Wirus zika – występowanie, objawy, badania, leczenie, szczepionka

Zasady odbywania kwarantanny i izolacji obowiązujące od 2 września 2020 r. 

Ważna informacja dla mieszkańców miasta Krakowa i powiatu krakowskiego, którzy uzyskali dodatni wynik wymazu potwierdzający zakażenie SARS-COV-2

Dodatkowy kontakt z PSSE w Krakowie w sprawie SARS-COV-2/COVID-19

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Krakowie celem usprawnienia komunikacji obywateli z urzędem w sprawach dot. epidemii spowodowanej przez koronawirusa SARS-CoV-2 przedstawia poniżej dodatkowe dane kontaktowe. Uprzejmie Państwa proszę, aby bezwzględnie podane kontakty były wykorzystywane tylko i wyłącznie zgodnie z przedstawioną niżej tematyką. E-maile niedotyczące przedmiotowej tematyki nie będą rozpatrywane. 1. Numer telefonu do kontaktu dla osób, które uzyskały dodatni wynik wymazu w kierunku SARS-CoV-2: 538 418 288 Adres e-mail:   Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. 2. „Wnioski o wydanie zaświadczenia o odbywaniu obowiązkowej kwarantanny”  składane m.in. celem przedłożenia u pracodawcy/w ZUS, należy przesyłać wyłącznie na adres e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. Uwaga:

• Zgodnie z  § 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (Dz.U. z 2014 r. poz. 1632) decyzjawłaściwego państwowego inspektora sanitarnego, wydana zgodnie z przepisami o zwalczaniu chorób zakaźnych – w razie odosobnienia pracownika z przyczyn przewidzianych tymi przepisami jest dowodem usprawiedliwiającym nieobecność w pracy. Nadto zgodnie z art. 6 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 i 1a  ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2020 r. poz. 870) „1. Zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego. 2. Na równi z niezdolnością do pracy z powodu choroby traktuje się niemożność wykonywania pracy: 1) w wyniku decyzji wydanej przez właściwy organ albo uprawniony podmiot na podstawie przepisów o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi; 1a) wskutek poddania się obowiązkowi kwarantanny, o której mowa w przepisach o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi.”

W PRZYPADKU OTRZYMANIA DECYZJI ADMINISTRACYJNEJ PPIS W KRAKOWIE ŻADANIE DODATKOWO WYDANIA ZAŚWIADCZENIA JEST BEZPRZEDMIOTOWE

• W razie odbywania obowiązkowej kwarantanny po przekroczeniu granicy RP należy złożyć pracodawcy lub podmiotowi zobowiązanemu do wypłaty świadczenia pieniężnego z tytułu choroby pisemne oświadczenie potwierdzające odbycie obowiązkowej kwarantanny. Oświadczenie to można złożyć za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności. Płatnik składek, który nie jest obowiązany do wypłaty świadczenia pieniężnego z tytułu choroby, niezwłocznie, nie  później niż w terminie 7 dni, przekazuje oświadczenie, o którym mowa powyżej do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Oświadczenie to stanowi także dowód usprawiedliwiający nieobecność w pracy w okresie odbywania obowiązkowej kwarantanny po przekroczeniu granicy RP.

Szczegółowe informacje dotyczące składania oświadczeń oraz wzór oświadczenia o odbywaniu obowiązkowej kwarantanny po przekroczeniu granicy dostępne są na stronie ZUS:

 https://www.zus.pl/o-zus/aktualnosci/-/publisher/aktualnosc/1/swiadczenia-chorobowe-dla-osob-objetych-obowiazkowa-kwarantanna-po-przekroczeniu-granicy/2548001

W TAKIM PRZYPADKU ZAŚWIADCZENIE O ODBYWANIU OBOWIĄZKOWEJ KWARANTANNY WYDAWANE JEST WYŁĄCZNIE NA UMOTYWOWANY WNIOSEK PRACODAWCY LUB PODMIOTU  ZOBOWIĄZANEGO DO WYPŁATY ŚWIADCZENIA PIENIĘŻNEGO Z TYTUŁU CHOROBY.

3. Zgłoszenie uzyskania ujemnego wyniku wymazu w kierunku SARS-CoV-2 przez osoby, które takowy wynik uzyskały, celem zwolnienia z kwarantanny: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

4. Zgłoszenie przez pracodawcę listy osób z bliskiego kontaktu z pracownikiem, u którego potwierdzono zakażenie SARS-CoV-2. 

Lista powinna zawierać takie dane jak: imię i nazwisko, nr PESEL, adres zamieszkania, nr telefonu kontaktowego, adres e-mail, datę ostatniego kontaktu z osobą zakażoną/chorą

• branża żywieniowo-żywnościowa: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
• obiekty służby zdrowia: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
• obiekty użyteczności publicznej: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
• pozostałe zakłady pracy: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
• placówki oświatowo-wychowawcze: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Jeszcze raz uprzejmie Państwa proszę o wykorzystywanie ww. kontaktów wyłącznie zgodnie z ich przeznaczeniem.

Wnioski o skrócenie lub zwolnienie z tzw. Kwarantanny granicznej

• WAŻNE INFORMACJE:
• Schemat postępowania dla Pacjentów po wykonaniu badania w kierunku SARS-CoV-2 w Szpitalu Uniwersyteckim w Krakowie, ul. Jakubowskiego 2
• Pacjenci, którzy przeprowadzili badanie w Szpitalu Uniwersyteckim w Krakowie w ramach SOR lub SOR Zakaźnego:

Istnieje możliwość samodzielnego sprawdzenia i pobrania wyniku na platformie: https://wyniki.su.krakow.pl (konieczne wcześniejsze podanie adresu mailowego podczas rejestracji. Każda z osób badanych podaje swój indywidualny adres mailowy – nie ma możliwości podania jednego adresu dla kilku osób, nawet z rodziny)

Wynik dodatni: kontakt ze strony lekarza ze Szpitala Uniwersyteckiego, który udziela informacji na temat dalszego postępowania (czas oczekiwania na kontakt może wynosić ok. 2-3 dni od dnia pobrania). Podczas rozmowy proszę zgłosić ewentualną konieczność wystawienia L4.

W sytuacji pogorszenia stanu zdrowia – związanego z zakażeniem SARS-CoV-2 – Pacjenci pozostający w izolacji domowej mogą uzyskać informację pod numerami telefonu: 693-970-405 oraz 693-190-302, które czynne są dni powszednie w godzinach 08:00-15:00.

W razie nagłego pogorszenia stanu zdrowia (np. duszność, wysoka utrzymująca się gorączka) prosimy o pilny kontakt z pogotowiem ratunkowym pod nr telefonu 999 lub 112, koniecznie informując o rozpoznaniu COVID-19 i fakcie pozostawania w izolacji domowej.

Wynik ujemny: prosimy postępować zgodnie z zaleceniami z Karty Informacyjnej SOR. Istnieje możliwość sprawdzenia i pobrania wyniku z platformy: https://wyniki.su.krakow.pl lub kontakt z infolinią szpitala +48 12 424 70 00 (pn-pt 7:30-15:00).

Koronawirus – zmiany na granicy

Policja przypomina o obowiązku noszenia maseczek w pojazdach KMK

W 10. lub 11. dniu kwarantanny zrób test

Instrukcja w sprawie wymagań higieniczno-sanitarnych dla stacjonarnych obozów pod namiotami. Aneks do instrukcji Głównego Inspektora Sanitarnego w sprawie wymagań higieniczno-sanitarnych dla stacjonarny chobozów pod namiotami w związku z epidemią COVID-19

Wytyczne zamieszczone na stronach poszczególnych ministerstw we współpracy z GIS

Wytyczne MriRW  i GIS dla producentów rolnych  zatrudniających cudzoziemców  przy pracach  sezonowych – aktualizacja  (Aktualizacja 27.05.2020)

Wytyczne dotyczące organizacji imprez (w tym wesel i przyjęć) i spotkań okolicznościowych w trakcie epidemii SARS-CoV-2 w Polsce

Wytyczne przeciwepidemiczne Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 4 czerwca 2020 r. dla przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkole podstawowej i innych form wychowania przedszkolnego oraz instytucji opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 – druga edycja

Wytyczne dla branż: Obiekty wielofunkcyjne; Targi; Spotkania biznesowe, szkolenia, konferencje i kongresy; Wesela, przyjęcia; Siłownie, kluby fitness i obiekty wspinaczkowe; Sale zabaw; Solaria; Baseny i sauny; Parki rozrywki; Salony piercingu; Salony tatuażu; Salony masażu; Salony fryzjerskie; Salony kosmetyczne; Gastronomia; Centra handlowe; Campingi; Hotele i inne miejsca noclegowe; Biblioteki; Rehabilitacja; Sklepy meblowe i budowlane; Zakłady przemysłowe

IV ETAP ZNOSZENIA OGRANICZEŃ Pytania i odpowiedzi

Liczba artykułów: 103

• Liczba artykułów: 1
  • Zasadniczym celem działalności Działu Nadzoru Sanitarnego, zgodnie z ustawą o Państwowej Inspekcji Sanitarnej,  jest ochrona zdrowia przed niekorzystnym wpływem czynników  środowiska w którym żyjemy i zapobieganie powstawaniu chorób. Nasze działania prowadzone są w obszarach, które mają zabezpieczać realizację wspomnianego celu i dotyczą:
    • sprawowania zapobiegawczego nadzoru sanitarnego, polegającego m.in. na uzgadnianiu planów zagospodarowania przestrzennego i wymagań higieniczno-sanitarnych określonych dla budownictwa,
    • sprawowania bieżącego nadzoru sanitarnego nad przestrzeganiem przepisów higienicznych i zdrowotnych określonych dla poszczególnych obszarów naszego życia, takich jak środowisko domowe, szkoła, praca czy szeroko rozumiana żywność i żywienie,
    • prowadzenia działalności zapobiegawczej i przeciwepidemicznej w zakresie chorób zakaźnych i chorób wynikających z warunków pracy.

    Liczba artykułów: 3

    • Oddział Żywności, Żywienia, Przedmiotów Użytku i Kosmetyków Do zakresu działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej w dziedzinie bieżącego nadzoru  sanitarnego należy między innymi:  Kontrola przestrzegania przepisów określających wymagania higieniczne i zdrowotne, w 
      • warunków produkcji, transportu, przechowywania i sprzedaży żywności oraz warunków 
      • żywienia zbiorowego; 
      • nadzoru nad jakością zdrowotną żywności; 
      • warunków zdrowotnych produkcji i obrotu przedmiotami użytku, materiałami i wyrobami 
      • przeznaczonymi do kontaktu z żywnością, kosmetykami oraz innymi wyrobami mogącymi 
      • mieć wpływ na zdrowie ludzi. 

      czytaj dalej …

      Liczba artykułów: 60

    • 1. Oddział Epidemiologii
      2. Zakres działania Oddziału Epidemiologii
      3. Do zakresu działania Oddziału Epidemiologii należą w szczególności:
      1. dokonywanie analiz i ocen stanu epidemiologicznego;
      2. nadzór nad warunkami higieniczno-sanitarnymi, jakie powinien spełniać personel medyczny, sprzęt oraz pomieszczenia, w których udzielane są świadczenia zdrowotne w celu zapobiegania powstawania chorób zakaźnych;
      3. nadzór i współudział w opracowywaniu programów i planów działalności zapobiegawczej i przeciw epidemicznej oraz kontrola realizacji przez podmioty lecznicze tych programów i planów;

      Czytaj dalej …

      Liczba artykułów: 34

      • Liczba artykułów: 10
      • Liczba artykułów: 129
      • Liczba artykułów: 5

    • Oddział Higieny Pracy

      Do zakresu działania Oddziału Higieny Pracy należy w szczególności:

      • bieżąca kontrola i nadzór nad utrzymywaniem należytego stanu higieniczno – sanitarnego w zakładach pracy objętych nadzorem;
      • nadzór i kontrola z zakresu wprowadzania do obrotu prekursorów narkotyków kategorii 2 i 3 z uwzględnieniem handlu pomiędzy Wspólnotą a państwami trzecimi; … 

      Czytaj dalej …

      Liczba artykułów: 22

      • Liczba artykułów: 1
      • Liczba artykułów: 1
      • Liczba artykułów: 1
      • Liczba artykułów: 3

    • Oddział Higieny Dzieci i Młodzieży

      Zadania Oddziału Higieny Dzieci i Młodzieży Zadaniem Oddziału Higieny Dzieci i Młodzieży jest nadzór sanitarny nad szkołami i innymi placówkami oświatowo – wychowawczymi oraz obiektami wypoczynku letniego i zimowego. W ramach bieżącego nadzoru sanitarnego kontroluje przestrzeganie przepisów wymagań higienicznych i zdrowotnych, a w szczególności dotyczących: Liczba artykułów: 32

    • • Oddział Higieny Komunalnej
      • Zakres działania Oddziału Higieny Komunalnej
      • Do zakresu działania Oddziału Higieny Komunalnej należy kontrola przestrzegania przepisów określających wymagania higieniczne i zdrowotne, a w szczególności
      1. kontroli utrzymania stanu higienicznego nieruchomości, instytucji, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej, dróg, ulic oraz osobowego i towarowego transportu kolejowego, drogowego, lotniczego i wodnego.
      2. nadzoru nad utrzymaniem stanu sanitarno – higienicznego w obiektach noclegowych i turystycznych;

      Czytaj dalej …

      Liczba artykułów: 16

    • 1. Oddział Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego
      2. Do zakresu działania Oddziału Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego należy w szczególności:
      3. 1) uzgadnianie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz projektów studiów i kierunków zagospodarowania przestrzennego,
      4. 2)  opiniowanie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko,
      5. 3) uzgadnianie dokumentacji projektowej pod względem wymagań higienicznych  i zdrowotnych dot. budowy oraz zmiany sposobu użytkowania obiektów budowlanych,
      6. 4) uczestniczenie w dopuszczeniu do użytkowania obiektów budowlanych.

      Liczba artykułów: 18

    • Liczba artykułów: 3

  • USTAWA z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej

    Rozdział 1

    Art. 6. Państwowa Inspekcja Sanitarna inicjuje, organizuje, prowadzi, koordynuje i nadzoruje działalność oświatowo-zdrowotną w celu ukształtowania odpowiednich postaw i zachowań zdrowotnych [..]

    Liczba artykułów: 13

    • Liczba artykułów: 12
    • Liczba artykułów: 26
    • Liczba artykułów: 36

  •  

     

    W związku z reorganizacją bazy laboratoryjnej Państwowej Inspekcji Sanitarnej na terenie województwa małopolskiego Powiatowa Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna w Krakowie, ul. Gazowa 15, nie przyjmuje materiału do badań laboratoryjnych. Badania, w tym kału na nosicielstwo, można wykonać w Wojewódzkiej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej w Krakowie, ul. Prądnicka 76.

    • Dane kontaktowe do Laboratorium Wojewódzkiej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej w Krakowie:
    • Dział Laboratoryjny
    • tel.: 12 25-49-404

    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    1. Badania mikrobiologii klinicznej

    Wirus zika ( virus zica ) – objawy ALFA-LEK

    Ten niebezpieczny wirus został wyizolowany po raz pierwszy w Ugandzie w 1947roku z krwi małpy (makaka królewskiego), podczas badań prowadzonych w lesie Zika na obszarze występowania komara Aedes africanus. Przenoszą go komary tygrysie, występujące  głównie w Ameryce Południowej i Środkowej.

    Z badań Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) wynika, że w ostatnim czasie wirus Zika spowodował zakażenia na terenie 13 krajów Ameryki Południowej (m.in. w Wenezueli, Kolumbii, Hondurasie, Gwatemali).

    Najnowsze dane dowodzą, że wirus Zika staje się coraz agresywniejszy – rozprzestrzenia się coraz szybciej i prawdopodobnie może być przenoszony drogą płciową, a u wielu osób, które wyleczyły zakażenie, wywołuje skutki uboczne w postaci zespołu Guilliana-Barrégo, czy utrzymującego się paraliżu.

    Jeżeli chodzi o zarażenie między ludźmi, wirus Zika może się przenosić z matki na dziecko i właśnie dla kobiet w ciąży wirus stanowi szczególne niebezpieczeństwo, dlatego do czasu wyeliminowania zagrożenia kobiety ciężarne nie powinny podróżować do Ameryki Południowej.

    Brazylijski rząd zalecił, żeby pary powstrzymały się z decyzją o ciąży, ponieważ Zika może uszkadzać płód, powodując mikrocefalię (małogłowie). W  roku 2015 odnotowano ponad 2500 przypadków tej wady, a zaledwie rok wcześniej naliczono ich 150. Brazylijscy specjaliści powiązali też zakażenie wirusem Zika z kilkudziesięcioma przypadkami śmierci noworodków.

    Dane te są alarmujące, dlatego wirusolodzy wciąż badają Zicę. Badający wirusa eksperci obawiają się, że agresywny wirus może stać się realnym zagrożeniem nie tylko dla Ameryki Południowej ale dla całego świata, z uwagi na jego umiejętności adaptacyjne.

    Wirus Zika przenoszą zainfekowane komary. Niedługo po ugryzieniu najczęściej pojawia się gorączka oraz wysypka skórna. Chorzy na zicę skarżą się na zapalenie spojówek, ból mięśni oraz stawów i złe samopoczucie. Objawy pojawiają się zazwyczaj w ciągu 2-7 dni po ugryzieniu, lecz nie muszą wystąpić u każdego.

    

    Bardzo niepokojące są informacje o znalezieniu wirusa Zika w próbce spermy, co może świadczyć o tym, że zakażenie może przenosić się drogą płciową.

    Leczenie choroby polega na objawowym łagodzeniu objawów, takim jak  podawanie środków przeciwbólowych i przeciwgorączkowych. Aby uniknąć groźnego w skutkach odwodnienia pacjenci muszą pić duże ilości wody.

    Nie została wynaleziona do tej pory szczepionka, która ochroniłaby ludzi przed zakażeniem. Profilaktyka  opiera się na stosowaniu środków odstraszających insekty, by uniknąć ugryzień przez zainfekowane komary. Natomiast aby ochrona repelentami była skuteczna, istotne jest zachowanie higieny osobistej.

      Jak powszechnie wiadomo, komary „lubią” osoby intensywnie pachnące potem.  Ponieważ nie ma jeszcze jednoznacznej odpowiedzi, co do możliwości ekspansji wirusa drogą płciową, zalecane jest powstrzymanie się od ryzykownych zachowań seksualnych, podczas podróży do obszarów występowania wirusa Zika.

    Najnowsze doniesienia Światowej Organizacji Zdrowia, informują, iż pod koniec stycznia 2016 roku, wirus Zika, dotarł już do Europy, jednakże trudno jest jednoznacznie określić liczbę osób zarażonych, ze względu na to, iż w początkowym stadium choroby, może być łatwo pomylony z grypą sezonową.

    Wirus Zika jest inaktywowany przez wysoką temperaturę,  wystarczy 15 minut w temperaturze powyżej 60 stopni Celsjusza, aby stracił swoją zjadliwość, dlatego żywność poddana obróbce termicznej jest bezpieczna.

    Żeby  potwierdzić zakażenie wirusem trzeba pobrać próbkę surowicy, wirusa można też wyodrębnić w spermie, a także w płynie owodniowym u kobiety ciężarnej, gdyż pokonuje barierę łożyska i dociera do płodu. Ostatnio opracowano dwa nowe testy wykrywające wirus Zika: test Elisa, oraz test immunofluorescencji pośredniej. Na razie testy te nie są dostępne w Polsce w lecznictwie otwartym.

    POWRÓT

    Tagi:

    wirus zica, zica, gorączka, komar tygrysi

    Wirus Zika – jakie niesie niebezpieczeństwo?

    Istnieje kilka dróg przeniesienia wirusa na człowieka:

    1. Wirus Zika przenoszony jest głównie przez komary z gatunku Aedes albopticus oraz A. aegypti. Z upływem czasu odkryto jednak, że ZIKV jest też izolowany od innych gatunków, takich jak: A. africanus, A. apicoargenteus, A. furcifer, A. hensilli, A. luteocephalus, A. vittatus, A. coustani, Mansonia uniformis oraz Culex perfuscus.
    2. Szczególne niebezpieczeństwo stanowią tzw. zakażenia wertykalne, czyli przenoszenie wirusa z matki na płód w okresie prenatalnym. Niesie to ryzyko występowania poważnych wad u dziecka.
    3. ZIKV może być przenoszony drogą płciową oraz w czasie transfuzji krwi.
    4. Wirus został zidentyfikowany w mleku matek, jednak nie potwierdzono możliwości przeniesienia patogenu podczas karmienia piersią.

    

    Epidemiologia – jak niebezpieczny jest wirus Zika?

    Pierwsze zakażenia u ludzi odnotowano w 1951 roku w Ugandzie i Tanzanii oraz w 1954 roku w Nigerii. W kolejnych latach potwierdzono liczne infekcje w innych krajach afrykańskich, w południowej Azji oraz na wyspach Pacyfiku.

    W 2015 roku zdiagnozowano aż 1,5 miliona przypadków zakażenia ZIKV w Brazylii, skąd wirus mógł rozprzestrzenić się wraz z turystami do innych rejonów świata. Obecnie patogen występuje już w co najmniej 59 krajach Ameryki Północnej, Południowej i Środkowej, Azji Południowo-Wschodniej oraz Afryki.

    Najwięcej zachorowań odnotowywanych jest w Brazylii, Kolumbii oraz na Karaibach.

    W europejskiej części globu wykryto pojedyncze przypadki wirusa w Hiszpanii, Niemczech, Francji i Austrii.

    Infekcje dotyczyły osób, które przebywały czasowo na terenach endemicznych patogenu, a następnie wróciły do miejsca zamieszkania.

    Polska uważana jest za kraj wolny od wirusa, choć we wcześniejszych latach pojawiły się informacje o zainfekowaniu kilku osób powracających z zagranicznych podróży.

    Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO, ang. World Health Organization) największe ryzyko infekcji wirusem Zika występuje na południu Europy, gdzie spotykane są komary z gatunku Aedes sp. Niepokojące dane potwierdzają występowanie komarów Aedes albopticus w następujących krajach europejskich:

    • Albanii,
    • Włoszech,
    • Francji,
    • Grecji,
    • Hiszpanii,
    • Szwajcarii,
    • Holandii,
    • Słowenii,
    • Bośni i Hercegowinie,
    • Niemczech.

    Drugi niebezpieczny gatunek komarów, czyli A. aegypti, został zauważony w Europie na Maderze, w Holandii oraz na wybrzeżu Morza Czarnego.

    Warto zaznaczyć, że ryzyko pojawienia się wirusa Zika w Europie jest niskie zimą, natomiast wzrasta w okresie letnim, wraz ze sprzyjającymi warunkami atmosferycznymi.

    Objawy zakażenia wirusem Zika

    Większość chorych może nie mieć świadomości zarażenia wirusem Zika, gdyż nawet 80% przypadków przebiega bezobjawowo. U pozostałych pacjentów objawy są łagodne i łatwe do pomylenia ze zwykłym przeziębieniem. Choroba trwa zazwyczaj 2-7 dni i cechuje się następującymi dolegliwościami:

    • bóle głowy,
    • osłabienie,
    • gorączka,
    • łagodne bóle stawów,
    • zapalenie spojówek,
    • afty,
    • brak apetytu,
    • wymioty i biegunka,
    • grudkowo-plamkowa wysypka na twarzy, następnie obejmująca całe ciało.

    U niektórych pacjentów dochodzi do powikłań w postaci zapalenia opon mózgowych i mózgu. Może rozwinąć się też zespół Guillain-Barré, przebiegający m.in. z zapaleniem i uszkodzeniem nerwów.  

    Wirus Zika – konsekwencje zarażenia w ciąży

    O wirusie szczególnie głośno stało się w 2015 roku, kiedy to brazylijskie Ministerstwo Zdrowia poinformowało o wzroście liczby dzieci urodzonych z małogłowiem (mikrocefalią) i zwapnieniami wewnątrzczaszkowymi.

    Szybko ogłoszono niebezpieczeństwo związane z infekcją ZIKV u matki a wadami występującymi u płodów, przy czym za najbardziej kluczowy okres uznano przełom pierwszego i drugiego trymestru ciąży.

    Do chwili obecnej korelację między obecnością wirusa Zika u matki a mikrocefalią i wadami wrodzonymi ośrodkowego układu nerwowego u dzieci opisano w blisko trzydziestu państwach, co budzi ogromny globalny niepokój.

    Zarażenie wirusem Zika u ciężarnych może powodować u dzieci:

    • małogłowie,
    • karłowatość,
    • zniekształcenie twarzy,
    • wrodzone wady oczu,
    • zaburzenia umysłowe i złożone wady ośrodkowego układu nerwowego,
    • artrogrypozę (tzw. wrodzona sztywność stawów),
    • stopę końsko-szpotawą,
    • obrzęk płodu,
    • padaczkę.

    Należy jednak zaznaczyć, że problemy neurologiczne nie muszą wystąpić u każdego dziecka, którego matka przeszła zakażenie ZIKV. Zdecydowanie więcej przypadków powyższych wad u dzieci występuje na terenach wiejskich, gdzie stosowane są chemiczne środki owadobójcze, również łączone z tragicznymi w skutkach powikłaniami zdrowotnymi.

    Diagnostyka i leczenie w zakażeniu wirusem Zika

    W rozpoznaniu konieczne jest zebranie szczegółowego wywiadu obejmującego m.in. informacje o podróżach, przypadkowych kontaktach seksualnych, przebytych przeziębieniach i objawach grypopodobnych.

    Obecność wirusa w organizmie można potwierdzić poprzez:

    • badanie serologiczne w kierunku identyfikacji przeciwciał IgM i IgG (test ELISA),
    • wykonanie analizy genetycznej RT-PCR.

    W Polsce badanie serologiczne w kierunku zakażenia wirusem Zika jest wykonywane między innymi w Narodowym Instytucie Zdrowia Publicznego-PZH (NIZP-PZH).

    Leczenie polega na podawaniu preparatów przeciwgorączkowych i przeciwbólowych oraz odpowiednim nawadnianiu pacjenta. Warto zaznaczyć, że ze względu na ryzyko krwotoku nie zaleca się podawania niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), w tym aspiryny.

    Jak zminimalizować ryzyko zakażenia wirusem Zika podczas podróży?

    Dotychczas nie powstała szczepionka chroniąca przed zakażeniem wirusem Zika, choć od wielu lat trwają intensywne prace nad takim preparatem. Aktualne zalecenia dla osób podróżujących obejmują przede wszystkim walkę z komarami poprzez:

    • odpowiedni ubiór,
    • stosowanie środków odstraszających insekty,
    • likwidację skupisk komarów,
    • używanie moskitier,
    • unikanie przebywania w godzinach porannych i popołudniowych w miejscach występowania komarów,
    • kobiety ciężarne oraz planujące ciążę powinny unikać podróżowania do obszarów endemicznych wirusa Zika.

    Osoby wracające z terenów występowania wirusa Zika powinny przejść restrykcyjny 6-miesięczny okres chroniący innych przed potencjalnym zarażeniem. W tym czasie należy unikać kontaktów seksualnych bez zabezpieczenia oraz nie planować zachodzenia w ciążę.

    Wirus Zika do chwili obecnej pozostaje wciąż kontrowersyjnym i tajemniczym czynnikiem chorobotwórczym. W świetle danych literaturowych i w aspekcie identyfikowania nowych przypadków zakażeń, nie można bagatelizować aktywności tego patogenu. Wzrost świadomości w społeczeństwie oraz odpowiednia profilaktyka pomogą uchronić przed niechcianą infekcją wirusową.

    Źródła:

    • Biała M., Jerczak B., Inglot M., Knysz B., (2018), Flawiwirusy–nowe patogeny chorobotwórcze dla ludzi. Postepy Hig Med Dosw (online), 72, 184-191,
    • Gliński Z., Kostro K., (2016), Czy jest możliwe zakażenie zwierząt domowych wirusem Zika?, Życie Weterynaryjne, 91(04),
    • Pomorska D., Kuchar E., (2016), Zakażenie wirusem zika–nowe zagrożenie epidemiczne, Pediatria i Medycyna Rodzinna, 12(2),
    • Staples J. E., (2016), Interim guidelines for the evaluation and testing of infants with possible congenital Zika virus infection—United States, 2016. MMWR. Morbidity and mortality weekly report, 65,
    • https://gis.gov.pl/wypoczynek/informacja-dotyczaca-zakazen-wirusem-zika/,
    • https://www.pzh.gov.pl/wirus-zika/.

    Odpowiedzi na pytania naszych czytelników

    Zika

    Ostra choroba zakaźna wywoływana przez wirusa Zika (ZIKV) należącego dorodziny Flaviviridae, rodzaju Flavivirus, który jest równieżczynnikiem etiologicznym dengi, żółtej gorączki, gorączki ZachodniegoNilu, japońskiego zapalenia mózgu. ZIKV jest przenoszony przez aktywne wciągu dnia komary z rodzaju Aedes (głównie A. aegypti, A.

    albopictus), wektory dengi, chikungunya, żółtej gorączki, gorączkiZachodniego Nilu, japońskiego zapalenia mózgu. ZIKV po raz pierwszywyizolowano u makaka z lasu Zika w Ugandzie w 1947 r. Pierwszy przypadekgorączki Zika u człowieka został rozpoznany w Nigerii w 1954 r. Do 2007r. na świecie zanotowano zaledwie 14 przypadków choroby u ludzi. W 2007r.

    w Mikronezji na Pacyfiku (wyspa Yap) wybuchła epidemia Zika zszacowaną liczbą 5 tysięcy przypadków wśród ludności miejscowej. Wlatach 2013-2015 kolejne masowe zachorowania wystąpiły na wyspachPacyfiku: na Polinezji Francuskiej, Nowej Kaledonii, Wyspach Cooka,Wyspie Wielkanocnej oraz Wyspach Salomona. W 2015 r.

    gorączka Zikadotarła do Brazylii oraz do ponad 20 innych państw Ameryki Południowej iŚrodkowej. W marcu 2016 r. liczbę zakażonych ZIKV na świecie szacowanona 1.6 miliona, w tym 1.5 miliona w Brazylii, ponad 30 tysięcy wKolumbii, ponad 8 tysięcy w Salwadorze.

    Do zakażenia ZIKV prawdopodobniedochodzi również przez kontakty seksualne, transfuzję krwi oraz drogąwertykalną z matki na płód (powodując u dziecka mikrocefalię).

    Liczbaprzypadków mikrocefalii wśród nowo narodzonych dzieci w Brazylii, krajubędącego liderem pod względem liczby zakażeń ZIKV na świecie, ze 150przypadków rocznie w latach 2010-2014 zwiększyła się do 1248 pod koniec2015 r. Według WHO związek pomiędzy ZIKV i mikrocefalią jest bardzoprawdopodobny, jednak wciąż naukowo nie udowodniony.

    Obraz kliniczny: Około 80% zakażeń Zika przebiega bezobjawowo.Objawy kliniczne podobne są do zmian chorobowych występujących w innychzakażeniach arbowirusowych, w szczególności w gorączce denga ichikungunya, z którymi Zika powinna być różnicowana w pierwszejkolejności. Okres wylęgania Zika wynosi 3-12 dni.

    Zmiany choroboweutrzymują się zazwyczaj 2-7 dni. Do najczęstszych należą gorączka(poniżej 38oC), bóle małych stawów (głównie rąk i stóp), wysypkaplamista-grudkowa (obejmująca twarz, szyję, tułów, kończyny, najpierwgórne, potem dolne), zapalenie spojówek, bóle mięśni, bóle i zawrotygłowy.

    Zazwyczaj choroba ma łagodny i samoograniczający przebieg.

    Możerównież dochodzić do poważnych powikłań neurologicznych, najczęściej unowo narodzonych dzieci zakażonych przez matki, szczególnie w pierwszymtrymestrze ciąży (mikrocefalia charakteryzująca się zmniejszeniem obwodugłowy poniżej dwóch odchyleń standardowych dla płci, wieku oraz rasy)oraz u osób dorosłych (zespół Guillain-Barré).

    Definicja gorączki Zikawedług Pan American Health Organization: przypadek podejrzewany –pacjent z wysypką skórną lub podwyższeniem temperatury ciała(>37.2°C) z przynajmniej jednym z następujących objawów (bóle stawów,mięśni, zapalenie spojówek, bóle głowy). przypadek potwierdzony – objawychorobowe z potwierdzonym laboratoryjnie zakażeniem ZIKV.

    Rozpoznanie: Zakażenie Zika jest rozpoznawane na podstawie wywiadu(pobyt w rejonach epidemii), objawów klinicznych (trudnościdiagnostyczne mogą być związane z nakładaniem się zmian chorobowychróżnych zakażeń arbowirusowych występujących na tym samym terenie, wszczególności gorączki denga i chikungunya), diagnostyki ZIKV metodamibiologii molekularnej (PCR u pacjentów ostrej fazie choroby, do 7 dni odwystąpienia objawów), wykrycia specyficznych przeciwciał IgM i IgG zapomocą testu ELISA (4 i więcej dni od wystąpienia objawów choroby).Diagnostyka serologiczna metodami immunoenzymatycznymi jest utrudnionaze względu na krzyżową reakcję przeciwciał z innymi flawiwirusami (wszczególności wirusem denga). Jeśli kobieta ciężarna przebywała wrejonach występowania transmisji ZIKV, zaleca się badanie matki wkierunku występowania zakażenia ZIKV oraz badanie płodu (USG). U nowonarodzonych dzieci zakażonych matek należy również przeprowadzić badaniaw kierunku występowania zakażenia ZIKV (PCR, ELISA).

    Leczenie: Wyłącznie objawowe (przeciwbólowe, przeciwgorączkowe,przeciwświądowe). Nie ma ukierunkowanego leczenia przeciwwirusowego.

    Ukobiet ciężarnych lekiem z wyboru jest paracetamol (aspiryna jestprzeciwwskazana).

    W przypadku wystąpienia powikłań związanych zzakażeniem układu nerwowego (mikrocefalia, zespół Guillain-Barrésyndrome) wprowadza się leczenie neurologiczne.

    Zapobieganie: Stosowanie repelentów (zawierających DEET lubikarydynę), moskitier, siatek ochronnych w oknach pomieszczeń,nie zaleca kobietom ciężarnym podróżowania do stref epidemii w AmerycePołudniowej i Środkowej.

    W związku z prawdopodobnym przenoszeniem ZIKVdroga płciową, należy unikać kontaktów seksualnych w rejonachepidemicznego występowania choroby lub stosować prezerwatywy przez całyokres pobytu oraz przez dwa tygodnie po powrocie z rejonów epidemii.

    Kobiety starające się zajść w ciążę oraz ich partnerzy seksualni powinnistosować się do zaleceń ochrony przed ukłuciami owadów. Władze Brazylii,Kolumbii, Ekwadoru, Salwadoru i Jamajki radzą swoim mieszkankom w wiekureprodukcyjnym odłożenie planowanej ciąży.

    Mężczyznom planującym pobyt wobszarach epidemii ZIKV i mających ciężarne partnerki zaleca sięwstrzemięźliwość seksualną lub regularne stosowanie prezerwatyw podczaskontaktów seksualnych do końca ciąży.

    Mimo, że ZIKV był wykrywany wmleku kobiecym, do chwili obecnej nie udowodniono transmisji zakażeniaprzez karmienie piersią. Ze względu na prawdopodobieństwo przeniesieniaZIKV przez transfuzję krwi zaleca się badania dawców w kierunkuwystępowania zakażeń ZIKV.

    Wirus ZIKA – PZH

    Wirus Zika zaliczany jest do rodziny Flaviviridae, rodzaju Flavivirus w skład, którego wchodzi około 65 różnych, spokrewnionych ze sobą genetycznie i antygenowo wirusów.

    Wektor

    Wektorem, w którym namnaża się wirus Zika, są stawonogi, komary rodzaju Aedes . Są one również wektorami dla innych wirusów np.: wirusa żółtej gorączki, wirusa Dengue, wirusa Chikungunya, wirusa Zachodniego Nilu i wielu innych. Ze stawonogów zakażenie jest przenoszone na kręgowce.

    Komar Aedes aegypti występujący w regionach tropikalnych i subtropikalnych jest wektorem dla wirusów żółtej gorączki, Dengue, Chikungunya, i innych. W Europie komar ten występuje przede wszystkim na wybrzeżu Morza Czarnego.

    Drugi z komarów, Aedes albopictus, nazywany komarem azjatyckim lub tygrysim, jest wektorem dla około 20 arbowirusów, w tym dla wirusa żółtej gorączki, wirusa Dengue, wirusa Chikungunya, wirusa Zachodniego Nilu, wirusa japońskiego zapalenie mózgu typu B, wirusów wschodniego, zachodniego i wenezuelskiego końskiego zapalenia mózgu. Komar ten jest dosyć odporny na niskie temperatury – w Japonii jego obecność stwierdzano na obszarach, gdzie izoterma wynosiła +12°C.

    W XX wieku ekspansję tego komara zaobserwowano na całym świecie, a w latach 70-tych również w Europie, na wybrzeżu Morza Śródziemnego.

    Tereny w Europie, na których wykryto obecność komarów Aedes aegypti i Aedes albopictus można znaleźć na stronach ECDC:

    http://ecdc.europa.eu/en/healthtopics/vectors/vector-maps/Pages/VBORNET_maps.aspx.

    Historia ekspansji zakażeń wirusem Zika: • wykryty na terenie Ugandy w 1947r.; • do 2006r. obecny na terenach tropikalnych Afryki i Południowo-Wschodniej Azji; • w 2007r. epidemia na wyspie Yap, potem ekspansja na inne wyspy Pacyfiku;

    • w 2015r. – wirus dotarł do Ameryki Południowej;

    Charakterystyka zakażeń wirusem Zika: • okres inkubacji choroby 3-12 dni od ukąszenia komara; • 60-80% zakażeń ma charakter bezobjawowy; • w przypadku wystąpienia objawów najczęściej są nimi: gorączka, wysypka grudkowa, bóle stawów/mięśni, bóle głowy, zapalenia spojówek.

    • • Objawy te trwają zazwyczaj około 2-7 dni; • Nie ma swoistego leczenia ani nie istnieje szczepionka; • Najlepszą ochroną jest zapobieganie ukąszeniom przez komary; • zakażenia płodu – jeśli do zakażenia wirusem Zika dojdzie w czasie ciąży, może zostać ono przekazane dziecku.

    Najnowsze dane potwierdzają możliwość zakażenia płodu przez wirusa Zika (wykryto materiał genetyczny wirusa w wodach płodowych). W wyniku zakażenia płodu może dojść do zmian, które objawiają się małogłowiem u noworodków.

    W Brazylii odnotowano ponad 6000 przypadków urodzeń z małogłowiem, co stanowi 10-krotny wzrost w porównaniu do lat poprzednich, kiedy nie obserwowano na tym terenie zakażeń wirusem Zika; prawdopodobny jest również związek między zakażeniem wirusem Zika a syndromem Guillain-Barré; do zakażenia dochodzi w wyniku ukąszenia przez zakażonego komara; potwierdzono także możliwość zakażenia drogą krwi (transfuzja krwi) oraz poprzez kontakty seksualne (wirus utrzymuje się w nasieniu nawet przez 3 tygodnie – 2 miesiące);

    • • W polskim w systemie krwiodawstwa ze względów bezpieczeństwa przeprowadzany jest wywiad z dawcą krwi przed każdym pobraniem i dawca powracający z dalekiej podróży jest proszony o zgłoszenie się w późniejszym terminie.
    • Diagnostyka zakażeń wirusem Zika w NIZP-PZH:
    • Obecnie w NIZP-PZH wykonujemy badania serologiczne: • krew należy pobrać nie wcześniej niż 10-14 dni od zakażenia, czyli ukąszenia przez komara; • oznaczane są przeciwciała w 2 klasach: IgM oraz IgG przeciw białku NS1; • przeciwciała, w zależności od klasy, można wykryć w surowicy nawet po 6-12 miesiącach, ale nie wcześniej niż 7-10 dni od zakażenia;jeśli

    • wynik badania będzie niejednoznaczny (patrz punkt 5. Problemy diagnostyczne) może być konieczne wykonanie drugiego badania próbki surowicy pobranej w odstępie 2-3 tygodni.

    Problemy diagnostyczne związane z wykrywaniem zakażenia wirusem Zika:

    Badania serologiczne

    • Zbyt wcześnie pobrana próbka krwi – organizm człowieka musi mieć czas na wytworzenie odpowiedzi na zakażenie.

    Próbki powinny być pobrane 10-14 dni od momentu zakażenia; wyniki badań serologicznych czasami są trudne do interpretacji, ponieważ występują reakcje krzyżowe w obrębie flawiwirusów – w Polsce jest to ważny problem z uwagi na endemiczne występowanie wirusa kleszczowego zapalenia mózgu (kzm), który także jest flawiwirusem.

    Problem reakcji krzyżowych dotyczy głównie testów wykrywających przeciwciała skierowane przeciw antygenom strukturalnym flawiwirusów; najbardziej gatunkowo swoiste wyniki otrzymuje się, gdy wykrywane są przeciwciała skierowane przeciwko białku NS1; • Metody detekcji molekularnej materiału genetycznego wirusa – obecnie w NIZP-PZH trwają prace nad wprowadzeniem testu RT-PCR ukierunkowanego na wykrywanie matriału genetycznego wirusa Zika. • Krew – materiał genetyczny wirusa można wykryć tylko w pierwszych dniach po zakażeniu, maksimum do 7 dnia. Oznacza to, że w przypadku długiego okresu inkubacji (np. 12 dni), nawet w pierwszym dniu wystąpienia objawów choroby, badanie krwi metodami biologii molekularnej może nie potwierdzić zakażenia;

    • Mocz, nasienie – wirus utrzymuje się dłużej i wówczas możliwe jest jego wykrywanie metodami biologii molekularnej. Niestety obecnie nie wiadomo czy u wszystkich pacjentów i jak długo (3 tygodnie – 2 miesiące) wirus utrzymuje się w nasieniu i /lub moczu.

    1. Materiały do pobrania:
    2. Możliwość zawleczenia inwazyjnych gatunków komarów do Polski- prezentacja Co wiemy o wirusie Zika?- prezentacja
    3. ———-
    4. Zdjęcie: Pixabay

    10 czerwca 2020 3 sierpnia 2018 14 sierpnia 2018