Bolesne skurcze jelit – przyczyny

Jelito grube stanowi jeden z najważniejszych elementów układu pokarmowego. Odpowiada za tworzenie i wydalanie kału.

• Za jego nieprawidłowe funkcjonowanie w dużej mierze odpowiedzialny jest nasz tryb życia, w tym spożywanie zbyt małej ilości napojów, a także prowadzenie diety ubogiej w błonnik.
• Wśród dolegliwości świadczących o chorobie jelita grubego można wymienić: ból brzucha, wzdęcia, zaparcia, biegunka, krew w kale, wymioty, osłabienie organizmu, zmienna częstotliwość wypróżniania, a także niestrawność.
• Często dochodzi do nich stan podgorączkowy lub gorączka. Mogą one świadczyć o wystąpieniu następujących schorzeń:

• Zespół jelita drażliwego – jest to statystycznie najczęściej występująca choroba przewlekła jelit. Zarówno jej przyczyny powstania, jak i leczenie, nie są nadal do końca wyjaśnione. Do jego najczęstszych objawów należą: zaparcia występujące naprzemiennie z biegunkami, silne i powracające bóle brzucha, dokuczliwa zgaga, częste oddawanie moczu, gazy, nudności, a także wymioty.
• Uchyłkowatość – osłabiona ściana jelita m.in. przez długotrwałe zaparcia, siedzący tryb życia, złe odżywianie, czy też otyłość, jest narażona na wiele powikłań, w tym m.in na uchyłki. Są to małe, wypukłe kieszonki, w których gromadzą się w nich resztki pokarmowe. W konsekwencji, treść jelita nie może być w całości usunięta, co prowadzi do stanów zapalnych uchyłków dających takie powikłania jak niedrożność przetok oraz jelit.
• Polipy – uwypuklenia wychodzące z błony śluzowej jelita. Przyczyną ich powstawania są zazwyczaj predyspozycje rodzinne. Zaliczane są do nowotworów łagodnych, które mogą ulegać przemianom rakowym. Ich rozwój przebiega zarówno bezobjawowo, jak i daje niepokojące symptomy tj. bóle brzucha, krwawienia, zaparcia, a także wypadający twór z kanału odbytu.
• Wrzodziejące zapalenie (colitis ulcerosa) – zaliczane jest do tzw. przewlekłych stanów zapalnych jelita grubego o nieustalonej dotąd przyczynie. Do najczęstszych objawów tego schorzenia zalicza się biegunki z domieszką krwi albo (i) śluzu, a także idące w parze z bólem – parcie na stolec.
• Hemoroidy – żylaki odbytu będące następstwem nadmiernego wypełniania (przekrwienia) guzków krwawniczych pełniących funkcję uszczelniania odbytu i są odpowiedzialne za ułatwienie kontroli oddawania stolca oraz gazów. Pierwszym etapem choroby są hemoroidy wewnętrzne, których objawami są zwykle bezbolesne krwawienia (o kolorze jaskrawoczerwonym) podczas oddawania stolca. Mogą one wypadać poza odbyt, a gromadzące się cząsteczki kału oraz śluz powodują swędzenie. Drugim etapem choroby są widoczne na skórze w pobliżu odbytu, bolesne guzy, w które przekształcają się naczynia krwionośne, czyli hemoroidy zewnętrzne.
• Ropień odbytu – ograniczony zbiornik ropy za którego wystąpienie odpowiedzialna jest infekcja gruczołów kanału odbytu powodująca ostry stan zapalny okolic odbytu. Może on wystąpić zarówno płytko, czyli przy brzegu odbytu, jak również głębiej – w pobliżu ściany odbytnicy. Ropień objawia się intensywnym bólem okolic odbytu, niezależnym od wypróżniania, gorączką, dreszczami, parciem na stolec, a także wydalaniem wraz z nim ropy.
• Zaparcia czynnościowe – mówimy o nich wówczas, gdy wypróżnianie się ma miejsce rzadziej niż trzy razy w tygodniu. Stolce są twarde, a ich wydaleniu towarzyszy duży wysiłek fizyczny oraz uczucie niepełnego wypróżnienia.
• Choroba Leśniowskiego i Crohna – jest to choroba przewlekła i nawracająca, zaliczana do nieswoistych zapaleń jelit (grupa różnych chorób autoimmunoligicznych, które objawiają się przewlekłymi biegunkami). Przyczyna tego schorzenia nie jest znana i przez wielu mylona z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego. Jej objawy zależą od stopnia zaawansowania zmian w przewodzie pokarmowym, ich lokalizacji i rozległości. Najczęściej  w jej początkowej fazie występują bóle brzucha (kolka lub o charakterze wrzodowym), które nasilają się po posiłku oraz wypróżnianiu. Innymi mogą być bóle prawej dolnej części brzucha, biegunka i w rzadkich przypadkach gorączka, chudnięcie, bądź niedokrwistość. U dzieci zaobserwowano także opóźnienie wzrastania.
• Rak jelita grubego – najczęściej zlokalizowany jest w odbytnicy lub okrężnicy i diagnozowany jako gluczolakorak. Jest zaliczany do nowotworów złośliwych i zajmuje drugie miejsce pod względem zachorowalności w Europie. Do niepokojących objawów, które mogą świadczyć o jego wystąpieniu należą: bóle w dolnej części brzucha, zaparcia, krew w kale oraz krwawienia z odbytu. Rak ten może być następstwem długoletniego wrzodziejącego zapalenia okrężnicy oraz polipów, które ulegają przemianie w nowotwór zazwyczaj w ciągu około 10 lat.

Zakażenie Clostridium difficile – bakteria ta obecna jest w naturalny sposób u każdego człowieka, jednakże zaburzenie jej naturalnej równowagi, może powodować poważne konsekwencje. Dochodzi do tego głównie przez stosowanie antybiotyków. Niektóre z nich mogą doprowadzić do namnażania bakterii.

W efekcie dochodzi zwykle do zapalenia błony śluzowej jelita grubego, czego objawami jest biegunka i gorączka, a ponadto krew w stolcu oraz skurcze żołądka.

W rzadkich przypadkach może dojść do zapalenia otrzewnej, posocznicy (zatrucia krwi), bądź perforacji okrężnicy (pęknięcia jelita grubego). U osób chorych na inne poważne choroby, bądź w podeszłym wieku niezwykle rzadko namnożenie bakterii może spowodować zgon.

W leczeniu chorób jelit specjalizuje się lekarz proktolog,  gastrolog lub gastroenterolog.

Jeśli zauważyliśmy u siebie którekolwiek z wymienionych objawów, powinniśmy bezzwłocznie zasięgnąć porady lekarskiej. 

Choroby jelita grubego pozostają nadal w strefie wstydliwych, jednakże nie może to determinować podjęcia decyzji o ich leczeniu. To często niezwykle groźne przypadłości, które mogą prowadzić do  poważnego pogorszenia jakości życia, a w przypadkach szczególnie poważnych nawet do śmierci chorego.

• gastrolog
• proktolog
• dietetyk
• badania endoskopowe

POWRÓT

Tagi:

jelito grube, polipy, hemoroidy, odbyt, zaparcia

*Wszystkie artykuły medyczne prezentowane na stronie są zgodne z wiedzą medyczną, ale żaden nie może być traktowany jako diagnoza lekarska, lecz wyłącznie jako materiał edukacyjny. W przypadku zaobserwowania u siebie niepokojących objawów należy skonsultować się z lekarzem.

Zespół jelita drażliwego u dzieci

Zespół jelita drażliwego (ZDJ, in. IBS) to choroba często występująca u dzieci. Niestety, szczególnie u tych najmłodszych niska zdolność komunikacyjna oraz problemy gastryczne związane z niedojrzałością układu pokarmowego utrudniają szybkie postawienie trafnej diagnozy. Bez czujnych rodziców i dobrego wywiadu lekarskiego to schorzenie może na długo pozostać nierozpoznane.

Zespół jelita drażliwego definiowany jest jako przewlekły lub nawracający ból brzucha ze zmianą rytmu wypróżnień – pojawiają się zaparcia, biegunki, wzdęcia, które nie wynikają z wadliwej budowy układu pokarmowego. W przewodzie pokarmowym nie występują też zmiany morfologiczne. Choroba ta charakteryzuje się czynnościowym zaburzeniem jelit.

Objawy  zespołu jelita drażliwego

Brak nieprawidłowości organicznych w badaniu małego pacjenta, a co za tym idzie ‒ wykluczenie innych chorób, powinno skierować uwagę lekarza na możliwość zaistnienia zespołu jelita drażliwego.

Chorobę tę stwierdza się, jeśli przez co najmniej 3 miesiące występują bóle brzucha, które ustępują po wypróżnieniu, dziecko cierpi na biegunki, zaparcia lub, w przypadku mieszanej postaci choroby, naprzemiennie na te dolegliwości.

Dlatego główny nacisk trzeba postawić na obserwację dziecka w codziennym funkcjonowaniu i zwrócenie uwagi na wyżej wymienione objawy, gdyż wczesna diagnoza i szybka reakcja mogą przynieść widoczne rezultaty w leczeniu.

Chorobę tę określa się mianem psychosomatycznej, ponieważ z reguły jej objawy nasilają się u dziecka podczas sytuacji stresowych.

Stąd właśnie tak kluczowa w obrazie choroby i jej diagnostyce jest uważna obecność rodziców bądź opiekunów, którzy są w stanie zaobserwować ewentualne nasilenie się objawów, gdy dziecko przeżywa stres – jest w nowym miejscu, boi się wizyty u lekarza bądź klasówki w szkole.

Bóle brzucha w IBS mogą mieć różną lokalizację, ale zasadniczo dzieci najczęściej lokalizują wszystkie bóle brzucha na środku pępka (to jedna z trudności diagnostyki bólu brzucha u dzieci).

Charakter bólu może być bardzo różny: tępy, ostry, ciągnący, kolkowy, wykazujący różne stopnie nasilenia i występujący w odstępach, skurczach. Z reguły ból występuje w dzień, kilkadziesiąt minut po posiłku.

Wypróżnienie bądź oddanie gazów przynosi znaczną ulgę.

Tak biegunki, jak i zaparcia mogą być objawem zespołu jelita drażliwego. Więcej niż 3 wypróżnienia dziennie (postać biegunkowa IBS) bądź mniej niż 3 tygodniowo (postać zaparciowa IBS) powinny być dla rodzica sygnałem alarmowym.

Stolec może też być nietypowo twardy bądź wyjątkowo luźny, wodnisty, czasem z domieszką śluzu. Częstym objawem pobocznym choroby są wzdęcia.

Ze względu na tendencję do biegunek bądź zaparć wyróżnia się cztery postacie choroby:

• biegunkową,
• zaparciową,
• mieszaną
• nieokreśloną.

Dzieci z zespołem jelita drażliwego częściej od swoich rówieśników miewają napady lękowe, zaburzenia snu i nastroju, mogą być bardziej podatne na zachorowanie na depresję. 

Przyczyny zespołu jelita drażliwego

Zespół jelita drażliwego jest jednym z najczęstszych zaburzeń czynnościowych przewodu pokarmowego. Ocenia się, że co piąta osoba cierpi na tę chorobę, jednak u dzieci jest on rzadziej rozpoznawany.

Najczęściej występuje u dzieci ok. 2-3 roku życia lub później, w wieku przedszkolnym.

Wpływ na to może mieć wciąż dojrzewający układ pokarmowy, wykazujący się niestabilnością pod wpływem silnych przeżyć bądź  zmian w diecie.

Przyczyny występowania tej choroby nie są do końca wyjaśnione, na pewno ma ona związek z nieprawidłowościami w motoryce jelit (perystaltyka), a także zaburzeniami czucia trzewnego. Być może występuje tu czynnik zakaźny, wrodzony bądź aspekty związane z niedojrzałością układu odpornościowego.

U chorych zaobserwowano, że skurcze odcinkowe jelit są dłuższe i częstsze niż u zdrowych osób. Statystyki potwierdzają wpływ dziedziczenia – większe ryzyko zachorowania na zespół jelita drażliwego występuje u osób, u których w rodzinie pojawiła się ta choroba.

Obserwacje kliniczne i samoobserwacje chorych wskazują, że objawy często zaostrzają się pod wpływem silnych, negatywnych emocji.

Leczenie farmakologiczne

ZDJ to choroba przewlekła, jednak wczesne rozpoznanie może uchronić dziecko przed rozwojem poważniejszych następstw, a stosowanie się do zaleceń – zdecydowanie zminimalizować jej objawy i uciążliwość.

Zespołu jelita wrażliwego nie da się raz na zawsze wyleczyć. Jednak lekarz może zaproponować leki minimalizujące objawy, tj. biegunkę, zaparcia, wzdęcia, ból. Szczególnie u dzieci każde podanie leku musi być rozważne i zalecone przez specjalistę.

Leczeniem ZDJ powinien zająć się zespół lekarzy: pediatra wraz z gastroenterologiem dziecięcym, dietetyk, a nierzadko też psycholog.

Szczególnie dla starszych, bardziej świadomych dzieci choroba bywa krępująca, tak samo jak i mówienie o niej, dlatego bardzo ważne jest, by pacjent miał zaufanie do lekarza, lekarz wykazywał się empatią, a rodzice byli jak najbardziej pomocni i zaangażowani w leczenie.

Poza lekami na biegunkę i środkami pomocnymi w przypadku zaparć (nigdy nie należy stosować ich bez porozumienia z lekarzem) w leczeniu mogą pomóc środki przeciwbólowe i rozkurczające. Wszystkie leki powinny być podawane tylko przez okres utrzymywania się objawów, w minimalnej skutecznej dawce.

Godne polecenia są probiotyki, szczególnie te zawierające laktobakterie. Podawane w odpowiednich ilościach i odpowiednio długo (kilka tygodni) wykazują korzystny efekt zdrowotny. U pacjentów obserwuje się ustąpienie bólów brzucha i zmniejszone objawy choroby.

W  ciężkich przypadkach związanych z psychicznym funkcjonowaniem dziecka (stany lękowe, depresja), gdy psychoterapia nie przynosi spodziewanych efektów, lekarz psychiatra może zalecić zastosowanie farmakologii z udziałem leków psychotropowych.

Dieta i inne wskazania

W zespole jelita drażliwego szczególną uwagę musimy zwrócić na to, co je mały pacjent.

W przypadku postaci biegunkowej należy ograniczyć w diecie pokarmy bogate w błonnik.

Nie warto jednak rezygnować z tych produktów, w których błonnik występuje w postaci rozpuszczalnej (otręby, miąższ owoców obranych ze skórki).

Wiąże on wodę w jelitach i może przyczynić się do spowolnienia mas kałowych. Należy pamiętać o podawaniu odpowiednich ilości płynów, ze względu na ryzyko odwodnienia.

Polecane produkty żywnościowe w odmianie biegunkowej ZDJ:

• pszenne pieczywo,
• biały ryż,
• starte jabłko,
• banany,
• ugotowana marchew,
• chude mięso i wędliny.

W odmianie zaparciowej ZDJ konieczne jest włączenie do diety dużych ilości błonnika. Jeśli jednak do tej pory dieta dziecka była uboga w błonnik, należy jego ilość zwiększać stopniowo, gdyż nagły wzrost mógłby spowodować gwałtowną reakcję żołądka. Znów ważne jest podawanie dużych ilości płynów, tym razem dlatego, że błonnik musi mieć szansę spęcznieć.

Polecane produkty żywnościowe w odmianie zaparciowej ZDJ:

• mleczne napoje fermentowane (kefir, jogurt, maślanka),
• produkty zbożowe razowe i pełnoziarniste: razowe pieczywo i makarony, kasze, brązowy ryż, płatki owsiane, muesli,
• warzywa  świeże i gotowane,
• świeże owoce (szczególnie godne polecenia są te z małymi pestkami, typu truskawki, jagody),
• owoce suszone (szczególnie śliwki).

Przy ZDJ, a szczególnie jego zaparciowej odmianie, warto zachęcić dziecko do aktywnego spędzania czasu na świeżym powietrzu. 

Co jeszcze możesz zrobić jako rodzic:

1. Stwórz listę produktów, które nasilają objawy choroby i pomóż dziecku ich unikać.
2. Dbaj o przestrzeganie dobrej diety.
3. Dopilnuj, by każdego dnia dziecko piło dużo płynów, szczególnie wody, i unikało napojów z kofeiną i dwutlenkiem węgla.
4. Wspomagaj dziecko w redukcji stresu. Rozmawiaj z dzieckiem, spróbujcie wspólnie ustalić sytuacje, które szczególnie nasilają objawy choroby. Jeśli są to lekcje skrzypiec, lepiej z nich zrezygnować. Korzystaj z rad psychologa, wprowadźcie techniki relaksacyjne, wspólnie trenujcie radzenie sobie z trudnymi sytuacjami.
5. Zachęcaj dziecko do ruchu. Może odkryjecie wspólną pasję pieszych wycieczek, w czasie których poznacie nie tylko okolicę, ale także siebie nawzajem. A przy okazji aktywność na co dzień złagodzi objawy ZDJ oraz pomoże opanować stres.

Weryfikacja merytoryczna dr n. med. Witold Kamiński

Czego powinny unikać osoby z zespołem jelita drażliwegoDiagnoza IBS

Wzdęty brzuch – Jakie są przyczyny i sposoby leczenia?

Obecność gazów w jelitach nie oznacza żadnych patologii. Naturalnie znajdują się one w przewodzie pokarmowym i fizjologicznie są z niego wydalane. Jako normalne uznaje się wydalanie gazów do 25 razy na dobę. Nadmiar gazów jelitowych dotyka okresowo bądź przewlekle 20-45% populacji.

Ilość gazów w jelitach może zwiększyć się do zbyt dużych ilości w przypadku:

• nadmiernego połykania powietrza (aerofagia),
• fermentacji bakteryjnej węglowodanów, które nie zostały prawidłowo rozłożone i wchłonięte,
• chorób dotykających jelita,
• nietolerancji pokarmowych,
• nadmiernego spożycia pokarmów o właściwościach wzdęciotwórczych.

Nadmiar gazów w jelitach objawia się:

• odbijaniem,
• wzdęciami brzucha,
• wydalaniem śmierdzących gazów (tzw. wiatrami),
• powiększeniem obwodu brzucha.

Najczęściej dolegliwości nasilają się przez cały dzień, są najbardziej dokuczliwe wieczorem, a przez sen ustępują.

Osoby, które chcą poprawić jakość swojej diety i włączają do niej rośliny strączkowe i warzywa, mogą w początkowym okresie często odczuwać problem wzdętego brzucha.

Do produktów, które przyczyniają się do wzdęć, należą brokuły, kalafior, brukselka, kapusta, cebula, czosnek, szparagi, soja, fasola, groch i wiele innych.

Rośliny te mają w składzie węglowodany, które są słabo trawione przez enzymy pokarmowe i nie zostają wchłonięte z przewodu pokarmowego. Są natomiast pożywieniem dla bakterii jelita grubego – węglowodany ulegają fermentacji, w wyniku której produkowane są gazy.

Nie oznacza to jednak, że należy zrezygnować ze zdrowej diety. Przy stopniowym wprowadzaniu wzdęciotwórczych pokarmów do diety zajdą zmiany w procesach trawienia oraz składzie mikroflory, dzięki czemu objawy (wzdęty brzuch, wiatry) stopniowo będą zanikać.

Wspomniana już nasilona aerofagia jest skutkiem nieprawidłowych zachowań (głównie związanych z żywieniem):

• jedzenie w pośpiechu obfitych posiłków,
• picie dużych ilości napojów gazowanych,
• żucie gum i ssania twardych cukierków,
• nerwowe mówienie,
• palenie papierosów.

Wzdęty brzuch w czasie ciąży

Wzdęcia w ciąży są jedną z częstszych dolegliwości w tym okresie. Przyczyną jest progesteron – hormon odpowiadający za zagnieżdżenie zarodka w ścianie macicy oraz utrzymanie ciąży. Wpływa on również na liczne procesy fizjologiczne w organizmie.

Progesteron zatrzymuje wodę w organizmie, rozszerza żyły, spowalnia procesy trawienia (w tym perystaltykę jelit).

Ma to na celu poprawę odżywienia rozwijającego się płodu, jednak skutkuje również obrzękami, żylakami, zaparciami oraz utrudnionym wydalaniem gazów jelitowych, czyli wzdętym brzuchem.

Wzdęty brzuch – przyczyny: nietolerancje pokarmowe

W wielu przypadkach niepokojące dolegliwości z przewodu pokarmowego mogą być skutkiem nadwrażliwości na pokarm. Często wzdęty brzuch wskazuje na nietolerancje pokarmowe zależne od przeciwciał IgG.

Pełna gama objawów nietolerancji pokarmowych IgG-zależnych może być szeroka:

W przebiegu nietolerancji IgG-zależnych dolegliwości pojawiają się około dobę po spożyciu nietolerowanych składników i utrzymują się przez kilka dni, a w przypadku regularnego ich spożywania objawy mogą być przewlekłe i w ogóle nie ustępują. Wówczas stwierdzenie źródła problemu jest niemożliwe bez wykonania odpowiedniego testu z krwi.

Przykładowym badaniem jest IMMUNOdiagDIETA, w ramach którego wykonywany jest pomiar przeciwciał IgG specyficznych dla 44, 88 lub 280 różnorodnych produktów spożywczych.

Jest to test, który pozwala na ustalenie bezpiecznej diety ograniczającej bądź wykluczającej nietolerowane składniki, co przyczynia się do redukcji przykrych dolegliwości oraz poprawy tolerancji.

Dolegliwości takie jak wzdęcia i bóle brzucha, biegunki, przewlekłe zmęczenie czy migreny często występują w przebiegu nietolerancji pokarmowych. Jeżeli więc obserwujesz takie objawy u siebie, wykonaj badanie w kierunku nietolerancji najpowszechniejszych produktów spożywczych.

Dowiedz się więcej

Przeczytaj, gdzie zrobić testy na nietolerancje pokarmowe.

Wzdęty brzuch – przyczyny: zaburzenia czynności motorycznej jelit

Problemy związane z zaburzoną czynnością motoryczną jelit, a właściwie jej spowolnieniem, utrudniają wydalanie gazów jelitowych, przez co przyczyniają się do ich nadmiernego gromadzenia w świetle jelita oraz nasilenia dolegliwości, takich jak wzdęty brzuch. Spowolnienie perystaltyki jelit oraz zmniejszona częstość wypróżnień nazywane są zaparciami, które mogą występować samodzielnie lub w przebiegu zespołu jelita drażliwego.

Zespół jelita drażliwego charakteryzuje się:

• przewlekłymi biegunkami i zaparciami, które mogą istnieć osobno lub zamiennie,
• wzdęciami brzucha,
• skurczami i bólami brzucha.

Do rozwoju zespołu jelita drażliwego przyczyniają się stres, przewlekłe stosowanie leków, nietolerancje pokarmowe oraz błędy dietetyczne, a objawy nasilają się po spożyciu fermentujących węglowodanów (tzw.

FODMAP) lub nietolerowanych produktów o podłożu IgE lub IgG-zależnym.

Wzdęty brzuch – przyczyny: zaburzenia trawienia i wchłaniania

Wśród przyczyn zdrowotnych wzdętego brzucha są również zaburzenia trawienia i wchłaniania, w których dochodzi do nadmiernej fermentacji pokarmu przez mikroflorę jelit.

Upośledzone trawienie może występować w przebiegu:

Niedobór laktazy jest przyczyną nietolerancji laktozy – cukru znajdującego się w mleku i jego przetworach, który to nie jest trawiony i ulega wzmożonej fermentacji w jelicie grubym. Jest to problem dotykający co trzeciego Polaka.

Zwykle w ciągu 30 minut od spożycia laktozy występują przykre dolegliwości – wzdęty brzuch, nasilone biegunki, nudności, bóle brzucha. Niedobór lub brak laktazy, czyli enzymu rozkładającego laktozę, może mieć podłoże wtórne lub genetyczne.

Najczęstszą przyczyną jest polimorfizm genu LCT, w wyniku którego wraz z wiekiem zmniejsza się ilość produkowanej laktazy, co zmniejsza stopniowo tolerancję laktozy. Wtórna hipolaktazja wynika z uszkodzenia śluzówki jelita w przebiegu innych chorób, m.in.

stanów zapalnych jelit, celiakii lub po zabiegach operacyjnych – jest to zazwyczaj problem przejściowy.

Kolejną przyczyną enzymatyczną jest niedobór enzymów trzustkowych, co może być rezultatem przewlekłego zapalenia trzustki lub mukowiscydozy.

Enzymy trzustkowe są odpowiedzialne za rozkład węglowodanów, białek i tłuszczów, więc ich brak skutkuje wzdęciami, nasilonymi biegunkami, niedożywieniem itp.

Na szczęście odpowiednia dieta wraz z preparatami laktazy lub enzymów trzustkowych pozwalają na redukcję dolegliwości i poprawę stanu zdrowia.

Celiakia to specyficzna nadwrażliwość pokarmowa, jednak znacznie różni się od nietolerancji IgG-zależnej. W tej chorobie spożycie glutenu prowadzi do tzw. autoagresji – organizm wytwarza przeciwciała przeciwko własnym tkankom.

Dochodzi do zaniku kosmków jelitowych, przez co zmniejsza się powierzchnia wchłaniania składników odżywczych, czego objawami będą biegunki, wzdęty brzuch, chudnięcie, objawy niedoborów pokarmowych (np. anemia) itp. Celiakia jest zaburzeniem genetycznym i gdy raz się pojawi, trwa przez całe życie, dlatego konieczne jest przestrzeganie zaleceń ścisłej diety bezglutenowej.

Diagnoza celiakii składa się z kilku badań: genetycznego (polimorfizmy genów HLA-DQ2, HLA-DQ8 lub HLA-DRB4), serologicznego i histopatologicznego.

Badanie wskaże poziom ryzyka związanego z zachorowaniem na:

nietolerancję fruktozy

celiakię

nietolerancję laktozy

Dowiedz się więcej

Przeczytaj więcej, jakie są najlepsze sposoby na wzdęcia.

Wzdęty brzuch – jak złagodzić dolegliwości?

Odpowiednie zachowania związane z jedzeniem oraz prawidłowo dostosowana dieta pozwalają na poprawę trawienia, mniejsze połykanie powietrza i łatwiejsze wydalanie gazów jelitowych. Poniższe wskazówki pomogą Ci zredukować dolegliwości, takich jak odbijanie, wzdęty brzuch, wiatry i powiększenie obwodu brzucha.

1. Jedz regularnie 4-6 małych posiłków co 3-4 godziny.
2. Dokładnie i powoli przeżuwaj jedzenie.
3. Unikaj rozmów w czasie posiłków.
4. Stopniowo wprowadzaj wzdymające warzywa, a w zespole jelita drażliwego wyeliminuj je na pewien czas w ramach diety low-FODMAP.
5. Ogranicz lub wyklucz nietolerowane przez Ciebie produkty. Pamiętaj, że celiakia to choroba na całe życie i jedynym leczeniem jest ścisła dieta bezglutenowa.
6. Jeśli masz zaparcia, zwiększ ilość błonnika w postaci warzyw i owoców oraz pełnoziarnistych produktów zbożowych (razowe makarony, pieczywo, kasze gruboziarniste, płatki owsiane).
7. Pij dużo wody, minimum 2-2,5 litra.
8. Pamiętaj o probiotykach, aby poprawić skład mikroflory jelit. Probiotyki znajdują się w preparatach farmaceutycznych lub naturalnie występują w jogurtach, kefirach i kiszonkach.
9. Zrezygnuj z żucia gumy, ssania twardych cukierków oraz palenia wyrobów tytoniowych.
10. Ruszaj się jak najwięcej.

Aktualizacja: 2019-05-23

Gazy i wzdęcia – GASTROMED Toruńskie Centrum Gastrologii, gastroskopia kolonoskopia w znieczuleniu

W przewodzie pokarmowym (przełyku, żołądku, jelicie cienkim i grubym) zawsze znajduje się pewna ilość gazów trawiennych. Gazy te pochodzą z dwóch źródeł – połkniętego powietrza oraz normalnego rozkładu niektórych niestrawionych pokarmów przez nieszkodliwe bakterie, które są naturalnie obecne w jelicie grubym.

Połykanie powietrza (aerofagia) jest częstą przyczyną gazów w żołądku. Każdy połyka małe ilości powietrza podczas jedzenia lub picia.

Jednakże szybkie jedzenie lub picie, mówienie podczas jedzenia, żucie gumy, palenie papierosów lub noszenie luźnej protezy zębowej może powodować, że przyjmujemy więcej powietrza do układu pokarmowego. Większość połkniętego powietrza opuszcza nasz organizm poprzez odbijanie.

Pozostałe gazy przemieszczają się do jelita cienkiego, gdzie są częściowo wchłaniane. Niewielka ich ilość podróżuje dalej do jelita grubego, gdzie powoduje wzdęcia i jest usuwana przez odbyt.

Nadmierna ilość gazów w organizmie, zarówno uwięziona w jelitach jak i wydalana przez jelito grube, może być nieprzyjemna i krępująca. Gazy uwięzione w układzie pokarmowym mogą powodować bóle brzucha i wzdęcia. W rzeczywistości każdy z nas wydala gazy wielokrotnie w trakcie dnia i nawet gazy uwięzione w organizmie są normalną częścią procesu trawiennego.

Gazy są również wytwarzane jako produkt uboczny podczas trawienia niektórych składników odżywczych przez bakterie naturalnie występujące w jelicie grubym lub okrężnicy.

Bakterie te są odpowiedzialne za trawienie substancji takich jak węglowodany (cukier, skrobia i błonnik znajdujące się w wielu pokarmach) i celuloza, które nie są normalnie trawione w górnej części układu żołądkowo-jelitowego. Ilość i mieszanka gazów zależy od rodzajów bakterii znajdujących się w jelicie grubym.

Każdy z nas dysponuje niepowtarzalnym zbiorem bakterii od momentu urodzin. Wśród najczęściej spotykanych gazów są wodór, dwutlenek węgla i metan. Gazy śladowe, takie jak siarkowodór, są odpowiedzialne za nieprzyjemny zapach.

Objawy i przyczyny gazów i wzdęć

Najczęściej spotykane symptomy gazów to odbijanie, wydalanie wiatrów, wzdęcia i bóle brzucha. Wrażenie wzdęcia brzucha może być objawem samych gazów jak również wielu poważnych schorzeń, takich jak rak jajnika czy zapalenie uchyłków, oraz wielu innych przyczyn bólów brzucha, które należy poważnie potraktować.

Pacjenci z zespołem jelita drażliwego (ZJD) mogą odczuwać objawy związane ze wzdęciami, bólem brzucha i zmianami w perystaltyce jelit w reakcji na pewne składniki pożywienia.

Taka sytuacja może być spowodowana samym schorzeniem, które może powodować zmiany w mikroflorze jelit, wzrost zagrożenia zespołem rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego (ang. SIBO) oraz nadwrażliwość trzewną.

Nadwrażliwość trzewna to określenie opisujące uczucie bólu w organach wewnętrznych na poziomie wyższym niż normalnie. Może to oznaczać odczuwanie objawów bardziej intensywnie nawet przy normalnej ilości gazów.

Celiakia (enteropatia z nadwrażliwości na gluten), która jest zaburzeniem trawiennym i autoimmunologicznym powoduje zniszczenie wyściółki jelita cienkiego przez spożywany gluten. Stan ten może wywoływać wiele objawów żołądkowo-jelitowych, wśród których są wzdęcia brzucha jak również bóle, gazy, biegunka i utrata wagi.

Nietolerancja na gluten niebędąca wynikiem celiakii również może odgrywać rolę u pacjentów z zespołem jelita drażliwego. Ostatnie badania wykazują, że niektóre składniki pożywienia mogą przyczyniać się do symptomów poprzez efekt nieprawidłowego wchłaniania węglowodanów, a w szczególności laktozy i fruktozy.

Rozpoznawanie składników diety, które mogą być nie w pełni przyswajalne, w szczególności takich jak laktoza czy fruktoza, może być pomocne w minimalizacji tych objawów. Co więcej, rozpoznawanie i leczenie pacjentów z czynnikami ryzyka oraz objawami zespołu rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego (SIBO) może również pomóc przy objawach związanych ze wzdęciami.

Zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego (SIBO) to po prostu zaburzenie polegające na nadmiernym namnożeniu bakterii w jelicie cienkim.

Diagnozowanie gazów i wzdęć

Gazy i wzdęcia są na ogół stanem przejściowym, który zanika samoistnie po jednym lub dwóch dniach. Jeśli jednak gazy i/lub wzdęcia staną się bardziej bolesne zalecana jest wizyta u lekarza. Jeśli gazom i wzdęciom towarzyszą inne objawy, takie jak biegunka, krwawy stolec, wymioty, zatwardzenie, zgaga lub niewytłumaczalna utrata wagi, również powinieneś skontaktować się z lekarzem.

Podczas wizyty lekarz przeprowadzi badanie fizykalne oraz przeanalizuje historię wcześniejszych chorób i ewentualne niedawne zmiany w sposobie odżywiania się. Jako, że gazy i wzdęcia mogą być czasami objawami poważniejszych schorzeń, lekarz może również zlecić dodatkowe badania laboratoryjne.

Wiele zaburzeń żołądkowo-jelitowych przedstawia podobne objawy. Na szczęście dostępne są już wodorowe testy oddechowe, które pozwalają odkryć źródło niektórych z nich. Badanie to ułatwia lekarzom diagnozę w przypadku niektórych stanów chorobowych, takich jak:

• nietolerancja fruktozy
• nietolerancja laktozy
• zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego (SIBO)

Powyższe schorzenia są wynikiem nieumiejętności przyswajania przez organizm spożywanych węglowodanów lub stanu sprzyjającemu nieprawidłowemu namnażaniu bakterii w przewodzie trawiennym. Zaburzenia te powodują określoną reakcję chemiczną, która może być zmierzona w wydychanym powietrzu, co prowadzi do dokładniejszej diagnozy.

Dlaczego możesz potrzebować wodorowego testu oddechowego?

Wszystkie z trzech powyższych schorzeń mogą powodować gazy i wzdęcia, skurcze, biegunkę, a u niektórych ludzi nawet mdłości i wymioty. Objawy te same w sobie nie są niebezpieczne, ale mogą utrudnić codzienne życie i, jeśli pozostaną nieleczone – lub jeszcze gorzej, jeśli pozostaną nierozpoznane – będą powodowały ciągły stres związany z układem trawiennym.

Jako, że objawy wywołane tymi zaburzeniami są takie same jak w wypadku wielu innych stanów chorobowych diagnoza może być trudna. Wodorowy test oddechowy pomaga lekarzowi postawić bardziej dokładną diagnozę.

Leczenie gazów i wzdęć

Leczenie gazów i wzdęć zależy od tego na ile poważna jest diagnoza. Jeśli palisz papierosy, rzucenie palenia może rozwiązać problem z gazami i wzdęciami. Zmniejszenie ilości stresu również może pomóc.

Często leczenie oznacza po prostu unikanie niektórych produktów spożywczych czy lekarstw.

Chociaż każdy reaguje na jedzenie inaczej, oto lista podstawowych produktów spożywczych, których należy unikać:

• fasola, groch i inne rośliny strączkowe
• brukselka
• brokuł i kalafior
• kapusta i sałata
• nadmierna ilość otrębów i błonnika
• niektóre owoce, takie jak jabłka i gruszki
• guma do żucia
• landrynki
• napoje gazowane, w tym piwo

Można również wypróbować łagodne środki dostępne bez przepisu lekarza, które redukują gazy i wzdęcia. Produkty te mogą pomóc w pełnym trawieniu niektórych pokarmów, szczególnie, jeśli wiadomo z wyprzedzeniem, że będziemy je spożywać.

Inne produkty mogą pomóc w redukcji nieprzyjemnych zapachów, które towarzyszą wydalaniu wiatrów. Są one bezpieczne w użyciu, ale radzą sobie jedynie z objawami, nie z przyczynami, gazów i wzdęć.

Test oddechowy może być użyty do rozpoznania, co wyzwala symptomy u większości ludzi jak również u pacjentów z zespołem jelita drażliwego.

WAŻNE: Informacje tu zawarte stanowią jedynie wskazówki, a nie porady medyczne. Prosimy skonsultować się z odpowiednim lekarzem odnośnie swojego stanu zdrowia, gdyż tylko wykwalifikowany i doświadczony specjalista może dokonać trafnej diagnozy i zalecić odpowiednie leczenie.

Ból jelit po jedzeniu

Ból brzucha po jedzeniu stanowi częstą przypadłość, która może pojawić się zarówno u dorosłych, jak i u dzieci. Dolegliwości bólowe brzucha, żołądka i jelit po posiłku mogą mieć różnorodne podłoże, zazwyczaj świadczą o niestrawności lub zatruciu pokarmowym, a także przejedzeniu. Niemniej jednak nie można wykluczyć innych przyczyn bólu brzucha, żołądka i jelit po jedzeniu.

Mogą być one bowiem wynikiem chorób przewodu pokarmowego, np. refluksu żołądka, choroby wrzodowej czy zespołu jelita drażliwego. Z tego powodu, jeżeli dolegliwości utrzymują się przez dłuższy czas, konieczna jest wizyta u lekarza. Należy jednak wskazać, że ze względu na dużą liczbę możliwych przyczyn, ból brzucha i jelit po jedzeniu nierzadko sprawia trudności diagnostyczne.

Przyczyny bólu jelit i brzucha po jedzeniu

Ból brzucha po jedzeniu najczęściej spowodowany jest niestrawnością. Dolegliwość, określana również jako dyspersja, stanowi zespół objawów, występujących w trakcie lub bezpośrednio po spożyciu posiłku.

Objawami schorzenia jest uczucie pełności w nadbrzuszu, wzdęcia i pieczenie w górnej części brzucha.

Niestrawność pojawia się stosunkowo często, może być wywołana różnymi chorobami, stanami zapalnymi dróg żółciowych, wątroby czy trzustki, a także chorobą refluksową przełyku, infekcjami oraz chorobą wrzodową.

Dolegliwości bólowe po posiłku mogą wynikać z niegroźnych następstw zatrucia lub nietolerancji pokarmowej. U osób, które nie tolerują laktozy, ból brzucha pojawia się po spożyciu mleka, jogurtów, lodów i sera.

W takiej sytuacji chorzy zmagają się również ze wzdęciami, zwiększoną ilością gazów, a w niektórych przypadkach dodatkowo może wystąpić również biegunka. Ból brzucha często występuje także po ostro przyprawionym jedzeniu, które może wywołać refluks żołądkowo-przełykowy bądź nasilać jego objawy.

Ponadto, spożycie pikantnych potraw przez osoby szczególnie wrażliwe może skutkować pojawieniem się skurczów jelit i kurczowego bólu brzucha.

Dolegliwości bólowe po jedzeniu mogą być wynikiem zatrucia pokarmowego, dających objawy dotyczące górnego odcinka przewodu pokarmowego.

Występuje wówczas ból żołądka, nudności i wymioty, bądź dolnego odcinka, które skutkują zazwyczaj biegunką i bolesnymi skurczami jelit.

Zatrucia pokarmowe są wynikiem spożycia drobnoustrojów lub toksyn wraz z pokarmem. Najczęściej zatrucie wywołuje gronkowiec złocisty i laseczka woskowa.

Należy również wskazać, że jedną z najczęstszych przyczyn bólu brzucha i jelit po jedzeniu są zaparcia. W sytuacji, kiedy chory zmaga się z długotrwałymi zaparciami, dochodzi do napierania treści jelitowej na ścianę jelit.

Jedzenie kolejnych posiłków, skutkuje podwyższeniem ciśnienia w przewodzie pokarmowym, które prowadzą do dolegliwości bólowych. Co ważne, ustępują one samoistnie po wypróżnieniu. Jeżeli jednak w świetle jelita znajduje się guz, przepuklina bądź zrosty, może skutkować to upośledzeniem jego drożności.

Wynikiem tego są zazwyczaj kurczliwe bóle brzucha, które nierzadko połączone są z wodnistą biegunką (przeszkoda bowiem uniemożliwia prawidłowe oddanie stolca).

Ból brzucha i jelit po posiłku może być wynikiem stanów zapalnych. Pojawia się przy chorobie Leśniowskiego-Crohna i charakteryzuje się kurczowym bólem, który zlokalizowany jest w okolicy pępka bądź po prawej stronie brzucha. Schorzeniu mogą towarzyszyć również częste biegunki, parcie na stolec i nadmierne wydzielanie gazów.

Ból jelit i brzucha po jedzeniu może być wynikiem zespołu jelita drażliwego. W tym przypadku dolegliwości bólowe zmniejszają się po wypróżnieniu. Charakterystyczna dla przypadłości jest również zmiana ich rytmu oraz wyglądu i konsystencji stolca. Ponadto, ból jelit po posiłku może świadczyć także o wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego.

Dolegliwości bólowe jelit i brzucha u osób w podeszłym wieku mogą świadczyć o uchyłkach w obrębie jelita grubego, zazwyczaj esicy.

Owe uchyłki to uwypuklenia błony śluzowej jelita, które wnikają pomiędzy rozluźnioną błonę mięśniową.

W sytuacji, kiedy w uchyłku zatrzyma się stolec, może prowadzić to do zmian zapalanych i bólu, który najbardziej nasilony jest po posiłku. Co ważne, ból w tym przypadku najczęściej zlokalizowany jest w lewym podbrzuszu.

Ból jelit i brzucha towarzyszy również przy ostrym zapaleniu wyrostka robaczkowego, w którym może utknąć fragment pokarmu.

W początkowym etapie ból jest rozlany, nierzadko pojawiają się nudności i wymioty oraz podwyższona temperatura ciała. Następie ból umiejscawia się w prawym podbrzuszu.

Co ważne, w przypadku zapalenia wyrostka robaczkowego konieczna jet szybka interwencja chirurgiczna, celem uniknięcia jego pęknięcia i wystąpienia zapalenia otrzewnej.

Należy zatem podkreślić, że ból jelit i brzucha po posiłku może być wynikiem niegroźnych schorzeń, niemniej jednak może być również objawem poważnych chorób. Z tego względu, dolegliwości bólowych zlokalizowanych w jelitach nie należy lekceważyć.

BOLESNE SKURCZE JELIT PRZYCZYNY

Wypowiedzi na forum o:

Ktoś się z tym spotkał? “Dismenorrhea Czyli bolesne miesiączkowanie. Występuje częściej u kobiet, które nie rodziły. Może oznaczać, że w cyklu odbyła się owulacja. Bóle pojawiają się przed miesiączką lub na jej początku. Kobieta czuje się osłabiona i ma nudności. Wiele odczuwa skurcze w

ja miałam podobne objawy a nawet i jeszcze gorsze, robiłam kupe badan, które niczego nie wykazały, ale warto zrobic badanie krwi, usg.. przyczyna był i jest w moim przypadku stres, niestety chyba w wiekszosci wypadków jest to stres ;( na gazy i wzdecia najlepszy espumisan, a na bolesne

, bolesne napięcie sutków. W przypadku silnych bóli potrzebna jest pomoc lekarska, ponieważ przyczynami zaburzenia mogą być mięśniaki, stany zapalne przydatków, endometrioza, zrosty pozapalne, tyłozgięcie macicy. Powody mogą być też inne niż ginekologiczne, np. zaburzenia pracy jelit (zespół

jestem w 39 tygodniu ciąży. Wczoraj “wypadły' mi hemoroidy , zresztą strasznie bolesne. W nocy tak mnie bolały , że nie zmrużyłam oka, koło 1 w nocy dostałam silnych skurczów jelit, czyściło mnie do 7 rano, do biegunki dołaczyły skurcze macicy , częste ale nie bolesne. Myslałam, że zaczynam

normie..Może z wyjątkiem ..dziwnego skurczu jelita..w dolnym biegu-właśnie po lewej stronie..Mam też yeriniozę;ale ona daje ostre bóle w prawym dole biodrowym.Mnie boli w lewym..I cała lewa strona ciała!Począwszy od głowy;karku;pod lewą pachą;lewa pierś-kłucie(mammografia ok..);lewy bark

, banany, melon kantalupa, pestki słonecznika, liście mięty, zielone warzywa, pomidory, ziemniaki. Generalnie im pokarm uboższy w tłuszcze, tym bardziej bogaty w potas.” “Przy obniżeniu stężenia potasu obserwuje się: zaparcie, utrata apetytu, skurcze jelit, nieregularne bicie serca, bóle głowy

Pani Kasiu i dziewczyny forumki! Proszę o radę. Jestem aktualnie w 25 t.c. i od około tygodnia czy półtora zaczął się problem z gazami i bolesnymi kolkami w jelitach i utrudnionym ich oddawaniem. Szczególnie boleśnie odczuwam te nagromadzone gazy w dole i po lewej stronie brzucha. Czuję, że te

Miałam podobną sytuację z moim synkiem, z tą różnica tylko, ze ja karmiłam piersią. I również odbywały się takie cyrki, dziecko głodne, po przystawieniu do piersi, dziecko pociągnęło kilka razy i zaczynał się rozpaczliwy płacz. Lekarka powiedziała, ze mogą to być bolesne skurcze jelit. Kiedy jelita

badanie wyklucza “najgorsze”. Nie daje niestety odpowiedzi co może być przyczyną kłucia, skurczów, bólu. Jeżeli chodzi o usg dopochwowe to faktycznie przy badaniu, gdy lekarz nakieruje głowicę na bolacą okolicę czuje się ból, ale to już poza specjalizacją ginekologa. Stwierdził kategorycznie, że

tego zaburzenia są biegunki oraz bolesne skurcze jelit. Natomiast zbyt wolne tempo powoduje jego fermentację. W wyniku tego procesu wytwarzane są w jelicie rozdymające gazy. Odczuwamy wówczas bolesne wzdęcia i zaparcia. Powietrze, cola i fasola Przyczyną gromadzenia się gazów jelitowych