Polineuropatia to zespół objawów, który jest skutkiem wieloogniskowego uszkodzenia nerwów obwodowych. W wyniku takiego uszkodzenia włókien nerwowych, dochodzi do rozwoju zarówno czuciowych, jak i ruchowych ubytków neurologicznych. Jakie są przyczyny polineuropatii? Jak rozpoznać wczesne objawy neuropatii obwodowej? Czy istnieją skuteczne sposoby leczenia tego problemu?
Polineuropatia − przyczyny
Polineuropatia to zespół objawów wynikających z mnogiego uszkodzenia włókien nerwowych w obwodowym układzie nerwowym. Do uszkodzenia nerwów może dojść między innymi w przebiegu chorób zakaźnych, zaburzeń gospodarki hormonalnej, działania toksyn czy niedoborów witamin i mikroelementów.
Najczęstsze przyczyny polineuropatii:
- choroby zakaźne
- zatrucia toksynami
- wpływ leków
- cukrzyca
- nadużywanie alkoholu
- procesy autoimmunologiczne
- choroby zapalne
- niedożywienie
- choroby nowotworowe
Polineuropatia − objawy
Pierwsze symptomy neuropatii obwodowej mogą być na tyle subtelne, że przez dłuższy czas pozostają ignorowane i bagatelizowane przez pacjenta. Mrowienie czy przejściowe drętwienie różnych części ciała pacjenci zrzucają zwykle na karb zmęczenia i przepracowania lub złej diety. Jak jednak nie pominąć wczesnych objawów polineuropatii?
W skład nerwów obwodowych wchodzą zarówno włókna, które odpowiadają za przewodzenie bodźców czuciowych, jak i ruchowych. Dlatego też w większości polineuropatii obserwuje się 2 rodzaje ubytków – czucia i ruchu.
Uszkodzenie włókien czuciowych daje takie objawy polineuropatii jak:
- drętwienie
- mrowienie
- zaburzenia czucia
- cierpnięcie kończyn
- osłabienie czucia dotyku
- odczuwanie bólu pod wpływem delikatnych bodźców dotykowych
- uczucie pieczenia i kłucia w kończynach
Co ciekawe, ubytki czuciowe mają zwykle bardzo charakterystyczną lokalizację, bo dotyczą dłoni i stóp, co daje tak zwany objaw „rękawiczek i skarpetek”.
Z kolei uszkodzenie włókien ruchowych skutkuje takimi objawami polineuropatii jak spadek siły mięśniowej, zaburzenia poruszania, trudności w wykonywaniu precyzyjnych czynności, np. pisanie, jak również mimowolne skurcze mięśni.
Polineuropatia − leczenie
Wybór metody leczenia polineuropatii jest ściśle zależny od przyczyny choroby. Najprościej mówiąc wyróżnić można leczenie przyczynowe i postępowanie, które ma złagodzić objawy choroby.
Jakie więc leczenie będzie odpowiednie w zależności od przyczyny?
Zaburzenia endokrynologiczne
Jedną z najczęstszych przyczyn polineuropatii jest cukrzyca, w przebiegu której uszkodzenie nerwów wynika z dużych wahań poziomu cukru we krwi.
Najskuteczniejszą formą leczenia tego rodzaju polineuropatii jest terapia choroby podstawowej, czyli dążenie do utrzymywania prawidłowego poziomu glukozy w codziennych pomiarach.
Podobnie jest w przypadku neuropatii w przebiegu chorób tarczycy − tu także podstawą jest wyrównanie gospodarki hormonalnej tego gruczołu.
Polineuropatie zapalne
W przypadku polineuropatii, w których powodem uszkodzenia nerwów jest immunologiczny proces zapalny, leczenie pacjentów polega na hamowaniu układu odpornościowego. Do leków tych zalicza się systemowe glikokortykosteroidy i leki immunosupresyjne, ponadto w terapii stosuje się też metody takie jak plazmafereza i podawaniu dożylnych immunoglobulin.
Polineuropatie polekowe i toksyczne
W przypadku neuropatii, która powstała w wyniku toksycznego wpływu leków czy toksyn, leczenie to przerwanie ekspozycji na szkodliwy czynnik.
Dotyczy to także jednej z najczęstszych przyczyn polineuropatii, czyli alkoholu.
Niestety, często wieloletnie nadużywanie alkoholu powoduje tak duże spustoszenie w organizmie, że nawet całkowita abstynencja nie jest w stanie cofnąć objawów neurologicznych.
Niedobory witamin
Jednym z objawów niedożywienia mogą być zaburzenia neurologiczne, objawiające się pod postacią polineuropatii. Leczenie oparte jest wówczas na suplementacji brakujących witamin i mikroelementów.
Bardzo jaskrawym przykładem takich zaburzeń jest polineuropatia z niedoboru witaminy B12, która pojawić się może u osób stosujących modną obecnie dietę wegańską.
Ten rodzaj diety zawsze wymaga suplementacji witaminy B12, co pozwala uniknąć objawów związanych z jej niedoborem.
Czy istnieje jest skuteczne leczenie polineuropatii?
Niestety, polineuropatie mają zwykle przewlekły przebieg, a chorzy doświadczają ich objawów przez wiele lat.
Jeśli możliwe jest leczenie przyczynowe, jak w neuropatiach zapalnych, wówczas istnieje spora szansa na znaczną redukcję objawów choroby.
W pozostałych przypadkach istotną role odgrywa regularna fizykoterapia oraz zapobieganie powikłaniom polineuropatii np. powstawaniu owrzodzeń.
Neuropatia obwodowa
Neuropatia obwodowa to patologiczny proces dotyczący nerwu obwodowego (lub wielu nerwów obwodowych). Może przebiegać w postaci degeneracji aksonalnej lub demielinizacji.
Neuropatia obwodowa – rodzaje
Neuropatia obwodowa może przybrać dwie postaci. Pierwszą jest polineuropatia, zwykle aksonalna bądź demielinizacyjna, natomiast drugą jest mononeuropatia, zwykle zespół z uwięźnięcia czy w efekcie urazu. Mononeuropatia może być ruchowa, czuciowa lub ruchowo-czuciowa.
Przykładowo, do mononeuropatii zaliczamy:
Z kolei do polineuropatii można zaliczyć:
- neuropatię cukrzycową;
- polineuropatię paranowotworową;
- porfirię.
W związku z różnorodnością neuropatii ważna jest wnikliwa i bardzo dokładna diagnostyka pacjenta.
Warto znać również definicje obu postaci neuropatii. Mononeuropatia to choroba pojedynczego nerwu obwodowego. Jeśli uszkodzeniu ulega asymetrycznie kilka pojedynczych nerwów, mówi się o mononeuropatii mnogiej. Zaś polineuropatia to rozlany, symetryczny proces obejmujący zazwyczaj dalsze odcinki nerwów, a niekiedy także postępujący proksymalnie.
Przyczyny
Neuropatia obwodowa może rozwinąć się w efekcie następujących chorób:
Może również wystąpić w efekcie zatrucia czy ekspozycji na toksyny. Przyczyny neuropatii dzieli się często na dwie grupy, w zależności od rodzaju neuropatii.
I grupa
Może ona być ostra i uogólniona – aksonalna lub demielinizacyjna. Wśród przyczyn aksonalnej wyróżnia się boreliozę, HIV, zapalenie wątroby, niewydolność wielonarządową, porfirię. Z kolei wśród przyczyn postaci demielinizacyjnej wyróżnia się zespół Guillaina-Barrego, zatrucie arsenem i różnego rodzaju infekcje.
II grupa
Drugą grupą są neuropatie przewlekłe i uogólnione, które również mogą być aksonalne i demielinizacyjne.
Do przyczyn aksonalnych zalicza się alkoholizm, niedobór kwasu foliowego lub witaminy E i witaminy B12, uszkodzenia wywołane metalami ciężkimi, cukrzycę, niedoczynność tarczycy, HIV, boreliozę, amyloidozę, mocznicę i schorzenia wątroby.
Z kolei do przyczyn demielinizacyjnej zaliczyć można między innymi chorobę Refsuma, HIV, chłoniaki, szpiczaki czy krioglobulinemię.
Objawy
Do objawów neuropatii obwodowej można zaliczyć między innymi:
- brak pocenia się – zwłaszcza przy neuropatii z niedomogą układu autonomicznego;
- drżenie neuropatyczne – grubofaliste drżenie pozycyjne i kinetyczne o częstotliwości 3-6 Hz, prawdopodobnie związane z deaferentacją. Neuropatie demielinizacyjne z większym prawdopodobieństwem wiążą się z drżeniem;
- fascykulacje – drobne, szybkie, drgające lub robaczkowe ruchy zrywające wywołane skurczem pęczka mięśniowego. Fascykulacje mogą wystąpić w przebiegu każdego przewlekłego procesu odnerwienia;
- niedowład – czyli zmniejszenie siły mięśni.
Do pozostałych objawów zalicza się drętwienie, mrowienie oraz zaburzenia czuciowe. Uszkodzenie grubych włókien zmielinizowanych powoduje utratę czucia dotyku, wibracji i ułożenia (czucie proprioceptywne). Natomiast zaburzenia w obrębie cienkich włókien niezmielinizowanych powoduje utratę czucia bólu i temperatury.
Diagnostyka
Pierwsze, wstępne diagnozy można ustalić już podczas wywiadu z pacjentem. Powinien on poinformować lekarza, jakie dokładnie występują objawy i których części ciała dotyczą.
Lekarz z kolei powinien zapytać o choroby czy styl życia pacjenta, ważny jest również wywiad rodzinny.
Podczas diagnostyki należy zróżnicować objawy z mielopatią, chorobami złącza nerwowo-mięśniowego czy zaburzeniami metabolicznymi.
Do badań specjalistycznych zalicza się EMG (badanie przewodzenia nerwowego), ocenę stężenia jonów potasu, wapnia, chloru, magnezu i fosforanów we krwi oraz ocenę OB.
Neuropatia obwodowa- leczenie
Nie ma jednego postępowania leczniczego w przypadku neuropatii. Neuropatia obwodowa wymaga (w miarę możliwości) leczenia przyczynowego.
Przykładowo, jeśli przyczyną objawów jest ucisk nerwu pośrodkowego (zespół cieśni nadgarstka) należy odbarczyć ten nerw, najczęściej chirurgicznie. Leczenie polineuropatii jest trudniejsze.
Bardzo pomocą jest fizjoterapia, która musi być dobrana indywidualnie do pacjenta, po uwzględnieniu objawów i ich przyczyn.
Zobacz również: Zespół cieśni nadgarstka – fizjoterapia.
Bibliografia
- Kozubski W., Neurologia, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2016.
- Campbell W., Objawy kliniczne w neurologii, Wydawnictwo Urban&Partner, Wrocław 2019.
- Flaherty A., Rost N., Podręcznik Neurologii, Wydawnictwo Medipage, Warszawa 2010.
Polecane produkty:
Polineuropatia – objawy i leczenie
Czym jest polineuropatia i jakie są jej rodzaje? Jakie objawy towarzyszą temu schorzeniu? Jaka jest rola fizjoterapii w leczeniu pacjentów cierpiących na polineuropatie? Na te wszystkie pytania odpowiadamy w artykule.
Czym jest polineuropatia?
Polineuropatia jest klinicznym zespołem uszkodzenia nerwów obwodowych. Często obejmuje też sploty nerwowe i korzenie.
Możemy wyróżnić kilka rodzajów polineuropatii:
- cukrzycowa,
- dziedziczna,
- alkoholowa,
- ciążowa,
- uwarunkowana immunologicznie,
- toksyczna i polekowa,
- towarzysząca chorobom zapalnym naczyń krwionośnych.
Przyczyny występowania polineuropatii zależą od jej rodzaju. Najczęściej rozpoznawanym rodzajem jest polineuropatia cukrzycowa, która pojawia się w przebiegu tej choroby metabolicznej. Równie częstą odmianą jest polineuropatia alkoholowa, która stanowi wynik oddziaływania alkoholu i ubogiej diety.
Objawy polineuropatii
Niezależnie od rodzaju polineuropatii, jej objawy są wspólne dla każdej odmiany choroby. Możemy je podzielić na trzy główne grupy: czuciowe, ruchowe i autonomiczne.
Do objawów ruchowych zaliczamy wiotki niedowład mięśni połączony z ich zanikiem. Możemy rozpoznać go przez charakterystyczne opadanie rąk i nóg.
Objawy czuciowe polineuropatii wiążą się z upośledzeniem wszystkich rodzajów czucia. Możemy zaobserwować też ogólne osłabienie czucia, w szczególności w okolicach kończyn górnych i dolnych, a także ich drętwienie i mrowienie. U chorych zdarzają się również zaburzenia czucia głębokiego.
Do autonomicznych objawów choroby zaliczamy troficzne zmiany skóry, a także pojawianie się pęcherzyków na skórze i występowanie nadmiernej potliwości. Możemy zaobserwować również zmiany na paznokciach oraz rogowacenie i sinienie skóry.
W zaawansowanych stadiach choroby mogą wystąpić zaburzenia zwieraczy.
Leczenie polineuropatii
Najważniejszym punktem leczenia jest ustalenie, z jakim rodzajem polineuropatii mamy do czynienia. Pozwala to nam przygotować plan odpowiedniego postępowania, którego celem będzie eliminacja czynnika wywołującego polineuropatię.
Należy zaznaczyć, że w leczeniu polineuropatii nie ma żadnego konkretnego schematu, którym możemy się kierować, wszystko zależy od rodzaju choroby i jest kwestią indywidualną dla każdego pacjenta.
Jaką rolę odgrywa w tej sytuacji fizjoterapeuta? Mimo różnych odmian rozwoju polineuropatii, towarzyszące im objawy są w znacznej części podobne. Z tego powodu rehabilitacja ma na celu głównie złagodzenie pojawiających się dolegliwości oraz poprawę komfortu pacjentów w codziennym funkcjonowaniu.
Nacisk kładzie się więc na ćwiczenia ruchowe oraz masaże kończyn. Mają one na celu przede wszystkim przeciwdziałać niedowładowi oraz zapobiegać zanikowi mięśni. Często stosowane są też pozycje antyprzykurczowe, ćwiczenia chodu oraz na macie. Dobrym rozwiązaniem jest również elektrostymulacja mięśni.
Przy rehabilitacji pacjentów cierpiących na polineuropatię, powinniśmy raczej starać się unikać fizykoterapeutycznych zabiegów, bazujących na bodźcach termicznych. Z powodu upośledzenia zmysłów sensorycznych zmiany temperatury mogą spowodować stałe uszkodzenia tkanek.
Polineuropatia – rodzaje, przyczyny, sposoby leczenia
Polineuropatia to zespół objawów związanych z uszkodzeniem wielu nerwów obwodowych. Powoduje przede wszystkim zaburzenia ruchowe i zaburzenia czucia.
Zamiennie używane są takie określenia jak neuropatia obwodowa, choroba obwodowa nerwów czy zapalenie nerwów obwodowych.
Warto jednak pamiętać, że o polineuropatii mówimy w tylko w przypadku uszkodzenia wielu nerwów, w symetryczny i rozlany sposób.
Nerwy obwodowe są odpowiedzialne za przekazywanie impulsów nerwowych pomiędzy tkankami i różnymi organami. Składają się z kilku typów włókien – m.in. czuciowych i ruchowych. W zależności od tego, jakiego rodzaju włókna w większym stopniu ulegną uszkodzeniu, pojawiają się objawy związane z zaburzeniami czucia lub zaburzeniami ruchowymi.
Jakie są rodzaje polineuropatii?
Istnieje wiele rodzajów polineuropatii, związanych z reguły z przyczynami ich występowania – są one niezwykle zróżnicowane. Podstawowa klasyfikacja dzieli polineuropatie na wrodzone i nabyte.
- Polineuropatie nabyte: stanowią większość przypadków, najczęściej związane są z chorobami metabolicznymi i endokrynologicznymi.
- Polineuropatie wrodzone: dziedziczne neuropatie czuciowo-ruchowe.
Jakie są przyczyny polineuropatii?
Przyczyny polineuropatii są wyjątkowo zróżnicowane. Warto zauważyć, że może ona stanowić osobną jednostkę chorobową lub być manifestacją innej podstawowej choroby.
W przypadku dziedzicznej polineuropatii obwodowej mamy do czynienia z defektem genetycznym, na którego skutek nerwy obwodowe zbudowane są w nieprawidłowy sposób. Z reguły należące do tej grupy choroby są przekazywane z rodziców na potomstwo.
Do najczęściej spotykanych polineuropatii nabytych należą:
- polineuropatia cukrzycowa – spowodowana nieleczoną cukrzycą,
- polineuropatia wątrobowa,
- polineuropatia ciążowa,
- polineuropatia alkoholowa (przy nadmiernym spożyciu alkoholu),
- polineuropatia związana z chorobami tarczycy lub nerek,
- polineuropatia związana z porfirią lub akromegalią.
Możemy wyróżnić także:
- polineuropatie demielinizacyjne (np. zespół Guillaina-Barrego),
- polineuropatie związane z chorobami układowymi (np. toczeń układowy),
- polineuropatie występujące przy nowotworach,
- polineuropatie autoimmunologiczne,
- polineuropatie polekowe.
Objawy polineuropatii
Objawy polineuropatii uzależnione są od tego, jakie włókna nerwów obwodowych zostały uszkodzone. Wyróżniamy trzy różne grupy symptomów: czuciowe, ruchowe i autonomiczne.
Polineuropatia czuciowa dotyczy takich objawów jak m.in. drętwienia, mrowienia kończyn czy uczucie ich cierpnięcia, zaburzenia czucia, bolesności i nadwrażliwości na ból oraz dotyk. Często mówi się o objawie „skarpetek i rękawiczek”, ponieważ nieprawidłowości dotyczą zazwyczaj obszaru stóp i dłoni.
Jeżeli uszkodzone zostały przede wszystkim włókna ruchowe, chory może cierpieć z powodu osłabienia siły mięśniowej i niedowładów, zaburzenia ruchu, niezgrabnego chodu czy skurczów. Niedowłady pojawiają się z reguły w rejonie podudzi i stóp.
Zdarza się, że polineuropatia prowadzi do uszkodzenia włókien autonomicznych. Wówczas specyficzne są takie objawy jak nietrzymanie moczu, zawroty głowy i omdlenia, problemy jelitowe, nieprawidłowa potliwość czy dysfunkcje seksualne i zaburzenia rytmu serca.
Jak leczyć polineuropatię?
Leczenie polineuropatii jest ściśle uzależnione od przyczyny jej wystąpienia. Stosuje się leczenie farmakologiczne: w miarę możliwości przyczynowe, ale również objawowe. W większości przypadków kluczowe jest odpowiednie leczenie choroby podstawowej np. schorzeń immunologicznych bądź cukrzycy.
Polineuropatia – leczenie dietą i rehabilitacja
Czy polineuropatia jest uleczalna? Całkowite wyleczenie możliwe jest np. w przypadku zespołu Guillaina-Barrego czy polineuropatii toksycznej. U większości pacjentów choroba trwa przez całe życie i ma charakter przewlekły. Jednak dzięki odpowiedniemu postępowaniu możliwe jest zahamowanie jej rozwoju i poprawa komfortu chorego.
Niezwykle ważną kwestią jest odpowiednia dieta, bogata w szczególności w witaminy z grupy B – w uzupełnieniu niedoborów pomogą specjalne odżywki medyczne.
Co to są polineuropatie i jak je rozpoznać i leczyć?
Polineuropatia to określenie na zaburzenie funkcji wielu nerwów obwodowych – tych, które przekazują informacje pomiędzy ośrodkowym układem nerwowym (mózgiem) a poszczególnymi narządami.
Jakie są przyczyny i objawy polineuropatii? Na czym polega leczenie?
Polineuropatia oznacza uszkodzenie obwodowego układu nerwowego i wszystkich klinicznych objawów jakie towarzyszą uszkodzeniu nerwu (upośledzenie czucia, mrowienie, drętwienie i inne).
Dysfunkcja może dotyczyć wówczas nerwów obwodowych, splotów nerwowych i korzeni nerwowych.
Polineuropatia to symetryczne uszkodzenie wielu nerwów.
Neuropatia to uszkodzenie nerwu obwodowego.
Mononeuropatia to uszkodzenie pojedynczego nerwu.
Mnoga mononeuropatia to inaczej neuropatia wieloogniskowa – to niesymetryczne uszkodzenie wielu nerwów w różnych, oddalonych lokalizacjach.
Zmiany mogą pojawić się także w obrębie korzeni nerwów rdzeniowych. Stan taki określa się jako radikulopatię. Zmiany na poziomie korzeni nerwów i pni nerwowych występujące jednocześnie nazywamy poliradikuloneuropatią.
Do uszkodzenia nerwów może dojść w wyniku zwyrodnienia aksonalnego, czyli degeneracji samej komórki nerwowej (dochodzi tu do uszkodzenia ciała komórki nerwowej lub jej wypustki).
Drugim rodzajem uszkodzenia nerwów jest demielinizacja, którą jest zanik osłonek mielinowych wokół nerwu. Osłonka wokół komórki nerwowej pełni funkcję ochronną i izoluje impulsy elektryczne, jakie przesyłane są pomiędzy komórkami nerwowymi.
Oba procesy mogą występować razem, a ich manifestacją są zaburzenia przewodzenia impulsów nerwowych w postaci zaburzeń czucia, poruszania się lub dysfunkcji autonomicznych.
Polinoneuropatia – jakie są rodzaje i przyczyny polineuropatii?
Wyróżniany różne rodzaje polineuropatii, do których należą:
- polineuropatia cukrzycowa
- polineuropatia ciążowa
- polineuropatia dziedziczna
- polineuropatia alkoholowa
- polineuropatia uwarunkowana immunologicznie
- polineuropatia w chorobach zapalnych naczyń krwionośnych
- polineuropatia toksyczna i polekowa.
Geneza tej choroby jest zróżnicowana, a wśród jej głównych przyczyn wymienia się:
- wpływ działania toksyn, szczególnie tych znajdujących się w alkoholu. Nie jest przypadkiem, że polineuropatie bardzo często rozwijają się u alkoholików
- niedobór witaminy B12 (inne nazwy to cyjanokobalamina, kobalamina)
- choroby autoimmunologiczne (np. choroby tarczycy, choroby układowe tkanki łącznej, choroby neurologiczne, itp.)
- cukrzycę
- wpływ czynników genetycznych (tzw. polineuropatia rodzinna).
Polineuropatia – jakie są objawy neuropatii?
Nerw obwodowy składa się z różnych rodzajów włókien, które są odpowiedzialne m.in za przewodzenie bodźców czuciowych (włókna czuciowe) lub ruchowych (włókna ruchowe). W większości polineuropatii zajęte są zarówno włókna ruchowe, jak i czuciowe, ale w różnej proporcji – tzn.
w niektórych polineuropatiach dominuje uszkodzenie włókien czuciowych, a w innych ruchowych. Gdy uszkodzone są włókna czuciowe, występują takie objawy, jak: upośledzenie czucia, drętwienie, mrowienie, cierpnięcie kończyn (tzw. parestezje), ból, nadwrażliwość na dotyk, nadwrażliwość na ból, odczuwanie bodźców dotykowych jako bolesnych.
Zaburzenia czucia w większości polineuropatii dotyczą przede wszystkim stóp i dłoni, taki rozkład zaburzeń czucia określa się mianem „skarpetek i rękawiczek”. W przypadku uszkodzenia włókien ruchowych pojawiają się: osłabienie siły mięśniowej kończyn (niedowład zwykle dotyczy przede wszystkim stóp i podudzi – np.
może wystąpić opadanie lub podwijanie się stóp przy chodzeniu, w dalszej kolejności osłabienie rąk), niezgrabność ruchowa, zaburzenia chodu, skurcze mięśni. W niektórych polineuropatiach uszkodzone są też włókna nerwowe autonomiczne, czyli odpowiedzialne za unerwienie narządów.
Wtedy mogą wystąpić następujące objawy: zawroty głowy i zasłabnięcia przy gwałtownym wstawaniu z pozycji leżącej, omdlenia, zaburzenia rytmu serca, biegunki lub zaparcia, zaburzenia funkcji seksualnych, zaburzenia oddawania moczu, zaburzenia potliwości.
Polineuropatia – jak wygląda diagnoza?
W przypadku podejrzenia polineuropatii wykonuj się elektromiografię (EMG) oraz elektroneurografię (ENG).
Polineuropatia – jak wygląda leczenie?
Podstawą jest leczenie choroby, która doprowadził do polineuropatii.
Na przykład, w przypadku cukrzycy należy stosować insulinę (lub inne leki przeciwcukrzycowe) i odpowiedni styl życia (w tym właściwą dietę).
Ponadto podaje się witaminy (zwłaszcza z grupy B) preparaty stymulujące, usprawniające krążenie obwodowe.
Pomocne są także ćwiczenia, masaże i fizykoterapia.
Osobom cierpiącym na polineuropatie możemy polecić bardzo dobrego i cenionego neurologa i dużym doświadczeniem, który przyjmuje w Poradni Neurologicznej w Onkolmed Lecznica Onkologiczna, która mieści się w mieście Warszawa.
W celu umówienia się na konsultację u neurologa skontaktuj się z placówką Onkolmed Lecznica Onkologiczna pod numerem telefonu: +48222902337
Szanowni Pacjenci,
Przed zapisem do onkologa bardzo prosimy o dokładne zapoznanie się z zakresem działalności danego lekarza (każdy lekarz onkolog leczy inną część ciała).
W przypadku problemu z wyborem właściwego specjalisty onkologa, prosimy o kontakt z Recepcją Onkolmed. Chętnie służymy pomocą. W celu prawidłowego zapisu do specjalisty, przeprowadzamy wywiad z Pacjentem.
Mając tę wiedzę łatwiej jest nam zaoferować konkretną pomoc i wybór odpowiedniego lekarza.
Ze względu na długą listę oczekujących w przypadku rezygnacji z wizyty prosimy o wcześniejsze jej odwołanie.
Szanujmy się wzajemnie.
Polineuropatia – czym jest, objawy i leczenie
Polineuropatia (zespoły wielonerwowe) to problem o charakterze neurologicznym, który może rozwijać się na tle zwyrodnieniowym lub zapalnym.
Stan dotyczący uszkodzenia wielu nerwów czuciowych i ruchowych prowadzi do rozwoju szeregu uciążliwych dolegliwości. Te dolegliwości mogą na dłuższą metę doprowadzić do znacznego ograniczenia komfortu naszego życia.
W tym tekście przedstawiamy istotę problemu jakim jest polineuropatia, a także przybliżamy znaczenie fizjoterapii w procesie jej leczenia.
Punktem wyjścia do zrozumienia całego problemu jest termin neuropatii, który dotyczy uszkodzenia pojedynczego nerwu obwodowego. Łatwo więc domyślić się, że dosłowne tłumaczenie terminu polineuropatii oznacza uszkodzenie kilku nerwów obwodowych. Niejednokrotnie problem ten określa się mianem neuropatii obwodowej.
Polineuropatia nie wybiera – praktycznie każdy człowiek może na nią zachorować. Bez względu na płeć, wiek, aktualny poziom aktywności fizycznej, czy rodzaj wykonywanego zawodu.
Należy mieć jednak świadomość, że niektóre rodzaje polineuropatii mogą być charakterystyczne dla danych społeczności czy grup wiekowych (co tyczy się głównie problemów, które są uwarunkowane genetycznie).
Problem polineuropatii może mieć dwojaki charakter – wrodzony (zwany pierwotnym tj.
uwarunkowany genetycznie i przekazywany z pokolenia na pokolenie) oraz nabyty (czyli wtórny – stanowiący zazwyczaj efekt działania czynnika zewnętrznego, zazwyczaj znanego lekarzowi i fizjoterapeutom).
Znaczną część odnotowywanych przypadków stanowi druga grupa. Do najczęściej wskazywanych przyczyn wtórnych neuropatii obwodowych zalicza się:
- Choroby nowotworowe
- Choroby metaboliczne (np. cukrzyca, porfiria)
- Niektóre choroby zakaźne (np. błonica, czerwonka)
- Nadmierne spożywanie alkoholu i uszkodzenia wątroby
- Zaburzenia autoimmunologiczne (np. zespół Guillain-Barre)
- Niedobory dietetyczne (np. niedostatek witamin B1, B6, PP)
- Problemy naczyniowe (np. miażdżyca naczyń zaopatrujących nerwy)
- Stosowanie niektórych leków w terapii innych chorób (np. talidomid w trakcie leczenia szpiczaka mnogiego)
Polineuropatia jest schorzeniem o podłożu neurologicznym, które polega na zwyrodnieniowym zajęciu wielu nerwów obwodowych. Obraz kliniczny pacjenta charakteryzuje się obecnością trzech konkretnych grup objawów:
- Ruchowych
- Czuciowych
- Wegetatywnych
Symptomy wskazujące na polineuropatię zazwyczaj występują symetrycznie i najczęściej dotyczą dystalnych części kończyn (tj. rąk, przedramion, stóp oraz goleni). Właśnie w tych obszarach ciała chorego następuje niedowład mięśni, który często może doprowadzić do ich całkowitego zaniku wraz ze zniesieniem odruchów głębokich.
Zaburzenia sensoryczne (czuciowe) zwykle manifestują się w formie uciążliwego i promieniującego wzdłuż kończyn bólu. Pacjenci z polineuropatiami często skarżą się na odczuwanie parestezji (nieprzyjemnego uczucia drętwienia lub mrowienia).
Występujące ubytki czucia określa się charakterystycznymi mianem „skarpetek i rękawiczek, co wynika ze znacznego ograniczenia zdolności czuciowych w obrębie rąk i stóp. Chorzy niejednokrotnie mogą wykazywać upośledzone odczuwanie bodźców cieplnych. Równie często stwierdza się znaczne dolegliwości bólowe podczas ucisku pni nerwowych.
W przypadku ostatniej grupy objawów, wegetatywnych, pacjenci najczęściej borykają się ze zmianami troficznymi skóry i jej przydatków. W niektórych polineuropatiach mogą też występować zaburzenia potliwości oraz upośledzenie naczynioruchowe.
Punktem wyjścia w procesie leczenia jest oczywiście ustalenie konkretnej przyczyny polineuropatii. Znalezienie dokładnego podłoża pozwala specjalistom na przygotowanie właściwego postępowania, które będzie ukierunkowane przede wszystkim na wyeliminowaniu czynnika wywołującego.
Leczenie polineuropatii nie ma konkretnego schematu. Pacjenci borykający się z polineuropatią cukrzycową, czy kardiologiczną będą wymagali zupełnie innego podejścia aniżeli osoby będące ofiarami alkoholizmu, bądź zatrucia lekami farmaceutycznymi.
Wobec powyższego warto zadać sobie pytanie – jakie zadanie stoi przed fizjoterapeutami? Okazuje się, że mimo odmiennego podłoża rozwoju polineuropatii zespół towarzyszących jej objawów jest w znacznej części podobny.
Dlatego też rehabilitacja pacjentów będzie ukierunkowana na złagodzenie występujących dolegliwości, a także poprawę komfortu chorych w trakcie codziennego funkcjonowania.
W jej przypadku głównym elementem są ćwiczenia ruchowe oraz masaż kończyn (klasyczny i wirowy), które umożliwią przeciwdziałanie obecnemu niedowładowi i zapobieżenie przed ewentualnym ryzykiem zaniku mięśni.
Fizjoterapeuci wykorzystują też w pracy z pacjentami antyprzykurczowe pozycje ułożeniowe, uczą ich chodu, niejednokrotnie decydują się na pracę na macie. Dobrym uzupełnieniem mogą być regularne treningi mięśni metodą EMS (tj. elektrostymulacji mięśni). Z uwagi na występujące zaburzenia czucia należy unikać zabiegów fizykoterapeutycznych, które bazują na bodźcach termicznych. Nagrzewanie i schładzanie może spowodować trwałe uszkodzenie tkanek z uwagi na upośledzone zmysły sensoryczne.
Jeśli powyższy problem dotyczy także Ciebie, skontaktuj się z nami telefonicznie pod numerem 12 342 81 90 bądź wyślij e-maila na adres [email protected]
Centrum rehabilitacji i terapii Open Medical tworzą wysoko wyspecjalizowani lekarze, którzy nie tylko posiadają ogromną wiedzę i lata doświadczenia, a także dbają o ciepłą atmosferę.
Dołącz do grona zadowolonych pacjentów Open Medical i zacznij żyć pełnią życia!
Polineuropatia – rodzaje, objawy, przyczyny, leczenie
Obwodowy układ nerwowy spełnia w organizmie bardzo ważną funkcję – przekazuje impulsy nerwowe z konkretnych organów do mózgu. Czasami praca układu ulega zaburzeniom. Najczęściej związane jest to z polineuropatią. To poważne schorzenie, które powoduje uszkodzenie obwodowego układu nerwowego.
Poza nerwami obwodowymi choroba obejmuje także sploty nerwowe i korzenie nerwowe. Zazwyczaj pierwsze objawy zauważyć można w koniczynach dolnych. Pojawia się ociężały chód, mrowienie i drętwienie nóg oraz zaburzenia czucia. Ponadto wśród symptomów można wyróżnić problemy ze zwieraczami, a także pogorszenie wzroku i słuchu.
Utrzymujące się oznaki powinny być powodem niepokoju. Czy polineuropatię można wyleczyć? Jakie są rokowania?
Polineuropatia – co to jest?
Polineuropatia to termin używany na określenie uszkodzenia obwodowego układu nerwowego oraz wszelkich klinicznych objawów towarzyszących temu schorzeniu, którymi są upośledzenie czuciowo-ruchowe, mrowienie, drętwienie, dyzestezja czy allodynia. Dolegliwość może dotyczyć również splotów nerwowych oraz korzeni rdzeniowych (radikulopatia). W zależności od skali uszkodzeń wyróżnić należy:
- polineuropatię – uszkodzenie wielu nerwów,
- neuropatię – uszkodzenie nerwu obwodowego,
- mononeuropatię – dysfunkcję jednego nerwu,
- mnogą mononeuropatię – zwaną inaczej neuropatią wieloogniskową, która jest niesymetrycznym uszkodzeniem wielu, oddalonych od siebie nerwów.
Naruszenie nerwów może dojść w wyniku zwyrodnienia aksonalnego, które związane jest z degeneracją komórki nerwowej lub demielinizacji – uszkodzeniu osłonek mielinowych.
Polineuropatia – rodzaje
Możemy wyróżnić różne rodzaje polineuropatii. Wśród nich wymienia się:
- polineuropatię cukrzycową,
- polineuropatię alkoholową,
- uwarunkowaną genetycznie polineuropatię dziedziczną (rodzinną),
- polineuropatię ujawniającą się w chorobach zapalnych naczyń krwionośnych,
- polineuropatię uwarunkowaną immunologicznie,
- polineuropatię toksyczną,
- polineuropatię polekową,
- polineuropatię ciążową.
Polineuropatia – objawy
Mimo, że polineuropatie mają różne przyczyny, zaobserwować można wspólne dla wszystkich rodzajów objawy. Zazwyczaj są dzielone na trzy grupy: czuciowe, ruchowe i autonomiczne.
Wśród objawów polineuropatii ruchowej należy wymienić wiotki niedowład mięśni, który z czasem połączony jest z zanikiem mięśni. Bezpośrednim symptomem jest opadanie u chorego rąk i nóg.
Objawami polineuropatii czuciowej jest: upośledzenie funkcji sensorycznych, szczególnie wibracji, osłabienie czucia w okolicy rąk i nóg, parestezje (mrowienie, drętwienie, palenie), zaburzenia czucia głębokiego, a także bóle neuropatyczne pojawiające się w koniczynach.
Do objawów autonomicznych polineuropatii zaliczyć należy zmiany troficzne skóry, jej sinienie i rogowacenie, pojawianie się pęcherzy, zmiany na paznokciach oraz nadmierną potliwość.
Polineuropatia – przyczyny
Polineuropatia może pojawić się w wyniku innych chorób, zakaźnych lub immunologicznych. Najczęściej występuje polineuropatia cukrzycowa, której bezpośrednią przyczyną jest nieleczona cukrzyca.
Niemniej jednak, istotnymi czynnikami wpływającymi na możliwość pojawienia się schorzenia nerwów obwodowych są czynniki genetyczne (neuropatia dziedziczna), leki (neuropatia polekowa), toksyny i metale ciężkie np. arsen, ołów czy tal, a także niedobór witamin z grupy B. Ponadto wiele rodzajów neuropatii ma charakter nabyty.
Co więcej, bardzo częstą przyczyną choroby obwodowego układu nerwowego jest spożywanie alkoholu etylowego w dużych ilościach, który powoduje polineuropatię alkoholową. Ponadto schorzenie może pojawić się w konsekwencji chemioterapii.
Polineuropatia może mieć także charakter nabyty. Główną przyczyną w tej grupie jest zespół Guillaina-Barrégo, który poprzedzony jest infekcją. Ponadto za polineuropatię odpowiada również choroba immunologiczna – przewlekła zapalna polineuropatia demielizacyjna (CIPD)
Polineuropatia – leczenie
W celu potwierdzenia podejrzenia uszkodzenia obwodowego układu nerwowego dokonuje się diagnostyki, która możliwa jest poprzez wykonanie elektromiografii (EMG) oraz elektroneurografii (ENG). Potwierdzona diagnoza jest przesłanką do wdrożenia terapii.
Leczenie polineuropatii ukierunkowane jest przede wszystkim na chorobę, która ją wywołała. W przypadku cukrzycy konieczne jest stosowanie insuliny (bądź innych leków przeciwcukrzycowych).
Niezbędnym elementem terapii jest także wdrożenie odpowiedniej diety i zdrowego stylu życia. Leczenie farmakologiczne uszkodzenia obwodowego układu nerwowego polega na podawaniu witamin z grupy B oraz preparatów stymulujących i usprawniających krążenie obwodowe.
Pomocnym elementem w leczeniu polineuropatii jest rehabilitacja, połączona z ćwiczeniami i masażami.