Skrzepy krwi w moczu – przyczyny, co oznacza krwiomocz ze skrzepami?

Czerwony lub różowy mocz, pieczenie, problemy z załatwianiem potrzeb fizjologicznych – to tylko niektóre objawy, których nie należy ignorować. Krwiomocz może być objawem chorób układu moczowego.

Aby je zdiagnozować, lekarz może zalecić badanie ogólne moczu, a także, w uzasadnionych wypadkach, USG czy urografię. Zabarwienie moczu na kolor czerwony może mieć także przyczyny niechorobowe. Jednakże za każdym razem powinno być to zweryfikowane laboratoryjnym badaniem moczu.

Oto najczęstsze przyczyny pojawienia się krwi w moczu.

Krew w moczu –  krwiomocz a krwinkomocz

Krew w moczu, czyli krwiomocz, powoduje zmianę jego zabarwienia na kolor różowawo-czerwonawy.

Krwiomoczu (krwiomoczu makroskopowego) nie należy mylić z krwinkomoczem (krwiomoczem mikroskopowym), w przypadku którego u chorego pojawia się zwiększona liczba erytrocytów (krwinek czerwonych) w moczu (powyżej 3 w polu widzenia w jednej próbce moczu), ale jego kolor pozostaje bez zmian.

Obecność krwi w moczu potwierdzić (jeśli mówimy o krwiomoczu) lub wykryć (jeśli mówimy o krwinkomoczu) można w badaniu ogólnym moczu. Jest ono rozpoczynane z użyciem testu paskowego, którego ewentualny dodatni wynik jest weryfikowany w badaniu mikroskopowym.

Krwiomocz − przyczyny

Krwiomocz może pojawiać w chorobach górnego odcinka układu moczowego. Krew w moczu może być objawem: kamicy moczowej, torbieli nerek, gruźlicy nerek lub nowotworów. Mocz z krwią może występować także przy zapaleniu cewki moczowej, jej zwężeniu, obecności ciała obcego lub nowotworu.

Inne przyczyny krwiomoczu to choroby gruczołu krokowego, a więc rozrost, zapalenie lub rak stercza, a także choroby pęcherza – zapalenie pęcherza, polipy, czy kamienie. Krwiomocz u kobiet może być także związany z  endometriozą.

Krwiomocz mikroskopowy, choć niewidoczny gołym okiem, również może sygnalizować poważne choroby. Pojawienie się krwinek czerwonych w moczu nie jest objawem specyficznym. Zwiększona ilość erytrocytów w polu widzenia może oznaczać schorzenia nerek, np.

zapalenie kłębuszkowe i cewkowo-śródmiąższowe, wielotorbielowatość nerek, czy rzadki zespół Alporta.

Krwiomocz mikroskopowy może być także objawem schorzeń dróg moczowych (swoistych i nieswoistych), kamicy układu moczowego, chorób naczyń krwionośnych, nowotworów czy różnego rodzaju skaz krwotocznych.

Krew w moczu a stany zapalne dróg moczowych

Mocz z krwią i pieczenie podczas oddawania moczu mogą oznaczać zapalenie dróg moczowych. Dlatego „sikanie krwią” powinno skłaniać do wykonania odpowiednich badań.

Typowe objawy zakażenia pęcherza i dróg moczowych to ból i pieczenie przy oddawaniu moczu, częsta potrzeba korzystania z toalety oraz ból lub kłucie w dole brzucha. Choroby układu moczowego i jego stany zapalne mogą prowadzić do zakażenia nerek.

W takim wypadku pojawić się może gorączka, ból w okolicach nerek, osłabienie, nudności i wymioty.

U dzieci zapalenie dróg moczowych wiąże się z brakiem apetytu, gorączką, wymiotami i ogólnym rozdrażnieniem. W rzadkich przypadkach można zaobserwować skrzepy krwi w moczu dziecka, co powinno być pilnym wskazaniem do wizyty u lekarza.

Krwiomocz jest przesłanką do wykonania ogólnego badania moczu. W uzasadnionych przypadkach, konieczne mogą być także badania takie jak: USG nerek i dróg moczowych, urografia oraz tomografia. Leczenie zakażenia nerek, pęcherza moczowego lub cewki moczowej zazwyczaj polega na podaniu odpowiedniego antybiotyku.

Krew w moczu a choroby nerek

Krwiomocz (makro- czy mikroskopowy) może być związany z chorobami nerek. Jednym z najczęstszych powodów obecności krwi w moczu jest kamica nerkowa, zapalenie nerek z nawracającym krwiomoczem, a w skrajnych przypadkach rak nerki.

W celu właściwego zdiagnozowania chorób nerek wykonuje się m.in. badanie ogólne moczu oraz ultrasonografię (USG). Kiedy u chorego pojawia się krew w moczu, wykonuje się też morfologię krwi. W przypadku niejasnego rozpoznania lub podejrzenia np.

ostrego śródmiąższowego zapalenia nerek – można zalecić biopsję nerki. Jeśli krew w moczu jest następstwem kłębuszkowego zapalenia nerek, stosuje się leczenie przyczynowe.

Może to być terapia immunosupresyjna, leczenie moczopędne lub ograniczenie podaży sodu.

Krwiomocz a choroby gruczołu krokowego (prostaty)

Krew w moczu u mężczyzn może oznaczać niekiedy choroby gruczołu krokowego. Stąd krwiomocz może wystąpić przy przeroście prostaty. Pierwszym niepokojącym objawem tego stanu są problemy z oddawaniem moczu. Przerost prostaty pojawia się zazwyczaj po 45. − 50.

roku życia i dotyczy nawet połowy badanych, a po 60. roku życia – 70% mężczyzn (Kwias Z. Łagodny rozrost stercza – podstawowe wiadomości dla lekarza rodzinnego. Przew. Lek. 2000; 9, 47-57).

Problem ten w wielu przypadkach oznacza naturalny proces starzenia się organizmu i nie jest związany z innymi schorzeniami.

Przy postępującym przeroście prostaty, mężczyźni mogą mieć kłopoty z kompletnym opróżnieniem pęcherza, czy uczuciem parcia w okolicy pęcherza. W skrajnych sytuacjach może dochodzić do całkowitego zatrzymania moczu.

Wystąpienie krwiomoczu i każdej innej nieprawidłowości związanej z oddawaniem moczu należy skonsultować z urologiem. Lekarz przeprowadzi pogłębioną diagnostykę występujących objawów.

Ich przyczynami mogą być zarówno infekcje układu moczowego, jak i rak prostaty.

Krew w moczu a choroba nowotworowa

Krwiomocz może oznaczać chorobę nowotworową pęcherza, prostaty lub nerek. Nowotwory układu moczowego, według Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych, obejmują kilka jednostek chorobowych.

Są one stosunkowo trudne do rozpoznania i bardzo często dają objawy w późnej fazie choroby, kiedy trudno jest o pełne wyleczenie.

Z tego powodu krew w moczu, zaburzenia w oddawaniu moczu, ból pęcherza i nerek powinny być skonsultowane z lekarzem.

Krwiomocz a endometrioza

Dość rzadko krew w moczu jest kojarzona podczas diagnostyki z endometriozą (gruczolistością wewnątrzmaciczną, endometriosis). Endometrioza to obecność tkanki endometrium poza jamą macicy. Dotyczy od 10% do 20% kobiet na świecie.

Endometriozę narządów układu moczowego spotyka się u niewielkiej grupy pacjentek − 1 − 2% i jest ona trudna do wykrycia. Dotyczyć ona może pęcherza moczowego, niekiedy moczowodu lub nerek. Endometrioza jest łagodną chorobą, ale może mieć ostry przebieg kliniczny.

W endometriozie układu moczowego pojawia się ból w okolicy spojenia łonowego, krwiomocz podczas menstruacji, częstomocz i dysuria.

Leczenie endometriozy zależy od nasilenia objawów, czasu jej trwania i wieku pacjentki. Objaw, jakim jest krwiomocz, wymaga diagnostyki różnicowej z innymi chorobami układu moczowego.

Krew w moczu – przyczyny „niechorobowe”

Istnieją przypadki, w których czerwony mocz nie oznacza problemów ze zdrowiem. Czerwone zabarwienie moczu może być  następstwem spożycia określonych posiłków, np. buraków, rabarbaru, rydzów lub barwników spożywczych oraz niektórych leków.

Te przyczyny pozwala wykluczyć laboratoryjne badanie ogólne moczu. Erytrocyty w moczu mogą pojawić się po intensywnym wysiłku lub po odbyciu stosunku płciowego. Krwiomocz może wystąpić także przy gorączce.

Przed oddaniem moczu do analizy należy wyeliminować te czynniki.

Moczu nie należy też badać w trakcie menstruacji lub w okresie bezpośrednio przed lub po niej, gdyż domieszka krwi miesiączkowej może spowodować dodatni wynik badania w kierunku zarówno erytrocytów, jak i białka oraz leukocytów, co może prowadzić do błędnej interpretacji wyników badania ogólnego moczu.

Prawdopodobne zapalenie pęcherza, krwiomocz i ból w podbrzuszu powinny jednak być ważną przesłanką do wizyty u specjalisty i wykonania podstawowych badań.

W związku z tym, że przebieg chorób układu moczowego może (przynajmniej przez pewien czas) być bezobjawowy, analiza ogólna moczu zaliczana jest do badań profilaktycznych, które u dorosłych bez żadnych objawów chorobowych powinny być wykonywane raz do roku.

Piśmiennictwo:

Krew w moczu – przyczyny i leczenie krwiomoczu

Krew w moczu to dolegliwość, która pojawić się może zarówno u kobiet, mężczyzn, jak i dzieci. Warto wskazać, że krwiomocz może wystąpić też u kobiet w ciąży. Niezależnie jednak od tego u kogo się pojawia, wiąże się z niepokojem i obawą u pacjentów.

Należy wskazać, że krew w moczu jest zazwyczaj objawem nieprawidłowego funkcjonowania dróg moczowych. Dlatego też wystąpienie krwiomoczu stanowi przesłankę do natychmiastowej konsultacji lekarskiej, który przeprowadzi konieczną diagnostykę, co pozwala na ustalenie przyczyn i wdrożenie odpowiedniego leczenia.

Pojawia się jednak pytanie, jakie są objawy krwiomoczu? O czym świadczy krew w moczu, co to znaczy? Jak leczyć  krwiomocz?

Co oznacza krew w moczu? 

Krew w moczu określana również jako krwiomocz czy hematuria to stwierdzenie w badaniu ogólnym erytrocytów w moczu. Oznacza to, że w moczu występują krwinki czerwone w ilości większej niż 5 w 1 mikrolitrze. Należy wskazać, że wyróżnia się dwa typy krwi w moczu:

– krwiomocz makroskopowy, czyli taki, którego obecność jest łatwa do samodzielnej diagnozy; w takim przypadku mocz ma czerwonobrunatne zabarwienie i jest mętny, niekiedy pojawić się mogą w nim również skrzepy krwi, utrudniające wypróżnianie i powodujące ból przy oddawaniu moczu; przyczyną krwiomoczu w tej sytuacji są zazwyczaj czynniki wynikające z układu moczowego, ale również niektóre leki, m.in. zmniejszające krzepliwość krwi;

– krwiomocz mikroskopowy, czyli krwinkomocz; co ważne ten typ krwi w moczu można zdiagnozować jedynie poprzez poddanie się badaniom moczu pod mikroskopem.

Typowym objawem krwiomoczu jest łatwa do zaobserwowania zmiana koloru moczu, w którym obecna jest krew lub śladowe ilości krwi. Niemniej jednak u niektórych pacjentów pojawia się krwinkomocz, którego diagnoza jest możliwa jedynie poprzez badanie pod mikroskopem.

Dlatego też w przypadku krwiomoczu niezwykle ważne są objawy towarzyszące, dzięki którym możliwe jest dokładne ustalenie przyczyn schorzenia. W tym znaczeniu należy wskazać, że w sytuacji wystąpienia krwiomoczu często pojawia się ból przy oddawaniu moczu. Nierzadko występuje również pieczenie i swędzenie.

Dodatkowo, przy krwiomoczu mogą pojawić się również inne objawy w postaci gorączki, bólu brzucha i ogólnego złego samopoczucia. Niekiedy mogą pojawić się także problemy z częstomoczem lub trudnościami w oddawaniu moczu, a także parciem na pęcherz. Nie oznacza to jednak, że krwi w moczu muszą towarzyszyć inne objawy, niekiedy bowiem krwiomocz jest bezbolesny.

Obecność krwi w moczu może być spowodowana przez wiele chorób, dlatego też wszelkie niepokojące objawy powinny być skonsultowane z lekarzem specjalistą.

Jakie są przyczyny krwiomoczu?

Krwiomocz może być związany z wieloma różnymi chorobami. Zazwyczaj jednak krew w moczu związana jest z zapaleniem pęcherza moczowego, które jest chorobą bakteryjną wywołaną najczęściej przez Escherichia coli. W tym przypadku schorzenie częściej dotyczy kobiet, aniżeli mężczyzn.

Stosunkowo często do zapalenia pęcherza moczowego dochodzi również w czasie ciąży. Charakterystycznym objawem zapalenia pęcherza moczowego są symptomy dyzuryczne, czyli bolesne parcie na pęcherz, częstomocz w małych ilościach. Nierzadko pojawia się również pieczenie przy oddawaniu moczu.

Inną przyczyną krwi w moczu może być kamica nerkowa, w której przebiegu dochodzi do powstania złogów – kamieni nerkowych.

W przebiegu choroby poza krwiomoczem, pojawiają się także objawy dyzuryczne w postaci bólu w okolicy lędźwiowej kręgosłupa promieniującego nierzadko do pachwiny lub do moszny u mężczyzn, z kolei u kobiet do warg sromowych. Schorzenie to częściej pojawia się u mężczyzn niż u kobiet.

Krwiomocz może wynikać również z nowotworu nerki. Co ważne, zazwyczaj występuje on u pacjentów po 50. roku życia, częściej u mężczyzn aniżeli u kobiet.

Należy wskazać, że w początkowej fazie rak nerki nie wiąże się z występowaniem charakterystycznych objawów, dlatego też choroba jest trudna do wykrycia, w związku z czym diagnozowana jest zazwyczaj w zaawansowanej fazie. Krwiomocz w tym przypadku świadczy o zaawansowanym procesie nowotworowym.

Leczenie w tym przypadku polega na operacyjnym usunięciu guza i wdrożeniu chemioterapii. Ponadto należy wskazać, że krew w moczu może świadczyć o pojawieniu się raka pęcherza moczowego. Rak w tym przypadku zazwyczaj występuje u osób starszych. Charakterystycznym objawem w przebiegu choroby są również skrzepy krwi.

Innymi symptomami są częstomocz, ból okolicy lędźwiowej i nadłonowej oraz powiększenie węzłów chłonnych. Leczenie w tym przypadku polega na chemioterapii, radioterapii, a także na immunoterapii i leczeniu chirurgicznym.

Przyczyną krwiomoczu mogą być również:

– pourazowe uszkodzenie układu moczowego m.in. pęknięcie nerki,

• – ostre stany zapalne układu nerwowego,
• – gruźlica nerek,
• – nadciśnienie złośliwe, 
• – choroby gruczołu krokowego (zazwyczaj u mężczyzn po 50. roku życia),
• – ciało obce w pęcherzu moczowym,
• – krwotoczne zapalenie pęcherza,
• – ostre kłębuszkowe zapalenie nerek,
• – torbiele na nerkach.

Warto wskazać, że krwiomocz pojawia się również u pacjentów, u których występuje pasożyt w układzie nerwowym, a także z porfirią oraz podczas obecności mioglobiny lub hemoglobiny we krwi.

Ślady krwi w moczu niekiedy mogą pojawić się również po stosunku. Czerwony kolor moczu może wynikać również ze spożycia dużej ilości buraków lub soku z czerwonych buraków.

Wówczas czerwone lub różowe zabarwienie moczu nie stanowi powodu do niepokoju.

Leczenie krwiomoczu uzależnione jest od choroby, która go wywołała. Dlatego też, konieczna jest konsultacja z lekarzem specjalistą, który zdiagnozuje problem i postawi jednoznaczne rozpoznanie. Należy wskazać, że diagnostyka w przypadku krwiomoczu możliwa jest poprzez poddanie się badaniom krwi i moczu. 

W przypadku zapalenia pęcherza moczowego leczenie opiera się na antybiotykoterapii. Nierzadko podawane są również leki przeciwbólowe i rozkurczowe. Należy podkreślić, że skutecznym sposobem jest również leczenie domowe, które opiera się na stosowaniu soku z żurawiny bądź wyciągu z żurawiny.

Środki te dostępne są w aptekach w postaci tabletek i suplementów diety. Warto wskazać, że żurawina zakwasza mocz, stwarzając tym samym niekorzystne warunki do rozwoju bakterii.

W przypadku natomiast krwiomoczu wywołanego przez kamicę nerkową najczęściej stosuje się leczenie objawowe poprzez podanie leków przeciwbólowych i rozkurczowych.

Warto wdrożyć również leczenie domowe, które opiera się na właściwym nawodnieniu organizmu, dzięki czemu niekiedy możliwe jest wydaleni małych kamieni nerkowych w czasie mikcji. Niemniej jednak niekiedy konieczne jest usuwanie kamieni nerkowych poprzez pozaustrojową litotrypsję (rozbijanie kamieni), rzadziej endoskopowe usunięcie kamieni czy zabieg operacyjny.

Objawy raka pęcherza

Rak pęcherza występuje głównie u osób starszych, zazwyczaj po 65. roku życia. O wiele częściej rozwija się u mężczyzn. Za podstawowy czynnik rozwoju raka pęcherza uważa się palenie tytoniu.

Przyczyną powstania nowotworu może być też kontakt (najczęściej zawodowy) z barwnikami i kauczukiem (konkretnie z substancjami chemicznymi takimi jak: anilina, naftylamina, benzydyna).

Podejrzewany jest także wpływ napromieniowania miednicy oraz długotrwałych stanów zapalnych pęcherza, wieloletniej kamicy moczowej i przewlekłego zapalenia pęcherza.

Krew w moczu jest podstawowym objawem raka pęcherza

Podstawowym i najważniejszym objawem klinicznym nowotworu złośliwego pęcherza moczowego jest duży krwiomocz (czyli duża ilość krwi w moczu), któremu nie towarzyszy ból. Krwi jest dosyć dużo i najczęściej w moczu obecne są skrzepy. Zazwyczaj taki objaw jest wystarczająco spektakularny, by zaniepokoić chorego.

Krwiomocz może towarzyszyć także innym schorzeniom, np. intensywnemu zakażeniu dróg moczowych lub kamicy moczowej, jednak wtedy zazwyczaj występuje ból oraz inne objawy (np. gorączka i dreszcze w infekcji, kolka nerkowa i nudności przy kamicy moczowej).

Z tego względu każda osoba, szczególnie starsza, u której występuje duża ilość krwi w moczu (zwłaszcza utrzymujący się po prawidłowym leczeniu np. infekcji) powinna być podejrzewana o raka pęcherza – należy go wykluczyć przy pomocy badań, np.:

• najpierw badania moczu z oceną cytologiczną (ocena komórek pływających w moczu – czy nie są nowotworowe),
• badania USG jamy brzusznej z oglądaniem nerek, pęcherza i u mężczyzn prostaty (czasami pomocne jest USG przez odbytnicę),
• następnie cystoskopii,
• w razie potrzeby tomografii komputerowej z użyciem środka cieniującego lub badania cytologicznego moczu.

Cystoskopia – co to jest?

Cystoskopia to badanie przeprowadzane ambulatoryjnie (nie trzeba kłaść się do szpitala), w znieczuleniu miejscowym, polegające na wprowadzeniu do pęcherza moczowego przez cewkę moczową narzędzia endoskopowego.

Jest ono zakończone maleńką kamerą, z której obraz jest emitowany na ekran – lekarz ogląda pęcherz od środka i ocenia, czy obecne są zmiany w jego śluzówce.

Badanie z pewnością nie należy do najprzyjemniejszych, ale nie jest bardzo bolesne.

Obecnie zamiast robić samą cystoskopię, która jest tylko narzędziem diagnostycznym, wykonuje się od razu TURT (przezcewkowa radykalna resekcja guza).

Dzięki tej metodzie można za jednym razem diagnozować i od razu podjąć leczenie, czyli wyciąć guz specjalną elektryczną pętlą. Dzięki temu nie naraża się pacjenta na dwukrotną interwencję do pęcherza.

TURT wykonywany jest w krótkim znieczuleniu dożylnym lub podpajęczynówkowym. Pobyt w szpitalu trwa dobę lub dwie.

Pozostałe objawy raka pęcherza

W przypadku rozwoju raka pęcherza moczowego może wystąpić także:

• częste oddawanie moczu w małych ilościach,
• bolesne parcie na mocz,
• zatrzymanie moczu przez skrzepy krwi blokujące odpływ z pęcherza,
• rak naciekający ujście moczowodu może spowodować wodonercze (zastój moczu w nerce) widoczne np. w badaniu USG, tomografii komputerowej.

W późniejszych fazach choroby może wystąpić:

• osłabienie, przemęczenie i inne objawy spowodowane niedokrwistością (ciągła utrata krwi z moczem),
• bóle nerki,
• bóle i obrzęki kończyn dolnych.

Rak pęcherza jest w dużym stopniu chorobą nawracającą. Nawrót choroby może wystąpić bezobjawowo.

Z tego względu osoby, które przeszły leczenie raka pęcherza metodą elektroresekcji przezcewkowej (TURT), powinny być regularnie kontrolowane poprzez wykonywanie cystoskopii lub TURT-k (badanie kontrolne).

Nie dotyczy to chorych, u których podczas leczenia usunięto cały pęcherz moczowy na drodze cystektomii.

Lekarz Marcin Buczek

Bibliografia:

• Urologia, pod red. A. Borkowskiego.
• Podstawowe operacje urologiczne, pod red. P. Albersa i A. Heidenreicha.

Krwiomocz – o czym może świadczyć?

Krwiomocz nie zawsze widoczny jest gołym okiem. Jeżeli pojawia się u nas brązowy lub czerwony mocz z widocznymi skrzepami krwi, problemy z oddawaniem moczu, ból oraz pieczenie to objawy te mogą wskazywać na schorzenia urologiczne.

Czerwony mocz po burakach

Czerwony mocz i kał po spożyciu dużej ilości np. soku z buraków to dość powszechna „dolegliwość” u dzieci i osób dorosłych, która potrafi napędzić niemałego strachu.

Jeżeli zauważymy, że nasz mocz zmienił barwę na czerwoną lub różową, a jedliśmy buraki lub piliśmy przygotowany z nich sok, to najczęściej nie ma się czym martwić.

Dla pewności warto jednak zawsze skonsultować się z lekarzem, szczególnie gdy problem dotyka małych dzieci i osób starszych oraz towarzyszą mu inne, niepokojące objawy np. gorączka, ból brzucha i ogólne złe samopoczucie.

Czerwony mocz – przyczyny

Krwiomocz może mieć postać makroskopową, czyli zaobserwować wówczas zmianę zabarwienia moczu podczas wizyty w toalecie lub postać mikroskopową – wówczas nie widzimy krwi, a jej obecność mogą ujawnić jedynie badania laboratoryjne.

Przyczyn krwiomoczu może być wiele. Najczęściej są to:

Każda z powyższych chorób może objawiać się zmianą zabarwienia moczu oraz obecnością krwi w moczu, którą ujawniają badania.

Warto wiedzieć, że krew w moczu może także oznaczać bakteryjne zakażenia dróg moczowych, które dotykają szczególnie często kobiety -mogą być one powikłaniem nieleczonych infekcji intymnych, wyziębienia okolicy lędźwiowej oraz dolnych partii brzucha.

Czasami krwiomocz w postaci mikroskopowej obserwowany jest w ogólnoustrojowych zakażeniach bakteryjnych organizmu np. w przypadku sepsy.

Czerwone zabarwienie moczu obserwowane jest także w niektórych zakażeniach pasożytniczych, które dotykają układu moczowego.

Czytaj także:Co można wyczytać z naszej krwi?

Krwiomocz a uszkodzenia nerek

Krwisty mocz bardzo często pojawia się wskutek urazu mechanicznego. Może być wynikiem uszkodzenia nerki, pęcherza moczowego lub innych narządów układu moczowego np. wskutek wypadku. Warto wiedzieć, że szok pourazowy może spowodować początkowy brak jakichkolwiek dolegliwości np.

po upadku z dużej wysokości i skutkować oddaleniem się osoby poszkodowanej z miejsca wypadku; czerwona barwa moczu może także pojawić się na skutek pobicia. Uszkodzenia nerek mogą mieć także związek z długotrwałym przyjmowaniem leków lub suplementów diety w nieodpowiednio dobranych dawkach.

Do uszkodzenia narządów układu moczowego dochodzi także z powodu kamicy nerkowej.

Wówczas krwiomocz obserwowany jest równocześnie z kolką nerkową, która świadczy o przemieszczaniu się kamieni nerkowych lub piasku w drogach moczowych.

„Poród” kamieni nerkowych jest bardzo bolesny; wyjątkowo duże kamienie o ostrych krawędziach, mogą uszkodzić nerkę lub drogi moczowe, czego objawem jest obecność widocznej gołym okiem krwi i skrzeplin w oddawanym moczu.

Krwiomocz a nowotwory układu rozrodczego i moczowego

Nawracający krwiomocz makroskopowy oraz obecność krwi utajonej w moczu diagnozowana podczas badań laboratoryjnych może mieć podłoże nowotworowe. Dość często nowotworom w obrębie układu moczowego i płciowego nie towarzyszą inne objawy lub są one na tyle niespecyficzne, że możemy je zbagatelizować.

Z tego względu każda zmiana zabarwienia moczu wymaga wizyty u lekarza, nawet gdy pojawi się tylko jeden raz. Najlepiej postarać się pobrać próbkę moczu i w ciągu trzech godzin oddać ją do laboratorium.

Można też wykonać domowy test, który od razu pokaże, czy mamy do czynienia z obecnością krwi w moczu, czy zmiana zabarwienia moczu jest spowodowana innymi czynnikami.

Czytaj także:Eksperyment zakończony sukcesem. Szczepionka przeciw HPV może zwalczać raka skóry

Krwiomocz: czym jest, kiedy występuje (czy trzeba leczyć?)

• Krwiomocz, krew w moczu, hematuria – różnie można nazwać sytuację, w której mocz zaczyna mieć czerwony lub ciemny odcień.
• Jedno jest pewne: krwiomocz nie występuje sam z siebie, ale jest objawem jakiejś choroby.
• Może towarzyszyć wielu z nich (od ostrego zapalenia pęcherza do nowotworów); czasem pojawia się też u kobiet w ciąży (przez zmiany hormonalne w organizmie).
• Nie zmienia to faktu, że czerwony odcień moczu nadaje też… na przykład wypity sok z buraków.
• Jednak jeśli to ani sok, ani żadne barwniki w jedzeniu, to krwiomocz może oznaczać, że z organizmem, a najczęściej układem moczowym, dzieje się coś złego.
• I warto skontaktować się z lekarzem.
• Jednak pozostaje zadać sobie kilka istotnych pytań o sam krwiomocz.
• Kiedy występuje, kogo może dotknąć i czy zawsze musi oznaczać, że chorujesz?
• Spis treści:Czym jest krwiomoczSkąd bierze się krwiomocz i o czym może świadczyćDlaczego pojawia się krwiomocz (w ciąży; u mężczyzn, kobiet, dzieci)Diagnostyka i określanie jednoznacznej przyczyny krwiomoczuPowody zmiany koloru moczu (spożywcze)Leczenie krwiomoczu (czy jest potrzebne)

Kiedy mocz jest czerwony: czym jest krwiomocz i jak go rozpoznać?

Krwiomocz, nazywany precyzyjniej hematurią (według klasyfikacji ICD-10: N02 – nawracający; R31 – nieokreślony), to nic innego jak czerwone krwinki (erytrocyty) w moczu w ilości widocznym gołym okiem.

Mówi się wtedy o makrohematurii (czyli o krwiomoczu makroskopowym – widocznym gołym okiem); jeśli już widzisz krew w moczu oznacza to, że na każdy litr moczu przypada co najmniej 0,4 ml krwi.

Mocz jest wtedy nieprzejrzysty, ciemny i ma delikatnie czerwony odcień. W skrajnych przypadkach mogą pojawić się w nim skrzepy.

1. Jednak nie zawsze te krwinki muszą być widoczne; gdy ich ilość jest bardzo mała, mówi się wtedy o krwinkomoczu (pojawiają się 3 krwinki w „polu widzenia”).
2. Krwinkomocz  (nazywany mądrze erytrocyturią) nie jest uważany za nic niepokojącego, zwłaszcza że da się go stwierdzić dopiero przy badaniu moczu.
3. Mówi się wtedy o wystąpieniu mikrohematurii (czyli krwiomoczu mikroskopowym – niewidocznym gołym okiem).
4. Krwinkomocz może być on oznaką rozwijania się chorób: na przykład kamicy nerkowej, kłębuszkowego zapalenia nerek lub zapalenia układu moczowego.
5. Jeśli wyniki badania moczu wskazują, że w polu widzenia są krwinki, warto spytać lekarza co to może oznaczać (chociaż najprawdopodobniej lekarz sam się do tego odniesie przy omawianiu wyników).

Nie boli, ale na czerwono – skąd bierze się krwiomocz i o czym może świadczyć?

• Krwiomocz jaki taki nie jest chorobą – jest za to bardzo ważnym objawem wielu chorób.
• Może pojawić się raz lub nawracać – niezależnie od częstotliwości: musisz skorzystać z konsultacji medycznej.
• Jeśli zgłaszasz się z takim problemem do lekarza, to pierwszą rzeczą, jaką Ci zaleci (poza przeprowadzeniem wywiadu), będzie kompleksowe badanie moczu (w tym posiew moczu).
• Na jego podstawie lekarz będzie mógł precyzyjniej określić co się dzieje z Twoim organizmem oraz jakie badania trzeba przeprowadzić, żeby określić jednoznacznie czego objawem jest krew w Twoim moczu.
• Krwiomocz najczęściej jest objawem choroby. Najczęściej towarzyszy tym chorobom:

• różnego rodzaju zakażeniom układu moczowego (np. zapaleniu pęcherza moczowego, zapaleniu układu moczowego, itp.) – może się wtedy pojawić też ból przy oddawaniu moczu i inne objawy charakterystyczne dla tych infekcji;
• kamicy nerkowej (zwłaszcza gdy kamień uszkodził któreś z naczyń krwionośnych wewnątrz nerki lub przemieszcza się w moczowodzie i uszkadza go) – towarzyszy jej bardzo często przenikliwy ból nerek, który jest dla wielu chorych jednoznacznym objawem kamicy;
• odmiedniczkowemu zapaleniu nerek (które jest powodowane przez bakterie, które dostały się do nerek z pęcherza moczowego);
• kłębuszkowemu zapaleniu nerek;
• gruźlicy nerek (czyli rozwinięcie się wirusa gruźlicy w nerkach; może rozwinąć się w gruźlicę pęcherza moczowego);
• chorobom gruczołu krokowego (prostaty – przerostu, zmian nowotworowych, itp. – najczęściej u mężczyzn po 50. roku życia);
• urazom mechanicznym nerek lub jakiegokolwiek elementu układu moczowego (po uderzeniach, pęknięciu, itp.);
• zawałowi nerki (czyli poważnym problemom z dopływem krwi do nerki);
• polipom i brodawczakom pęcherza moczowego;
• torbielom na nerkach;
• chorobom nowotworowym układu moczowego;
• krew w moczu może pojawić się również po bardzo dużym wysiłku.

Krwiomocz może się też pojawić przy innych chorobach – niezwiązanych bezpośrednio z układem moczowym (chorobom wątroby, zapaleniem naczyń, hemofilią, itp.) lub po zabiegach (biopsji prostaty, cewnikowaniu lub cytoskopii).

1. Co ważne, krwiomocz pojawia się też u osób z pasożytami w układzie moczowym (jednak można to zdiagnozowac na podstawie osobnych badań).
2. Może też świadczyć o zmianach w gospodarce hormonalnej – na przykład podczas ciąży.
3. Jak widzisz – powodów pojawienia się krwiomoczu jest dużo, a to, że towarzyszy on innym chorobom pokazuje jak ważna są dodatkowe badania, które pomogą określić powód.
4. Ważne: jeśli poza krwiomoczem pojawia się silny ból w okolicy lędźwiowej lub wymioty – należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza.
5. Te objawy mogą wskazywać na kolkę nerkową, którą jak najszybciej trzeba skonsultować z lekarzem.

U kobiet, w ciąży, u dzieci, u mężczyzn – dlaczego pojawia się krwiomocz?

• Chociaż krwiomocz może towarzyszyć miesiączce (wtedy krew w moczu pochodzi z macicy, nie nerki), to u niektórych kobiet może świadczyć o rozwoju endometriozy.
• Jest to choroba, która polega na oderwaniu się fragmentu błony śluzowej macicy; wtedy okresowi towarzyszy również ból przy oddawaniu moczu, pieczenie okolic intymnych oraz – wspomniany krwiomocz.
• Czasem krwiomocz może pojawić się po seksie, jednak wtedy może być objawem zapalenia pęcherza (które może być wywołane przez różne bakterie czy wirusy).
• Podczas ciąży pojawia się bardzo dużo zmian hormonalnych w organizmie kobiety – również hormonalnych.
• Mogą one wpływać na działanie układu moczowego i nerek, a co za tym idzie – dawać objawy w postaci krwiomoczu.
• Jeśli jesteś w ciąży i zauważysz u siebie krew w moczu – koniecznie skonsultuj to z lekarzem (i to jak najszybciej).
• U dzieci krwiomocz może świadczyć również o pojawieniu się guza Wilmsa – zmiany nowotworowej występującej na nerkach dzieci (większość przypadków w wieku poniżej 7 lat).
• Z kolei jeśli krwiomocz pojawi się u mężczyzn to, poza typowymi chorobami, może świadczyć o problemach z prostatą (nowotworach, zapaleniach, przeroście) lub o złamaniu prącia.
• W przypadku tych typowo „męskich” chorób objawiających się krwiomoczem najczęściej pojawia się też problem z oddawaniem moczu i pieczenie.

Co mogą powiedzieć badania: diagnostyka i określanie jednoznacznej przyczyny krwiomoczu

1. Badania moczu i nawet najdokładniejszy wywiad lekarski nie zawsze pozwolą określić jednoznacznego powodu pojawienia się krwiomoczu.
2. Lekarz może pójść wtedy w badania w kierunku chorób nowotworowych lub autoimmunologicznych.

3. Nie jest to przyjemna świadomość, jednak warto poddać się kompleksowym badaniom – między innymi po to, żeby zająć się leczeniem choroby wywołującej krwiomocz.

4. Lekarz może zalecić dodatkowe badania – takie jak USG jamy brzusznej, rentgen jamy brzusznej czy dalszą diagnostykę u urologa, nefrologa lub ginekologa.

Lubisz buraki lub rabarbar? Może Ci się wydawać, że pojawił się krwiomocz

• Czerwony lub ciemny odcień moczu nie zawsze musi oznaczać krwiomoczu.
• Zmianę koloru uryny powoduje wiele rzeczy.
• Na przykład picie małej ilości wody może powodować zmianę koloru moczu na ciemniejszy.
• Jednak za pojawienie się czerwonego odcienia może odpowiadać też to, co jest.
• Zjedzenie buraków (na przykład wypicie surowego soku), rabarbaru lub rydzów może sprawić, że kolor moczu też będzie czerwony.

Podobnie jest z niektórymi rodzajami leków (np. senes, ryfampicyna).

Warto wtedy upewnić się, czy to na pewno objaw choroby, a nie tego, co jesz.

Czy trzeba leczyć objawy – leczenie krwiomoczu

1. Jak wspomniałem: krwiomocz jest objawem choroby, nie chorobą samą w sobie.
2. Oznacza to, że gdy lekarz zidentyfikuje chorobę powodującą zmianę koloru moczu, będzie mógł przepisać leczenie, które pomoże Ci pozbyć się tego problemu.
3. A przy okazji – krwiomoczu.
4. W zależności od tego, jaka choroba powoduje ten objaw – leczenie będzie inne.
5. Na przykład przy zapaleniu pęcherza, najczęściej powodowanym przez bakterie Escherichia Coli, zaleca się antybiotyk.
6. Jedno jest pewne: leczenie choroby wywołującej krwiomocz wymaga terapii przepisanej przez konkretnego lekarza.
7. Czyli trudno mówić o „domowych sposobach na krwiomocz”; lepiej skupić się na leczeniu konkretnej choroby powodującej ten objaw i dopytać lekarza o sposoby na złagodzenie towarzyszących objawów.
8. Jeśli potrzebujesz internetowej konsultacji medycznej w zakresie chorób układu moczowego (w szczególności – zapalenia pęcherza) – warto skorzystać z oferty przychodni online Dimedic.

Krwiomocz i krwinkomocz

Chorzy z krwiomoczem albo uporczywym lub nawracającym krwinkomoczem wymagają na ogół konsultacji urologa. Zawsze należy pamiętać, że przyczyną tych objawów może być nowotwór złośliwy – najczęściej pęcherza moczowego, ale również nerki lub górnych dróg moczowych.

Wprowadzenie

Krwiomocz i krwinkomocz to odrębne pojęcia. W praktyce klinicznej używa się również zwrotów: krwiomocz makroskopowy i krwiomocz mikroskopowy, moim zdaniem jednak lepiej pozostać przy wymienionych wyżej czysto polskich określeniach, ponieważ właściwie odzwierciedlają one charakter zaburzeń:

• z krwiomoczem mamy do czynienia wówczas, gdy chory widzi, że oddaje mocz z krwią
• krwinkomocz to zwiększenie liczby krwinek czerwonych w osadzie moczu poddanego badaniu ogólnemu, podczas gdy makroskopowo mocz jest czysty.

Odróżnienie tych dwóch nieprawidłowości ma zasadnicze znaczenie dla właściwego postępowania.

Krwiomocz

Przyczyny krwiomoczu

Przyczyny krwiomoczu wymieniono w tabeli 1. Należy podkreślić, że do najczęstszych z nich należą nowotwory nerki lub dróg moczowych, głównie rak pęcherza moczowego.

Celem postępowanie lekarza, do którego zgłasza się chory z krwiomoczem, a zwłaszcza obfitym krwawieniem ze skrzepami krwi, powinno być zawsze potwierdzenie lub wykluczenie rozpoznania nowotworu.

Bardzo ważną rolę odgrywa tu staranne zgromadzenie danych z wywiadu.

Wywiad

Gdy chory mówi, że oddaje mocz z krwią, należy ustalić:

• czy zdarzyło się to podczas pojedynczej mikcji, czy wielokrotnie, a jeśli tak, od kiedy trwa krwiomocz i czy jego nasilenie zmienia się w czasie
• czy krwawienie jest obfite, czy skąpe
• czy krew pojawia się przez cały czas trwania mikcji, czy na jakimś jej etapie (którym?) – występowanie krwi przez cały czas trwania mikcji przemawia za krwawieniem z pęcherza moczowego, górnych dróg moczowych lub nerek, krew widoczna jedynie na początku mikcji pochodzi najprawdopodobniej z cewki moczowej, jedynie zaś pod koniec mikcji – z gruczołu krokowego bądź szyi pęcherza
• czy występują skrzepy krwi, a jeśli tak, czy są drobne i płaskie, czy długie i wąskie (taki wygląd skrzepów przemawia za krwawieniem z nerki, ich kształt jest bowiem modelowany podczas przemieszczania się przez moczowód)
• czy z krwiomoczem współistnieją inne objawy, takie jak:
  • ból w środkowym podbrzuszu
  • kolka nerkowa – może ją powodować skrzep tkwiący w moczowodzie, który – podobnie jak kamień – utrudnia odpływ moczu z nerki
  • dyzuria, tj. częstomocz, parcia naglące, ból lub pieczenie w cewce moczowej
  • gorączka
• czy krwiomocz pojawił się w następstwie urazu jednej lub obu okolic lędźwiowych, krocza, cewki moczowej
• czy chory ma zaburzenia krzepnięcia lub przyjmuje leki przeciwkrzepliwe
• czy chory przebył napromienianie narządów miednicy.