Tony serca – pierwszy, drugi, tony dodatkowe podczas osłuchiwania

Osłuchiwanie klatki piersiowej Osłuchiwanie należy rozpocząć od krtani, a zakończyć na doogonowej części klatki piersiowej, przy czym klatka piersiowa osłuchiwana jest po obydwu stronach. Wskazówka: Aby powstrzymać mruczenie kota pojawiające się podczas osłuchiwania klatki piersiowej, do nosa kota należy przyłożyć watę nasączoną alkoholem.

• Dobór i stosowanie fonendoskopu.
• Szmery oddechowe dodatkowe.
• Jednocześnie mogą występować:

Na rynku dostępne są różne rodzaje fonendoskopów. Regułą jest, że jakość fonendoskopu jest wprost proporcjonalna do jego ceny. Godne polecenia są fonendoskopy z małą końcówką, gdyż umożliwiają dokładną lokalizację szmerów sercowych. Końcówka z membraną jest częściej używana i umożliwia określenie zasięgu słyszalnych dźwięków. Obecnie w medycynie weterynaryjnej szeroko stosowany jest międzynarodowy system klasyfikacji szmerów oddechowych. Świsty występować mogą w fazie wdechu lub wydechu. Powstają one na skutek zwężenia dróg oddechowych. Furczenia to głośne, niskie szmery związane z szybkim przepływem powietrza przez większe drogi oddechowe. Furczenia mogą pojawić się w warunkach fizjologicznych, po wysiłku. Jeżeli występuje niedrożność górnych dróg oddechowych powstaje wdechowy szmer określany jako stridor. Trzeszczenia towarzyszą zwykle wdechowi. Dźwięk powstaje na skutek ponownego udrożnienia dróg oddechowych po ich zapaści, do której dochodzi podczas wydechu. Trzeszczenia mogą powstać w związku z zagęszczeniami płucnymi lub zapaścią oskrzeli i oskrzelików. Inne szmery takie jak rzężenia i odmiany szmeru pęcherzykowego nie są wykorzystywane w opisie, choć w przebiegu odoskrzelowego zapalenia płuc i silnego obrzęku płuc stwierdza się dźwięki bulgotania świadczące o obecności płynu w układzie oddechowym.

• furczenia,
• świsty,
• trzeszczenia,

1. co u utrudnia zdefiniowanie szmery towarzyszącego chorobie.
2. Osłuchiwanie serca.
3. Obszar i słyszalność.

Prawidłowo podczas osłuchiwania serca u małych zwierząt stwierdza się występowanie dwóch tonów. Ton S 1 powstaje na początku skurczu serca i podczas zamykania zastawek AV. Jest on nieznacznie głośniejszy podczas osłuchiwania na wysokości koniuszka serca. Ton S 2 związany jest z końcem fazy skurczowej (początek rozkurczu) i zamknięciem zastawek półksiężycowatych. Ton S 2 jest nieznacznie głośniejszy podczas osłuchiwania na wysokości podstawy serca. Osłuchując serce należy określić obszar klatki piersiowej, w obrębie którego słyszalne są tony serca.

• Należy określić obszar słyszalności serca. Jeżeli obszar ten jest większy niż zazwyczaj, najprawdopodobniej występuje kardiomegalia.
• Jeżeli tony są stłumione, prawdopodobnie w worku osierdziowym lub jamie opłucnej występuje płyn.

Częstość i miarowość. U psów zazwyczaj stwierdzić można niemiarowość oddechową. Wraz z rytmem oddechowym częstość uderzeń serca wzrasta i zmniejsza się w sposób regularny. Wysłuch w przypadku niemiarowości zatokowej może być zmienny.

Niemiarowość może nasilać się, szczególnie w chorobach układu oddechowego, często czyniąc trudnym odróżnienie niemiarowości oddechowej od rzeczywistych zaburzeń rytmu serca. Należy policzyć częstość uderzeń serca i porównać z częstością tętna. Jeżeli uderzeniu serca nie towarzyszy fala tętna, tętno określa się jako brakujące.

Może ono występować w związku ze skurczami dodatkowymi serca lub migotaniem przedsionków. Brakowanie tętna w przypadku psów z migotaniem przedsionków dotyczy około 50% uderzeń serca. Przykładowo, gdy częstość akcji serca wynosi 180 na minutę, częstość tętna wynosi 100 na minutę. U wielu psów z CHF częstoskurcz stanowi mechanizm kompensacyjny.

Określenie częstości skurczów może być pomocne w odróżnieniu choroby układu oddechowego od niewydolności serca. Nie dotyczy to kotów, u których niewydolności serca może towarzyszyć paradoksalny rzadkoskurcz. Skurcze dodatkowe serca są słyszalne jako uderzenia występujące przed spodziewanymi tonami serca. Niekiedy określane są one jako „gubienie rytmu”.

W niektórych przypadkach skurcze dodatkowe są słabo słyszalne i podczas osłuchiwania serca nie stwierdza się ich obecności – wysłuch może wskazywać na „brakujące” uderzenie serca, co imitować może blok zatokowo-przedsionkowy / zahamowanie zatokowe.

Całkowity blok serca charakteryzuje:

 praca serca, w przeciwieństwie do częściowego bloku serca i bradykardii zatokowej, którym zazwyczaj towarzyszy niemiarowość. Niekiedy u psów z całkowitym blokiem serca można wysłuchać dźwięk towarzyszący skurczowi przedsionków. Ton S4 pojawia się jako szybszy, „odległy” i bardzo charakterystyczny dźwięk.

Szmery i tony nadliczbowe. Szmery powstają na skutek drgań struktur wewnątrzsercowych znajdujących się w ruchu lub w związku z nienormalnie szybkim przepływem krwi i jej zawirowaniami. Szmery są klasyfikowane według różnych kategorii określających ich pochodzenie.

Choć źródło szmeru często pozostaje nieustalone, zazwyczaj możliwe jest wyodrębnienie kilku prawdopodobnych przyczyn szmeru. W rytmie cwałowym słyszany dźwięk przypomina galop konia. Rytm cwałowy pojawia się, gdy do dwóch tonów serca dołącza się trzeci ton.

W klinice małych zwierząt obecność rytmu cwałowego zazwyczaj oznacza występowanie choroby serca. Rozdwojenie S2 jest najczęściej wynikiem późnego zamknięcia zastawki płucnej i towarzyszy zwężeniu tętnicy płucnej, ubytkowi w przegrodzie międzykomorowej lub nadciśnieniu płucnemu.

Klik śródsystoliczny to pojedyncze kliknięcie występujące w konkretnym momencie fazy skurczowej pracy serca. Jego przyczyna jest nieznana – prawdopodobnie jest wynikiem zaburzeń dotyczących zastawki dwudzielnej.

• Czas trwania szmeru.
• Charakter
• Punkty największego natężenia.
• Natężenie.
• Szmery związane za zmianami w przepływie krwi lub szmery fizjologiczne są szmerami cichymi i mogą odznaczać się różnym natężeniem. Szmery tego typu występują:

Najpowszechniej występują szmery skurczowe, które pojawiają się w fazie skurczu komór serca. Jeżeli szmer jest holosystoliczny możliwe jest rozróżnienie tonów serca, podczas gdy szmer pansystoliczny to uniemożliwia. Szmer holosystoliczny wiąże się z nieprawidłowym przepływem krwi przez zastawki półksiężycowate. Szmery pansystoliczne powstają na skutek zaburzeń dotyczących zastawek AV i w związku z ubytkiem przegrody międzykomorowej. Szmery rozkurczowe bardzo rzadko występują u małych zwierząt. Najczęstszą przyczyną szmerów rozkurczowych jest niedomykalność zastawki aorty, wtórna do bakteryjnego zapalenia wsierdzia. Szmer ten trudno jest usłyszeć. Jest on bardzo charakterystyczny, ze względu na moment występowania szmeru – pojawia się on po drugim tonie serca – jego malejącą głośność. Szmer słyszalny stale obecny jest w fazie skurczu i rozkurczu komór. Najczęściej szmer skurczowo-rozkurczowy towarzyszy PDA. Szmer jest ciągły ze względu na stale utrzymującą się różnicę ciśnień pomiędzy aortą a tętnicą płucną, co sprzyja bardzo szybkiemu przepływowi krwi przez PDA. Szmer ten jest jednak najgłośniejszy w fazie skurczu komór – gdy różnica ciśnień jest najwyższa, a staje się cichszy w trakcie rozkurczu komór. Narasta i słabnie w trakcie cyklu pracy serca. Szmer towarzyszący PDA określany jest jako „maszynowy”. Występujący szmer rozkurczowy na przykład na skutek odzastawkowego zwężenia aorty (SAS) z towarzyszącą niedomykalnością zastawki aorty lub ubytku przegrody międzykomorowej z towarzyszącą niedomykalnością zastawki aorty może naśladować szmer skurczowo-rozkurczowy. Charakter szmeru zależny jest od jakości dźwięku. Szmer szorstki towarzyszy zwężeniu zastawek półksiężycowatych, podczas gdy szmer chuchający jest wynikiem niedomykalności zastawek. Fonokardiografia umożliwia zaklasyfikowanie szmerów jako szmery związane ze zwężeniami zastawek lub szmery o stałym natężeniu. Poczynienie powyższego rozróżnienia przy pomocy osłuchiwania serca jest bardzo trudne. Uważa się, że miejsce, w którym szmer jest najgłośniejszy bliskie jest źródłu szmeru. W tym celu w sercu po lewej stronie wyróżnia się „podstawę”, gdzie znajduje się zastawka aorty i tętnicy płucnej oraz koniuszek, który należy do lewej komory i jest źródłem wyczuwalnych uderzeń koniuszkowych. Cichy chuchający szmer na wysokości koniuszka serca po lewej stronie zazwyczaj spowodowany jest niedomykalnością zastawki dwudzielnej. Szorstki słyszalny szmer skurczowy słyszalny u podstawy serca po lewej stronie świadczy o zwężeniu lewego ujścia tętniczego lub zwężeniu pnia płucnego. Ponadto w tym miejscu słyszalna jest komponenta skurczowa szmeru towarzyszącego PDA, choć szmer ten w sposób ciągły można wysłuchać przykładając fonendoskop do ściany klatki bardziej dogrzbietowo lub doczaszkowo. Szmery mogą być klasyfikowane według ich głośności. Niestety natężenie szmeru nie jest wprost proporcjonalne do stopnia zaburzenia.

• w przebiegu niedokrwistości,
• na skutek gorączki,
• jako prawidłowość u szczeniąt.

CDN.

Zgodnie z ustawą z 4 lutego 1994 o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. 94 Nr 24 poz. 83, sprost.: Dz. U. 94 Nr 43 poz. 170) oraz zmianami z dnia 9.05.2007 r. (Dz. U. Nr 99, poz.

662) za naruszenie praw własności poprzez kopiowanie, powielanie i rozpowszechnianie przedstawionych na stronach Veterynaria.pl, Vetforum.pl, Sklep.Veterynaria.

pl treści bez zgody właściciela grozi grzywna oraz kara pozbawienia wolności od 6 m-cy do lat 5 (art. 115.1).

Szmery serca u dzieci

Osłuchiwanie klatki piersiowej jest badaniem wykonywanym rutynowo u lekarza pediatry, również wykonuje się je w chwilę po urodzeniu.

Przyrządem pomagającym zdiagnozować prawidłową pracę serca lub jej zaburzenia jest stetoskop.

To proste badanie pozwala uchwycić zmianę rytmu serca, miarowości a także obecność dodatkowych (poza tonami serca) fenomenów osłuchowych – szmerów.

Prawidłowa praca serca charakteryzuje się występowaniem fizjologicznych tonów serca. Ton pierwszy jest związany z zamknięciem zastawek przedsionkowo-komorowych, słyszalny jest on na początku skurczu komór.

Ton drugi, obecny na początku rozkurczu komór, wywołuje zamknięcie zastawek ujść tętniczych. Ton drugi jest krótszy i głośniejszy niż ton pierwszy. U dzieci fizjologicznie pojawia się również ton trzeci powodowany napełnianiem komór krwią.

Ton czwarty jest rzadko słyszalny ponieważ nakłada się na ton pierwszy, jego obecność powoduje skurcz przedsionków.

Tony te można wysłuchać u dzieci badając serce, wszystkie pozostałe fenomeny osłuchowe pojawiające się wraz z tonami lub je zastępując są stanami nieprawidłowymi. Szmery sercowe (łac.

strepitus cordis) są dodatkowymi zjawiskami akustycznymi związanymi z turbulentnym (zaburzonym) przepływem krwi w naczyniach i jamach serca.

Szmery sercowe u dzieci

U dzieci możemy rozróżnić dwa rodzaje szmerów: niewinne (przygodne, przypadkowe) i szmery związane z patologią. W większości przypadków mamy do czynienia ze szmerami z pierwszej grupy.

Zdarzają się jednak przypadki, że szmer występujący nad sercem jest manifestacją patologicznej budowy serca. Najczęściej jego obecność jest związana z przetrwałym otworem owalnym, otworem międzyprzedsionkowym lub międzykomorowym, zwężeniem zastawki płucnej.

Lekarz osłuchując serce powinien już na podstawie samego charakteru szmeru, jego występowania względem uderzeń serca, barwy, natężenia i promieniowania do innych okolic ciała (szyja, łopatki, okolice wątroby itp.), ocenić, z jaką patologią jest związany szmer lub czy jest to szmer fizjologiczny dla tego przedziału wiekowego. Potwierdzenie patologii serca można dokonać badaniem echokardiograficznym.

Szmery niewinne w sercu

U dzieci, w przeciwieństwie do dorosłych, występowanie szmerów jest związane z fizjologicznymi zmianami zachodzącymi w rosnącym sercu, mają one przeważnie charakter niewinny.

U dorosłych zaś większość szmerów serca wiąże się z nieprawidłową budową naczyń lub serca. Szmery serca u dzieci są zjawiskiem bardzo częstym, występują u 8-15% niemowląt, u 25-95% dzieci między 3. a 12.

rokiem życia i u około 73% dzieci w okresie dojrzewania.

Szmery przygodne są szmerami krótkimi, nie mają związku z tonami serca, słyszalne są głównie w środku skurczu (wyjątek to buczenie żylne), słyszalne nad niewielkim obszarem, rzadko promieniują lub nie promieniują wcale, ich głośność ocenia się na 1/6-3/6 w skali Levine-a.

Szmery te są niestałe, ich występowanie jest zależne od pozycji ciała lub fazy oddychania, stanu emocjonalnego, wysiłku fizycznego, są one przeważnie szmerami o charakterze miękkim, chuchającym, muzycznym. Jeżeli lekarz potwierdzi rozpoznanie szmeru niewinnego, nie jest konieczne żadne leczenie, ponieważ mają one tendencję do samoistnego ustępowania z wiekiem.

Rodzaje szmerów niewinnych

Najczęstsze są trzy pierwsze wymienione typy szmerów, pozostałe są znacznie rzadziej diagnozowane.

Szmer muzyczny (dźwięczny, klasyczny, wibracyjny, Stilla, ang. Stills murmur). Jest on najczęstszym szmerem występującym u dzieci. Pojawia się on najczęściej między 2.-7. rokiem życia, rzadko u dorosłych. Jego obecność związana jest z turbulentnym przepływem krwi przez lewą komorę serca. Najczęściej wysłuchuje się go nad koniuszkiem serca, jest to szmer krótki, śródskurczowy.

Głośność szmeru (1-2/6) zmienia się w zależności od pozycji ciała – wyraźniejszy w pozycji pionowej. Szmer ten można pomylić z ubytkiem przegrody międzykomorowej lub z niedomykalnością zastawki mitralnej. Badanie radiologiczne klatki piersiowej i EKG, w przypadku szmeru dźwięcznego, pozostaje bez odchyleń od normy.

Szmer wyrzutu do tętnicy płucnej (szmer względnej stenozy płucnej, ang. pulmonary ejection).

Najczęściej można go wykryć u dziewczyn w wieku szkolnym, wcześniaków, może się również pojawić u szczupłych osób dorosłych. Związany jest z turbulentnym odpływem krwi z prawej komory.

Jest on najlepiej słyszalny w II i III przestrzeni międzyżebrowej, może promieniować do koniuszka, wzdłuż lewego brzegu mostka i do lewego obojczyka.

Głośność (2/6) szmeru zależy od pozycji ciała i fazy oddychania. Jest on cichy w pozycji siedzącej, a może być nieobecny na szczycie głębokiego wdechu.

Wyraźnie słyszy się szmer po wysiłku fizycznym lub w pozycji leżącej. Należy go różnicować z ubytkiem przegrody międzyprzedsionkowej i stenozą zastawki tętnicy płucnej.

W przypadku szmeru niewinnego drugi ton serca jest rozszczepiony prawidłowo.

Buczenie żylne (szmer nadobojczykowy, ang. venous hum). Szmer ten najczęściej występuje u chłopców w wieku przedszkolnym, może być obecny u dorosłych.

Wysłuchuje się go nad przednią częścią szyi (głównie nad i pod prawym obojczykiem), jego występowanie zależy od przepływu krwi przez uciśnięte przez obojczyk żyły szyjne. Jest to szmer ciągły (skurczowo-rozkurczowy) o niskiej lub średniej tonacji.

Głęboki wdech i pozycja stojąca wzmagają buczenie żylne, a ruchy szyi i pozycja leżąca znoszą je. Należy go różnicować z przetrwałym przewodem tętniczym.

Szmer skurczowy późny. Wysłuchuje się go nad koniuszkiem, zaczyna się zwykle po połowie skurczu.

Szmer brzęczącej struny Stilla. Jest to szmer o wysokiej częstotliwości, powstający wskutek wibracji nici ścięgnistej (podczas skurczu lewej komory, odpływająca z niej krew porusza nici). Jest on najlepiej słyszalny w III-IV lewej przestrzeni międzyżebrowej przy mostku.

Szmer wyrzutowy lewej komory. Najlepiej słyszalny jest w II prawej przestrzeni międzyżebrowej.

Szmer sercowo-płucny. Szmer ten najlepiej słyszalny jest nad granicą sercowo-płucną, tuż po obudzeniu się dziecka. Powstaje on podczas wypełniania się powietrzem niedodmowych pęcherzyków płucnych, uciskanych skurczami serca.

Szmer cyrkulacyjny. Jest bardzo cichy, słyszalny nad całym sercem.

Szmery czynnościowe nie są związane z wadami zastawkowymi lub budowy mięśnia sercowego, ich podłożem są zaburzenia ogólnoustrojowe.

Niektórzy również zaliczają je do szmerów niewinnych, ponieważ ustabilizowanie lub wyleczenie choroby podstawowej powoduje zniknięcie szmeru.

Typowym przykładem jest szmer nad sercem chorego z wysoką temperaturą, tachykardią, odwodnionych lub ze znaczną anemią. Pojawiają się one także wskutek zwiększonego przepływu krwi przez serce, np. w nadczynności tarczycy.

Szmery pozasercowe

Szmery pozasercowe mogą być związane z promieniowaniem szmeru wzdłuż przebiegu naczynia do innych okolic ciała, np. na tylnej ścianie klatki piersiowej można wysłuchać szmer mitralny, w dołkach jarzmowych – aortalny.

Szmerem pozasercowym jest również tarcie osierdziowe i opłucnowo-osierdziowe. Ich obecność jest związana z zapaleniem osierdzia lub opłucnej i gromadzeniem włóknika na obu blaszkach surowiczych.

Innym przykładem szmeru pozasercowego jest uderzanie serca o klatkę piersiową w przypadku uniesienia przepony (płyn w jamie brzusznej) lub wadliwej budowy klatki piersiowej.

Skala Levine-a

Jest to skala pozwalająca określić głośność szmerów serca.

Możemy wyróżnić następujące jej stopnie:

• stopień I (1/6) – szmer bardzo cichy, słyszalny tylko przy dokładnym osłuchiwaniu,
• stopień II (2/6) – szmer cichy, ale słyszalny z łatwością,
• stopień III (3/6) – szmer umiarkowanie głośny,
• stopień IV (4/6) – szmer bardzo głośny, towarzyszy mu drżenie ściany klatki piersiowej (tzw. mruk),
• stopień V (5/6) – szmer bardzo głośny, słyszalny nawet podczas lekkiego ucisku słuchawki na ścianę klatki piersiowej,
• stopień VI (6/6) – szmer wybitnie głośny, słyszalny nawet bez przyłożenia słuchawki do klatki piersiowej.

Zaawansowany Symulator osłuchowy SAM II

Interaktywnym manekinem do nauki osłuchiwania w postaci tosru dorosłego mężczyzny i laptopem.

SAM posiada cztery miejsca osłuchowe dla tonów serca, osiem miejsc osłuchowych dla szmerów oddechowych, dwa miejsca osłuchowe dla perystaltyki jelit, jedno miejsce dla szmerów serca i jedno miejsce osłuchowe dla tętna na tętnicy szyjnej.

Istnieje 16 kombinacji serce/płuca, 27 tonów serca, 21 szmerów oddechowych i 20 dźwięków perystaltyki jelit. Okresowo mogą być dodawane dodatkowe dźwięki.

Pola osłuchu tonów serca to obszary zastawki aorty, zastawki trójdzielnej, pnia płucnego i mitralnej. Miejsca, w których wydobywają się szmerów oddechowych: przednie (pole lewe górne i dolne; prawe górne i dolne) i tylne (pole lewe górne i dolne; prawe górne i dolne). Miejsca, w których wydobywają się dźwięki perystaltyki jelit: kwadrant górny prawy i lewy.

Miejsce szmerów serca i tętna znajduje się po lewej stronie szyi.

Osłuchiwanie można przeprowadzić za pomocą zwykłego stetoskopu, stetoskopu elektronicznego E-Scope (nie zawarty w zestawie) , systemu do osłuchiwania grupowego SimulScope (nie zawarty w zestawie), systemu podczerwieni w salach do osłuchiwania grupowego, cyfrowego systemu do odsłuchiwania i wyświetlania w salach ćwiczeniowych, systemu do osłuchiwania i wyświetlania grupowego w salach audytoryjnych lub z głośników o niskiej częstotliwości. Podczas słuchania odgłosów szmerów oddechowych symulator posiada osiem obszarów osłuchowych – przedni prawy i lewy górny obszar klatki piersiowej, prawy i lewy dolny obszar klatki piersiowej, prawy i lewy górny obszar pleców, prawy i lewy dolny obszar pleców.

Tony serca:

• Normal Heart Sounds – 60 bpm – Prawidłowe tony serca – 60 uderzeń na minutę,
• Normal Heart Sounds – 75 bpm – Prawidłowe tony serca – 75 uderzeń na minutę,
• Normal Heart Sounds – 90 bpm – Prawidłowe tony serca – 90 uderzeń na minutę,
• Normal Heart Sounds – 110 bpm – Prawidłowe tony serca – 110 uderzeń na minutę,
• Third Heart Sounds – 75 bpm – Trzeci ton serca – 75 uderzeń na minutę,
• Fourth Heart Sounds – 75 bpm – Czwarty ton serca – 75 uderzeń na minutę,
• Physiological Splitting of S2 w/ breath sounds – Rozszczepienie drugiego tonu ze szmerami oddechowymi,
• Paradoxical Splitting of S2 w/ breath sounds – Paradoksalne rozdwojenie drugiego tonu ze szmerami oddechowymi.  

Zmiany osłuchowe zastawki mitralnej:

• Mitral Valve Prolapse – 75 bpm – Wypadnięcie płatka zastawki mitralnej – 75 uderzeń na minutę,
• Mitral Regurgitation, Mild, 75 bpm – Niedomykalność zastawki mitralnej, umiarkowane, 75 uderzeń na minutę,
• Mitral Regurgitation, Marked – 75 bpm – Niedomykalność zastawki mitralnej, zauważalne – 75 uderzeń na minutę
• Mitral Stenosis – 75 bpm – Zwężenie zastawki mitralnej – 75 uderzeń na minutę,
• Mitral Stenosis & Regurgitation – 75 bpm – Zwężenie i niedomykalność zastawki mitralnej – 75 uderzeń na minutę.

Zmiany osłuchowe zastawki aortalnej:

•  Aortic Stenosis, Mild, 75 bpm – Zwężenie zastawki aortalnej, umiarkowane, 75 uderzeń na minutę,
• Aortic Stenosis, Severe (S2 absent) – Zwężenie zastawki aortalnej, ciężkie (brak S2)- Example 1, Przykład 1,
• Aortic Stenosis, Severe, – Example 2 – Zwężenie zastawki aortalnej, ciężkie, – Przykład 2,
• Aortic Stenosis and Regurgitation – 75 bpm – Zwężenie i niedomykalność zastawki mitralnej – 75 uderzeń na minutę,
• Congenial Aortic Stenosis – Wrodzone zwężenie zastawki aortalnej,
• Aortic Regurgitation – 75 bpm – Niedomykalność zastawki aortalnej – 75 uderzeń na minutę,
• Acute Aortic Regurgitation – 75 bpm – Ostra niedomykalność zastawki aortalnej – 75 uderzeń na minutę.

Pediatryczne odgłosy serca:

• Innocent Systolic Murmur – Szmer skurczowy niewinny,
•  Innocent Systolic Murmur (vibratory) – Szmer skurczow
• Ventricular Septal Defect (VSD) – Ubytek przegrody mędzykomorowej (VSD),
• Atrial Septal Defect (ASD) – Ubytek przegrody międzyprzedsionkowej (ASD),
• Patent Ductus Arteriosus (PDA) – Przetrwały przewód tętniczy (PDA),
• Pulmonary Hypertension – Nadciśnienie płucne,
• Tetralogy of Fallot – Teatrologia Fallota, Third Heart Sounds – Trzeci ton serca,
• Summation sound 110 bpm – Dźwięki zsumowane 110 uderzeń na minutę,
• Eisenmenger’s Syndrome – Zespół Eisenmengera

Pozostałe odgłosy serca:

•  Pulmonary Stenosis – 75 bpm – Zwężenie zastawki pnia płucnego – 75 uderzeń na minutę,
• Acute Pericarditis – Ostre zapalenie osierdzia,
• Hypertrophic Obstructive Cardiomyopathy – Przerostowa kardiomiopatia obstrukcyjna (HCOM), w przeszłości zwana IHSS,
• Congestive Heart Failure – Zastoinowa niewydolność krążenia,
• Atrial Fibrillation – Migotanie przedsionków,
• Venous Hum – Buczenie żylne,
• Coarctation of the Aorta – Zwężenie cieśni aorty.

Szmery oddechowe:

• Normal Vesicular Breath Sounds – 12 bpm – Prawidłowy szmer pęcherzykowy – 12 oddechów na minutę,
• Normal Breath Sounds – Pediatric – Prawidłowe szmery oddechowe – pediatryczne,
• Normal Breath Sounds – Pediatric – Prawidłowe szmery oddechowe – pediatryczne,
• Bronchial Breath Sounds – Oskrzelowe szmery oddechowe,
• Bronchovesicular Breath Sounds – Pęcherzykowo-oskrzelowy szmery oddechowe.

Dodatkowe szmery oddechowe:

• Crackles, Fine – Rzężenia drobnobańkowe,
• Crackles, medium – Rzężenia średniobańkowe,
• Crackles, Very Coarse – Rzężenia grubobańkowe,
• Wheeze, End-Expiratory – Świst wydechowy,
• Wheeze, Low-pitched (Rhonchus) – Świszczenia, niski dźwięk (rzężenia)
• Pleural rub – Tarcie opłucnowe,
• Pleural Rub, left lung, normal breath, right – Tarcie opłucnowe, płuco lewe; szmery oddechowe prawidłowe, prawe,
• Stridor – Świst krtaniowy.  

Choroby, schorzenia:

• Asthma, Severe – Astma, ostra,
• Emphysema – Rozedma płuc,
• Bronchitis, chronić – Zapalenie oskrzeli, przewlekłe,
• Atelectasis – Niedodma
• Pneumothorax – Odma,
• Pulmonary edema – Obrzęk płuc,
• Pneumonia, Lower Right Posterior Lobe – Zapalenie płuc, prawy dolny tylny płat. Pozostałe szmery oddechowe:

• Bronchophony, normal & abnormal, ’99’ – Bronchofonia – odgłos prawidłowy i nieprawidłowy (ninety-nine),
• Whispered Pectoriloquy, normal & abnormal „1,2,3” – Pektorylokwia podczas szeptu, odgłos prawidłowy i nieprawidłowy ‘1, 2, 3’.
• Kombinacja szmerów serca i szmerów oddechowych:
• Aortic stenosis with breath sounds – Zwężenie zastawki aortalnej ze szmerami oddechowymi,
• Aortic Stenosis with crackles – Zwężenie zastawki aortalnej z trzeszczeniami,
• Atrial Fibrillation with breath sounds – Migotanie przedsionków ze szmerami oddechowymi,
• Fourth Heart Sound – Respiratory variation – Czwarty ton serca związany z oddychaniem,
• Mitral Regurgitation with breath sounds – Niedomykalność zastawki mitralnej ze szmerami oddechowymi,
• Mitral Regurgitation with crackles – Niedomykalność zastawki mitralnej z trzeszczeniami,
• Congestive Heart Failure – Zastoinowa niewydolność krążenia,
• Mitral Valve Prolapse with breath sounds – Wypadanie płatka zastawki mitralnej z prawidłowymi szmerami oddechowymi,
• Normal Heart Sounds with Rhonchus – Prawidłowe tony serca z rzężeniami,
• Normal Heart Sounds w/ Chronic Bronchitis – Prawidłowe tony serca z przewlekłym zapaleniem oskrzeli,
• Mitral Valve Prolapse with breath sounds – Wypadanie płatka zastawki mitralnej ze szmerami oddechowymi.  

Perystaltyka jelit:

• Normal, newborn – Prawidłowe, noworodek,
• Normal, 1 year old – Prawidłowe, 1-szy rok życia,
• Normal, 4 year old – Prawidłowe, czterolatek,
• Normal, 20 year old – Prawidłowe, dwudziestolatek,
• Normal, 60 year old – Prawidłowe, sześćdziesięciolatek,
• Hyperactive, 2 year old – Hiperaktywne jelita, dwulatek,
• Hyperactive, 10 year old – Hiperaktywne jelita, dziesięciolatek
• Hyperactive, 16 year old – Hiperaktywne jelita, szesnastolatek,
• Hypoactive Post operative – Osłabiona perystaltyka jelit, pooperacyjna,
• Hypoactive Anesthesia – Osłabiona perystaltyka jelit, po znieczuleniu,
• Chron's Disease – Choroba Leśniowskiego-Crohna,
• Diarrhea – Biegunka,
• Irritable bowel – Jelito drażliwe,
• Ulcerative colitis – Wrzodziejąca zapalenie jelita grubego,
• Borborgymus i and II – Burczenie w brzuchu i i II.

Osłuchiwanie serca Fenigsen

• Witam
• Osłuchiwanie serca Fenigsen
• Spis treści

………………………………………..u

i palpacji

HgHca ::-e w percepcji zjawisk dźwiękowych…………………..25

maaryczne i syntetyczne…………………………………..27

Tóidnai trzeci

Teoria palpacji

Addendum — Uwagi terminologiczne………………………………….35

Rozdział czwarty

Cykl pracy serca

Okres rozkurczu komory……………………………………………….36

Okres skurczu komory…………………………………………………38

Cykl lewego serca……………………………………………………38

Rytm spływu żylnego………………………………………………….40

Rozdział piąty

Badanie żył szyjnych. Badanie tętnic

Badanie żył szyjnych…………………………………………………43

Wypełnienie żył……………………………………………………43

Falowanie żył szyjnych……………………………………………..44

Nieprawidłowe falowanie żylne……………………………………….45

Badanie tętnic i niektóre zespoły objawów w chorobach tętnic …. 46

Łuk aorty i jego odgałęzienia……………………………………….47

Tętnice kończyn górnych…………………………………………….52

Powierzchowne tętnice klatki piersiowej………………………………53

Aorta brzuszna i jej odgałęzienia……………………………………54

Obwodowe tętnice kończyn dolnych…………………………………….58

Posługiwanie się sfiginomanometrem…………………………………….59

1. 7
2. Rozdział szósty
3. Dwa klasyczne tony serca — tony zamknięcia zastawek

Pierwszy ton serca………………………………………………..63

Drugi ton serca — I. Goldstein……………………………………..69

Ton 2 w warunkach fizjologicznych………………………………….70

Ton 2 w rozpoznawaniu chorób Serca…………………………………73

Brak 2 tonu………………………………………………….  73

Pojedynczy 2 ton……………………………………………….73

Słyszalne dwie składowe 2 tonu…………………………………..74

Utrwalone rozdwojenie 2 tonu…………………………………….76

Zachowanie się 2 tonu serca w nadciśnieniu……………………..77

• Rozdział siódmy
• Tony rozkurczowe
• Ton przedsionkowy .   79

Ton trzeci………………………………………………………..88

Rytm poczwórny…………………………………………………….91

Cwał zsumowany…………………………………………………….93

Rozdział ósmy

Powiększenie serca — R. Fenigsen, K. Bałłandowicz

Uderzenie skurczowe komory………………………………………. 97

Pierwszy ton serca……………………………………………….99

Ton i tętnienie zależne od skurczu przedsionka……………………99

Trzeci ton i fala szybkiego napełniania…………………………….105

Przerost dośrodkowy mięśnia komory (miokardiopatie zacieśniające) . . . 110 Addendum — Podwójne uderzenie koniuszkowe — zestawienie . . . . 112

Rozdział dziewiąty

Dodatkowe „tonycc serca i dźwięki pozasercowe

Dodatkowe dźwięki w okresie systole komór……………………………114

Stuk wyrzutu………………………………………………….. 114

Dźwięk otwarcia zastawek pólksiężycowatych…………………………117

Stuki pozasercowe……………………………………………….117

Dodatkowe dźwięki w okresie rozkurczu komór………………………….119

Dźwięk otwarcia zastawki dwudzielnej………………………………119

Osierdziowy ton wczesnorozkurczowy………………………………..121

Tarcie osierdzia………………………………………………….124

Rozdział dziesiąty

Szmery sercowe

Szmery przepływu………………………………………………….123

Zwężenie ujścia przedsionkowo-komorowegcs………………………….128

Nadmierne zwiększenie przepływu…………………………………..128

Inne czynniki wywołujące szmer przepływu…………………………..129

Szmer Careya Coombsa…………………………………………..131

Rozstrzeń komory………………………………………………131

Charakterystyka osłuchowa szmerów przepływu………………………..131

Szmery wyrzutowe………………………………………………… 133

Szmery wyrzutowe tętnicy głównej i płucnej…………………………133

Niewinne szmery wyrzutowe u ludzi zdrowych……………………….139

Szmery wyrzutu krwi przez ujścia przedsionkowo-komorowe (szmery skurczu

przedsionków)……………………………………………….  140

Szmery fali zwrotnej………………………………………………147

Niedomykalność mitralna………………………………………….147

8

Diagnostyka niedomykalności mitralnej u osób ze zwężeniem mitralnym . 153

Szmer niedomykalności trójdzielnej . . ……………………. . 157

Szmer niedomykalności zastawek półksiężycowatych………………… . 157

Szmer niedomykalności zastawek aorty………………………………159

Szmer niedomykalności zastawek tętnicy płucnej……………………….166

Szmery przecieku .   168

Szmer przecieku z lewa na prawo przez ubytek przegrody międzykomorowej 169

Szmer przecieku przez przetrwały przewód tętniczy Botalla…………..170

Szmer przecieku z lewego do prawego przedsionka……………………174

Addendum — Technika wykonywania prób farmakologicznych …. 174

Rozdział jedenasty

Zaburzenia w wytwarzaniu i przewodzeniu bodźców

Zaburzenia rytmu zatokowego………………………………………..  178

Tachykardia………………………………………………………178

Niemiarowość …………………………………………………….179

Bradykardia………………………………………………………180

Pobudzenie przedwczesne …………………………………………….181

Napadowy częstoskurcz ponadkomorowy ………………………………… 184

Częstoskurcz przedsionkowy…………………………………………184

Częstoskurcz Węzłowy………………………………………………186

Częstoskurcz komorowy……………………………………………….187

Migotanie komór…………………………………………………….188

Trzepotanie i migotanie przedsionków………………………………….188

Trzepotanie………………………………………………………189

Migotanie………………………………………………………..192

Zaburzenia przewodnictwa przedsionkowo-komorowego ……………………  194

Blok I stopnia……………………………………………………194

Blok II stopnia…………………………………………………..196

Blok III stopnia …………………………………………………197

„Częstoskurcz przedsionkowy z blokiem’………………………………199

Blok gałązki pęczka Hisa…………………………………………….200

Blok prawej gałązki……………………………………………….201

Blok lewej gałązki………………………………………………..2Ó3

Zespół Wolffa, Parkinsona i White'a…………………………………..205

Rozdział dwunasty

Symptomatologia niektórych wad zastawkowych

Zwężenie mitralne…………………………………………………..207

Wady zastawki trójdzielnej…………………………………………..217

Niedomykalność……………………………………………………217

Zwężenie……………………………………………………….. 224

Podwójna wada trójdzielna………………………………………….228

Wapniejące zwężenie lewego ujścia tętniczego…………………………..230

Rozdział trzynasty

Objawy sercowe w nadciśnieniu tętniczym, chorobie wieńcowej, nadczynności tarczycy, zespole serca płucnego. Objawy zapalenia osierdzia

Nadciśnienie tętnicze —- K. Bałłandowicz ………. 237

Choroba wieńcowa — K. Bałłandowicz ……….. 242

Następstwa i powikłania choroby wieńcowej……………………………242

Wole i nadczynność tarczycy………………………………………….245

Przewlekły zespół płucno-sercowy……………………………………..246

Objawy zapalenia osierdzia…………………………………………..250

Płyn w osierdziu………………………………………………….250

9

Tarcie osierdzia…………………………………………………..250

Obecność gazu i płynu w osierdziu……………………………………251

Zaciskające zapalenie osierdzia …………………………………….251

Rozdział czternasty

Zdrowe serce

Serce sportowca……………………………………………………..257

Buczenie żylne………………………………………………………259

Zjawiska osluchowe u ciężarnych……………………………………….263

Szmer laktacyjny…………………………………………………  265

Rozdział piętnasty

Osłuchiwanie serca u dzieci — L. Goldstein

Uwagi ogólne………………………………………………………266

Technika osluchiwania serca u dzieci…………………………………..266

Dane osluchowe u zdrowych dzieci……………………………………267

Tony……………………………………………………………..268

„Niewinne’ szmery serca u dzieci……………………………………270

Niektóre choroby serca u dzieci……………………………………….272

Miokardiopatie…………………………………………………….272

Choroba reumatyczna………………………………………………..276

Legend to illustrations………………………………………………. 283

Contents……………………………………………………………..289

Skorowidz rzeczowy…………………………………………………….292

ZAPRASZAM