Spis treści:
Wstęp
Kolano skoczka to tendinopatia (ang. patellar tendinopathy), czyli specyficzna choroba ścięgna, spowodowana sumującymi się mikrourazami z przeciążenia więzadła rzepki. Nie jest to zapalenie! Więzadło właściwe rzepki rozciąga się pomiędzy dolnym końcem rzepki a piszczelą. W okolicy tuż poniżej rzepki występują mikroskopijne rozdarcia i uszkodzenia w ścięgnie.
Kolano skoczka to dolegliwość dotycząca często tenisistów, koszykarzy, siatkarzy i piłkarzy ręcznych w związku z gwałtownymi skurczami mięśni potrzebnymi do startu, skoków i szybkich zmian kierunku biegu podczas gry.
Nienajlepsza elastyczność mięśnia czworogłowego (thigh muscles), ścięgna podkolanowego i współistniejące patologie występujące w kończynie (knock knees, bow legs, płaskostopie itp.
) mogą wpłynąć na dodatkowe przeciążenie ścięgien i rozwój kolana skoczka.
Objawy
Typowe objawy to ostry ból w ścięgnie rzepki (przód kolana, nieco poniżej rzepki), które bierze udział podczas sprintu, wyskoków, serwowania i zmiany kierunku biegu w stronę piłki. Często występuje silny ból po zakończeniu treningu.
Pierwsza pomoc
Wskazane jest zmniejszenie aktywności chorego kolana, (ograniczenie gry i treningów). Zaleca się: stosowanie lodowych okładów do chłodzenia bolącej okolicy kolana, rozciąganie i wzmocnienie mięśni ud. Należy się też upewnić, czy buty nie są zużyte i czy zapewniają prawidłową ochornę.
Zawsze, gdy kontuzja wygląda poważnie, niezbędne jest badanie lekarskie (jeśli kolano jest bolesne, nawet gdy nie grasz w tenisa) lub w wypadu jakichkolwiek innych wątpliwości.
Co robić by odzyskać pełną sprawność? Rehabilitacja kolana
Kiedy ostry ból ustąpi powinno się rozpocząć ćwiczenia. Jeśli kolano nadal jest bolesne, powinno się unikać gry meczowych i trenowania, ponieważ może to jedynie opóźnić powrót do zdrowia. Rehabilitacja przebiega w trzech etapach, od łagodnej do najbardziej intensywnej i wymagającej. Poniżej zaprezentowana jest lista ćwiczeń z opisem i poradami odnośnie ich wykonywania.
Etap 1. Poprawa normalnego funkcjonowania
- Poprzez rozciąganie mięśni w przedniej i tylniej części uda, napięcie więzadła rzepki może zostać zmniejszone. Rozciąganie mięśnia czworogłowego uda: stań prosto i oprzyj się (np. o ścianę) jedną ręką. Zegnij jedną kończynę, chwyć za kostkę i podciągnij ją w kierunku pośladków, aż poczujesz maksymalne napięcie w górnej części kończyny. Podnosząc dalej kończynę do tyłu można zwiększać napięcie. Wytrzymaj w tej pozycji przez 10-20 sekund, a następnie odpocznij przez 10-20 sekund i powtórz czynność trzy razy.
- Ćwiczenie rozciągające mięśnie tylnej grupy uda: stań prosto. Umieść piętę rozciąganej kończyny przed sobą i dociskaj piętą do ziemi. Trzymaj wyprostowane plecy i pochylaj się powoli do przodu od bioder aż poczujesz niewielkie naciągnięcie. Wytrzymaj w tej pozycji 10-20 sekund, a następnie odpocznij przez 10-20 sekund i powtórz czynność trzy razy.
- Ćwiczenie na koordynację: stań na uszkodzonej kończynie z rozłożonymi rękami, zamknij oczy i staraj się utrzymać równowagę. Postaraj się wytrzymać w tej pozycji 30 sekund.
- Swaying lunges. Stań w rozkroku ze stopami rozłożonymi na szerokość ramion. Zegnij kończynę w kolanie pod kątem 90 stopni. Nie pozwól żeby kolano wystawało przed stopę. Trzymaj plecy prosto. Kołysz się delikatnie z przodu do tyłu, przenosząc ciężar ciała, nie robiąc kroku w tył. Wykonaj 2-3 serie ćwiczenia zwiększając ilość powtórzeń od 5 do 15.
- Ćwiczenie na mięsień czworogłowy uda (statyczne): usiądź na podłodze z wyprostowanymi nogami. Umieść zwinięty ręcznik pod kolanami. Staraj się przesunąć ręcznik po podłodze angażując w tę czynność mięśnie czworogłowe uda. Wytrzymaj przez 3 sekundy i rozluźnij mięsnie. Wykonaj trzy serie po 15 powtórzeń.
- Jazda na rowerku. Dobrym ćwiczeniem na tym etapie jest niewymagająca zbyt dużego wysiłku jazda na rowerze przez 15-30 minut każdego dnia. Podczas treningu używaj roweru z przerzutkami. Trzymaj się jazdy na najniższej przerzutce, co pozwoli na utrzymanie wysokiego tempa. Taki trening powoduje najmniejsze obciążenie stawu kolanowego. Podczas jazdy na rowerze, staraj się unikać wiatru z naprzeciwka i stromych terenów.
Etap 2. Przygotowania do ponownych treningów
Kiedy już możesz wykonywać ćwiczenia opisane powyżej, bez uczucia dyskomfortu, można rozważyć powrót do sportu. Przedstawione poniżej ćwiczenia pomogą poprawić Twoją kondycję.
Ćwiczenie na mięsień czworogłowy uda: usiądź na podłodze z wyprostowanymi nogami. Umieść zwinięty ręcznik pod kolanami. Staraj się przesunąć ręcznik po podłodze angażując w tą czynność mięśnie czworogłowe uda. Wytrzymaj przez 3 sekundy i rozluźnij się. Wykonaj trzy serie po 15 powtórzeń.
Etap 3. Powrót do sportu
W przypadku łagodnego uszkodzenia, nie ma potrzeby całkowicie rezygnować z gry w tenisa, tak długo, jak długo jest się w stanie dostosować grę do ograniczeń wynikających z bólu. W przypadku poważniejszych kontuzji, treningi mogą być wznowione w ciągu 6 tygodni do 3 miesięcy.
- Staraj się grać w większości na kortach ziemnych i unikaj kortów twardych. Maksymalne obciążenie kolana jest większe na nawierzchni, na której występuje duże tarcie i praktycznie nie ma możliwości wykonywania ślizgów.
- Dostosuj swój program treningów, zaczynając od uderzania piłki z obszaru dwóch metrów. W ten sposób możesz kontynuować ćwiczenia na pracę nóg (robienie małych kroków, ćwiczenia ustawienia właściwego do uderzenia piłki) bez nadmiernego obciążania i nacisku na kolano.
- Początkowo powinno się ograniczyć czynności, które wywierają nadmierny nacisk na kolano, takie jak sprint, wyskoki, niski wolej, intensywne ćwiczenia prawo-lewo i trening serwis – wolej.
- Jeśli dostosowany trening idzie dobrze, można stopniowo zacząć wykonywać więcej ćwiczeń i zwiększać odległości dobiegu do piłek (od rogu do rogu).
- Następnie możesz wdrożyć do programu treningów woleje i smecze i można wznowić rozgrywanie meczy (sparringi).
- Jeśli rozgrywanie meczy nie będzie sprawiało problemu, możesz wrócić do meczów turniejowych
Zapobieganie kolejnym urazom
- Pamiętaj zawsze o dokładnej rozgrzewce. Wykonuj zawsze wszystkie ćwiczenia rozciągające na mięśnie czworogłowe uda. W ten sposób mięśnie i całe ciało są prawidłowo przygotowane do gry.
- Zwiększaj intensywność i zakres ćwiczeń stopniowo, aby uniknąć nadwyrężenia. Jest to szczególnie istotne w przejściu z sezonu letniego do zimowego, kiedy korty ziemne zostają zastąpione twardymi kortami w hali.
- Wykonuj ćwiczenia wzmacniające mięśnie ud dla uniknięcia kontuzji kolana.
- Zawsze zakładaj odpowiednio dopasowane buty do gry w tenisa i zmieniaj na właściwie dopasowane do ćwiczeń ogólnorozowojowych. W przypadku obuwia istotne jest, aby buty dostosować do masy ciała i do nawierzchni, na której się gra.
- W przypadku niewielkich deformacji stóp, takich jak hallux (paluch koślawy) lub stopa o wysokim podbiciu wskazane jest, aby kupić specjalne, indywidualnie dopasowane ortopedyczne wkładki do butów, aby poprawić kształt stopy i zapewnić stopie dodatkowe wsparcie.
- Zmęczenie powoduje, że stan całego organizmu się pogarsza i zmniejsza się siła mięśni. To zwiększa ryzyko kontuzji i przykurczów w mięśniach. Dlatego pamiętaj, żeby zawsze być w dobrej formie!
- Regularna jazda na rowerze (na niskich obrotach i na płaskiej powierzchni) pomoże kolanom w prawidłowym funkcjonowaniu.
- Możesz używać opaskę na więzadło rzepki jeśli widzisz, że przynosi to poprawę.
- Ćwiczenie na mięsień czworogłowy (dynamiczne): zrób półprzysiad. Stań z nogami rozłożonymi na szerokość ramion. Zegnij kolana, utrzymując proste plecy. Trzymaj ramiona przed sobą. Nie zginaj kolana na więcej niż 90 stopni lub pozwól, żeby kolano swobodnie poszło do przodu za palcami. Wykonaj trzy serie ćwiczeń po 15 powtórzeń.
- Ćwiczenie na mięsień czworogłowy (dynamiczne): ustawiony bokiem stań na schodku jedną nogą, a drugiej pozwól swobodnie pozostać poza krawędzią. Zegnij nogę i zegnij koniuszki palców drugiej stopy, aby były zwrócone w kierunku sufitu. Dotknij schodek, na którym ćwiczysz za pomocą pięty drugiej stopy, a następnie wyprostuj zgiętą nogę. Zacznij jedną lub dwoma seriami ćwiczeń po dziesięć do piętnastu powtórzeń i spróbuj wykonać trzy serie.
- Rób małe szybkie kroki w miejscu, przekładając ciężar ciała z jednej nogi na drugą.
- Ćwiczenie na mięsień czworogłowy (dynamiczne): lunges. Stań z nogami rozłożonymi na szerokość ramion. Zegnij nogi w kolanie pod kątem 90 stopni. Staraj się, żeby kolano nie wystawało poza linię palców u stóp. Trzymaj plecy wyprostowane. Zginaj dalej kolano, a następnie rób krok w tył. Możesz utrudnić to ćwiczenie wykonując je szybciej. Wykonaj 2 lub 3 serie po 10-15 powtórzeń.
- Ekscentryczne ćwiczenie na mięsień czworogłowy uda: stań z nogami rozłożonymi na szerokość ramion na pochyłej powierzchni. Obniż się, przenosząc ciężar ciała na nogę z kolanem po kontuzji (zegnij kolano maksymalnie pod kątem 60 stopni), a następnie podnieś się stając na zdrowej nodze. Wykonuj dwa razy dziennie, 3 serie po 15 powtórzeń.
- Jeśli wszystko idzie w porządku i nie ma żadnych komplikacji, możesz zacząć uprawiać jogging. Zacznij biegać i wykonuj krótkie przyspieszenia, wprowadzając obroty podczas ćwiczenia. W końcu możesz również włączyć sprint do joggingu.
- Następnie, możesz wykonywać ćwiczenia podskoków, takie jak hopping, boczne naprzemienne przeskakiwania i skipping.
Dowiedz się więcej o leczeniu urazów z wykorzystaniem osocza bogatopłytkowego PRP (Platelets Rich Plasma) z naturalnymi czynnikami wzrostu organizmu – kliknij tutaj
Umów wizytę Powrót
Jan Paradowski – jest właścicielem Paradowski Medical Group sp. z o.o., która posiada placówkę medyczną Sport Med w Krakowie przy ulicy Miłkowskiego 11A i przy ul. Wrocławskiej 33. Bogate doświadczenie zagraniczne pozwoliło mu na stosowanie nowoczesnych metod, dostępnych w najlepszych światowych ośrodkach. Jako lekarz wypracował własne schematy leczenia terapiami biologicznymi, jak terapia Komórkami Macierzystymi, terapia czynnikami wzrostu z osocza bogatopłytkowego PRP, czy terapia Orthokine. Wykonuje małoinwazyjne zabiegi operacyjne, jak artroskopia kolana, rekonstrukcja więzadła krzyżowego przedniego ACL i rekonstrukcja chrząstki stawowej, szycie i implanty łąkotek, a także chirurgia stopy, endoproteza biodra i endoproteza kolana. Jest ceniony również za serdeczne i pełne uwagi podejście do pacjentów.
Zapalenie ścięgna Achillesa
Ścięgno Achillesa, największe ścięgno w ciele ludzkim, tworzone jest przez połączenie mięśnia brzuchatego łydki i płaszczkowatego , które wspólnie łączą się ze stopą w okolicach guza piętowego.
Między innymi dzięki takiej konstrukcji anatomicznej człowiek może zginać podeszwowo stopę, a co za tym idzie: wspiąć się na palce, chodzić, biegać czy skakać.
Choć ścięgno Achillesa składa się z wielu włókien kolagenowych, dzięki czemu jest bardzo mocne, to co wcale nie oznacza, że jest w pełni odporne na stany zapalne, czy uszkodzenia. Zapalenie ścięgna Achillesa jest częstym urazem biegaczy i osób uprawiających dyscypliny sportowe opierające się na bieganiu.
Zapalenie ścięgna Achillesa-przyczyny
Do stanu zapalnego ścięgna Achillesa najczęściej dochodzi u osób, które nagle i bez wcześniejszego przygotowania poddały się nadmiernemu wysiłkowi fizycznemu lub u osób otyłych prowadzących siedzący tryb życia.
Natomiast u osób zajmujących się sportem amatorsko lub wyczynowo zapalenie to może być związane dużym nagromadzeniem się mikrourazów w krótkim czasie.
W grupie ryzyka są sportowcy biegający po terenie pagórkowatym – gdy mamy do czynienia z dużą liczbą podbiegów (odbicie z palców) i zbiegów (wyhamowanie).
Zapalenie ścięgna Achillesa może wywołać również zmiana obuwia na takie, którego podeszwa jest zbyt sztywna, a zapiętek zbyt elastyczny – niedający właściwej stabilizacji pięcie. Dolegliwości ścięgna Achillesa mogą mieć osoby starsze, u których wraz z wiekiem dochodzi do obniżenia elastyczności, a co za tym idzie wytrzymałości mechanicznej ścięgna i mięśnia trójgłowego łydki.
Zapalenie ścięgna Achillesa-objawy
- Głównym objawem zapalenia ścięgna Achillesa jest ból w dolnej części łydki.
- Najczęściej jest to ból tzw. poranny, zaraz po wstaniu z łóżka.
- U sportowców piekący ból pojawia się na początku wysiłku fizycznego, zmniejsza się w czasie jego trwania i ponownie nasila się po zakończonym treningu.
- W przypadku zapalenia przyczepu ścięgna Achillesa, dolegliwości bólowe mogą pojawiać się w nocy, gdy śpimy opierając stopę na pięcie.
- Może również pojawić się sztywność.
- Wyraźna tkliwość ścięgna przy ucisku palcami na wysokości kilku centymetrów powyżej pięty.
- W stanie przewlekłym daje się wyczuć bolesne zgrubienie na ścięgnie Achillesa.
- Ograniczona zdolność do grzbietowego zgięcia stawu skokowo-goleniowego (zadarcia stopy do góry).
Ryzyko zapalenia ścięgna Achillesa można zmniejszać, wykonując regularnie ćwiczenia rozciągające, a każdą aktywność fizyczną rozpoczynać spokojnie, ze stopniowym zwiększaniem obciążeń.
Zapalenie ścięgna Achillesa–diagnostyka
Podstawą rozpoznania zmian przeciążeniowych ścięgna Achillesa, często nazywanych „zapaleniem ścięgna Achillesa” jest badanie kliniczne wsparte badaniem USG – wyjaśnia dr Joanna Niemunis-Sawicka z Rehasport.
W badaniu ultrasonograficznym ocenia się morfologię i ciągłość ścięgna oraz unaczynienie ościęgna. Dynamiczne badanie USG pozwala ocenić jego ruchomość, jak też przesuwalność ścięgna względem tkanek otaczających.
Rzadko stosuje się badanie rezonansem magnetycznym, które można wykonać głównie w celu uwidocznienia rozległości powikłań zapalnych np. po zabiegach operacyjnych lub też do oceny zmian śródkostnych w przyczepie piętowym ścięgna, zwłaszcza w schorzeniach reumatologicznych.
Badanie RTG ma niewielką wartość diagnostyczną w ocenie tkanek miękkich, natomiast doskonale pokazuje kształt przyczepu piętowego ścięgna, czy ewentualne zmiany kostne, zarówno w samym przyczepie, jak też w całej kości piętowej.
Mimo tak doskonale rozwiniętej diagnostyki obrazowej (USG, MR, RTG) bardzo istotne w postawieniu diagnozy, jest dokładne przeprowadzenie wywiadu z pacjentem, aby dowiedzieć się jaki jest charakter bólu, przy jakich czynnościach się nasila lub ustępuje. Wnikliwe badanie kliniczne pomoże wstępnie ocenić stan ścięgna i ukierunkować dalsze postępowanie i zdecydować, czy pacjent potrzebuje badania obrazowego i jakiego rodzaju diagnostyki i leczenia wymaga.
Zapalenie ścięgna Achillesa-leczenie
Różne metody leczenia opisuje dr Michał Osowski z Rehasport.
Zapalenie ścięgna Achillesa–leczenie zachowawcze
Można je podzielić na ćwiczenia rehabilitacyjne, iniekcje w okolicy ścięgna Achillesa i fizykoterapię.
Badania naukowe od wielu lat potwierdzają bardzo dobrą skuteczność ćwiczeń rehabilitacyjnych w procesie leczenia zapalenia ścięgna Achillesa. Leczenie takie od momentu rozpoczęcia do momentu wyleczenia i ustąpienia dolegliwości bólowych trwa około 12 tygodni.
Polega ono na właściwie poprowadzonej, wieloetapowej rehabilitacji, która ma na celu zmniejszenie dolegliwości bólowych i poprzez właściwe aktywności oraz cykle pracy ścięgna Achillesa i mięśni łydki, poprawienie jego zdolność do tolerancji większych obciążeń.
Największą skutecznością charakteryzują się ćwiczenia rozciągające ścięgno Achillesa pod stałym napięciem mięśnia brzuchatego i płaszczkowatego oraz progresywnym zwiększaniu obciążeń podczas ćwiczeń.
W skrócie ujmując, początkowy etap leczenia to ćwiczenia izometryczne wykonywane kilka razy dziennie, które mają złagodzić ból.
Kolejne etapy polegają na ćwiczeniach mięśnia trójgłowego łydki w stałym napięciu, by zwiększyć masę mięśniową i siłę, a na końcu zdolność Achillesa do wykonywania aktywności, którą uprawialiśmy przed wystąpieniem choroby.
Iniekcje w okolicy ścięgna Achillesa powinno się stosować tylko jako leczenie uzupełniające u pacjentów, u których po 12 tygodniach właściwie prowadzonej rehabilitacji nie ustąpiły dolegliwości bólowe ścięgna Achillesa.
Niestety cały czas brakuje naukowych dowodów, które jednoznacznie mogłyby potwierdzić skuteczne działanie takich zabiegów. Wiemy że podawanie tak zwanych “blokad” sterydowych w okolice Achillesa, pogarsza efekty leczenia zapalenia ścięgna.
Preparaty z osoczem bogatopłytkowym (PRP), czy komórki macierzyste (krew szpiku kostnego, fibroblasty) nie wykazują skuteczności większej niż efekt placebo. Skuteczne może okazać się stosowanie skleroterapii wykorzystywanej popularnie do usuwania żylaków kończyn dolnych.
Powoduje ona w okolicy chorego Achillesa zamykanie się i włóknienie nadmiernego przekrwienia, w związku z czym ścięgno jest mniej obrzęknięte i bolesne.
W leczeniu zachowawczym ścięgna Achillesa również może być stosowana fizykoterapia. Bardzo pomocne może okazać się zastosowanie, w połączeniu z ćwiczeniami rehabilitacyjnymi, zabiegów fizykoterapeutycznych takich jak: terapia falą uderzeniową lub terapia laserem. Mają one potwierdzoną skuteczność popartą badaniami naukowymi.
W przypadku łagodnego bólu ścięgna Achillesa i utrudnionej możliwości dostania się do ortopedy lub fizjoterapety, można go złagodzić stosując doraźnie maści lub żele o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym. Okresową ulgę przynoszą również zimne okłady, liczyć się trzeba jednak z tym, iż postępowanie takie zmniejsza chwilowo objawy, lecz nie zwalcza przyczyny problemu.
Zapalenie ścięgna Achillesa-leczenie operacyjne
W przewlekłym zapaleniu ścięgna Achillesa leczenie operacyjne stosujemy bardzo rzadko i tylko w wypadkach, gdy wielomiesięczne stosowanie protokołów rehabilitacji ścięgna Achillesa okazało się nieskuteczne. Przed zabiegiem operacyjnym wykonujemy badanie rezonansem magnetycznym ścięgna Achillesa celem ustalenia rozległości i dokładnej lokalizacji nieprawidłowej tkanki.
Operacja przewlekłego zapalenia ścięgna Achillesa polega na usunięciu zrostów dookoła Achillesa i oczyszczenie ścięgna z ognisk zdegenerowanej tkanki.
Zabieg ten można wykonać poprzez klasyczne cięcie skóry długości kilkunastu centymetrów, lub techniką małoinwazyjną przez kilka niewielkich cięć skórnych dzięki wykorzystaniu narzędzi endoskopowych takich jakie wykorzystujemy przy zabiegach artroskopowych. Gdy po oczyszczeniu ścięgna z chorej tkanki powstają duże ubytki w ścięgnie wzmacniamy je poprzez zakładanie szwów na ścięgno.
Wykorzystuje się również specjalne techniki plastyczne przesuwając fragmenty ścięgna w miejsce ubytku, w skrajnych wypadkach wspomagamy chore ścięgno przesunięciem-transferem innego ścięgna mięśnia podudzia w miejsce Achillesa. Każdy zabieg jest indywidualnie planowany i dostosowywany do stopnia zaawansowania choroby pacjenta.
Preferujemy techniki małoinwazyjne w leczeniu ścięgna Achillesa, gdyż generują one mniej powikłań i pozwalają na szybsze uruchamianie operowanej kończyny w porównaniu z techniką “klasyczną”. Po zabiegu czekamy około 6 tygodni na wygojenie ścięgna zanim pacjent będzie mógł wykonywać rehabilitację z obciążeniem operowanego ścięgna.
Chorobę uznajemy za wyleczoną, gdy po powrocie do aktywności fizycznej, pacjent nie odczuwa bólu i sztywności ścięgna.
| Uważaj na:- zbyt szybkie zwiększanie obciążeń biegowych,- zbyt wczesne wznowienie treningów po kontuzji,- prowadzenie treningów bez rozgrzewki,- zbyt dużo podbiegów pod górę lub po schodach na treningach,- nagła zmiana podłoża, po którym się biega – z miękkiego na asfalt. |
Zapalenie ścięgna Achillesa–rehabilitacja
Jeżeli u pacjenta zdiagnozowano tendinopatię ścięgna Achillesa (zapalenie ścięgna Achillesa), powinien on zmniejszyć intensywność treningów. Kiedy to nie przyniesie pozytywnych rezultatów, należy całkowicie zaprzestać aktywności fizycznej przez okres kilku dni, a nawet wydłużyć przerwę do dwóch tygodni. Aby nie obciążać ścięgna Achillesa, powinno wstrzymać się również od biegania (np. podbiegania do autobusu) i chodzenia na wysokich obcasach. Można też schładzać bolesną okolicę żelem chłodzącym. Ćwiczenia rehabilitacyjne prezentuje Magdalena Paszko z Rehasport.
Zapalenie ścięgna Achillesa rolowanie mięśnia trójgłowego łydki
Należy przejeżdżać powoli rollerem przez całą długość łydki, aż do dołu podkolanowego (nie przechodząc przez niego). Odczuwanie bolesnego punktu, świadczy o natrafieniu na właściwe miejsce, w którym powinno się zatrzymać i starać się go zrolować krótkim ruchem w przód i tył, aż do zniwelowania dolegliwości bólowych.
Zapalenie ścięgna Achillesa – protokół Alfredsona
Regularne wykonywanie ćwiczeń ekscentrycznych (praca mięśnia, w czasie której jego długość się zwiększa) dla mięśnia trójgłowego łydki przy tym schorzeniu, jest bardzo skuteczne. Ćwiczenia wykonuje się 2 razy dziennie przez okres 12 tygodni.
Pierwsze wykonuje się przy wyprostowanych stawach kolanowych, a drugie podczas ich zgięcia do 45 stopni. Zadanie polega na wspięciu się na palce na obydwu stopach, a następnie powolnym opuszczaniu tylko na nodze kontuzjowanej.
Ćwiczenia wykonuje się w 3 seriach po 15 powtórzeń, między seriami robimy około 1 minuty przerwy.
Zapalenie ścięgna Achillesa–powrót do aktywności fizycznej
Po ustąpieniu dolegliwości bólowych zalecany jest stopniowy powrót do aktywności fizycznej.
W przypadku ponownego pojawienia się objawów zapalenia ścięgna Achillesa należy zaprzestać wykonywania czynności sprawiających ból.
Po kilku dniach przerwy można wrócić do aktywności fizycznej, ale zmniejszając obciążenia treningowe, dodatkowo wzmacniając ścięgno ćwiczeniami, które wykonywaliśmy podczas ostatnich etapów rehabilitacji.
Entezopatie
| Ten artykuł należy dopracować:od 2008-05 → zweryfikować treść i dodać przypisy, → poprawić styl – powinien być encyklopedyczny, podzielić na odrębne artykuły o poszczególnych jednostkach chorobowych.Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu. |
| Entezopatie |
ICD-10M76Entezopatie kończyny dolnej, z wyłączeniem stopyICD-10M77Inne entezopatie
Entezopatie – to bolesne zmiany chorobowe przyczepów ścięgnistych mięśni do kośćca. Są one wynikiem działania nadmiernych naprężeń i obciążeń. Istotą choroby jest stan zapalny, któremu z jednej strony towarzyszy ból zlokalizowany w okolicy danego przyczepu, a z drugiej strony osłabienie struktury, mogące prowadzić do wyrywania poszczególnych włókien ścięgna z przyczepu.
Przemieszczenie wyrwanych włókien wraz z komórkami chrząstki czy kości w głąb ścięgna powoduje patologiczne kościotworzenie – powstawanie tzw. entezofitów, czyli specyficznych wyrośli kostnych. Proces chorobowy osłabia wydolność ścięgien, w wyniku czego mogą one ulec przerwaniu w miejscu połączenia ścięgnisto-kostnego.
Przykurcz Dupuytrena
Osobny artykuł: Przykurcz Dupuytrena.
Zespół bolesności bocznego przedziału stawu łokciowego (łokieć tenisisty)
Osobny artykuł: Łokieć tenisisty.
Zespół de Quervaina
Osobny artykuł: zespół de Quervaina.
Zakleszczające zapalenie ścięgna, palec trzaskający, palec zakleszczony
Osobny artykuł: Zakleszczające zapalenie ścięgna.
Entezopatia więzadła rzepki (tzw. „kolano skoczka”)
Mimo wielkiej wytrzymałości więzadła rzepki wielokrotnie powtarzane mikrourazy spowodowane biomechanicznymi przeciążeniami są w stanie je uszkodzić, szczególnie na podłożu pierwotnie upośledzonego mikrokrążenia w obrębie dolnego bieguna rzepki.
Kłujący ból zlokalizowany w okolicy podrzepkowej, występujący po wysiłku i ustępujący po kilkugodzinnym odpoczynku. Bólowi towarzyszy uczucie „pełności’ i ucisku w okolicy dolnego brzegu rzepki, oraz wrażenie niepewności i „uciekania’ kolana, związane z obawą (podświadomą) przed bólem; jest to I faza choroby.
W II fazie choroby ból pojawia się już na początku treningu, ale po ogrzaniu tkanek ustępuje na czas wysiłku.Miejsce bolesne daje się wyczuć w okolicy szczytu rzepki, przy czym nasila go czynne (wbrew oporowi) prostowanie kolana, lub wykonywanie przysiadów.
W stadium I leczenie polega na stosowaniu krioterapii natychmiast po zakończeniu wysiłku oraz po kilku godzinnym odpoczynku.
W razie okresowego nasilenia się dolegliwości zaleca się podawanie leków przeciwzapalnych. Niekiedy, znaczną ulgę może przynieść stabilizator kolana z wkładką w kształcie podkowy, odciążający rzepkę.
Konieczne są systematyczne ćwiczenia wzmacniające aparat wyprostny kolana.
W stadium II rozpoczętą terapię uzupełnia się stosowaniem ciepła przed treningiem i jakimkolwiek wysiłkiem. Uzyskuje się to, za pomocą maści rozgrzewających lub sposobów fizykoterapii. W razie nasilonych dolegliwości dopuszcza się miejscowe ostrzyknięcie lekami przeciwzapalnymi. Zaleca się też przerwę w treningach, ale bez zaniedbywania ćwiczeń mięśnia czworogłowego uda.
Gdy choroba osiąga stadium III pacjent ma dwie możliwości: zaprzestać uprawiania sportu i czasowo nawet ograniczyć aktywność ruchową, albo poddać się leczeniu operacyjnemu.
Celem uniknięcia nieporozumień należy wspomnieć, że niekiedy różne bóle kolana opatruje się terminem „kolano biegacza”. Są to zazwyczaj bóle umiejscawiane tak w przednim przedziale stawu kolanowego jak i po przyśrodkowej i bocznej stronie kolana, lub za rzepką.
Entezopatia mięśnia podkolanowego
Mięsień podkolanowy jest pomocniczym stabilizatorem kolana, szczególnie eksploatowanym przy bieganiu. Do przeciążenia mięśnia dochodzi przy intensywnym bieganiu w terenie pagórkowatym lub bieganiu po nachylonej bieżni, wymuszającym nawracanie stóp i skręcanie goleni do wewnątrz.
Przeciążenie mięśnia podkolanowego objawia się bólem po bocznej stronie stawu kolanowego.
Palpacyjnie, w ustawieniu kończyny w pozycji siadu tureckiego, wykrywa się tkliwość lub ból tuż ponad linią stawu i ku przodowi od więzadła pobocznego.
Chory powinien ograniczyć zbieganie z góry oraz bieganie po powierzchniach nachylonych. Pożytek przynoszą leki przeciwzapalne.
Entezopatia mięśnia dwugłowego uda
Wspólny przyczep dolny mięśnia dwugłowego uda, znajdujący się na głowie kości strzałkowej wzmacnia więzadło poboczne strzałkowe stawu kolanowego.Mięsień dwugłowy uda jest silnym zginaczem podudzia w stawie kolanowym; w ustawieniu kolana w pozycji zgięcia daje rotacje zewnętrzną.
Objawy – dolegliwości umiejscowione są po bocznej stronie stawu kolanowego; zazwyczaj (nie zawsze!) stwierdza się tkliwość przy ucisku od boku i tyłu głowy kości strzałkowej.
Postępowanie – ograniczenie (czasowe) biegania po nierównym podłożu, biegania po nachylonej bieżni, oraz używania nosków przy jeździe na rowerze.
Entezopatia rozcięgna podeszwowego
Rozcięgno podeszwowe, utworzone przez mocne pasma łącznotkankowe, ma swój początek na guzowatości kości piętowej. Rozdziela się dystalnie na 5 pasm, które przyczepiają się u podstawy paliczków bliższych poszczególnych palców.
Rozcięgno podeszwowe odgrywa zasadniczą rolę dla czynnościowej stabilizacji stopy w czasie chodu i biegu.
W środku fazy podparcia pomaga utrzymać stopę w pozycji neutralnej, zaś z fazie odbicia umożliwia zachowanie ustawienia supinacyjnego stopy. Przy nadmiernej pronacji stopy, tzn.
przy obniżeniu sklepienia podłużnego, rozcięgno podczas fazy obciążenia i odbicia podlega przeciążeniom, które mogą spowodować entezopatię.
U osób nieuprawiających sportu prawdopodobnie najczęstszym czynnikiem etiologicznym są mikrourazy. Z czasem, może dodatkowo rozwinąć się tzw. ostroga piętowa, która w pojedynczych przypadkach nasila ból, uciskając okoliczne tkanki. Często jednak, widoczne na radiogramie ostrogi piętowe są nieme klinicznie.
Ból w okolicy przyczepu piętowego rozcięgna podeszwowego często występuje zarówno u sportowców, jak i osób nieuprawiających sportu. Stan zapalny oraz częściowe lub całkowite przerwanie rozcięgna podeszwowego dotyczą zazwyczaj biegaczy.
U osób nieuprawiających sportu choroba występuje zazwyczaj między 45-60 rokiem życia (szczególnie kobiety i osoby z nadwagą).
Szczególnie narażone na tę chorobę są osoby wykonujące zawody wymagające długotrwałego stania oraz z niewydolnością układu żylnego.
Dolegliwości rozwijające się stopniowo w czasie intensywnego okresu treningowego.Największe dolegliwości bólowe i sztywność stopy występują rano, zaraz po wstaniu.
Również w początkowej fazie treningu dolegliwości są największe, zmniejszają się następnie, ale powracają przy końcu, a przede wszystkim po treningu.
Ból z reguły zlokalizowany jest w miejscu przyczepu bliższego, nieco przyśrodkowo przy guzie kości piętowej.
Chory zgłasza się z reguły późno, zaś przewlekły stan zapalny jest trudny do leczenia.Na pierwszy plan wysuwa się dobór odpowiedniego obuwia oraz odciążenie chorej stopy. Problem odpowiedniego obuwia jest szczególnie istotny u sportowców, których stopy są szczególnie przeciążone podczas treningów i zawodów.
Duże znaczenie w obuwiu ma prawidłowe uformowanie zapiętka i obcasa. Mocny, dobrze dopasowany zapiętek oraz miękki, nieco podwyższony i rozszerzający się ku podłożu obcas, zapewniają dobrą stabilizację tyłostopia i równomierny rozkład już częściowo wytłumionych sił, oraz chronią przed zcieńczeniem ochronnej piętowej poduszeczki tłuszczowej.
Kość piętową należy chronić wkładką z miękkiego, wygodnego, ale dostatecznie wytrzymałego materiału.W fazie ostrej wskazane są masaż lodem bolesnej okolicy oraz środki przeciwzapalne.W przypadkach nie poddających się leczeniu zachowawczemu może być wskazane leczenie operacyjne.
Zapalenie ścięgna piętowego
Ścięgna piętowe współczesnego człowieka poddawane są szkodliwie intensywnym (bo sporadycznym) obciążeniom. W normalnej populacji przeciążenia te nasilają się z przybywaniem wagi ciała w miarę upływu lat (przekarmianie), czy też z okazjonalnym podejmowaniem się nadmiernych wysiłków fizycznych u prowadzących siedzący tryb życia i pracy.
Z kolei, w pewnych grupach zawodowych (tancerze, cyrkowcy), oraz wśród sportowców wyczynowych przeciążenia ścięgna związane są ze zbyt intensywnym sumowaniem mikrourazów.
Do zmian zapalnych predysponują również zmiany obuwia, używanie butów o niezbyt elastycznej podeszwie, z zapiętkiem nie dającym stabilizacji pięty, oraz bieganie po nierównym terenie (hamowanie przy zbieganiu i odbijanie się z palców przy podbieganiu).
Istotną przyczyną zapalenia ścięgna mięśnia piętowego jest związana z wiekiem utrata fizjologicznej elastyczności jednostki mięśniowo-ścięgnistej m. trójgłowego łydki.
Nierzadko, w wyniku wewnętrznego i zewnętrznego ucisku dochodzi do narastającej anemizacji ścięgna.
Doprowadza to w końcu do zmniejszenia elastyczności i rozciągliwości tkanki ścięgnistej, a co za tym idzie do obniżenia jej wytrzymałości mechanicznej.
Patognomicznym objawem zapalenia ścięgna (w stadium ostrym) jest piekący ból w pierwszej fazie wysiłku, zmniejszający się w czasie jego trwania i narastający ponownie po jego zakończeniu. Ból pojawiać się też może rano, po wstaniu z łóżka i ustępować w ciągu dnia.
Obmacywaniem stwierdza się zwykle tkliwość ścięgna na ucisk, na wysokości 3–5 cm. nad jego przyczepem do guza kości piętowej.
W niektórych przypadkach ruchom stopy towarzyszą trzeszczenia w okolicy ścięgna. W stanach przewlekłych daje się wyczuć bolesne, kolbowate pogrubienia ścięgna lub drobne guzki.
Badaniem dodatkowym, wybitnie ułatwiającym rozpoznanie, jest ultrasonografia. Dzięki niej można wykryć ubytki w ciągłości ścięgna, rozplem tkanek okołościęgnistych, zwyrodnienie torbielowate, oraz zmiany wytwórcze w obrębie samego ścięgna (zwłóknienia, zrosty).
Wskazane jest ograniczenie funkcji kończyny, lub niekiedy nawet jej unieruchomienie do czasu całkowitego ustąpienia ostrych objawów choroby. Leczenie uzupełniające stanowią zimne okłady oraz leki przeciwzapalne.W doleczaniu, konieczne jest stopniowane dozowanie wysiłków fizycznych, chodzenie w obuwiu o miękkiej i elastycznej podeszwie, wyposażonym w nieco podwyższony obcas.
Obuwie typu sportowego nie jest wskazane z racji braku obcasów (lub zbyt niskich obcasów). Stosowanie zabiegów łagodzących ból, bez jednoczesnego ograniczenia funkcji kończyny jest absolutnie niedopuszczalne. W stadium chronicznym choroby stopniuje się ruch i ćwiczenia oraz stosuje leki przeciwzapalne.
Przewlekanie się choroby dowodzi trwałego upośledzenia ukrwienia ścięgna z powodu „zamurowania” go w powłoce przerośniętego i stwardniałego ościęgna. W tych przypadkach konieczne jest chirurgiczne odbarczenie ścięgna.
Polepszenie ukrwienia ścięgna oraz wytworzenie nowego kolagenu umożliwia też tzw. skaryfikacja ścięgna (Dziak).
W przypadku stwierdzenia zaawansowanych zmian degeneracyjnych w samym ścięgnie konieczne jest wycięcie zmienionych fragmentów i rekonstrukcja ścięgna.
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Entezopatie&oldid=53713898”
Zapalenie ścięgien i pochewek ścięgnistych
Spis treści
Zapalenie ścięgien i pochewek ścięgnistych (łac. tendinitis et tendovaginitis) to jak sama nazwa wskazuje zapalenie ścięgna i/lub otaczającej go pochewki. Zapalenie dotyczy najczęściej obu wyżej wymienionych struktur, ale może również ograniczać się do jednej z nich.
Ścięgno – co to jest?
Ścięgno można porównać do grubego, plecionego sznura łączącego mięsień z kością, co umożliwia wykonywanie ruchów. Gdy wystąpi zapalenie ścięgna, w uszkodzonej okolicy pojawia się:
- obrzęk,
- ograniczenie ruchomości i ból, który dodatkowo nasilany jest przez ruch.
Zobacz wideo: Zerwanie ścięgna podeszwowego – przyczyny i skutki
Zapalenie ścięgien i pochewek ścięgnistych – gdzie występuje?
Zapalenie ścięgien i pochewek ścięgnistych występuje najczęściej w obrębie stawu:
- łokciowego,
- barkowego,
- skokowego,
- kolanowego,
ale może dotyczyć również innych stawów (np. palców rąk).
Reklama
Zapalenie ścięgien i pochewek ścięgnistych – przyczyny
Najczęstszą przyczyną zapalenia ścięgien i pochewek ścięgnistych jest uraz, spowodowany zazwyczaj przez stale powtarzający się bodziec o małym lub średnim nasileniu (np. długie pisanie na klawiaturze ze źle ułożonymi rękami).
Uszkodzenie ścięgna może również powstać w wyniku nagłego, silnego bodźca np.:
- rzut piłką nie poprzedzony rozgrzewką,
- mocne szarpnięcie ręką przy grze w tenisa lub nogą podczas gry w piłkę nożną.
Innymi czynnościami, które mogą doprowadzić do zapalenie pochewek ścięgnistych są m.in.:
- pielenie,
- grabienie,
- odśnieżanie,
- malowanie,
- szorowanie,
- kopanie łopatą.
Utrzymywanie niepoprawnej postawy ciała, w pracy lub w domu, również może sprzyjać rozwojowi zapalenie ścięgien.
Zapalenie ścięgien może również rozwinąć się w wyniku infekcji np. w przebiegu kiły lub gruźlicy lub w bardziej prozaicznym przypadku np. jako następstwo długiego przebywania w niesprzyjających warunkach atmosferycznych (zimno i wilgotno). Jednakże przyczyny infekcyjne należą raczej do rzadkich.
Takie choroby jak:
również mogą prowadzić do zapalenia ścięgien i pochewek ścięgnistych. Niektóre leki, szczególnie antybiotyki z grupy chinolonów, mogą zwiększać ryzyko rozwoju opisywanej tu choroby.
Zapalenie ścięgien i pochewek ścięgnistych – czynniki ryzyka
Jest kilka czynników, które mogą predysponować do wystąpienia zapalenia ścięgna i pochewki ścięgnistej:
- Siedzący tryb życia, brak rozgrzewki i odpowiedniego przygotowania przed wykonaniem danego ćwiczenia lub czynności – człowiek, który prowadzi siedzący tryb życia i nagle, bez odpowiedniej rozgrzewki, postanowi rozegrać 4-godzinny mecz tenisowy musi liczyć się z dużym ryzykiem wystąpienia u niego np. zapalenia ścięgna w okolicy stawu łokciowego lub barkowego.
- Praca w niewygodnej pozycji – np. sekretarka, która całymi godzinami pisze na komputerze z niewygodnie ułożonymi rękami musi liczyć się z ryzykiem wystąpienia u niej zapalenia ścięgien. Każda osoba pracująca w pozycji siedzącej również musi brać pod uwagę takie ryzyko.
- Nieprawidłowa technika wykonywania ćwiczeń fizycznych – np. niepoprawne trzymanie kija golfowego lub rakiety tenisowej może doprowadzić do rozwinięcia się zapalenia ścięgien okolicy stawu łokciowego.
- Osoby chorujące na reumatoidalne zapalenie stawów (RZS), łuszczycowe zapalenie stawów (ŁZS), dnę moczanową i inne choroby uszkadzające stawy również muszą mieć na uwadze możliwość pojawienia się u nich zapalenia ścięgien i pochewek ścięgnistych.
Zapalenie ścięgna – objawy
Zapalenie ścięgien i pochewek ścięgnistych objawia się najczęściej:
- bólem,
- tkliwością,
- ograniczeniem ruchu,
- obrzękiem w okolicy uszkodzenia.
Ból może wystąpić nagle lub narastać powoli oraz nasilać się po ruchu. Często po ustąpieniu bólu w miejscu uszkodzenia pojawia się sztywność (jako wynik narastającego obrzęku).
Proszę pamiętać, jeśli powyższym dolegliwościom będą towarzyszyły takie niepokojące objawy jak np.:
- ogólne uczucie osłabienia,
- gorączka,
- ból nie ograniczający się tylko do jednego miejsca, ale dotyczący wielu stawów/mięśni,
- długo utrzymująca się sztywność (szczególnie rano!),
należy niezwłocznie udać się do swojego lekarza rodzinnego. Mogą być to pierwsze oznaki poważniejszych chorób, które wymagają wdrożenia szybkiej diagnostyki i leczenia.
Zapalenie ścięgien i pochewek ścięgnistych – diagnostyka
Jeśli pomimo stosowania leczenia w domu dolegliwości nie ustąpią w przeciągu 5 do 7 dni, należy udać się do swojego lekarza rodzinnego.
Razem z nim pacjent będzie miał możliwość zadecydować, czy wymagana będzie konsultacja i leczenie u specjalisty (reumatologa, ortopedy).
Proszę pamiętać – jeśli dolegliwości są bardzo nasilone bądź wstąpią jakiekolwiek niepokojące objawy, trzeba przerwać leczenie w domu i natychmiast udać się do lekarza.
Lekarzowi należy dokładnie opisać sytuację, która według pacjenta zapoczątkowała problem. Ułatwi to określenie przyczyny uszkodzenia ścięgna oraz udzielenie odpowiednich zaleceń co do dalszego leczenia domowego.
Wczesna wizyta u lekarza pomoże w szybkim rozwiązaniu problemu. Zapobiegnie to ewentualnym, przyszłym, przewlekłym problemom ze ścięgnem.
Zbagatelizowanie problemu tylko wydłuży czas leczenia i w przyszłości może powodować nawracanie zapalenia ścięgna i jego pochewki, a nawet jego następowe naderwanie lub zerwanie.
Zapalenie ścięgien i ich pochewek może być skutkiem urazu (pojedynczego, a zarazem silnego bodźca lub stale powtarzającego się bodźca o stosunkowo niewielkim nasileniu).
Może również powstać w wyniku infekcji, choroby przewlekłej (RZS, ŁZS, dna moczanowa), stosowanych leków czy złej postawy ciała.
Niezależnie od mechanizmu, w jakim powstanie zapalenie ścięgna, skutek jest zazwyczaj ten sam – ból, obrzęk i ograniczenie ruchu w danym miejscu.
Zapalenie ścięgien i pochewek ścięgnistych – badania
Diagnoza zapalenia ścięgien i/lub pochewek ścięgnistych opiera się przede wszystkim na zebraniu wywiadu medycznego oraz dokładnym badaniu fizykalnym. Lekarz może zlecić również zrobienie zdjęcia RTG bolesnego miejsca (chociaż nie jest to konieczne do rozpoznania choroby).
W badaniu rentgenowskim (na zdjęciu RTG) nie widać ścięgien ani ich pochewek, ale ma ono na celu wykluczenie ewentualnych innych przyczyn dolegliwości jak np.
uszkodzenie elementów kostnych wchodzących w skład stawu lub obecności złogów wapniowych. W przypadku, gdy lekarz ma podstawy podejrzewać infekcję, może również zlecić badania krwi.
Wśród nich morfologię czy wskaźniki stanu zapalnego (OB, CRP).
Zapalenie ścięgna – leczenie
Leczenie zapalenia ścięgien i pochewek ścięgnistych opiera się na:
- odciążeniu chorego miejsca,
- fizykoterapii,
- ćwiczeniach ruchowych,
- leczeniu farmakologicznym (niesteroidowe leki przeciwzapalne – NLPZ, glikokortykosterydy),
- w przypadku infekcji na podawaniu antybiotyków,
- w przypadku, gdy leczenie farmakologiczne nie skutkuje, a zapalenia ścięgien nawracają, pacjent i lekarz mogą podjąć wspólnie decyzję o wdrożeniu leczenia chirurgicznego.
Zapalenie ścięgien i pochewek ścięgnistych – odciążenie chorego miejsca
Leczenie zapalenia ścięgien i pochewek ścięgnistych w pierwszej kolejności opiera się na odciążeniu chorego miejsca. Często odpoczynek w połączeniu z niewielką dawką leków niweluje problem. Długofalowe rozwiązanie będzie polegało np.
na zmianie pozycji pracy na wygodniejszą (wymianie krzesła, korekcji wysokości blatu do pisania), wprowadzeniu krótkich przerw w pracy, regularnych i odpowiednich rozgrzewek (minimum 10-minutowych) przed ćwiczeniami oraz właściwej ochronie stawów (dobrze dobrane ubranie w stosunku do warunków pogodowych czy warunków pracy).
W odciążeniu stawu mogą pomóc:
- usztywniacze,
- szyny,
- temblaki,
- ochraniacze (szczególnie przydatne przy uszkodzeniu nadgarstka),
a w przypadku urazu któregoś ze stawów kończyn dolnych (np. kolana) pomocne może być używanie laski (noszonej w ręce przeciwnej do chorej nogi).
Zapalenie ścięgien i pochewek ścięgnistych – fizykoterapia
Kolejną linią walki z zapaleniem ścięgien stanowi fizykoterapia. Mamy tu na myśli chłodne okłady na bolące miejsce.
Okłady należy stosować przez 10 do 15 minut dwa razy dziennie (zarówno w dniu wystąpienia bólu, jak i przez wszystkie dni kiedy ból i obrzęk się utrzymują).
Najlepszą formą schładzania jest ręcznik namoczony zimną wodą lub lód zawinięty w ręcznik i przyłożony do obrzękniętego miejsca. Takie okłady przynoszą najlepsze efekty we wczesnej fazie urazu.
W późniejszej fazie gojenia się ścięgna pomocne mogą być ciepłe natryski stosowane na chore miejsce. Warto spytać swojego lekarza lub fizjoterapeutę kiedy zastąpić zimne okłady ciepłymi. Przy nawracającym zapaleniu ścięgien lekarz może rozważyć zastosowanie laseroterapii, która okazała się skuteczna w zmniejszaniu bólu w przewlekłej formie tego schorzenia.
Zapalenie ścięgien i pochewek ścięgnistych – leki
Leczenie farmakologiczne opiera się na zażywaniu niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Można je przyjmować w formie tabletek (doustnie) lub w formie żelu wcieranego w bolące i obrzęknięte miejsce. Zarówno tabletki jak i żel dostępne są w aptekach bez recepty. Przed zażyciem leku należy zawsze przeczytać ulotkę i bezwzględnie stosować się do informacji tam podanych.
W przypadku nie ustępowania dolegliwości bólowych oraz obrzęku lekarz może podjąć decyzję o podaniu glikokortykosterydów („sterydów”, GKS). Sterydy podaje się w okolicę bolesnego miejsca, we wstrzyknięciach.
GKS nie zawsze prowadzą do zmniejszenia się bólu (około 20-30% chorych nie odczuwa poprawy).
Sterydy nie mogą być podawane często (zazwyczaj maksymalnie raz na 3 miesiące), co utrudnia ich stosowanie przy nawracających zapaleniach ścięgien.
Jeśli przyczyną zapalenia jest infekcja to oprócz leczenia przeciwzapalnego lekarz również przepisze antybiotyki w celu zwalczenia przyczyny infekcji.
Zapalenie ścięgien i pochewek ścięgnistych – zabiegi chirurgiczne
Przy zapaleniu ścięgien i pochewek ścięgnistych zabiegi chirurgiczne są rzadko potrzebne. Operację należy rozważyć, gdy leczenie farmakologiczne nie przynosi pożądanych rezultatów oraz gdy zapalenia nawracają z dużą częstością.
Zapalenie ścięgien i pochewek ścięgnistych – zalecenia
Każdy większy wysiłek fizyczny powinien być poprzedzony odpowiednią rozgrzewką. Jest to skuteczny sposób zapobiegania zapaleniu ścięgien. Ćwiczenia powinno rozpoczynać się powoli i stopniowo zwiększać obciążenie.
Osoby, które dużo piszą na klawiaturze powinny dbać o odpowiednie ustawienie klawiatury i ułożenie rąk (tak, aby nadgarstki nie pracowały) oraz pamiętać o okresowych przerwach w pracy.
Rozciąganie i wzmacnianie mięśni, korekcja wad postawy, zachowywanie poprawnej pozycji w pracy i w domu oraz dbanie o właściwą technikę wykonywanych ćwiczeń również chronią przed rozwinięciem się zapalenia ścięgien.
Jeśli podczas wykonywania jakiejkolwiek czynności pojawi się ból – przerwij ją! Odpocznij i ponów czynność później. Jeśli ból powróci zarzuć wykonywanie danej czynności i skonsultuj się z lekarzem.
Wczesna wizyta u lekarza pomoże w szybkim rozwiązaniu problemu. Zapobiegnie to rozwojowi sztywności oraz ewentualnym, przyszłym, przewlekłym problemom z danym stawem.
Ścięgno wymaga zazwyczaj około 6 tygodni do pełnego zagojenia się i tyle też musi wynosić przerwa w obciążaniu uszkodzonego miejsca.
W walce z nawracającymi stanami zapalnymi może być wymagana rezygnacja z niektórych ćwiczeń fizycznych lub modyfikacja stylu życia.
Zbagatelizowanie problemu tylko wydłuży czas leczenia i w przyszłości może powodować nawracanie zapaleń w danym miejscu, a nawet skutkować tzw. „zamrożonym stawem” – czyli nieodwracalnym ograniczeniem ruchomości w stawie. Pamiętaj – żadnych, nawet najdrobniejszych problemów zdrowotnych nie wolno lekceważyć!
Zapalenie ścięgien i pochewek ścięgnistych – domowe sposoby leczenia
Leczenie domowe zapalenia ścięgien i pochewek ścięgnistych obejmuje:
- odpoczynek,
- chłodne/ciepłe okłady na bolące/obrzęknięte miejsce (w zależności od czasu, jaki minął od urazu),
- unikanie ruchów, które zaostrzają problem,
- zażywanie NLPZ (doustnie lub w formie żelu).
Sztywność i przykurcze w stawach – zapobieganie
Aby zapobiec powstawaniu sztywności i przykurczów w stawach (szczególnie barkowych) należy codziennie wykonywać ćwiczenia mające na celu zachowanie pełniej ruchomości. Ćwiczenia należy wdrożyć w momencie, gdy tylko ustąpi ból związany z zapaleniem. Poniżej przedstawiamy przykładowe ćwiczenie mające na celu zapobieżenie powstania sztywności w stawie barkowym.
Połóż się na plecach, wyprostowane ramiona połóż na klatce piersiowej i złóż dłonie razem. Za pomocą zdrowego ramienia unieś chore aż do momentu gdy poczujesz ból (najlepiej jest, gdy możliwy jest pełny ruch w stawie). Następnie opuść ramię i powtórz to ćwiczenie 5 razy.
Ćwiczenie takie można wykonywać również w pozycji stojącej. Stań twarzą do ściany na odległość wyprostowanego ramienia.
Oprzyj dłoń chorego ramienia o ścianę i zacznij powoli „wchodzić” palcami na ścianę (jak na drabinę) aż do momentu, gdy wyżej już nie możesz.
Teraz wyprostuj maksymalnie ramię i przytrzymaj tak 20 sekund, a następnie wróć do pozycji wyjściowej. Ćwiczenie powtórz 5 razy.
Zapalenie ścięgien i pochewek ścięgnistych – kiedy wskazana operacja?
| Pytanie: | TAK | NIE |
| 1. Czy odpoczynek powoduje zmniejszenie bólu w stawie? | 1 | |
| 2. Czy stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych powoduje zmniejszenie bólu i/lub obrzęku w stawie? | 1 | |
| 3. Czy stosowanie glikokortykosterydów powoduje zmniejszenie bólu i/lub obrzęku w stawie? | 1 | |
| 4. Czy zapalenie ścięgna i/lub jego pochewki nawraca pomimo stosowania się do zaleceń lekarza (rozgrzewka przed ćwiczeniami, poprawa postawy ciała)? | 1 | |
| 5. Czy fizjoterapia (ochładzanie stawu, ćwiczenia ruchowe) powodują zmniejszenie bólu/obrzęku/sztywności w stawie? | 1 | |
| 6. Problem nie ustąpił w ciągu 8-12 tygodni. | 1 |
Im więcej punktów otrzymałeś w powyższym kwestionariuszu, tym poważniej powinieneś rozważyć leczenie operacyjne. Ostateczną decyzję zawsze dokładnie przedyskutuj ze swoim lekarzem prowadzącym i/lub lekarzem ortopedą.