Drętwienie i mrowienie rąk – przyczyny, jakie choroby, kiedy jest niebezpieczne drętwienie kończyn górnych?

Już wygodnie ułożony, za chwilę smacznie sobie zaśniesz, ale nagle pojawia się to okropne uczucie – obie ręce zaczynają drętwieć i znów nici ze smacznego spania. Co więcej dziś jest nawet gorzej niż wczoraj i oprócz samego drętwienia czujesz także jakieś igły i wbijanie szpilek…Czy Ty też odczuwasz drętwienie rąk? Czy wiesz,że z medycznego punktu widzenia Twoje odczucia nazywane są parestezjami. Przyczyn drętwienia rąk może być wiele – niektóre są łagodne, podczas gdy inne wymagają leczenia.

Niektórzy z nas odczuwają drętwienie zarówno w dzień i w nocy. Inni tylko nocą lub tylko w ciągu dnia. Z tego artykułu dowiesz się jakie są przyczyny nocnego drętwienia kończyn górnych, jaką zastosować profilaktykę oraz w razie konieczności jakie podjąć leczenie.

Kilka słów o parestezjach

Parestezje to wszystkie odczucia spowodowane uciskiem na nerw – a więc może być to uczucie drętwienia, mrowienia, pieczenia, szczypania, kłucia igłą czy też palącego bólu.

 Pacjenci swoje odczucia często wyrażają jako wbijanie szpilek lub igieł w ciało. Parestezje najczęściej występują w kończynach górnych i dolnych, dłoniach i stopach. Parestezje mogą wystąpić w dowolnym momencie, bez ostrzeżenia.

Chociaż odczucie może być „niewygodne” i nieprzyjemne, zwykle jest bezbolesne.

Drętwienie rąk w nocy – przyczyny

Większość z nas doświadcza krótkich, sporadycznych epizodów parestezji nocnych. Zazwyczaj pojawiają się tuż przed zaśnięciem lub w nocy, a do zniesienia nieprzyjemnych uczuć wystarczy zmiana pozycji, czy poruszanie kończynami.

Przyczyną takich epizodów jest właśnie pozycja wywołująca ucisk struktur naszego ciała na nerwy podczas ułożenia we śnie. Kiedy do ustąpienia drętwienia dochodzi tuż po zmianie niewygodnej pozycji, w zasadzie z całą pewnością możemy powiedzieć, że ten rodzaj drętwienia kończyn nie jest groźny i nie jest konsekwencją choroby.

Niestety jeśli jednak drętwienie nie ustępuje wraz ze zmianą pozycji, możemy spodziewać się, że jest ono następstwem jednej z poniżej wymienionych chorób. Do najczęstszych przyczyn nocnego drętwienia kończyn należą:

Zespół cieśni nadgarstka Zespół cieśni kanału nadgarstka jest bardzo powszechny. Występuje, gdy czynności, które wymagają powtarzalnego ruchu palców, jak pisanie na klawiaturze lub granie na fortepianie, wywierają zbyt duży nacisk na nerw pośrodkowy.

Ten nerw biegnie wzdłuż ramienia i przechodzi przez rękę na nadgarstku. Zespół ten może powodować ból i drętwienie rąk , ale jednym z pierwszych objawów są właśnie parestezje, które występują częściej w dłoniach i nadgarstkach właśnie w nocy.

 Według badań objawy mogą wystąpić częściej w nocy, ponieważ ludzie często śpią ze zgiętymi nadgarstkami.

• Zwiększone ryzyko wystąpienia u Ciebie zespołu cieśni nadgarstka, występuje jeśli:
• –  masz pracę, która wymaga powtarzających się ruchów dłoni, takich jak pisanie na maszynie lub obsługiwanie maszyn, – jesteś w ciąży,
• – masz problemy z zatrzymywaniem się płynów w organizmie.

Cukrzyca Cukrzyca może zwiększać ryzyko uszkodzenia nerwów.U osób chorych na cukrzycę istnieje ryzyko uszkodzenia nerwów, a terminem medycznym tego powikłania jest neuropatia cukrzycowa.

 Występuje, gdy wysoki poziom cukru i tłuszczów we krwi z czasem uszkadza zakończenia nerwowe.

 Neuropatia cukrzycowa zwykle powoduje drętwienie i mrowienie stóp i nóg, chociaż może również wpływać na ramiona i dłonie.

Niedobór witaminy B. Niedobory witaminy B mogą powodować wiele problemów, w tym niedokrwistość i mrowienie kończyn. Łatwo można pomylić to mrowienie z powodu ucisku na nerw.

1. Osoby zagrożone niedoborami witaminy B to:
2. – wegetarianie i weganie – dorośli powyżej 50 lat
3. – osoby z niektórymi zaburzeniami trawienia, takimi jak celiakia lub zapalna choroba jelit (IBD)

Stwardnienie rozsiane Według National Multiple Sclerosis Society w Stanach Zjednoczonych drętwienie i mrowienie są często pierwszymi objawami, których doświadcza chora osoba.

 Objawy te zwykle dotyczą twarzy.

Jednakże, w zależności od lokalizacji uszkodzeń kręgosłupa, które występują w stwardnieniu rozsianym, osoba chora może również odczuwać drętwienie i mrowienie w ramionach lub nogach.

UDAR MÓZGU

Udary i przejściowe ataki niedokrwienne mogą powodować drętwienie i mrowienie ramion i dłoni. Przejściowy atak niedokrwienny pojawia się, gdy coś tymczasowo blokuje przepływ krwi do mózgu.

  Natomiast udar to trwałe zablokowanie naczynia w mózgu, w wyniku którego dochodzi do wstrzymania dopływu krwi do danego obszaru mózgu lub też w przypadku udaru krwotocznego wydostanie się krwi poza światło naczynia krwionośnego. American Heart Association uważa, że ataki te są „uderzeniami ostrzegawczymi”.

 Udary i przejściowe ataki niedokrwienne mogą wpływać na funkcjonowanie nerwów i mogą powodować zmiany w odczuwaniu, w tym parestezje w rękach lub nogach, a także zwiększone poczucie odrętwienia lub bólu.

Drętwienie rąk – zapobieganie

Pozycja do spania, która nie ogranicza ruchów kończyn, może zapobiegać parastezjom. Możliwe jest zapobieganie problemom, które powodują parestezje w rękach w nocy.

 Na przykład, dana osoba może skorzystać na nauce spania w mniej ograniczającej pozycji. Jeśli dana osoba jest zagrożona zespołem cieśni nadgarstka, może rozpocząć wykonać specjalistyczne ćwiczenia.

 Jeśli niedobór witaminy B powoduje uczucie drętwienia ramion i dłoni, lekarz może przepisać suplementy lub zalecić zmiany w diecie.

• Tak jak napisaliśmy na początku – drętwienie rąk, szczególnie w nocy, kiedy dana osoba może leżeć w pozycji, która wywiera nacisk na nerw nie jest niczym złym.
• Jednakże, jeśli dana osoba często zauważa to odczucie, może wymagać pomocy medycznej, zwłaszcza jeśli doświadcza również:
• *zaburzenia widzenia *drętwienie lub mrowienie twarzy *trudności w mówieniu *trudności z koordynacją, na przykład podczas chodzenia
• *niewyjaśnione słabości lub ból
• Każdy, kto podejrzewa, że ​​ich parestezje wynikają z choroby podstawowej, przyjmowanych leków czy problemów z alkoholem, powinien porozmawiać z lekarzem i wyjaśnić swoje wątpliwości.

Autorem tekstu jest mgr fizjoterapii Anna Kozłowska

Drętwienie rąk – co może oznaczać cierpnięcie i mrowienie rąk, dłoni i palców? Kiedy przyczyną drętwienia lewej ręki jest zawał?

Drętwienie rąk w obszarze palców i nadgarstka jest częstym objawem schorzenia nazywanego zespołem cieśni kanału nadgarstka auremar/123RF

Drętwienie rąk to przypadłość o zróżnicowanym podłożu. Uczucie mrowienia i sztywnienia kończyn często wynika z niedoboru związków odżywczych lub nieprawidłowej pozycji podczas snu, pojawia się również w ciąży. Może być też jednak objawem poważniejszych chorób, zwłaszcza w obrębie narządu ruchu, układu nerwowego lub krążenia. Gdy cierpnięcie dotyczy lewej ręki, powodem może być zawał serca, co wymaga niezwłocznej pomocy medycznej. Omawiamy możliwe przyczyny problemu i zalecane sposoby postępowania.

Drętwienie rąk to uczucie ich cierpnięcia przy jednoczesnej utracie czucia, odczuwaniu mrowienia, zesztywnienia, a nawet bólu. Medyczna nazwa takich dolegliwości to parestezje.

Jako objawy niespecyficzne mogą wskazywać na wiele chorób lub nieprawidłowych stanów organizmu. Jeżeli dolegliwości się utrzymują, nasilają lub stają się trudne do zniesienia, nie można odkładać wizyty u lekarza.

W niektórych sytuacjach konieczne jest wezwanie pogotowia ratunkowego.

Najczęstsze przyczyny cierpnięcia kończyn górnych

Drętwienie rąk często ma niegroźne podłoże. Taka dolegliwość może pojawić się w następstwie długotrwałego ucisku na nerwy i naczynia krwionośne. Ma to miejsce np. podczas pracy przy biurku, m.in.

gdy łokcie są zbytnio uniesione w górę, albo w wyniku spania w niewygodnej pozycji, w której ciało przygniata rękę lub ramię podłożone jest pod głowę.

Choć nie są to sytuacje groźne, nieprzyjemne objawy stanowią sygnał, że konieczne są zmiany przyzwyczajeń – inaczej ich następstwem może być przewlekły ból i powikłania.

Drętwienie rąk może być wynikiem stosowania niewłaściwej diety, która doprowadza do wystąpienia niedoboru witamin z grupy B, które są istotne dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego, a także wapnia i magnezu, które wpływają nie tylko na przewodnictwo nerwowe, ale również pracę mięśni. Zwiększone zapotrzebowanie na te składniki jest częstym wynikiem spożywania nadmiaru cukru, produktów białej mąki i alkoholu, jak również przewagą w diecie żywności wysokoprzetworzonej, która jest uboga w kluczowe związki odżywcze, a za to obfituje w te kwasotwórcze.

Dodatki w żywności – szkodliwe czy potrzebne? Czym są substa…

Natomiast za drętwienie rąk w ciąży zazwyczaj odpowiada nie tylko niedobór witaminy B6, ale też zmiany hormonalne, które doprowadzają do gromadzenia się wody w organizmie.

W ten sposób ciało przygotowuje się do porodu, jednak efektem jest też wystąpienie obrzęków, także w obszarze nadgarstków. Jeżeli obrzęk uciska na nerw pośrodkowy, następstwem będzie właśnie uczucie drętwienia.

Do wystąpienia uczucia drętwienia rąk może ponadto przyczynić się długotrwała ekspozycja na stres i różnego rodzaju zaburzenia lękowe.

Wśród innych możliwych niechorobowych przyczyn występowania tego typu dolegliwości należy wymienić zbyt intensywny trening, osłabienie i przemęczenie organizmu.

Są to czynniki, które, podobnie jak zła dieta, doprowadzają do wystąpienia niedoboru wymienionych wyżej mikroelementów.

Za drętwienie i mrowienie dłoni i palców często odpowiada zespół cieśni nadgarstka. Dolegliwość ta jest efektem ucisku nerwu pośrodkowego, który przebiega w kanale nadgarstka.

W zespole cieśni nadgarstka charakterystyczne jest drętwienie rąk w nocy. Nieprzyjemne uczucie pojawia się nie tylko w obszarze nadgarstka, ale także kciuka, palca wskazującego, środkowego i w części palca serdecznego.

Schorzenie może doprowadzić do zaniku mięśni kłębu kciuka i wpłynąć na osłabienie chwytu. Leczenie zachowawcze polega na przyjmowaniu leków przeciwbólowych, przeciwzapalnych i witaminy B6.

Celem zmniejszenia obrzęku należy stosować zimne okłady. W niektórych przypadkach wykonywany jest zastrzyk z kortykosteroidów w obszar troczka zginaczy. Zalecane jest stosowanie specjalnej opaski, która pozwala na odciążenie nadgarstka.

Dalsze leczenie to fizyko- i fizjoterapia.

Natomiast drętwienie, mrowienie i zaburzenia czucia występujące w obszarze palca serdecznego i małego oraz po wewnętrznej stronie przedramienia mogą wskazywać na zespół rowka nerwu łokciowego. W ramach leczenia w pierwszej kolejności wdrażane jest leczenie farmakologiczne i rehabilitacja. Jeżeli objawy nie ustąpią, konieczna może okazać się interwencja chirurgiczna. 

Drętwienie rąk jest objawem, który może wskazywać na choroby układu krwionośnego, w przebiegu których dochodzi do zaburzenia dopływu krwi do kończyn. Nieprzyjemne uczucie może wskazywać na zmiany miażdżycowe.

Drętwienie lewej ręki, zwłaszcza jeżeli towarzyszy temu silny ból w klatce piersiowej, duszność i lęk, może zwiastować zawał serca. W takiej sytuacji, należy niezwłocznie wezwać karetkę pogotowia.

Drętwienie rąk może być spowodowane licznymi chorobami o charakterze neurologicznym. Należą do nich m.in.:

• Niedokrwienny udar mózgu – w następstwie zatrzymania dopływu krwi do mózgu dochodzi do wystąpienia zaburzeń w obszarze czynności mózgowia. W tym przypadku trudno mówić o jednolitym obrazie klinicznym, bo występujące objawy i ich przebieg zależą od lokalizacji i rozległości zmian, stopnia krążenia obocznego i wielkości naczynia, które uległo zamknięciu. Może to być drętwienie, porażenie i niedowład kończyn, a także utrata świadomości i zaburzenia w obszarze czucia. Objawy takie utrzymują się dłużej niż 24 godziny.
• Przemijający atak niedokrwienny – w tym przypadku objawy są zbliżona do tych, jakie występują w niedokrwiennym udarze mózgu. W tym przypadku odczuwane są jednak krócej niż przez dobę. 
• Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych – w przebiegu schorzenia u chorego pojawia się gorączka, ból głowy, a także ból i sztywność karku. Inne symptomy to nudności, wymioty, bóle mięśniowo-stawowe, a w ciężkich przypadkach – utrata przytomności. Jednym z powikłań choroby jest porażenie kończyn, doprowadzające do ich drętwienia i osłabienia czucia. 
• Stwardnienie rozsiane – w przebiegu choroby dochodzi do rozwoju zmian w obszarze mózgu i rdzenia kręgowego. Choroba charakteryzuje się zmiennym obrazem klinicznym – u poszczególnych chorych pojawiają się różne symptomy. Wystąpienie poszczególnych objawów jest bowiem uzależnione od tego, jaki obszar ośrodkowego układu nerwowego uległ chorobowym zmianom. Do najczęściej występujących dolegliwości są parestezje i drętwienie kończyn. 
• Epilepsja, czyli padaczka – nie jest jednostką chorobową, a zespołem objawów o charakterze somatycznym, wegetatywnym i psychopatologicznym, który charakteryzuje się wieloczynnikowym podłożem. Najbardziej charakterystycznym objawem choroby są spontaniczne napady padaczkowe, które można podzielić na częściowe, uogólnione i niesklasyfikowane. W napadach częściowych pojawia się ból, mrowienie i drętwienie kończyn. 
• Zespół Guillaina-Barrego – jest jedną z najczęściej występujących chorób spowodowanych uszkodzeniem nerwów obwodowych. Etiologia schorzenia nie została do końca poznana. Najwięcej zwolenników ma teoria wskazująca na jej podłoże autoimmunologiczne. Objawy kliniczne są uzależnione od typu schorzenia. W pierwszej fazie zespołu Guillaina-Barrego najczęściej pojawia się uczucie drętwienia i mrowienia kończyn, a nieco później rozwija się ich niedowład.
• Neuropatia polekowa, cukrzycowa i alkoholowa – w przebiegu schorzenia dochodzi do uszkodzenia nerwów obwodowych, co jest następstwem stanu zapalnego, rozwijającego się w tym obszarze. W większości nerwów obwodowych zlokalizowane są włókna czuciowe i ruchowe. Ich uszkodzenie skutkuje wystąpieniem uczucia mrowienia, drętwienia i kłującego bólu kończyn, jak i do osłabienia lub porażenia mięśni.
• Rak mózgu – obraz kliniczny raka mózgu zależy przede wszystkim od obszaru, który zajął nowotwór. Jeżeli guz zlokalizowany jest w sąsiedztwie kory mózgowej, objawem może być zarówno drętwienie i drżenie rąk, jak i napady padaczkowe.

Drętwienie rąk może być objawem schorzeń narządu ruchu i chorób zapalnych o charakterze reumatycznym. To m.in.:

• Uraz typu smagnięcie biczem – pojęcie to odnosi się do uszkodzenia szyjnego odcinka kręgosłupa, będącego następstwem urazu. Najczęściej powstaje w efekcie wypadku komunikacyjnego i często nie wiąże się z występowaniem innych objawów. Gdy np. w efekcie gwałtownego szarpnięcia lub uderzenia w pojazd dochodzi do uszkodzenia więzadeł i mięśni, pojawia się drętwienie i mrowienie rąk nasilające się podczas ruchu.
• Choroba zwyrodnieniowa szyjnego odcinka kręgosłupa – drętwienie, zaburzenia czucia, a czasami także ból, to częsty efekt ucisku wywieranego na zakończenia nerwowe przez wyrośla kostne lub uwypuklony krążek kręgowy (dysk). Na początku symptomy pojawiają się przede wszystkim podczas poruszania się. Z czasem pojawiają się też jednak podczas spoczynku. 
• Choroba Pageta – to choroba o podłożu genetycznym lub wirusowym doprowadzająca do wystąpienia zmian w strukturach kości, ich osłabienia i w konsekwencji – zniekształcenia. Wśród wczesnych objawów należy wymienić ból w obszarze kości i stawów oraz drętwienie kończyn górnych.
• Toczeń rumieniowaty układowy – jest chorobą autoimmunologiczną o charakterze układowym, czyli obejmującą wiele narządów i tkanek. Jeżeli patologiczny stan rozwinie się w obwodowym i w ośrodkowym układzie nerwowym, jednym z objawów będzie mrowienie i drętwienie kończyn. 
• Reumatoidalne zapalenie stawów – ta przewlekła choroba o podłożu autoimmunologicznym obejmuje wiele układów i wywołuje różne symptomy. Najbardziej charakterystyczne są dolegliwości ze strony narządu ruchu. Drętwienie rąk jest w tym przypadku spowodowane uszkodzeniami w obszarze układu nerwowego, doprowadzającymi do wystąpienia mono- i polineuropatii. 

Drętwienie rąk jako objaw chorobowy należy leczyć przyczynowo – konieczne jest usunięcie stanu, który doprowadza do odczuwania dolegliwości. Uporczywe objawy można też łagodzić domowymi sposobami, jednak nie należy traktować ich jako substytut właściwego leczenia.

W pierwszej kolejności należy zadbać o właściwą dietę, obfitującą w warzywa i owoce, orzechy, ryby i chude mięso. Warto ograniczyć spożycie słodyczy, kolorowych napojów, fast foodu i alkoholu, a także kawy i mocnej czarnej herbaty, które sprzyjają nadmiernej utracie magnezu z organizmu.

W zwalczaniu mało nasilonych objawów i zapobieganiu drętwienia rąk pomocna jest też aktywność fizyczna. Zalecane są m.in.ćwiczenia rozciągające i wzmacniające odpowiednie grupy mięśni. Warto przy tym pamiętać, że ich wykonywanie powinno być poprzedzone konsultacją lekarską.

Mięśnie nadgarstka należy rozciągać, opierając dłonie o stół z palcami skierowanymi ku sobie. Następnie należy obracać dłonie w kierunku ciała.

Kolejne ćwiczenie pozwoli wzmocnić mięśnie grzbietu i poprawić krążenie krwi w kończynach górnych.

Należy usiąść na krześle z nogami zgiętymi pod kątem prostym, utrzymując wyprostowane plecy i ich nie opierając. Następnie należy chwycić oburącz kij o długości ok.

metra, przy czym dłonie powinny być rozstawione na szerokości barków. Nie uginając łokci kij należy unieść nad głowę i wykonać lekki wymach ramion w tył.

Mięśnie obręczy barkowej można wzmacniać, stając prawym bokiem przy ścianie, a całą wewnętrzną stronę prawej ręki, wraz z barkiem, dociskamy do jej powierzchni (dłoń musi być skierowana ku tyłowi).

Lewą rękę zakładamy za plecy, tak, aby staw łokciowy był zgięty pod kątem prostym. Następnie lewy bark odchylamy w tył w stronę ściany,  pamiętając o tym, że cała wewnętrzna powierzchnia lewego przedramienia musi przylegać do ściany.

Ćwiczenie powtarzamy, zamieniając strony.

Ćwiczenie na mięśnie przednie klatki piersiowej należy wykonywać w pozycji stojącej. Stajemy przed futryną drzwi (twarzą w stronę futryny), opierając o nią prawą dłoń. Ręka powinna być wyprostowana w stawie łokciowym.

Następnie wykonujemy wykrok prawej nogi, lewą nogę cofamy. Pogłębiamy zgięcie nogi, obniżając pozycję ciała. W tym czasie, dłoń przez cały czas musi spoczywać na futrynie, a ręka musi być wyprostowana w łokciu (jakbyśmy chcieli mocno naprzeć na futrynę).

Ćwiczenie powtarzamy po drugiej stronie ciała.

ZOBACZ: Jak zadbać o kręgosłup szyjny?

Neuropatia – czy jest wyleczalna?

Neuropatia – rodzaje

Neuropatią to choroba nerwów obwodowych, czyli struktur anatomicznych odpowiadających za przekazywanie impulsów nerwowych między różnymi częściami organizmu – tkankami i narządami. Neuropatię nazywa się też chorobą nerwów obwodowych.

Schorzenie to może być traktowane jako osobna jednostka chorobowa lub objaw innej. W przypadku, gdy proces chorobowy dotyczy wielu nerwów, nazywany jest polineuropatią. Neuropatia dotyczy kilku procent osób dorosłych, a częstość występowania wzrasta z wiekiem.

Udowodniono, że neuropatia przeważnie ma związek ze stanem zapalnym albo uszkodzeniem nerwu. Pacjenci mogą mieć problemy praktycznie z każdym nerwem. Negatywną konsekwencją schorzenia są zmiany wpływające na przepływ impulsów, a w efekcie zmieniona praca układu ruchu.

Poza bólem, zaburzenia u części chorych powodują drętwienie, mrowienie, obniżenie siły mięśniowej, zanim mięśni, ból, parzenie oraz zmianę koloru skóry i zaburzenia potliwości. Bez wątpienia trudno określić dokładną przyczynę choroby, ponieważ jest ich bardzo wiele.

W przypadku, gdy lekarz nie jest w stanie odnaleźć przyczyny neuropatii , wówczas neuropatię określa się jako idiopatyczną. Uszkodzenie nerwów mogą wywołać różne czynniki.

Zmiany mogą być spowodowane urazem mechanicznym, innym schorzeniem, jak cukrzyca (neuropatia cukrzycowa), błędem lekarskim podczas operacji, chorobą zakaźną, alkoholizmem (neuropatia alkoholowa) lub zatruciami, np. ołowiem czy rtęcią.

Najczęściej występującą neuropatią kończyny górnej jest zespół cieśni nadgarstka, z którym często zmagają się osoby powtarzające z dużą częstotliwością te same ruchy np. przy pisaniu na klawiaturze i obsłudze komputera.

Medycyna wyróżnia bardzo wiele klasyfikacji. Neuropatie możemy dzielić ze względu na:

• liczbę włókien nerwowych zajętych chorobowo (mononeuropatie – związane z uszkodzeniem pojedynczego nerwu obwodowego, mononeuropatie mnogie – wieloogniskowe zajęcie wielu pojedynczych nerwów obwodowych, polineuropatie – choroby związane z rozległym i symetrycznym zajęciem wielu nerwów).
• czas trwania schorzenia (neuropatie ostre – rozwijają się przez kilka dni, a następnie narastają przez 2-3 tygodnie, podostre – objawy narastają przez kilka tygodni, przewlekłe – objawy narastają miesiącami lub latami, nawracające, długotrwałe dziedziczne);
• przyczynę choroby (wrodzone, infekcyjne, polekowe, neuropatie z uwięźnięcia);

Powyższe podziały są istotne z tego względu, że rodzaj neuropatii determinuje różne dolegliwości, a w konsekwencji lekarz musi wprowadzić odpowiednie leczenie.  

Neuropatia – objawy

Objawy neuropatii uzależnione są od jej rodzaju, jednak w początkowej fazie występują w sposób nawracający. Na tym etapie lekarz często nie jest w stanie ich stwierdzić.

W nerwach obwodowych występują trzy rodzaje włókien (ruchowe, czuciowe i autonomiczne), pojawienie się konkretnych symptomów zależy od tego, które z nich zostaną uszkodzone. Do objawów ruchowych zalicza się zanik mięśni, niedowłady, problemy z poruszaniem się, a także zanik niektórych odruchów.

Przy czuciowych symptomach wymienia się zaburzenia czucia (neuropatia czuciowa), drętwienie oraz pieczenie. W większości przypadków nieprawidłowe odczuwanie rozpoczyna się w stopach i palcach stóp.

Przy neuropatiach autonomicznych uszkodzeniu ulegają włókna wegetatywne układu nerwowego (autonomiczne).

Wiążą się z zaburzeniami oddawania moczu (nietrzymanie moczu lub problemy z jego oddawaniem), zaburzeniami potliwości (zmniejszenie lub nadmierna potliwość), zaburzeniami widzenia (nieprawidłowe reakcje źrenic), pojawiają się zaburzenia seksualne (suchość pochwy i problemy ze wzwodem), suchością w jamie ustnej i innymi. Pacjenci najbardziej skarżą się na dokuczający im ból neuropatyczny, którego nie da się wyeliminować przy pomocy standardowych leków przeciwbólowych.

Neuropatia – leczenie

Priorytetem przed wdrożeniem procesu leczenia jest dokładna diagnostyka. U pacjenta z neuropatią to skomplikowane czynności, gdyż należy przeprowadzić dokładne badanie neurologiczne oraz szczegółowe badania laboratoryjne, aby znaleźć przyczynę schorzenia.

Postępowanie terapeutyczne w neuropatiach jest wielopłaszczyznowe. Pod uwagę bierze się leczenie schorzenia wywołującego neuropatię, leczenie przeciwbólowe oraz postępowanie mające na celu ochronę uszkodzonego włókna nerwowego lub narządu.

Należy pamiętać, że bólu neuropatycznego nie da się pozbyć wykorzystując ogólnodostępne leki przeciwbólowe. Wobec tego, stosuje się leki przeciwdrgawkowe i niektóre leki z grupy antydepresantów, miejscowo również leki znieczulające.

Neuropatia bardzo często ma związek z cukrzycą (neuropatia cukrzycowa). W takim wypadku leczy się ją dwutorowo – przede wszystkim należy utrzymywać właściwy poziom glukozy

Ból kręgosłupa | diagnoza, leczenie

Wyróżniamy dwie przyczyny bólu kręgosłupa: mechaniczną i chemiczną. Ból kręgosłupa o podłożu mechanicznym jest główną przyczyną problemów z kręgosłupem. Aktualne badania naukowe donoszą że 97-98 % bólów kręgosłupa spowodowana jest czynnikami mechanicznymi.

Znaczna część tych dolegliwości (nawet do 90%) spowodowana jest uszkodzeniem krążka międzykręgowego. Powodem takiego bólu może być wykonanie nagłego ruchu bądź dźwignięcie ciężkiego przedmiotu. W takim przypadku Pacjent może odczuwać ból kręgosłupa z możliwością promieniowania np. do kończyny.

Występuje również zespół dolegliwości który spowodowany jest przeciążeniem, a co za tym idzie utratą elastyczności oraz prawidłowej ruchomości tkanek przykręgosłupowych. Przyczyną takiego bólu może być wcześniejszy uraz, zabieg operacyjny, bądź przebyty epizod uszkodzenia krążka międzykręgowego, jak również siedzący tryb życia oraz jednostajna pozycja w ciągu dnia.

Ostatni zespół bólowy kręgosłupa to zespół posturalny, który dotyczy głównie ludzi młodych; spowodowany błędnym nawykiem postawy.

Ból kręgosłupa o podłożu chemicznym charakteryzuje się stałością objawów. Pacjent z takim bólem ma problem ze znalezieniem pozycji, w której odczuwa ulgę, a każdy ruch nasila dolegliwości. Dodatkowo mogą wystąpić objawy takie jak: obrzęk, zaczerwienienie oraz podwyższona temperatura bolesnej okolicy kręgosłupa.

Ból kręgosłupa – odcinek lędźwiowo-krzyżowy kręgosłupa

Ból kręgosłupa lędźwiowego najczęściej jest następstwem przyczyn mechanicznych.

Są wśród nich statyczne przeciążenia kręgosłupa wynikające z pracy w pozycjach niekorzystnych lub nagłe przeciążenia dynamiczne.

Ból odcinka lędźwiowego jest fizjologiczną reakcją organizmu na przekroczenie dopuszczalnego zakresu ruchu lub wykonywania pracy ze zbyt dużym obciążeniem, zapobiegając przed jego uszkodzeniem.

Dyskopatia odcinka lędźwiowego kręgosłupa

Bóle kręgosłupa lędźwiowego w 60-80% związane są z dyskopatią i najczęściej występują u osób pomiędzy 30 a 50 rokiem życia.

Jest to rodzaj przepukliny krążka międzykręgowego (dysku) polegającej na rozerwaniu zewnętrznej warstwy krążka i jego uwypukleniu się na zewnątrz powodując ucisk nerwów, mięśni i naczyń krwionośnych.

Bezpośrednią przyczyną dyskopatii może być gwałtowny ruch zgięciowy lub zgięciowy z dodatkową rotacją, co przemieszcza jądro miażdżyste ku tyłowi, wywołując pęknięcie.

Dyskopatia najczęściej ma jednak przebieg długotrwały z okresami zaostrzenia dolegliwości, co wpływa na leczenie kręgosłupa. Wspomniany ucisk korzenia nerwowego wywołuje tzw. rwę kulszową. Jest to bardzo nieprzyjemne uczucie ostrego bólu przeszywającego nogę. Ból jest tak silny, że ciężko jest się pacjentowi wyprostować, dodatkowo pacjent często ma uczucie drętwienia nogi.

Zmiany zwyrodnieniowe a ból odcinka lędźwiowego kręgosłupa

Zmiany zwyrodnieniowe najczęściej pojawiają się z wiekiem, szczyt choroby przypada na 50-60 rok życia. Przyczyną może być zmniejszenie aktywności fizycznej i idące za tym osłabienie mięśni stabilizujące kręgosłup.

Dochodzi wówczas do przeciążenia kręgów i tkanek kręgosłupa, które nie są przyzwyczajone do forsownych przeciążeń statystycznych (siedzący tryb życia).

Dolegliwości bólowe mają charakter stały lub przerywany i nasilają się podczas ruchu lub przy długotrwałym staniu.

Jeśli zmiany zwyrodnieniowe nie są znacznie nasilone, możliwe jest ich leczenie w sposób zachowawczy. Opiera się głównie na rehabilitacji ruchowej oraz edukacji odnośnie koniecznych zmian w codziennym funkcjonowaniu i dbaniu o zdrowy kręgosłup. Również tutaj możliwe jest wspomaganie procesu rehabilitacji przez wykonanie terapeutycznego ostrzyknięcia.

Bóle kręgosłupa a zmiany przeciążeniowe kręgosłupa

Jest to jedna z częstszych przyczyn wpływających na przewlekłe bóle kręgosłupa. Jest połączeniem przeciążeń mięśni, więzadeł i krążków międzykręgowych w wyniku ciężkiej pracy fizycznej, uprawiania sportu lub przybierania niewłaściwych pozycji.

Dolegliwości bólowe czasem ujawniają się nie w obrębie kręgosłupa, a w odległych częściach ciała. W zależności od czynników i nasilenia mogą być bardzo zróżnicowane. Jednak zawsze powinny być sygnałem ostrzegawczym.

Leczenie kręgosłupa zawsze wymaga konsultacji u specjalisty.

Kręgoszczelina i kręgozmyk

Kręgoszczelina to przerwanie ciągłości kręgu. Występuje najczęściej u osób młodych, aktywnych sportowo. Dolegliwości bólowe są miejscowe, z reguły nasilone bardziej po jednej stronie. W przypadku kiedy dojdzie do przesunięcia kręgu leżącego powyżej do przodu w stosunku do kręgu leżącego poniżej, mamy do czynienia z kręgozmykiem.

Jego powstanie może mieć miejsce na podstawie wcześniejszej kręgoszczeliny lub ze względu na znaczną niestabilność w przebiegu zmian zwyrodnieniowych. Typowym objawem jest ból kręgosłupa lędźwiowego, często określany przez pacjentów jako ból krzyża. Zarówno w jednym, jak i drugim schorzeniu istnieje możliwość leczenia rehabilitacyjnego.

Szczególnie w przypadku kręgoszczeliny liczy się postawienie jak najszybszego rozpoznania, kiedy to defekt kostny ma możliwość spontanicznego wygojenia się.

W przypadku kiedy leczenie kręgosłupa w formie zachowawczej nie przynosi efektu, możemy wykonać operacyjne zespolenie cieśni kręgu (miejsce powstawania kręgoszczeliny) lub stabilizację kręgosłupa objętego kręgozmykiem.

Ból kręgosłupa szyjnego

Ból kręgosłupa szyjnego jest na drugim miejscu pod względem liczby występowania dolegliwości bólowych kręgosłupa. Coraz częściej skarżą się na nie osoby prowadzące siedzący tryb życia, a przede wszystkim pracujące w pozycji siedzącej.

Schorzenie to dotyczy najczęściej szwaczek, pracowników laboratoryjnych pracujących przy mikroskopach, a także osób obsługujących stanowiska komputerowe. Ma to związek z długotrwałym przebywaniem w pozycji statycznej, brakiem aktywności fizycznej, gdzie kręgosłup jest w nieprawidłowej pozycji w czasie wykonywania codziennych czynności.

Dlatego tak ważne jest zwracanie uwagi na prawidłową pozycję głowy i utrzymywanie właściwej postawy ciała.

Długotrwałe obciążenia mogą prowadzić do dyskopatii odcinka szyjnego, co stanowi prawie połowę wszystkich przyczyn bólowych tej części kręgosłupa. Zespół bólowy odcinka szyjnego może występować pod różną postacią: ból, tkliwość, zwiększone napięcie mięśni, sztywność, a nawet unieruchomienie.

Czasem odczuwalne są dolegliwości towarzyszące: ból pleców, ból okolicy szyi, ból między łopatkami, migrena, ból szczęki i okolicy uszu, zaburzenia wzroku.

Schorzenie okolicy szyi określane jest jako interdyscyplinarne, gdyż leczeniem mogą zajmować się ortopedzi, neurolodzy, reumatolodzy, czy fizjoterapeuci.

Kręgosłup w odcinku szyjnym podatny jest na zmiany degeneracyjne, a to za sprawą jego dużej ruchomości i podatności na obciążenia. Bóle mogą mieć postać ostrą, związaną ze stanem zapalnym bądź uszkodzeniem, a także postać przewlekłą, związaną ze zmianami zwyrodnieniowymi tzw. zwyrodnienie kręgosłupa szyjnego.

Zespół bólowy kręgosłupa odcinka szyjnego może być również związany ze złym stanem emocjonalnym. Sytuacje stresowe powodują nadmierne napięcie okolicy karku i barków powodując ich ból. Osoby z depresją lub problemami psychicznymi mogą uskarżać się na stany przewlekłe, trudne do leczenia.

• Spondyloza szyjna W wyniku starzenia się tkanek dochodzi do spondylozy szyjnej, czyli zmian zwyrodnieniowych kręgów, krążków międzykręgowych, chrząstek stawowych oraz stawów międzywyrostkowych. Jest to proces przewlekły, trwający wiele lat, na który składa się suma wszystkich urazów i przeciążeń.
• Radikulopatia szyjnaJest to zespół dolegliwości bólowych związany z uciskiem na korzeń nerwowy. Radikulopatia wywołuje uczucie drętwienia i osłabienia z możliwym niedowładem kończyny górnej. Charakterystyczne dla rwy ramiennej jest ból kręgosłupa szyjnego promieniujący do kończyny górnej. W początkowej fazie ból może nasilać się przy kichaniu lub kaszlu, w kolejnym stadium nasila się, z wyraźnym promieniowaniem do barku. Ból odczuwalny jest podczas ruchów głową promieniując do łopatki, klatki piersiowej, nawet aż do palców dłoni. Najczęstszą przyczyną są zmiany zwyrodnieniowe, na jakie narażony jest kręgosłup, związane ze starzeniem się organizmu i trybem życia. Ciężka praca fizyczna, jak również częste powtarzanie tych samych czynności w niewłaściwej pozycji prowadzą do wypuklin powodujących ucisk na korzenie. Inną przyczyną rwy ramiennej mogą być mikrourazy oraz choroby zapalne lub nowotworowe.
• Zespół szyjny górny Inną nazwą zespołu szyjnego górnego jest zespół Barrego-Lieou. Ból występuje głównie w górnej części karku i potylicy, czasem promieniując do skroni i czoła. Główną przyczyną występowania zespołu są zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa w części szyjnej prowadzące do ucisku na tętnice kręgowe i struktury unerwienia.
• Migrena szyjna Bóle głowy pochodzenia szyjnego związane są z dysfunkcją w obrębie układu mięśniowo-szkieletowego odcinka szyjnego kręgosłupa i stanowią ok. 15% wszystkich przyczyn bólów głowy. Główną przyczyną są zmiany zwyrodnieniowe powodujące podrażnienie splotu współczulnego okołotętniczego lub ucisk tętnicy kręgowej. Z badań wynika, że migrena częściej występuje u kobiet niż u mężczyzn. Najbardziej narażeni są pracownicy biurowi, zmuszeniu trzymać głowę w jednej pozycji np. przed monitorem. Długotrwały ból może być również wywołany nieprawidłową pozycją w czasie snu.
• Urazy odcinka szyjnegoBól kręgosłupa szyjnego bardzo często może być następstwem urazu, a wśród nich są dość niebezpieczne wypadki drogowe (mechanizm uszkodzenia zgięciowego i wyprostnego) lub upadki z wysokości (złamanie kompresyjne lub zmiażdżeniowe). Zgięciowy mechanizm urazu kręgosłupa jest wynikiem działania olbrzymiej siły powodującej nagłe zgięcie kręgosłupa ku przodowi ze znacznie przekroczonym zakresem jego ruchomości. W następstwie dochodzi do przesunięcia trzonów kręgowych, powodując uciążliwe bóle kręgosłupa. Do wyprostnego mechanizmu urazu kręgosłupa dochodzi w momencie gdy mamy do czynienia z siłami działającymi na głowę od przodu, co doprowadza do nagłego przeprostu z uszkodzeniem krążka kręgowego i rozerwania więzadła.
• Znacznie niebezpieczniejsze są urazy kręgosłupa szyjnego typu Whiplash (smagnięcie biczem). Test to typowy uraz w wypadkach samochodowych (przy uderzeniu w tył pojazdu). Wynikiem działającej siły jest gwałtowne odgięcie karku z przeniesieniem głowy za barki, po czym siła bezwładności przenosi głowę do przodu. Objawami są bóle kręgosłupa w odcinku szyjnym, ból głowy trwający wiele miesięcy, a także ból kręgosłupa piersiowego. Towarzyszyć temu mogą również zawroty głowy, zaburzenia widzenia i równowagi. Czasem spotyka się również wahania emocjonalne, zaburzenia snu lub omdlenia. W takich wypadkach konieczne jest unieruchomienie odcinka szyjnego przy użyciu kołnierza ortopedycznego przez 2-4 tygodnie.

Ból kręgosłupa – uszkodzenia kręgosłupa

• Nagły uraz – uszkodzenie tkanek pierścienia włóknistego krążka pod wpływem gwałtownego i silnego urazu.
• Przeciążenia przewlekłe – powstające latami, powodujące uszkodzenia kręgów i krążków międzykręgowych.

Leczenie bólu kręgosłupa

Leczenie bólu kręgosłupa polega głównie na zwalczaniu przyczyny, a nie tylko objawów. U Pacjenta z dolegliwościami bólowymi stosuje się ruch działający leczniczo, który dobierany jest na podstawie wyników badania czynnościowego kręgosłupa.

Według statystyk, dziewięciu na dziesięciu Pacjentów, którzy przeszli ból krzyża, dozna kolejnego w przeciągu najbliższego roku, a u jednej trzeciej osób objawy będą bardziej nasilone.

Z uwagi na tak pesymistyczne statystyki, najważniejszym elementem leczenia jest zapobieganie nawrotom.

Głównym narzędziem w leczeniu jest edukacja Pacjenta, który musi nauczyć się innego niż dotąd wykonywania codziennych czynności.

Siedzenie, zakładanie butów, wstawanie z łóżka czy podnoszenie przedmiotów z podłogi może wywoływać ból pleców.

Takie postępowanie lecznicze sprawia, że Pacjent jest niezależny w procesie leczenia, zna procedury ratunkowe jak również profilaktyczne, które pomagają zapobiegać występowaniu nawrotów.

W zdecydowanej większości przypadków leczenie kręgosłupa ma charakter rehabilitacyjny. Dla każdego pacjenta dobierany jest odpowiedni protokół rehabilitacyjny. Zakłada on jak najszybsze zmniejszenie odczuwanych dolegliwości bólowych, aby możliwe było wykonywanie czynności dnia codziennego.

W kolejnym etapie skupiamy się na ugruntowaniu osiągniętych efektów oraz zapobieganiu nawrotom. W szczególnych przypadkach, kiedy postępy rehabilitacji według lekarzy są niesatysfakcjonujące, możliwe jest przeprowadzenie zabiegu terapeutycznego ostrzyknięcia.

Po zabiegu pacjent powinien powrócić do rehabilitacji.

W przypadku znacznych objawów neurologicznych (znaczny ból w obrębie kończyny, zaburzenia czucia i siły mięśniowej w obrębie kończyny), które nie ustępują lub wręcz mają tendencję do nasilania się, proponujemy pacjentowi pilne odbarczenie struktur nerwowych. Można to uzyskać poprzez wykonanie operacji dyscektomii. Po operacji konieczna jest rehabilitacja, której zadaniem jest zapobieganie podobnym zdarzeniom w przyszłości.

W wyjątkowych sytuacjach, szczególnie u ludzi starszych, po niewielkich urazach lub nagłych przeciążeniach, może dojść do powstania złamania kompresyjnego w obrębie kręgu.

Chory skarży się na silny ból kręgosłupa nasilający się w ruchu lub podczas zmian pozycji. Samo złamanie przypomina zgniatanie pudełka.

Konieczne jest wykonanie badań obrazowych, które pozwalają stwierdzić, który z kręgów uległ złamaniu i jak duże jest zniekształcenie. W leczeniu tego typu złamań wykorzystujemy technikę wertebroplastyki.

W przypadkach zmian bardzo zaawansowanych, kiedy degeneracja kręgosłupa jest znaczna lub nasilenie objawów neurologicznych jest duże, może się okazać, że konieczna jest operacja.

Jej zakres i dokładna technika jest ustalana dla każdego pacjenta oddzielnie. Wszystkie operacje polegają na stabilizacji kręgosłupa z różnego rozmiaru odbarczeniem struktur nerwowych.

Po leczeniu operacyjnym konieczna jest rehabilitacja, która pozwoli na powrót do normalnego funkcjonowania oraz wyuczenia odpowiednich zachowań.

Ból kręgosłupa – profilaktyka pierwotna!

Należy sobie wyrobić nawyk ochrony kręgosłupa, by codzienne czynności wykonywane automatycznie, często w sposób nieprawidłowy, nie powodowały nakładających się na siebie mikrourazów i przeciążeń działających na kręgosłup.

Bibliografia:

Piotr Józefowski, Anna Kołcz-Trzęsicka, Anna Żurowska, “Zdrowy kręgosłup”, Warszawa, Wydawnictwo SBM Sp. z o.o., 2015, ISBN 978-83-7845-875-3

Cierpisz z powodu częstego drętwienia kończyn? Sprawdź, co może być tego przyczyną

Drętwienie kończyn może być objawem zupełnie niegroźnym, może być też zwiastunem poważnej choroby. Choć na drętwienie rąk i nóg narzeka każdy, to drętwienie ciągłe, częste, wyjątkowo silne nie jest stanem normalnym. Sprawdź, co może być przyczyną drętwienia rąk, nóg, palców. Dlaczego kończyny drętwieją częściej. Dowiedz się, co można zrobić, by ograniczyć drętwienie.

Drętwienie kończyn to bardzo częsta przypadłość. Nie ma chyba osoby, która raz na jakiś czas nie skarżyłaby się na drętwienie ręki lub nogi. Drętwienie może być objawem bardzo błahej lub bardzo poważnej dolegliwości. Zwykle do drętwienia dochodzi, gdy kończyna znajduje się zbyt długo w jednej pozycji, co jest częste podczas snu. 

Zdarza się jednak, że pozornie błahe drętwienie jest objawem poważnej choroby. Dlatego nie wolno lekceważyć wyjątkowo silnego drętwienia, powtarzającego się drętwienia tej samej kończyny, czy też drętwieniu utrzymującemu się, które utrudnia normalne funkcjonowanie. W każdym przypadku niepokojące, inne niż znane dotychczas drętwienie, powinno skłonić do wizyty u lekarza rodzinnego.

Kiedy wezwać pomoc?

Kiedy drętwienie jest tak silne, że dana osoba traci kontrolę nad zwieraczami, ma problemy z poruszaniem się, pojawia się u niej niedowład części ciała, uczucie dezorientacji i trudności z mową oraz wyjątkowo silny ból głowy. tego typu objawy wskazują na udar mózgu lub guz mózgu. Jeśli drętwieniu towarzyszy ból za mostkiem, to może być sygnał, że mamy do czynienia z zawałem serca.

Drętwienie kończyn: niedobór witamin i minerałów

Niedobory witamin i składników mineralnych, wynikające ze stosowania nieodpowiedniej diety lub niedostatecznego wchłaniania, są częstą przyczyną drętwienia rąk i nóg.

Co ciekawe, do większego zużycia witamin i minerałów dochodzi w okresach intensywnego rozwoju, dlatego dorastające dzieci mogą częściej skarżyć się na drętwienie kończyn i z tego względu ich dieta powinna zapewniać stałą podaż niezbędnych składników.

Za drętwienie kończyn odpowiada głównie niedobór: witamin z grupy B, głównie witaminy B6, magnezu, wapnia i potasu. Zwykle wystarczy uzupełnić niedobory, stosując odpowiednią dietę lub suplementy, by przykre objawy ustąpiły. 

ZOBACZ: Drganie powieki, skurcze łydek? Powodem może być niedobór magnezu

Drętwienie kończyn: choroby neurologiczne

Za drętwienie kończyn odpowiadają niektóre choroby neurologiczne, nawet tak poważne, jak udar mózgu, guz mózgu czy krwotoki wewnątrzczaszkowe, czyli stany wymagające natychmiastowej pomocy lekarskiej. 

Niepokojącym objawem jest drętwienie prawej ręki, prawej nogi i kącika ust po jednej stronie ciała. Jest to bowiem jeden z charakterystycznych zwiastunów udaru mózgu. 

Jeśli drętwieniu kończyn towarzyszy odczuwanie dziwnego smaku czy ślinienie się, a także widzenie iskier czy blasków, to ten stan może wskazywać na nadejście ataku padaczki.

Drętwienie kończyn: choroby kręgosłupa

Drętwienie kończyn jest częstym objawem problemów z kręgosłupem, szczególnie gdy często się powtarza. Może być spowodowane zmianami zwyrodnieniowymi w obrębie kręgosłupa, ale przyczyną drętwienia bywają również wady postawy, nieodpowiednia postawa ciała w czasie snu i pracy. 

Co warto wiedzieć? Częste drętwienie rąk świadczy zwykle o kłopotach w odcinku szyjnym, a drętwienie nóg o problemach w odcinku lędźwiowym czy krzyżowym kręgosłupa.

Drętwienie kończyn: inne choroby

Przyczyną częstego drętwienia bywają choroby endokrynologiczne. Natomiast dwa drętwiejące palce mogą być objawem zwyrodnienia łokcia lub cukrzycy, mogą być również efektem terapii lekowej, zwłaszcza onkologicznej. Drętwienie ręki towarzyszy czasami migrenie. 

Drętwienie i mrowienie występuje często u osób cierpiących na zespół cieśni nadgarstka, chorobę zwyrodnieniową stawów, RZS (Reumatoidalne Zapalenie Stawów), niektóre choroby układu krwionośnego (jak np. miażdżyca). Drętwienie może być również sygnałem zatrucia organizmu.

Drętwienie kończyn: siedzący tryb życia

Brak ruchu jest częstą domeną osób, które na co dzień  pracują przy biurku. Siedzący lub stojący tryb życia nie sprzyja przyjmowaniu prawidłowej pozycji, wręcz przeciwnie, często stoimy i siedzimy w złej pozycji, co obciąża kręgosłup.

Jeśli do tego dochodzi brak aktywności fizycznej w czasie wolnym, to pewnym czasie zaczną pojawiać się nieprzyjemne drętwienia.

Rozwiązaniem jest aktywny tryb życia, ale również nauka właściwego siedzenia przy biurku, robienie częstych przerw, rozciąganie się. 

Powyższa porada nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku jakichkolwiek problemów ze zdrowiem należy skonsultować się z lekarzem.

Źródło: mp.pl;