Depresja maskowana (atypowa, subdepresja) – leczenie, objawy, maska bólowa

Depresja w klasyfikacji WHO zajmuje czwarte miejsce wśród najistotniejszych problemów zdrowotnych na świecie, m.in. jest jedną z przyczyn samobójstw. Według danych WHO depresja dotyka ponad 300 mln osób, niezależnie od wieku, płci, wykształcenia czy pozycji społecznej.

Zła kondycja psychiczna, w tym problemy emocjonalne i trudności ze zrozumieniem samego siebie z czasem prowadzą do dysfunkcji o podłożu psychosomatycznym, które w skrajnych przypadkach są przyczyną wykluczenia społecznego.

Depresja jest chorobą ciała i ducha, osoba chora wymaga wielowymiarowego postrzegania z uwagi na liczne współistniejące objawy, również somatyczne. Spis treści:

Co to jest depresja?

Depresja to zespół zaburzeń nastroju (zaburzenie afektywne) i aktywności trwające przez długi czas, którego niezwykle obciążający charakter prowadzi do upośledzenia funkcjonowania chorego w codziennym życiu.

W przeciwieństwie do krótkotrwałych epizodów przygnębienia, depresja trwająca wiele miesięcy może powoli wyniszczać organizm odczuwaniem smutku i brakiem najmniejszych chęci do aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym.

Ze względu na charakter tej choroby, chorzy wymagają indywidualnego podejścia.

Przyczyny rozwoju depresji

Specjaliści wyróżniają dwie główne grupy czynników przyczyniających się do rozwoju depresji:

• endogenne – zwane konstytucjonalnymi; depresja jest uwarunkowana genetycznie, trudno określić dokładną przyczynę rozwoju choroby, podejrzewa się, że ma podłoże wielogenowe; w związku z tym w niektórych przypadkach skłonność do depresji może być dziedziczna; zwykle jest to najcięższa postać depresji o dużym stopniu nasilenia.

• egzogenne – zwane zewnętrznymi; depresja stanowi zazwyczaj następstwo intensywnego oddziaływania stresujących sytuacji, niekorzystnych wydarzeń o tle psychospołecznym lub choroby somatycznej.

Wielokrotnie epizody lub zespół depresyjny pojawiają się w przebiegu innych jednostek chorobowych. Medycyna często wskazuje na obecność wyraźnego obniżenia nastroju m.in. w trakcie problemów z odżywianiem, podczas nerwic czy zaburzeń o podłożu psychotycznym, a także jako efekt nadużywania niektórych substancji o działaniu psychoaktywnym bądź środków farmakologicznych.

Rodzaje depresji

Depresję można podzielić ze względu na wyżej wspomniane przyczyny. Określenie rodzaju depresji znacznie ułatwia zaplanowanie właściwego leczenia, np. podjąć właściwą decyzję w kwestii wprowadzenia farmakoterapii.

Depresja endogenna

To najczęściej występujący i zarazem najcięższy typ depresji. W większości przypadków objawia się jako choroba afektywna:

• jednobiegunowa – tzw. zaburzenie depresyjne nawracające; podczas choroby występują zespoły depresyjne oddzielone okresami znacznej poprawy lub całkowitego zdrowia, brak  stanów maniakalnych.

• dwubiegunowa – tzw. psychoza maniakalno-depresyjna; zespoły depresyjne i maniakalne są od siebie oddzielone okresami zdrowia bądź pojawiają się naprzemiennie bez obecności okresów remisji (poprawy stanu).

Depresja psychogenna

Psychogenna postać depresji jest manifestem organizmu na przeżyte doświadczenia oraz ogrom trudnych do zrozumienia emocji. Urazy psychiczne, traumatyczne wydarzenia, nieprzyjemne wydarzenia, nadmiernie stresujące i angażujące mentalnie sytuacje mogą doprowadzić do rozwoju zaburzeń depresyjnych. Forma psychogenna najczęściej wiązana jest z:

• urazami na tle emocjonalnym i zawodowym,
• reakcją na żałobę,
• przebiegiem zaburzeń nerwicowych,
• problemami z adaptacją do istotnych zmian życiowych.

Depresja somatogenna

W tym przypadku epizody lub trwale utrzymujące się stany depresyjne są następstwem wyniszczającego procesu chorobowego.

Problemy somatyczne mogą wywoływać zaburzenia nastroju i emocji, które doprowadzają do wyraźnego upośledzenia kondycji zdrowia psychospołecznego.

Większość odnotowywanych przypadków depresji somatogennej wiąże się z obecnością nowotworów, choroby Parkinsona, choroby Alzheimera, stwardnienia rozsianego, guzów mózgu, niektórych stanów pourazowych, zaburzeń hormonalnych, a także alkoholizmu i narkomanii.

Depresja maskowana (subdepresja)

Często nazywana depresją bez depresji. Charakteryzuje się stanem ciągłego zmęczenia, zaburzeń snu, poczucia ciągłego bólu o niemożliwej do określenia przyczynie, ale bez wyraźnego obniżenia nastroju. W praktyce wyróżnia się pięć podstawowych „masek” depresji:

• psychopatologiczną – lęk, natręctwo, jadłowstręt;
• zaburzenia rytmów biologicznych – skrajne zaburzenia snu;
• wegetatywne i psychosomatyczne – np. świąd skóry, RLS, dławica piersiowa;
• bólowe – bóle głowy i neuralgie;
• behawioralne – nadużywanie alkoholu lub leków.

Czym charakteryzuje się pacjent z depresją maskowaną? Jego dolegliwości nie znajdują odbicia w stanie somatycznym, chory nie reaguje na działanie leków przeciwbólowych, objawy nasilają się w porze porannej, a w rodzinie można potwierdzić przypadki zdiagnozowanej depresji. W większości przypadków na pierwszym planie pojawia się jedna z „masek”, która skutecznie skryje głębsze podłoże występujących objawów.

Depresja poporodowa

To krótkotrwała forma obniżenia nastroju, która występuje u większości kobiet. Poporodowa postać depresji przypada najczęściej do 5. dnia po porodzie i stanowi efekt licznych zmian hormonalnych, które niezwykle gwałtownie oddziałują na organizm matki. W jej przypadku nie ma potrzeby sięgania po środki farmakologiczne, psychoterapia zwykle stanowi wystarczającą pomoc.

Zdarza się jednak, że stan obniżenia nastroju się wydłuża i wtedy możemy mieć do czynienia z depresją poporodową. Oprócz objawów podobnych do tych występujących podczas innych odmian depresji pojawiają się obawy związane z relacją matka–dziecko, np.  poczucie winy, że jest się złą matką, zamartwianie się zdrowiem dziecka.

W przypadku tego rodzaju depresji trzeba zwrócić się o pomoc do psychologa lub psychiatry.

Zaburzenie depresyjne – depresja sezonowa – SAD

Seasonal Affective Disorder, czyli sezonowe zaburzenia afektywne, to objawy pojawiające się późną jesienią lub zimą. Skrócenie dnia wyzwala symptomy depresyjne. Sezonowa depresja trwa nie dłużej niż 5 tygodni. Najczęściej można ją rozpoznać po zwiększonej senności, spadku energii oraz zwiększonym apetycie (zwłaszcza na węglowodany).

Wszystkie rodzaje depresji charakteryzują się występowaniem podobnego zespołu objawów, które zazwyczaj różnią się momentem pojawienia się i intensywnością nasilenia. Lekarze wyróżniają dwie grupy objawów – podstawowe i wtórne.

Objawy podstawowe

• Obniżenie nastroju – chory odczuwa nieustanny smutek i przygnębienie; przykre przeżywanie ogółu wydarzeń i poczucie zobojętnienia, brak lub utrata zdolności odczuwania przyjemności i radości.

• Spadek napędu psychoruchowego – wyraźne spowolnienie myślenia i tempa wypowiedzi, pogorszenie sprawności pamięci i intelektu, spowolnienie czynności ruchowych, obniżenie energii życiowej oraz odczuwanie długotrwałego zmęczenia psychofizycznego.

• Zaburzenia rytmu okołodobowego oraz objawy somatyczne – pacjent ma wyraźne problemy ze snem, poranne złe samopoczucie, utrzymujące się bóle karku, pojawiają się zaparcia i zaburzenia trawienne, nadmierna suchość w jamie ustnej, a także zauważalny spadek masy ciała (ok. 3 kg/mies.)

• Zaburzenia lękowe – nieustanne poczucie napięcia i zagrożenia, niepokój, intensywne podniecenie psychoruchowe.

Objawy wtórne

• Depresyjne zaburzenia myślenia – negatywna ocena własnej osoby i zdrowia (hipochondria), przerysowany sposób określenia własnej przyszłości i/lub przeszłości, ogólne zniechęcenie do życia i brak motywacji, chory niejednokrotnie wspomina o myślach samobójczych (istnieje ryzyko tendencji oraz prób).

• Zaburzenia aktywności złożonej – pacjent stopniowo ogranicza liczbę oraz zakres własnych zainteresowań, powoli wycofujące się z wszelkich aktywności; obniżenie lub brak zdolności do wykonywania pracy, izolowanie się i ograniczenie (czasem też całkowite zerwanie) kontaktów z otoczeniem, zaniedbanie higieny osobistej i psychicznej oraz własnego wizerunku społecznego.

„Duża depresja” co to?

Specjaliści wyróżniają specyficzny stan określany mianem dużej depresji, który polega na występowaniu co najmniej 5 spośród poniżej podanych objawów. Symptomy te muszą utrzymywać się przez prawie cały dzień w ciągu co najmniej 2 tygodni. Są to:

• nastrój depresyjny,
• zauważalna zmiana masy ciała,
• wycofanie bądź pobudzenie ruchowe,
• wzmożona senność i problemy o charakterze bezsenności,
• długotrwale utrzymujące się zmęczenie i poczucie wyczerpania,
• zaburzenie koncentracji oraz zwiększenie trudności w podejmowaniu decyzji,
• wyraźne zmniejszenie zainteresowań lub satysfakcji z realizowanych czynności,
• skłonności i myślenie o samobójstwie.

Depresja i jej leczenie

Depresja jest chorobą wymagającą złożonego leczenia. W dużej mierze wykorzystuje się farmakoterapię. Środki przeciwdepresyjne przeciwdziałają obniżonemu samopoczuciu, oraz starają się ograniczyć stan długotrwałego napięcia nerwowego. Wskazuje się, że leczenie farmakologiczne przynosi poprawę w około 60% przypadków.

Warto jednak pamiętać, że leki zaliczane do grona antydepresantów mają obciążające działanie na organizm i sferę psychiczną.

Lekarz powinien precyzyjnie dobrać dawkę do aktualnego stanu pacjenta oraz wziąć pod uwagę jego wrażliwość emocjonalną, która może zostać wystawiona na próbę podczas zmian nastroju wynikających z wprowadzenia leku.

Równie dużą skuteczność zapewnia psychoterapia. Kilkanaście tygodni indywidualnych sesji z terapeutą specjalizującym się w przypadkach depresji może okazać się znaczącą pomocą, zwłaszcza dla osób z problemami natury psychogennej.

Sesje terapeutyczne umożliwiają przepracowanie trudnych emocji, omówienie niewygodnych tematów oraz zrozumienie własnego gniewu i bólu, jakie doprowadziły do tak skrajnego stanu.

Psychoterapeuta ułatwi choremu odzyskanie właściwej równowagi emocjonalnej oraz pozwoli na wypracowanie poczucia stabilności, ułatwiając pacjentowi powrót do funkcjonowania w życiu społecznym. 

Jak walczyć z depresją?

Depresja podobnie jak każda inna choroba wymaga szybkiej interwencji i wczesnego rozpoznania, dlatego pojawienie się nawet najmniejszych objawów lub sygnałów wskazujących na problemy z emocjami i nastrojem należy potraktować poważnie.

W czasie depresji istotną rolę odgrywa drugi człowiek, zaufana osoba oraz zwyczajne poczucie obecności kogoś obok, kto będzie zdolny nie tylko wysłuchać chorego, ale i zaopiekować się w nim w bardziej skrajnych przypadkach (np.

dużych spowolnień psychoruchowych i izolacji społecznej).

Rozmowa i obserwacja pozwalają wysnuć wiele teorii, ale najlepiej rozwiać własne wątpliwości i zdecydować się na konsultację u psychoterapeuty, który bezpośrednio konfrontuje się z występującymi objawami.

Centra kryzysowe lub kliniki zdrowia psychicznego oferują kompleksowe leczenie zaburzeń o charakterze depresyjnym, co stanowi jeden z elementów rehabilitacji psychofizycznej oraz przywrócenia jednostce prawidłowego poczucia własnej pozycji w społeczeństwie.

Dzięki odpowiednim działaniom z zakresu szerzenia oświaty zdrowotnej i zdrowia publicznego zwiększa się szansa na wzrost aktualnego stanu wiedzy o depresji, a także o sposobach jej samodzielnego rozpoznawania czy udzielania pomocy w krytycznych momentach. Globalne i krajowe akcje promocyjne, warsztaty oraz wolontariaty ułatwiają przeciwdziałanie stygmatyzacji osób chorych na depresję.

Dowiedz się więcej:

‘An Inventory for Measuring Depression’https://jamanetwork.com/journals/jamapsychiatry/article-abstract/487993

‘A Self-Rating Depression Scale’https://jamanetwork.com/journals/jamapsychiatry/article-abstract/488696

‘Detection of Postnatal Depression: Development of the 10-item Edinburgh Postnatal Depression Scale’https://www.cambridge.org/core/journals/the-british-journal-of-psychiatry/article/detection-of-postnatal-depression/E18BC62858DBF2640C33DCC8B572F02A

‘Depresja – objawy, przyczyny i leczenie’https://www.medicover.pl/o-zdrowiu/depresja-objawy-przyczyny-i-leczenie,84,n,192

Czym jest depresja maskowana?

Z racji tego, że depresja maskowana charakteryzuje się wielorakością objawów, trudno jest ją rozpoznać. Inna nazwa tego schorzenia to depresja poronna, podprogowa, atypowa oraz subdepresja. Mówiąc prościej, zaburzenia depresyjne ukryte są pod innymi dolegliwościami – „maskami”.

1. Gdy doznajemy zaburzeń nastroju

Zaburzenia nastroju to niezwykle silne kontrakcje emocjonalne. Wówczas mogą pojawić się tak zwane „dołki psychiczne”. Niekiedy destrukcyjne stany emocjonalne zaczynają nas przerastać. Pojawia się wtedy depresja głęboka. Warto wiedzieć, że depresja jest to schorzenie najczęściej diagnozowane na świecie.

W wielu przypadkach nie jest ona wykryta. Wtedy stan osoby chorej ulega stopniowemu pogorszeniu. Bardzo często myślimy, że chandra po prostu minie. W konsekwencji braku odpowiedniej reakcji pojawiają się problemy ze snem (np. ospałość lub niezdrowe pobudzenie). W skrajnych przypadkach depresja prowadzi do samobójstwa.

Dlatego też nie możemy bagatelizować zaburzeń nastroju.

2. Główne przyczyny depresji

Depresja może mieć wiele przyczyn. Bardzo trudno ująć to zagadnienia w spójne ramy definicyjne. Granice pomiędzy chorobami natury psychicznej nie są rygorystyczne. U podłoża depresji mogą leżeć względy genetyczne.

Aby „wyjść na prostą”, stosowane jest leczenie farmakologiczne. Szczególnie stosuje się serotoninę, dopaminę i norepinefrynę. Działaniem tych składników jest rozwój neuronów w hipokampie. Niedawne badania wiążą depresję z obszarem kory mózgowej (pole 25).

U osób chorych można zaobserwować znaczne pobudzenie pola 25.

Bezsenność to jeden z objawów, który może wskazywać na depresję maskowaną

3. Depresja, która się maskuje

Podkreślmy, że depresja maskowana chowa się za innymi chorobami i zaburzeniami. Nie ma tutaj typowych objawów depresyjnych (np. niska samoocena czy postawa melancholijna). Pierwsze występują symptomy wegetatywne lub psychiczne. W psychiatrii najwięcej przypadków stanowi depresja poronna.

Pamiętajmy, że zaburzenia depresyjne mogą wpłynąć na całościową pracę układów biologicznych. Zdarza się, że depresja maskowana to początek epizodu depresyjnego.

Pojawia się pytanie: pod jakimi symptomami może ukrywać się tego typu schorzenie? Będą to przede wszystkim takie oznaki jak: bezsenność, ospałość, ataki paniki i lęku, natręctwo myśli, a nawet anoreksja. Czasami chorzy skarżą się na agorafobię.

Depresja maskowana uzewnętrznić się może w postaci alkoholizmu lub lekomanii. Również ciało uaktywnia dolegliwości związane z zawrotami głowy, nadciśnieniem tętniczym, a nawet zawałem serca.

4. Różnice pomiędzy epizodem depresyjnym a depresją maskowaną

Nie wszyscy zdają sobie sprawę z tego, że depresja nie musi dawać konkretnych objawów klinicznych. W ten sposób przysparza wielu problemów diagnostycznych.

Depresja maskowana potrafi „mydlić oczy”. Bywa też wstępem do epizodu depresyjnego. Skąd cały ten problem? Aby rozpoznać chorobę, należy przeanalizować wszystkie objawy somatyczne.

W ten sposób wykluczymy możliwość wystąpienia innej choroby klinicznej.

5. Właściwa diagnoza

Zanim chory trafi do psychiatry, ze swoimi dolegliwościami odwiedza najpierw lekarza pierwszego kontaktu lub internistę. Wówczas kierowany jest na badania laboratoryjne. Jeśli wyniki badań nie potwierdzają postawionych cech, wówczas podejrzewa się depresję maskowaną. Jej symptomy są eliminowane po podaniu preparatów antydepresyjnych.

Depresje poranne(subdepresja, depresje maskowane, depresja atypowa)

Termin ten jest stosowany w odniesieniu do takich zespołów depresyjnych, których wszystkie objawy podstawowe i wtórne są mało nasilone(subdepresja), bądź zespołów, w których depresja jaku objaw podstawowy nie występuje(albo jest trudna do wykrycia), jej miejsce zaś zajmują(a ściślej-wysuwają się na)pierwszy plan obrazu klinicznego)inne objawy i cechy zespołu depresyjnego.i Niekiedy jest to jedna grupa objawów(np.zaburzenia snu, bóle głowy, przewlekle utrzymujący się lęk, natręctwa).Takie atypowe zespoły depresyjne są nazywane, depresją maskowaną”(dla podkreślenia, że endogenny zespół depresyjny jest maskowany przez inne objawy), ekwiwalentem depresji(co ma oznaczać, że zamiast depresji pojawia się inny objaw lub cecha).Depresje poranne mogą być samodzielnymi postaciami klinicznymi nawrotu choroby afektywnej, są też wstępną fazą lub zejściem typowego zespołu, niekiedy długo utrzymującą się.Najczęstszą maską depresji endogennej, z powodu której chorzy zgłaszają się po pomoc, to bezsenność, a ściślej znaczne skrócenie snu nocnego, z wczesnym budzeniem się, rzadziej jest to nadmierna senność.Często maską depresji są zespoły, w których głównym objawem jest przewlekły lęk lub lęk występujący napadowa.

Gdy w obrazie klinicznym dominują objawy psychopatologiczne.

i behawioralne lęku, zwykle o falującym nasileniu, wtedy obraz zespołu przypomina nerwicę lękową i tak często bywa rozpoznawany.Gdy dominują zaburzenia układu autonomicznego, na pierwszy plan obrazu klinicznego wysuwają się różnorodne zaburzenia psychofizjologiczne, głównie dotyczące narządu krążenia(np.

zespół prewdżwgina pectns)lub przewodu pokarmowego(stany spastyczne i inne).Trzecia grupa to różnorodne zespoły bólowe, mJn, bóle głowy(takie jak w typowej depresji endogennej), bóle w obrębie niektórych nerwów obwodowych(nerw trójdzielny, kulszowy i inne).Ze ściśle, psychopatologicznych”masek depresji należy wymienić zespół natręctw.

Podejrzenie endogennych uwarunkowań tego zespołu pojawia się wtedy, gdy występuje okresowo, u osób nie wykazujących anankastycznychcech osobowości, pomiędzy nawrotami zaś są okresy całkowicie wolne od natręctw.Depresje atypowe mogą również przybierać obraz jadłowstrętu(anorewa)ze znacznym zmniejszeniem masy ciała.

Subdepresja bywa przyczyną nadużywania alkoholu i leków.Część przypadków tzw.opilstwa okresowego(dipsomnia)oraz okresowego nadużywania leków nasennych, przeciwbólowych lub anksjolitycznychwiąże się z nawrotami fazy depresyjnej i próbami łagodzenia istniejących dolegliwości(złego samopoczucia, dyskomfortu somatycznego, bólu lub bezsenności).

Chorzy z depresjami porannymi(maskowanymi, atypowymi)jedynie sporadycznie zgłaszają się do psychiatrów, zwykle korzystają z pomocy lekarzy innych specjalności, którzy rzadko ustalają, że pierwotną przyczyną skwg i dolegliwości jest depresja.Udzielają zwykle doraźnej pomocy objawowej, stosując leki anksjolityczne, nasenne, przeciwbólowe.

Właściwą i często skuteczną metodą pomocy są leki przeciwdepresyjne(zarówno trą(pierścieniowe, jak i nowe)stosowane w dawkach terapeutycznych przez właściwy okres czasu.Należy jednocześnie przestrzec przed rozpoznawaniem depresji maskowanych er iawmmwr, wyłącznie na podstawie stwierdzonej skuteczności leku przeciwdepresyjnego.

Nieodzownym warunkiem rozpoznawania omawianych postaci klinicznych depresji jest wykluczenie innych przyczyn dolegliwości chorych, zwłaszcza..

somatycznych(chorób narządu krążenia, przewodu pokarmowego), zmian organicznych o u n.(np.guza mózgu).

Artykuł dotyczy następujących zagadnień:

• subdepresja
• poranna depresja
• sUBDEPRESJA OBJAWY
• sub depresja
• depresja poranna
• depresja atypowa
• poranne depresje
• poranne złe samopoczucie
• depresja maskowana przyczyny
• depresja
• zaburzenia subdepresyjne
• poranne zle samopoczucie
• pogrubienie blaszki
• depresja maskowana nerw trójdzielny
• depresja maskowana forum
• stany subdepresyjne [rzyczyny
• poranne nasilenie depresji
• ranne złe samopoczucie
• depresja poronna
• objawy subdepresji
• stany subdepresyjne
• stany lękowo- subdepresyjne
• subdepresje alkoholowe
• maski depresji endogennej
• subdepresja wikipedia
• subdepresyjne zaburzenia
• zachowania subdepresyjne
• poranne lęki w depresji
• depresja atypowa przyczyny
• poranne objawy depresji
• poranne stany lękowe
• poranne torsje w depresji
• co to jest za rozpoznanie subdepresyjna
• obiawy subdepresji
• nie leczona subdepresja
• depresja poranna słabość
• złe samopoczucie poranne
• depresje madkowane
• depresje atypowe
• depresję atypową
• anorewa
• depresja maskowana psychologia
• depresja maskowana objawów
• depresja maskowana
• depresja endogenna maskowana
• depresja aytpowa
• depresja atypowa maskowana
• depresja a poranne zle samopoczucie
• depresja a poranne smopoczucie
• czy bóle są objawem depresji atypowej Chaj

Inne tematy, które mogą cię zainteresować:

Mechanizm widzenia centralnegoMyśl etizlugiczna była zawarta w zasadzie w podziale dychotomicznym na zaburzenia psychiczne endo-i egzogenne.Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zagadnienia nazewnictwa.

Jedną z odmian zespołu pomrocznego, zwykle płytkiego, jest stan pomroczny psychopochodny (zamroczenie histeryczne) .WyobraźniaZespól pomroczny albo zamcoczeniowy Jakościowe zaburzenia świadomości.

W różnicowaniu ze snem fizjologicznym bierzemy pod uwagę fakt, że senność patologiczna pojawia się niezależnie od rytmu dobowego, Patologia pamięciIlościowe zaburzenia świadomości, czyli dotyczące przytomności.

Depresja – najczęstsze rodzaje depresji, objawy, przyczyny, leczenie

Depresja jest często występującym zaburzeniem psychicznym. To poważna choroba wymagająca szybkiego rozpoznania i skutecznego leczenia.

Nieleczona wyraźnie zaburza funkcjonowanie chorego w rodzinie, miejscu pracy, społeczeństwie. Jest powodem utraty zdolności do pracy. Najpoważniejszym skutkiem depresji jest samobójstwo.

Jedynie część chorych szuka pomocy lekarskiej, a u wielu choroba pozostaje nierozpoznana.

Objawy depresji są charakterystyczne nie tylko dla tej choroby. Występują w innych zaburzeniach psychicznych, w niektórych chorobach somatycznych (tzn. chorobach dotyczących ciała – np.

w niedoczynności tarczycy, chorobie niedokrwiennej serca) lub jako powikłanie po stosowaniu niektórych leków.

Dopiero gdy występują wszystkie objawy równocześnie oraz stale, każdego dnia, niezależnie od okoliczności, przez co najmniej 2 tygodnie – wówczas można mówić o depresji. Choroba może wystąpić tylko raz w życiu lub wielokrotnie nawracać.

Najczęstsze objawy depresji:

• Obniżenie nastroju – chory odczuwa; to jako stan smutku, przygnębienia; nie jest w stanie odczuwać radości, szczęścia, satysfakcji; niekiedy występuje zobojętnienie – nie przeżywa ani radości ani smutku.
• Spowolnienie tempa myślenia i wypowiedzi – chory odczuwa pogorszenie pamięci i intelektu (stąd coraz gorsze funkcjonowanie w pracy wymagającej sprawnego intelektu i pamięci).
• Utrata łaknienia, spadek masy ciała, zaparcia, suchość w jamie ustnej, bóle głowy w okolicy karku i potylicy.
• Spowolnienie ruchów, a nawet całkowity bezruch (osłupienie) – chory wolniej chodzi, wykonuje różne czynności w domu i w pracy; u niektórych; osób pojawia się – przeciwnie do spowolnienia – pobudzenie ruchowe połączone z silnym lękiem.
• Występuje krótszy, płytki sen nocny, wielokrotne budzenie się w nocy, wcześniejsze budzenie się nad ranem; może pojawić się, choć rzadziej, dłuższy sen nocny i senność w ciągu dnia.
• Najgorsze samopoczucie we wczesnych godzinach rannych, poprawa po południu i polepszenie wieczorem.
• Lęk – uczucie napięcia, niepokoju, | nieokreślonego i nieuniknionego zagrożenia, problemy z koncentracją, odprężeniem, odpoczynkiem; niekiedy lęk jest bardzo nasilony, co powoduje, że chory jest bardzo pobudzony ruchowo – stale chodzi, zmienia miejsce, nie jest w stanie siedzieć lub leżeć w łóżku (inne objawy lęku: szybkie bicie serca, podwyższone ciśnienie tętnicze krwi, płytki oddech, bóle i zawroty głowy, biegunka).

Negatywna ocena siebie, swoich dokonań, postępowania, teraźniejszości, przyszłości, perspektyw życiowych, poczucie grzeszności, uporczywie nawracające przykre myśli (np. bluźnierstwa, chęć zrobienia krzywdy sobie lub bliskim), nasilające się poczucie winy.

Problemy z funkcjonowaniem w rodzinie i miejscu pracy, utrata zainteresowań, brak chęci działania, poczucie ciągłego zmęczenia, utraty sił fizycznych oraz intelektualnych – to prowadzi do unikania lub zerwania kontaktów towarzyskich oraz niemożności wykonywania swojej pracy i obowiązków domowych.

Myśli i próby samobójcze – największy problem w depresji.

Najczęściej spotykane rodzaje depresji:

Depresja poronna (subdepresja)

Często jest trudna do rozpoznania. Wyżej wymienione objawy są w niej mało nasilone, część z nich nie występuje wcale, a dominuje jeden objaw lub dwa objawy.

Zwykle zamiast obniżonego nastroju (depresja jako objaw) występują inne objawy (np. ból głowy), które maskują chorobę, a przez to często pozostaje ona nierozpoznana i nieprawidłowo leczona. Stąd termin depresja maskowana dla niektórych przypadków subdepresji.

1. Najczęstszą maską depresji są problemy ze snem, głównie w postaci skróconego i płytkiego snu nocnego z wczesnym budzeniem się (podobnie jak w typowej depresji).
2. Inną maską depresji jest przewlekły lęk – stąd mylne rozpoznanie u chorego zaburzeń lękowych.
3. Objawy depresji poronnej

• szybkie bicie serca
• podwyższone ciśnienie tętnicze krwi
• płytki oddech
• bóle i zawroty głowy
• biegunka
• zaparcia
• utrata łaknienia
• spadek masy ciała
• bóle głowy.

Objawy te przypominają np. choroby układu krążenia lub układu pokarmowego.

Niekiedy dominują bóle głowy czy neuralgie. Większość chorych z subdepresją korzysta z pomocy lekarzy innych specjalności niż psychiatra:

• neurologa
• kardiologa
• gastrologa,

a stosowane leczenie jedynie łagodzi objawy albo jest zupełnie nieskuteczne.

Depresja maskowana – obniżony nastrój (stan smutku, przygnębienia) nie stanowi głównej skargi chorego. Dominują inne objawy.

Maski depresji

• bezsenność
• lęk przewlekły
• ból głowy
• neuralgie
• jadłowstręt
• zaburzenia czynności przewodu pokarmowego
• zespół dławicy piersiowej
• okresowe nadużywanie alkoholu
• okresowe nadużywanie leków.

Subdepresja może być przyczyną nadużywania alkoholu i leków przeciwbólowych, nasennych, uspokajających.

Chory, nie zdając sobie sprawy ze swojej choroby, za pomocą leków i trunków próbuje złagodzić swoje dolegliwości, takie jak złe samopoczucie, ból, bezsenność.

Dolegliwości te są objawami subdepresji, więc jedynie leki przeciwdepresyjne mogą pomóc, natomiast przewlekłe stosowanie alkoholu i leków prowadza do uzależnieni

DEPRESJA TYPOWA

Wszystkie objawy (lub ich większość) są tak nasilone, że zauważa je sam chory, jego otoczenie i badający chorego lekarz; dotyczy to zwłaszcza obniżonego nastroju (stan smutku, przygnębienia).

DEPRESJA ATYPOWA

Niewielkie nasilenie objawów. Czasem występują tylko niektóre objawy depresji. Pojawia się wzmożony apetyt i zwiększona potrzeba snu.

Depresja sezonowa

Pojawia się głównie zimą, gdy mało jest światła słonecznego. Występuje częściej u młodych kobiet. Przyczyna depresji sezonowej nie została do końca poznana. Istotne znaczenie mają zaburzenia rytmów biologicznych związane z dużym niedoborem światła słonecznego. Zwykle ma charakter łagodny lub nasilenie umiarkowane.

Częste objawy w depresji sezonowej:

• wzmożony apetyt
• przyrost masy ciała
• nadmierna senność.

Depresja poporodowa

U wielu kobiet po porodzie występuje przygnębienie, smutek, zmęczenie, rozdrażnienie. Jest to skutek zmian hormonalnych w organizmie kobiety, które dokonują się bezpośrednio po porodzie.

Kobieta ma problemy ze snem, obawia się, że nie podoła nowym obowiązkom lub że skrzywdzi swoje dziecko. U części kobiet depresja poporodowa, nie wiadomo dlaczego, rozwija się między czwartym a szóstym miesiącem po porodzie.

Występuje smutek, płacz bez powodu, zmęczenie fizyczne, trudności w wykonywaniu obowiązków domowych i opiece nad dzieckiem, bóle głowy i brzucha.

PRZYCZYNY DEPRESJI

Depresja nie stanowi samodzielnej jednostki chorobowej, lecz grupę zaburzeń o różnych przyczynach.

Występuje w przebiegu:

• chorób afektywnych (choroby afektywnej dwubiegunowej zwanej niegdyś psychozą maniakalno-depresyjną; zaburzeń depresyjnych nawracających) – przyczyny chorób afektywnych nie zostały do końca poznane
• chorób somatycznych (w chorobach mózgu)
• stosowania leków (np. werapamilu, ni-fedypiny, bromokiyptyny, benzodiaze-pinu, hormonalnych środków antykoncepcyjnych)
• zatruć
• uzależnień
• urazów psychicznych i emocjonalnych.

Niektóre wydarzenia życiowe mogące prowokować pojawienie się depresji

• utrata bliskiej osoby
• pogorszenie się stanu zdrowia
• utrata poczucia bezpieczeństwa
• utrata własnej wartości
• utrata zdolności do pracy umysłowej
• utrata pracy, zmiana pracy
• zmiana miejsca zamieszkania, zmiana środowiska.

Depresja w chorobach somatycznych

Depresja w chorobach mózgu

DIAGNOSTYKA W DEPRESJI

W języku potocznym depresja oznacza przemijające pogorszenie nastroju, smutek, przygnębienie często pojawiające się w odpowiedzi na przykre wydarzenia życiowe, niepowodzenia, porażki.

Jednak depresja w rozumieniu medycznym to pogorszenie nastroju trwające dłuższy czas (co najmniej 2 tygodnie), któremu towarzyszy wiele innych, wyżej wymienionych objawów. Może pojawić się w związku z negatywnymi okolicznościami – utratą pracy, śmiercią bliskiej osoby lub niezależnie od jakichkolwiek urazów psychicznych.

Trudność w rozpoznawaniu depresji wynika m.in. z tego, że u tego samego chorego występują inne choroby somatyczne (np. choroba wrzodowa, choroba wieńcowa, migrena).

Dolegliwości z innych narządów wysuwają się na plan pierwszy i obniżony nastrój pozostaje niezauważony. Poza tym w depresji maskowanej objawy depresji są słabiej zaznaczone i trudniejsze do wykrycia.

Pomocne w rozpoznaniu depresji mogą być:

• arkusze samooceny, które chory sam wypełnia, określając swój stan we wskazanym czasie
• skale, na podstawie których nasilenie objawów depresji ocenia lekarz.

Przykre wydarzenia życiowe niosą emocje w postaci smutku, przygnębienia, niemożność odczuwania radości. Jednak to nie wystarcza do rozpoznania depresji. W depresji występują również inne objawy, trwają dłużej i stale, każdego dnia. Depresja może, lecz nie musi, być poprzedzona negatywnymi sytuacjami.

LECZENIE DEPRESJI

Depresję można i trzeba leczyć, chociaż czasami trudno jest zmobilizować osobę chorą do wizyty u psychiatry. Podobnie, gdy ktoś sam podejrzewa u siebie depresję, początkowo może bagatelizować ten stan. Na podstawie wieloletnich badań stwierdzono, że 80-90% pacjentów z depresją można skutecznie leczyć.

Zwykle leczenie powinno przebiegać dwutorowo, tj. pacjent poddawany jest farmako i psychoterapii, chociaż czasem jedna z tych metod wystarcza.

Rzadszą metodą jest fototerapia (leczenie światłem).

Problem stanowi leczenie depresji opornej na leki, ale nowe, eksperymentalne metody dają nadzieję na uporanie się z nią. Najkrótszy okres leczenia depresji za pomocą leków to około 9 miesięcy.

LECZENIE DEPRESJI JEST KONIECZNE

• depresja jest ogromnym problemem dla pacjenta i jego rodziny
• utrudnia naukę i pracę
• istnieje ryzyko popełnienia samobójstwa.

Ważne jest, aby nauczyć się radzenia sobie ze stresami dnia codziennego, gdyż kumulowanie napięć psychicznych:

• wywołuje objawy chorobowe w organizmie (np. spięte mięśnie karku, biegunki itp.)
• doprowadza do upośledzenia mechanizmów regeneracji (brak umiejętności odprężania)
• może stać się czynnikiem reaktywnym (zewnętrznym) i spustowym (zapoczątkowującym) prawdziwej depresji.

Trzeba pamiętać, że depresja jest schorzeniem uleczalnym; odpowiednie terapie specjalistyczne dają szansę na uporanie się z chorobą.

PORADY LEKARZA

✓ NALEŻY

• zajmować się ulubionymi czynnościami (czytaniem książek, pracą na działce itp.)
• stosować wizualizacje (twórcze wyobrażenie sobie, np. pokojowego rozwiązywania konfliktu z inną osobą)
• wzbogacić dietę w magnez oraz witaminy, głównie z grupy B i C
• prowadzić regularny tryb życia (częste, a mniejsze posiłki, higiena snu)
• uprawiać ćwiczenia fizyczne przez co najmniej 30 minut, 3 razy w tygodniu (zalecane: joga, tai-chi, aktywna relaksacja itp.)
• prowadzić dzienniczek (opisywać swoje uczucia i samopoczucie w trudnych sytuacjach, aby dać upust żalom i dokonać wglądu w swoją psychikę)
• rozmawiać z ludźmi, pytać o radę, zwierzać się życzliwie nastawionym przyjaciołom.

✓ NIE NALEŻY:

• zapominać, że depresja to choroba i musi być leczona
• nadużywać kawy i cukru
• rezygnować z dotychczasowego trybu życia, codziennych zajęć
• zwlekać z udaniem się do lekarza i poddaniem się terapii.

Osoby chore na depresję często skarżą się na brak chęci działania, poczucie ciągłego zmęczenia, utratę sił fizycznych. Pojawiają się problemy z funkcjonowaniem w domu i w pracy. Chory nie jest w stanie wykonywać swoich obowiązków ani radzić sobie z trudnościami dnia codziennego.

Depresja Maskowana – Objawy, Maski Depresji, Leczenie, Terapia

Dodano dnia 05.11.2017

Depresja maskowana (z ang. masked depression) występuje pod innymi nazwami takimi jak: depresja atypowa, depresja nietypowa, depresja poronna, subdepresja, depresja ukryta, depresja utajona, depresja wegetatywna, depresja bez depresji.

Ta wielorakość w nazewnictwie pokazuje, iż jest trudna do zdiagnozowania, ponieważ przybiera różne postacie i może byż mylona z wieloma chorobami, zaburzeniami, ponieważ daje podobne objawy.

Diagnoza tutaj jest podobna, jak w przypadku zaburzeń nerwicowych – pacjenci doświadczają różnych objawów i leczeni są często przez lekarzy różnych specjalności, zanim okaże się, że choruje ich psychika, a nie ciało (pomimo wraźnych objawów somatycznych dających obraz choroby somatycznej).

Jest dość powszechnym zaburzeniem, jednak, niestety, badania pokazują, że od 5% do 60% pacjentów z zaburzeniami depresyjnymi zostaje odpowiednio zdiagnozowana i leczona (za: Wikipedia).

Objawy Klasycznej Depresji

Osiowe symptomy zaburzeń depresyjnych, które są o wiele łatwiejsze do zdiagnozowania, to objawy, które są wyraźne i utrzymują się co najmniej przez dwa tygodnie, a są nimi:

• znaczne obniżenie nastroju,
• zmniejszenie zainteresowań oraz brak odczuwania przyjemności z ich wykonywania,
• wyraźny spadek lub wzrost masy ciała,
• bezsenność lub nadmierna senność,
• spowolnienie lub podniecenie ruchowe,
• zmęczenie,
• obniżenie sprawności myślenia,
• zaburzenia koncentracji uwagi,
• trudności w podejmowaniu decyzji,
• nieuzasadnione poczucie winy,
• obniżone poczucie własnej wartości,
• nawracające myśli o śmierci,
• myśli samobójcze.

Powyższe objawy występują również w depresji maskowanej, jednak są ukryte pod różnymi maskami (stąd nazwa zaburzenia ‘depresja maskowana’), dlatego są tak nieoczywiste do zdiagnozowania.

Depresja Maskowana Objawy – Maski Depresji

W depresji maskowanej mamy do czynienia z maskami, które zasłaniają właściwy problem. Maski te dotyczą sfery fizycznej, psychicznej oraz zachowania.

Poniższe objawy mogą utrzymywać się przez długi czas (kilka miesięcy lub lat), mogą mieć różne natężenie, stąd można je określać jako tak zwane normalne zachowania lub łączyć z ogólnorozumiamym stresem, wyjaśniać obecną sytuacją.

Jest to dość niebezpieczne, ponieważ bywa, iż te objawy ukrywają głęboką depresję, która może prowadzić do samobójstwa.

• Maski Fizyczne
• maski bólowe – do których można zaliczyć bóle różnego pochodzenia, a wśród nich:
• zaburzenia rytów okołodobowych

• bezsenność,
• nadmierna senność (hipersomnia),
• zamiana rytmu snu i czuwania (sen w ciągu dnia, praca w nocy),

maski wegetatywne i psychosomatyczne

• sędzenie skóry, wysypki, zaczerwienienia,
• zespół niespokojnych nóg,
• zaburzenia miesiączkowania,
• zaburzenia libido,
• zaburzenia ze strony układu pokarmowego – zaparcia, kolki, zespół jelita drażliwego,
• trudności z pamięcią i koncentracją uwagi,
• tzw. uśmiechnięta depresja,

Maski Psychopatologiczne – związane ze sferą emocjonalną

• lęki, niepokój,
• napady paniki,
• fobie, 
• natręctwa,

Maski Behawioralne – dotyczące zachowań i rytuałów pojawiających się jako zagłuszenie lub ucieczka od bolesnych objawów emocjonalnych

Leczenie – Terapia

Leczenie maskowanej depresji zaczyna się od ustalenia diagnozy. Jest to o tyle ważne, iż w przypadku konieczności leczenia farmakologicznego, konieczne jest dobranie odpowiednich leków.

Czasami depresja maskowana nie wymaga leczenia farmakologicznego, jednak te kwestie należy koniecznie ustalić z lekarzem psychiatrą. Istotna w leczeniu depresji nietypowej jest psychoterapia.

Pacjenci czasami nie mają świadomości tego, że pod dręczącymi ich objawami mają do czynienia z depresją, a obniżony nastrój odczytują jako naturalne zjawisko. Terapia polega na połączeniu tego, co rozgrywa się w nietypowych, fizycznych objawach z tym, co ma miejsce w sferze emocji.

Często jest to długofalowy proces, ponieważ czasami nawet w terapii na początku trudno zauważyć pod różnymi maskami fakt, że pacjent boryka się z o wiele poważniejszymi problemami.

Depresja maskowana – objawy, rozpoznanie, leczenie

Depresja atypowa to taki typ zaburzeń depresyjnych, których obraz odbiega od powszechnych objawów tego zaburzenia, co może sugerować pojawienie się innej choroby, czyli tak zwanej „maski depresji”. Z tego powodu wszelkie objawy depresji maskowanej nazywa się „ekwiwalentami depresji”.

O tym, iż depresja miewa różne oblicza wiedzą lekarze psychiatrzy i psycholodzy, którzy kiedykolwiek spotkali się z depresją maskowaną.

Objawia się ona przede wszystkim symptomami somatycznymi – pochodzącymi od ciała, a nie z obniżonego nastroju – które przypisuje się pojawieniu się innych chorób, a nie depresji.

Z tego też powodu depresję maskowaną nazywa się niekiedy „depresją bez depresji”. 

Warto pamiętać o tym, iż depresję maskowaną o wiele częściej można rozpoznać u kobiet około 30. roku życia. W przypadku osób starszych obserwuje się przede wszystkim występowanie faz klasycznej depresji na przemian z okresami depresji maskowanej.

Objawy depresji maskowanej

Psycholodzy zauważają, że w przypadku depresji maskowanej typowe objawy dla zaburzeń depresyjnych takie, jak: obniżony nastrój, brak energii czy niemożność przeżywania radości mają nieznaczne nasilenie.

Na pierwszy plan wysuwają się za to wszelkiego rodzaju dolegliwości bólowe, różnego rodzaju lęki, bezsenność, natręctwa, zaburzenia motoryki układu pokarmowego, sezonowe nadużywanie leków albo substancji psychoaktywnych.

Zakłada się, iż przebieg depresji maskowanej jest uwarunkowany podobnie jak w przypadku tej „standardowej”, mimo iż nietypowe symptomy sprawiają, że jej rozpoznanie jest utrudnione. 

Do najczęstszych objawów depresji maskowanej można zaliczyć przede wszystkim: bóle głowy, napięcie mięśni, skoki ciśnienia, świąd skóry, jadłowstręt oraz utratę wagi. 

Maski depresji

Jak już zostało wspomniane, zaburzenia depresyjne typowe dla tego schorzenia nie pojawiają się, zostają one zastąpione przez te somatyczne, maskujące prawdziwą chorobę. Przyjmuje się, iż istnieje kilka masek występujących w ramach depresji maskowanej i w ramach których grupuje się objawy. Jest ich pięć. 

Pierwszym typem są maski bólowe. Symptomem depresji są wówczas wszelkiego rodzaju dolegliwości bólowe, najczęściej głowy, ale także mięśni (ramion, barku, pleców, karku), narządów płciowych, nerwów lub serca. Szczególnie ten ostatni bardzo łatwo jest pomylić z chorobą wieńcową lub zawałem. 

Maski wegetatywne i psychosomatyczne to nic innego jak różne sygnały płynące od ciała. Można tutaj zaliczyć takie stany jak: swędzenie skóry, zespól niespokojnych nóg, problemy z trawieniem, skoki ciśnienia, kołatanie serca.

W ramach tej grupy symptomów mogą pojawić się także zmiany w cyklach funkcjonowania organizmu, na przykład cyklu miesiączkowego, popędu płciowego.

Chory może wreszcie cierpieć z powodów zawrotów głowy bądź problemów z pamięcią albo koncentracją czy przyswajaniem informacji.

Maski psychopatologiczne wskazują na objawy chorób o podłoży psychicznym. Chodzi tutaj o takie zaburzenia jak na przykład jadłowstręt, zaburzenia lękowe (zarówno lęk przewlekły, jak i ataki paniki), fobie, natręctwa.

Maski behawioralne związane są ze zmianą zachowania albo przyzwyczajeń, co według osoby chorej ma zagłuszyć niepokojące objawy płynące z umysłu. W ramach tej grupy pojawiają się zatem uzależnienie od alkoholu, narkotyków albo leków, zmiana codziennej rutyny.

Ostatni typ symptomów skupia się wokół zmiany rytmów okołodobowych. Dotyczą one zaburzeń w ramach regularnego funkcjonowania organizmu w dzień i w nocy. Mogą zatem objawiać się jako problemy z zasypianiem, bezsenność lub nadmierna senność w ciągu dnia. 

Warto pamiętać, iż cechą charakterystyczną depresji maskowanej jest sezonowość występowania jej objawów. U chorego pojawiają się okresy zupełnie bezobjawowe. Taka osoba także bardzo dobrze reaguje na leki przeciwdepresyjne, a nie na medykamenty zalecane dla zaleczenia choroby maskującej. 

Jak wygląda leczenie depresji maskowanej?

Ze względu na to, iż obraz kliniczny depresji maskowanej jest skomplikowany, leczenie tego typu zaburzeń następuje dopiero po wykluczeniu chorób somatycznych.

Istotne jest to, iż podejrzenie depresji maskowanej pojawia się zazwyczaj wtedy, kiedy chory od dłuższego czasu leczy się na chorobę wywodzącą się z ciała, natomiast terapia nie przynosi oczekiwanych skutków.

Jak szacuje się, 10% wszystkich pacjentów, którzy zgłaszają się do specjalistów, cierpi właśnie z powodu zaburzeń nastroju, a nie w wyniku zaburzeń somatycznych. Natomiast 5-60% z nich zostaje prawidłowo zdiagnozowana i właściwie leczona. 

O tym, w jaki sposób zostanie przeprowadzony proces leczenia decyduje lekarz psychiatra. Być może zadecyduje o połączeniu farmakoterapii oraz psychoterapii. W leczeniu stosuje się te same leki, co w przypadku depresji klasycznej, czyli antydepresanty.

O ich zastosowaniu decyduje natężenie objawów oraz ich rodzaj, a także ogólny stan zdrowia pacjenta. Kurację taką dobrze jest podjąć jak najszybciej, szczególnie w przypadku, kiedy zaburzenia depresyjne pojawiały się już wcześniej.

O ile istnieje taka możliwość, dobrze jest dołączyć do grupy wsparcia.

Zaniechanie jakiegokolwiek leczenia może skutkować rozwinięciem się zaawansowanej formy choroby ze wszystkimi jej objawami. 

Artykuł został przygotowany przez Agencję Opiekunek Osób Starszych Avanti Medic