Choroby aorty (tętniaki, choroby zastawki aortalnej )
Aorta jest główną, największą tętnicą w organizmie człowieka. Jej początek ma miejsce w lewej komorze serca, ten odcinek nazywany jest aortą wstępującą. Lewa komora serca tłoczy do aorty krew, a od niej odchodzą rozgałęzienia dostarczające krew do poszczególnych narządów. Aorta prowadzi przez klatkę piersiową aż do jamy brzusznej.
Dalsze jej odcinki nazywane są łukiem aorty, a jej najdłuższa część – aortą zstępującą. U zdrowego człowieka w pobliżu serca aorta ma zwykle średnicę około 40 mm, im dalej od serca, tym jej rozmiar maleje. Wpływ na jej rzeczywisty rozmiar ma oczywiście wiele czynników, takich jak wiek, płeć, wzrost, waga oraz wielkość ciśnienia tętniczego.
Z czasem, u każdego człowieka następuje naturalne poszerzanie się aorty, traci ona swoją elastyczność. Tętniak aorty to jej poszerzenie o więcej niż 50 % w stosunku do prawidłowej szerokości. Jest to stan niebezpieczny dla zdrowia i życia człowieka.
Im wcześniej tętniak aorty zostanie wykryty, tym szybciej lekarz kardiolog podejmie odpowiednie działania.
Tętniak może występować na każdym odcinku aorty, jednak najczęściej zdarza się to w jej odcinku brzusznym. Inną poważną wadą serca są wady zastawki aortalnej :
– niedomykalność zastawki aortalnej,
– zwężenie zastawki aortalnej.
Prawidłowo funkcjonująca zastawka aortalna zapobiega cofaniu się krwi z aorty do lewej komory. W momencie gdy dochodzi do rozkurczu, u zdrowego człowieka zastawka ta zamyka się i krew pompowana jest dalej.
Lekarz kardiolog diagnozuje niedomykalność zastawki aortalnej w przypadku gdy jej płatki zamykają się nieprawidłowo, co powoduje wsteczny przepływ krwi z aorty do lewej komory serca.
Dochodzi wówczas do nagromadzenia się tam zbyt dużej ilości krwi, komora serca jest przeciążona i jej praca upośledzona. Powoduje to powiększenie się rozmiarów mięśnia sercowego.
Podobnie do przerostu mięśnia lewej komory serca prowadzi zwężenie zastawki aortalnej.
Lekarz kardiolog stwierdza je u pacjentów, u których zmniejsza się pole powierzchni ujścia zastawki aortalnej, w stopniu, który utrudnia przepływ krwi z lewej komory serca do aorty.
Zwiększa się więc przez to automatycznie praca serca, które potrzebuje więcej siły do przepompowania odpowiedniej ilości krwi. Zdarza się, na szczęście rzadko, że występują obie wady zastawek jednocześnie; niedomykalność wraz ze zwężeniem zastawki aortalnej.
Zarówno tętniaki aorty jak i niedomykalność oraz zwężenie zastawki aortalnej, są poważnymi wadami serca i wymagają leczenia u lekarza kardiologa.
Tętniaki aorty mogą występować u pacjenta bezobjawowo lub z licznymi, zróżnicowanymi objawami.
Tętniaki bezobjawowe nie dające żadnych dolegliwości, rozpoznawane są przez lekarza kardiologa zwykle przypadkowo, podczas rutynowych badań diagnostycznych takich jak np. USG lub przy diagnostyce innych chorób.
Tętniaki objawowe charakteryzują się bólem w okolicy w której występują; w klatce piersiowej lub jamie brzusznej.
Tętniaki występujące w klatce piersiowej powodują też czasem ból promieniujący w okolice pleców, połączony często z chrypką i krwiopluciem, uczucie mocnego osłabienia, duszności.
Tętniak aorty brzusznej objawia często się bólem w okolicy lędźwiowo – krzyżowej, promieniującym w okolice krocza. Przy występowaniu dużych tętniaków pacjent ma uczucie „pulsowania” w klatce piersiowej bądź jamie brzusznej, a lekarz kardiolog może wówczas zwykle wyczuć poprzez skórę tętniącego guza.
Większość objawów nasila się po wzmożonym wysiłku fizycznym i wzroście ciśnienia tętniczego. Tętniaki dzielą się ogólnie na workowate i wrzecionowate. Te pierwsze, wyglądające jak uwypuklenie części ściany tętnicy w postaci małego worka, pękają częściej.
Wrzecionowate rzadko są źródłem krwotoków, pękają rzadko, za to dochodzi w nich do powstawania skrzeplin, doprowadzających często do udaru niedokrwiennego w pniu mózgu.
Niedomykalność zastawki aortalnej może przez długi czas przebiegać bezobjawowo. Zwykle pacjent skarży się na przewlekłe, nieuzasadnione zmęczenie. Ostra, przewlekła forma niedomykalności zastawki aortalnej objawia się zwykle:
- – częstym uczuciem duszności,
- – trudnością w oddychaniu,
- – słabą wydolnością fizyczną,
- – bólem w obrębie klatki piersiowej,
- – kołataniem serca,
- – zawrotami głowy i omdleniami, które następują na skutek przejściowego niedokrwienia mózgu,
- – dużą różnicą podczas badania ciśnienia tętniczego pomiędzy ciśnieniem skurczowym i rozkurczowym. Zwężenie zastawki aortalnej daje podobne objawy:
- – bóle,
- – omdlenia, zawroty głowy,
- – kołatanie serca,
- – obrzęk płuc, trudności z oddychaniem,
- – słabą wydolność fizyczną,
- – zaburzenia widzenia jako efekt nieodpowiedniego dopływu krwi do mózgu,
- – zjawiska osłuchowe; szmery, które kardiolog może stwierdzić podczas badania stetoskopem
i inne. Zdarza się niestety, że pierwszym i jedynym objawem nierozpoznanej wcześniej choroby jest nagły zgon sercowy. Może się to zdarzyć zarówno w przypadku pękniętych tętniaków jak i innych chorób aorty, gdzie powodem bywa migotanie komór czy obrzęk płuc.
Przyczyny występowania
- Główne przyczyny występowania tętniaków aorty to :
- – skutek procesów miażdżycowych,
- – nadciśnienie tętnicze,
- – niedomykalność zastawki aortalnej,
- – urazy fizyczne,
- – gwałtowny, duży wysiłek fizyczny,
- – powikłanie po przewlekłych stanach zapalnych,
- – wrodzone defekty budowy aorty o podłożu genetycznym (np. u osób z zespołem Marfana),
- – reumatoidalne zapalenie stawów (RZS),
- – przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP),
– kiła. Prawdopodobieństwo wystąpienia tętniaków aorty wzrasta wraz z wiekiem, częściej dotyka mężczyzn. Negatywny wpływ mogący przyczyniać się do pojawienia się tętniaków aorty ma palenie papierosów.
- Podobną patogenezę stwierdza lekarz kardiolog w przypadku niedomykalności czy zwężenia zastawki aortalnej.
- Przyczyny niedomykalności zastawki aortalnej:
- – miażdżyca, zmiany zwyrodnieniowe z wtórnym wapnieniem,
- – powikłania po-infekcyjne, zwłaszcza w przypadku zapalenia wsierdzia, chorób reumatycznych jak np. reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS), gorączki reumatycznej, zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa,
– wada wrodzona (u ok. 1% chorych).
Przyczyny zwężenia zastawki aortalnej to również zwykle wady nabyte związane z wiekiem pacjenta, niekiedy wywołane chorobą reumatyczną lub infekcjami. Wady genetyczne lekarz kardiolog stwierdza równie rzadko, u 1% badanych. Niekiedy przyczyny występowanie tych chorób bywają nierozpoznane. Czynniki mające wpływ na proces zwyrodnienia zastawki aorty to:
- – nieleczone nadciśnienie tętnicze,
- – choroby układu krążenia ( dislipidemie),
- – cukrzyca,
- – nadczynność przytarczyc,
- – niewydolność nerek,
- – nadwaga, siedzący tryb życia,
- – palenie tytoniu,
– zaawansowany wiek. Choroby aorty częściej dotykają mężczyzn, choć występują także u kobiet oraz dzieci.
Diagnostyka
Bardzo często tętniaki aorty, zwłaszcza małe i bezobjawowe, diagnozowane są przypadkowo, przy okazji badań przeprowadzanych w związku z innymi chorobami i dolegliwościami.
Przy podejrzeniach tętniaka aorty wykonuje się zwykle najczęściej w pierwszej kolejności Echo serca. Dzięki temu badaniu lekarz kardiolog może zdiagnozować tętniaka aorty wstępującej oraz łuku aorty, czyli położonych w obrębie klatki piersiowej. Inne badania pozwalające określić występowanie i rozmiar tętniaka to:
- – USG,
- – tomografia komputerowa, – rezonans magnetyczny,
- – angiografia.
Tętniak aorty jamy brzusznej jest zwykle łatwiej diagnozowany niż tętniak aorty w obrębie klatki piersiowej. Jeśli jest on dużych rozmiarów, często lekarz kardiolog może go wykryć podczas badania palpacyjnego jamy brzusznej.
Jeśli chodzi o niedomykalność zastawki aortalnej, zwykle pierwsze podejrzenie może mieć kardiolog podczas badania stetoskopem; jeśli stwierdzi charakterystyczne, odbiegające od normy, szmery rozkurczowe. Również pomiary ciśnienia tętniczego wykazujące dużą różnicę pomiędzy ciśnieniem skurczowym i rozkurczowym mogą być podstawą do dalszych badań. Lekarz kardiolog zleca następnie zwykle:
- – badanie elektrokardiograficzne (EKG) – może ono wykazać cechy przerostu i przeciążenia lewej komory oraz komorowe zaburzenia rytmu serca,
- – RTG klatki piersiowej – dzięki niemu przy stanie przewlekłym niedomykalności zastawki aortalnej obserwuje się powiększenie lewej komory, poszerzenie aorty wstępującej i łuku aorty, przy bardzo poważnym stanie – zastój w krążeniu płucnym,
- – Echokardiografia (Echo serca ) – pozwala określić stan jakościowy i ilościowy wady serca; kardiolog może poznać wymiary jam serca i aorty, stwierdzić ewentualne uszkodzenia płatków zastawki oraz ocenić ogólnie wydolność czynności skurczowej lewej komory serca.
Niedomykalność zastawki aortalnej może mieć różne wielkości i w związku z tym różne zasięgi fali zwrotnych. Wielkość wady stanowi o wyborze dalszego leczenia.
Podobne postępowanie diagnostyczne; EKG, RTG i Echo serca zleci lekarz kardiolog przy podejrzeniu zwężenia zastawki aortalnej. Zmiany mogą być łagodne, umiarkowane lub duże, od ich wielkości zależy dalsze leczenie wady serca.
Leczenie
Lekarz kardiolog decyduje o postępowaniu leczniczym w przypadku tętniaka aorty biorąc pod uwagę tempo jego wzrostu i wielkość. Celem leczenia jest zapobieganie pęknięciu tętniaka.
Przy tętniaku o średnicy 5 cm i większym oraz obserwacji szybkiego jego wzrostu, istnieje duże prawdopodobieństwo jego pęknięcia, wówczas lekarz podejmuje decyzję o interwencji chirurgicznej. Niekiedy przy mniejszym tętniaku, ale przy dużym ryzyku jego pęknięcia (np.
gdy tętniak połączony jest z pęknięciem blaszki miażdżycowej ściany aorty), kardiolog również może zdecydować o zabiegu.
Dostępne metody chirurgiczne: – metoda tradycyjna (klasyczna) – polega na otwarciu chirurgicznym klatki piersiowej lub jamy brzusznej, wycięciu tętniaka i wszczepieniu odpowiedniej protezy z tworzywa sztucznego. Najczęściej przeprowadza się ją jako zabieg planowany przy tętniakach aorty wstępującej i łuku aorty.
– Stentgraft – metoda polegająca na wprowadzeniu protezy wewnątrz-naczyniowo, czyli przez światło tętnicy udowej. Protezę kardiolog mocuje przy pomocy metalowego stentu. Musi być ona idealnie dobrana do rozmiarów naczyń, wykonuje się ją indywidualnie dla każdego pacjenta.
Stentgraft to nowocześniejsza metoda; mniej inwazyjna, krótsza, z krótszym czasem hospitalizacji, jednak obciążona ryzykiem powikłań.
Niekiedy w przypadku tętniaków rozwarstwiających się lekarz może podjąć decyzję o zszyciu ścian tętnicy lub rozcięciu przegrody pomiędzy dwoma kanałami rozwarstwienia.
W przypadku tętniaków nie zakwalifikowanych przez lekarza kardiologa do zabiegu leczenie opiera się na obserwacji w badaniach obrazowych, eliminacji czynników powodujących choroby naczyniowo- sercowe oraz ewentualnym leczeniu farmakologicznym.
W takim przypadku ważne jest wyregulowanie i utrzymanie na prawidłowym poziomie ciśnienia krwi i cholesterolu, z leków stosuje się przede wszystkim β – blokery. Przy chorobach niedomykalności zastawki aortalnej również wszystko zależy od rozmiarów wady.
W jej łagodnym przebiegu, braku uciążliwych objawów i prawidłowej pracy serca, leczenie nie jest konieczne. W pozostałych przypadkach stosuje się leczenie zachowawcze bądź bardziej radykalne, inwazyjne.
Leczenie zachowawcze, farmakologiczne, polega na podawaniu przez lekarza kardiologa leków rozszerzających naczynia, ma to na celu zmniejszenie fali zwrotnej. Stosuje się je szczególnie u pacjentów, u których występuje prawidłowa praca lewej komory serca, nawet przy dużej niedomykalności zastawki aortalnej.
Jest to wskazanie także u chorych, u których należy unormować krążenie w procesie przygotowania przedoperacyjnego, a także na stałe u pacjentów, u których zabiegi operacyjne są wykluczone ze względu na ogólny stan zdrowia.
Leczenie inwazyjne, operacyjne, polega na wymianie u pacjenta przez lekarza kardiologa uszkodzonej zastawki na zastawkę sztuczną. Popularna jest tzw. operacja metodą Bentalla, podczas której dokonuje się zamiany trzech części aorty; zastawki aorty, części wstępującej aorty oraz pnia aorty.
Wszczepia się w to miejsce mechaniczną lub biologiczną zastawkę aortalną wraz z protezą aorty wstępującej, do której lekarz doprowadza ujścia naczyń wieńcowych. Jeśli nie jest konieczna wymiana wszystkich trzech części, prowadzi się zabiegi o mniejszym zakresie. Sztuczne zastawki serca wymagają zażywania przez pacjenta do końca życia leków przeciwzakrzepowych. Bywa też, że te zastawki ulegają zużyciu. O ile to możliwe, lekarz kardiolog decyduje więc często o wymianie tylko części wstępującej aorty bez naruszenia prawidłowej zastawki.
Przy zwężeniu tętnicy aortalnej również stosuje się dwustopniowy system leczenia. Przy łagodnej wadzie, gdy zwężenie ( stenoza) jest niewielka lub umiarkowana, lekarz kardiolog wprowadza leczenie zachowawcze.
Przy ciężkiej wadzie konieczne są działania chirurgiczne, polegające na wymianie całej zastawki lub już terapii półinwazyjnej, zwanej walwutomią.
Podczas tego zabiegu kardiolog podczas wprowadzonego przez skórę cewnika z balonem rozkleja lub rozrywa zrośnięte płatki zastawki. Walwulotomia jest skutecznym i dość bezpiecznym zabiegiem, z bardzo rzadkimi powikłaniami w postaci niedomykalności zastawki.
Niekiedy jednak u pacjenta występują przeciwwskazania do wykonania tego zabiegu, np. zatorowość lub zwapnienie aparatu podzastawkowego, wówczas konieczny jest pełny zabieg operacyjny z wymianą zastawki.
Skuteczność leczenia zależy od szybkiej, prawidłowej diagnostyki, ciężkości wady oraz doświadczenia i umiejętności lekarza kardiologa.
Czytaj więcej o diecie i rehabilitacji w chorobach aorty.
Konsekwencje braku leczenia
Nieleczone choroby aorty, o ile nie są to niewielkie zmiany fizjologiczne, mają zwykle tragiczne konsekwencje. Najgroźniejszym powikłaniem tętniaka jest jego pęknięcie, które może doprowadzić do dużej utraty krwi, krwotoku do śródpiersia lub jamy otrzewnej i wówczas następuje zgon.
Jeśli krwotok następuje do przestrzeni zaotrzewnej możliwa jest jeszcze niekiedy szybka interwencja chirurgiczna. Pęknięciu tętniaka towarzyszy silny ból brzucha, okolicy lędźwiowo – krzyżowej i krocza. Zgon następuje u ok. 80 % przypadków pęknięcia tętniaka aorty.
Tętniak, nawet jeśli nie pęknie, uciska na sąsiadujące narządy i upośledza ich funkcjonowanie. Czasem prowadzi też do niedomykalności zastawki aortalnej i następnie do niewydolności serca. Nagły zgon może być również wynikiem migotania komór, spowodowanym przez nieleczone lub niezdiagnozowane zwężenie zastawki aortalnej.
Następuje to zwykle po ok. 2 latach od wystąpienia niewydolności serca. Nieleczone zwężenie aorty daje powikłania w postaci powikłań ciśnienia tętniczego, udarów mózgu, tętniaków aorty, choroby niedokrwiennej serca oraz zastoinowej niewydolności serca. Częstym powikłaniem jest też infekcyjne zapalenie wsierdzia.
Również niedomykalność zastawki aorty może mieć tragiczne skutki. Z czasem prowadzi ona do przeciążenia lewego przedsionka, zmian morfologicznych i niewydolności serca.
Najgorszymi konsekwencjami jest migotanie przedsionków, które poprzez wytwarzanie skrzeplin może być powodem udaru mózgu. W ostrych, przewlekłych stanach może nastąpić zawał, który zwykle bywa śmiertelny.
Chorób aorty nie można więc absolutnie lekceważyć i w przypadku jakichkolwiek podejrzeń czy objawów, należy natychmiast zgłosić się do lekarza kardiologa.
Profilaktyka
Nie wszystkie przyczyny występowania chorób aorty zostały w pełni poznane. Ogólnie przyjmuje się wobec nich profilaktykę jak przy innych chorobach układu sercowo – naczyniowego i ma ona olbrzymie znaczenie.
Należy do niej zaprzestanie palenia tytoniu, zdrowa, zrównoważona dieta, regularna aktywność fizyczna, dobrana do potrzeb i możliwości konkretnego człowieka, walka z nadwagą,kontrola i leczenie chorób przewlekłych takich jak cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, POChP, choroby tarczycy i inne.
Ważne jest szczególnie utrzymanie prawidłowego ciśnienia krwi i poziomu cholesterolu.
- Wpływ na to ma dieta i szeroko pojęty styl życia.
- Prosimy czytać więcej na ten temat w zakładce – nadciśnienie tętnicze – rehabilitacja, dieta
- Bibliografia:
- Michalak A, Michalak K, Bocian R i wsp. Jak zmienia się ocena stanu jakości życia u chorych po operacji z powodu tętniaka aorty brzusznej. Piel Chir Angiol 2009; 3: 93-109.
- Andrzej Szczeklik Choroby wewnętrzne. Kraków: Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2010. ISBN 978-83-7430-216-6.
- Wojciech Noszczyk: Chirurgia repetytorium. Warszawa: PZWL, 2009. ISBN 978-83-200-3843-9.
FAQ:
- Żeby uratować życie, musieli zatrzymać serce
- Wyjątkowa operacja z celowym zatrzymaniem serca w Bytomiu
- Nowatorska operacja w polskim szpitalu. Lekarze trzykrotnie zatrzymali serce pacjentki
- Wyjątkowa operacja z celowym zatrzymaniem serca w Bytomiu
- Nowatorska operacja tętniaka
- Bytom: nietypowa operacja kobiety. Trzy razy zatrzymano akcję serca
- Wyjątkowa operacja z celowym zatrzymaniem serca w Bytomiu
- Operacja tętniaka przeprowadzona przez lekarzy Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego w Bytomiu
- Zatrzymali serce pacjentki, żeby uratować życie. Nowatorska operacja w Bytomiu
- By zoperować tętniaka, celowo, trzykrotnie zatrzymali akcję serca. Wyjatkowa operacja w Bytomiu
- Lekarze, żeby uratować życie pacjentce, musieli zatrzymać serce
- Była trzykrotnie uśmiercana, po to, by żyć
- Żeby uratować życie, musieli zatrzymać serce
- Pionierska operacja w Polsce. Żeby uratować pacjentkę, musieli zatrzymać jej serce
- Aneta musiała umrzeć trzy razy, żeby żyć
- Wyjątkowa operacja z celowym zatrzymaniem serca w Bytomiu
- Serce stanęło w Bytomiu
- Trzykrotnie zatrzymali serce 32-latki, żeby zaklipsować tętniaka
- Trzykrotnie zatrzymali serce 32-latki, żeby zaklipsować tętniaka
- Trzykrotnie zatrzymali serce, by uratować życie
- Zatrzymali serce trzy razy, by zrobić operację ratującą życie
- By uratować życie, zatrzymali serce. Pionierska metoda sukcesem polskich lekarzy
- Zatrzymali serce pacjentki, żeby uratować jej życie
- Pani Aneta wyznaje: trzy razy zatrzymali mi serce
- Zatrzymali serce, by leczyć
- Ostrzega przed zawałem i smiercią! Testy najnowszego USG wewnatrznaczyniowego w bytomskiej ‘Czwórce’
- Tętnice bez tajemnic. USG najnowszej generacji
- Bytom: Testowano nowoczesny sprzęt do badania naczyń krwionośnych
- Kardiologiczny Rolss-Royce
- Bytom: szpital testuje najnowsze USG wewnatrznaczyniowe
- Takiego badania nie robiono jeszcze w Polsce. Podjęli się go lekarze z Bytomia
- Superagent w szpitalu w Bytomiu. Pomaga lekarzom i chorym
- Nowy sprzęt w szpitalu. USG naczyń
- Ostrzega przed zawałem i śmiercią. Testy najnowocześniejszego USG wewnątrznaczyniowego odbyły sie w bytomskiej ‘Czwórce’
- Ta maszyna ostrzega przed zawałem
- Sprzęt ostrzega przed zawałem – teraz testują go w Bytomiu
- Pionierski zabieg w Bytomiu
- Bytom: testy najnowoczesniejszego USG w Polsce
- Najnowocześniejsze USG w kraju
- Ostrzega przed zawałem i śmiercią
- Lekarze testowali urządzenie ostrzegające przed śmiercią
- 700 osób przebadanych. 43 wykryte tętniaki
- Bytom: 700 osób przebadanych. 43 wykryte tętniaki
- 700 przebadanych, 43 wykryte tętniaki podczas darmowych badań w Bytomiu
- W jeden dzień w jednym szpitalu wykryli 43 tętniaki. Dwie osoby muszą iść na stół operacyjny
W Bytomiu przebadali ok. 700 osób. 43 z nich są chore
- Bytom: ok. 700 osób przebadanych w kierunku tętniaka
- Bezpłatne badania przesiewowe w Bytomiu. W ciągu jednego dnia wykryto tętniaka u 43 osób
- Bytom i badania tętniaka. Oto dowód, dlaczego warto się badać
Przebadano ok. 700 osób w kierunku tętniaka. Wykryto go u 43
Bytom: 43 wykryte tętniaki podczas darmowych badań
Bytom: wykryto aż 43 tętniaki w jeden dzień. Dwa wymagały natychmiastowej operacji!
Bytom: badania profilaktyczne uratowały im życie!
Akcja lekarzy z Bytomia wykryła 43 tykające bomby!
Ok. 700 osób przebadanych przesiewowo w kierunku tętniaka. Wykryto go u 43
- Pacjent odratowany po operacji pękniętego tętniaka aorty brzusznej
- Tętniak może zabić. Bezpłatne badania w bytomskim szpitalu
- Zanim pęknie tętniak
- Zanim pęknie tętniak – bezpłatne badania bez skierowania
- Sprawdź, czy nie masz tętniaka. Szpital w Bytomiu zaprasza na badania
- Sprawdź, czy nie masz tętniaka. Bezpłatnie w Bytomiu
- Sprawdź, czy nie masz tętniaka. Bezpłatnie w Bytomiu
- Bytom. Badania przesiewowe w kierunku tętniaka
- Zanim pęknie tętniak
- Bytom: 18 marca badania przesiewowe w kierunku tętniaka
- Zanim pęknie tętniak. Jutro bezpłatne badania w bytomskim szpitalu
- Tętniak ukryty zabójca. W Bytomiu możesz sprawdzić, czy Ci grozi
- Sprawdź, czy masz w brzuchu tykającą bombę
Tykająca bomba w Twoim ciele? Zbadaj się!
- Implant Slider wchodzi na sale operacyjne świata
- Patent z Polski na salach operacyjnych całego świata
- ‘Zęby rekina’ ratują kręgosłup. Patent wypróbowany w Bytomiu podbija świat
- Nowatorska metoda leczenia kręgosłupa
- Polski wynalazek pomoże milionom osób!
- Wszczepili mi implant wielkości klocka Lego!
- Patent z Polski wchodzi na sale operacyjne świata
- Wynalazek z Polski nową metodą leczenia chorych na kręgozmyk
- Fotograficzna relacja z wizyty dziennikarzy TVN24 w naszym szpitalu
- Kręgosłup z zębem
- Implant jak zęby rekina
- Nowa metoda leczenia kręgozmyku
- Dializa ratuje życie
- Dializa ratuje życie
- Detektorem w raka. Sonda SentiMag w bytomskiej ‘Czwórce’
- Detektorem w raka. Sonda SentiMag w szpitalu w Bytomiu
- Detektorem w raka
- Detektorem w raka
- W Bytomiu mają detektor komórek nowotworowych
- Sonda, która poznaje raka
- Bytom: w szpitalu nr 4 pracuje sonda. Pomoże chorym na raka piersi i czerniaka
- Bytomscy neurochirurdzy mają neuronawigację
- Bytom: Model mózgu w wirtualnej przestrzeni. Szpital ma nowoczesny sprzęt
- Bytomscy neurochirurdzy mają neuronawigację
- Bytomscy neurochirurdzy mają neuronawigację
- Neurochirurdzy z Bytomia korzystają z neuronawigacji
- Bytomscy neurochorurdzy mają neuronawigację
- Bytomscy neurochirurdzy mają neuronawigację
- Neuronawigacja w szpitalu
- Neuronawigacja dostępna na Śląsku
- Bytomscy neurochirurdzy mają neuronawigację
- Bytomscy neurochirurdzy mają neuronawigację
Za płatem czołowym skręć w lewo….
- Nawigacja prowadzi do wyleczenia
- Bytom: szpital wojewódzki ma neuronawigację
- Bytom: Szpital ‘Górniczy’ z najnowcześniejszym sprzętem
- Bytomscy neurochirurdzy mają neuronawigację
Tętniak pozawałowy serca
Tętniak pozawałowy serca (Aneurysma cordis) to uwypuklenie ściany serca, zmienionej bliznowato w wyniku zawału. Zawał serca jest martwicą mięśnia sercowego, spowodowaną zamknięciem światła tętnicy wieńcowej.
Blizna zawałowa nie ma zdolności kurczenia się. Podczas pracy serca obszar blizny ulega rozciąganiu, co doprowadza do ścieńczenia grubości ściany serca i uwypuklenia jego fragmentu.
Tętniak pozawałowy powstaje u co dziesiątego chorego na zawał serca. Zazwyczaj rozwija się na lewej ścianie w okolicy koniuszka serca. Im większa powierzchnia serca ulega martwicy, tym większe jest ryzyko powstania tętniaka. Właściwe leczenie reperfuzyjne zawału serca zapobiega powstawaniu tętniaków.
Wyróżnia się dwa rodzaje tętniaków pozawałowych serca:
- tętniak prawdziwy – zbudowany jest z wsierdzia, mięśnia sercowego i osierdzia (wszystkie trzy warstwy tworzące ścianę serca);
- tętniak rzekomy – występuje częściej, zwykle zbudowany jest z nasierdzia i osierdzia.
Tętniak ściany przedniej – podejrzewany jest w przypadku przetrwałego uniesienia odcinka ST w badaniu EKG. Często powiązany jest z bólami wieńcowymi i zaburzeniami rytmu. Do diagnostyki tętniaków stosowane jest badanie ECHO serca.
Rozpoznanie i powikłania tętniaka pozawałowego serca
Tętniak pozawałowy jest złym czynnikiem rokowniczym. Aż sześciokrotnie zwiększa ryzyko zgonu po przebytym zawale. Dodatkowo może powodować niewydolność serca, arytmie komorowe i powikłania zakrzepowo-zatorowe, takie jak udar niedokrwienny mózgu.
Tętniak serca daje charakterystyczne zmiany w badaniu EKG. Dochodzi do trwałego, nie cofającego się po zawale, uniesienia odcinka ST w odprowadzeniach przedsercowych V2, V3 i V4. Ostateczne rozpoznanie ustala się za pomocą badania echokardiograficznego.
Leczenie tętniaka pozawałowego serca
Wśród wskazań do operacyjnego leczenia tętniaka wyróżniamy: wystąpienie tętniaka lewej komory z uporczywymi zaburzeniami rytmu i przyśpieszoną częstością serca, dusznicę bolesną, niewydolność zastoinową serca, a także brak pozytywnych efektów klinicznych po leczeniu zachowawczym lub inwazyjnym metodami przezskórnymi.
Wyróżniamy dwa rodzaje leczenia tętniaka pozawałowego serca:
- zachowawcze – leki obniżające obciążenie serce, antyarytmiczne, przeciwzakrzepowe;
- operacyjne – postępowanie operacyjne polega na kardiochirurgicznym usunięciu tętniaka (aneuryzektomia). Zabieg ten polega na wycięciu tętniaka i usunięciu skrzeplin przyściennych. Następnie brzegi wrót zszywa się lub na powstały otwór naszywa się łatę dakronową. Zabieg taki nazywamy operacją sposobem Dora. Śmiertelność w czasie operacji waha się od trzech do siedmiu procent.
Pozostałymi uzupełniającymi zabiegami wykonywanymi w przypadku tętniaków pozawałowych serca są:
- resekcja wsierdzia,
- ablacja prądem częstotliwości radiowej mająca na celu usunięcia ogniska arytmogennego,
- pomostowanie aortalno-wieńcowe (CABG) – zabieg zwany potocznie wszczepieniem by-pass’ów. Polega na wykonaniu pomostu naczyniowego między aortą a końcowym odcinkiem tętnicy wieńcowej w celu ominięcia zwężonego odcinka, powodującego niedokrwienie mięśnia sercowego.
Zawał mięśnia sercowego jest to martwica komórek mięśniowych określonego obszaru serca, wywołana zamknięciem światła naczynia…
W wyniku zawału serca (jest to martwica mięśnia sercowego spowodowana zamknięciem światła naczynia wieńcowego) dochodzi do…
Tętniak rozwarstwiający aorty jest to pęknięcie błony środkowej ściany aorty. Najczęściej dochodzi do powstania tętniaka…
Klasyczny tętniak to odcinek naczynia tętniczego, który, na skutek zmian chorobowych lub wrodzonej wady dotyczącej ściany…
U 10% pacjentów z infekcyjnym zapaleniem wsierdzia dochodzi do powikłań mózgowych. Około ¼ tych powikłań stanowi tętniak…
Grupa dla osób, które przeszły zawał serca. Dowiedz się jak wyglądają objawy zawału, jak należy postąpić w przypadku zawału serca oraz jakie mogą wystąpić po nim komplikacje….
Grupa dla osób ze zdiagnozowanym tętniakiem naczyń krwionośnych. Możesz tu porozmawiać o swoich dolegliwościach, leczeniu i zabiegach, a także ryzyku jaki ze sobą niosą.
Nie przegap tętniaka – zbadaj się! | Serwis Zdrowie
- POLEĆ
- TWEETNIJ
- UDOSTĘPNIJ
- Pobierz
Rys. Krzysztof ‘Rosa’ Rosiecki
Choroby układu krążenia to nie tylko choroby serca. To co się dzieje w aorcie, żyłach i mniejszych tętnicach jest nie mniej istotne dla zdrowia i życia – np. nieleczone tętniaki aorty brzusznej grożą pęknięciem, którego 80 proc. chorych nie przeżyje. To dlatego Ministerstwo Zdrowia zdecydowało się sfinansować ogólnopolski program bezpłatnych badań profilaktycznych, dedykowany temu konkretnemu problemowi
Skąd się biorą tętniaki i jak się je leczy
Tętniaki aorty brzusznej powstają wskutek osłabienia ściany tętnicy. Najczęstszą ich przyczyną u ludzi młodych jest uraz, zaś u starszych – miażdżyca. Nieleczony może doprowadzić do nagłego zgonu. Niestety długo nie daje objawów.
– Tętniak może rosnąć zupełnie bezobjawowo, nawet do dużej średnicy. Normalnie aorta człowieka ma średnicę około 2 cm, natomiast do operacji kwalifikujemy chorych, których tętniak osiągnął średnicę 5,5 cm (u mężczyzn) i 5,2 cm (u kobiet).
Ryzyko pęknięcia tętniaka o średnicy poniżej 5,5 cm wynosi mniej więcej 1 proc. rocznie. Natomiast jeżeli tętniak przekracza średnicę 5,5 cm, odsetek ten zwiększa się 3-4-krotnie – mówi prof.
Piotr Andziak, który kieruje Kliniką Chirurgii Ogólnej i Naczyniowej CSK MSWiA w Warszawie, gdzie wykonywane są badania diagnostyczne w ramach wspomnianego, ministerialnego projektu.
Warto wiedzieć, że tętniak o średnicy 8 cm pęka w ciągu roku średnio u 20 proc. chorych.- Ludzie do momentu pęknięcia mogą nie mieć żadnych objawów. Dlatego zależy nam na wczesnej diagnostyce tego schorzenia – tłumaczy lekarz.
Aż 80 proc. chorych z pękniętym tętniakiem umiera tam, gdzie zastała ich choroba, czyli najczęściej w domu. Spośród tych, którzy przeżyją pęknięcie, dotrą do szpitala, a następnie zostaną zoperowani, przeżyje połowa. Śmiertelność jest więc bardzo duża, co wiąże się z masywną utratą krwi i niedokrwieniem ważnych dla życia narządów.
Jak i gdzie sprawdzić czy ma się tętniaka
– Jeśli systematycznie kontrolujemy chorych z tętniakami aorty, oceniamy średnicę aorty i wielkość tętniaka, możemy chorego przygotować i zoperować w trybie planowym. Odsetek powikłań po planowej operacji nie przekracza 2-3 proc. Stąd nasze dążenie do tego, żeby operować chorych planowo, a nie w trybie doraźnym – wyjaśnia specjalista.
Ważne jest również to, że dzięki dostępności badań ultrasonograficznych zmniejsza się w Polsce liczba chorych operowanych ze względu na to, że pękł im tętniak. Obecnie rocznie tego rodzaju zabiegów jest ok. 600-800. Tymczasem, liczba tętniaków aorty brzusznej operowanych planowo przekracza 3000 w skali roku.
Dotychczas w Polsce prowadzone były wyłącznie regionalne programy przesiewowe związane z tym problemem – teraz dostępny jest pierwszy projekt profilaktyczny o charakterze ogólnopolskim. Łącznie akcja ta prowadzona jest w ponad 20 szpitalach, w różnych województwach. Gdzie konkretnie? Poniżej przedstawiamy listę placówek, które biorą w niej udział:
- Uniwersytecki Szpital Kliniczny im. Jana Mikulicza-Radeckiego we Wrocławiu (Klinika Chirurgii Naczyniowej, Ogólnej i Transplantacyjnej)
- Wojewódzki Szpital Specjalistyczny we Wrocławiu
- Szpital Uniwersytecki Nr 1 im. dr Antoniego Jurasza w Bydgoszczy
- Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 1 w Lublinie
- Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w Łodzi
- Wojewódzkie Wielospecjalistyczne Centrum Onkologii i Traumatologii im. M. Kopernika w Łodzi
- Krakowski Szpital Specjalistyczny im. Jana Pawła II w Krakowie
- Centralny Szpital Kliniczny MSWiA w Warszawie
- Mazowiecki Szpital Bródnowski w Warszawie Sp. z o.o.
- Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Opolu
- Szpital Specjalistyczny im. Edmunda Biernackiego w Mielcu
- Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Białymstoku
- Uniwersyteckie Centrum Kliniczne w Gdańsku
- Wojewódzki Szpital Specjalistyczny Nr 4 w Bytomiu
- Wojewódzki Szpital Zespolony w Kielcach
- Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Olsztynie
- Szpital Kliniczny Przemienienia Pańskiego Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
- WSS w Szczecinie.
Badania profilaktyczne w ramach akcji są bezpłatne, i co ważne – po badaniach chorzy mają zapewnianą dalszą opiekę. – Jeżeli u badanej osoby stwierdzimy poszerzenie aorty, zostanie ona skierowana do poradni chirurgii naczyniowej i tam dalej będzie obserwowana.
Każdy chory objęty taką opieką będzie miał wykonywane badania ultrasonograficzne raz do roku, a jeżeli tętniak przekroczy wielkość 4,5 cm, raz na 6 miesięcy.
W momencie kiedy tętniak osiągnie średnicę, która będzie kwalifikowała go do operacji, zostanie skierowany do szpitala celem jej przeprowadzenia – wyjaśnia specjalista.
Akcja będzie trwała do 2020 roku.
Jak zmniejszyć ryzyko rozwoju tętniaka
Oprócz „wyłapania” chorych kwalifikujących się do operacji program ma również dostarczyć wiedzy na temat liczby chorych z tętniakami aorty brzusznej w polskiej populacji. Dowiemy się czy odsetek ten wynosi 4-7 proc., tak jak w innych krajach, czy może więcej.
A w praktyce da odpowiedź czy odpowiednia jest liczba ośrodków zajmujących się leczeniem tętniaków aorty brzusznej i czy są one przygotowane na przyjęcie zwiększonej liczby chorych.
Tętniaki aorty brzusznej to w dużej mierze problem osób starszych, a ponieważ mamy starzejące się społeczeństwo będzie on dotyczył coraz większej liczby osób.
Kolejnym celem programu jest edukacja społeczeństwa. Ministerstwo planuje różne medialne działania informujące o badaniu: spoty w telewizji, plakaty w szpitalach i przychodniach, a także ulotki z których chorzy dowiedzą się czym są tętniaki i czym grożą. Szczególnie istotna jest świadomość tego, co zwiększa ryzyko rozwoju tętniaków.
Czynniki ryzyka tętniaków aorty brzusznej:
- palenie papierosów;
- nadciśnienie tętnicze;
- otyłość.
Warto też wiedzieć, że tętniaki aorty brzusznej wykrywane są 5 razy częściej u mężczyzn niż u kobiet. Wykrywa się je u ok. 3-6 proc. mężczyzn w wieku ponad 65 lat.
mw, zdrowie.pap.pl
Źródła: Ministerstwo ZdrowiaCentralny Szpital Kliniczny MSWiA w Warszawie