Rodzaje plomb dentystycznych – amalgamatowe, glassjonomerowe, kompozytowe, porcelanowe – wypadanie, cena, refundacja

Współczesne stosowanie plomb amalgamatowych, potocznie nazywanych srebrnymi, to temat budzący wiele kontrowersji.

 Dlaczego tak się dzieje? Czy chaos informacyjny, to wina środowiska lekarskiego i naukowego, które nie potrafi zająć jednoznacznego stanowiska w tej materii? Czy może rozwiązań systemowych i regulacji prawnych? W piśmiennictwie naukowym cyklicznie pojawiają się materiały, gdzie formułowane są tezy o szkodliwości stosowania amalgamatu w stomatologii, ale także badania, które nie potwierdzają niebezpieczeństwa używania tego typu wypełnień. Jak w wirze tych sprzecznych opinii ma odnaleźć się pacjent, którego ten temat może bezpośrednio dotykać? Niniejszy artykuł, to krótkie kompendium wiedzy z zakresu plomb amalgamatowych.

Lapidarna historia plomb amalgamatowych.

Plomby amalgamatowe stosowane są od lat w stomatologii, a dokładnie od XIX w. W szczególności znane są starszemu pokoleniu, któremu przyszło leczyć zęby w szkołach, czy ośrodkach zdrowia, ponieważ prywatna praktyka stomatologiczna, była niczym samotna wyspa na oceanie socjalizmu.

Wówczas nikogo nie dziwił ten ciemny metal w uzębieniu, a co więcej można odnieść wrażenie, że doskonale wpasowywał się w tamtą epokę, kiedy to “szlachetnie ukoronowane złotem i srebrem uśmiechy” były standardem.

W miarę postępu technologicznego i zmian ustrojowych zawitała era kompozytu, czyli alternatywnego, a przy tym estetycznego materiału stomatologicznego, dostępnego w prywatnych gabinetach. Stopniowo zaczęto odchodzić od tanich plomb amalgamatowych, na rzecz białych plomb kompozytowych.

Ale nie tylko estetyka zaważyła na spadku popularności plomb amalgamatowych. Główną przyczyną wyparcia srebrnej plomby stały się wzmianki o szkodliwości tego typu materiału (dotyczy plomb starej generacji).

Dlaczego plomby amalgamatowe, uznawane są za niebezpieczne dla zdrowia?

plomba amalgamat

 Plomby amalgamatowe, to wypełnienia, które powstają ze złączenia srebra, cyny, miedzi, cynku i rtęci.

I właśnie ta ostatnia z wymienionych substancji, jest ogniwem zapalnym wielu toczących się sporów, w przedmiocie toksycznego wpływu plomb amalgamatowych na organizm człowieka.

Jak wiadomo, rtęć należy do substancji bardzo toksycznych i niebywale niebezpiecznych dla zdrowia. Jej obecność w plombach amalgamatowych, powolne uwalnianie się z wypełnienia może być zarzewiem wielu schorzeń.

W tym miejscu należy nadmienić, że wyróżnia się dwa rodzaje wypełnień amalgamatowych. Pierwszy rodzaj, to plomby starej generacji, nazywane w nomenklaturze medycznej amalgamatami z fazą gamma 2, których nie używa się już w Polsce.

Charakteryzowały się szkodliwością dla zdrowia, bowiem uwalniały rtęć do organizmu. Drugi rodzaj plomb amalgamatowych, to nowoczesny amalgamat wolny od fazy gamma 2. Ten typ plomb ma charakter kapsułkowy i nie uwalnia rtęci. A co za tym idzie jest bezpieczny dla zdrowia.

Obecnie jest on stosowany w Polsce, i prawdopodobnie ze względu na swoją niską cenę objęty jest refundacją przez NFZ.

Obecność rtęci w plombach tych nowej, jak i starej generacji była i jest przedmiotem badań wielu naukowców. Dostępnych jest mnóstwo publikacji, które stanowią polemikę między zwolennikami i przeciwnikami tego typu wypełnień.

Istnieją badania, które wykazują, iż rtęć zawarta w plombach amalgamatowych może powodować choroby autoimmunologiczne i neurodegeneracyjne (choroba Parkinsona, czy Alzheimer). Jest szczególnie niebezpieczna dla kobiet w ciąży, a zwłaszcza dla rozwijającego się płodu.

Wielu naukowców dowodzi, że ilość uwalnianej rtęci z wypełnień amalgamatowych rośnie w zależności od okoliczności. I tak na przykład wysoka temperatura ma negatywny wpływ na poziom uwalnianej rtęci, stąd też zaleca się unikanie spożywania gorących posiłków i napojów.

Obecność Wi-Fi, również może być niekorzystnym czynnikiem, czy zwykłe żucie gumy.

Z drugiej strony barykady stanowiącej o toksyczności plomb amalgamatowych stoją naukowcy, którzy odpierają argumenty o wysokiej szkodliwości tego typu wypełnień. Dowodzą, iż dzienna absorpcja rtęci z plomb to raptem 10% rtęci, która każdego dnia dostaje się do ludzkiego organizmu z wody, powietrza, czy pokarmu.

Co ciekawe istnieją dowody na to, że osoby systematycznie spożywające ryby mają znacznie wyższe stężanie rtęci w moczu. Nawet wielokrotnie podnoszony zarzut szkodliwości usuwania wypełnienia amalgamatowego, jest skutecznie odpierany.

Nie jest on wcale niebezpieczny, pod warunkiem, że zostaną zachowane odpowiednie środki ostrożności i procedury.

Pod wpływem tych medycznych odkryć i obserwacji wiele krajów odeszła od stosowania plomb amalgamatowych. Jako pierwsza zakazała używania amalgamatu Japonia, i to już w latach 70 tych ubiegłego wieku.

W krajach Unii Europejskiej nie rekomenduje się już tego typu materiału do wypełnień. W Polsce od 1 lipca 2018 r. nie wolno będzie go stosować u dzieci do 16 roku życia oraz u kobiet w ciąży i karmiących piersią.

Docelowo ma zniknąć z naszych gabinetów do 2030 r.

Plomba amalgamatowa zalety i wady

Plomba amalgamatowa zasadniczo ma parę zalet. W związku z tym, że w jej składzie znajduje się rtęć, jest niezwykle twarda i wytrzymała na ścieranie. O tym jak twardy to materiał, można przekonać się na podstawie porównania popularnie stosowanych plomb białych (kompozytowych światłoutwardzalnych), do plomb amalgamatowych.

Gdyby przyjąć czas, jako czynnik służący do porównań, to plomba amalgamatowa w konfrontacji z plombom kompozytową wypada znacznie lepiej, przyjmuje się, że jej trwałość wynosi do około 30 – 40 lat, i jest to przynajmniej trzykrotnie więcej niż w przypadku plomby białej. Dodatkowym jej atutem jest jej niska cena i możliwość refundacji przez NFZ.

Lista wad jest znacznie dłuższa:

• plomba amalgamatowa nie łączy się ze szkliwem i zębiną, przez co istnieje znaczne ryzyko wystąpienia próchnicy w szczelinach, które mogą pojawić się między wypełnieniem, a tkankami zęba,
• plomba amalgamatowa w związku z tym, że zbudowana jest z metali, to dobrze przewodzi temperaturę, ale także zmienia swoją objętość pod jej wpływem. Co to oznacza dla pacjenta? Łatwość przewodzenia temperatur sprawia, że pacjent może borykać się ze znaczną nadwrażliwością na zimne i gorące posiłki, czy napoje. Ale nie tylko dyskomfort z tym związany może stanowić problem. Zjawisko to może okazać się niebezpieczne dla miazgi zęba, zwłaszcza w przypadku głębokich wypełnień. Jeśli chodzi o zmianę objętości wypełnienia amalgamatowego pod wpływem wysokiej temperatury, to niestety rezultatem tych okoliczności mogą być pękające ściany zębów, zwłaszcza w sytuacji gdy plomba była założona w zębie o stosunkowo cienkich ściankach, albo gdy wypełnienie jest bardzo rozległe,
• plomba amalgamatowa może powodować zmiany w kolorze uzębienia, ale także i dziąseł (choć jest to bardzo rzadki przypadek),
• plomba amalgamatowa jest nieestetyczna.

Kiedy i gdzie usuwać plombę amalgamatową

Ze względu na to, że plomby amalgamatowe posiadają w swym składzie niebezpieczną rtęć, to powinny być usuwane w gabinetach, które zachowują należyte środki ostrożności, tak by nie narażać pacjenta i personel na negatywny wpływ oparów rtęci.

Większość stomatologów zgodnie twierdzi, że plomb amalgamatowych nie powinno się wymieniać na inne, jeśli nie zachodzi taka potrzeba. A zatem póki plomba nie wykazuje nieszczelności, to nie ma powodów by ją usuwać, kierując się tylko i wyłącznie względami estetycznymi.

Każdorazowa wymiana wypełnień pociąga za sobą konieczność rozwiercenia zęba, niemniej w wypadku plomby amalgamatowej, ryzyko wystąpienia powikłań może być większe, zwłaszcza w sytuacji, gdy gabinet w którym tego dokonujemy, nie zachowuje odpowiednich procedur.

Jakie w takim razie są te wytyczne, które mają nam zagwarantować bezpieczny dla zdrowia zabieg wymiany wypełnienia? Otóż są to standardy SMART (https://iaomt.org/resources/safe-removal-amalgam-fillings/ ) rekomendowane przez IAOMT (International Academy of Oral Medicine & Toxigology.

Protokół SMART zaleca zachowanie następujących środków ostrożności:

• unit dentystyczny powinien zostać wyposażony w odpowiedni separator, który gwarantuje gromadzenie się amalgamatu w taki sposób, by niebezpieczna rtęć nie przedostała się do środowiska,
• pomieszczenie, w którym usuwa się amalgamat powinno mieć odpowiednią filtrację powietrza,
• zaleca się otwarcie okien podczas zabiegu, tak by zmniejszyć stężenie rtęci w powietrzu,
• osoby przebywające w pomieszczeniu podczas zabiegu powinny mieć założone jednorazowe pokrowce i fartuchy ochronne,
• personel powinien używać bezlateksowych, nitrylowych rękawic ochronnych,
• personel powinien być zaopatrzony w specjalne maski oddechowe z filtrami pochłaniającymi opary rtęci,
• pacjent musi mieć zapewniony dostęp do tlenu, zewnętrznego powietrza (maska nosowa), by nie wdychać oparów rtęci,
• w czasie zabiegu należy używać dużo wody, by zmniejszyć temperaturę i ilość wydzielanych oparów,
• amalgamat należy usuwać w możliwie największych kawałkach,
• lekarz stosuje koferdam, którego funkcja polega na skutecznym odizolowaniu zęba i uniemożliwieniu przedostania się amalgamatu do jamy ustnej.

Przytoczone powyżej środki ostrożności, to tylko fragment z obszernej puli zaleceń. Ich zachowanie zagwarantuje nam bezpieczne usunięcie plomby amalgamatowej.

Dlatego nim zajdzie konieczność wymiany wypełnienia srebrnego zorientujmy się, czy gabinet w którym mamy mieć wykonany zabieg spełnia powyższe standardy.

Być może z pomocą przyjdą nowe regulacje prawne, narzucające obowiązkowe wyposażenie gabinetów stomatologicznych, w których stosuje się amalgamat oraz usuwa się wypełnienia amalgamatowe, w separatory amalgamatu. Przepisy wchodzą w życie począwszy od 1 stycznia 2019 r.

Podobne

Wywiad z ekspertem

2020 – 04

2020 – 02

• Narkoza u dentysty. Co warto wiedzieć?

2020 – 01

• Stare plomby a nowoczesne wypełnienia

2019 – 12

• Flow Injection, czyli szybki i prosty sposób na odmianę uśmiechu

2019 – 11

2019 – 10

• Dlaczego warto zmienić protezę ruchomą na mocowaną na implantach?

• 2019 – 09
• 2019 – 07
• 2019 – 05
• 2019 – 04
• 2019 – 03
• 2019 – 02
• 2019 – 01
• 2018 – 12
• 2018 – 11
• 2018 – 09
• 2018 – 08

• Diastema – czy należy usunąć?

2018 – 07

• Fluor – co warto wiedzieć o tym pierwiastku?

2018 – 04

• Wywiad z ortodontą – Nowoczesna ortodoncja

2018 – 03

2018 – 01

• Choroby przyzębia – kiedy warto zgłosić się do dentysty?

2017 – 12

• Jak poradzić sobie z dentofobią?

2017 – 11

• Nowoczesne wypełnienia zębów

2017 – 10

• Jak uniknąć nadwrażliwości zębów?

2017 – 08

• Jak prawidłowo dbać o higienę jamy ustnej? Checklista.

2017 – 07

• Czy wiesz, że bieganie może niszczyć Twoje zęby?

2017 – 06

• 2 proste sposoby na uzupełnienie pojedynczego braku zębowego

2017 – 05

2017 – 04

• 7 sposobów na uchronienie dziecka od lęku przed dentystą

1. 2017 – 02
2. 2017 – 01
3. 2016 – 12

• Leczenie kanałowe podczas jednej wizyty – wskazania i przebieg

2016 – 11

2016 – 10

• Przeciwwskazania do leczenia zębów w narkozie
• Implanty zębów a cukrzyca

2016 – 09

• Rodzicu, zalakuj zęby swojego dziecka.

2016 – 08

2016 – 07

• Boisz się dentysty? Nie tylko Ty!

• 2016 – 06
• 2016 – 05
• 2016 – 04
• 2016 – 03
• 2016 – 02
• 2015 – 12

• Licówki, czym są, jak wygląda leczenie, jakie są ceny?

2015 – 11

• Invisalign – rewolucja w prostowaniu zębów, bez bólu i dyskomfortu.

2015 – 10

• Co musisz wiedzieć o chorobie okluzyjnej?

2015 – 09

• Zadbaj o swoje zęby, usuń kamień nazębny.

2015 – 08

• Jaką wybrać pastę do zębów?

2015 – 07

• Z jakimi marzeniami trafiła do nas Ilona Wolny?

2015 – 06

• Nosisz aparat? Zobacz jak dbać o jamę ustną.

2015 – 05

• Kolejne video opinie naszych pacjentów. Tym razem po norwesku!

2015 – 04

• Dlaczego warto wymienić plomby i czym jest Enamel?

2015 – 03

• Prawdziwe historie naszych pacjentów

2015 – 02

• Czym jest choroba okluzyjna?

2015 – 01

• Licówka cienka jak soczewka

2014 – 12

• Dieta aparatowa, czyli jaka?

2014 – 11

• Dlaczego Barbara poleca nas swoim znajomym?

2014 – 10

• Doświadczenia Patrycji z aparatem ortodontycznym

2014 – 09

• Kolejne wideo, opinie naszych pacjentów

2014 – 08

• Kolejny iPad znalazł nowego właściciela

2014 – 07

• Implanty zębowe – wieczysta gwarancja!

2014 – 06

• 4 luty – Międzynarodowy Dzień Walki z Rakiem

2014 – 05

• Czwarte Dni Ortodoncji w Katowicach

2014 – 04

• 9 prostych sposobów na biały uśmiech

2014 – 03

• Przyjdź na bezpłatne Dni Ortodoncji

2014 – 02

• Czy letnia dieta szkodzi zębom?

2014 – 01

• Dzień pozytywnego myślenia

2013 – 12

• Prosty sposób, aby nie bać się dentysty

2013 – 11

• Czwarta edycja Dni Implantów

2013 – 10

• Masz wizytę u dentysty, ale nie wiesz co zrobić z dzieckiem?

2013 – 09

• Nasz stomatolog doceniony w ABC Zdrowie

2013 – 08

• Kim jest Jim Collins i dlaczego jest on tak ważny dla Dentim Clinic?

2013 – 07

• Cyfrowa wizualizacja uśmiechu

2013 – 06

• Jakość leczenia i … Wiktoria

2013 – 05

• Dlaczego nasi stali pacjenci wracają ze swoimi znajomymi?

2013 – 04

2013 – 03

• Kolejny konkurs rozstrzygnięty!

2013 – 02

• Nie ruchoma, a stała – proteza nie musi przeszkadzać

2013 – 01

2012 – 12

• 7 rzeczy, które musisz wiedzieć, zanim wybierzesz ortodontę

2012 – 11

• Bezbolesne leczenie stomatologiczne

2012 – 10

2012 – 09

• Uważaj co jesz, ale nie odmawiaj sobie…

2012 – 08

Plomba – najlepsze materiały | Stomatolog M-Dent w Poznaniu

Plomba potocznie używana przez pacjentów wypełnienia to najczęściej wykonywany zabieg w stomatologii.

Leczenie stomatologiczne często rozpoczyna się diagnostyki np. rentgena zębów.

Wypełnienie stomatologiczne (potocznie zwane plomba) to materiały służące do odbudowy utraconych w wyniku próchnicy lub urazu mechanicznego tkanek zęba .

Pozwalają one na odzyskanie naturalnego kształtu korony zęba . Zapewniają komfort gryzienia i estetykę .

Wypełnienia zabezpieczają zęby przed dalszą destrukcją , chronią je przed przykrymi doznaniami , jak : nadwrażliwość na temperaturę , działanie kwasów i bakterii .

W nowoczesnej stomatologii stosuje się wiele rodzajów wypełnień.

Wypełnienie Kompozytowe

Z materiałów światłoutwardzalnych  są najbardziej rozpowszechnione . Charakteryzują się bardzo dobrą estetyką ( możliwość wymodelowania naturalnego kształtu oraz dostosowania do koloru własnych zębów ). Mogą być zakładane zarówno do przednich jak i bocznych zębów . Ich trwałość to ok.5 do 15 lat.

Glassjonomerowe

To wypełnienia ze specjalnych cementów , które mają bardzo dobre zdolności łączenia się ze szkliwem i zębiną oraz uwalniają jony fluorkowe , co działa regeneracyjnie na tkanki zęba oraz zmniejsza ryzyko powtórnego rozwoju próchnicy . Są mniej trwałe od wypełnień kompozytowych . Ze względu na mniejszą estetykę oraz możliwość ścierania się i kruszenie używane są głównie jako wypełnienia zębów mlecznych .

Kompomerowe ( Giomerowe)

Są to mieszanki kompozytu i glassjonomeru . Posiadają zalety glassjonomerów , są bardziej od nich solidniejsze lecz nie tak estetyczne jak kompozyty .Również stosuje się je głównie w zębach mlecznych .

Amalgamaty

To materiały zawierające m.in. srebro , cynę , miedź i rtęć . Charakteryzuje się dobrą wytrzymałością oraz niską ceną . Niestety poprzez swoje wady : nieestetyczne ( srebrny kolor ) , przebarwiające tkanki zęba , uwalniające jony rtęci do organizmu , przewodzenie gorącej i zimnej temperatury są coraz rzadziej używane.

Wkłady koronowe

Uszkodzone zęby mogą być wypełnione na jednej wizycie przez dentystę lub w sposób pośredni jak to ma miejsce w przypadku inlaya , onlaya czy overlaya .

To wypełnienia , które są wykonywane w pracowni techniki protetycznej. Wykonuję się  je najczęściej w przypadku dużego zniszczenia korony zęba czy po leczeniu kanałowym. Wymagają dwóch wizyt.

Na pierwszej wizycie dentysta odpowiednio przygotowuje ząb i pobiera wycisk dla technika. W laboratorium techniki  dentystycznej jest modelowane wypełnienie ( z kompozytu technicznego , porcelany lub złota) , które  na kolejnej wizycie lekarz mocuje za pomocą odpowiedniego cementu w zębie.

Wypełnienia kanapkowe

W przypadku gdy ubytek sięga głęboko pod dziąsło należy założyć niejako dwa wypełnienia ( jedno na drugim) . W miejscu gdzie jest głęboko i wilgotno zakłada się amalgamat lub glassjonomer , a wyżej ( tam gdzie jest sucho)  estetyczny kompozyt lub wkład.

Plomba – Wypełnienia stomatologiczne

Ubytki w zębach są bardzo powszechnie występujący schorzeniem. Są to zmiany spowodowane próchnicą zębową, zwane potocznie “dziurami w zębach”. Przyczyną powstawania próchnicy są bakterie z rodzaju paciorkowców, należące do fizjologicznej flory jamy ustnej.

Tworzą one kremowo-żółtą, przylegającą do zębów płytkę, która daje się łatwo usunąć. W sytuacji, kiedy zapewniamy zbyt dużą podaż cukrów (głównie sacharozy), bakterie te dokonują ich rozkładu. Produktem tych reakcji są różnorodne kwasy organiczne, które powodują powstawanie próchnicy zębów.

Istnieje kilka rodzajów ubytków zębowych. Najczęściej spotykanym typem są ubytki koronowe, zlokalizowane albo w obrębie powierzchni żującej, albo w bocznej części zęba, stykającej się z innym zębem. Drugim rodzajem są ubytki korzeniowe, które powstają w sytuacji, gdy dochodzi do częściowego odsłonięcia korzeni zębowych przez wycofujące się dziąsła.

Z uwagi na fakt, iż korzenie nie są pokryte szkliwem, są one znacznie bardziej narażone na rozwój próchnicy. Jeszcze innym rodzajem jest tak zwana próchnica nawracająca, pojawiająca się w obrębie już istniejących wypełnień oraz koron zębowych.

Ubytki zębowe wbrew pozorom stanowią poważny problem i mogą być niebezpieczne. Stanowią one potencjalne wrota infekcji, które mogą nieść ze sobą bardzo poważne powikłania pod postacią na przykład bakteryjnego zapalenie wsierdzia czy nawet sepsy.

Dlatego też tak ważna jest regularna kontrola stomatologiczna, która pozwala zapobiegać powstawaniu próchnicy i ubytków, a także wykrycie już istniejących w początkowym stadium. Podstawowym sposobem leczenia ubytków jest stosowanie różnego rodzaju wypełniaczy stomatologicznych.

Wypełnienia amalgamatowe

Jest to rodzaj wypełnień będący stopem rtęci ze srebrem, cyną, miedzią, kadmem, a niejednokrotnie również z cynkiem. Do niedawna jedno z najczęściej stosowanych wypełnień. Z uwagi na metaliczny kolor mocno kontrastujący z tkanką zęba, wykorzystywane przede wszystkim do wypełniania zębów znajdujących się w tylnej części jamy ustnej.

Ich niewątpliwą zaletą jest bardzo duża trwałość i wytrzymałość (większa nawet od naturalnego szkliwa). Są bardzo łatwe w zakładaniu, a dzięki rozszerzaniu się w trakcie twardnienia znacznie spada ryzyko powstania próchnicy wtórnej. Niestety, nie jest to materiał bez wad.

Przez to, że nie wiąże się ze szkliwem i zębiną, wymaga zastosowania jako podkładu cementu stomatologicznego, a także wykonania specjalnych podcięć w obrębie zdrowych tkanek zęba. Ponadto jest dobrym przewodnikiem ciepła, co może skutkować odczuwaniem bólu przy spożywaniu gorących lub zimnych pokarmów lub napojów.

Wypełnienie światłoutwardzalne –  wypełnienie kompozytowe, plomba światłoutwardzalna

Cechą charakterystyczną tego rodzaju wypełnień jest ich światłoutwardzalność. Kompozyty są przygotowywane w specjalnych tubkach i początkowo mają konsystencję plasteliny.

Dzięki barwie zbliżonej do naturalnego koloru zębów, mogą być wykorzystywane zarówno do wypełniania ubytków zębów znajdujących się w przedniej jak i tylnej części jamy ustnej.

Dzięki swojej konsystencji mogą być modelowane już po zaaplikowaniu.

Następnie wypełnienie naświetlane jest specjalną lampą polimeryzacyjną powodującą stwardnienie materiału. Niestety trwałość takiego wypełnienia jest stosunkowo niższa i wymaga wymiany co 3-5 lat. Istnieją również chemoutwardzalne wypełniacze kompozytowe, ale z uwagi na niezadowalający efekt estetyczny stosowane są rzadko.

Wypełnienie światłoutwardzalne przypomina kolorem ząb, w którym jest założone. Po leczeniu jest niewidoczne i daje doskonały efekt estetyczny.

Wypełnienia glasjonomerowe

Ten typ wypełnień wykonany jest ze specjalnych materiałów bazujących na szklanym pyle. Wykazują one duży stopień przylegania do tkanek zęba, co zapewnia wypełnieniom dużą szczelność. Istnieją różne podtypy cementów glasjonomerowych, jednak wszystkie charakteryzują się wysoką szybkością wiązania.

Mogą być wykorzystywane zarówno w leczeniu ubytków zębów przednich jak i tylnych. Niestety, są one mocno podatne na ścieranie i porowatość, kruche oraz słabo podatne na modelowanie. W związku z powyższymi są stosowane przede wszystkim w przypadku zębów mlecznych, a także jako baza przed planowanym założeniem korony zębowej.

Plomba kompomerowa

Ta technologia łączy ze sobą dwa powyżej opisane rodzaje wypełnień. Budowa i skład materiałów kompomerowych są bardzo podobne do materiałów kompozytowych, czemu zawdzięczają one swoją plastyczność i podatność na opracowywanie, modelowanie i polerowanie.

Z kolei dzięki komponencie glasjonomerowej, wykazują one dużą zdolność przylegania do tkanek zębowych i wiązania w wilgotnym środowisku. Dzięki tej właściwości, zapewniają one dużą szczelność wypełnienia. Niestety, estetyka tego rodzaju wypełnień jest mocno niesatysfakcjonująca.

Wypełnienia kanapkowe

Jest to złożona technika leczenia ubytków zębowych stosowana w przypadku wystąpienia głębokich ubytków. Stosowane są tak naprawdę dwa rodzaje wypełnień aplikowane warstwowo. Głębszą warstwę zawsze stanowi wypełnienie, które jest wykonane z materiału odpornego na wilgoć.

Do tego typu materiałów należą cementy glasjonomerowe i amalgamaty. Z kolei wierzchnie piętro wykonuje się w obrębie tkanek suchych z naciskiem na jego wysoką estetykę, wykorzystując najczęściej materiały kompozytowe.

Wkłady koronowe (onlay)

Wkłady koronowe onlay stanowią bardzo dobrą alternatywę dla klasycznych wypełnień w sytuacjach kiedy dochodzi do uszkodzenia dużej części tkanek twardych. Polega to na zastosowaniu częściowej korony, najczęściej porcelanowej, w miejscu ubytku. Niejednokrotnie wymaga specjalnego przygotowania zęba, w zależności od zastanej sytuacji.

Przykładowo, kiedy konieczne jest jej oparcie na wkładzie koronowo-korzeniowym, niezbędne jest wcześniejsze umartwienie zęba i zastosowanie leczenia endodontycznego.

W przypadku dużych ubytków tkanek twardych zęba, zastosowanie dużego wypełnienia wiąże się z ryzykiem jego uszkodzenia.

Wkład koronowy onlay charakteryzuje się dużo większą wytrzymałością i w przypadku dużych ubytków stanowi idealne rozwiązanie.

Plomba światłoutwardzalna

Wielu pacjentów boryka się z bolesnymi ubytkami w zębach. Wtedy też lekarz stomatolog po uprzednim zbadaniu zęba wypełnia ten ubytek plombą.

Ważne, żeby takie wypełnienie było trwałe, odporne na uszkodzenia i estetyczne – nie odróżniające się kolorem od naszego naturalnego uzębienia.

Obecnie w praktyce stomatologicznej stosowane są różne rodzaje wypełnień – amalgamatowe, chemoutwardzalne lub światłoutwardzalne. Niestety NFZ refunduje tylko dwa pierwsze z nich.

Wypełnienia amalgamatowe, to mieszanina srebra, miedzi i cyny – nie dość, że wyglądają fatalnie z powodu znaczącego odróżnianie się od naturalnej tkanki zębowej, to od dłuższego czasu toczy się dyskusja na temat bezpieczeństwa ich stosowania, ze względu na fakt, że w ich składzie można wciąż spotkać rtęć, która może przenikać do naszego organizmu i odkładać się w tkankach.

Wypełnienia chemoutwardzalne są bardziej estetyczne od amalgamatowych, jednak pracuje się na nich trudniej niż na wypełnieniach światłoutwardzalnych, więc trudniej uzyskać naturalny efekt i w przypadku przednich zębów końcowy efekt wciąż nie jest idealny.

Dodatkowo wypełnienia chemoutwardzalne szybciej się ścierają, a więc szybciej będą wymagały wymiany niż wypełnienie światłoutwardzalne. Oznacza to, że jeśli chcemy skorzystać z nowoczesnych metod leczenia ubytków w zębach i cieszyć się ładnymi zębami, to koszty będziemy musieli ponieść z własnej kieszeni.

Takie wypełnienia, które są nazywane często “białymi plombami” są obecnie najczęściej stosowanym rozwiązaniem. Już po 20 sekundach naświetlania lampą polimeryzacyjną łączą się z zębem.

Specjaliście podkreślają, że jakość i wytrzymałość takich plomb jest niezwykle wysoka oraz powalają na dobranie idealnie pasującego odcienia dla każdego pacjenta – jest to szczególnie ważne, jeśli stoimy przed koniecznością wypełnienia ubytku w przednich zębach, doskonale widocznych przy szerokim uśmiechu.

U dzieci, które mają jeszcze zęby mleczne istnieje możliwość zastosowania kolorowych plomb, np. brokatowych. Takie wypełnienia są równie trwałe, jak białe, a możliwość samodzielnego wyboru koloru plomby pomaga zmniejszać stres związany z wizytą u dentysty, a efektem można się później pochwalić np. kolegom w przedszkolu i starszej siostrze.

Trudno określić dokładny czas, na który wystarczy nam wypełnienie kompozytowe. Jest to to związane z faktem, iż istnieje bardzo wiele rodzajów wypełnień, różniących się pomiędzy sobą właściwościami. Nie zmienia to jednak faktu, iż wypełnienia światłoutwardzalne są obecnie najtrwalszym możliwym do zastosowania rozwiązaniem.

Statystycznie ubytki wypełnione metodą światłoutwardzalną wytrzymują od 5 do 10 lat. Nie jest to jednak regułą. Niektórym pacjentom wypełnienia trzeba wymieniać częściej, a innym – rzadziej. Ważne jest, aby pamiętać o wizycie u stomatologa co pół roku i regularnie kontrolować ich stan.

Plomba do uzupełniania ubytków w zębach – wypełnienie kompozytowe

Od amalgamatu po porcelanę – jakie wypełnienia stomatologiczne wybrać?

Wypełnienia stomatologiczne, potocznie nazywane plombami to materiał odbudowujący utracone (m.in. na skutek rozwoju próchnicy lub uszkodzeń np. mechanicznych) tkanki zęba. Uzupełnienie ubytków to nie tylko kwestia estetyki, ale także naszego zdrowia i komfortu, ponieważ taki ząb jest bardziej podatny na działanie bakterii, kwasów, a także zimnych lub gorących potraw.

Ząb może reagować bólem, być nadwrażliwy na bodźce i być źródłem znacznego dyskomfortu. Wypełnienie to więc w tym przypadku nie kaprys, a konieczność. Na szczęście, w zależności od naszych potrzeb i zasobów finansowych, w gabinecie stomatologicznym mamy do wyboru wiele rodzajów plomb.

Na jakie z nich się zdecydować? – Aktualnie dostępne mamy nowoczesne materiały wśród których znajdziemy ceramikę, glasjonomery, kompozyty. Możemy wykonać „zwykłe” wypełnienie lub inlaye, onlaye lub overlaye. Każde z tych wypełnień ma swoje atuty, w zależności od efektu, jaki chcemy uzyskać i rodzaju ubytku, z którym się borykamy.

Każdy pacjent to odrębny przypadek i tak też należy go traktować – mówi lek. stom. Dorota Stankowska, autorka poradnika „Bądź bystry u dentysty”.

Rodzaje wypełnień:

Kompozyty – najbardziej powszechne, wykonane są z mieszanki tworzyw sztucznych i charakteryzują się dobrą trwałością, najmniejszą inwazyjnością w trakcie leczenia oraz wysoką estetyką. Stomatolog dobiera je pod kolor naturalnego zęba, tak, aby różnica pomiędzy wypełnieniem kompozytowym a zębem pacjenta była praktycznie niedostrzegalna.

Z powodu dużej plastyczności w momencie nakładania, istnieje możliwość modelowania ich kształtu, a następnie utwardzania lampą polimeryzacyjną. Ze względu na naturalny efekt, wykorzystywane są do uzupełnienia widocznych ubytków zębów przednich, ale także bocznych i tylnych, szczególnie jeśli ubytki są niewielkie. Ich trwałość wynosi nawet do 10-15 lat, koszt to ok.

150 – 1500 zł.

Glasjonomery – wykonane z cementów glasjonomerowych bardzo dobrze łączą się ze szkliwem i zębiną. Uwalniają długotrwale jony fluorkowe, co zmniejsza ryzyko próchnicy. Są mniej solidne niż kompozyty, możliwość ich ścierania się i kruszenia sprawia, że zaleca się ich stosowanie tylko do zębów mlecznych. Koszt: 80-500 zł.

Kompomery/Giomery – mieszanka kompozytu i glasjonomeru, więc wypełnienia posiadają zbliżone do nich właściwości – posiadają duży potencjał plastyczny dla stomatologa, dobrze znoszą polerowanie, solidniejsze od typowych glasjonomerów, dość uniwersalne. Z kolei efekt estetyczny jest gorszy. Również zalecane jedynie do zębów mlecznych. Koszt: 150 – 400 zł.

Naturalne zamienniki dla zdrowia zębów

Ciemne plomby do lamusa?

W gabinecie możemy się również zdecydować na wypełnienia amalgamatowe, które jednak należą do materiałów starszej generacji. W społeczeństwie krąży wiele niepochlebnych teorii o ich szkodliwym wpływie na ludzkie zdrowie, jednak badania wykazały, że odnośnie bezpieczeństwa, w zasadzie nie ma przeciwwskazań do ich stosowania w stomatologii.

– Zła opinia na temat amalgamatów czyli tzw. srebrnych wypełnień wynika przede wszystkim z obecności w ich składzie rtęci. W rzeczywistości jednak jej wchłanialność do organizmu jest minimalna, mniejsza np. niż drogą pokarmową – uspokaja ekspert. Bardzo rzadko zdarzają się przypadki uczulenia na amalgamat.

Powinny z kolei z nich zrezygnować kobiety w ciąży, a także osoby narażone na kontakt z tym metalem np. poprzez pracę lub znaczną ilość owoców morza i ryb w diecie. – Poza tymi przypadkami, ilości rtęci obecne w amalgamatach nie są toksyczne dla organizmu.

Wady to przede wszystkim mniejsza estetyka, większa ingerencja w zdrowe tkanki i ewentualny dyskomfort przy spożywaniu gorących i zimnych potraw, gdyż rtęć dobrze przewodzi ciepło. Amalgamaty są trwałe, ale muszą być odpowiednio założone.

Mają także niską cenę, dlatego jest to rozwiązanie, które stosujemy tylko w przypadkach braku możliwości zastosowania innej metody leczenia z przyczyn finansowych – dodaje.

Dziś porcelana i złoto, jutro grafen?

Nie licząc tych najbardziej popularnych, występują także choćby złote wypełnienia, które są bardzo dobrze tolerowane przez tkanki zęba i trwałe (nawet ponad 20 lat), jednak najbardziej kosztowne i dość inwazyjne.

Poza tym istnieją plomby, które łączą różne techniki, dobrane pod specyfikę konkretnego ubytku. Zaliczają się do nich tzw. wypełnienia kanapkowe i inlaye. Te pierwsze stosuje się np.

gdy ubytek sięga dalej w głąb dziąsła, co wymaga zastosowania dwóch różnych technik – jedno wypełnienie lepiej znoszące wilgoć takie jak amalgamat czy glasjonomer zakładane jest głębiej, kolejne zaś – bardziej estetyczne np. kompozyt lub kompomer w obrębie suchych i bardziej zewnętrznych tkanek zęba.

Jest to rozwiązanie, które jednak nie jest konieczne, jeśli dentysta używa koferdamu. Inlaye z kolei to znakomita alternatywa dla klasycznej plomby. Jest to wypełnienie wykonywane przez stomatologa na wymiar z pomocą laboratorium.

Cola rozpuszcza zęby? Fakty i mity o zębach

– Ta metoda wymaga dwóch wizyt. Na pierwszej przygotowujemy zęba, oczyszczamy z próchnicy i pobieramy wycisk protetyczny. Na drugiej, gotowy już inlay wykonany przez technika z porcelany lub kompozytu stomatolog mocuje z wysoką precyzją na naszym zębie – tłumaczy dr Stankowska.

Występują 3 typy tego typu wypełnień w zależności od jego rozległości: inlay, onlay lub overlay, ten ostatni pokrywa całą górną powierzchnię zęba.

Kiedy warto zdecydować się na ten rodzaj wypełnienia? Przy dużych ubytkach, ale również – gdy konieczne jest założenie kilku wypełnień obok siebie (skraca to czas leczenia), po leczeniu kanałowym, przy znacznym starciu zębów bocznych oraz w przypadku, kiedy taką metodę determinuje kształt zęba. Statystycznie tego typu uzupełnienia powinny być wykonywane częściej niż zwykłe plomby.

W stomatologii na coraz większą skalę prowadzi się badania odnośnie zastosowania innych rewolucyjnych materiałów. Według amerykańskich i rumuńskich naukowców przełomowy w tym temacie może się okazać grafen.

Ten odkryty w 2004 roku nowy rodzaj materiału zbudowany z atomów węgla, znajdujący zastosowanie m.in. w elektronice czy przemyśle lotniczym, wielu ze specjalistów okrzyknęło również „przyszłością stomatologii”.

Badania dowiodły, że unikalne właściwości grafenu, mogłyby być wykorzystane w produkcji jeszcze bardziej nowoczesnych wypełnień.

Istnieje szansa, że tego typu plomby, bazujące na nietoksycznym tlenku grafenu, będą pozbawione wad swoich poprzedników – będą bardziej wytrzymałe (grafen jest 200 razy mocniejszy od stali) i odporne na korozje oraz próchnicę, ponieważ grafen ma właściwości bakteriobójcze. Badania kliniczne wciąż są w fazie testów.

Nie tylko materiał ma znaczenie

Oczywiście powodzenie leczenia zależy nie tylko od wyboru wypełnienia, ale także od zastosowanej techniki oraz w największym stopniu od doświadczenia i wiedzy stomatologa, który je zakłada. Wypełnienie założone niedbale, niedokładnie wypolerowane może nie służyć długo pacjentowi.

– Ważne, by plomba nie przeszkadzała w zgryzie. Ta idealnie założona powinna być gładka i szczelna, nie szarpać np. nici podczas czyszczenia przestrzeni międzyzębowych. Koniecznością jest również używanie przez dentysty koferdamu, czyli izolującej gumy zakładanej za zęby podczas leczenia. Poprawnie założone wypełnienia nie wypadną i będą służyć pacjentowi wiele lat – zapewnia stomatolog.