Zatrucie tlenkiem węgla (czadem) – objawy, skutki, leczenie, pierwsza pomoc

W Polsce ponad sto osób rocznie umiera, a tysiąc ulega podtruciu tlenkiem węgla z powodu jego niekontrolowanej emisji. „Cichy zabójca” zabiera życie całym rodzinom. W zapobieganiu takim tragediom najważniejszą rolę odgrywa prawidłowy stan techniczny urządzeń grzewczych, lecz równie ważna jest umiejętność wykrycia zagrożenia, nim będzie za późno.

Jak zabija czad?

Tlenek węgla (II), zwany potocznie czadem, jest śmiertelną trucizną dla wszystkich organizmów używających hemoglobiny do transportu tlenu. Osoba przebywająca w środowisku zanieczyszczonym czadem z każdym wdechem wchłania go do swojego układu krwionośnego.

Tam łączy się z transportującą tlen hemoglobiną ponad 200 razy szybciej niż tlen, powodując niedotlenienie. Ponieważ czad jest gazem bezbarwnym, bezwonnym i niedrażniącym, nie sposób go wyczuć.

Można jedynie obserwować swój organizm i reagować już przy pierwszych symptomach podtrucia.

• 
• Objawy zatrucia czadem

Przy jednakowym stężeniu efekty działania tlenku węgla mogą różnić się ze względu na stan zdrowia czy wiek osoby wystawionej na jego działanie. Przy ekspozycji na niewielką ilość czadu, zaczyna się zwykle od bólu głowy – tym silniejszego, im więcej CO w powietrzu i im dłużej jest wdychany.

Dalej pojawiają się zawroty głowy, wymioty, konwulsje, utrata przytomności i śpiączka, a następnie śmierć organizmu. Wystarczy nieco ponad 1% tlenku węgla w powietrzu, by stracić przytomność po dwóch wdechach, a po 3 minutach przebywania w takim środowisku następuje zgon. Dokładne objawy przy różnych stężeniach CO obrazuje poniższa tabela:

Grupy zwiększonego ryzyka

Jak wcześniej wspomniano, nie każdy organizm będzie reagował identycznie na taką samą ilość czadu. Istnieją grupy, dla których ekspozycja na CO jest szczególnie niebezpieczna. Należą do nich na przykład dzieci już od pierwszych dni życia.

Ze względu na większą częstotliwość wdechów w porównaniu do osoby dorosłej, przyjmują one do swych krwiobiegów znaczniejszą dawkę śmiertelnej trucizny.

Równie narażone są te jeszcze nienarodzone dzieci – nawet niewielka ilość tlenku węgla dostarczana przez matkę grozi uszkodzeniem i śmiercią płodu. W przypadku osób w podeszłym wieku zagrożenie powoduje zwiększona podatność na czynniki zewnętrzne.

Bardziej narażone w porównaniu do osoby zdrowej są osoby z wadami serca i niewydolnością układu oddechowego. Negatywne skutki działania czadu w pierwszej kolejności odczuwają narządy najbardziej wrażliwe na brak tlenu oraz pracujące mniej wydajnie – czyli w tym przypadku serce i mózg.

Dodatkowo cięższym zatruciom ulegają osoby wysportowane oraz pracujące fizycznie (szybciej pochłaniają trujący gaz przez większą częstość i głębokość oddechu) oraz nadużywające alkoholu (tlenek węgla szybko i łatwo łączy się z alkoholem).

Pierwsza pomoc przy zaczadzeniach

W sytuacji ulatniania się tlenku węgla kluczową rolę odgrywa czas. Jeżeli zorientujemy się, że jesteśmy wystawieni na szkodliwe działanie gazu, należy NATYCHMIAST opuścić pomieszczenie, w którym następuje emisja.

A co zrobić, jeśli sami musimy pomóc poszkodowanemu? W przypadku, gdy osoba zatruta jest jeszcze świadoma, należy wyprowadzić ją z niebezpiecznego miejsca.

Jeżeli poszkodowany stracił przytomność, trzeba bezwzględnie zapewnić dopływ świeżego powietrza – wynieść osobę na zewnątrz lub, gdy to niemożliwe, otworzyć drzwi i okna. Następnie ocenia się oddech poszkodowanego i w przypadku jego braku przystępuje do resuscytacji.

UWAGA! W każdym przypadku stwierdzenia ulatniania się czadu, należy BEZWZGLĘDNIE wezwać odpowiednie służby, które zneutralizują zagrożenie i udzielą niezbędnej pomocy.

Uwaga na czad! Poznaj objawy i konsekwencje zatrucia tlenkiem węgla

Zimą 2016 roku ok. 4 nad ranem na pogotowie w Kłodzku zadzwonił 10-letni chłopiec.

– Mamie leci coś białego z buzi, tata leży w kuchni ranny – zgłosił.

Dyspozytorka natychmiast wysłała karetki i oddzwoniła do dziecka. Poprosiła je o otworzenie okien. Jej podejrzenia były słuszne – w mieszkaniu ulatniał się czad.

Przytomność dziesięciolatka uratowała nie tylko jego rodzinę, ale też sąsiadów, którzy – na skutek nieszczelności kanału wentylacyjnego piecyka do podgrzewania ciepłej wody – również ulegli zatruciu.

W efekcie do szpitala trafiło 8 osób.

W Polsce nie ma obowiązku zgłaszania zatruć tlenkiem węgla, dlatego też nie jest znana dokładna skala tego zjawiska. Według danych z USA rocznie dochodzi do ok. 15 tys. zatruć (i mowa tu o przypadkach niezwiązanych z pożarem), z czego 500 kończy się śmiertelnie. Najczęściej ekspozycja ma miejsce w domu, a ofiary to głównie osoby poniżej 44 lat1.

Jego zabójcze właściwości były znane już w starożytności. Grecy i Rzymianie wykorzystywali go do egzekucji. Dziś można powiedzieć, że tlenek węgla działa na własną rękę. Jest bezbarwnym, bezwonnym, niedrażniącym i toksycznym gazem, niewykrywalnym przez narządy zmysłów2.

Powstaje w wyniku niecałkowitego spalenia substancji, produktów zawierających węglowodory (np. gazy przemysłowe, węgiel, drewno).

Źródłem tlenku węgla mogą być spaliny samochodowe, nieszczelne piecyki gazowe, benzynowe generatory prądu, piece i grille węglowe, jak również chlorek metylu, będący składnikiem rozpuszczalników, wchłaniany przez płuca, następnie metabolizowany i przekształcany w wątrobie do CO3.

Do zaczadzenia często dochodzi również w czasie pożarów (tlenek węgla występuje w dymie). Najwięcej zatruć ma miejsce w okresie jesienno-zimowym i wiążą się one z przebywaniem w pomieszczeniach ze źle działającą wentylacją. W tym czasie średnie liczby miesięcznych hospitalizacji są ok. 4-7 razy wyższe w porównaniu do miesięcy letnich4.

Bardziej zagrożeni

Noworodki ze względu na obecność w ich krwi hemoglobiny płodowej, która wiąże 2 razy więcej tlenku węgla niż zwykła hemoglobina, są bardziej wrażliwe na działanie tlenku węgla. Dzieje się tak także ze względu na większą częstość oddechów u dzieci w porównaniu z osobami dorosłymi, a także szybszy metabolizm1.

Zwiększoną wrażliwość na działanie tlenku węgla wykazują osoby z przewlekłymi chorobami układu oddechowego czy krwionośnego, z zaburzeniami w układzie krwiotwórczym (np. z niedokrwistością) oraz alkoholicy2.

Czad, zwany ‘cichym zabójcą’, łatwo miesza się z powietrzem oraz wchłania się z dróg oddechowych, w ilości zależnej od jego stężenia w powietrzu.

Jego toksyczność jest silnie związana z wysokim powinowactwem do hemoglobiny (ok. 200 razy większe od tlenu). Mówiąc obrazowo, czad to zaborczy kochanek, który konkuruje z tlenem o hemoglobinę.

Gdy już zwiąże się z ukochaną, długo nie pozwala jej odejść…

Gdy oddychamy powietrzem zawierającym tlenek węgla, łączy się on we krwi z hemoglobiną (Hb), tworząc związek zwany karboksyhemoglobiną (COHb).

Szybkość ich wiązania się w początkowym okresie ekspozycji jest duża, aż do momentu osiągnięcia równowagi między stężeniem COHb we krwi a CO w powietrzu.

Dodać przy tym trzeba, że rozpad COHb następuje 10 razy wolniej niż oksyhemoglobiny (czyli połączenia tlenu z hemoglobiną), przez co czad skutecznie blokuje tlenowi dostęp do hemoglobiny. W efekcie dochodzi do hipoksji tkankowej, czyli niedotlenienia.

Ponadto czad upośledza procesy wewnątrzkomórkowe oraz niszczy komórki nerwowe, skutkując późnymi objawami neurologicznymi5. Najbardziej wrażliwe na toksyczne działanie tlenku węgla są serce i ośrodkowy układ nerwowy (OUN)6.

Najczęstsze objawy zatrucia (bóle i zawroty głowy, wymioty) mogą sugerować infekcję grypopodobną, zatrucie pokarmowe czy inną infekcję wirusową. Łatwo zatem je pomylić, szczególnie w przypadku dzieci, u których tego typu choroby często występują7.

Inne często przeoczane objawy to spowolnienie i nadmierna senność.

Są one najbardziej niebezpieczne, bo to na ich skutek osoby zatrute czadem zasypiają w miejscu, gdzie jego stężenie jest wysokie.

Objawy ostrego zatrucia to chwiejność emocjonalna, dezorientacja, niezborność ruchowa, omdlenia. Długotrwałe narażenie na CO może być przyczyną śpiączki, drgawek lub zaburzeń psychicznych8.

Zdarza się, że skóra zaczadzonego ma barwę od wiśniowoczerwonej do sinej9. Ponadto tlenek węgla może powodować zaburzenia widzenia, szczególnie w nocy, i ubytki w polu widzenia. Efektem zatrucia bywa także przejściowa lub trwała utrata węchu.

W wyniku niedoboru tlenu czasami dochodzi do uszkodzenia komórek słuchowych narządu spiralnego w uchu wewnętrznym, co objawia się niedosłuchem lub głuchotą, nierzadko zmiany te są nieodwracalne3.

Jednak jako, że czad stymuluje wytwarzanie wolnych rodników, których ilość można zmniejszyć, podając allopurinol, istnieje szansa na ograniczenie uszkodzenia słuchu10.

U pacjentów w podeszłym wieku, zwłaszcza tych z chorobą wieńcową serca, może dojść do zawału mięśnia sercowego. Podwyższony poziom markerów martwicy mięśnia sercowego oraz zmiany w aktywności elektrycznej serca obserwuje się u blisko 40% hospitalizowanych osób z zatruciem tlenkiem węgla.

Jednym z możliwych objawów zatrucia CO są uszkodzenia mięśni szkieletowych, które mogą prowadzić do rabdiomiolizy, będącej przyczyną ostrej niewynordolności nerek9. Ostre zatrucia tlenkiem węgla mogą doprowadzić do niedociśnienia tętniczego oraz obrzęku płuc8.

U 10% zaczadzonych znajduje się zmiany w ośrodkowym układzie nerwowym, 40% ma problemy z pamięcią, a u 30% obserwuje się zaburzenia osobowości11.

W okresie 2-40 dni po zatruciu 3-23% pacjentów prezentuje nowe objawy neurologiczne, takie jak: gorsza ocena sytuacji, osłabiona koncentracja, słabsza pamięć, niewyraźna mowa, trudności w połykaniu, a nawet depresja i parkinsonizm.

Jednak zmiany neuropsychiatryczne mogą wystąpić nawet wiele lat po zatruciu tlenkiem węgla12. Szczęśliwie u większości osób zmiany te ustępują po pewnym czasie3.

Osoby po zatruciu tlenkiem węgla powinny być objęte specjalistyczną opieką neurologa i kardiologa jeszcze przez kilka tygodni po zakończeniu hospitalizacji, ze względu na możliwość wystąpienia późnych powikłań.

W przypadku podejrzenia zatrucia CO niezwykle istotne jest zwrócenie uwagi, czy podobne objawy nie występują u innych ludzi przebywających w pobliżu chorego, a także czy na podstawie okoliczności zdarzenia możemy podejrzewać zatrucie tlenkiem węgla. Potwierdzeniem rozpoznania zatrucia tlenkiem węgla jest stwierdzenie podwyższonego stężenia hemoglobiny tlenkowęglowej w surowicy powyżej 3% u osób niepalących oraz powyżej 10% u palaczy.

Pierwszym etapem pomocy jest natychmiastowe wyniesienie osoby zatrutej z pomieszczenia i jak najszybsze zapewnienie jej dostępu świeżego powietrza. Standardową praktyką podczas ewakuacji jest jak najszybsze podanie 100% tlenu normobarycznego przez jednostki ratunkowe.

Średni czas półtrwania karboksyhemoglobiny w organizmie człowieka przy oddychaniu tlenem atmosferycznym to ok. 5-6 godz. Tlenoterapia bierna przez maskę 100% tlenem skraca ten czas do 30-90 min.

Natomiast terapia w komorze hiperbarycznej przy oddychaniu tlenem pod ciśnieniem 2,5-2,8 atmosfer obniża czas półtrwania karboksyhemoglobiny do 15-23 min13.

Terapię normobaryczną prowadzi się do momentu obniżenia stężenia karboksyhemoglobiny we krwi do poziomu poniżej 5%14.

Brak jest jednolitych ustaleń, kiedy powinno się stosować terapię w komorze hiperbarycznej. Tym bardziej, że ta forma leczenia może mieć działania niepożądane, takie jak barotrauma (uraz ciśnieniowy) i zatrucie tlenem9.

Zgodnie ze stanowiskiem Sekcji Toksykologii Polskiego Towarzystwa Lekarskiego7 wskazaniami do rozpoczęcia terapii są śpiączka, utrzymujące się zaburzenia neurologiczne, kardiologiczne lub kwasica metaboliczna, a także ciąża u kobiety ze stężeniem COHb>25% oraz występowanie COHb>15% u kobiety ciężarnej przy współistniejących zaburzeniach neurologicznych, kardiologicznych lub kwasicy metabolicznej występujących pomimo wdrożonej normobarycznej terapii tlenowej.

Leczenie hiperbaryczne powinno być zastosowane nie później niż dobę po ekspozycji na tlenek węgla. Dodatkową sesję należy rozważyć u osób z trwałymi objawami neurologicznymi. Niezależnie od tego, czy pacjent został poddany terapii hiperbarycznej, powinien otrzymywać 100% tlen pod normalnym ciśnieniem przez 6-12 godz.

Jak już wspomnieliśmy, tlenek węgla występuje w dymach pożarowych. Dlatego też strażacy systematycznie zatruwają się bezwiednie tlenkiem węgla podczas wykonywania swoich obowiązków (akcji gaśniczych i ratunkowych). Jak się okazuje, wiąże się to z podwyższonym ryzykiem chorób neurodegeneracyjnych z powodu ekspozycji na tlenek węgla, a szczególnie parkinsona.

W USA statystyczna zapadalność na chorobę Parkinsona w ogólnej populacji wynosi 3-4 osoby na 1 000 mieszkańców. Statystyki wykazują , że choroba rozwija się wolno. Zapadalność wśród strażaków wynosi 30 na 1 000 strażaków i postępuje znacznie szybciej niż u innych osób. Co więcej, statystycznie parkinson rozwija się u ludzi po 55 r.ż.

, natomiast u strażaków często zdarza się o 15 lat wcześniej.

Warto przy tym przypomnieć, że stężenie CO jest najwyższe przy dogaszaniu pożaru. A toksyczny gaz oddziałuje na organizm nie tylko poprzez drogi oddechowe, ale również wchłaniany jest przez skórę.

Jednak, jak pokazują badania, strażacy niestosujący podczas akcji gaśniczych aparatów oddechowych (co często ma miejsce przy gaszeniu płonących pojazdów) narażają się na dużo wyższą zapadalność na choroby neurodegeneracyjne niż ich ostrożniejsi koledzy.

Strażakom trudno ustrzec się przed podstępnym czadem, jednak zwykli ludzie mogą to łatwo zrobić. Jak? Wystarczy zamontować w mieszkaniu czujnik, który zaalarmuje mieszkańców, gdy bezwonny gaz zacznie się ulatniać.

tagi:

zatrucie czadem

Wśród dorosłych są to na ogół zatrucia umyślne w celach samobójczych przy depresji, natomiast u dzieci występują zatrucia przypadkowe. (…) Zatrucia możemy najogólniej podzielić na ostre i przewlekłe….

Dochodzi wówczas do zatrucia czadem. Czad jest bezwonny i niewidoczny dla oka. (…) .** Objawami zatrucia czadem są: zawroty i ból głowy, wymioty, konwulsje, nagłe zmęczenie.** Jeżeli…

Trujący gaz ## Coraz częściej słyszymy o tragicznych skutkach zatrucia czadem. Czad to tlenek węgla, który potocznie nazywany jest cichym zabójcą. (…) Na skutek zatrucia czadem może…

Objawy zatrucia ciążowego Zatrucie ciążowe pojawia się najczęściej u kobiet z cukrzycą i nadciśnieniem. (…) Czynniki ryzyka zatrucia ciążowego Zatrucie ciążowe występuje u 8 proc….

Przyczyny i objawy zatrucia pokarmowego w ciąży Zatrucie pokarmowe w ciąży nie różni się od zatrucia pokarmowego w każdym innym momencie życia. (…) Zmniejszy to ryzyko zatrucia.

Zatrucie ciążowe zazwyczaj dotyczy pierworódek, czyli kobiet będących w ciąży po raz pierwszy. (…) Nowinki medyczne na temat przyczyn zatrucia ciążowego Najcięższą postacią zatrucia ciążowego jest…

Objawy zatrucia paracetamolem u dzieci W przypadku najmłodszych do zatrucia paracetamolem dochodzi najczęściej wskutek przyjęcia zbyt dużej ilości leku (…) Skuteczną odtrutką w przypadku zatrucia paracetamolem…

Zatrucie pokarmowe może pojawić się niepostrzeżenie. (…) * Zatrucie pokarmowe u dziecka – sprawdź, co zrobić* Zatrucie ciążowe Co jeść przy zatruciu pokarmowym?

Późne zatrucie ciążowe pojawia się w trzecim trymestrze ciąży. (…) Leczenie gestozy Im szybciej zatrucie ciążowe jest zdiagnozowane, tym łatwiejsze w leczeniu.

Zatrucie ciążowe to bardzo poważna dolegliwość u kobiet ciężarnych. Zatrucie ciążowe inaczej określane jest mianem gestozy. (…) Przebieg ciężkiego zatrucia ciążowego Zatrucie ciążowe…

Objawy te wskazują bowiem na zatrucie pokarmowe – częste zjawisko wśród podróżujących maluchów. (…) Odpowiednie postępowanie pozwala bowiem uniknąć poważnych następstw zatrucia.

Zatrucie pokarmowe u dziecka Dziecko ma bardzo wrażliwy żołądek, więc jest w większym stopniu niż osoba dorosła narażone na wystąpienie zatruć pokarmowych

Kobieta myślała, że wyjątkowo ciężko przechodzi zatrucie pokarmowe. Gdy poszła do łazienki, rozpoczęła się akcja porodowa. (…) Myślała, że to wyjątkowo paskudne zatrucie. Bardzo bolał ją brzuch i miała mdłości.

Zatrucie jadem kiełbasianym należy do niezwykle rzadkich zjawisk. Stanowi ono jednak poważne zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia człowieka.

Objawy zatrucia pokarmowego u dzieci Zatrucie pokarmowe to dolegliwości żołądkowo-jelitowe, które pojawiają się w wyniku spożycia żywności zawierającej (…) Postępowanie w przypadku zatrucia pokarmowego…

Pomimo nagłaśniania zatruć czadem, nadal zdarzają się przypadki śmiertelne. Obejrzyj materiał.

19-latek zmarł po zatruciu oparami z dezodorantu. (…) Eksperci przekonują, że należy uświadamiać zarówno dzieci oraz młodzież, jak i ich rodziców na temat dramatycznych skutków zatrucia chemikaliami.

Kobieta nie zdawała sobie sprawy, że ból i złe samopoczucie, to nie zatrucie pokarmowe. (…) To nie było zatrucie pokarmowe Zatrucie pokarmowe – tak brzmiała diagnoza lekarska, którą usłyszała Serene…

Zatrucie bakterią Coli **bardzo często prowadzi do zatrucia pokarmowego. (…) Pierwsze symptomy zatrucia bakterią Coli można zauważyć co najmniej po upływie 12 godzin.

Dlatego pediatrzy ostrzegają przed niebezpieczeństwem zatrucia cisem. (…) Cis – objawy zatrucia Cis pospolity, niewielki iglasty krzew, ma piękne, kuszące owoce. Nie każdy wie, że są również silnie trujące.

Zatrucie pokarmowe jest najczęściej spowodowane spożyciem nieświeżego lub źle przygotowanego jedzenia. (…) * Zatrucie pokarmowe u dziecka – sprawdź, co zrobić* To nie było zwykłe zatrucie.

Nieoficjalnie, jak podaje onet.pl przyczyną jej śmierci było zatrucie odświeżaczem powietrza. (…) Zobacz: Zmarł po zatruciu dezodorantem. Eksperci ostrzegają Zatrucia chemikaliami Odurzanie się aerozolami…

Czy wiesz, że jeśli będziesz je źle przechowywać może ono ulec poważnemu zatruciu? (…) W czasie zatrucia należy też zadbać o właściwe nawodnienie chorego.

Jesień to również okres, w którym maluchy nierzadko muszą zmagać się z zatruciami pokarmowymi. (…) Odpowiednia wiedza pozwoli zaoszczędzić dziecku przykrych dolegliwości związanych z zatruciem pokarmowym.

Jesień to również okres, w którym maluchy nierzadko muszą zmagać się z zatruciami pokarmowymi. (…) Odpowiednia wiedza pozwoli zaoszczędzić dziecku przykrych dolegliwości związanych z zatruciem pokarmowym.

Uratował rodzinę przed zatruciem czadem Michał z Kłodzka ma 9 lat. Obudził go hałas rozbitego talerza.

Już w drodze do szpitala pojawiły się pierwsze objawy zatrucia: dziecko zaczęło wymiotować. (…) Latem do szpitali trafia wiele dzieci z objawami zatrucia lub z poparzeniami spowodowanymi przez rośliny.

Zatrucie ciążowe Zatrucie ciążowe spotyka około 5-10% kobiet w ciąży. (…) Zatrucie ciążowe późne jest bardziej niebezpieczne.

Do zatrucia może dojść tylko po zjedzeniu części rośliny. (…) Objawami zatrucia pokarmowego są wymioty, biegunka, dreszcze, drgawki, a także trudności z oddychaniem.

Jak jednak zbierać grzyby, aby uniknąć zatrucia? Obejrzyj wideo i poznaj kilka prostych zasad, które pozwolą uniknąć zatrucia.

Jak rozpoznać zatrucie czadem?

Czad zabija przede wszystkim w okresie grzewczym. Może wydobywać się z niesprawnych piecyków gazowych, które instalowane są w łazienkach, innych urządzeń grzewczych m.in. kominków i kotłów CO, a także kuchenek i piekarników gazowych. Nie ma zapachu, więc nie jesteśmy w stanie go wyczuć i w porę zareagować, aby uniknąć zaczadzenia. Zatruciu czadem sprzyjają:

• nieprawidłowo funkcjonująca wentylacja grawitacyjna,
• cofanie się spalin do wnętrza budynku przez niedrożne kanały wentylacyjne,
• zatykanie kratek wentylacyjnych,
• zbyt szczelne okna i drzwi, które uniemożliwiają dopływ świeżego powietrza do wnętrza pomieszczeń mieszkalnych.

Co to jest czad?

Czad to bezwonny i bezbarwny gaz o wysoce toksycznym wpływie na organizm. Powoduje on powolną śmierć, która w wielu przypadkach następuje we śnie lub podczas kąpieli. Tlenek węgla powstaje w wyniku nieprawidłowego (niepełnego) procesu spalania m.in.

gazu, węgla i drewna; dzieje się tak w wyniku zbyt małej ilości tlenu, który niezbędny jest do przebiegu pełnego spalania. Każdego roku w okresie grzewczym z powodu czadu umiera w Polsce kilkaset osób; znacznie więcej doznaje zatrucia i wymaga natychmiastowej pomocy medycznej.

W niektórych przypadkach czad może spowodować trwałe kalectwo, które związane jest ze zbyt długim niedotlenieniem mózgu, bo po dostaniu się do krwiobiegu tlenek węgla „pochłania” tlen.

Zatrucie czadem – objawy

Pierwsze objawy zatrucia czadem nie są charakterystyczne. Może pojawić się nieco gorsze samopoczucie i ból głowy, jednak dolegliwości te dotyczą zwykle wszystkich domowników i jest to sygnałem alarmującym.

Jeżeli przebywamy sami w mieszkaniu, powinien zaniepokoić nas nagły, uporczywy ból głowy, do którego dołączają zawroty głowy, nudności, wymioty oraz osłabienie i narastająca senność. W przypadku pojawienia się takich objawów trzeba niezwłocznie opuścić pomieszczenie.

Jeżeli nie jest to możliwe z powodu osłabienia, to jedynym ratunkiem jest wezwanie pomocy (numer alarmowy 112), otworzenie okna i pozostawanie w jego bezpośredniej bliskości, bądź wyjście na balkon.

Do zatrucia czadem może także dojść podczas kąpieli, co jest szczególnie niebezpieczne, bo zwykle częściej kończy się śmiercią ze względu na dodatkowe ryzyko utonięcia w wannie z powodu utraty przytomności.

Jeżeli biorąc kąpiel, zaczniemy dziwnie się czuć, trzeba natychmiast otworzyć okno, wyłączyć piec gazowy i opuścić łazienkę.

W celu ograniczenia ryzyka zatrucia czadem podczas kąpieli drzwi łazienkowe powinny posiadać otwory wentylacyjne.

Nieznaczne zatrucie czadem może objawiać się jedynie osłabieniem, zmęczeniem i uczuciem narastającego niepokoju. Wraz ze wzrostem stężenia tlenku węgla w powietrzu pojawiają się opisane powyżej objawy. Brak odpowiednio szybkiej reakcji spowoduje utratę przytomności oraz śmierć.

Jak uchronić się przed zatruciem czadem?

Świadomość zagrożenia, jakie niesie za sobą czad, jest jednym z najlepszych sposobów ochrony przed tym cichym zabójcą.

Podstawą jest wymiana przestarzałych, wadliwie działających urządzeń grzewczych i kuchenek na urządzenia spełniające normy bezpieczeństwa oraz dbanie o systematyczne czyszczenie przewodów kominowych.

Nie można zatykać kratek wentylacyjnych oraz przesadnie dbać o szczelność pomieszczeń, w których przebywamy. Nieszczelności okien i drzwi powodują straty ciepła z pomieszczeń, ale są niezbędne do prawidłowego działania wentylacji grawitacyjnej oraz pełnego przebiegu procesu spalania.

Najlepszym sposobem ochrony przed czadem jest instalacja specjalnych czujników, które emitują sygnał dźwiękowy w momencie wykrycia podwyższonego poziomu tlenku węgla – dzieje się to na tyle szybko, że możliwe jest uniknięcie poważnego zatrucia oraz śmierci w wyniku zaczadzenia.

Czytaj także:Domy z całkowitym zakazem emisji dwutlenku węgla. Znowelizowano dyrektywę UE

Zatrucie czadem – pierwsza pomoc przy zatruciu tlenkiem węgla

Tlenek węgla – CZAD to silnie trujący, toksyczny gaz, który powstaje zarówno w czasie niecałkowitego spalania gazu ziemnego w naszych kuchenkach, jak i może znajdować się w spalinach samochodowych.

Duża ilość zatruć notowana jest po pożarach, jak również łazienkach, które wyposażone są w piecyki. Osobie, u której pojawią się objawy zaczadzenia, koniecznie należy udzielić pierwszej pomocy i wezwać lekarza.

Jak objawia się zatrucie czadem?

Osoby narażone na dostanie się czadu do organizmu zgłaszają takie dolegliwości jak bóle głowy, zawroty głowy, dezorientację czy wymioty. Jeśli pojawi się ból w klatce piersiowej, to można przypuszczać, że doszło do powikłań kardiologicznych.

Często pojawiają się również nudności czy kołatanie serca – są to objawy związane z niedotlenieniem całego organizmu, jakie powstaje na skutek zaczadzenia.

Osoby, u których pojawią się takie symptomy, wymagają udzielenia szybkiej pomocy, w przeciwnym razie może dojść do śmierci.

Gdy dojdzie jedynie do podtrucia tlenkiem węgla, to pojawiają się stosunkowo niewielkie objawy, takie jak spadek siły mięśniowej, rozbicie, czy też bóle głowy. Do odruchu wymiotnego dochodzi przy zdecydowanie wyższych stężeniach.

Zatrucie tlenkiem węgla może nieść za sobą również odległe objawy oraz liczne powikłania. Jeśli doszło do długotrwałej ekspozycji na czad i osoba przeżyła, to późne objawy mogą obejmować m.in. poważne uszkodzenia mózgu. Może dochodzić również do powikłań neurologicznych – trwałych oraz opóźnionych.

Pośród podstawowych objawów zaczadzenia wymienić należy: zaburzenia pamięci krótkotrwałej, obniżenie nastroju oraz przygnębienie, łatwe uleganie dekoncentracji i pogorszenie uwagi.

Jak udzielić pierwszej pomocy przy zatruciu tlenkiem węgla?

Udzielenie pierwszej pomocy osobie, która uległa zatruciu tlenkiem węgla, opiera się przede wszystkim na zabraniu jej ze skażonej przestrzeni, przynajmniej do drugiego pomieszczenia.

Koniecznie należy otworzyć okna, aby maksymalnie przewietrzyć. Najszybciej jak to możliwe wzywamy pogotowie.

W miarę możliwość odcinamy dopływ gazu do urządzenia, z którego się ulatnia, aby zmniejszyć zagrożenie – najważniejsza zasada, zanim pomożemy drugiej osobie, upewnijmy się, że sami jesteśmy bezpieczni.

W przypadku osoby zatrutej sprawdzamy, czy jest ona przytomna, czy reaguje gdy do niej mówimy, czy np. uszczypniemy. Jeśli chory oddycha, jednak nie reaguje na nasze działania, to do czasu aż dotrze pogotowie, należy odchylić głowę chorego do tyłu w celu udrożnienia dróg oddechowych.

Jeśli nie wyczuwamy tętna i pacjent nie oddycha, to należy jak najszybciej rozpocząć reanimację – resuscytację krążeniowo-oddechową. W tym celu wykonujemy 30 rytmicznych uciśnięć klatki piersiowej i dwa oddechy zastępcze.

Sztuczne oddychanie kontynuujemy do momentu przyjazdu pogotowia lub do czasu aż pacjent zacznie oddychać.

W skrócie:

1. Należy rozszczelnić pomieszczenie – otworzyć wszystkie drzwi i okna.
2. Wyprowadzamy osobę zatrutą z dala od źródła gazu, np. na świeże powietrze.
3. Upewniamy się, że nie grozi nam zatrucie lub wybuch.
4. Wzywamy pogotowie.
5. Sprawdzamy, czy chory jest przytomny i czy oddycha.
6. Jeśli nie oddycha, rozpoczynamy resuscytację krążeniowo-oddechową i kontynuujemy do czasu przybycia pomocy.

Koniecznie należy pamiętać, aby osobie poszkodowanej nie podawać płynów, ani żadnych leków. Leczenie szpitalne opiera się na terapii tlenowej tradycyjnej lub też prowadzonej w komorze hiperbarycznej, co oznacza, że tlen jest tam podawany pod ciśnieniem w specjalnej komorze.

• Obecnie na terenie Polski z telefonów komórkowych obowiązuje nr alarmowy 112, pod który należy niezwłocznie zadzwonić w celu wezwania pomocy.
• NUMER ALARMOWY 112
• POLICJA 997
• POGOTOWIE 999
• STRAŻ POŻARNA 998