Guzki na płucach – co oznaczają, jakie są przyczyny, co robić?

Rak płuca to najczęstszy nowotwór złośliwy u człowieka. Każdego roku diagnozuje się ponad 22 000 nowych zachorowań na nowotwory złośliwe płuca. Według klasyfikacji WHO nabłonkowe nowotwory płuca dzieli się na dwie grupy: niedrobnokomórkowe i drobnokomórkowe. Poniższy poradnik zawiera informacje dotyczące objawów, diagnostyki oraz wykrywania raka płuca.

SPIS TREŚCI:

Jakie są wczesne objawy raka płuc?

Określone objawy raka płuc pojawiają się docelowo u większości chorych na nowotwór w klatce piersiowej. Warto pamiętać, że we wczesnych stadiach raka płuca, guz może nie dawać jakichkolwiek symptomów alarmowych.

Późne rozpoznanie choroby negatywnie wpływa na rokowania. Niestety, w przypadku zaawansowanej choroby, większość pacjentów z rakiem płuca nie kwalifikuje się do zabiegu operacyjnego.

Guz pierwotny płuc rośnie najczęściej w sposób bezobjawowy. Jest to główny problem związany z jego wczesnym wykrywaniem i diagnostyką. Pierwsze objawy raka płuc i pojawienie się symptomów choroby nowotworowej wiążą się z reguły ze wzrostem w organizmie guza pierwotnego naciekającego tkanki zewnątrzpłucne bądź z jego rozrostem wewnątrzoskrzelowym.

Rak płuca szerzy się przez ciągłość, naciekając miąższ płuca, drogą naczyń limfatycznych (węzły cłonne) i drogą naczyń krwionośnych (przerzuty odległe). Płuco jako organ, stanowi idealne środowisko do długiego rozwoju nowotworu bez charakterystycznych objawów choroby nowotworowej.

Wykrycie guza na wczesnym etapie zaawansowania daje nadzieję na wykonanie możliwie doszczętnego zabiegu chirurgicznego i usunięcie raka płuca zanim choroba rozprzestrzeni się na inne narządy. Jak podkreślają eksperci – oprócz profilaktyki raka płuca – kluczowe znaczenie odgrywa szybka diagnostyka i możliwe wczesne wykrycie choroby.

Pomimo dynamicznego rozwoju onkologii i wprowadzania nowych metod leczenia (immunoterapia, leczenie celowane), rak płuca to choroba w której rokowania pozostają najczęściej niepomyślne.

Rak płuc – początkowe objawy

objawy raka płuc w przypadku wczesnego stadium zaawansowania choroby są z reguły niespecyficzne, dlatego nowotwór płuca diagnozowany jest najczęściej przypadkowo podczas wykonywania badania rentgenowskiego bądź tomografii komputerowej z zupełnie innych wskazań.

Potencjalne symptomy i objawy raka płuca są charakterystyczne również dla innych jednostek chorobowych i mogą być wywołane przez mniej poważne schorzenia.

Z tego powodu potencjalne symptomy choroby nowotworowej są często mylone, ignorowane lub próbuje się je łagodzić różnymi sposobami np. antybiotykami.

Najczęstsze objawy raka płuc

1. Kaszel jest najczęstszym objawem raka płuca (45-75% chorych), z czego u 1/3 pacjentów przebiega z odkrztuszaniem wydzieliny.Występuje częściej i wcześniej w guzach położonych centralnie w drzewie oskrzelowym (rak płaskonabłonkowy i drobnokomórkowy), natomiast rzadziej i później w guzach położonych obwodowo (rak gruczołowy i wielokomórkowy).

   Rak płuc, to podstępna choroba, dlatego pojawienie się długotrwałego kaszlu (trwającego dłużej niż 2-3 tygodnie) lub zmiana charakteru dotychczas występującego kaszlu są  potencjalnymi objawami raka płuca, o których powinno poinformować się lekarza.

2. Duszności i świszczący oddech – duszność jest drugim pod względem częstości występowania objawem raka płuc (30-50% chorych). Pojawia się ona u palaczy jako skutek przewlekłego zapalenia oskrzeli oraz rozedmy. Jeżeli duszność wyraźnie się nasila, należy o tym fakcie poinformować lekarza. Duszność może mieć wiele przyczyn.Niekiedy rozrastający się guz blokuje całkowicie lub częściowo światło jednego z głównych oskrzeli, co może prowadzić do niedodmy i powstania zakażenia w części płuc. Takie symptomy mogące sugerować chorobę nowotworową wymagają pilnej konsultacji u lekarza pierwszego kontaktu, pulmonologa lub specjalisty onkologa.
3. Świszczący dźwięk jako objaw choroby – rak płuca, który jest związany z nabłonkiem wyściełającym, może sprzyjać gromadzeniu się płynu w przestrzeni jamy opłucnej. Nosi to nazwę wysięku opłucnowego. Jeżeli gromadzi się duża objętość tego płynu, to dochodzi do ucisku na płuco, co powoduje duszność.Nowotwór płuca może powodować zwężenie jednego z głównych oskrzeli lub tchawicy, czego skutkiem jest powstanie szczególnego typu świszczącego dźwięku, zwykle podczas wydychania powietrza, noszącego nazwę stridor. Jest to poważny objaw raka płuca wymagający szybkiej konsultacji u lekarza.
4. Odkrztuszanie wydzieliny z krwią i chrypka to groźne objawy, które mogą sugerować raka płuca. Odkrztuszanie krwi lub plwociny zawierającej krew stanowią niepokojące symptomy i potencjalne objawy raka płuc, który muszą zostać pilnie skonsultowane z lekarzem. Terminem medycznym określającym to zjawisko jest krwioplucie.Przyczyn odkrztuszania wydzieliny z zawartością krwi jest wiele np. infekcja w obrębie klatki piersiowej, jednak u 19-29% chorych na raka płuca stanowi ona objaw ich choroby nowotworowej.
5. Chrypka występuje w dużej części populacji, a zwłaszcza u osób często zapadających na przeziębienia lub infekcje toczące się w obrębie klatki piersiowej.W przypadku palaczy, chrypka która nie ustępuje po okresie 2-3 tygodni, powinna zostać zdiagnozowana przez lekarza rodzinnego.
6. Uczucie zmęczenia i utrata wagi – rak płuc to bardzo podstępna choroba, która może rozwijać się w organizmie chorego latami, a równocześnie nie dawać żadnych specyficznych symptomów. Znacząca utrata masy ciała wynosząca około 6 kilogramów występuje u ponad połowy pacjentów cierpiących z powodu raka płuc i jest częstym symptomem choroby nowotworowej płuc.
7. Uczucie zmęczenia lub znużenia to potencjalne symptom nowotworu płuc, które występują jednak dość często w kontekście innych chorób i mogą być spowodowane wieloma przyczynami. Pojawienie się tych symptomów z niewyjaśnionych przyczyn u osoby palącej lub eks-palacza powinno być potraktowane poważnie.Zalecane jest pilne wykonanie RTG klatki piersiowej.
8. Ból w klatce piersiowej i barkach – potencjalne objawy raka płuc to także silny ból w klatce piersiowej, który – jak szacują eksperci – występuje u 25-50% chorych. Jest on zazwyczaj skutkiem naciekania przez raka płuc ściany klatki piersiowej, żeber lub kręgosłupa.Niekiedy rak płuca rozwija się w szczytach tego organu (guz Pancoasta), powodując powstanie dolegliwości bólowych zlokalizowanych w okolicy barku.
9. Jeżeli do rozwoju guza Pancoasta dochodzi w szczycie jednego płuca, u chorych dochodzi często do specyficznych objawów, obejmujących opadanie powieki, zwężenie źrenicy i zanik potliwości po jednej stronie twarzy. Wiąże się to z wynikiem działania guza nowotworowego, który powoduje uszkodzenie nerwy przebiegającego w rejonie szyi i unerwiającego obszar twarzy.
10. Zespół żyły głównej górnej – żyła główna górna położona jest w prawym górnym śródpiersi w bezpośrednim sąsiedztwie oskrzela głównego prawego i licznych węzłów chłonnych śródpiersia odprowadzających chłonkę z całej prawej i części lewej połowy klatki piersiowej. Ze względu na wiotkość ściany, niskie ciśnienie wewnątrznaczyniowe i swoją lokalizację podatna jest na ucisk i zamknięcie jej światła. W około 85-95% przypadków bezpośrednią przyczyną zespołu żyły głównej górnej jest nowotwór w klatce piersiowej. Klasycznymi objawami raka płuca w kontekście zespołu żyły głównej górnej są obrzęk twarzy i szyi, duszność, kaszel, zaczerwienienie skóry twarzy. Ponadto chorzy skarżą się na trudności w przełykaniu, chrypkę, zawroty i bóle głowy, bóle w klatce piersiowej.

ZOBACZ POWIĄZANE: JAKIE OBJAWY DAJE NOWOTWÓR

Rak płuca przerzuty

Niekiedy u pacjentów chorych na raka płuca nie pojawiają się żadne objawy związane z jego obecnością nowotworu w płucach, występują natomiast objawy wywołane przerzutami.

Rak płuc daje przerzuty zazwyczaj do węzłów chłonnych, kości, wątroby i mózgu.

W takim przypadku mogą one powodować odpowiednio: powiększenie węzłów chłonnych, ból i złamania kości, żółtaczkę, napady padaczkowe.

Objawy związane z przerzutami raka płuca do innych narządów mają postać: ból lub złamania kośćca (przerzuty do kości), dysfagia przy ucisku przełyku przez powiększone węzły chłonne śródpiersia, żółtaczka przy przerzutach raka płuca do wątroby.

Wszelkie niepokojące symptomy i potencjalne objawy raka płuc, które utrzymują się przez dłuższy czas i mają charakter nawracający powinny być wskazaniem do konsultacji z lekarzem i wykonania badań diagnostycznych.

Rak płuca – wykrywanie i diagnostyka obrazowa

Każdy pacjent z podejrzeniem raka płuca poddawany jest w pierwszej kolejności rutynowemu badania fizykalnemu. Podstawową składową w procesie wykrywania raka płuca jest dokładny wywiad chorobowy, w celu ustalenia objawów, które mogą być związane z chorobą.

Wystąpienie niepokojących objawów mogących sugerować rozwój raka płuca wymaga przeprowadzenia badań obrazowych, które pozwolą wykluczyć chorobę lub ocenić jej zasięg.

Podstawowym narzędziem diagnostycznym w przypadku podejrzenia nowotworu płuca jest wykonanie RTG klatki piersiowej. Objawy raka płuca widoczne w badaniu RTG klatki piersiowej mogą być różnorodne – w zależności od lokalizacji raka, jego wielkości czy obecności innych zmian (np. zwłóknienia).

Istotne znaczenie w ocenie zaawansowania procesu nowotworowego ma również badanie tomografem komputerowym. Za pomocą tomografii zwykle można ocenić stopień zaawansowania nowotworu w klatce piersiowej.

W celu dokładnej oceny obecności przerzutów raka płuca w węzłach chłonnych oraz poza klatką piersiową coraz częściej wykorzystuje się pozytonową tomografię emisyjną (PET).

Chorym z rakiem płuca wykonuje się podstawowe badania krwi oraz ocenę ogólną moczu, w celu wykluczenia innych chorób współistniejących. Warto również określić stężenie markerów nowotworowych CAE i CA 125.

• ZOBACZ WIĘCEJ: DIAGNOSTYKA RAKA PŁUC

Ocena stopnia zaawansowania raka płuca

Następnym etapem w diagnostyce raka płuca jest próba uzyskania materiału tnkankowego lub komórkowego do oceny mikroskopowej. Może to być cytologiczna ocena plwociny, ale dąży się do wykonania bronchoskopii.

Celem pogłębionej diagnostyki raka płuca jest dokładne określenie histologicznego typu i podtypu nowotworu, określenie charakterystyki molekularnej (celem zastosowania leczenia celowanego lub immunoterapii) oraz ocena zaawansowania guza w momencie jego wykrycia.

Dzięki badaniu histopatologicznemu możliwe jest rozróżnienie czy u danego chorego mamy do czynienia z rakiem drobnokomórkowym płuca (około 20% przypadków) czy typem niedrobnokomórkowym (około 80% przypadków).

Standardem diagnostyki raka płuca w zaawansowanym stadium rozwoju powinno być przeprowadzenie badań molekularnych w kierunku mutacji genu EGFR oraz rearanżacji ALK. Wykrycie zaburzeń molekularnych w guzie jest możliwe na podstawie badania materiału tkankowego lub komórkowego oraz oceny obecnego w osoczu wolnego DNA (tzw. płynna biopsja).

W przypadku choroby w zaawansowanym stadium warto zapytać lekarza o badania w kontekście zastosowania immunoterapii. W leczeniu immunologicznym raka płuca znajdują obecnie zastosowanie takie leki immunokompetentne jak: niwolumab, pembrolizumab, atezolizumab lub durwalumab. Jak podkreślają eksperci, szansą dla wielu chorych z zaawansowanym rakiem płuca jest udział w badaniach klinicznych.

Ustalenie stopnia zaawansowania choroby oraz cech molekularnych guza ma podstawowe znaczenie w wyborze optymalnej metody leczenia.

Rak płuc leczenie

Szczegółowe metody leczenia raka płuca oraz rokowania ustala się na podstawie typu histologicznego guza, stadium zaawansowania oraz ogólnej sprawności pacjenta.

W przypadku raka niedrobnokomórkowego płuca możliwe jest zastosowanie leczenia radykalnego lub paliatywnego (u chorych z zaawansowanym nowotworem).

W przypadku raka drobnokomórkowego główną metodą leczenia jet chemioterapia. W ostatnich latach pojawiły się przesłanki do stosowania immunoterapii w tej grupie chorych (brak refundacji w Polsce).

Jak podkreślają eksperci – w przypadku nowotworu złośliwego płuca warto rozważyć leczenie w ośrodku mającym doświadczenie oraz dostęp do wszystkich metod stosowanych w terapii raka płuca. W Polsce trwają prace nad koncepcją uruchomienia sieci wyspecjalizowanych ośrodków typu Lung Cancer Unit, specjalizujących się w leczeniu tej choroby.

ZOBACZ WIĘCEJ: RAK PŁUC – BAZA WIEDZY

Rozpoznanie choroby przy raku płuca

Wywiad i badanie fizykalne: Lekarz przeprowadzi z Tobą wywiad chorobowy, czyli rozmowę w celu zebrania informacji o czynnikach ryzyka i dolegliwościach. Następnie wykona badanie fizykalne w celu poszukiwania objawów raka płuca i innych problemów zdrowotnych, takich jak choroby współistniejące.

Badania obrazowe: Badania obrazowe wykorzystują promienie rentgenowskie, pole magnetyczne lub substancje radioaktywne w celu wykreowania obrazów wnętrza Twojego ciała.

Radiogram klatki piersiowej: Będzie to prawdopodobnie pierwsze badanie, jakie zleci Twój lekarz w poszukiwaniu guza lub innej nieprawidłowej masy w obrębie płuc. Jeżeli radiogram wykaże jakąś podejrzaną zmianę, lekarz zleci dodatkowe badania.

Tomografia komputerowa (TK): Obrazowanie metodą tomografii komputerowej jest również badaniem wykorzystującym promieniowanie rentgenowskie w celu wytwarzania przekrojowych obrazów Twojego ciała.

Skaner, obracając się dookoła Ciebie, wykonuje wiele zdjęć poddawanych obróbce przez komputer dla stworzenia dokładnego obrazu przekroju ciała. Po wykonaniu pierwszej serii skanów możesz otrzymać dożylnie środek kontrastowy, który pozwala na uzyskanie lepszego obrazu struktur anatomicznych w drugiej serii skanów.

Niektórzy ludzie są uczuleni na środek kontrastowy i może u nich wystąpić po jego podaniu pokrzywka, uderzenie gorąca lub, rzadko, poważniejsze objawy nadwrażliwości (spadek ciśnienia krwi, zaburzenia oddychania).

Jeżeli kiedykolwiek stwierdzono u Ciebie objawy nadwrażliwości na jakikolwiek środek kontrastowy stosowany podczas badań radiologicznych, musisz koniecznie poinformować o tym lekarza, który może wtedy zalecić odpowiednie leki profilaktyczne, zmianę rodzaju kontrastu lub zrezygnować z jego podania.

Czasami wskazane jest doustne przyjęcie kontrastu, który pomaga w tym przypadku dokładnie zobrazować jelita w tomografii komputerowej i umożliwić ocenę ewentualnego rozsiewu raka płuca w obrębie jamy brzusznej.

Obrazy tomografii komputerowej są dokładniejsze niż rutynowy radiogram klatki piersiowej w odniesieniu do wczesnych stopni zaawansowania raka płuca i dostarczają szczegółowej informacji o wielkości, kształcie i umiejscowieniu guza oraz jego anatomicznym stosunku do otaczających narządów. Skany tomokomputerowe pomagają w wykryciu powiększonych węzłów chłonnych i podejrzanych zmian guzowatych w nadnerczach, mózgu i innych narządach wewnętrznych, które mogą być objęte rozsiewem raka płuca.

Tomografia komputerowa trwa dłużej niż zwykłe badanie rentgenowskie, w jej trakcie, należy pozostawać nieruchomo w pozycji leżącej wewnątrz pierścienia skanera. Jeżeli jest to dla Ciebie uciążliwe, lekarz może zalecić środki ułatwiające zrelaksowanie.

Obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego (MRI): Obrazy MRI powstają przy wykorzystaniu fal radiowych i silnych magnesów.

Komputer przetwarza wzorzec fal radiowych oddawanych przez tkanki w bardzo dokładny obraz ciała. Skany rezonansu magnetycznego są szczególnie przydatne w wykrywaniu przerzutów raka płuca do mózgu lub rdzenia kręgowego.

Środki kontrastowe podawane są rzadziej niż w przypadku tomografii komputerowej.

Podczas badania MRI chory musi zostać umieszczony w urządzeniu przypominającym komorę w kształcie rury, Urządzenie to wytwarza hałas; jeżeli osoba poddawana badaniu odczuwa znaczny dyskomfort, lekarz może, podobnie jak w przypadku tomografii komputerowej, rozważyć wspólnie z chorym różne opcje postępowania relaksującego.

Pozytronowa emisyjna tomografia (PET): W tym badaniu wykorzystuje się znacznik – glukozę (forma cukru) zawierającą atom radioaktywny. Komórki nowotworowe pobierają duże ilości radioaktywnego cukru, a specjalna kamera wykrywa radioaktywność.

PET jest bardzo ważnym badaniem we wczesnych stopniach zaawansowania raka płuca. Pomaga ono w stwierdzeniu, czy nieprawidłowy cień na Twoim radiogramie klatki piersiowej jest rakiem i czy rak rozprzestrzenił się już do węzłów chłonnych.

Jeżeli lekarz podejrzewa u Ciebie rozsiew nowotworu, może zalecić badanie PET całego ciała w celu wykrycia miejsc, w których obecne są przerzuty.

Scyntygrafia kości: W celu wykonania tego badania podaje się dożylnie niewielką ilość substancji radioaktywnej. Poziom radioaktywności jest bardzo niski i nie powoduje żadnych objawów niepożądanych.

Podana substancja wbudowuje się do obszarów kości o strukturze nieprawidłowej z powodu obecności przerzutów raka, chociaż inne, nienowotworowe choroby kości mogą również dawać nieprawidłowy wynik. Scyntygrafia kości jest wykonywana rutynowo u chorych z rakiem drobnokomórkowym z powodu dużej częstości występowania w tym typie nowotworu przerzutowych zmian kostnych.

U chorych z rakiem niedrobnokomórkowym scyntygrafię kości wykonuje się natomiast wtedy, gdy inne badania lub objawy sugerują podejrzenie przerzutów do kości.

Pobieranie próbek tkanki nowotworowej i komórek raka.

W celu ostatecznego ustalenia rozpoznania nowotworu bezwzględnie konieczne jest pobranie i zbadanie próbek tkanki i/lub komórek guza w celu potwierdzenia, że nieprawidłowe masy widoczne w badaniach obrazowych to rak płuca, a nie inne zmiany o charakterze niezłośliwym. Badanie patologiczne (histopatologiczne – próbki tkanki guza lub cytologiczne – komórek guza) pozwala również określić dokładnie typ raka płuca.

Badanie cytologiczne plwociny: Próbka plwociny jest poddawana badaniu pod mikroskopem w celu stwierdzenia obecności komórek raka. Czułość i dokładność tego testu nie jest wysoka i z tego powodu nie stosuje się go rutynowo.

Biopsja igłowa (cienkoigłowa lub gruboigłowa): Próbka tkanki guza jest pobierana za pomocą igły i poddawana badaniu mikroskopowemu.

Bronchoskopia: W celu przygotowania do tego badania podaje się środki znieczulające i uspokajające.

Lekarz wprowadza cienką i giętką rurkę przez nos do oskrzeli, żeby obejrzeć ich wnętrze oraz odnaleźć w ich świetle guzy lub inne nieprawidłowe zmiany.

Podczas bronchoskopii można pobrać próbki tkanki lub wydzieliny do badania mikroskopowego w kierunku komórek raka lub komórek przedrakowych.

Mediastinoskopia i mediastinotomia: Obie te procedury chirurgiczne przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym. Podczas mediastinoskopii wykonuje się niewielkie cięcie w dolnej części szyi i wprowadza za mostek niewielką rurkę.

Używając specjalnych narzędzi, można przez rurkę pobrać próbki tkanki z węzłów chłonnych śródpiersia (umiejscowionych wzdłuż tchawicy i głównych oskrzeli). Próbki te poddaje się następnie badaniu pod mikroskopem w celu stwierdzenia, czy obecne są w nich komórki raka.

Mediastinotomia jest natomiast procedurą chirurgiczną, w trakcie której dokonuje się otwarcia klatki piersiowej poprzez przecięcie mostka lub żeber. Pozwala to chirurgowi na szerszy dostęp i usunięcie większej liczby węzłów chłonnych.

Torakocenteza i torakoskopia: Są to procedury chirurgiczne wykonywane w celu sprawdzenia, czy płyn opłucnowy (płyn, który może gromadzić się w jamie opłucnej wokół płuc) powstał w wyniku przerzutów raka do opłucnej (delikatnej błony pokrywającej powierzchnię płuc), czy też płyn ten powstał z przyczyn nienowotworowych, takich jak niewydolność serca lub infekcja. Podczas torakocentezy wprowadza się igłę do przestrzeni międzyżebrowej w celu pobrania płynu, który następnie jest badany pod mikroskopem w kierunku obecności komórek raka. Jeżeli wykryje się komórki nowotworowe, torakocenteza może być powtarzana w celu usunięcia większej ilości płynu, co może ułatwić choremu oddychanie. Torakoskopia jest procedurą, w której wykorzystuje się cienką, zaopatrzoną w źródło światła rurkę połączoną z kamerą wideo i monitorem w celu obejrzenia przestrzeni pomiędzy płucami i ścianą klatki piersiowej.

Badania krwi: Badanie morfologiczne krwi pokazuje, czy w Twojej krwi znajdują się w prawidłowych ilościach różne rodzaje komórek. Na przykład, obraz morfologii krwi może wykazać, że masz niską liczbę krwinek czerwonych, czyli niedokrwistość (anemię), co jest częstym zjawiskiem u chorych z nowotworem.

Badanie morfologii krwi będzie regularnie powtarzane, jeżeli będzie u Ciebie stosowana chemioterapia, ponieważ leki cytostatyczne czasowo uszkadzają komórki macierzyste (krwiotwórcze) szpiku kostnego.

Badania biochemiczne krwi są niezbędne dla wykrycia możliwych nieprawidłowości funkcjonowania niektórych ważnych narządów, takich jak wątroba i nerki.

Badania genetyczne determinujące wybór skutecznego leczenia: Po wykonaniu biopsji Twojego raka płuca, lekarz patolog we współpracy z onkologiem, może wykonać specjalne testy genetyczne guza. Testy takie mogą być pomocne w określeniu, które metody leczenia będą u Ciebie najbardziej skuteczne, a które mogą Ci nie pomóc.

Jednym z takich testów jest badanie receptora naskórkowego czynnika wzrostu (EGFR). Receptor naskórkowego czynnika wzrostu jest wykrywany w dużej części próbek raka płuca.

Warto pamiętać, że opisane wyżej zmiany genetyczne są najczęściej nabywane przez nowotwór w toku jego naturalnego biologicznego przebiegu i nie są one dziedziczone od innych członków rodziny.

Rozpoznanie i określenie stopnia zaawansowania niedrobnokomórkowego raka płuca (NDRP)

Po zakończeniu niezbędnych badań można określić stopień zaawansowania Twojego raka płuca.

Stopniowanie jest procedurą dokładnego ustalenia zasięgu nowotworu w Twoim ciele i ogólnie odnosi się do dwóch kategorii: nowotwór zlokalizowany lub rozsiany. TWOJE LECZENIE I ROKOWANIE ZALEŻĄ OD STOPNIA ZAAWANSOWANIA RAKA.

• System stosowany do opisania wielkości i zasięgu niedrobnokomórkowego raka płuca nazywa się systemem klasyfikacji TNM.
• Litera T oznacza guz (ang. tumor) – jego wielkość, lokalizację i stosunek do otaczających tkanek i struktur anatomicznych;
• litera N oznacza węzły chłonne (ang. nodes) – zajęcie przez raka okolicznych węzłów chłonnych;

natomiast litera M oznacza przerzuty (ang. metastases) – rozsiew raka, tzn. obecność przerzutów do odległych narządów.

Na podstawie ustalonych cech T. N i M określa się ostateczny stopień zaawansowania klinicznego niedrobnokomórkowego raka płuca.

Po dokładnym ustaleniu cech T, N i M uzyskane informacje są sumowane w celu zaklasyfikowania danego przypadku do określonego stopnia zaawansowania klinicznego: 0, l, II. III lub IV. Chorzy, u których stwierdza się niższy stopień zaawansowania klinicznego mają lepsze rokowanie.

Niedrobnokomórkowy rak płuca według stopni zaawansowania klinicznego Wskaźniki przeżycia w niedrobnokomórkowym raku płuca obejmują szeroki zakres wartości określanych na podstawie populacji chorych, u których rozpoznanie i początek leczenia miało miejsce wcześniej niż pięć lat wstecz. Postępy leczenia raka płuca często przekładają się na korzystniejsze rokowanie u chorych z diagnozą postawioną niedawno w porównaniu z rokowaniem u chorych, u których rozpoznano raka płuca np. kilka lat temu.

Rozpoznanie i określenie stopnia zaawansowania drobnokomórkówego raka płuca (DRP)

Chociaż drobnokomórkowe nowotwory płuca mogą podlegać stopniowaniu podobnie jak nowotwory niedrobnokomórkowe, większość specjalistów stosuje odmienny dwustopniowy system klasyfikacji: stadium choroby ograniczonej i stadium choroby rozsianej. Określenie ‘choroba ograniczona’ oznacza, że rak jest umiejscowiony tylko w jednym płucu oraz w węzłach chłonnych po tej samej stronie klatki piersiowej.

Rozprzestrzenienie się raka do drugiego płuca, węzłów chłonnych po przeciwległej stronie klatki piersiowej lub odległych narządów kwalifikuje dany przypadek do stadium choroby rozsianej.

Wielu onkologów uważa, że jeżeli są obecne przerzuty drobnokomórkówego raka płuca do płynu wysiękowego w opłucnej, przypadek taki należy również uznać za stadium rozsiane.

Klasyfikacja drobnokomórkowego raka płuca została opracowana w celu ułatwienia oddzielenia chorych z korzystniejszym rokowaniem, którzy mogą mieć nadzieję na wyleczenie, od chorych z nikłą szansą wyleczenia.

Istnieją różne opcje terapii w zależności od rokowania w każdym określonym przypadku; możesz porozmawiać z onkologiem i przedyskutować opcje leczenia dostępne w Twoim indywidualnym przypadku. U około dwóch trzecich chorych z drobnokomórkowym rakiem płuca w chwili rozpoznania stwierdza się stadium rozsiewu.

Rak zależy od selenu. Nowatorska metoda naukowców PUM

Jak lekarz ma dokładniej wytypować zagrożonych rakiem płuc, zanim wyśle ich na tomografię? – Na podstawie badania poziomu selenu we krwi – twierdzą naukowcy z PUM i oferują szczecinianom nowatorski projekt wczesnego wykrywania raka płuc. – To pierwszy taki program na świecie – mówią profesorowie […czytaj więcej]

Treść pochodzi z broszury ‘Rak płuca – Przewodnik dla chorych’ wydanej przez Roche Polska Sp. z o.o.

Jakie zagrożenia wiążą się z badaniami przesiewowymi?

Dodatkowe badania

Celem badań przesiewowych jest zdiagnozowanie nowotworu we wczesnym stadium, kiedy jest najbardziej podatny na terapię i kiedy szanse na całkowite wyleczenie są największe. Opis krok po kroku kolejnych procedur badań przesiewowych i ustalania czy podejrzana zmiana ma charakter nowotworowy jest nazywany protokołem.

Tomografy komputerowe mogą wykryć drobne zmiany w płucach, nawet tak małe jak ziarnko ryżu. Jeśli badanie tomograficzne wykaże jakiekolwiek zmiany mogące mieć charakter nowotworowy, na przykład guzki, powiększone węzły chłonne w rejonie płuc lub zmiany w głównych drogach oddechowych, wynik badania przesiewowego uważa się za dodatni.

To jednak nie oznacza, że podejrzana zmiana jest na pewno rakiem płuca. U wielu osób, zwłaszcza u tych, które palą lub paliły wyroby tytoniowe stwierdza się w badaniu przesiewowym zmiany, które mogą mieć charakter zapalny, bliznowaty lub być następstwem innych chorób płuc.

U około 10-20% osób, u których w celu wykrycia nowotworu przeprowadza się mammografię, kolonoskopię, oznaczenie PSA lub badanie tomograficzne, uzyskuje się wynik dodatni i konieczne jest wykonanie dalszych badań. W większości przypadków wynik jest fałszywie dodatni itylko u niewielkiego odsetka badanych rzeczywiście rozpoznaje się chorobę nowotworową.

Dodatni wynik badania uzyskuje się u około 12% pacjentów poddanych badaniom przesiewowym w ośrodkach uczestniczących w badaniu I-ELCAP. Z kolei w placówkach, które brały udział w badaniu NLST, które nie stosują rygorystycznego protokołu I-ELCAP, dodatni wynik badań przesiewowych ma 25% badanych.

W przypadku dodatniego wyniku przesiewowej TK, zwykle powtarza się badanie po 2 lub 3 miesiącach, aby sprawdzić czy nastąpiły jakieś zmiany lub zwiększenie objętości guza.

Jeśli pierwsze badanie wykaże obecność guzka większego niż winogrono lub jeśli guzek na drugim skanie wydaje się większy niż w pierwszym badaniu, można wykonać kolejne badanie metodą pozytonowej tomografii emisyjnej (PET), aby sprawdzić aktywność metaboliczną podejrzanego guza i ustalić czy ma on charakter nowotworowy.

Może być konieczne wykonanie biopsji, czyli pobranie niewielkiej próbki tkanek guza, aby ocenić preparat pod mikroskopem i sprawdzić, czy nie ma w nim komórek nowotworowych.

Próbkę tkanek można pobrać wprowadzając specjalną rurkę do dróg oddechowych (bronchoskopia) lub wbijając igłę przez ścianę klatki piersiowej (przezskórna aspiracyjna biopsja cienkoigłowa).

Obie procedury niosą ze sobą pewne ryzyko krwawienia, zakażenia lub zapadnięcia płuca, dlatego powinny być wykonywane przez doświadczonych lekarzy.

Nawet przy zachowaniu wszystkich środków ostrożności, czasami zdarza się, że niektóre nienowotworowe guzki (około 0,5%) zostają usunięte podczas niepotrzebnej operacji. Każdy zabieg chirurgiczny w obrębie płuc wiąże się z istotnym ryzykiem i powikłaniami pooperacyjnymi.

Więcej informacji na temat ryzyka związanego z badaniami przesiewowymi znajdziesz tutaj.

Lęk

To zrozumiałe, że wiele osób, u których wykryto podejrzane zmiany w badaniu przesiewowym odczuwa lęk w okresie oczekiwania na wyniki dodatkowych testów.

Badania naukowe wykazały, że lęk ten szybko mija, kiedy nowotwór zostaje wykluczony.

W przypadku osób, u których potwierdzono obecność nowotworu ich lękowi należy przeciwstawić korzyści wynikające ze zdiagnozowania guza w bardzo wczesnym stadium, kiedy leczenie jest najskuteczniejsze.

Należy podkreślić, że badania przesiewowe metodą tomografii komputerowej nie ograniczają się do wykonania jednego testu, ale obejmują cały proces diagnostyczny.

Około 15% osób z litym guzkiem płuca o średnicy ponad 5 mm lub z guzkiem, który nie jest lity, o średnicy ponad 8 mm zostanie poddanych dodatkowym badaniom, aby ustalić czy wykryty guzek jest zmianą nowotworową (około 12%) czy zmianą łagodną (około 88%).

Rodzaj i kolejność testów, które należy wykonać oraz czas, w jakim powinny zostać przeprowadzone jest określony w planie postępowania zwanym algorytmem lub schematem.

Jest oczywiste, że te 88% pacjentów, którzy dowiadują się, że wynik badania jest ujemny pozbywa się lęku, jaki mogli odczuwać przed, w trakcje i po zakończeniu badania tomograficznego. Z tego powodu należy możliwie skrócić czas między przeprowadzeniem badania TK a wykonaniem opisu i przekazaniem informacji badanej osobie.

• Należy zrozumieć, że osoby przystępujące do badań przesiewowych odczuwają obawy dotyczące ich przebiegu i rezultatu; powodem wzięcia udziału danej osoby w programie badań przesiewowych jest lęk przed umieraniem na raka związany z informacjami uzyskanymi w publicznych placówkach medycznych lub w prywatnym gabinecie lekarskim.
• Istnieją przekonujące dane z wielu badań wskazujące, że pacjenci tolerują lęk odczuwany przed badaniami i w trakcie badań przesiewowych w kierunku nowotworów, oraz lęk wywołany dodatnim wynikiem i uważają, ze jest to rozsądna cena za korzyści jakie z tych badań wynikają.
• Napromieniowanie

Podczas badań obrazowych, które wykonuje się w ramach badań przesiewowych w kierunku raka płuca u osób niemających objawów, pacjenci otrzymują niewielką dawkę promieniowania.

Przesiewową tomografię komputerową uważa się za badanie niskodawkowe.

Kolejne badania TK, które przeprowadza się w celu ustalenia, czy nastąpił wzrost guza lub inne zmiany w obrazie płuc powinno również być wykonane metodą niskodawkową.

Według protokołu I-ELCAP, dawka promieniowania otrzymana w czasie przesiewowego badania TK została zredukowana do poziomu porównywalnego z mammografią i wynosi od poniżej 1 do 1,5 milisiwerta (mSV). Niewiele wyższe dawki promieniowania otrzymały osoby poddane niskodawkowej TK w badaniu NLST.

Średnia dawka promieniowania, na jakie narażone są osoby mieszkające w Stanach Zjednoczonych wynosi 3 mSv rocznie, a najwyższe dawki sięgają 10 mSv.

Aby dowiedzieć się więcej o dawkach promieniowania, kliknij tutaj.

Rak płuca: podstawą dobrego rokowania jest prawidłowa diagnoza – Serwis Onkologia

W ujęciu populacyjnym badanie skriningowe w kierunku raka płuca nie jest obecnie rekomendowane. Nie ma dowodu, że zmniejszałoby w znacznym stopniu śmiertelność. Jak zatem walczyć z tym najczęstszym obecnie nowotworem na świecie?

Rak płuca jest też przyczyną największej liczby zgonów wśród pacjentów onkologicznych. Rocznie notuje się globalnie ponad półtora miliona zachorowań, w Polsce – ponad 20 tysięcy. Liczba zgonów jest podobna.

Choroba dotyka zarówno mężczyzn, jak i kobiety. Od pewnego czasu jednak wśród mężczyzn zauważalny jest stopniowy spadek zachorowalności, co przekłada się na mniejszą śmiertelność. U kobiet odwrotnie – dynamika śmiertelności rośnie. Od 2008 roku liczba zgonów z powodu raka płuca przekroczyła liczbę zgonów z powodu raka piersi. Powód? Więcej kobiet pali papierosy.

Ten typ nowotworu jest niemal w 90 proc. tytoniozależnym. Za pozostałe 5-10 proc. przypadków raka płuca odpowiadają m.in. takie czynniki, jak: bierne palenie, zanieczyszczenie powietrza, kontakt z azbestem, wiek i przebyte wcześniej nowotwory.

Skrining nie jest rekomendowanyNadal też w raku płuca jest stosunkowo krótki okres przeżycia: połowa pacjentów umiera w okresie około 10 miesięcy od momentu rozpoznania. Dotyczy to wszystkich chorych, od pierwszego do ostatniego stopnia zaawansowania choroby. Porównując te wyniki do raka piersi, są one 9-krotnie gorsze.

– Problemem jest to, że o ile w raku piersi wczesne objawy są łatwe do wychwycenia, np. w postaci guza, w raku płuca nie ma takich charakterystycznych objawów. Może to być zmiana charakteru kaszlu, nawracające infekcje dróg oddechowych, ale to są bardzo niespecyficzne objawy.

Mamy najczęściej do czynienia z pacjentami po 65.

roku życia, palącymi przez całe życie, mającymi szereg innych chorób, związanych z układem krążenia i oddechowym na czele, których kaszel jest normalnym objawem – wyjaśnia dr Adam Płużański z Kliniki Nowotworów Płuca i Klatki Piersiowej Centrum Onkologii w Warszawie.

Zdaniem onkologa, w przeciwieństwie do niektórych programów skriningowych, w przypadku raka płuca ta metoda nie sprawdza się.

– Jak pokazują amerykańskie doświadczenia z takich badań, polegających na wykonywaniu TK u osób palących wiele lat, badania zwiększyły wykrywanie raka płuca we wczesnym stadium, ale w niewielkim stopniu przełożyły się na różnice w przeżyciu. Tymczasem celem skryningu jest zmniejszenie umieralności.

Ponadto, by ta metoda odniosła skutek, musiałaby objąć całą populację i być powszechna dla wszystkich palaczy. Po drugie, w płucach osób starszych są drobne niezłośliwe zmiany, guzki pozapalne. Każdą taką zmianę trzeba byłoby potem diagnozować.

Tymczasem procedura diagnostyki guzka w płucu jest dużo bardziej inwazyjna niż przykładowo guza piersi. Dlatego w ujęciu populacyjnym skryning raka płuca na dziś nie jest rekomendowany. Nie ma dowodu, że zmniejszałby w znacznym stopniu umieralność.

Jakie objawy wskazują, że to rak wątroby? Leczenie

Na raka wątroby chorują przede wszystkim mężczyźni. U osób młodych rak wątroby występuje rzadko. Gdy jest wykryty we wczesnym stadium, leczenie operacyjne pozwala na całkowite wyzdrowienie.

Jakie są przyczyny i objawy raka wątroby? Jak przebiega jego leczenie?

Rak wątroby każdego roku rozpoznawany jest u około pół miliona osób na świecie, z czego 80 procent zachorowań przypada na kraje azjatyckie. Ale sporo przypadków odnotowuje się też w krajach śródziemnomorskich.

Nowotwory wątroby dzieli się na pierwotne (rak wątrobowokomórkowy, czyli wywodzący się z komórek wątroby lub dróg żółciowych) i wtórne (guzy powstające wskutek przerzutów z innych narządów).

Rak pierwotny (wątrobowokomórkowy) znajduje się na piątym miejscu pod względem częstości występowania nowotworów złośliwych oraz na trzecim w kolejności przyczyn zgonów z powodu wszystkich nowotworów złośliwych.

Na tę postać raka wątroby trzy razy częściej chorują mężczyźni niż kobiety. Rak wtórny wątroby rozwija się zazwyczaj wtedy, gdy dojdzie do przerzutów z okrężnicy i odbytnicy. Wątroba może być zaatakowana także komórkami nowotworowymi pochodzącymi z płuc, układu moczowo-płciowego lub piersi.

Wątroba często porównywana jest do fabryki, w której produkuje się żółć niezbędną do trawienia tłuszczu, gdzie pokarmy przekształca się w składniki odżywcze (np. skrobię na cukier), gdzie powstają związki potrzebne do krzepnięcia krwi.

To w wątrobie magazynowane są żelazo, witaminy i substancje energetyczne (tłuszcze, węglowodany). Wątroba usuwa lub neutralizuje szkodliwe substancje (trucizny, leki, alkohol), które trafiają do naszego organizmu. Gdy prawidłowo się odżywiamy, wykonywanie tych funkcji przebiega bez zakłóceń. Ale kiedy jemy byle co, przejadamy się, nadużywamy alkoholu lub leków, pojawiają się kłopoty.

Jakie są przyczyny raka wątroby?

Do przyczyn raka wątroby zaliczamy:

• wirusowe zapalenie wątroby typu B i C,
• hemochromatozę,
• pierwotną żółciową marskość wątroby,
• niedobór alfa1-antytrypsyny,
• marskość wątroby,
• zażywanie środków anabolicznych,
• stosowanie doustnych środków antykoncepcyjnych,
• alkohol,
• aflatoksyny,
• palenie papierosów.

Najważniejszym czynnikiem powodującym raka wątroby jest wirusowe zapalenie wątroby typu B i C. Są to choroby wywołane zakażeniem wirusami WZW typu B i C (HBV i HCV). Jeśli zakażenie tymi wirusami utrzymuje się długotrwale, doprowadza do poważnych powikłań, takich jak marskość wątroby czy rak wątrobowokomórkowy.

Szacuje się, że 15–40% zakażonych HBV będzie miało raka.Ryzyko rozwoju raka wątroby u chorych z przewlekłym zakażeniem HCV jest niższe i wynosi 5%. Do zakażenia może dojść przez kontakty seksualne lub przez kontakt z zakażoną krwią. Matka, nosicielka wirusa typu B, może zakazić dziecko w trakcie porodu.

Innymi czynnikami mogącymi powodować rozwój tego raka są substancje chemiczne, takie jak aflatoksyny, czyli toksyny wytwarzane przez grzyby mogące znajdować się w produktach spożywanych pochodzenia roślinnego. Aflatoksyny działają toksycznie na wątrobę i są związkami rakotwórczymi.

 Alkohol, doustne środki antykoncepcyjne oraz substancje zawarte w dymie tytoniowym także przyczyniają się do rozwoju raka.

U kobiet przez wiele lat stosujących doustne środki antykoncepcyjne wzrasta ryzyko rozwoju gruczolaka wątrobowokomórkowego, nowotworu łagodnego, który jednak w około 13% przypadków może ulec przemianie w raka wątroby. Mężczyźni stosujący środki anaboliczne (np.

w celu zbudowania masy mięśniowej) również narażeni są na rozwój gruczolaka, który może ulec przemianie w nowotwór złośliwy. Alfa1-antytrypsyna jest białkiem osocza krwi.

Jednym z czynników rozwoju raka jest marskość wątroby czyli jej nadmierne włóknienie, które doprowadza w konsekwencji do nieodwracalnych zaburzeń w funkcjonowaniu narządu. Do rozwoju marskości może doprowadzić długotrwałe i nadmierne spożywanie alkoholu. Do przyczyn marskości zaliczamy także niedobór jednego z białek osocza krwi jakim jest alfa1-antytrypsyna. W przypadku osób, u których występuje jednocześnie kilka czynników, np. współistnieje marskość wątroby i zakażenie wirusem typu B czy C, ryzyko powstania nowotworu jest wyższe.

Jakie są objawy raka wątroby?

Rak wątroby zazwyczaj nie daje charakterystycznych objawów i rozwija się w wątrobie uszkodzonej przez przewlekłe procesy chorobowe i zapalne.

Małe guzy nowotworowe zwykle nie dają żadnych objawów, a gdy powstają w wątrobie marskiej, to jedynym sygnałem dla lekarza obserwującego u pacjenta objawy przewlekłej choroby wątroby może być pogorszenie samopoczucia, żółtaczka i utrata wagi ciała.

Od momentu rozpoznania guza przebieg choroby jest zazwyczaj bardzo szybki, szybko też występują przerzuty do węzłów chłonnych po prawej stronie, do mózgu, płuc i kości. Rak wątroby jest jednym z szybciej rosnących i źle rokujących nowotworów.

Do wczesnego wykrycia raka wątroby, stwarzającego szansę skutecznego leczenia dochodzi rzadko i zwykle przez przypadek, w trakcie diagnozowania innych jednostek chorobowych. Typowymi objawami, które powinny zaniepokoić są:

• ogólne zmęczenie
• nudności
• wymioty
• brak apetytu trwający kilka tygodni
• postępujące wyniszczenie organizmu
• dalszy niezamierzony spadek wagi
• bóle w prawym podżebrzu
• uczucie pełności
• wodobrzusze (nagromadzenie się wody w podbrzuszu)
• żółtaczka
• obrzęki nóg

Pojawiają się smoliste stolce i fusowate wymioty, które są konsekwencją krwawienia do górnego odcinka przewodu pokarmowego. Niekiedy może wystąpić krwotok do jamy brzusznej.Jakie są objawy raka z komórek przewodów żółciowych?Ten typ stanowi 20% złośliwych nowotworów wątroby. Rozwija się u obu płci głównie po 60 roku życia.

W odróżnieniu od raka wątrobowokomórkowego występuje w wątrobie nieuszkodzonej przez procesy przewlekłe. Czynnikami zwiększającymi ryzyko powstania tego nowotworu mogą być choroby pasożytnicze, zwężające zapalenie dróg żółciowych czy przyjmowanie preparatów anabolicznych.

Objawami najczęściej spotykanymi są żółtaczka i świąd skóry, następnie:

• utrata masy ciała
• jasne stolce
• dyskomfort i ból brzucha
• nudności i wymioty
• ból pod prawym łukiem żebrowym
• gorączka
• powiększona wątroba i powiększony pęcherzyk żółciowy.

Przebieg choroby określa się jako podstępny i podobnie jak w innych przypadkach raka wątroby, objawy w początkowym okresie choroby są mało charakterystyczne, co opóźnia rozpoznanie.

Jak lekarz stawia diagnozę raka wątroby?

Diagnozę lekarz stawia w oparciu o: badania ultrasonograficznetomografię komputerową lub rezonans magnetycznybadanie poziomu markera nowotworowego AFPbiopsję, wycinek poddany jest badaniu cytologicznemu

badanie przesiewowe wykonywane co 6 miesięcy u wszystkich pacjentów z marskością wątroby – USG.

Jak wygląda leczenie raka wątroby?

Podstawową metodą terapii raka wątroby i jedyną dającą szansę na trwałe wyleczenie pozostaje leczenie operacyjne lub przeszczepienie wątroby. Po wycięciu części wątroby szanse na przeżycie 5 lat wynoszą 25%, zaś po przeszczepieniu wątroby aż 70–80%.

Zdecydowanie większe szanse (przeżycie 5 lat po zabiegu u około 90% chorych) mają pacjenci z wczesnym rakiem wątroby, czyli ci, u których średnica guza nie przekracza 2 cm.

Dlatego tak ważne jest stałe monitorowanie pacjentów z marskością wątroby, aby uchwycić moment, gdy zwykły guzek regeneracyjny staje się rakiem! W tym celu co pół roku powinno się wykonywać USG i oznaczać stężenie AFP.

Radykalne leczenie operacyjne to doszczętne wycięcie zmiany z 0,5–1 cm marginesem tkanek zdrowych, z wymogiem wykonania śródoperacyjnego USG oraz usunięcia węzłów chłonnych więzadła wątrobowo-dwunastniczego. Maksymalnie można usunąć do 80% miąższu wątroby.

Wśród metod operacyjnych wyróżniamy usunięcie prawego lub lewego płata wątroby (oba zabiegi mogą być poszerzone) oraz usunięcie poszczególnych segmentów wątroby. Metody ułatwiające przeprowadzenie operacji to zastosowanie noża ultradźwiękowego lub argonowego.

Do przeszczepienia wątroby może być kwalifikowany chory, u którego nie można przeprowadzić zabiegu operacyjnego, nie ma przeciwwskazań internistycznych, a chory ma pojedynczy guz wątroby (do 5 cm) lub 2–3 guzy o średnicy do 3 cm każdy i nie ma cech naciekania naczyń ani przerzutów odległych.

Inne stosowane metody leczenia to terapie paliatywne (spowalniające postęp choroby) np. zabiegi termoablacyjne z wykorzystaniem krioterapii (zamrażanie) lub hipertermii (przegrzanie) generowanej prądem o wysokiej częstotliwości (RFA). Krioterapia wymaga otwarcia jamy brzusznej, za to umożliwia destrukcję dużych guzów, nawet do 12 cm średnicy. Hipertermia RFA może być stosowana drogą przezskórną pod kontrolą USG, laparoskopowo lub z otwarciem jamy brzusznej, służy do destrukcji guzów wątroby mniejszych (6–7 cm).Alkoholizacja polega na wstrzykiwaniu alkoholu bezpośrednio do guza wątroby. W ten sposób można leczyć zmiany o średnicy do 5 cm. Zabiegi takie należy kilkakrotnie powtarzać.

Metody embolizacji polegają na zamknięciu tętnicy doprowadzającej krew do tkanek nowotworu, w wyniku czego zablokowana zostaje dostawa substancji odżywczych i tlenu do komórek guza wątroby. Techniki embolizacyjne są różne: od zwykłego podwiązania tętnicy, przez podawanie substancji zamykających naczynie (kleje tkankowe), po tzw.

radioembolizację, czyli podawanie do gałęzi tętnicy wątrobowej cząsteczek radioaktywnego itru, który niszczy tkanki guza. Wyróżniamy również chemoembolizację, która polega na dotętniczym podaniu chemioterapeutyku (doksorubicyny, która zaburza podział komórkowy i prowadzi do śmierci komórki) w połączeniu z klejem tkankowym. Wielkie nadzieje budzi technologia Cyber Knife.

Jest to nieinwazyjna metoda leczenia pacjentów cierpiących nie tylko na raka wątroby, ale także guzy innych narządów (mózgu, trzustki, płuc, nerek).

Cyber Knife to zintegrowany komputerowo system medyczny, w skład którego wchodzi akcelerator liniowy, kamery promieniowania X oraz robot, który precyzyjnie dozuje dawki promieniowania dokładnie w tkanki guza wątroby, oszczędzając tkanki zdrowe. Dokładność systemu Cyber Knife szacuje się na 0,7±0,3 mm. System śledzi naturalne ruchy pacjenta (np.

związane z oddychaniem) i na bieżąco koryguje ustawienie wiązki promieniowania. Pewna grupa chorych może być kwalifikowana do operacji za pomocą robota da Vinci. Da Vinci to system operacyjny, który umożliwia precyzyjne operacje w trudno dostępnych regionach ludzkiego ciała (np. miednica mała czy region podstawy czaszki).

Interwencje prowadzone przy użyciu tego systemu w minimalny sposób uszkadzają otaczające guz tkanki zdrowe, powodują niewielkie krwawienie okołooperacyjne i pozwalają na szybką rekonwalescencję. Robot da Vinci wspomaga zabieg operacyjny, stanowi niejako przedłużenie rąk chirurga, nadal operuje człowiek, a nie robot.

Chemioterapia systemowa polega na podawaniu leków cytotoksycznych o działaniu ogólnoustrojowym (zazwyczaj dożylnie, niekiedy możliwe jest podawanie doustne). Chemioterapeutyk działając na różne fazy wzrostu i rozwoju komórki – niszczy ją i uniemożliwia jej podział na komórki potomne. W tego typu terapii najczęściej stosuje się równocześnie kilka leków o różnych mechanizmach działania, aby zniszczyć wszystkie komórki nowotworu pozostające w różnych fazach rozwoju. W przypadku raka wątrobowokomórkowego stosuje się schematy oparte na doksorubicynie, cisplatynie i fluorouracylu. Terapia taka jest bardziej skuteczna w powiązaniu z leczeniem miejscowym choroby (termoablacje, embolizacje i inne techniki). Chemioterapia lokoregionalna to podanie chemioterapeutyków (antracykliny, mitomycyny, fluorouracylu) bezpośrednio do układu tętniczego wątroby. Zaletą tej metody jest wydłużenie działania oraz uzyskanie wyższego stężenia i aktywności leku w guzie wątroby przy mniejszej toksyczności ogólnoustrojowej dla reszty organizmu. Terapia celowana to próba bezpośredniej ingerencji w molekularne podstawy powstawania nowotworu. Rejestrację do leczenia paliatywnego chorych na zaawansowanego raka wątrobowokomórkowego uzyskał sorafenib. Jest to inhibitor różnych kinaz (enzymów) szlaku Raf oraz receptorów dla czynników wzrostowych (tzw. czynnik wzrostu śródbłonka naczyniowego – VEGF i płytkowy czynnik wzrostu – PDGF). Jego działanie polega na hamowaniu namnażania komórek raka i tworzenia naczyń krwionośnych w guzie. Wydłuża życie chorych na raka wątrobowokomórkowego, jednak, jak każdy lek, może powodować działania niepożądane. Należą do nich: zespół wyczerpania, nadciśnienie tętnicze, działanie kardiotoksyczne, mielosupresja, krwawienia, wysypki, zaburzenia czynności wątroby.

Gdzie jest dobry onkolog, który leczy raka wątroby?

Jest wielu specjalistów zajmujących się leczeniem raka wątroby. Jedną z najlepszych przychodni jest Onkolmed Lecznica Onkologiczna, gdzie w Poradnii Nowotworów Układu Pokarmowego przyjmuje lek. med.

Mariusz Bednarczyk oraz dr n. med. Rafał Sopyło – bardzo dobrzy specjaliści. Leczeniem chirurgicznym nowowtworów wątroby i przeszczepem wątroby zajmuje się dr n. med. Michał Skalski.

Wszystkich lekarzy specjalistów znajdą Państwo w zakłdce poradni.

W celu umówienia się na konsultację u onkologa, chemioterapeuty, chirurga skontaktuj się z placówką Onkolmed Lecznica Onkologiczna pod numerem telefonu: +48226434503 lub +48797581010

Szanowni Pacjenci,

Przed zapisem do onkologa bardzo prosimy o dokładne zapoznanie się z zakresem działalności danego lekarza (każdy lekarz onkolog leczy inną część ciała).

W przypadku problemu z wyborem właściwego specjalisty onkologa, prosimy o kontakt z Recepcją Onkolmed. Chętnie służymy pomocą. W celu prawidłowego zapisu do specjalisty, przeprowadzamy wywiad z Pacjentem.

Mając tę wiedzę łatwiej jest nam zaoferować konkretną pomoc i wybór odpowiedniego lekarza.

Ze względu na długą listę oczekujących w przypadku rezygnacji z wizyty prosimy o wcześniejsze jej odwołanie. 

Szanujmy się wzajemnie.