Wodnisty katar – sposoby na wodnistą wydzielinę z nosa

Wodnisty katar to jedna z najbardziej powszechnych dolegliwości. Najczęściej jest objawem infekcji wirusowej lub reakcji alergicznej.

Choć w większości przypadków sam w sobie nie jest groźny, to niedoleczony może prowadzić do pojawienia się wielu innych, bardziej nieprzyjemnych dolegliwości.

Dlatego w przypadku, gdy jest on zbyt dokuczliwy, trwa ponad tydzień lub często powraca, należy skonsultować się z lekarzem.

Wodnisty katar – przyczyny i objawy

Wodnisty katar najczęściej jest wynikiem łagodnej infekcji wirusowej lub alergii. Jak rozróżnić te dwa schorzenia? W przypadku kataru o podłożu infekcyjnym najczęściej pojawia się również podwyższona temperatura ciała, ból gardła, kaszel. Objawy mijają po około tygodniu. W przypadku alergii katar może utrzymywać się dłużej i ma charakter okresowy.

Nie towarzyszy mu podwyższona temperatura ciała, ale za to pojawić się może łzawienie, swędzenie oczu, czy kichanie. Ponadto wyróżnić można pewne prawidłowości – katar pojawia się w określonych sytuacjach, np. po wyjściu z domu, znika w pomieszczeniach lub w deszczową pogodę.

Wodnisty katar nie jest objawem specyficznym, chociaż przeważnie występuje podczas alergicznego nieżytu nosa i wirusowego zapalenia jamy nosa oraz górnych dróg oddechowych jako objaw obustronny.

Gdy przezroczysty płyn wycieka tylko z jednej strony nosa, a wcześniej doszło do urazu głowy, możemy mieć do czynienia ze złamaniem podstawy czaszki i wyciekającym płynem mózgowo-rdzeniowym.

Konieczna wtedy jest dalsza diagnostyka i szczegółowa analiza wyników badań – mówi dr n. med. Dmitry Tretiakow, specjalista laryngolog (otolaryngolog).

Domowe sposoby na katar wodnisty

W aptekach znaleźć można dostępne bez recepty krople i spraye. Trzeba jednak na nie uważać, gdyż mogą uzależniać – prowadzić do przewlekłego nieżytu nosa, podrażnienia i zaniku błony śluzowej, częstych krwawień i wielu innych powikłań. Chcąc uniknąć takiej sytuacji, należy stosować je nie dłużej niż 5 dni i z częstotliwością taką, jak zalecono w dołączonej ulotce.

Bezpieczną alternatywą są roztwory soli i wody morskiej – także dostępne w postaci kropli oraz sprayów. Efekty stosowania są podobne – wydzielina jest rozrzedzana i łatwiej ją usunąć. Dodatkowo działają nawilżająco i łagodząco na błonę śluzową nosa. Co najważniejsze, nie powodują uzależnienia.

Wodnisty katar w domowym zaciszu można zwalczać za pomocą inhalacji. Pomogą one rozrzedzić wodnisty katar i usunąć go. Oczyszczanie nosa i zatok nie tylko przywraca komfort, ale zapobiega też zapaleniu zatok.

Do dwóch litrów wrzątku należy dodać łyżkę soli. Osoby, które nie są alergikami mogą też zastosować kilka kropli olejku – np. piniowego lub miętowego.

Pomogą one oczyścić nos, a także wykazują właściwości przeciwbakteryjne.

Wodnisty katar i kichanie można też złagodzić poprzez nawilżanie powietrza. Stosowanie specjalnych nawilżaczy z dodatkiem kilku kropli dowolnego olejku eterycznego pomoże oczyścić nos, a także złagodzi podrażnienia, nawilży i wspomoże odbudowę błony śluzowej.

Jak leczyć wodnisty katar?

Metoda leczenia wodnistego kataru zależna jest od przyczyn wystąpienia tego problemu. W przypadku przezroczystej wydzieliny, towarzyszącej infekcji, najczęściej wystarczy leczenie domowe.

Dopiero kiedy trwa on dłużej niż tydzień lub zmienia barwę i konsystencję, zaleca się konsultację z lekarzem. Na podstawie wywiadu oraz kilku prostych badań, zaleca on stosowanie preparatów, które przyśpieszą proces leczenia.

Jeśli infekcja będzie postępować, konieczne może się okazać włączenie antybiotyków.

Zupełnie inaczej wygląda leczenie w przypadku alergicznego wodnistego kataru. Metoda uzależniona jest od nasilenia objawów.

Czasem, jeżeli dolegliwości nie są bardzo uciążliwe i mają charakter epizodyczny, wystarcza stosowanie domowych rozwiązań. Jeżeli to za mało, warto skonsultować się z alergologiem, który udzieli specjalistycznej pomocy.

Może zalecić stosowanie np. kropli do nosa ze sterydami lub stosowanie leków przeciwhistaminowych.

Nie ma metody na leczenie wodnistego kataru samego w sobie. Wszystkie metody opierają się o leczenie przyczyny wystąpienia dolegliwości, dlatego ogromne znaczenie ma dobra diagnostyka.

Wodnisty katar może być szczególnie uciążliwy w przypadku osób ze skrzywioną przegrodą lub przerostem małżowin nosowych, które dodatkowo negatywnie wpływają na drożność. W takim przypadku ulgę mogą przynieść zabiegi laryngologiczne – septoplastyka lub konchoplastyka.

Wodnisty katar u dziecka

Wodnisty katar u dziecka to dość częsta dolegliwość. Wynika zarówno z dość częstych reakcji alergicznych, jak i bardzo częstego zapadania na przeziębienie w okresie jesienno-zimowym. W przypadku niektórych dzieci to może być nawet 8-10 razy w sezonie. Wodnisty katar u niemowlaka najczęściej poprzedzony jest niechęcią do ssania piersi.

Czyszczenie noska za pomocą chusteczki możliwe jest od 12 miesiąca życia. Dziecko jest w stanie samodzielnie dmuchać nosek w wieku trzech lat. Warto jednak wcześniej nauczyć go tej czynności. Zalegająca wydzielina w nosie może bowiem przyczyniać się do zapalenia zatok oraz wielu innych problemów.

Wodnisty katar – powikłania

Ignorowanie wodnistego kataru może doprowadzić do pojawienia się wielu powikłań.

Najczęstszym są nadkażenia górnych dróg oddechowych, co może doprowadzić do zapalenia zatok, infekcji bakteryjnej, zapalenia ucha oraz infekcji gardła.

Pojawić mogą się również częste bóle głowy oraz problemy ze snem, problemy z węchem, a nawet polipy nosa. Z kolei alergiczny wodnisty katar może powodować astmę oskrzelową.

Bibliografia

1. Bartkowiak-Emeryk M, Emeryk A: Allergen immunotherapy in allergic rhinitis [w:] „Postępy Dermatologii i Alergologii”, 2012, s. 32-38 2. Buczyłko K: Non-allergic rhinitis [w:] „Advances in Dermatology and Allergology”, 2009, s. 369-371 3.

Dąbrowski P: Nasal obstruction – causes, diagnosis, and treatment [w:] „Lekarz POZ”, 2017, s. 19-28 4. Emeryk A, Bartkowiak-Emeryk M: Therapeutic management of allergic rhinitis [w:] „Postępy Dermatologii i Alergologii”, 2012, s. 19-31 5.

Golusiński W, Banaszewski J: Diagnosis and treatment of chronic rhinosinusitis [w:] „Postępy w chirurgii głowy i szyi”, 2006, s. 46-52

6. Samoliński B, Komorowski J: Treatment of rhinitis [w:] „Przewodnik Lekarza”, 2006, 42-49

Inhalacje z rumianku w walce z uciążliwym katarem

Domowe sposoby na katar opierają się przede wszystkim na ziołach, których bogactwo zdrowotnych właściwości od wieków wykorzystywane jest w celach leczniczych. Dobre rezultaty można osiągnąć wykonując ziołowe inhalacje. Doskonałą rośliną do inhalacji jest rumianek. Rumianek pomaga złagodzić dolegliwości związane z katarem, a jednocześnie jest bardzo łagodny, więc mogą go stosować dorośli i dzieci.

Przyczyny kataru

Nieżyt nosa, zwany potocznie katarem, to dość częsta przypadłość, która rzadko występuje samoistnie, zazwyczaj jest jednym z objawów innej dysfunkcji organizmu lub choroby. Przyczyn wycieku z nosa może być wiele, niektóre z nich są całkiem błahe, np. reakcja na intensywne zapachy lub drażniące substancje chemiczne, inne bywają niepokojące, np. alergia lub infekcja.

Możemy wyróżnić kilka najważniejszych rodzajów kataru, które są bezpośrednio związane z przyczynami powodującymi dolegliwości:

• Katar wywołany infekcją wirusową. Jest to najczęstsza przyczyna pojawienia się kataru. Do zakażenia dochodzi zwykle drogą kropelkową, głównie w okresie zmian pogodowych, czyli wiosną i jesienią. To wtedy właśnie funkcje śluzówki mogą być zaburzone m.in. z powodu zmiennych temperatur, a nasza odporność bywa osłabiona, stąd też organizm jest bardziej podatny na wirusy. Wydzielina z nosa jest wodnista i śluzowata, zwykle mija po ok. 7 dniach. Infekcje mogą jednak prowadzić do zakażenia zatok, a nawet przewlekłego kataru, dlatego niezbędne jest podjęcie stosownego leczenia.
• Katar wywołany infekcją bakteryjną. Do nadkażenia bakteryjnego najczęściej dochodzi w wyniku braku stosownego leczenia infekcji wirusowej (powikłanie). Wodnista wydzielina staje się ropna, gęsta, nabiera zielonkawo-żółtego koloru i często towarzyszy jej uczucie zatkania jam nosowych. Katar bakteryjny bywa znacznie bardziej uciążliwy, może trwać dość długo i często wymaga zastosowania leczenia antybiotykami.
• Katar wywołany reakcją alergiczną (katar sienny) – to reakcja układu immunologicznego na alergen. Alergiczny nieżyt nosa może mieć charakter sezonowy, co oznacza, że ujawnia się wyłącznie w okresie występowania alergenu w środowisku, np. podczas podwyższonego stężenia pyłków roślinnych. Całoroczny nieżyt nosa zwykle jest wywołany alergenami takimi jak np. roztocza kurzu domowego. Oprócz wodnistej wydzieliny zwykle pojawia się również częste kichanie oraz podrażnienia oczu.

• Katar wywołany przez zmiany w śluzówce. Zaliczamy do nich m.in.: wychłodzenie organizmu, przemęczenie, przepracowanie, stres, niska odporność organizmu, zmiany hormonalne.

Jak leczyć katar ziołami?

Stosowanie ziół podczas nieżytu nosa to jeden z najbezpieczniejszych sposobów łagodzenia dolegliwości. Zioła są łatwo przyswajalne przez organizm, można je stosować przez długi czas, nie powodują reakcji alergicznych, działają łagodnie i skutecznie. Można je stosować na wiele różnych sposobów:

• Zioła dostępne są w aptekach formie kapsułek, tabletek, pigułek lub gotowych preparatów ziołowych, składających się np. z mieszaniny olejków eterycznych.
• Dobre rezultaty można osiągnąć pijąc herbatki ziołowe, np. z lukrecji, brzozy, owocu jałowca, macierzanki, prawoślazu, kwiatu lipy, owocu dzikiej róży.
• Coraz bardziej popularne są również olejki eteryczne, które mogą być stosowane wewnętrznie lub zewnętrznie. Świetnie nadają się do inhalacji. Ukojenie może przynieść nawet dodanie kilku kropel olejku eterycznego do gorącej kąpieli. Sprawdzą się takie olejki eteryczne, takie jak m.in. miętowy, bazyliowy, z drzewa herbacianego, sosny, lawendy, eukaliptusa. Bardzo dobre rezultaty można osiągnąć wykonując inhalacje z mieszanek ziołowych.
• Ziołowe syropy dostępne są w aptekach i sklepach zielarskich, ale z łatwością można je wykonać również w domu, np. syrop z owocu bzu czarnego z miodem.
• Z ziół produkowane są również nalewki na alkoholu. Niemniej jednak w przypadku infekcji lub poważniejszych schorzeń zdrowotnych nie należy po nie sięgać ze względu na wpływ alkoholu na organizm.
• Napary to bardzo prosty w przygotowaniu sposób na łagodzenie różnorodnych dolegliwości, w tym również kataru. Najbardziej powszechnym i najdelikatniejszym ziołem do przygotowywania naparów jest rumianek. W zależności od dolegliwości, napar z rumianku można użyć do picia, przepłukiwania jamy ustnej, okładów, a w przypadku kataru – do inhalacji.

Jak działa napar z rumianku?

Napary przygotowuje się bardzo łatwo, podobnie jak herbatę. Wystarczy umieścić wystarczającą ilość ziół w naczyniu, a następnie zalać świeżo przegotowaną wodą, przykryć i odczekać kilka minut do zaparzenia mikstury. Właściwie tyle wystarczy, by uzyskać lekko zabarwiony płyn o konkretnych właściwościach.

W przypadku rumianku na katar ziele jest stosowane do wykonywania inhalacji, które mogą być wykonywane zarówno u dorosłych, jak i u dzieci. Rumianek jest bardzo łagodny, dlatego też można go stosować nawet u niemowląt. Napar nadaje się również do nawilżania nim powietrza w pokoju.

W rumianku znajduje się olejek eteryczny, który wykazuje działanie antyalergiczne, bakteriobójcze i przeciwzapalne. Przy katarze pomaga skutecznie udrożnić nos i pozbyć się zalegającej wydzieliny.

Powoduje przy tym znaczne zmniejszenie obrzęku śluzówki i jej nawilżenie.

Co więcej, działa kojąco i łagodząco na skórę, dlatego też świetnie nadaje się nawet w przypadku osób z lekko podrażnionym naskórkiem wokół nosa.

Jak wykonać inhalacje z rumianku?

Inhalacje z rumianku wykonuje się z zastosowaniem naparu rumiankowego. Chociaż napar można wykonać z dostępnych w sklepach herbatek rumiankowych w torebkach, znacznie lepiej jest kupić suszone zioło np. w sklepie zielarskim.

Do przygotowania inhalacji potrzebujemy:

• ok. 50 g suszonych ziół (lub 2-3 torebki herbaty rumiankowej)
• ok. litr wody
• miskę, ręcznik

Wrzucamy zioła do miski, a następnie zalewamy je przegotowaną wodą. Czekamy, aż z zalanych ziół zrobi się napar, a woda znacznie ostygnie.

Do inhalacji należy użyć dość ciepłej wody, ale nie gorącej, która mogłaby poparzyć nozdrza i twarz.

Następnie pochylamy się nad miską, szczelnie okrywamy głowę ręcznikiem i wdychamy napar rumiankowy przez kilka-kilkanaście minut (najlepiej ok. 15 minut).

Rumianek to zioło o stosunkowo łagodnym działaniu, więc nie powinien powodować podrażnień. Należy jednak uważać, aby para wodna nie była zbyt gorąca. Dla optymalnych rezultatów inhalacje rumiankowe warto wykonywać 1-2 razy dziennie przez kilka kolejnych dni.

Uwaga: przedstawiona powyżej domowa metoda jest tylko sugestią, ale nie zastąpi zaleceń lekarza.

Kto nie powinien korzystać z domowych inhalacji rumiankiem?

Głównym przeciwwskazaniem do wykonywania inhalacji jest alergia lub nadwrażliwość na rumianek, która może wystąpić szczególnie u dzieci. Do przeciwwskazań do wykonywania inhalacji zaliczamy również:

• wysoką gorączkę
• gruźlicę
• atak astmy oskrzelowej
• niewydolność krążenia

Rumianek tylko na katar?

Rumianek wykazuje dobroczynny wpływ na organizm nie tylko w przypadku kataru. Do najważniejszych zastosowań rumianku zaliczamy m.in.:

• właściwości ściągające i zmniejszające opuchliznę (np. przy zapaleniu spojówek)
• działanie antyseptyczne i przeciwzapalne (np. przy różnorodnych infekcjach górnych dróg oddechowych)
• właściwości pielęgnacyjne (korzystny wpływ na skórę, włosy i paznokcie)
• działanie lekko usypiające
• działa łagodząco w sytuacjach stresowych
• wspomaga układ trawienny

Katar u niemowlaka – jak sobie radzić z katarem u dzieci

Nieżyt nosa, popularnie zwany po prostu katarem to dolegliwość, która jest łagodna, samoistnie ustępuje, ale przysparza rodzicom sporo zmartwień. Jak pomóc dziecku w czasie przeziębienia?

Jaki to katar?

Kiedy u dziecka pojawia się wydzielina w nosie to mówimy, że ma katar. Medycznie można go jeszcze podzielić na różne rodzaje. U dzieci zdecydowanie najczęstszy jest katar infekcyjny, wirusowy.

Przebiega dość łagodnie, a dziecko poza tym przytkanym nosem czuje się dość dobrze – jest aktywne, chętnie się bawi, nie gorączkuje. Wydzielina początkowo jest wodnista, następnie gęstnieje, robi się żółta lub zielona – co nadal jest katarem wirusowym, wcale nie świadczy o katarze bakteryjnym.

Najczęściej za katar odpowiedzialne są tak zwane rhinowirusy, które dość łatwo przenoszą się na otoczenie – poprzez kichanie i pokasływanie. Warto jednak pamiętać, że katar to nie jest grypa.

Ta zwykle zaczyna się dość gwałtownie, z wysoką gorączką i wyjątkowo złym samopoczuciem, a przy tym nie koniecznie musi być obecny katar – bardziej charakterystyczny jest suchy kaszel.

Kiedy katar przewleka się (trwa dłużej jak 7 dni) i występują przy nim jakieś dodatkowe objawy to warto udać się do lekarza, by zweryfikować czy nie rozwija się poważniejsza infekcja. Każdy katar i pokasływanie u dziecka do 3 miesiąca życia również wymagają kontroli lekarskiej.

U starszych dzieci częściej przydarzyć się może katar sienny w reakcji na alergeny wziewne (pyłki), u młodszych dzieci to raczej rzadkość i przede wszystkim w reakcji na alergeny pokarmowe. Objawy takiego kataru alergicznego to również wydzielina w nosie (raczej wodnista) i uczucie zatkanego nosa. Zdecydowanie częstszy jest jednak katar infekcyjny i to o nim należy myśleć w pierwszej kolejności.

Sposoby na katar u dzieci i niemowląt

Najlepszym sposobem na katar u niemowląt i małych dzieci jest unikanie specyfików „na katar/na przeziębienie” z apteki. Dlaczego? Bo w zdecydowanej większości przypadków nie są one potrzebne, a nawet mogą zaszkodzić.

W 2008 roku Agencja Żywności i Leków wydała zalecenia, aby unikać stosowania dostępnych bez recepty leków na przeziębienie w przypadku dzieci poniżej 2 roku życia, czyli tak zwanych leków OTC.

Potwierdzeniem słuszności tej decyzji był spadek o połowę (w grupie dzieci do 2 rż) wizyt na SORach z powodu zdarzeń niepożądanych wywołanych przez te leki. Jako rodzice musicie pamiętać, że każdy lek ma swoje działania niepożądane.

Leki to nie cukierki – należy je zarezerwować na sytuacje, kiedy będą naprawę potrzebne. A w zwykłym katarze czy przeziębieniu nie są.

Co w takim razie warto zrobić?

Przede wszystkim, warto zadbać o świeże powietrze w otoczeniu dziecka. Dobrze by było ono nieco chłodniejsze i bardziej wilgotne. Gdy dziecko ma katar warto wychodzić z nim na spacery (o ile nie ma tez dodatkowo gorączki, lub nie zabroni tego lekarz z innych względów).

Jeśli na dworze nie panuje katastrofa meteorologiczna to taki spacer będzie dla dziecka najlepszym lekiem na katar. Zdecydowanie lepiej oddycha się chłodniejszym i bardziej wilgotnym powietrzem, więc warto zadbać o to również w domu. Obowiązuje częste wietrzenie pomieszczeń w mieszkaniu.

Temperatura otoczenia nie powinna przekraczać 21'C i nie powinno być zbyt sucho. Zalecana wilgotność to 60%.

Inhalacje na dziecięcy katar

Dodatkowe nawilżenie dróg oddechowych zapewnia inhalacja z soli fizjologicznej. Jako, że są to inhalacje bez użycia leków to łatwiejsze jest ich wykonywanie. Do inhalatora (np.

pneumatycznego lub siateczkowego) wystarczy wlać ok 2,5-3ml soli fizjologicznej i po uruchomieniu urządzenia zbliżyć maseczkę do twarzy dziecka.

Aerozol wydostający się z urządzenia będzie nawilżał drogi oddechowe i ułatwi „wydmuchanie” kataru.

Wielu rodziców podpytuje czy w okresie kataru można smarować klatkę piersiową olejkami/maściami „na rozgrzanie”. U starszych dzieci (>2rż) można to rozważyć po konsultacji z lekarzem. Mogą one jednak wywoływać reakcje alergiczne lub podrażnieniowe i warto z nimi uważać.
 

Jak karmić piersią dziecko, które ma zatkany nosek

W okresie, gdy dziecko ma katar, bardzo ważne jest, by zadbać o odpowiednie jego nawodnienie. Jeśli mamy do czynienia z niemowlakiem do 6 miesiąca życia, to zgodnie z zaleceniami WHO powinniśmy karmić go piersią na żądanie lub karmić mlekiem modyfikowanym na żądanie.

W przypadku karmienia piersią nie ma konieczności dodatkowego dopajania wodą, ale prawdopodobnie dziecko będzie częściej się tej piersi domagać. W przypadku mleka modyfikowanego sprawa z dopajaniem jest bardziej dyskusyjna – prawdopodobnie w okresie przeziębienia może to być do rozważenia.

Może się okazać, że dziecko będzie pilo mleko częściej, ale mniejszymi porcjami, bo wydzielina w nosie i zatkany nos będą mu utrudniały ssanie. To naturalne. Z tego względu warto zadbać o to, by przed karmieniem zająć się tzw „toaletą nosa”.

Zakrapiamy kilka kropel soli fizjologicznej do nosa i odsysamy wydzielinę aspiratorem. Nie używaj innej soli niż fizjologiczna lub morska bez konsultacji z lekarzem.

Starsze dziecko oczywiście poradzi sobie z „wydmuchaniem” wydzieliny, ale u młodszych dzieci dobrze sprawdzą się aspiratory typu gruszka, frida, czy urządzenie ze zredukowaną siłą ssania podłączane do domowego odkurzacza.

Czy to katar czy zatoki?

Kiedy mowa o katarze, o często pada również pyta nie o ewentualnie chore zatoki przynosowe. Skąd mamy wiedzieć, że dziecko ma chore zatoki? Zapalenie zatok może wystąpić w każdym wieku – to prawda, ale objawy zdecydowanie różnią się u dzieci i u dorosłych.

U niemowląt i małych dzieci najlepiej wykształcone są zatoki sitowe i szczękowe, więc o zapaleniu zatok czołowych raczej nie ma mowy w tym wieku.
Zapalenie zatok możemy podejrzewać u dziecka gdy katar trwa ponad 10 dni i nie ma tendencji do poprawy, lub gdy pojawia się gorączka, obrzęk oczodołu czy po stopniowej poprawie znowu dochodzi do nasilenia objawów.

To jednak sytuacje trudne do oceny. Które wymagają zawsze konsultacji z lekarzem i ewentualnego zwiększenia intensywności leczenia.

Naturalne sposoby na katar

Katar nie jest groźną dolegliwością, potrafi jednak być bardzo uciążliwy i dokuczliwy i w ewidentny sposób pogarsza nasze samopoczucie.

Czasem dołącza do niego ból gardła, pobolewanie głowy, ogólne osłabienie, niekiedy może przekształcić się w poważniejsze zapalenie zatok lub ucha.

Z reguły jednak nie stanowi większego zagrożenia i możemy uporać się z nim w kilka dni, stosując naturalne, domowe sposoby leczenia.

Skąd bierze się katar, czyli jak dochodzi do zarażenia?

Katar jest schorzeniem wywoływanym przez wirusy. Dolegliwość ta przenosi się drogą kropelkową, zatem łatwo zarazić się nawet przez krótki kontakt z zainfekowaną osobą. Wystarczy krótki uścisk ręki, kichnięcie lub kaszlnięcie, a chorobotwórcze drobnoustroje szybko zasiedlą się w błonach śluzowych naszych górnych dróg oddechowych (zwłaszcza w nosie) i zapoczątkowują infekcję.

Najbardziej skuteczną tarczą obronną przed szkodliwymi wirusami jest regularne i systematyczne dbanie o właściwy poziom naszej odporności oraz wzmacnianie układu immunologicznego, szczególnie w okresie największej zachorowalności.

Rodzaje kataru – wodnisty czy gęsty?

Wodnisty, bezbarwny, obfity katar to najczęściej początkowe stadium przeziębienia, które rozwija się na tle wirusowym.

W kolejnych etapach infekcji dochodzi do stanu zapalnego błony śluzowej nosa, co powoduje przekrwienie naczyń krwionośnych i ich przepełnienie, a w efekcie – blokuje nam nos.

Zaczynamy oddychać przez usta, nos jest niedrożny, zapchany wydzieliną, ale także obrzęknięty, co może powodować ból u nasady nosa. Oddychanie przez usta sprzyja nadmiernemu wysuszeniu śluzówki gardła i może nasilać objawy infekcji.

Źle śpimy, tracimy węch i smak, więc nie mamy apetytu, czujemy się zmęczeni i ospali. Zbytnie wysuszenie błon śluzowych gardła oraz oddychanie ustami zwiększa podatność na inne infekcje, gdyż wdychane powietrze dociera bezpośrednio do niżej położonych partii układu oddechowego.

Następną fazą nieżytu nosa jest zmiana rodzaju wydzieliny. Z wodnistej i bezbarwnej lub białawej, zaczyna się przekształcać w gęsty wyciek, najczęściej o żółtym lub żółtozielonym zabarwieniu.

Niekoniecznie świadczy to od razu o nadkażeniu bakteryjnym, gdyż zmiana koloru i konsystencji kataru jest często tylko wynikiem obecności w nim białych ciałek krwi. Jeżeli jednak faktycznie dojdzie do wtórnego nadkażenia bakteryjnego w kolejnej fazie choroby, a przy tym pojawią się inne objawy, jak np.

gorączka, ból głowy, zapalenie zatok, zapalenie ucha lub inne, należy schorzenie właściwie zdiagnozować i wdrożyć odpowiednie leczenie.

Jak powstaje katar, czyli mechanizm pojawienia się objawów

Nos stanowi pierwszą „linię obrony” przed szkodliwymi drobnoustrojami.

Prawidłowo nawilżone wnętrze nosa jest pokryte lepkim śluzem, w którym znajdują się liczne rzęski i to na nich osiada wszystko, co może się dostać do nosa wraz z powietrzem.

Jeśli aparat rzęskowy funkcjonuje prawidłowo, jest w stanie zatrzymać nie tylko chorobotwórcze mikroby, lecz także pył, dym, kurz i inne zanieczyszczenia. W śluzie obecne są również przeciwciała, które umieją w porę poradzić sobie z zarazkami.

 Dlatego tak ważne jest nawilżanie powietrza, którym oddychamy. Szczególnie w sezonie grzewczym pomieszczenia, w których przebywamy są przesuszone, co sprzyja wysuszeniu śluzówek nosa. Należy więc dużo pić oraz utrzymywać odpowiednie nawilżenie śluzówki nosa. Wtedy będzie on mógł spełniać swoje zadanie i chronić nas przed wirusami.

 Jeśli jednak wirusy dostaną się do organizmu z wdychanym powietrzem, dochodzi do fizjologicznej i naturalnej reakcji, którą jest wytworzenie przez śluzówkę jeszcze większej ilości śluzu. Jego zadaniem jest zatrzymać wirusy i nie dopuścić do ich namnażania się i rozwoju infekcji.

Wtedy właśnie dochodzi do zwiększenia przepuszczalności naczyń krwionośnych i pojawia się wyciek – czyli właśnie katar.

Katar jest więc swojego rodzaju naturalną reakcją obronną i nie powinno się go hamować poprzez stosowanie leków i kropli obkurczających naczynia krwionośne, gdyż utrudni to walkę z chorobą, a na dłuższą metę silnie wysuszy śluzówkę i doprowadzi do uszkodzenia mechanizmu rzęskowego. W ten sposób stracimy naszą naturalną barierę ochronną przed wirusami i bakteriami. '

Naturalne sposoby i leki homeopatyczne na katar

Aby pozbyć się uciążliwej dolegliwości, najlepiej sięgnąć szybko po naturalne sposoby leczenia, które nie zaszkodzą naszej odporności. Co warto zrobić na samym początku walki z chorobą?

1. Rozgrzać organizm – można wziąć gorącą kąpiel, a do wody dodać aromatyczne olejki eteryczne, np. tymiankowy, eukaliptusowy lub lawendowy. W czasie przeziębienia należy dbać o ciepło o uważać, aby ponownie nie przemarznąć.
2. Udrożnić nos – do tego celu dobrze nadają się inhalacje parowe z dodatkiem rumianku, tymianku, olejku miętowego, sosnowego lub z drzewa herbacianego. Wdychanie gorącej pary pomaga odblokować nos i ułatwia oddychanie.
3. Nawadniać się – picie dużej ilości ciepłych płynów nie tylko rozrzedza zalegający śluz, ale pozwala utrzymać właściwe nawilżenie śluzówki nosa i gardła. Ciepłe napary z tymianku, majeranku i krwawnika osuszają wydzielinę i działają przeciwbakteryjnie. Herbata z imbirem i cynamonem, herbata lipowa z miodem i sokiem z malin działają rozgrzewająco.
4. Zastosować leki homeopatyczne na katar – te niezawodne produkty lecznicze, podane już przy pierwszych symptomach szybko pomogą pozbyć się kataru. Leki te można stosować zarówno w katarze infekcyjnym, jak i alergicznym. Do najważniejszych leków homeopatycznych, które znalazły zastosowanie w leczeniu ostrego nieżytu nosa należą:

   -allium cepa – wskazany najczęściej na początku infekcji, gdy wydzielina z nosa jest wodnista, obfita, piekąca i podrażniająca i często towarzyszy jej łzawienie.

   Katar jest rzadki, przezroczysty i mamy wrażenie, że leci nam z nosa jak woda z kranu, kapiąc gęstymi kroplami. Występują też silne napady kichania, a skóra wokół nosa szybko staje się podrażniona i zaczerwieniona.

   Wyciek nasila się w ciepłym pomieszczeniu, a łagodnieje na świeżym, chłodnym powietrzu.

   –nux vomica – przyda się w infekcji, zwiastowanej przez napady porannego kichania salwami.

   Wydzielina z nosa jest wodnista w ciągu dnia i w cieple, natomiast zaczyna gęstnieć i zatykać nos, gdy przebywamy na świeżym powietrzu oraz w nocy. Nie ma ona charakteru drażniącego.

   Często chory jest bardzo wrażliwy na zimno, ma dreszcze i nie może się rozgrzać. Warto go podać zaraz na początku przeziębienia, gdy trzęsiemy się z zimna i już pociągamy nosem.

   -kalium bichromicum – zalecany w kolejnej fazie przeziębienia, gdy katar zaczyna gęstnieć i przybierać postać ropnej wydzieliny. Ma ona charakterystyczny kolor i konsystencję, jest lepka, gęsta, przylegająca i ciągnąca się, o żółtym, żółto-zielonkawym lub brunatnym zabarwieniu.

   Jest silnie podrażniająca, więc często powoduje tworzenie się strupków, które pękają przy próbie wydmuchania nosa, co skutkuje obecnością strużek krwi w wydzielinie. Wydzielina ta jest trudna do usunięcia, ponieważ jest kleista i bardzo gęsta. Może spływa po tylnej ścianie gardła, podrażniając śluzówkę i prowokując napady kaszlu.

   Zalegając w zatokach, sprzyja rozwojowi zapalenia zatok z silnym bólem głowy i wrażeniem zatkania i ucisku u nasady nosa.

   –hydrastis canadensis – to lek wskazany, jeśli w przebiegu nieżytu nosa wydzielina jest gęsta, przylegająca, żółtawa, kleista i spływa po tylnej ścianie gardła, podrażniając śluzówkę i prowokując napady suchego kaszlu.

Na jakie zarazki nasz organizm reaguje katarem?

Katar powstaje w wyniku nadmiernej produkcji płynu/śluzu przez tkanki nosa. Objaw ten wpisuje się w obraz kliniczny wielu schorzeń. Najbardziej znane patologie, którym towarzyszy, to przeziębienie, alergia, zapalenie zatok. Pojawić się może też przez oddziaływanie substancji drażniących.

Katar zwalczany może być na wiele specjalistycznych i domowych sposobów, które nieco różnią się między sobą w zależności od jego podłoża. W podłożu alergicznym podawane są środki antyhistaminowe i prowadzi się odczulanie. Przy infekcji wirusowej pomocne są inhalacje i spraye do nosa. W bakteryjnym katarze zatokowym wskazana jest antybiotykoterapia.

Katar – co to jest?

Katar to zwyczajowe określenie dla nieżytu nosa. Definiuje się go jako zbiór objawów spowodowanych stanem zapalnym błony śluzowej nosa, wśród których wymienia się zwłaszcza kichanie, płynną/gęstą wydzielinę w nosie, uczucie świądu i drapania w nosie, osłabienie zmysłu smaku i/lub zapachu.

Katar stwierdza się wówczas, gdy wymienione dolegliwości utrzymują się co najmniej godzinę w ciągu minimalnie 2 dni z rzędu. Z ustaleniem jego przyczyny i sposobu zwalczania warto skonsultować się ze specjalistą. W przypadku kataru infekcyjnego doskonałym rozwiązaniem są telekonferencje.

Dzięki e-wizycie ogranicza się ryzyko szerzenia szybko rozprzestrzeniającego się przeziębienia.

Przyczyny powstania kataru

Katar spowodowany może być przez rozmaite czynniki. Te najbardziej znane to alergia, stan zapalny zatok, infekcja prowadząca do przeziębienia. Wodnisty katar pojawić się może w związku z ekspozycją na substancje drażniące typu dym papierosowy i gazy. Specjaliści wymieniają też smakowy nieżyt nosa wywoływany ostro przyprawionymi, gorącymi potrawami.

Katar alergiczny – wiadomości ogólne

Alergiczny nieżyt nosa, oprócz uporczywego kataru zwanego też alergicznym lub siennym, objawia się dodatkowo podwyższonym ciśnieniem w zatokach, swędzeniem, zaczerwienieniem, łzawieniem oczu, obrzękami pod oczami, problemami z koncentracją.

Niekiedy towarzyszy mu uczucie zatkania uszu (spowodowane zapaleniem trąbki słuchowej).

Stan ten wywołany jest reakcją alergiczną na alergeny wziewne, zwane też inhalacyjnymi lub aeroalergenami, które mogą być zewnątrzpochodne (pyłki roślin – traw, drzew, zarodniki grzybów pleśniowych) lub wewnątrzpochodne (związane z kurzem domowym i zwierzętami np. psem, kotem, królikiem, świnką morską).

Ich oddziaływanie na organizm powoduje powstanie swoistej odpowiedzi układu odpornościowego. Katar i towarzyszące mu objawy utrzymują się do czasu styczności z czynnikiem uczulającym i niedługi czas po zakończeniu ekspozycji. Na tej podstawie dokonano jego podziału na:

• okresowy nieżyt nosa – trwa mniej niż 4 dni w tygodniu lub krócej niż 4 tygodnie, jego wystąpienie determinowane jest sezonowością alergenu np. okresu pylenia drzew,
• przewlekły nieżyt nosa – trwa więcej niż 4 dni w tygodniu i dłużej niż 4 tygodnie, niekiedy ma charakter całoroczny, kiedy stale ma się kontakt z alergenem.

Jak leczyć katar alergiczny? Konieczne jest ograniczenie ekspozycji na czynnik uczulający. W większości przypadków choremu podaje się środki antyhistaminowe, które hamują wydzielanie mediatorów stanu zapalnego. Złagodzenie objawów przynieść mogą podawane miejscowo kortykosteroidy. Coraz częściej prowadzone jest odczulanie.

Katar infekcyjny – co warto wiedzieć

Katar i zatkany nos, podwyższona temperatura ciała, ogólne rozbicie, zmęczenie, kaszel, ból mięśniowy, gardła, głowy, utrata apetytu, początkowo wodnista i przezroczysta wydzielina z nosa, która z czasem (w wyniku obecności złuszczonego nabłonka i większej ilości leukocytów) staje się gęstsza i zabarwiona na żółto/zielono to objawy charakterystyczne przeziębienia. Funkcjonuje wiele alternatywnych jego określeń, w tym: zapalenie nosogardła, ostry nieżyt nosa, zapalenie błony śluzowej gardła, nosa i krtani. Przeziębienie jest chorobą zakaźną górnych dróg oddechowych wywołaną przez wirusy, a zwłaszcza rinowirusy.

W tym przypadku sprawdzą się zwłaszcza domowe sposoby na katar, jak: aromaterapia z użyciem olejku sosnowego, eukaliptusowego, miętowego, inhalacje na bazie szałwii lub anyżu, nawilżanie nosa wodą morską lub roztworami soli fizjologicznej.

Zastosować można ogólnodostępne w aptece preparaty w postaci sprayów i kropli do nosa, które obkurczają naczynia krwionośne błony śluzowej nosa, zmniejszają obrzęk i wytwarzanie wydzieliny. Pamiętać należy o odpowiednim nawilżaniu powietrza i nawadnianiu organizmu.

Objawy utrzymują się zazwyczaj przez 7–10 dni.

Czym jest katar zatokowy?

Katar zatokowy pojawia się w wyniku stanu zapalnego zatok wywołanego głównie przez bakterie, jak m.in. Moraxella catarrhalis, Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae. Towarzyszą mu często zawroty głowy, nasilający się przy pochylaniu ból u nasady nosa i w okolicy czoła. Wydzielina z nosa ma gęstą konsystencję i żółty kolor.

Jej spływanie po gardle powoduje mdłości i niesmak w ustach. Specjaliści przestrzegają, by nie ignorować chorych zatok, ponieważ grożą one przykrymi konsekwencjami, z zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych włącznie. W leczeniu kataru zatokowego stosuje się często antybiotykoterapię.

Rozrzedzenie i szybszą ewakuację wydzieliny przyniosą gorące okłady na czoło.