Na wzrost włosów ma wpływ wiele różnorodnych hormonów. Pewne z nich ujawniają swoje działanie w szczególnych okresach, a inne działają cały czas. W trakcie zaburzeń hormonalnych zauważalne może być zatem wypadanie włosów. Hormony mogą mieć wpływ na włosy zlokalizowane w różnych partiach ciała.
Największym problemem dla włosów są męskie hormony płciowe. Nadmiar androgenów zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn doprowadza do nadmiernej utraty włosów.
Problem dotyczy zazwyczaj mężczyzn i objawia się łysieniem w okolicach skroni i na czubku głowy. Kobietom ten problem doskwiera najczęściej w okresie menopauzy, ponieważ znacznie obniża się wtedy poziom żeńskich hormonów płciowych.
Zagrożeniem dla kondycji włosów jest również progesteron, który zwiększa przetłuszczenie włosów.
Również prolaktyna może działać na włosy niekorzystnie i nasili ich wypadanie. Niektóre zaburzenia hormonalne mogą natomiast nasilić występowanie owłosienia.
Mowa o okresie dojrzewania oraz menopauzy u kobiet. Nadmierne owłosienie występuje wówczas w na różnych partiach ciała i czasem przyjmuje postać tzw. wąsika.
Nadmierne owłosienie może występować również na brzuchu, plecach czy klatce piersiowej.
Jakie hormony zbadać przy wypadaniu włosów?
W przypadku zaobserwowania nadmiernego wypadania włosów należy udać się do trychologa. Lekarz dokona diagnozy i wykryje przyczynę wystąpienia problemu.
Przed wizytą u specjalisty warto wykonać badania, które ułatwią diagnozę. Do badań tych należą: TSH, FT3 i FT4, prolaktyna, testosteron, androstendion, progesteron, kortyzol i estriadiol.
Przyczyn łysienia może być wiele, dlatego istotne jest wykonanie kompleksowych badań.
Wypadanie włosów może być wywołane także przez zaburzenia niezwiązane z zaburzeniami hormonalnymi. Wówczas należy zbadać poziom ferrytyny, OB, witaminy B12, poziom glukozy i wykonać morfologię.
Podczas wizyty lekarz przeprowadzi również wywiad z pacjentem, który będzie pomocny przy stawianiu diagnozy. W razie potrzeby lekarz skieruje na dodatkowe badania i np. konsultację z ginekologiem lub endokrynologiem.
Wypadanie włosów a hormony tarczycy
Jednym z objawów chorób tarczycy jest osłabienie i nadmierne wypadanie włosów. Niedoczynność i nadczynność tarczycy prowadzi bowiem do spowolnienia procesów metabolicznych i pogorszenia stanu skóry.
Zaburzenia pracy tarczycy związane są z produkcją T3 i T4. Wspomniane hormony spełniają w organizmie wiele funkcji i stymulują procesy przemiany materii i energii.
Niedoczynność i nadczynność tarczycy to dwa różne zaburzenia dające odmienne objawy.
Zmiany zachodzące w obrębie włosów i struktury skóry występują jednak w obu chorobach. Nieprawidłowe stężenie hormonów spowalnia procesy zachodzące w cebulkach włosowych. Ostateczna faza to zatrzymanie wzrostu włosów.
Dojdzie również do zaburzeń w funkcjonowaniu gruczołów łojowych, a włosy mogą stać się suche i łamliwe. Po około 2-4 miesiącach od wystąpienia zaburzeń hormonalnych rozpoczną się problemy ze stanem włosów.
Wypadanie włosów można powstrzymać za pomocą leczenia farmakologicznego, czyli przywracając równowagę hormonalną.
hormony tarczycy
Kortyzol a wypadanie włosów
Nadnercza zlokalizowane w górnym biegunie obu nerek wytwarzają kortyzol. Nazywany jest on hormonem stresu, ponieważ wydzielany jest w sytuacjach stresujących. Dużym problemem jest długotrwały nadmiar kortyzolu, który powoduje wiele zaburzeń (w tym zawał lub udar).
Jednym z objawów wysokiego poziomu kortyzolu jest wypadanie włosów na głowie. Przyczynami choroby są przyjmowanie niektórych leków, nadmierna produkcja kortyzolu przez nadnercza, długotrwały stres lub guz przysadki mózgowej. Diagnostyka polega na 3 lub 4-krotnym oznaczeniu kortyzolu w dobowym moczu. Leczenie uzależnione jest od przyczyny choroby.
Wyrównanie poziomu kortyzolu będzie oznaczać stopniowe wycofanie objawów choroby.
Łysienie hormonalne – leczenie
Sposób leczenia uzależniony jest od rodzaju zdiagnozowanego zaburzenia. Próbę walki z problemem można podjąć wewnętrznie, jak i zewnętrznie.
Wewnętrzne metody walki z łysieniem to zazwyczaj terapia hormonalna. Jako wsparcie można zastosować preparaty zawierające witaminy lub zioła, które pobudzą włosy do regeneracji.
Zewnętrzne metody to stosowanie wysokiej jakości kosmetyków w postaci odżywek do włosów, szamponów i wcierek.
Trycholog może zaproponować różnego rodzaju zabiegi, które będą pobudzały wzrost mieszków włosowych.
Wysoką skuteczność wykazuje mezoterapia igłowa skóry głowy, która polega na podaniu odpowiedniej mieszanki odżywczej. Jednym ze sposobów usunięcia efektów łysienia jest przeszczep włosów metodą FUE.
Doświadczony specjalista to gwarancja najlepszych efektów zabiegu i znacznego zagęszczenia włosów.
Źródło:
Understanding the Connection Between Hormones and Hair Loss, https://www.zrtlab.com/blog/archive/hormones-and-hair-loss/
Wpływ hormonów na wypadanie włosów – Dr Turowski Hair Restoration Clinic
9 maja 2017 
Na wypadanie włosów wpływają m.in. hormony, których zaburzona zawartość w organizmie może powodować przerzedzenie lub doprowadzić do łysienia. Codziennie człowiek fizjologicznie traci od 45 do 100 włosów znajdujących się w fazie telogenowej (podczas jej trwania włos oddziela się od brodawki i wypada wypchnięty przez nowo rosnący włos. Faza ta trwa zwykle 2-4 miesiące). Niepokojącym sygnałem jest dzienne wypadanie przekraczające 200 włosów i stan ten utrzymuje się kilka tygodni. Takie wzmożone wypadanie może doprowadzić do przerzedzenia lub wyłysienia.
Wpływ hormonów na organizm
Zdrowie organizmu oraz samopoczucie jest uzależnione od równowagi układu hormonalnego – kiedy ulega ona zachwianiu, organizm przestaje sprawnie funkcjonować i pojawiają się problemy z wyglądem oraz samopoczuciem. Dzieje się tak, ponieważ hormony produkowane przez gruczoły dokrewne pełnią rolę przekaźników pomiędzy układem hormonalnym i nerwowym a resztą organizmu.
Jedną z przyczyn problemów z włosami są hormony odpowiedzialne za ich wzrost, grubość, barwę oraz wypadanie. Mowa m.in. o testosteronie, jego pochodnej, dihydrotestosteronie, estrogenie, progesteronie oraz tyroksynie. – Hormony wspierają wiele ważnych funkcji, w tym także tych kluczowych dla cyklu wzrostu włosów.
Jeśli kluczowe hormony nie są w równowadze, to organizm zaczyna „wariować”. Komórki włosa są jednymi z najszybciej rozwijających się w ciele człowieka.
Dlatego zmiana wyglądu włosów oraz ich wypadanie może być jednym z pierwszych objawów zaburzeń hormonalnych, ale również poważnych chorób – mówi dr Grzegorz Turowski z naszej kliniki w Katowicach.
Hormony a włosy
Kobiety odczuwają wpływ hormonów w swoim miesięcznym cyklu – kiedy w początkowych dniach występuje niedobór estrogenu włosy należy dodatkowo nawilżać od środka. Od dziesiątego dnia cyklu poziom estrogenu oraz progesteronu wzrasta. W tym czasie można zaobserwować poprawę kondycji włosów oraz skóry.
Po tym krótkim okresie następuje wzrost progesteronu – w tym czasie włosy zaczynają się szybciej przetłuszczać.– Estrogeny wydłużają fazy wzrostu włosa, zapobiegają ich utracie oraz stymulują pojawianie się nowych. Gdy ich poziom jest wysoki, np. w trakcie ciąży, kobiece włosy są lśniące, gęste i zdrowe. Gdy ich poziom spada, jak ma to miejsce np.
po porodzie, włosy zaczynają się przerzedzać, wypadają garściami, są słabsze, matowe. Taka sytuacja po urodzeniu dziecka jest jednak tymczasowa i organizm wraca do normy po kilku miesiącach. Spadek estrogenu ma miejsce również podczas menopauzy, wtedy mieszki włosowe stają się bardziej podatne na wpływ testosteronu, który skraca fazę wzrostu włosa.
W efekcie kobieta stopniowo zaczyna tracić włosy – wyjaśnia doktor Turowski.
Estrogeny pełnią ważną rolę w organizmie kobiety, ponieważ odpowiadają one za zmniejszenie owłosienia na ciele (w stosunku do męskiego owłosienia), ale jednocześnie odpowiadają za bujne owłosienie na głowie.
Kluczowa jest równowaga między poziomem estrogenów a progesteronów – wtedy mieszki włosowe funkcjonują poprawnie. Do zaburzeń może dojść m.in. w przypadku niedoboru niektórych witamin w diecie, zażywania tabletek antykoncepcyjnych oraz leków zawierających estrogen.
Na wskutek zachwiania równowagi między tymi hormonami, może dojść do przerzedzenia oraz łamliwości włosów.
Wpływ hormonów tarczycy na stan włosów
Nieprawidłowo funkcjonująca tarczyca produkuje nieodpowiednie ilości hormonów. Może być ich zbyt dużo (nadczynność tarczycy, choroba Gravesa-Basedowa), oraz zbyt mało (niedoczynność tarczycy). W takim przypadku stosowanie kuracji na włosy oraz skórę głowy będzie mijało się z celem, ponieważ jedyną drogą do zastopowania wypadania włosów jest unormowanie poziomu hormonów.
Do hormonów tarczycy zaliczają się m.in. kalcytonina, trójjodotyronina oraz tyroksyna, która najczęściej kojarzona jest z wypadaniem włosów. Niedoczynność tarczycy wpływa na spowolnienie tempa przemian metabolicznych w komórkach organizmu, również w komórkach włosa. Powoduje to m.in.
opóźnienie wyrastania nowych włosów, częstszym wypadaniem oraz niekorzystnym wyglądem włosów, na który wpływa niedobór tyroksyny, która reguluje wydzielanie łoju (są matowe, szorstkie oraz łamliwe). Z kolei nadczynność tarczycy powoduje, że włosy stają się jedwabiste, cienkie, nadmiernie połyskujące.
Wypadanie włosów zwykle rozpoczyna się po 2-4 miesiącach od początku choroby.
Hormony płciowe
Na włosy wpływają również hormony płciowe, czyli androgeny. Do grupy tych hormonów należy testosteron oraz jego aktywna forma – dihydrotestosteron (DHT).
Hormony płciowe są głównym czynnikiem występowania łysienia androgenowego (zwanego łysieniem męskim) – w przypadku łysiejących mężczyzn, 95% cierpi na łysienie androgenowe.
Ten typ łysienia dotyczy również kobiet, u których występuje niedobór hormonów żeńskich, lub nadmiar hormonów męskich.
Łysienie androgenowe ma miejsce, gdy w organizmie występuje nadwrażliwość na dihydrotestosteronu (DHT). DHT jest aktywną formą testosteronu i powstaje przy współudziale enzymu 5-alfa-reduktaza. Jego działanie jest 5 razy silniejsze niż samego testosteronu.
Odpowiada on w organizmie za poprawne funkcjonowanie gruczołu prostaty, wyglądu skóry, a także za kondycję włosów m.in. za regulowanie ich wzrostu. Hormon występuje u każdego z nas, ale tylko u niektórych występuje nadwrażliwość mieszków włosowych na jego wpływ.
Dochodzi wtedy do miniaturyzacji mieszków włosowych, czyli ich kurczenia, przez co włosy stają się coraz cieńsze, krótsze, optycznie jest ich coraz mniej i ostatecznie dochodzi do ich stopniowej utraty.
Jeśli receptory są bardzo wrażliwe na działanie hormonu, nawet niewielkie jego ilości mogą spowodować łysienie
W procesie łysienia androgenowego udział bierze również kortyzol – badania wykazały zależność, z której wynika, że im wyższy poziom kortyzolu tym mniej włosów na głowie. Kortyzol jest znany pod nazwą „hormonu stresu” – jego wysoki poziom może uszkadzać macierz włosa. Niski poziom również źle wpływa na kondycję włosów, dlatego najkorzystniejsza dla organizmu jest równowaga.
Problem można zdiagnozować na podstawie szczegółowych badań surowicy krwi, który jest w stanie wykryć poziom kilkudziesięciu hormonów. Wtedy pacjent może wprowadzić farmakoterapię.
W przypadku dużych ubytków owłosienia i zaawansowanego etapu łysienia pacjent może zdecydować się na laseroterapię, mezoterapię lub trwałą chirurgiczną transplantację włosów.
Takie rozwiązania zaleca się szczególnie w łysieniu androgenowym.
Jeżeli zauważasz u siebie wzmożone wypadanie włosów, pogorszenie ich kondycji tj. łamliwość lub szybsze niż dotychczas przetłuszczanie się, warto udać się do trychologa, który stwierdzi podłoże problemu i zaleci leczenie łysienia lub jeżeli wypadanie włosów będzie związane z hormonami tarczycy, należy wybrać się do endokrynologa.
Masz problem z wypadaniem włosów?
Napisz: [email protected]Zadzwoń: 608 779 912
Łysienie androgenowe u kobiet
Wypadanie włosów, to bardzo częsty objaw chorobowy u kobiet i budzący nie tylko zrozumiały niepokój, ale również mogący być przyczyną niskiej samooceny i obniżenia poczucia własnej wartości. Dlatego kobiety często szukają porady lekarskiej, szczególnie wtedy, kiedy zawiodą zwykłe środki kosmetyczne, witaminy i odżywki do włosów.
Przyczyny.
Pierwsze kroki kierują najczęściej do dermatologa, który po zebraniu wywiadu lekarskiego stara się ustalić te czynniki, które kierują rozpoznanie na androgenowe przyczyny wypadania włosów wykluczając wpływ innych czynników jak np. stres, nieprawidłowe odżywianie, palenie tytoniu, infekcje, przebyte krwotoki, choroby wątroby, nerek, anemię,nowotwory, radioterapia i chemioterapia, stosowane leki, szampony i lakiery do włosów itd.
U kobiet najważniejszym czynnikiem jest obciążenie genetyczne, czyli nadwrażliwość mieszka włosowego na zarówno prawidłowe, jak i nadmierne stężenia androgenów (hormonów męskich) we krwi.
Problem ten może zaczynać się już po okresie dojrzewania (bardzo rzadko), ale najczęściej około 30 roku życia, a następnie około 60 roku życia i te właśnie przypadki są najczęstsze.
Kluczową rolę odgrywają uwarunkowane genetycznie nieprawidłowe aktywności enzymów, które znajdują się w mieszkach włosowych i zajmują się przekształcaniem prekursorów hormonów męskich do DHT, czyli dihydrotestosteronu – biologicznie aktywnej postaci testosteronu. Czyli – łysienie androgenowe jest chorobą mieszków włosowych uwarunkowana genetycznie.
Upraszczając:
defekt genetyczny prowadzi do nieprawidłowej aktywności enzymu zajmującego się produkcją androgenów (hormonów męskich) lub estrogenów (hormonów żeńskich) w mieszku włosowym >> to z kolei prowadzi do nadmiaru androgenu lub obniżonego stężenia estrogenu lokalnie w mieszku włosowym >> skutkiem czego włos żyje krócej, wypada lub/i staje się cieńszy i krótszy o wyglądzie meszku.
Wszystko to dzieje się NIEZALEŻNIE od stężeń hormonów, które możemy zbadać w surowicy krwi. Inaczej mówiąc: nadmiar androgenów we krwi i niedobór estrogenów może być jedną z przyczyn wypadania włosów, ale większość przypadków zależy od wady genetycznej kodującej enzymy zlokalizowane w mieszku włosowym, a na to zaburzenie nie mamy wpływu.
Diagnostyka łysienia androgenowego.
Po zabraniu wywiadu lekarskiego, który już może ukierunkować lekarza – można przystąpić do dalszej diagnostyki.
Lekarz dermatolog ocenia stan skóry owłosionej, określa skalę łysienia (tzw. skala Ludwiga lub skala Sinclaira), a także – jeśli współistnieje nadmierne owłosienie całego ciała, czyli hirsutyzm skalę Ferrimana-Gallweya. Następnie może przeprowadzić trichoskopię i trichogram.
Podstawowe badania laboratoryjne obejmują poszukiwanie innych, internistycznych przyczyn wypadania włosów: morfologia, żelazo, ferrytyna, TIBC, androgeny, TSH, fT4, PRL, LH/FSH,estradiol ( androgeny i estradiol w fazie follikularnej cyklu), ewent. konsultacje ginekologiczną, endokrynologiczną i USG jamy brzusznej oraz miednicy małej.
Można wykonać biopsję skóry głowy z oceną pobranego materiału.
W przypadku choroby dermatologicznej np. łojotokowego zapalenia skóry głowy konieczne jest leczenie tej choroby.
Jeśli u kobiety oprócz łysienia androgenowego (pierwszym objawem może być poszerzenie przedziałka włosów na czubku głowy), mamy również zaburzenia miesiączkowania, trądzik i/lub hirsutyzm – to wskazana jest diagnostyka endokrynologiczna, gdyż możemy mieć do czynienia z chorobą endokrynologiczną np. WPN, zespołem PCO, ch. Addisona, niedoczynnością tarczycy, hiperprolatynemią.
Oczywiście, jeśli rozpoznamy przyczyny internistyczne np. anemię z niedoboru żelaza – leczymy to zaburzenie.
Leczenie łysienia androgenowego.
Jedynym lekiem, który jest zarejestrowany do leczenia łysienia tego typu jest miejscowe stosowanie na skórę głowy 2% lub 5% roztworu minoksydylu, ale lek może dać miejscowe objawy niepożądane w postaci alergii skórnej lub pojawienia/nasilenia się owłosienia na twarzy. Po początkowo bardzo dobrej reakcji na lek, zmniejszenia wypadania włosów i widocznego przyrostu nowych włosów, następuje zmniejszenie reakcji na lek. Leczenie trzeba powtarzać, nie mamy na razie skutecznego leku, który działałby po jednokrotnym zastosowaniu.
Przy współistnieniu chorób endokrynologicznych wskazane jest ich leczenie tzn. normalizacja hormonów tarczycy, normalizacja stężenia prolaktyny, kortyzolu oraz – jeśli mamy do czynienia z hiperandrogenizmem – leczeniem jego przyczyn.
- Stosujemy – w zależności od zaburzeń hormonalnych różne leki, które poniżej wymieniam:
- – antykoncepcję hormonalną z gestagenami o silnym działaniu antyandrogennym np. octanem cyproteronu ( Diane-35, Syndi-35) – przeciwwskazania do terapii jak w doustnych środkach antykoncepcyjnych,
- – spironolakton – lek o słabym działaniu moczopędnym zmniejszający stężenie testosteronu, ale należy pamiętać, że może zwiększać stężenie potasu w surowicy krwi oraz u kobiet ciężarnych powodować feminizację męskich płodów, dlatego przy stosowaniu leku potrzebna jest skuteczna antykoncepcja,
- – bardzo silne leki antyandrogenowe – flutamid, finasteryd, które należy stosować bardzo ostrożnie łącznie ze skuteczną antykoncepcją z uwagi na możliwość feminizacji męskich płodów u kobiet ciężarnych,
– estrogeny – mogą być stosowane w hormonalnym leczeniu zastępczym ( łysienie androgenowe nie jest oczywiście wskazaniem do zastosowania tego leczenia!), przy okazji którego zwiększamy stężenie estrogenów i przesuwamy stosunek estrogenów i androgenów na korzyść tych pierwszych. Najczęściej jednak estrogeny stosujemy miejscowo, na skórę głowy w postaci preparatów złożonych np. Alpicort E,
- – osocze bogatopłytkowe – skuteczność nie została potwierdzona w badaniach naukowych, na razie dane są sprzeczne i wymagają dalszych badań,
- – mikrodermabrazja skóry – stosuje się w połączeniu w leczeniem miejscowym monoksydylem i wyniki są obiecujące,
- – laser 655 nm – wyniki leczenia, szczególnie w połączeniu z leczeniem miejscowym mogą być skuteczne
– witaminy i mikroelementy – wskazana duża ostrożność z uwagi na brak badań klinicznych preparatów dostępnych w handlu, które nie przechodzą zwykłej kontroli tak jak leki , odżywki do włosów, leki ziołowe, tzw. suche olejki np. arganowy wzmacniające włosy – jako leczenie uzupełniające.
Metody inwazyjne obejmują przeszczep włosów, najlepiej własnych włosów z okolicy potylicznej.
Podsumowanie.
Przyczynami łysienia typu androgenowego u kobiet są najczęściej wrodzone genetyczne uwarunkowania budowy enzymów zlokalizowanych w mieszkach włosowych, których nieprawidłowe działanie może ujawnić się już po okresie dojrzewania albo w wieku ok. 30 i 60 lat. Diagnostyka obejmuje poszukiwanie innych, internistycznych lub endokrynologicznych przyczyn łysienia i ich leczenie oraz miejscowe leczenie dermatologiczne.
Niestety, często mamy do czynienia z prawidłowymi stężeniami hormonów męskich w surowicy krwi, gdyż do ich nieprawidłowego stężenia dochodzi jedynie lokalnie, w mieszku włosowym. Dlatego leczenie nakierowane jest na zmniejszenie produkcji androgenów, stymulację wzrostu włosów, uzupełnienie niedoborów witamin i mikroelementów.
Leczenie jest długie, wymaga dużej cierpliwości ze strony pacjenta, konieczne jest powtarzanie kuracji – gdyż nie znamy jednej, sprawdzonej i skutecznej terapii.
( MP 12/2017; MP 2/2013; Annales Academiae Medicae Stetinensis 2008,54,3,126-129; )
Łysienie androgenowe
Łysienie androgenowe to najczęstsza przyczyna wypadania włosów. Dotyczy zarówno mężczyzn, jak i kobiet, a pojawić może się nawet tuż po 20. roku życia. Uważa się, że przy tym typie łysienia największe znaczenie mają androgeny.
Nadmiar tych hormonów może wpływać na nadmierną utratę włosów. Nie bez znaczenia są również czynniki genetyczne, a u kobiet również choroby o podłożu hormonalnym. Choć to niezwykle przykra dolegliwość, to najważniejsze, że można z nią skutecznie walczyć.
Warunek jest jeden – trzeba działać profesjonalnie.
Przyczyny łysienia androgenowego
W przypadku łysienia androgenowego uważa się, że to czynniki hormonalne wpływają na wypadanie włosów. Choroba ta wynika również ze skłonności genetycznych. Znaczenie mają także czynniki środowiskowe.
Fazy wzrostu włosa a łysienie androgenowe
Wyróżnić można trzy fazy włosa: anagen, katagen oraz telogen. W pierwszej – anagenie – włos wzrasta. W drugiej – katagenie – traci łączność z brodawką i przemieszcza się ku górze. W telogenie, czyli trzeciej fazie, wypada. Oczywiście, nie wszystkie włosy znajdują się jednocześnie w tej samej fazie wzrostu.
U zdrowych osób włosy znajdujące się w fazie wzrostu stanowią około 85%, około 14% to włosy w telogenie, a 1% w katagenie.Te proporcje wyglądają inaczej u osób z łysieniem androgenowym. Wówczas faza telogenu trwa dłużej, a w efekcie włosy znajdujące się w tej fazie stanowią około 30%.
W konsekwencji, mniej jest włosów w fazie wzrostu.
Androgenowe łysienie, czyli nadmiar androgenów?
Uważa się, że to właśnie androgeny są głównym winowajcą w przypadku tego typu łysienia. Androgeny to męskie hormony płciowe (maskulinizujące), które występują zarówno u mężczyzn, jak i kobiet. Pełnią wiele różnych funkcji, a między innymi są odpowiedzialne za regulowanie popędu płciowego oraz za wzrost włosów.
Uważa się, że łysienie androgenowe wywoływać może w największym stopniu testosteron, a dokładniej pochodna testosteronu – dihydrotestosteron (DHT).
Łysienie androgenowe u mężczyzn
Problem łysienia androgenowego pojawia się zarówno u kobiet, jak i mężczyzn. Częściej jednak pojawia się u panów. Mężczyźni zmagający się z tym problemem, wykazują najczęściej genetyczną nadwrażliwość mieszków włosowych na DHT, co prowadzi do skrócenia żywotności włosów.
Łysienie androgenowe damskie – przyczyny
Łysienie androgenowe u kobiet pojawia się nieco rzadziej u kobiet niż u mężczyzn. U pań, podobnie jak u panów, ważnym czynnikiem jest genetyczna nadwrażliwość na androgeny.
W przypadku kobiet łysienie androgenowe może mieć swoją przyczynę w hiperandrogenizmie. Ta dolegliwość z kolei może mieć swoje źródło w wielu innych jednostkach chorobowych, jak na przykład zespół policystycznych jajników, ale też nowotwory jajników.
Hiperandrogenizm może również zostać wywołany przez przyjmowanie niektórych leków hormonalnych.
Inne czynniki
Choć wspomniane powyżej czynniki uważa się za najbardziej znaczące, to na łysienie androgenowe może mieć wpływ również tryb życia. Trudne oraz stresujące warunki życia mogą powodować pojawienie się tej dolegliwości. Badania wykazały, że zwiększony odsetek osób cierpiących na łysienie androgenowe występował np. w społecznościach powojennych.
Objawy łysienia androgenowego
Jak rozpoznać łysienie androgenowe? Łysienie typu męskiego oraz łysienie androgenowe żeńskie różnią się pod względem objawów. U panów problem zaczyna pojawiać się pomiędzy 20 a 30 rokiem życia. U kobiet dopiero po 30., ale w największym stopniu uwidacznia się po menopauzie.
W przypadku mężczyzn obserwuje się cofanie linii włosów na czole i skroniach, a w kolejnej fazie również na czubku głowy.
U kobiet proces ten przebiega nieco inaczej. Utrata włosów zaczyna się od przerzedzania się linii przedziałku. Łysienie ma bardziej rozproszony charakter – wypadające włosy nie tworzą aż tak wyraźnej linii.
Łysienie androgenowe – badania
Zarówno u kobiet, jak i mężczyzn, konieczne jest wykonanie badań Trichogram oraz Trichoskopia. W przypadku pań pozwalają one stwierdzić jednoznacznie, czy mamy do czynienia z tym typem łysienia. W przypadku osób obu płci umożliwiają też uzyskanie bardziej szczegółowych danych, dzięki którym możliwe jest wdrożenie bardziej efektywnego leczenia. Najbardziej fundamentalne znaczenie ma zbadanie cebulek włosów podczas Trichogramu, które pozwala na stwierdzenie, jak wiele włosów znajduje się w fazie wzrostu oraz, czy włosy uległy znacznemu ścieńczeniu.
Leczenie łysienia androgenowego
Nie istnieją tabletki na łysienie androgenowe lub jakikolwiek specyficzny lek na łysienie androgenowe.
Jednakże z tym problemem można skutecznie walczyć! Co na łysienie androgenowe zadziała najlepiej? Najbardziej efektywnym rozwiązaniem są specjalistyczne zabiegi trychologiczne, które nie tylko są w stanie powstrzymać wypadanie włosów, ale w niektórych przypadkach także doprowadzić do wzrostu nowych. Wśród najskuteczniejszych zabiegów można wymienić takie rozwiązania, jak:
- mezoterapia: to zabiegi polegające na podaniu odpowiedniej substancji czynnej bezpośrednio do skóry. Do wyboru mamy mezoterapię igłową, mikroigłową oraz bezigłową. W pierwszym wariancie koktajl odżywczy podawany jest za pomocą kaniuli, gdzie wykonuje się kilka wkłuć. Do przeprowadzenia mezoterapii mikroigłowej służy urządzenie Dermapen/Mezopen, którego głowica pokryta jest mikroigiełkami. To nowoczesny sprzęt, za pomocą którego można wykonać nawet 80 tysięcy nakłuć w ciągu minuty. Ostatnim wariantem jest Dermojet – mezoterapia bezigłowa. Bez względu na rodzaj mezoterapii, najczęściej podawane są dwie substancje – osocze bogatopłytkowe (pozyskane wcześniej od pacjenta) lub Kenalog (kortykosteroid – Triamcinolone acetonide),
- Karboksyterapia Reology2: jest to zabieg polegający na iniekcyjnym podaniu dwutlenku węgla. Skutkuje on rozszerzeniem się naczynek oraz powstaniem nowych, co z kolei pozytywnie wpływa na porost włosów oraz zahamowanie ich wypadania,
- Kriomasaż Cryo-S: to zabieg polegający na działaniu na skórę głowy poprzez ujemną temperaturę dzięki podaniu podtlenku azotu. Ochłodzenie tkanek powoduje pobudzenie odnowy biologicznej,
- Dr.CYJ Hair Filler: to terapia bazująca na podaniu iniekcyjnym specjalnego koktajlu, bazującego na kompozycji siedmiu peptydów oraz kwasu hialuronowego. Co istotne w przypadku tej metody, efekty są widoczne już po dwóch miesiącach,
- Terapia UVA/UVB/PUVA: to rozwiązanie polegające na poddaniu skóry głowy działaniu światła UV. Ta metoda stosowana jest najczęściej przy łysieniu plackowatym.
Wszystkie zabiegi trychologiczne wykonywane są w seriach. Ich dokładna liczba oraz częstotliwość zależy od wielu zmiennych i ustalana jest przez kosmetologa trychologa lub dermatologa trychologa na poprzedzającej konsultacji.
Łysienie androgenowe damskie – leczenie
Jak już wspomniano, nie istnieją specjalistyczne preparaty na łysienie androgenowe. Leki działające na poziom i aktywność androgenów mogą jednak w przypadku pań niwelować tę dolegliwość. Najczęściej stosuje się octan cyproteronu oraz estrogen.
Czy istnieją domowe sposoby na łysienie androgenowe?
Nie istnieją takie specjalistyczne preparaty, jak szampon na łysienie androgenowe, zioła na łysienie androgenowe, czy wcierki i odżywki. Niektórzy pacjenci posiłkują się środkami, które reklamowane są ogólnie jako specyfiki na wypadanie włosów.
Łysienie androgenowe to specyficzna choroba włosów i nie można go zwalczyć bez wdrożenia kompleksowej terapii, poprzedzonej szczegółowymi badaniami. W niektórych przypadkach konieczne jest równoległe leczenie endokrynologiczne.
Domowe metody nie przyniosą zadowalających efektów, a jedynie wydłużą okres postępowania dolegliwości.
Podsumowanie
Łysienie androgenowe jest poważnym schorzeniem powodującym znaczną utratę włosów. Walka z nim nie jest prosta, ale jest możliwa – pod kilkoma warunkami.
Najważniejsze to pamiętać, że na łysienie androgenowe pomogą jedynie profesjonalne kuracje, dobrane indywidualnie do potrzeb pacjenta.
Nie czekaj i skonsultuj się ze specjalistą trychologiem – kosmetologiem lub dermatologiem.
Bibliografia:
1. Lis-Święty A.: Łysienie androgenetyczne. [in]: Choroby włosów i skóry owłosionej. Brzezińska-Wcisło (ed.) Termedia, Poznań, 20152. Brzezińska-Wcisło L., Rakowska A., Rudnicka L., Bergler-Czop B., Czuwara J., Maj J., et al.: Łysienie androgenowe kobiet i mężczyzn. Rekomendacje diagnostyczno-terapeutyczne Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego. Dermatol Rev/Przegl Dermatol, 20183.
Arias-Santiago S., Gutierrez-Salmeron M.T., Castellote-Caballero L., Naranjo-Sintes R.: Elevated aldosterone levels in patients with androgenetic alopecia. Br J Dermatol, 20094. Kim M.W., Shin I.S., Yoon H.S., Cho S., Park H.S.: Lipid profile in patients with androgenetic alopecia: a meta-analysis. J Eur Acad Dermatol Venereol, 20175. Kaya Erdogan H., Bulur I., Kocaturk E., Yildiz B.
, Saracoglu Z.N., Alatas O.: The role of oxidative stress in early-onset androgenetic alopecia. J Cosmet Dermatol, 20176. Zwadlo C., Schmidtmann E., Szaroszyk M., Kattih B., Froese N., Hinz H., et al.: Antiandrogenic therapy with finasteride attenuates cardiac hypertrophy and left ventricular dysfunction. Circulation, 20157. Elagizi A., Kohler T.S., Lavie C.J.
: Testosterone and cardiovascular health. Mayo Clin Proc, 20188. Lis-Święty A.: Łysienie androgenetyczne. [In:] Choroby włosów i skóry owłosionej. L. Brzezińska-Wcisło (ed.). Termedia, Poznań, 20159. Norwood O.T.: Male pattern baldness: classification and incidence. South Med J, 197510. Sawaya M.E., Shapiro J.: Androgenetic alopecia. New approved and unapproved treatments. Dermatol Clin, 200011.
Leavitt M., Charles G., Heyman E., Michaels D.: HairMax LaserComb laser phototherapy device in the treatment of male androgenetic alopecia: a randomized, double-blind, sham device-controlled, multicentre trial. Clin Drug Investig, 200912. Lanzafame R.J., Blanche R.R., Bodian A.B., Chiacchierini R.P., Fernandez-Obregon A., Kazmirek E.R.
: The growth of human scalp hair mediated by visible red light laser and LED sources in males. Lasers Surg Med, 2013
13. Olszewska M., Rudnicka L.: Effective treatment of female androgenic alopecia with dutasteride. J Drugs Dermatol, 2005
Łysienie androgenowe – przyczyny, leczenie
Łysienie androgenowe jest najczęstszym rodzajem postępującego wypadania włosów. Dotyczy połowy mężczyzn po 40 roku życia, oraz około 10% kobiet.
Łysienie androgenowe – przyczyny
Łysienie androgenowe uwarunkowane jest genetycznie, co oznacza, że najczęściej występuje u osób z obciążeniem rodzinnym, zarówno ze strony matki lub ojca.
Zwiększoną podatność na wystąpienie łysienia androgenowego wykazano także u osób z wysokim stężeniem testosteronu, wysokim poziomem stresu psychicznego, nadciśnieniem, cukrzycą, cierpiących na otyłość, a także u palaczy tytoniu.
Hormony odpowiadające za łysienie androgenowe
Androgeny, czyli hormony odpowiadające za łysienie androgenowe, produkowane są w gruczołach układu rozrodczego – jajnikach i jądrach. Odpowiadają głównie za funkcję rozrodczą organizmu, ale także wpływają na funkcjonowanie skóry. Regulują pracę gruczołów łojowych, odpowiadają za wzrost włosów, oraz gojenie ran.
U osób dotkniętych łysieniem androgenowym mieszki włosowe są nadwrażliwe na działanie androgenów i ulegają ścieńczeniu nawet przy ich prawidłowym stężeniu.
Wśród androgenów za łysienie odpowiada głównie dihydrotestosteron, który tłumi i spowalnia wzrost włosów, powodując miniaturyzację mieszka włosowego. Skutkuje to stopniowym pogłębianiem się zakoli u mężczyzn oraz redukcją gęstości włosów w okolicy szczytu głowy u kobiet.
Dodatkowym problemem jest aspekt psychologiczny schorzenia, który wiąże się z narastającym poczuciem bezradności i przekonaniem o zmniejszeniu własnej atrakcyjności.
Łysienie androgenowe – badania
Ważne w ustaleniu przyczyn łysienia jest oznaczenie stężenia poszczególnych hormonów, odpowiedzialnych za utratę i pogorszenie stanu włosów.
Zaleca się oznaczenie w surowicy krwi stężenia wolnego (FT) i całkowitego (TT) testosteronu, aktywnej formy testosteronu – dihydrotestosteronu (DHT), dihydroepiandrosteronu (DHEA) oraz estrogenów (estradiol, E2).
Ponieważ łysienie może być spowodowane zaburzeniem pracy innych gruczołów produkujących hormony, lekarze zalecają również ocenę pracy jajników na podstawie pomiaru stężenia LH i FSH, tarczycy na podstawie pomiaru stężenia TSH i T4 (tyroksyna) oraz ferrytyny, ważnej w diagnostyce anemii.
Potwierdzenie łysienia androgenowego wymaga także wykonania mikroskopowego badania włosów, w którym określa się odsetek włosów rosnących i nierosnących (badanie trichologiczne) oraz wykonania biopsji skóry głowy.
Metody leczenia łysienia androgenowego
Potwierdzenie diagnozy jest istotne w kontekście prawidłowego doboru sposobu leczenia. W chwili obecnej dostępnymi metodami jest miejscowe stosowanie minoksydylu, rozszerzającego naczynia doprowadzające krew do mieszków włosowych lub doustne stosowanie leku zmniejszającego syntezę dihydrotestosteronu.
dr Beata Skowron
Piśmiennictwo:
- Kazimierczak M, Kielecka – Grzela S, Klimowicz A. Łysienie androgenowi u kobiet jako problem estetyczny i psychologiczny. Annales Academiae Stetinensis 2008, 54, 3, 126–129
- Lolli F, Pallotti F, Rossi A, Fortuna MC, Caro G, Lenzi A, Sansone A, Lombardo F. Androgenetic alopecia: a review. Endocrine. 2017 Jul;57(1):9-17. doi: 10.1007/s12020-017-1280-y. Epub 2017 Mar 28.
Nie tylko testosteron! Oto, jak problemy z hormonami wpływają na kondycję włosów
Hormony – sprzymierzeniec czy wróg?
Decydują o twoim zdrowiu, nastroju, a nawet o tym, jak wyglądasz. Hormony produkowane przez gruczoły dokrewne to wyspecjalizowane związku chemiczne, które pełnią rolę przekaźników między układem hormonalnym i nerwowym a resztą organizmu.
W dużej mierze rządzą naszym życiem, kontrolują większość najważniejszych funkcji – począwszy od prostych potrzeb jak głód po bardziej złożone kwestie, takie jak rozmnażanie, a nawet nasze emocje i nastrój.
Hormony to również główni winowajcy problemu łysienia, zarówno u mężczyzn, jak i kobiet. Skąd ta zależność?
Hormony są ważnym elementem w sprawnym działaniu maszyny, którą jest organizm człowieka. Kiedy pojedynczy trybik przestaje pracować lub też pracuje nieprawidłowo, cały mechanizm szwankuje.
– Hormony wspierają wiele ważnych funkcji, w tym także tych kluczowych dla cyklu wzrostu włosów. Jeśli kluczowe hormony nie są w równowadze, to organizm zaczyna „wariować”.
Komórki włosa są jednymi z najszybciej rozwijających się w ciele człowieka.
Dlatego zmiana wyglądu włosów oraz ich wypadanie może być jednym z pierwszych objawów zaburzeń hormonalnych, ale również poważnych chorób – mówi dr Grzegorz Turowski z Hair Restoration Clinic w Katowicach.
Jak wpływają kluczowe hormony na włosy:
– estrogeny i progesteron – te dwa dominujące hormony żeńskie mają olbrzymi wpływ na kondycję włosów. Przerzedzone włosy to często wręcz pierwszy z sygnałów, że te nie pracują prawidłowo.
Najczęściej do wahań hormonów dochodzi, gdy kobieta dojrzewa, przechodzi cykle miesiączkowe, zachodzi w ciążę, rodzi dziecko oraz podczas menopauzy.
Estrogeny są bardzo ważne, ponieważ to one odpowiadają za mniejsze owłosienie na ciele kobiety w stosunku do mężczyzny, przy jednoczesnym bujnym owłosieniu na głowie.
– Estrogeny wydłużają fazy wzrostu włosa, zapobiegają ich utracie oraz stymulują pojawianie się nowych. Gdy ich poziom jest wysoki, np. w trakcie ciąży, kobiece włosy są lśniące, gęste i zdrowe. Gdy ich poziom spada, jak ma to miejsce np. po porodzie, włosy zaczynają się przerzedzać, wypadają garściami, są słabsze, matowe.
Taka sytuacja po urodzeniu dziecka jest jednak tymczasowa i organizm wraca do normy po kilku miesiącach. Spadek estrogenów ma miejsce również podczas menopauzy, wtedy mieszki włosowe stają się bardziej podatne na wpływ testosteronu, który skraca fazę wzrostu włosa.
W efekcie kobieta stopniowo zaczyna tracić włosy – wyjaśnia ekspert.
Aby mieszki włosowe poprawnie funkcjonowały, musi być również zachowana równowaga pomiędzy poziomem estrogenów a progesteronem.
Jeśli poziom estrogenów jest zbyt wysoki lub progesteronu zbyt niski, może się to zamanifestować kruchością, łamliwością oraz przerzedzeniem włosów.
Zaburzenia hormonalne mogą również występować na skutek przyjmowania leków zawierających estrogeny, stosowania tabletek antykoncepcyjnych, niedoboru niektórych witamin w diecie, przy nadwadze oraz na skutek dużej ilości stresu.
– hormony tarczycy – nieprawidłowo funkcjonująca tarczyca produkuje zbyt duże ilości hormonów (nadczynność tarczycy, choroba Gravesa-Basedowa) lub zbyt małe jej ilości (niedoczynność, np. na skutek zapalenia Hashimoto).
Sytuacja ta doprowadza do zaburzonego poziomu hormonów i w efekcie do utraty włosów. Jako że wiele osób funkcjonuje z nierozpoznaną chorobą tarczycy, to zła kondycja włosów może być pierwszym krokiem do zdiagnozowania schorzenia.
Co zaskakujące, często to fryzjer jako pierwszy nieświadomie „diagnozuje” problemy zdrowotne.
Hormony tarczycy to m.in. kalcytonina, trójjodotyronina (T3) i tyroksyna (T4), ta ostatnia jest najczęściej powiązana z utratą włosów. Zbyt duże jej ilości wytwarzane przez gruczoł odbiją się na kondycji włosów i spowodują ich stopniową utratę.
Nadczynność tarczycy powoduje równomierne przerzedzanie się włosów na skórze głowy, stają się delikatne, cienkie, osłabione. Z kolei niedoczynność tarczycy spowalnia metabolizm, co powoduje zbyt wczesne uwolnienie korzeni włosów oraz opóźnienie produkcji nowych włosów. Włosy, które wyrastają są więc rzadsze.
Często objawia się to nie tylko utratą włosów z głowy, ale również wypadaniem włosków z innych miejsc ciała np. części brwi. Charakterystyczny jest także ich wygląd. Niedobór tyroksyny, która reguluje wydzielanie się łoju, sprawia, że zamiast gładkie i lśniące, są matowe, bardziej szorstkie i łamliwe.
Jeśli chcemy uniknąć dalszej utraty włosów, musimy stosować farmakoterapię, która wyrówna poziom hormonów.
– testosteron i DHT – testosteron należy to grupy androgenów, czyli męskich hormonów płciowych i jest głównym czynnikiem rozwoju łysienia androgenowego, nazywanego też łysieniem typu męskiego (jest winny aż 95 proc. przypadków łysienia wśród panów).
– Łysienie androgenowe ma miejsce, gdy w organizmie występuje nadwrażliwość na dihydrotestosteronu (DHT). DHT jest aktywną formą testosteronu i powstaje przy współudziale enzymu 5-alfa-reduktaza. Jego działanie jest 5 razy silniejsze niż samego testosteronu.
Odpowiada on w organizmie za poprawne funkcjonowanie gruczołu prostaty, wyglądu skóry, a także za kondycję włosów m.in. za regulowanie ich wzrostu. Hormon występuje u każdego z nas, ale tylko u niektórych występuje nadwrażliwość mieszków włosowych na jego wpływ.
Dochodzi wtedy do miniaturyzacji mieszków włosowych, czyli ich kurczenia, przez co włosy stają się coraz cieńsze, krótsze, optycznie jest ich coraz mniej i ostatecznie dochodzi do ich stopniowej utraty.
Jeśli receptory są bardzo wrażliwe na działanie hormonu, nawet niewielkie jego ilości mogą spowodować łysienie – mówi dr Turowski.
O tym, czy dotknie nas łysienie androgenowe decydują geny, ponieważ wrażliwość mieszków włosowych na działanie hormonu DHT jest dziedziczna. Na łysienie androgenowe mogą też cierpieć kobiety, u których występuje zbyt duża produkcja męskich hormonów płciowych lub niedobór hormonów żeńskich.
– kortyzol – badania wskazują też na pewną zależność w łysieniu androgenowym – im większa ilość kortyzolu w organizmie, tym mniej włosów na głowie. Kortyzol produkowany jest w nadnerczach. Jego stężenie wzrasta w sytuacjach stresowych, stąd nazywamy go „hormonem stresu”.
Jego wysoki poziom może uszkadzać macierz włosa, co powoduje trudność z wytworzeniem grubych i zdrowych mieszków włosowych. Gdy poziom stresu jest bardzo wysoki, nadnercza tak bardzo koncentrują się na produkcji kortyzolu, że produkują mniej hormonów odpowiedzialnych za dobrą kondycję włosów.
Paradoksalnie, również niski poziom kortyzolu nie jest korzystny i również może skutkować przerzedzeniem włosów.
– adrenalina – również odgrywa decydującą rolę w mechanizmie stresu. Podnosi poziom cholesterolu, a ten z kolei jest niezbędnym elementem w syntezie testosteronu oraz DHT, czyli hormonów odpowiedzialnych w dużej mierze za utratę włosów.
Zapytaj eksperta!
Jeśli widzisz zmiany w wyglądzie włosów, ich przerzedzenie oraz stopniowe łysienie, udaj się do specjalisty. Diagnostą dolegliwości związanych z włosami i skórą głowy jest często trycholog. Jeśli uzna, że problem łysienia ma źródło w hormonach, możesz udać się do endokrynologa i wykonać odpowiednie badania.
– Problem można zdiagnozować na podstawie szczegółowych badań surowicy krwi, który jest w stanie wykryć poziom kilkudziesięciu hormonów. Wtedy pacjent może wprowadzić farmakoterapię.
W przypadku dużych ubytków owłosienia i zaawansowanego etapu łysienia, pacjent może zdecydować się na laseroterapię, mezoterapię lub trwałą chirurgiczną transplantację włosów.
Takie rozwiązania zaleca się szczególnie w łysieniu androgenowym – doradza specjalista.