Poronieniem kończy się około 20 procent ciąż. Najczęściej w pierwszych tygodniach. Wiele kobiet nawet nie zdaje sobie sprawy, że doszło do poronienia, bo nie mają świadomości, że są w ciąży. Nie zawsze też znane są przyczyny poronienia. Ważne żeby wiedzieć, jakie są objawy wczesnego poronienia, bo być może będziesz potrzebować opieki medycznej.
W czasie owulacji jajnik uwalnia jajo płodowe, które porusza się w kierunku macicy. W czasie, kiedy jest w jajowodzie lub dociera do macicy może dojść do zapłodnienia przez plemniki. Po zapłodnieniu zaczyna się dzielić na komórki; około 10 dnia, blastocysta zagnieżdża się w macicy.
Po zagnieżdżeniu zarodka, rozwijające się łożysko zaczyna wytwarzać progesteron, który ma chronić embrion przed odrzuceniem. Jeżeli jednak wytwarzanie progesteronu jest zbyt małe może dojść do złuszczania się błony śluzowej macicy i pojawienia się obfitej miesiączki.
Objawy wczesnego poronienia mogą przypominać po prostu ciężki okres, w związku z czym wiele kobiet nawet nie ma świadomości, że nastąpiło poronienie.
Wśród wczesnych poronień najczęściej wyróżniamy:
Poronienie samoistne – jest spontaniczną utratą ciąży z przyczyn naturalnych, przed 20 tygodniem i kwalifikuje się je wtedy jako poronienie wczesne.
Poronienie niezupełne – występują objawy utraty ciąży i obumarcie jaja płodowego, jednak macica nie oczyszcza się całkowicie i potrzebna jest pomoc lekarska. Potrzebne jest przeprowadzenie zabiegu łyżeczkowania.
Poronienie zatrzymane – (missed miscarriage). Kobieta podczas usg dowiaduje się, że ciąża przestała się rozwijać pomimo braku oznak z strony organizmu. W takiej sytuacji podaje się specjalistyczne leki lub wykonuje zabieg łyżeczkowania macicy.
Poronieniem kończy się jedna na pięć ciąż, najczęściej przed dziesiątym tygodniem ciąży. Niektóre kobiety od samego początku czują, że są w ciąży, inne nawet tego nie podejrzewają, ale u obu grup samoistne poronienie będzie wyglądać podobnie.
Krwawienie, czyli najczęstsze objawy poronienia
W czasie zagnieżdżania się zarodka może pojawić się plamienie, ale jest ono dużo słabsze niż podczas menstruacji. Jeśli jednak podejrzewasz, że jesteś w ciąży, te objawy są niepokojące:
- plamienie brązowe lub jasnoczerwone, któremu towarzyszą (lub nie) skurcze,
- krwawienie ze skurczami lub bez,
- pojawienie się jasnoczerwonej krwi,
- obfite krwawienie, podczas którego zużywasz więcej niż jedną podpaskę w ciągu godziny,
- krwawienie, które zawiera skrzepy lub tkanki,
- krwawienie, które pojawia się nagle i staje się coraz bardziej obfite,
Koniecznie skontaktuj się z lekarzem lub położną!
Skurcze, jako objawy poronienia
Łagodne skurcze pojawić się mogą już w czasie zagnieżdżania zarodka i często towarzyszą kobietom przez całą ciążę, ale pojawienie się tych wymienionych w dalszej części artykułu powinno budzić niepokój.
Normalne skurcze są łagodne i przemijające, jeżeli jednak pojawiają się:
- skurcze silniejsze niż menstruacyjne,
- silne bóle w okolicy krzyża,
- skurcze utrzymują się przez długi czas,
- skurczom towarzyszy krwawienie
to mogą być to objawy zbliżającego się poronienia. Jak najszybciej skontaktuj się z lekarzem lub położną.
Wyciek wodnistej wydzieliny lub śluzu
Pojawienie się biało-różowego śluzu lub strzępków tkanki jest powodem do niepokoju, gdyż może to być tkanka łożyska. Nagłe pojawienie się dużej ilości wydzieliny może również wskazywać na poronienie bez krwawienia. Koniecznie jedź do szpitala.
Pozostałe objawy poronienia wczesnego
- niewytłumaczalna utrata wagi (chociaż sporo dziewczyn w pierwszym okresie ciąży chudnie, co jest spowodowane złym samopoczuciem, mdłościami, czy wymiotami),
- nieoczekiwany zanik objawów ciąży, np. obrzmienia piersi. Może się okazać, że ciąża obumarła.
- brak czynności serca płodu podczas badania USG
Jeśli podejrzewasz, że byłaś w ciąży koniecznie skontaktuj się z lekarzem lub pojedź do szpitala. Lekarz wykona badanie, żeby sprawdzić, czy doszło do utraty i czy macica prawidłowo się oczyściła.
Być może trzeba będzie włączyć farmakologię lub przeprowadzić zabieg łyżeczkowania.
We wczesnej ciąży (do 10 tygodnia ) wykonuje się najczęściej (w znieczuleniu ogólnym) zabieg łyżeczkowania macicy z usunięciem obumarłego płodu. W niektórych szpitalach wywołuje się poronienie farmakologiczne, czyli podaje się leki powodujących obkurczenie macicy, a następnie wydalenie jej zawartości. Ta metoda pozwala często uniknąć zabiegu łyżeczkowania.
Lekarz może ci zasugerować dodatkowo badanie lub badania, które być może pozwolą ustalić przyczynę utraty.
Jeżeli straciłaś ciążę i potrzebujesz porozmawiać dołącz do mam na forum, które przeżyły równie bolesną stratę.
Strata po 14 tygodniu wywołuje dużo większy szok i niedowierzanie przyszłej mamy. O późnym poronieniu mówimy, kiedy dziecko umiera między 14 i 24 tygodniem ciąży, czyli w drugim trymestrze.
Niebezpieczne objawy to:
- brak ruchów płodu (w późniejszej ciąży),
- krwawienie,
- bóle krzyża i pleców,
- silne skurcze macicy,
- skurcze parte,
- mogą odejść wody płodowe (płyn owodniowy), ale mogą pozostać nienaruszone, aż do porodu dziecka,
- stwierdzenie podczas badania zbyt wczesnego rozwierania szyjki macicy
W następstwie pojawia się wydalenie płodu oraz wydalenie łożyska.
Takie poronienie może mieć bardzo gwałtowny przebieg, któremu nie można zapobiec. Może się przydarzyć w domu, w szpitalu lub w innym miejscu. Dlatego jeśli jakieś objawy budzą twój niepokój koniecznie pojedź na izbę przyjęć do najbliższego szpitala.
Czasem bywa tak, że organizm mamy nie daje żadnych sygnałów, które świadczyłyby o tym, że dzieje się coś złego. Dopiero wizyta u lekarza i badanie usg pokazuje, że dziecko zmarło.
Jeśli dziecko nie żyje, to lekarze muszą podjąć decyzję dotyczącą dalszego postępowania. Można zastosować dwa rodzaje postępowania: wyczekujące lub czynne. W pierwszym przypadku czeka się na samoistny poród, który pojawia się po około 2 tygodniach od śmierci płodu. Jednak często, ze względu na psychikę kobiety, lekarz decyduje o wywołaniu porodu.
W bardziej zaawansowanej ciąży zabieg jest dwuetapowy. W pierwszym etapie podaje się leki wywołujące czynność skurczową i poród obumarłego płodu. Później w znieczuleniu ogólnym odbywa się łyżeczkowanie, po to żeby kobieta nie miała problemów z zajściem w kolejną ciążę.
- Plamienia lub krwawienie, które może być obfite. Krew może zawierać skrzepy, jak również tkanki – szczątki płodu lub inne tkanki ciążowe.
- Skurczów, bólów podbrzusza oraz krzyża.
- Parcia na pęcherz – w szpitalu dostaniesz pojemnik i do niego będziesz oddawać mocz, bo często w czasie jego oddawania dochodzi do wydalenia płodu lub tkanek.
- Nudności,wymiotów, biegunki – to bardzo indywidualne i dotyczy tylko części kobiet. Jest to efekt, który może nastąpić po podaniu leków lub jest to reakcja organizmu na poród.
- Uczucia zimna lub gorąca, dreszczy.
Na końcu następuje poród. To najbardziej traumatyczny moment dla mamy, dlatego tak ważne żebyś była wtedy pod opieką zarówno personelu, jak i bliskiej osoby (jeżeli to możliwe).
Po poronieniu pojawia się krwawienie, a później plamienie, które może trwać do kilku tygodni. Możesz odczuwać w podbrzuszu ból podobny do miesiączkowego. Jeśli dolegliwości bólowe lub krwawienie narastają, lub jeśli pojawią się upławy o brzydkim zapachu konieczny jest kontakt z lekarzem.
Jeśli do utraty ciąży doszło w późniejszym jej okresie, piersi mogą być obolałe i może pojawić się laktacja. W szpitalu poproś o leki, które ją wstrzymują.
Organizm po poronieniu musi mieć czas aby powrócić do równowagi. To okres, kiedy możesz czuć się bardzo osłabiona i zmęczona. Wpływa na to również emocjonalne wyczerpanie. Warto sobie dać czas na powrót do zdrowia, jednocześnie jednak nie wycofując się całkowicie z życia. Z badań wynika, że oddawanie się rutynowym czynnościom pomaga szybciej poczuć się lepiej.
To jeden z najczęstszych powodów, bo dotyczy aż 60-80 proc. wczesnych poronień. Organizm kobiety usuwa zarodek, w którym wykrywa nieprawidłowości w strukturze kodu DNA czy liczbie chromosomów. Wadliwe geny mogą być dziedziczone, albo powstać po zapłodnieniu.
Wiek kobiety
Coraz więcej kobiet decyduje się na późne macierzyństwo. Ma to plusy, bo często są to osoby, które mają ustabilizowaną sytuację życiową. Jednak po ukończeniu 30.
roku życia następuje spadek płodności i będzie się ona obniżać w kolejnych latach. Coraz więcej cykli może mieć przebieg bezowulacyjny. Po 35 roku życie zwiększa się prawdopodobienstwo utraty ciąży, a po 40. może wynosić prawie 50%.
U pierworódek jest ono minimalnie niższe niż u kobiet, które poczęły kolejne dziecko.
Infekcje bakteryjne lub wirusowe
Kiedy jesteś w ciąży naturalnie dochodzi do obniżenia odporności. W rezultacie masz większą podatność na infekcje.
Jeśli na początku ciąży dojdzie do zakażenia wirusem ospy, różyczki czy wirusem opryszczki może to skutkować utratą ciąży.
Również zakażenia Escherichią Coli, Chlamydią trachomatis, Mycoplasmą i grzybicze – grzybami z rodzaju Candida mogą być niebezpieczne dla rozwijającego się zarodka.
Nieprawidłowości w budowie anatomicznej
Kolejną z przyczyn bywa nieprawidłowa budowa macicy. Po cesarskim cięciu czy łyżeczkowaniu lub w skutek stanów zapalnych mogą pojawić się zrosty i przewężenia, które uniemożliwiają donoszenia ciąży.
Również choroby narządów rozrodczych, np. guzy, torbiele, mięśniaki wpływają na potencjalne ryzyko utraty. Czasami budowa anatomiczna – niedorozwój macicy, czy ustalone tyłozgięcie macicy może skutkować poronieniem.
Nierównowaga hormonalna
Niestety u kobiety z zaburzeniami hormonalnymi wzrasta ryzyko utraty ciąży. Najważniejszym hormonem, który wpływa na prawidłowy przebieg ciąży i przede wszystkim na jej podtrzymanie jest progesteron.
To on przygotowuje błonę śluzową macicy, czyli tzw. endometrium do implantacji zapłodnionej komórki jajowej.
Zbyt mała ilość progesteronu i niewydolność ciałka żółtego mogą zaburzyć rozwój wczesnej ciąży, albo wręcz uniemożliwić zagnieżdżenie zapłodnionej komórki jajowej.
Jeśli zauważyłaś u siebie objawy poronienia i lekarz potwierdzi, że do niego doszło, to koniecznie poproś o badania tarczycy. Ten niewielki gruczoł ma olbrzymi wpływ na równowagę hormonalną i metaboliczną całego organizmu. U dużej liczby kobiet diagnozuje się problemy z zajściem w ciążę z powodu choroba Hashimoto, czyli przewlekłego limfocytowego zapalenia tarczycy.
Dodatkowo w przypadku późniejszej utraty
Nieprawidłowa budowa macicy może stanowić zagrożenie przedwczesnym porodem. Z badań wynika, że zwiększona liczba poronień, występuje wśród pacjentek, których jama macicy jest podzielona na dwie części.
Macica z przegrodą jest wadą wrodzoną. Podział ma co najmniej 15 mm długości. Zewnętrznie macica jest zbudowana prawidłowo, natomiast przegroda może stać się przyczyną poronień nawykowych i przedwczesnych porodów, dlatego zaleca się jej operację.
Macica dwurożna – zarówno wewnętrzna jama, jak i zewnętrzny trzon macicy są zbudowane nieprawidłowo.
W budowie zewnętrznej macicy widać dwa wydatne rogi, co objawia się wgłębieniem na powierzchni zewnętrznej macicy. Natomiast jama macicy wygląda prawie identycznie, jak macica z przegrodą.
Ta wada występuje rzadko, jednak zagraża poronieniem oraz przedwczesnym porodem, dlatego zaleca się operację.
Macica jednorożna to wada rozwojowa polegająca na tym, że wykształcił się tylko jeden róg macicy połączony z jajowodem.
Jej budowa może zagrażać utrzymaniu ciąży i niesie ze sobą niebezpieczeństwo niewydolności szyjki macicy.
Taka ciąża powinna być pod prowadzona szczególnie uważnie, ponieważ za względu na budowę macicy kobiecie grożą powikłania wynikające z nieprawidłowego ułożenia płodu oraz jego wolniejszego wzrastania i rozwoju.
Niewydolność szyjki macicy
Szyjka macicy powinna pozostać szczelnie zamknięte podczas ciąża. Czasem jednak zaczyna się przedwcześnie rozszerzać i skracać. Bez interwencji medycznej nie jest w stanie utrzymać rosnącego dziecka.
Zakażenia
Niektóre zakażenia, podczas których dochodzi do zainfekowania dziecka lub zakażenie płynu owodniowego, mogą powodować późne poronienie, np: niebezpieczne są wirusy cytomegalii oraz toksoplazmozy. Również choroby zakaźne przebiegające z wysoką temperaturą, np: różyczka .
Schorzenia przewlekłe
- nieleczona cukrzyca,
- ciężka choroba nerek,
- wrodzone wady serca,
- choroby tarczycy.
Zaśniad groniasty
czyli nieprawidłowy rozwój łożyska. Powstaje w pierwszych miesiącach ciąży w wyniku nieprawidłowego zapłodnienia komórki jajowej, rzadko się zdarza, że może się rozwijać zarówno zaśniad, jak i żywy płód.
Wyróżniamy dwie formy – zaśniad groniasty całkowity i częściowy. Kobiety, u których wykryto to schorzenie i powinny pozostawać pod opieką lekarzy i przez rok nie zachodzić w ciążę.
Nieleczony może zagrażać życiu, transformując się w postać nowotworu złośliwego – kosmówczaka.
Zespół antyfosfolipidowy (APS)
jest stanem, w który zwiększa się krzepliwość krwi. Może powstać zakrzepica naczyniowa łożyska i spowodować wczesne lub późne poronienie, dlatego ważne żeby kobieta pozostawała pod stałą opieką lekarza, który wprowadzi odpowiednie leczenie.
Inne czynniki, które mogą prowadzić do utraty
to:
- przedwczesne pęknięcie pęcherza płodowego i zakażenie wewnątrzmaciczne,
- przedwczesne odklejenie się łożyska,
- palenie tytoniu,
- picie alkoholu lub używanie narkotyków,
- ciężkie niedożywienie,
- zaawansowany wiek matki,
- czynniki emocjonalne.
Coraz częściej lekarze upatrują również problemu po stronie mężczyzn – w coraz słabszym nasieniu. Hiszpańscy naukowcy z uniwersytetu w Toledo odkryli strukturę w plemniku, która może być odpowiedzialna za niepłodność, wady wrodzone płodu oraz utratę ciąży.
Przede wszystkim nikt nie ma prawa mówić ci, jak powinnaś się czuć lub zachowywać. Część kobiet zamyka się w sobie i nie chce rozmawiać, nawet z bliskimi, o swoich uczuciach, część nie może powstrzymać się od płaczu.
Powrót do domu bez dziecka to traumatyczne przeżycie. Jeśli w domu masz przygotowane rzeczy dla maleństwa być może odnajdziesz w nich pocieszenie. Jeśli jednak budzą w Tobie zbyt silnie emocje – poproś bliskich żeby je, gdzieś schowali.
Po poronieniu może towarzyszyć ci cała gama uczuć. Złość na bliskich lub na sytuację, w której się znalazłaś. Zazdrość, że inne kobiety mają dzieci lub są w ciąży. Z zazdrością często łączy się poczucie winy i zadawanie sobie pytań, co mogłaś zrobić lepiej i jakie były przyczyny utraty dziecka.
Możesz mieć poczucie osamotnienia i bycia niezrozumianą. Możesz potrzebować rozmowy lub nie chcieć mieć z nikim kontaktu. Twoi bliscy i przyjaciele mogą nieumyślnie cię ranić bagatelizując sytuację, próbując cię rozweselić, czy starając się nie rozmawiać na trudne dla nich tematy.
Potrzebujesz czasu, a odejście dziecka i poczucie straty pozostawi ślad już do końca życia. Być może w tym trudnym czasie wsparciem mogą się okazać rozmowy z mamami, które straciły swoje maleństwa.
Być może potrzebujesz pomocy psychologa lub (jeśli jesteś wierząca) rozmowy z duchownym. Pomóż sobie. Twoi bliscy często nie potrafią poradzić sobie z tą sytuacją. Ona ma prawo was wszystkich przerosnąć. I to dlatego, że cię kochają.
‘Gdyby miłość mogła uzdrawiać a łzy wskrzeszać – dziś byłbyś z nami’ – napisała na swoim blogu jedna z mam. Przeczytaj o żałobie po stracie dziecka. Być może równie ważna dla ciebie stanie się Wizualizacja pożegnania, która pomogła już wielu rodzicom.
Zaśniad groniasty a in vitro. Gdy wysoka beta hCG nie zawsze oznacza ciążę..
O zajściu w ciążę możesz dowiedzieć się z badania poziomu bety hCG. Jej poziom powinien podwajać się co 48-72 godziny do 9-12 tygodnia ciąży. Następnie, po osiągnięciu szczytu w 10 tyg.
ciąży, powinien spadać. Znacznie podwyższony poziom hCG może wskazywać na obecność w organizmie zaśniada groniastego.
Co powinnaś o nim wiedzieć? Czy zabieg in vitro ma z nim coś wspólnego?
Beta hCG może wskazać bardzo wczesną ciążę nawet w 10. dniu po owulacji, czyli w terminie, kiedy powinna wystąpić planowana miesiączka (przy regularnych cyklach).
Beta nie jest jednak wskaźnikiem prawidłowego rozwoju zarodka. Aby sprawdzić, czy wszystko przebiega pomyślnie, dobrze jest powtórzyć test po 48-72 godzinach i porównać oba wyniki – pozwoli to zaobserwować przyrost hormonu. W pierwszych tygodniach ciąży, czyli właśnie wtedy, gdy zwykle wykonuje się to badanie, przyrost powinien wynosić:
- 66% w ciągu 48 godzin w przedziale do 1200 mIU/ml
- 114% w ciągu 72 godzin w przedziale do 1200 mIU/ml
- podwojenie w ciągu 96 godzin w przedziale 1200-6000 mIU/ml
- w późniejszej ciąży przyrost może być jeszcze niższy
Warto pamiętać, że poziom HCG osiąga szczyt około 10 tygodnia ciąży i późniejszy jego spadek jest jak najbardziej prawidłowy.
>>> Czytaj więcej: Beta hCG – Sprawdź, czy jesteś w ciąży oraz który to tydzień
Należy jednak podkreślić, że znacznie podwyższony i utrzymujący się poziom hCG, może wskazywać na obecność w organizmie zaśniada groniastego.
Zaśniad groniasty
Zaśniad groniasty to niezłośliwa postać ciążowej choroby trofoblastycznej. Powstaje z nieprawidłowo zapłodnionej komórki jajowej, która rozrasta się w jamie macicy.
Zarodek może nie powstać w ogóle bądź być uszkodzony genetycznie przez co nie będzie rozwijał się prawidłowo. Powstała ciąża – ciąża zaśniadowa – jest nieprawidłowa i zagraża życiu kobiety.
Zazwyczaj kończy się samoistnym poronieniem lub jest usuwana mechanicznie poprzez zabieg łyżeczkowania jamy i szyjki macicy.
Kobiety, u których stwierdzono ciążę zaśniadową mogą zajść w prawidłową ciążę. Przebyty zaśniad groniasty nie wyklucza urodzenia zdrowych dzieci.
Wyróżnia się zaśniad groniasty:
- całkowity – w tym przypadku pustą, pozbawioną matczynego materiału genetycznego, komórkę jajową zapładnia 1 lub 2 plemniki; nie powstaje płód, jednak dochodzi do nieprawidłowego rozwoju łożyska
- częściowy – w tym przypadku komórkę jajową zapładniają 2 plemniki; powstaje zwykle nieżywy płód – powszechne są wady rozwojowe
Czynniki ryzyka:
- kobieta ma mniej niż 15 lat i więcej niż 35
- kobieta doświadczyła ciąż wielopłodowych
- kobieta doświadczyła ciąży zaśniadowej
- liczne poronienia
- zapłodnienie in vitro
- nieprawidłowości owulacyjne
- dieta kobiety jest uboga w tłuszcze zwierzęce i karoten
- kobieta stosuje antykoncepcję hormonalną
Objawy
Zaśniad groniasty całkowity:
- wysoki poziom bety hCG
- symptomy poronienia zagrażającego lub niezupełnego – krwawienie z dróg rodnych ok. 5 miesiąca ciąży
- powiększona macica (większa niż wskazuje wiek ciąży)
- obrzęki, ból brzucha
- silne wymioty
- podczas badania USG widoczny tzw. “obraz burzy śnieżnej”
- może wystąpić zatrucie ciążowe (gastoza)
Zaśniad groniasty częściowy:
- wysoki poziom bety hCG
- symptomy poronienia niedokonanego – ciągła, brązowa wydzielina z dróg rodnych
- podczas badania USG widoczna część łożyska i obraz “burzy śnieżnej” charakterystycznej również dla całościowego zaśniadu groniastego
- powiększona macica (większa niż wskazuje wiek ciąży)
- obrzęki, ból brzucha
Leczenie
Zaśniad groniasty usuwany jest chirurgiczne. Łyżeczkowanie jamy i szyjki macicy daje 95 proc. szans na wyleczenie częściowego zaśniadu groniastego i 80 proc. w przypadku całkowitego zaśniadu groniastego. Tkanki wydalone samoistnie bądź usunięte mechanicznie podlegają badaniu histopatologicznemu.
Od 2,5 proc. do 4 proc. zaśniadów ulega transformacji złośliwej do postaci raka kosmówki.
Rak kosmówki (kosmówczak) to nowotwór złośliwy, który często tworzy przerzuty do innych organów – płuc, nerek, wątroby. Rozwija się jako pozostałość po zaśniadzie groniastym, jednak może pojawić się także po poronieniu, a nawet właściwej ciąży. Sposobem na wyleczenie jest leczenie chirurgiczne i chemioterapia.
Dlatego, jeśli kobieta nie planuje więcej ciąż, lekarze nierzadko zalecają zabieg usunięcia macicy – tzw. histerektomia.
Jeśli jednak kobieta planuje kolejne ciąże, to przez pierwszych 12 miesięcy po zakończeniu ciąży zaśniadowej zaleca się stosowanie antykoncepcji hormonalnej. Kobieta nie powinna zajść w kolejną ciążę przez rok, gdyż może to skutkować poronieniem bądź ponowną ciążą zaśniadową.
- Przy czym należy podkreślić, że po leczeniu i odczekaniu roku przed podjęciem starań o dziecko, szanse na kolejną taką ciążę wynoszą tylko 1-2 proc.
- Dlatego też, niezależnie od tego, czy staracie się o dziecko metodami naturalnymi czy poprzez zapłodnienie in vitro, mimo wcześniejszej ciąży zaśniadowej, kobiety mogą zajść w prawidłową ciążę i urodzić zdrowe dzieci.
- Polecamy także:
Co dalej, jeśli to Hashimoto? Czy to już koniec marzeń o ciąży?
Świąd, pieczenie, upławy? 8 sposobów, by uniknąć infekcji miejsc intymnych
Uwaga na chlamydię! Może powodować niepłodność i zwiększać ryzyko poronień
Ciążowa choroba trofoblastyczna – nowotwór trofoblastu
Ciążowa choroba trofoblastyczna (GTD, gestational trophoblastic disease) to zespół chorób, które dotyczą patologicznego rozrostu tkanek łożyska. Nowotwór trofoblastu jest ściśle powiązany z ciążą – może rozwijać się po ciąży zaśniadowej, po poronieniu, po ciąży pozamacicznej, ale również po ciąży fizjologicznej.
W Polsce ciążowa choroba trofoblastyczna rozpoznawana jest średnio w 1 przypadku na 1225 ciąż. Choroba występuje najczęściej u kobiet przed 20 rokiem życia oraz po 45 roku życia.
Ciążowa choroba trofoblastyczna – rodzaje
Do szerszej kategorii chorób GTD należą: zaśniad groniasty całkowity i częściowy, zaśniad inwazyjny, rak kosmówki oraz guz miejsca łożyskowego.
- Zaśniad groniasty całkowity – charakteryzuje się występowaniem kariotypu 46XX u ponad 90% chorych. Chromosomy w całości pochodzą od ojca, gdyż matczyny materiał genetyczny oocytu uległ inaktywacji lub uszkodzeniu i został usunięty z komórki jajowej. W badaniu USG zaśniadu całkowitego nie są widoczne płód, a kosmki są rozdęte. Nowotwór daje objawy zwykle koło 12 tygodnia ciąży.
- Zaśniad groniasty częściowy – powstaje, gdy komórka jajowa zachowuje swoje jądro, lecz jest zapłodniona przez jeden plemnik z późniejszym powieleniem chromosomów lub jest zapłodniona przez dwa plemniki. W badaniu ultrasonograficznym kosmki są obrzęknięte w mniejszym stopniu, mogą być obecne fragmenty sznura pępowinowego i płodu.
- Zaśniad inwazyjny – może powstać z częściowego lub całkowitego zaśniady groniastego lub być samodzielnym procesem rozrostowy. Rozpoznanie opiera się na ocenie mikroskopowej usuniętej macicy. Nowotwór powoduje naciekanie ścian macicy z niszczeniem jej naczyń.
- Rak kosmówki – z kariotypem XY jest stwierdzany w 74% przypadków. Zbudowany jest wyłącznie z komórek atypowego trofoblastu, nie ma zachowanej struktury kosmków i naczyń. Rak kosmówki ma zdolność do przerzutowania drogą krwionośną m.in. do pochwy, sromu, płuc, wątroby i mózgu.
- Guz miejsca łożyska – występuje najrzadziej, powstaje w miejscy implementacji łożyska. Komórki trofoblastu, na ogół jednojądrzaste, naciekają przestrzenie między włóknami mięśniowymi i charakteryzują się wysokim indeksem mitotycznym. Nowotwór posiada zdolność naciekania sąsiednich tkanek.
Nowotwór trofoblastu – przyczyny
Przyczyny rozwoju ciążowej choroby trofoblastycznej pozostają nieznane. Wskutek zapłodnienia trofoblast różnicuje się w kosmówkę i uznawany jest za przeszczep allogeniczny, w stosunku do którego w ciąży prawidłowej istnieje tolerancja immunologiczna. Z nieznanych przyczyn może ulec przemianie w nowotwór złośliwy – tzw. nowotwór trofoblastu.
Do czynników zwiększonego ryzyka ciążowej choroby trofoblastycznej zalicza się wiek matki (ryzyko rośnie 45 r.ż.). Jeśli u kobiety w przeszłości rozpoznano GTD, to ryzyko ponownego zachorowania na nowotwór trofoblastu w kolejnych ciążach wynosi około 1%.
ZOBACZ: CHOROBA NOWOTWOROWA W CIĄŻY
Ciążowa choroba trofoblastyczna – objawy
Krwawienia są najczęstszym objawem związanym z rozwojem ciążowej choroby trofoblastycznej i występują na skutek zaburzeń krzepnięcia. Charakterystycznm symptomem GTD są niepowściągliwe wymioty związane ze zwiększeniem stężenia gonadotropiny HCG.
Do innych objawów związanych z nowotworem trofoblastu należą: bladość, duszność, pobudzenie i drżenia u kobiety w ciąży, białkomocz, nadciśnienie tętnicze oraz powiększenie macicy nieproporcjonalne w stosunku do wieku ciąży.
Rak kosmówki może dawać objawy związane z wystąpieniem przerzutów do płuc.
Nowotwór trofoblastu – diagnostyka
W ramach diagnostyki w kierunku ciążowej choroby trofoblastycznej przeprowadza się:
- badanie podmiotowe i przedmiotowe pacjentki
- badanie ginekologiczne z oceną w USG przezpochwowym
- USG jamy brzusznej
- pomiar stężenia ludzkiej gonadotropiny kosmówkowej
W obrazie badania ultrasonograficznego stwierdza się charakterystyczny obraz „zamieci śnieżnej”. Są to echa licznych skupisk kosmków zmienionych w pęcherzyki
Leczenie ciążowej choroby trofoblastycznej
Stwierdzenie patologicznego rozrostu trofoblastu przy braku rozwoju ciąży sprawia, że każda kobieta musi zostać poddana abrazji diagnostycznej. Po opróżnieniu macicy drogą odessania lub wyłyżeczkowania wyleczonych z zaśniadu całkowitego jest około 80% pacjentek, a z zaśniadu częściowego 95% chorych.
W przypadku współistnienia ciążowej choroby trofoblastycznej z rozwijającym się płodem postępowanie jest ustalane indywidualnie.
Ciążowa choroba trofoblastyczna cechuje się dużą chemiowrażliwością. U pacjentek z chorobą ograniczoną do macicy, bez przerzutów, stosuje się monolekową chemoterapię – metotreksat lub daktynomycynę. W przypadku przerzutów stosuje się chemioterapię wielolekową np. program MAC.
Ze względu na bardzo dobrą skuteczność chemioterapii, zabiegi chirurgiczne usuwania macicy stosuje się bardzo rzadko.
Całkowite wyleczenie obserwuje się u pacjentek bez przerzutów i z przerzutami o dobrym rokowaniu. W przypadku nowotworu trofoblastu o złym rokowaniu, odsetek wyleczeń wynosi 65%.
Szacuje się, że około 70% kobiet po przebytym leczeniu ma zachowaną płodność. Nie ma przeciwwskazań do ponownego zajścia w ciążę, ale zaleca się, aby miało to miejsce nie wcześniej niż 12 miesięcy po zakończeniu leczenia.
ZOBACZ: NOWOTWORY GINEKOLOGICZNE