie niektóre z nich są groźne. W tym artykule opisuję co oznacza ból między łopatkami, najczęstsze przyczyny i charakterystyczne objawy.
Ból pleców między łopatkami przyczyny
Między łopatkami znajduje się wiele struktur, które mogą powodować ból. Ponadto pewne choroby narządów wewnętrznych, na przykład zawał mogą powodować ból pleców na wysokości łopatek. Taki ból nazywamy bólem rzutowanym lub udzielonym.
Ból mięśniowo powięziowy
Dolegliwości mięśniowo powięzione najczęściej objawiają się bólem między łopatką, a kręgosłupem po lewej lub prawej stronie. Są również częstą przyczyną bólu pod łopatką. Może mu też towarzyszyć ból górnej części pleców.
Dolegliwości często trwają latami i są bardzo dokuczliwe. Pacjenci mogą odczuwać mrowienie pleców w okolicy łopatki albo palenie lub swędzenie w tej okolicy. Ból mięśni między łopatkami nasila się przy długim staniu lub siedzeniu bez oparcia pleców.
Alkohol lub ciepła kąpiel na pewien czas uśmierza ból. Nie należy się leczyć alkoholem, gdyż po jego odstawieniu dolegliwości wracają ze wzmożoną siłą. W spiętych mięśniach można wyczuć bardzo bolesne przy ucisku grudki, guzki lub pasma.
Są to punkty spustowe, czyli skupienia mięśni znajdujące się w ciągłym skurczu, a przez to w niedokrwieniu, kwasicy i bólu.
Punkty spustowe powstają poprzez nadmierne i długotrwałe obciążenie mięśni. Częste są u osób ze skrzywieniem kręgosłupa lub pracujących z pochyloną głową.
Leczenie bólu mięśniowo powięziowego opiera się na zastrzykach do punktów spustowych. Poprzez specjalną technikę igła zostaje wprowadzona do punktów spustowych napiętych mięśni.
Wstrzyknięty płyn neutralizuje kwasicę oraz wypłukuje substancje zapalne, a igła neutralizuje punkt spustowy. W niektórych przypadkach takie zastrzyki wykonuje się pod kontrolą USG.
Drugim etapem są specjalne ćwiczenia na kręgosłup i mięśnie, które mają na celu poprawę postawy oraz przywrócenie równowagi mięśniowej. W lżejszych przypadkach wystarcza terapia mięśniowo powięziowa.
Ucisk nerwu (nerwoból)
Niektóre nerwy mogą zostać uciśnięte powodując piekący ból między łopatkami oraz skurcz mięśni. Mrowienie pleców na wysokości łopatek po lewej lub prawej stronie jest często wynikiem uszkodzenia nerwu i ma charakter neuropatyczny.
Czasem zostają porażone pewne mięśnie, przez co łopatka może odstawać. Najczęściej objawy o typie nerwobólu powstają w wyniku neuropatii nerwu grzbietowego łopatki (ang. dorsal scapular nerve) lub neuralgii międzyżebrowej.
Uciskowi na nerw często towarzyszą punkty spustowe i ból mięśni pleców między łopatkami.
Leczenie polega na stosowaniu specjalnychj blokad lub zabiegów odnerwiania. Pomocne są zastrzyki do punktów spustowych oraz odpowiednio dobrane ćwiczenia przywracające prawidłową postawę.
Naciągnięcie mięśni
Naciągnięcie mięśni polega na nadmiernym ich rozciągnięciu co może prowadzić do ich naderwania lub podrażnienia ich przyczepów. Zdarza się ono przy wykonywaniu energicznych ruchów angażujących mięśnie łopatki bez odpowiedniej rozgrzewki.
Leczenie polega na odpoczynku. W ostrej fazie można zastosować lód oraz leki przeciwbólowe. Aby szybciej wrócić do formy warto skorzystać z pomocy dobrego fizjoterapeuty.
Entezopatia wyrostków kolczystych
Ból kręgosłupa między łopatkami może być wywołany przez zwyrodnienia przyczepiających się do niego mięśni i więzadeł. Takie schorzenie nazywamy entezopatią i najczęściej dotyczy wyrostków kolczystych kręgosłupa piersiowego.
Są to szpiczaste wypustki kostne na środku pleców, które można wyczuć palcem. Ból pojawia się przy przyjęciu określonej pozycji, która niestety często jest podstawową pozycją, w jakiej pacjent pracuje.
Entezopatia dotyczy często fryzjerów lub ludzi pracujących w pochyleniu z rotacją tułowia.
Podstawą leczenia jest poprawa ergonomii pracy oraz postawy ciała. Stosuje się też zastrzyki przeciwzapalne lub z zastrzyki z osocza bogatopłytkowego, które wygaszają zapalenie i pomagają w regeneracji przyczepu.
Przepuklina kręgosłupa
Dyskopatia zarówno pod postacią wypukliny oraz przepukliny kręgosłupa piersiowego lub szyjnego może powodować ból między łopatkami i karku.
Bólowi pleców często towarzyszy wzmożone napięcie mięśni oraz ból, który w przypadku przepukliny szyjnej promieniuje do ręki dając objawy rwy barkowej.
Przepuklina kręgosłupa piersiowego może powodować opasujący ból promieniujący do klatki piersiowej i górnej części brzucha. Ból jest lewo lub prawostronny, ale czasem może obejmować obie strony.
Bezoperacyjne leczenie przepukliny kręgosłupa opiera się o nowoczesne blokady kręgosłupa oraz ćwiczenia na kręgosłup. W ciężkich wypadkach wykonuje się operację kręgosłupa.
Zwyrodnienie kręgosłupa
Za ból kręgosłupa między łopatkami i karku może być odpowiedzialne zwyrodnienie kręgosłupa. Najczęściej dotyczy to stawów międzywyrostkowych i powoduje ból kręgosłupa, który promieniuje na boki i powoduje spięcie mięśni.
Czasem ból powodują zwyrodnienia połączeń żeber z kręgosłupem, czyli stawów żebrowo poprzecznych oraz żebrowo kręgowych. Powoduje to ból pleców między łopatkami przy oddychaniu.
Najczęściej skuteczne leczenie stanowią zastrzyki przeciwzapalne do stawów kręgosłupa wykonywane pod kontrolą RTG lu USG.
Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa
Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK) to choroba z autoagresji atakujące przede wszystkim stawy krzyżowo biodrowe oraz stawy kręgosłupa. Powoduje to sztywność oraz ból pleców, również pomiędzy łopatkami.
Zawał serca
Zawał serca zwykle powoduje uciskający ból klatki piersiowej z przodu. Czasem jednak, a szczególnie u kobiet, może powodować ból w plecach na wysokości łopatek. Może mu towarzyszyć zimny pot, duszność lub zasłabnięcie.
Pęcherzyk żółciowy
Atak kamicy pęcherzyka żółciowego, potocznie nazywanego woreczkiem żółciowym może powodować ból między łopatkami, zwłaszcza w okolicy prawej łopatki. Towarzyszy mu ból nadbrzusza po prawej stronie, nudności i wymioty. Napady bólu pęcherzyka żółciowego często zdarzają się po tłustym posiłku.
Kompresyjne złamanie kręgosłupa
Kompresyjne złamanie kręgu piersiowego powoduje bardzo silny, nagły ból kręgosłupa między łopatkami, który może promieniować na boki i nieco w dół. Zazwyczaj zdarza się u osób z osteoporozą. Może też do niego dochodzić u osób zdrowych przy wypadkach komunikacyjnych albo upadku z wysokości.
Choroba Scheuermanna
Młodzieńcza osteochondroza kręgosłupa, czyli choroba Scheuermanna dotyka nastolatków. Objawia się bólem pleców, również między łopatkami oraz pogłębioną kifozą piersiową, czyli nadmiernym wygięcięm pleców do tyłu, co przypomina garb. Zdjęcie RTG oprócz zwiększonej kifozy może wykazać tak zwane guzki Schmorla.
Znieczulenie nadoponowe w trakcie porodu
Część kobiet znieczulanych do porodu nadoponowo odczuwa silny ból w plecach między łopatkami. Na szczęście można go uśmierzyć poprzez zmniejszenie prędkości podawania leku. Ponadto ból dość szybko przechodzi po porodzie.
Półpasiec
Półpasiec może pojawić się w prawie każdym miejscu, również pomiędzy łopatkami. Jest on prawie zawsze jednostronny. Silnemu bólowi towarzyszą pęcherzyki wypełnione wodnistą substancją przypominające wykwity ospy wietrznej. Półpaśca nie należy bagatelizować, gdyż czasem ból może się utrwalić na długie lata. Można temu zapobiegać stosując odpowiednie leki podczas trwania choroby.
Nowotwory
Piekący ból pleców na wysokości łopatek może być objawem nowotworu. Najczęściej jest to rak płuca, który może uszkadzać nerwy. Inne nowotwory mogące powodować ból między łopatkami to rak przełyku, rak wątroby, chłoniaki i międzybłoniak opłucnej. Czasami przerzuty raka piersi do kości mogą powodować tego rodzaju ból jako pierwszy objaw.
Choroba refluksowa przełyku
Choroba refluksowa przełyku, czyli refluks jest wynikiem zarzucania kwaśnej zawartości żołądka do przełyku. Może on powodować rzutowany ból między łopatkami. Inne objawy refluksu to trudności w połykaniu, zgaga i bóle w klatce piersiowej.
Tętniak rozwarstwiający aorty
Tętniak rozwarstwiający aorty powoduje nagły, ostry i bardzo silny ból, który może być odczuwany w górnym i środkowym grzbiecie. Jest to stan zagrażający życiu, który wymaga hospitalizacji.
Skolioza
Skolioza, czyli skrzywienie kręgosłupa sprzyja tworzeniu się zmian zwyrodnieniowych, punktów spustowych i dyskopatii. Wszystkie te zmiany mogą powodować ból.
Zator płucny
Zator płucny polega na zatkaniu naczyń płucnych przez zakrzep, który najczęściej powstaje w wyniku zakrzepicy żył głębokich kończyn dolnych. Zator może powodować ból pleców między łopatkami i klatki piersiowej oraz duszność. Często jest poprzedzony obrzękiem łydki.
Kiedy ból kręgosłupa między łopatkami jest groźny
Jest wiele przyczyn bólu między łopatkami. Jeśli go odczuwasz, należy skontaktować się z lekarzem, aby uzyskać właściwą diagnozę i uśmierzenie bólu.
Są sytuacje, w których nagły ból między łopatkami jest objawem zagrażającej życiu i zdrowiu choroby.
Jeżeli oprócz bólu pleców dodatkowo pojawią się u Ciebie następujące objawy zadzwoń na numer alarmowy, lub zgłoś się do oddziału ratunkowego:
- duszność
- ból w klatce piersiowej
- zawroty głowy
- zasłabnięcie
- obfity, zimny pot
- zbladnięcie twarzy i zasinienie ust
- silne przeczucie, że coś niepokojącego dzieje się z Twoim organizmem
Najgroźniejsze schorzenia mogące powodować ból między łopatkami w plecach to zawał serca, zator płucny oraz rozwarstwiający tętniak aorty.
Ból kręgosłupa między łopatkami – leczenie
Leczenie bólu pleców między łopatkami jest zależne od jego przyczyny. W przypadku bólów mięśniowo powięziowych stosuje się zastrzyki do punktów spustowych oraz ćwiczenia na kręgosłup. Jeżeli przyczyną jest jedna z zagrażających życiu chorób, leczy się ją w odpowiedni sposób w szpitalu.
Ból między łopatkami – ćwiczenia
Istnieje wiele ćwiczeń na ból między łopatkami w plecach. Zależą one od przyczyny dolegliwości. Przy złamaniu kompresyjnym stosuje się ćwiczenie wyprostne oraz specjalny gorset.
W bólach mięśniowo powięziowych ważne jest rozciąganie mięśni piersiowych mniejszych i większych oraz wzmacnianie głębokich mięśni szyi.
Należy wzmacniać osłabione mięśnie oraz rozciągać przykurcze mięśniowe, aby przywrócić prawidłową postawę ciała.
- Sultan HE, El-Tantawi GA. Role of dorsal scapular nerve entrapment in unilateral interscapular pain. Arch Phys Med Rehab. 2013;94(6):1118–1125. [PubMed]
- Briggs AM, Smith AJ, Straker LM, Bragge P. Thoracic spine pain in the general population: prevalence, incidence and associated factors in children, adolescents and adults. A systematic review. BMC Musculoskel Dis. 2009;10(1):77. [PMC free article] [PubMed]
- Engel G, Gatterman M. Cervicogenic Dorsalgia. In: Gatterman M, editor. Foundations of Chiropractic: Subluxation. Elsevier Heatlh Sciences; 2005. pp. 448–456.
- Adam Bochenek, Michał Reicher: Anatomia człowieka. Wyd. XIII. T. V. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2016, s. 42. ISBN 978-83-200-4733-2.
- Franciszek Kokot, Choroby Wewnętrzne, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1991, s. 346-347, ISBN 83-200-1551-0.
Ból pleców. Cztery ukryte przyczyny
W pewnym okresie życia większość z nas będzie cierpiała z powodu bólu w dolnej części pleców. Może on być regularny i uporczywy lub tak nieznośny, że uniemożliwia poruszanie. Chociaż chroniczny ból pleców dotyka 80 proc.
dorosłej populacji i skutkuje milionami dni absencji w pracy, medycyna nie potrafi wyjaśnić, jak powstaje.
Jedyne przyczyny, na które wskazuje, to siedzący tryb życia, niewłaściwa postawa oraz fakt, że wiele godzin spędzamy obecnie pochyleni nad komputerem czy telefonem komórkowym.
W niektórych przypadkach wszystkie te czynniki mogą stanowić przyczyny dolegliwości, którym można wówczas zaradzić poprzez ćwiczenia oraz terapie, takie jak osteopatia i chiropraktyka.
Jednak czasem standardowa reakcja organizmu skrywa cztery inne rzadko podejrzewane powody powstawania bólu pleców.
W takich przypadkach przypadłość ta jest objawem problemu położonego znacznie głębiej, a stan pacjenta nie poprawi się, dopóki nie dotrze się do jego prawdziwego źródła.
Dlatego jeśli cierpisz z powodu ciągłego bólu pleców, a ćwiczenia, osteopatia i chiropraktyka Ci nie pomagają, możesz podejrzewać, że jego przyczynę stanowi jeden z czterech przedstawionych poniżej czynników.
Infekcja
Pogląd, według którego chroniczny ból pleców stanowi objaw infekcji, którą można wyleczyć za pomocą antybiotyków, niespodziewanie trafił na czołówki gazet w 2013 roku, chociaż jest to teoria, o której dyskutuje się od kilkunastu lat. Szum medialny wywołały dwa nowe badania. Na podstawie wyników pierwszego z nich naukowcy stwierdzili, że u osób cierpiących na przepuklinę krążka międzykręgowego – stan, w którym zawartość dysku wydostaje się przez przerwany pierścień włóknisty – najprawdopodobniej rozwija się infekcja dysku kręgosłupa, która następnie powoduje u nich długotrwały ból pleców¹.
Aby zastosować tę teorię w praktyce, naukowcy z Centrum Kręgosłupa Południowej Danii poddali 162 osoby z bólem kręgosłupa studniowemu leczeniu antybiotykiem o nazwie Bioclavid (połączenie amoksycyliny z kwasem klawulanowym, w Polsce występuje pod nazwą m.in.
Augmentin, Amoksiklav). Uczestnicy badania cierpieli z powodu chronicznego bólu pleców po operacji przepukliny dyskowej od co najmniej pół roku. Połowie badanych podawano antybiotyk, a pozostałym pacjentom – tabletki z cukru (placebo).
Po roku osoby leczone antybiotykami poinformowały o znaczącym ustąpieniu bólu i poprawie zdolności poruszania się.
Rezultaty te nie były tylko ich wymysłem – obrazy wykonane metodą rezonansu magnetycznego wykazały, że leki zmniejszyły obrzęk kostny oznaczający infekcję okołodyskową².
Infekcję wokół przepukliny krążka międzykręgowego spowodowały stanowiące utrapienie wielu nastolatków bakterie Propionibacterium acnes odpowiedzialne za powstawanie trądziku i wyprysków. Zazwyczaj znajdują się one w mieszkach włosowych, ale mogą zostać wprowadzone do krwiobiegu i w ten sposób trafić ostatecznie do wnętrza krążka międzykręgowego.
Jeden z naukowców, reumatolog Claus Manniche powiedział: ‘Nasze badania wskazują na to, że co najmniej 40 proc. pacjentów z dyskopatią trafiających na stół operacyjny jest zakażonych bakteriami Propionibacterium acnes. Możliwe, że wczesna interwencja w postaci antybiotyków może zapobiec przekształceniu się infekcji w chroniczny ból‘.
Nie był to pierwszy duński zespół naukowców, który odkrył związek pomiędzy infekcją a bólem pleców. Pięć lat wcześniej grupa, której również przewodniczył Manniche, skutecznie leczyła 29 osób z tą dolegliwością antybiotykami zawierającymi amoksycylinę z kwasem klawulanowym³.
Jest to również terapia stosowana jako element codziennej opieki nad pacjentami.
Peter Hamlyn, lekarz specjalista w zakresie neurochirurgii kręgosłupa w Institute of Sports Exercise and Health, będącym częścią University College Hospital w Londynie, skutecznie leczy ponad dwunastu pacjentów z bólem kręgosłupa antybiotykoterapią stanowiącą alternatywę dla operacji. Aby pomóc lekarzom specjalistom zrozumieć nową terapię antybiotykową oraz wskazania do jej stosowania i sposób prowadzenia, założył nawet internetową firmę szkoleniową MAST Medical Academy.
Hamlyn oraz inni członkowie MAST Medical Academy twierdzą, że obawiają się, iż lekarze specjaliści zaczną wykorzystywać antybiotyki w przypadku wszelkiego rodzaju problemów z plecami – szczególnie że obecnie dostępne narzędzia terapeutyczne wydają się tak nieskuteczne. Tymczasem leki te powinny być zarezerwowane wyłącznie dla pacjentów po wcześniejszych operacjach przepukliny krążka międzykręgowego, którzy mogą stanowić tylko około 20 proc. wszystkich osób cierpiących na ból pleców.
Są również zaniepokojeni faktem, że antybiotyki mają swoje działania niepożądane – u niektórych uczestników wcześniejszych duńskich badań wystąpiły biegunka i inne dolegliwości żołądkowo-jelitowe, które były na tyle dotkliwe, że skłoniły ich do wycofania się z udziału w testach. Odkrycie naukowców nasila również zjawisko nadużywania tego rodzaju leków, a więc przyspiesza powstawanie odpornych na nie superzarazków.
Skala Modica
Skąd lekarze specjaliści wiedzieli, że kość została zainfekowana? Posługiwali się skalą zmian Modica, która swoją nazwę zawdzięcza Michaelowi Modicowi. Był on radiologiem, który jako pierwszy dostrzegł na obrazach wykonanych metodą rezonansu magnetycznego trzy stadia zwyrodnienia kręgów, znane obecnie jako zmiany typu Modic 1, 2 i 3.
Modic dokonał tego odkrycia w późnych latach 80. XX w. Nie przypuszczał wówczas, że zwyrodnienie miało cokolwiek wspólnego z bólem pleców. Związek między nimi naukowcy zauważyli ostatecznie w 2006 r., a rok później inni dopatrzyli się powiązania pomiędzy zmianą degeneracyjną typu Modic 1 a przepukliną dyskową.
Dopiero w 2008 r. badacze potwierdzili teorię, według której infekcja kręgów powodowała w kościach zmiany zwyrodnieniowe typu Modic 1, i skutecznie leczyli antybiotykami ból pleców u 29 osób. Udowodnili tym samym, że to zakażenie było przyczyną dolegliwości bólowych oraz uszkodzenia lędźwiowego odcinka kręgosłupa14.
Co ciekawe, wszyscy cierpiący na ból pleców uczestnicy badania, które w zeszłym roku przyciągnęło uwagę mediów, mieli zmiany zwyrodnieniowe kręgów typu Modic 1.
Sam Modic wydaje się skromnym człowiekiem. Nie dopuści do tego, by jego studenci z Cleveland Clinic w Ohio odwoływali się do skali Modica – zamiast tego muszą określać zwyrodnienia jako ‘zmiany szpiku kostnego’.
Problemy z sercem albo nowotwór
Bolące plecy mogą stanowić objaw poważniejszych schorzeń, np. problemów z sercem lub nawet nowotworu.
Fińscy naukowcy przypadkiem natknęli się na związek pomiędzy chorobą serca i bólem pleców ponad 20 lat temu podczas trzynastoletniej obserwacji życia ponad 8,8 tys. rolników w wieku od 30 do 66 lat.
Na początku badania żaden z uczestników nie miał problemów z sercem, jednak w przypadku tych, którzy przed jego rozpoczęciem cierpieli na ból pleców, m.in.
na rwę kulszową, prawdopodobieństwo zgonu w wyniku choroby serca przed jego zakończeniem było znacznie większe. Był to również jedyny związek pozostały po wykluczeniu przez naukowców wszystkich zazwyczaj podejrzewanych przyczyn choroby serca, takich jak palenie tytoniu, masa ciała oraz status społeczny4.
Związek niekoniecznie oznacza przyczynę, jednak niewielkie pojęcie na temat biologii czyni odkrycia fińskich naukowców bardziej wiarygodnymi. Mięśnie naszych pleców odgrywają istotną rolę we wspomaganiu pompowania krwi powracającej do serca.
Kiedy się kurczą, tłoczą ją z otaczających tkanek, jednak w przypadku kontuzji pleców mogą pozostawać w stanie ciągłego skurczu bez żadnych przejawów aktywności.
Długoletnia niezdolność do sprawnego pompowania pociąga za sobą możliwość pogłębienia uszkodzenia i jego ewentualny wpływ na prawidłowe funkcjonowanie serca.
Może to działać również w drugą stronę. Nieprawidłowe funkcjonowanie serca może powodować chroniczny ból. Nieodpowiednie działanie naczyń dostarczających do kręgosłupa krew i substancje odżywcze może prowadzić do zwyrodnienia tkanek kręgosłupa.
Chociaż zdarza się to rzadko, ból pleców może być również oznaką rozwoju nowotworu. Przekonał się o tym aktor Andy Whitfield, odtwórca głównej roli w serialu telewizyjnym ‘Spartakus: Krew i piach’.
Podczas prób zaczął on cierpieć na ból pleców, przypuszczał jednak, że dolegliwości stanowią skutek rygorystycznego treningu, który przeszedł podczas przygotowań do roli.
Dopiero po zakończeniu zdjęć, kiedy ból stał się bardziej dotkliwy, Whitfielda poddano badaniom i zdiagnozowano u niego chłoniaka nieziarniczego. Aktor zmarł 18 miesięcy później w wieku zaledwie 39 lat.
Według naukowców z Institute of Public Health w Heidelbergu w Niemczech ból dolnej części pleców jest czasami symptomem nowotworu kręgosłupa lub piersi i zawsze powinien być traktowany jak sygnał alarmowy, szczególnie u osób po 50. roku życia.
W przeglądzie ośmiu prowadzonych na szeroką skalę badań dotyczących bólu pleców, w których wzięło udział ponad 6,6 tys. pacjentów, badacze uznali ryzyko, że źródłem bólu pleców jest nowotwór kręgosłupa, za bardzo niewielkie – wykryto go zaledwie w 0,66 proc.
analizowanych przypadków. Stwierdzili też jednak, że świadomość możliwości jego wystąpienia oznacza również szansę na jego wczesne wykrycie5.
Jeden ze specjalistów poinformował, że lekarze powinni podejrzewać raka, szczególnie kiedy ból promieniuje od dolnych partii pleców do jamy brzusznej i przednich stron ud lub jeśli pacjent był wcześniej leczony onkologicznie6.
Bólem pleców może się również objawiać nowotwór trzustki. Według jednego z badań około połowa pacjentów z rakiem głowy trzustki cierpi na ból brzucha lub pleców. Ponadto wszystkie osoby po 40.
roku życia, które w niewyjaśniony sposób tracą na wadze, a jednocześnie odczuwają ból górnej części brzucha lub pleców bądź chorują na cukrzycę o późnym początku, powinny być przebadane pod kątem nowotworu trzustki7.
Zamiast środków przeciwbólowych
Codzienne zażywanie leków przeciwbólowych to zwyczaj wielu osób z chronicznym bólem pleców. Tymczasem lepsze efekty przynosi seria zabiegów akupunktury. Ich skuteczność sprawdzono w grupie blisko 1,2 tys.
osób cierpiących z powodu bólu pleców średnio przez osiem lat.
Dwa razy w tygodniu poddawano je dziesięciu seriom akupunktury, akupunktury pozorowanej, w przypadku której igły nie były wkłuwane prawidłowo, lub konwencjonalnej terapii z wykorzystaniem środków przeciwbólowych, fizjoterapii i gimnastyki.
Po sześciu miesiącach 48 proc. osób z grupy poddawanej akupunkturze zgłosiło radykalną redukcję bólu, podczas gdy w przypadku tej stosującej konwencjonalną terapię było to zaledwie 27 proc. Co ciekawe, 44 proc.
uczestników badania, którzy uczęszczali na zabiegi pozorowanej akupunktury, również poinformowało o ograniczeniu dolegliwości, co wskazuje na to, jak istotny w przypadku bólu pleców jest związek pomiędzy ciałem a umysłem1.
Dysfunkcja pęcherza moczowego
Chroniczny ból pleców może wskazywać na problemy z pęcherzem8. Michelle Law odkryła, że śródmiąższowe zapalenie pęcherza moczowego (zespół bolesnego pęcherza) – przewlekła, nawracająca i nieodpowiadająca na leczenie choroba – może powodować długotrwały ból pleców.
Michelle od dzieciństwa cierpiała na chroniczny ból pleców, jednak dopiero kiedy miała 35 lat, lekarz pomyślał o tym, by sprawdzić stan jej dróg moczowych.
Ostatecznie okazało się, że przyczyną jej problemów było śródmiąższowe zapalenie pęcherza moczowego, które atakuje nabłonek tego organu.
Jednak zanim do tego doszło, pęcherz został tak ciężko uszkodzony, że musiał zostać zastąpiony przez tkankę jelita, a obecnie Michelle musi używać cewnika9.
Zdaniem urologa dr. Zakiego Almallaha z Bladder Clinic w Birmingham kobiety wydają się szczególnie podatne na kryjące się za bólem pleców problemy z pęcherzem. Ponieważ kręgosłup łączy ze sobą większość części ciała, często stanowi miejsce odczuwania bólu przeniesionego z innych narządów, np. nerek, pęcherza moczowego i pęcherzyka żółciowego.
W ankiecie przeprowadzonej wśród 629 osób cierpiących na śródmiąższowe zapalenie pęcherza moczowego poproszono respondentów o opisanie ich bólu. Jak się okazało, dolne partie brzucha i pleców znajdowały się wśród najczęstszych obszarów jego odczuwania. Większość chorych twierdziła, że ich dolegliwości były sporadyczne i umiarkowanie nasilone10.
Kojąca joga
Jeśli podejrzewasz, że ból pleców ma u Ciebie związek ze stresem, wypróbuj psychofizyczne ćwiczenie jogi. Istnieje mnóstwo dowodów wskazujących na to, że może być ona skuteczna.
W pewnym eksperymencie, w którym wzięło udział 101 pacjentów z bólem pleców, porównano ją z gimnastyką i poradami pochodzącymi z poradnika z zakresu samoopieki.
Okazało się, że osoby, które przez dwanaście tygodni brały udział w cotygodniowych sesjach jogi, były bardziej ruchliwe i elastyczne niż pozostali uczestnicy, chociaż grupa uprawiająca gimnastykę zaczęła zgłaszać poprawę poziomu mobilności po 26 tygodniach.
Jaki z tego wniosek? Joga przynosi szybsze rezultaty16. Jogę porównano również z ćwiczeniami rozciągającymi. I w tej konfrontacji okazała się ona skuteczniejsza – przed końcem 12-tygodniowego programu przyniosła istotniejsze efekty17.
Stres
Chroniczny ból pleców może być złożonym problemem, którego przyczyna nie zawsze ma naturę fizyczną – w równym stopniu mogą się z nim wiązać kwestie psychologiczne, m.in. stresujące wydarzenia życiowe i niepokój11.
Takie czynniki jak stres mogą powodować tego rodzaju dolegliwości przez zwiększanie napięcia mięśni wokół kręgosłupa, co ostatecznie staje się bolesne z powodu nagromadzenia w mięśniach produktów przemiany materii, takich jak kwas mlekowy.
Trudno jest udowodnić, że stres może powodować chroniczny ból pleców, jednak fakt, że techniki relaksacyjne łagodzą dolegliwości, wskazuje na istniejący tutaj związek.
W leczeniu bólu pleców z powodzeniem stosuje się medytację, hipnozę, biologiczne sprzężenie zwrotne oraz psychoterapię behawioralno-poznawczą. Są to metody na tyle skuteczne, że zatwierdziły je amerykańskie narodowe instytuty zdrowia.
W jednym z badań wykazano, że te niekonwencjonalne kuracje zredukowały poziom stresu, co skutkowało złagodzeniem bólu pleców o 47 proc.
, 37-procentowym spadkiem liczby wizyt u lekarza oraz 73-procentowym wzrostem w zakresie sprawności pacjentów w radzeniu sobie z dolegliwościami. W całej grupie uczestników zaobserwowano również zwiększenie poziomu aktywności o 47 proc.12.
Jako ewentualny kolejny dowód na istnienie związku ciała i umysłu w przypadku bólu pleców można potraktować eksperyment trzech japońskich naukowców, którzy zabrali 23 pacjentów z tą dolegliwością do wesołego miasteczka.
Poziomy bólu chorych – oceniane przez wizualną skalę analogową oraz testy śliny – zmierzono po dziesięciu minutach, po godzinie, a następnie po trzech godzinach od przybycia na miejsce.
Od początku eksperymentu biorący w nim udział ochotnicy zapominali o dolegliwościach, a kontrola ich stanu fizycznego potwierdziła, że radykalnie osłabły one po prostu dzięki dobrej zabawie13.
Kontynuuj suplementację
Najważniejsze suplementy wspomagające leczenie chronicznego bólu pleców to preparaty zawierające kompleks witamin z grupy B oraz witaminę C.
Kręgosłup otacza płyn mózgowo-rdzeniowy, który u zdrowych osób zawiera te rozpuszczalne w wodzie organiczne związki chemiczne w wyższych stężeniach niż te obserwowane zazwyczaj we krwi.
Wykazano, że połączenie tiaminy (witamina B1) oraz witamin B6 i B12 znacząco ogranicza objawy u pacjentów uskarżających się na silny ból.
Ponadto odpowiednia podaż witaminy C jest niezbędna do utrzymania integralności krążków międzykręgowych. Niedobór miedzi i selenu również może przyczyniać się do występowania chronicznego bólu. Wykazano, że zażywanie codziennie 90-100 μg selenu – samodzielnie lub z dodatkiem 20 j.m.
witaminy E – redukuje dolegliwości mięśniowo-szkieletowe.W jednym z badań osobom z bólem kręgosłupa przez pół roku trzy razy dziennie podawano kombinację 100 mg witaminy B1, 200 mg witaminy B6 oraz 0,2 mg witaminy B12. Tylko 32 proc.
uczestników przyjmujących witaminy odczuło pogorszenie swojego stanu, podczas gdy w grupie zażywającej placebo było to 60 proc.
Również enzymy proteolityczne, takie jak bromelaina, papaina, trypsyna, chymotrypsyna, mogą wspomagać łagodzenie drobnych urazów, jako że działają przeciwzapalnie i mogą być wchłaniane z przewodu pokarmowego. Kilka niewielkich badań wykazuje, że zarówno bromelaina, jak i papaina są w stanie ograniczyć ból i obrzęk oraz sprzyjać przyspieszeniu procesu leczenia u osób z rozmaitymi chorobami, m.in. bólem pleców.
tagi:
Ból w górnej części pleców może być niebezpieczny. Sprawdź, kiedy wybrać się do lekarza
Badanie w szpitalu / Źródło: Unsplash / rawpixel Bóle pleców to jedne z najczęstszych dolegliwości. Na ogół wynikają z nieprawidłowej postawy w trakcie siedzenia, stania lub leżenia czy przeciążenia kręgosłupa. Czasem jednak zwiastują bardzo poważny problem zdrowotny. Sprawdź, co może oznaczać ból w górnej części pleców.
Ból w górnej części pleców jest najczęściej spowodowany złą postawą. Siedzenie i wpatrywanie się w komputer „skraca mięśnie klatki piersiowej i naciąga mięśnie w górnej części pleców. W rezultacie wiele osób odczuwa skurcz mięśni między łopatkami. W takiej sytuacji warto zmienić swoje nawyki, częściej robić przerwy, zadbać o odpowiednie biurko i fotel do pracy. Inne czynniki, które mogą spowodować bóle w górnej części pleców to także spanie w niewygodnej pozycji i nadmierny stres, który powoduje spięcie mięśni, którego często nie jesteśmy nawet świadomi.
Nie zawsze możesz założyć, że dyskomfort nie jest niczym wielkim. Jeśli ból utrzymuje się dłużej niż kilka dni lub wymaga regularnych leków przeciwbólowych, lekarz powinien dokonać oceny.
Ból w górnej części pleców może być poważny
Jeżeli ból jest tak poważny, że zaburza wykonywanie normalnych czynności i bywa, że musisz brać wolne, żeby zostać w łóżku, nie wolno go bagatelizować.
- Jeśli ból w górnej części pleców jest uporczywy, to może – bardzo rzadko – być oznaką raka płuc. American Cancer Society wskazuje, że zaawansowany rak płuc może przyczyniać się do bólu kości. Utrata masy ciała, ból w klatce piersiowej i osłabienie są również oznakami raka płuc.
- Jeśli w ostatnim czasie miałeś wypadek komunikacyjny, powinieneś wybrać się na konsultację. Nawet jeśli początkowo nic ci nie dolegało – adrenalina mogła zrobić swoje. Jednak uderzenie kręgosłupa – gwałtowne szarpnięcie głową do przodu i do tyłu – może powodować zapalenie mięśni i więzadeł szyi oraz górnej części pleców. Zaniepokoić powinny także bóle głowy i szyi, zmęczenie.
- Winny może być kamień w nerce. Jest jednak mało prawdopodobne, że jest to jedyny objaw kamicy nerkowej, który zauważysz. Ból może promieniować także do boku. Dyskomfort podczas korzystania z toalety lub mocz w kolorze czerwonym lub brązowym mogą być innymi wskazówkami.
- W niektórych przypadkach silny ból pleców z towarzyszącą gorączką oraz drętwieniem lub mrowienie w rękach może być wynikiem infekcji kręgosłupa. Może także być objawem grypy.
- Ból w górnej części pleców, któremu towarzyszy drętwienie jednej części ciała może wskazywać na uadr. A w połączeniu z nudnościami, ekstremalnym zmęczeniem i dusznościami może świadczyć o zawale serca.
- Znamiennym objawem zatorowości płucnej jest ostry ból i trudności w oddychaniu po długiej podróży samochodem lub samolotem czy po operacji. Jeśli bóle pleców nasilają się wraz z głębokim oddechem, zadyszką, pojawi się odkrztuszanie krwi lub omdlenie należy natychmiast wezwać karetkę.
Czytaj także:Guz mózgu – 8 objawów, które wymagają szybkiej wizyty u lekarza
Informacje zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej, a stosowanie ich w praktyce powinno za każdym razem być konsultowane na indywidualnej wizycie lekarskiej z lekarzem specjalistą.
Ból pleców: sprawcą nie musi być chory kręgosłup! Poznaj przyczyny dolegliwości
Kłucie, mrowienie, dolegliwości, jak po uderzeniu… Ból przewlekły, uciążliwy i nagły, a także ostry, po wykonaniu konkretnego ruchu, taki, że dech zapiera… Boli wysoko, nisko, trochę z boku… Miejscowy i ‘rozlewający się’. Ból pleców może mieć różny przebieg i charakter, ale najczęściej, rzeczywiście, kryją się za nim problemy z kręgosłupem.
Ból pleców? Sami sobie winni…
Ludzki kręgosłup, chociaż jest rusztowaniem niemal doskonałym (sprężysty, wydajny, odporny), stale nadwyrężany i źle traktowany, w końcu mówi dość.
Czasem 'odzywa się' ostrzegawczo i ból mija po odpoczynku, łagodnym masażu czy sensownej aktywności fizycznej, np. po pływaniu.
Jeśli jednak dolegliwości są związane ze zmianami zwyrodnieniowymi, zasadniczo nieodwracalnymi, pokonanie problemu wymaga nie tylko doraźnych działań, ale i wsparcia specjalisty (ortopedy, fizjoterapeuty).
Miejsce bólu zwykle jest związane z naszym trybem życia i konkretnym odcinkiem kręgosłupa, który został zaniedbany. Jeśli prowadzimy siedzący tryb życia lub mamy nadwagę, dolegliwości najczęściej obejmują odcinek lędźwiowy i krzyżowy, czyli dół pleców, popularnie zwany krzyżem. Oczywiście, nie muszą boleć same kości: również osłabione, rozleniwione mięśnie mogą dać się we znaki.
Mikrourazy, nienaturalne wyciąganie szyi (choćby podczas wieszania firanek) może prowadzić do dolegliwości w okolicy karku. Osoby, które mają zwyczaj pochylać nienaturalnie tułów do przodu, niejednokrotnie doznają bólu na wysokości klatki piersiowej.
Ból pleców: Liczy się czas…
Częściowo i u osób, które o siebie dbają, kręgosłup zużywa się z wiekiem. Czasem sprawcą problemów jest wada postawy, na którą nie do końca mamy wpływ, uraz sprzed lat, który doprowadził do nieodwracalnych zmian.
Niezależnie od przyczyny dolegliwości i stopnia zaawansowania choroby, zazwyczaj nie jesteśmy bezradni, jeśli leczenie jest prawidłowe.
Inna jednak potrzebna jest pomoc przy zmianach łagodnych, inna przy poważniejszych: operacji chirurgicznych jako sposobu leczenia nie wyłączając.
Warto pamiętać, że choroba kręgosłupa wcale nie musi powodować dolegliwości w jego bezpośredniej okolicy (bywa, że bolą nie plecy, a nogi, pupa, głowa, ramię, ‘w dołku’ klatki piersiowej). Zarazem problemy z innym narządem (np. sercem, nerkami, żołądkiem, płucami) możemy błędnie odczytywać jako chorobę kręgosłupa. A to może być nawet groźne dla życia.
Ból pleców: Ukryte powody
Nie wolno zapominać, że czasem ból pleców może oznaczać raka kości. Wówczas skuteczność leczenia zależy przede wszystkim od tego, w jakim stadium nowotwór złośliwy zostanie rozpoznany.
Na podstawie samych objawów trudno odkryć przyczynę bólu pleców. Diagnostyka niejednokrotnie okazuje się skomplikowana, wymagająca czasu i eliminacji błędnych tez. Jest jednak konieczna, by leczenie mogło przynieść oczekiwane efekty. Podpowiadamy jednak, co się może kryć za bólem kręgosłupa w konkretnym miejscu i co może być ich przyczyną. Sprawdź!
- Budowa układu kostnego
- Jak zapobiegać odkręgosłupowym bólom pleców? Poznaj 11 przysług dla kręgosłupa
Przewlekły stres i ból kręgosłupa idą w parze
Naukowcy odkrywają zaskakujące powiązania między bólami kręgosłupa a różnorodnymi zaburzeniami ze sfery psychiki, np. depresją, psychozami i zmianami w mózgu.
Chociaż związki przyczynowo-skutkowe nie są jeszcze dokładnie znane, to świadomość zagrożeń może pomóc w łagodzeniu dolegliwości i zachowaniu zdrowia.
O ile bowiem problemy nie wynikają z organicznych czy pourazowych uszkodzeń narządu ruchu, oprócz klasycznych metod rehabilitacyjnych, pomocna może okazać się psychoterapia oraz zastosowanie różnego rodzaju metod redukcji stresu.
Poniżej dalsza część artykułu
Na całym świecie bóle pleców dotykają ponad pół miliarda ludzi. To szacunki opublikowane niedawno na łamach prestiżowego „The Lancet”. Pogorszona jakość życia, złe samopoczucie, nieobecność w pracy – to tylko niektóre skutki bólów kręgosłupa.
Fizjoterapeuci i psychoterapeuci mówią o psychogennym bólu narządu ruchu. – Warto pamiętać, że walka człowieka z samym sobą, a zwłaszcza tłumienie uczuć i pragnień, powoduje powstawanie w ciele niesymetrycznych napięć mięśniowych – wyjaśnia fizjoterapeuta Andrzej Rakowski w książce „Kręgosłup w stresie. Jak pokonać ból i jego przyczyny”.
Jak wskazuje, najbardziej charakterystyczny skutek psychogenny w narządach ruchu to chroniczne podwyższone napięcie mięśniowe, któremu ulegają głównie mięśnie niezbędne do utrzymania prawidłowej postawy ciała. Mięśnie wówczas, niezgodnie z prawidłową fizjologią, nie rozkurczają się tyle, ile powinny, co doprowadza do patologii narządu ruchu i wręcz odkształcenia sylwetki człowieka.
Czytaj też: Kultura well-being rewolucjonizuje polskie firmy
Silny związek między bólem kręgosłupa a psychiką potwierdzają też badania naukowe. Kierowane przez specjalistów z Anglia Ruskin University, międzynarodowe badanie z udziałem prawie 200 tys. osób z 43 krajów wykazało wyraźne powiązanie bólu kręgosłupa z depresją, niepokojem, podwyższonym stresem, bezsennością a także psychozami.
Jak podają autorzy projektu, osoby z chronicznym bólem pleców okazały się aż trzykrotnie bardziej zagrożone epizodem depresyjnym i ponad 2,5 raza bardziej – psychozą.
– Sugeruje to, że doświadczanie bólu pleców ma ważne implikacje dla zdrowia psychicznego, co może czynić leczenie bólu trudniejszym. Dokładne przyczyny tego związku wymagają jeszcze ustalenia – twierdzi jeden z autorów badania dr Brendon Stubbs.
– Potrzebne są kolejne badania, aby można było dowiedzieć się więcej na temat powiązań między tymi problemami, a także aby umożliwić opracowanie skutecznych terapii. Ważne jest również, aby personel służby zdrowia miał świadomość tych zależności i w razie potrzeby kierował pacjentów do odpowiednich specjalistów – zaznacza dr Stubbs.
Naukowcy biorą też pod uwagę inne, bardziej skomplikowane relacje, w których problemy nasilają się nawzajem.
Stres i tłumienie emocji mogą prowadzić do bólu kręgosłupa, ale też skłaniać do nadużywania szkodliwych substancji, takich jak alkohol i nikotyna, które są depresantami, czyli potęgują napięcia psychiczne. Dodatkowo używanie np. tytoniu może uwrażliwiać na ból.
Powstaje więc sytuacja błędnego koła. Możliwe jest też, że nieznane czynniki np. genetyczne, behawioralne czy społeczno-ekonomiczne jednocześnie zwiększają ryzyko problemów psychologicznych oraz bólu.
Naukowcy z chińskiego Xi'an Jiaotong University zaobserwowali specyficzne zmiany w mózgach osób cierpiących na przewlekły ból kręgosłupa.
Badacze zwracają uwagę na rosnącą liczbę doniesień naukowych, które mówią, że różnym chronicznym bólom często towarzyszy redukcja objętości istoty szarej w rejonach odpowiedzialnych za przetwarzanie bólu. To z kolei wpływa m.in. na samo odczuwanie bólu.
Chiński zespół przyjrzał się zmianom w mózgu u osób cierpiących na bóle różnych części kręgosłupa. Największe zmiany, jak się okazało, towarzyszyły bólowi dolnego odcinka.
Tym razem badacze zaobserwowali jednak rozrost istoty szarej w rejonie zwanym jądrami podstawnymi. Rejon ten pełni różnorodne role – bierze udział w kontroli ruchów, procesach poznawczych, przetwarzaniu emocji i zapamiętywaniu.
Naukowcy spekulują tymczasem, że zauważone zmiany mogą być przystosowaniem się neuronów do doświadczanego bólu.
Zanim kolejne prace pokażą dokładnie, jakie są przyczyny, a jakie skutki w relacjach bólu kręgosłupa z innymi zaburzeniami, warto mieć na uwadze takie powiązania i odpowiednio szybko reagować w przypadku kłopotów. Czyli dbać o relaksację, dobre relacje, prawidłowe sterowanie emocjami, które się pojawiają, a także niezbędny dla naszych mięśni i kości ruch.