Rwa kulszowa – przyczyny, objawy, leczenie

Objawy rwy kulszowej to ból pleców i ból nerwu kulszowego. Przyczyną jest przepuklina kręgosłupa, a jej leczenie stanowią ćwiczenia, leki oraz zastrzyki. Niezwykle dokuczliwy ból trwa od kilku tygodni do wielu lat. Skuteczny lek na rwę kulszową to podany do źródła bólu zastrzyk nadtwardówkowy, który pozwala szybko wygasić zapalenie i uśmierzyć ból.

Co to jest rwa kulszowa?

Rwa kulszowa to zespół objawów pochodzących z podrażnienia lub uszkodzenia nerwu kulszowego lub jego korzeni.

Najczęściej jest to drętwienie, mrowienie i silny rwący ból w pośladku promieniujący na nogę.

Czasem dołączają się objawy neurologiczne, takie jak na przykład opadanie stopy lub zaburzenia czucia, czyli drętwa noga. Najczęściej oznacza się ją kodem ICD 10 M 54.

Rwa kulszowa – objawy

Objawy rwy kulszowej to przede wszystkim ból kręgosłupa lędźwiowego promieniujący do pośladka, ból w pośladku promieniujący na nogę, szczególnie do tylnej części uda i do łydki.

Atak rwy kulszowej

Atak rwy kulszowej może nadejść niespodziewanie, ale może też być poprzedzony przewianiem lub wyziębieniem organizmu. Często zaczyna się przy podnoszeniu przedmiotów z podłogi na prostych nogach i ze skrętem tułowia. Czasem czujemy wtedy strzał w lędźwiach i zostajemy zablokowani w danej pozycji.

Ból pleców

Atak rwy kulszowej z reguły zaczyna się silnym bólem kręgosłupa lędźwiowego i bólem krzyża. Ból pleców może ustąpić w ciągu kilku dni, lub utrzymywać się przez długi czas.

Ból nogi

Po kilku godzinach lub dniach ból zaczyna schodzić do pośladka i nogi. Dolegliwości są zlokalizowane wzdłuż przebiegu nerwu kulszowego, dlatego odczuwamy ból pośladka promieniujący do uda, łydki i stopy. Nieszczęśnicy, którzy na własnej skórze doświadczyli jak boli rwa kulszowa opisują ten ból jako nieznośnie rwanie, cierpnięcie i mrowienie w nodze.

Rwa kulszowa boli z tyłu i z boku uda. Jeżeli podobny ból pojawia się z przodu uda lub w pachwinie, czyli tam gdzie znajduje się nerw udowy, może to być rwa udowa. Jeżeli ból promieniuje od barku do ręki, możemy mieć do czynienia z rwą barkową, czyli ramienną.

Rwa kulszowa może być lewo lub prawostronna, wyjątkowo atakuje obie nogi i wtedy pacjenci odczuwają obustronny ból w pośladkach promieniujący do nóg. Rwa kulszowa obustronna często jest spowodowana przez masywną przepuklinę kręgosłupa.

Czasami dolegliwości są tak silne, że niektórzy nie mogą chodzić i poruszają się na czworakach.

Objawy neurologiczne

Przy ciężkiej rwie może dołączyć się osłabienie czucia, czyli drętwienie nogi i palców w zakresie unerwienia uciśniętego nerwu kulszowego.

W bardzo ciężkich przypadkach dochodzi do znacznego uszkodzenia nerwu kulszowego. Pojawiają się tzw. objawy alarmowe, czyli objawy neurologiczne przy których wystąpieniu należy udać się do szpitala. Noga staje się całkowicie drętwa i nieczuła na dotyk.

Dołącza się paraliż lub osłabienie mięśni. Objawia się to jako opadanie stopy lub niemożność stanięcia na palcach – taki zespół objawów jest określany jako rwa kulszowa porażenna. Mogą również pojawić się problemy z kontrolowaniem oddawanie moczu i stolca.

Skrzywienie kręgosłupa

Silne napięcie mięśni dodatkowo powoduje sztywność i ból. Skurcz mięśni może być tak silny, że powoduje skrzywienie kręgosłupa. Nie jest to prawdziwa skolioza i po wyleczeniu rwy wykrzywienie tułowia najczęściej mija.

Ile trwa rwa kulszowa?

Czas trwania objawów to kilka tygodni, miesięcy lub lat. Czasami ostra rwa kulszowa przechodzi w rwę przewlekłą. Wtedy do istniejących objawów dołączają się kolejne powikłania rwy kulszowej takie jak punkty spustowe i przykurcze mięśniowe. To, jak długo trwa leczenie zależy od stopnia ucisku nerwu oraz skuteczności stosowanego leczenia.

Rwa kulszowa – przyczyny

Rwa kulszowa może mieć wiele przyczyn, a najczęstszą z nich jest dyskopatia pod postacią wypukliny lub przepukliny kręgosłupa.

Dyskopatia

Przyczyną rwy kulszowej jest ucisk na nerw kulszowy lub na tworzące go korzenie (tzw. korzonki nerwowe), czyli nerwy w kręgosłupie.

W zdecydowanej większości przypadków za ucisk i zapalenie korzonków w kręgosłupie jest odpowiedzialna dyskopatia lędźwiowa, a dokładniej – wypuklina lub przepuklina kręgosłupa, najczęściej na poziomie L5 S1 lub L4 L5.

Przepuklina to inaczej wypadnięcie dysku, czyli krążka międzykręgowego. Ucisk dysku na nerw powoduje silne zapalenie, obrzęk i niedokrwienie.

Zapalenie nerwu kulszowego

Nerw kulszowy to największy nerw w ciele człowieka. Powstaje on poprzez splatanie się ze sobą wychodzących z kręgosłupa lędźwiowego korzonków nerwowych. Do zapalenia nerwu kulszowego najczęściej dochodzi na skutek dyskopatii i ucisku nerwu w kręgosłupie przez przepuklinę.

Zwyrodnienie kręgosłupa lędźwiowego

Zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa to przerost stawów międzywyrostkowch, pogrubienie więzadeł żółtych i narastanie wyrośli kostnych, tak zwanych ostefitów. Te zmiany mogą wywierać ucisk na nerw w kręgosłupie.

Najczęściej prowadzi to do objawów zwężenia kanału kręgowego, czyli stenozy lędźwiowej. U takich chorych występuje ból przy staniu i chodzeniu. W takim przypadku nie można chodzić bez bólu dalej niż określony dystans.

Choroba zwyrodnieniowa przebiega szybciej przy wadach kręgosłupa, na przykład przy jego skrzywieniu, czyli skoliozie.

Rwa kulszowa gruszkowata

Zespół mięśnia gruszkowatego, czyli rwa gruszkowata polega na ucisku nerwu kulszowego przez znajdujący się w pośladku mięsień gruszkowaty. Typową przyczyną jest jego nadmierne napięcie spowodowane uciskiem na nerw w kręgosłupie. Precyzyjne zastrzyki w ten głęboko położony mięsień rozkurczają go, przez co zmniejsza się nacisk na nerw kulszowy i znika ból.

Rwa kulszowa w ciąży

Ciąża zwiększa ryzyko ataku rwy kulszowej. Przyczynami tego są:

wzrost masy ciała
przesunięcie punktu ciężkości
nadmierne wygięcie kręgosłupa lędźwiowego (hiperlordoza)
zmiany hormonalne rozluźniające stawy i ścięgna

Rwa po porodzie jest również dość częsta. Jej przyczyną może być dyskopatia, ale również uszkodzenie korzeni i splotów nerwowych w miednicy oraz zespół mięśnia gruszkowatego.

Rwa kulszowa, a korzonki

Korzonki to potoczne określenie. Niektórzy nazywają tak ból kręgosłupa lędźwiowego. Jednak w ścisłym znaczeniu tego słowa, korzonki to korzenie nerwowe, które mogą być uciśnięte w kręgosłupie przez dysk. Dlatego ból korzonków nerwu kulszowego jest odczuwany w pośladku i w nodze, a nie w kręgosłupie.

Jak rozpoznać rwę kulszową

Diagnostyka przyczyn rwy kulszowej polega na badaniu przez lekarza od kręgosłupa oraz przeprowadzeniu odpowiednich badań, z których najbardziej pomocnym jest rezonans magnetyczny odcinka lędźwiowego kręgosłupa. Podczas badania fizykalnego często sprawdza się objaw Lasegue’a.

Rwa kulszowa – jaki lekarz?

Do jakiego lekarza z rwą kulszową? To pytanie często jest zadawane przez cierpiących pacjentów. Wybór specjalisty zależy od ciężkości objawów i tego, ile trwa rwa kulszowa.

Z lekkimi przypadkami poradzi sobie lekarz rodzinny. Cięższymi schorzeniami zajmuje się lekarz od kręgosłupa, który wie jak leczyć rwę kulszową przy pomocy bezoperacyjnej terapii przepukliny kręgosłupa.

Najcięższe przypadki operuje neurochirurg lub ortopeda.

Rwa kulszowa – leczenie

Leczenie rwy kulszowej może przebiegać w tradycyjny sposób, czyli przyjmowanie leków w formie tabletek lub licznych i bolesnych zastrzyków domięśniowych oraz rehabilitacja. Taka terapia sprawdza się w lekkich przypadkach rwy.

Przy znacznym ucisku dysku na nerw takie leczenie może jednak nie wystarczyć. Aby szybko wyleczyć rwę kulszową należy zastosować wysoce skuteczne zastrzyki nadtwardówkowe, które bezpośrednio podają leki przeciwzapalne w okolicę ucisku nerwu.

W najcięższych przypadkach wykonuje się operację kręgosłupa.

Zastrzyki nadtwardówkowe

Zastrzyki nadtwardówkowe to popularna w USA metoda leczenia rwy kulszowej, udowej i barkowej polegająca na precyzyjnym podaniu leku w w okolicę ucisku nerwu w kręgosłupie. Podany płyn wypłukuje substancje zapalne i neutralizuje kwasicę, a silny lek wygasza zapalenie korzonków nerwowych.

Dzięki temu, że działamy bezpośrednio na źródło bólu zastrzyki są bardzo skuteczne, nawet wtedy, kiedy inne zastrzyki nie pomagają. Zastrzyki nadtwardówkowe przeprowadzane pod kontrolą fluoroskopii to coś innego niż zwykła blokada na rwę kulszową, gdyż dokładnie, bezpiecznie i skutecznie podaje lek okolicę przepukliny.

You might be interested: Co Zrobic Gdy Miesieczne Dziecko Ma Katar?

Technika zabiegu jest indywidualnie dobierana dla każdego pacjenta. Po takim zabiegu przepuklina kręgosłupa może się cofnąć.

Rwa kulszowa – leki przeciwzapalne

Preparaty przeciwzapalne to dobre leki na rwę kulszową, gdyż pozwalają zarówno złagodzić ból i w tym sam czasie wygaszają zapalenie, które jest najczęstszą przyczyną rwy. Niektóre z nich są dostępne bez recepty w postaci tabletek lub maści, żelów i plastrów.

Leki przeciwbólowe na rwę kulszową

Stosowanie jedynie leków przeciwbólowych to nie sposób na rwę kulszową, gdyż nie działają one na przyczynę. Jednak mogą uśmierzyć ból i pomóc przetrwać atak. Pomagają również spać.

Rwa kulszowa – leki rozkurczowe

W rwie kulszowej mięśnie często spinają się. Ich skurcz może być bardzo bolesny i wykrzywiać tułów. Leki rozluźniające, potocznie nazywane lekami rozkurczowymi zmniejszają napięcie mięśni i mogą przynieść ulgę w bólu. Pomagają też w rehabilitacji.

Rwa kulszowa – rehabilitacja

Prawidłowa rehabilitacja na rwę kulszową powinna być dostosowana do przyczyny bólu. Dobry terapeuta pomoże pozbyć się objawów oraz wyjaśni jak zapobiegać nawrotom. Rehabilitacja kręgosłupa lędźwiowego poprzez odpowiednie ćwiczenia może zmniejszyć ucisk korzonków nerwu kulszowego.

Masaż

Masaż na rwę kulszową rozluźnia spięte mięśnie oraz przynosi ulgę w bólu. Ta metoda leczenia działa najlepiej po wyleczeniu zapalenia w kręgosłupie.

Rwa kulszowa – ćwiczenia

Ćwiczenia na rwę kulszową powinny być indywidualnie dobrane do przyczyny bólu korzonków oraz do stanu pacjenta. Ćwiczenia rozciągające zapobiegają przykurczom, ale należy je stosować umiejętnie, aby nie zwiększać ucisku nerwu kulszowego.

Leczenie rwy kulszowej metodą McKenziego powinno być indywidualnie dostosowane dla każdego pacjenta, gdyż niektórym osobom przeprosty mogą zaszkodzić.

Odpowiednia gimnastyka jest wskazana również po wyleczeniu rwy kulszowej, aby wzmocnić mięśnie, rozciągnąć przykurcze oraz zapobiec nawrotom.

Fizykoterapia

Często stosowane są zabiegi fizykoterapeutyczne na rwę kulszową. TENS i diadynamic przejściowo zmniejszają uczucie bólu. Ultradźwięki mogą rozluźnić mięśnie. Leczenie laserem działa przeciwzapalnie.

Fizjoterapia

Doświadczeni fizjoterapeuci wiedzą co stosować na rwę kulszową. Wiedzą, że terapia manualna może pomóc, jednak dopiero po wygaszeniu ostrego zapalenia. Fizjoterapia oferuje wiele metod leczenia, wśród nich terapię mięśniowo powięziową. Stosują również kinesiotaping polegający na przyklejaniu na skórę specjalnych taśm.

Leczenie naturalne i niekonwencjonalne

Niekonwencjonalne oraz naturalne metody leczenia rwy kulszowej mają swoich zwolenników. Najbardziej uznana jest akupunktura, która może zmniejszyć ból i napięcie mięśniowe. Inną często stosowaną metodą są bańki chińskie.

Jak leczyć rwę kulszową domowymi sposobami?

Niektórzy chcą spróbować wyleczyć rwę kulszową domowym sposobem Jest to możliwe w lekkich przypadkach, gdyż nawet nieleczona rwa kulszowa w sama przejdzie jeżeli przepuklina lub wypuklina jest bardzo mała.

W domu można sobie pomóc stosując leki przeciwzapalne i przeciwbólowe dostępne bez recepty. W wielu przypadkach należy wziąć zwolnienie lekarskie L4.

Jeżeli ból nie przechodzi lub pojawią się objawy alarmowe, należy skontaktować się z lekarzem.

Rwa kulszowa – operacja

Jeśli inne metody nie pomagają lub wystąpią ostre objawy uszkodzenia nerwu kulszowego takie jak paraliż, wykonuje się operację polegającą na odbarczeniu korzeni nerwu kulszowego. Jest to albo tradycyjna operacja otwarta lub minimalnie inwazyjna mikrodyscektomia.

„Sciatica”. Archived from the original on 7 January 2017. Retrieved 2 July 2015.
Butterworth IV, John F. (2013). Morgan & Mikhail’s Clinical Anesthesiology. David C. Mackey, John D. Wasnick (5th. ed.). New York: McGraw-Hill. pp. Chapter 47. Chronic Pain Management. ISBN 9780071627030. OCLC 829055521.
Miller TA, White KP, Ross DC (September 2012). „The diagnosis and management of Piriformis Syndrome: myths and facts”. Can J Neurol Sci. 39 (5): 577–83. doi:10.1017/s0317167100015298. PMID 22931697.
Chou R, Hashimoto R, Friedly J, Fu R, Bougatsos C, Dana T, Sullivan SD, Jarvik J (September 2015). „Epidural Corticosteroid Injections for Radiculopathy and Spinal Stenosis: A Systematic Review and Meta-analysis”. Ann. Intern. Med. 163 (5): 373–81. doi:10.7326/M15-0934. PMID 26302454.

Rwa kulszowa – objawy, leczenie. Jak boli rwa?

Rwa kulszowa (korzonki, zespoły korzeniowe, ischialgia) to ucisk nerwu kulszowego, który wywołuje objawy: silny ból pleców i nóg, ból kręgosłupa lędźwiowego, ból krzyża, ból kręgosłupa promieniujący do nóg. Inne objawy rwy kulszowej to m.in. drętwienie, mrowienie, osłabienie mięśni, parestezje i zaburzenia czucia.

W diagnostyce rozróżnia się trzy rodzaje rwy kulszowej: rwa kulszowa lędźwiowa, rwa barkowa (ramienna) i rwa udowa. Leczenie rwy kulszowej to przede wszystkim leczenie zachowawcze (odciążenie kręgosłupa), rehabilitacja, masaże. Leki na rwę kulszową to przede wszystkim leki przeciwbólowe (paracetamol, tramadol) i niesteroidowe leki przeciwzapalne.

Ile trwa rwa kulszowa? Jak leczyć rwę kulszową?

Co to jest rwa kulszowa? To zespół objawów, którego przyczyną najczęściej jest ucisk na nerwy rdzeniowe tworzące nerw kulszowy (często są to nerwy rdzeniowe L4, L5 lub S1). Rwa kulszowa (łac. ischias), potocznie ‘korzonki’, to ból występujący w unerwionym przez nerw kulszowy miejscu.

Warto wiedzieć, że nerw kulszowy jest największym nerwem ludzkiego ciała – jego korzenie sięgają od lędźwiowo-krzyżowego odcinka kręgosłupa (L5, S1, S2, S3 i częściowo L4, czyli korzenie tworzące splot krzyżowy), przez dolny brzeg mięśnia gruszkowatego i mięśnia pośladkowego wielkiego, udo i podudzie, dół podkolanowy – aż do stopy.

Atak rwy kulszowej można zdefiniować jako najbardziej charakterystyczne objawy rwy kulszowej – czyli paraliżujący, ostry ból pleców, ból kręgosłupa (jednostronny), ból kończyny dolnej i ból kręgosłupa w części lędźwiowej.

Czytaj też: Korzonki – ból, objawy, leki. Ile trwa ból korzonków?

Rwa kulszowa – przyczyny

Jak boli rwa kulszowa i jakie są jej przyczyny? Przyczyną rwy kulszowej najczęściej jest zwyrodnienie kręgosłupa (dyskopatia tej okolicy kręgosłupa), ucisk na korzeń nerwowy – do ucisku może dojść na całej długości nerwu kulszowego, ale najczęściej rwa kulszowa wynika z ucisku fragmentu krążka międzykręgowego na korzeń nerwowy w kanale kręgowym. Występuje wówczas ból korzeniowy (tzw. zapalenie korzonków).

Do rwy kulszowej może doprowadzić również zwężenie kanału kręgowego, które może powstać zarówno w wyniku procesu zwyrodnieniowego, jak i przesunięcia trzonów sąsiednich kręgów (kręgozmyk). Innymi przyczynami rwy kulszowej mogą być m.in.: ucisk korzeni przez guzy nowotworowe; zmiany ropne uciskające nerwy w kanale kręgowym; cukrzyca; stany zapalne; choroby zakaźne.

W przypadku rwy kulszowej ważne jest różnicowanie – lumbago to czasowy obrzęk jądra miażdżystego, w przebiegu tej choroby najczęściej nie występują typowe objawy rwy kulszowej, takie jak promieniowanie bólu do uda, pośladków i stopy.

Czynniki ryzyka rwy kulszowej

Do rwy kulszowej, czyli ucisku nerwu na korzeń nerwowy, predestynują m.in. takie czynniki, jak: nadmierny wysiłek fizyczny, stałe nadwyrężanie krążków międzykręgowych, ciąża (w ciąży przesuwa się środek ciężkości, zmienia się obciążenie kręgosłupa), uboga dieta, nieprawidłowa budowa miednicy.

Przyczyną rwy kulszowej najczęściej jest zwyrodnienie kręgosłupa (dyskopatia tej okolicy kręgosłupa), ucisk na korzeń nerwowy – do ucisku może dojść na całej długości nerwu kulszowego, ale najczęściej rwa kulszowa wynika z ucisku fragmentu krążka międzykręgowego na korzeń nerwowy w kanale kręgowym. Występuje wówczas ból korzeniowy (tzw. zapalenie korzonków).