Artretyzm – przyczyny, objawy, leczenie

Dna moczanowa to choroba, która znana jest w medycynie już od bardzo dawna.

Niestety, jej przyczyny, sposób powstawania i metody leczenia nadal nie zostały poznane, co powoduje, że trudno jest też ją leczyć, a całkowite wyleczenie jest wręcz niemożliwe.

W literaturze znana jest również pod nazwą podagra czy artretyzm. Niegdyś była ona znana jako choroba osób bogatych, dziś wiadomo, że niemalże każdy może na nią zachorować.

Spis treści:

Co to jest dna moczanowa?

Dna moczanowa jest chorobą przewlekłą, która wiąże się z zaburzeniami przemiany materii. Najbardziej charakterystyczne dla niej są bardzo dotkliwe bóle oraz silnie zniekształcone stawy.

Choroba może się rozwijać i w skrajnych przypadkach może prowadzić do całkowitego upośledzenia narządu ruchu, a co za tym idzie do niesprawności chorego.

Niekiedy objawy choroby widoczne są również w obrębie innych narządów.

Dna moczanowa dotyka głównie mężczyzn w średnim i starszym wieku oraz kobiet w okresie menopauzy. Statystki mówią, że cierpi na nią około 1-2% osób. Najczęściej spotykaną postacią dny moczanowej jest zapalenie stawów, któremu towarzyszy niezwykle silny ból.

Dna moczanowa występuje pod dwiema postaciami:

Pierwotna dna moczanowa – jest to odziedziczone zaburzenie metabolizmu. Polega na tym, że organizm produkuje za dużo kwasu moczowego i nie potrafi go wydalić.
Wtórna dna moczanowa – jest to skutek chorób przewlekłych czy błędów związanych ze stylem życia i żywieniem, na skutek których w organizmie chorego zaburzona zostaje równowaga kwasu moczowego.

Dna moczanowa przyczyny

Podstawową przyczyną bólu stawów i ich zniekształcenia jest nadmiar kwasu moczowego występującego w organizmie chorego. Kwas moczowy pochodzi z obumierających tkanek, ale również z puryn, a te dostarczane są z dietą.

Kwas moczowy, w pewnych ilościach rozpuszczalny jest we krwi. Jeżeli te ilości zostaną przekroczone, zaczyna się on krystalizować. Jeżeli podwyższony poziom kwasu moczowego się utrzymuje, kryształki zaczynają rosnąć.

Odkładają się wówczas w stawach i tkankach okołostawowych.

Białe ciałka krwi podejmują próbę ich wchłonięcia, ale przy dużych ilościach nie jest to możliwe. Osadzające się moczany (kryształki) mają ostre krawędzie, którymi niszczą pobliskie tkanki. To powoduje powstanie stanu zapalnego i ból.

Dna moczanowa objawy

Dna moczanowa rozwija się często przez wiele lat, nie dając wówczas żadnych objawów. Jedynym sposobem jej wykrycia na tym etapie jest przeprowadzenie badania surowicy krwi na obecność kwasu moczowego. Jednakże rzadko kiedy takie badanie jest zlecane, ponieważ osoby, które czują się dobrze, nawet nie podejrzewają u siebie rozwijającej się dny moczanowej.

Pierwszym objawem, który powinien wzbudzić zaniepokojenie jest zapalenie stawu podstawy palucha. Rzadziej atak dotyka stawów stóp, kolan, barków, palców rąk czy też pozostałych stawów. Charakterystyczne dla niego jest to, że pojawia się on w nocy lub wcześnie rano. Może narastać falami, a z dnia na dzień jego intensywność i siła jest coraz większa.

Z czasem, ból staje się tak dotkliwy, że sprawia wrażenie rozdzierającego.
Pierwsze objawy dny moczanowej:

staw jest bardzo bolesny, obrzęknięty i zaczerwieniony
skóra na obrzękniętym stawie jest bardzo napięta i błyszcząca.

Po zaobserwowaniu tych objawów należy natychmiast rozpocząć leczenie. Jeżeli zostaną one zignorowane, dna moczanowa zacznie się rozwijać.

Dna moczanowa leczenie

Dna moczanowa jest chorobą nieuleczalną. Można jednak prowadzić leczenie objawowe, łagodzić skutki i unikać kolejnych ataków. Podstawą leczenia jest zmiana diety i trybu życia.

Ograniczenie produktów, które zawierają puryny może przynieść bardzo dobre efekty. Jeżeli jednak takie działanie nie przynosi rezultatów lub współwystępują również inne choroby, należy wprowadzić leczenie farmakologiczne.

Jego zadaniem jest przede wszystkim łagodzenie bólu i dolegliwości związanych ze stanem zapalnym stawów.

W przypadku, gdy dna moczanowa rozwija się do stadium zaawansowanego, lekarz może wprowadzić dodatkowe leki początkowo zwalczające ból i dolegliwości związane z rozwojem choroby, w dalszych stadiach rozwoju schorzenia takie, które mają zredukować ilość kwasu moczowego we krwi.

Dieta, która jest podstawą terapii w leczeniu dny moczanowej powinna być przede wszystkim bogata w wodę. Duże ilości wody przyspieszają wydalanie kwasu moczowego, nie krystalizuje się on i nie odkłada w stawach i tkankach okołostawowych. Należy pamiętać o zbilansowanej diecie spożywaniu dużych ilości warzyw i nabiału. Należy zrezygnować z tłustego mięsa i alkoholu.

Dlaczego powstaje dna moczanowa?

Dna moczanowa może mieć różne przyczyny – genetyczne, jak również wynikające z nieprawidłowej diety. Dostarczane wraz z pożywieniem puryny, w czasie metabolizmu rozpadają się między innymi do kwasu moczowego, który przedostaje się do krwi.

Jeżeli jego ilość nie jest zbyt duża, rozpuszcza się we krwi, a w nerkach jest z niej filtrowany i wydalany wraz z moczem, tak jak produkty metabolizmu. Jeżeli jednak jego ilość jest zbyt duża, to wytrącają się kryształki – moczany i odkładają w stawach i tkankach okołostawowych.

Jeżeli dieta nie zostanie zmieniona, kryształki narastają, a ich ostre krawędzie niszczą tkanki i wywołują bolesne stany zapalne.

Jak długo trwa dna moczanowa?

Dna moczanowa rozwija się przez kilka, a nawet kilkanaście lat. Pierwszy etap rozwoju choroby przebiega praktycznie bezobjawowo, co powoduje, że trudno jest wdrożyć leczenie na tym etapie. Natomiast po jej zdiagnozowaniu, chory już do końca życia będzie zmuszony do zmiany trybu życia i przyjmowania ewentualnie zaleconych leków.

Dna moczanowa dieta

Dieta w przypadku dny moczanowej jest niezwykle istotna. Jej przestrzeganie pozwala zapobiegać wytrącaniu się moczanów, a co za tym idzie, spowalnia rozwój choroby i zapobiega jej bolesnym atakom.

Należy pamiętać o tym, że dieta przy dnie moczanowej nie jest tylko wsparciem, ale podstawowym elementem leczenia tego schorzenia, właśnie dlatego tak ważne jest jej ścisłe przestrzeganie. Chory może w istotny sposób zatrzymać bóle i rozwój schorzenia, jeżeli tylko dostosuje się do zaleceń lekarza i dietetyka.

Puryny są obecne w wielu produktach żywnościowych, ponieważ biorą udział w budowaniu tkanek. Nie wszystkie jednak rozpadają się do kwasu moczowego, a co za tym idzie, nie wszystkie stanowią zagrożenie dla zdrowia.

Choroba, jaką jest dna moczanowa wymaga przestrzegania odpowiedniej diety. Co zatem wolno jeść, a z czego należy zrezygnować?

Produkty, które są wskazane przy dnie moczanowej to:

Duże ilości wody – co najmniej dwa litry płynów dziennie pomagają wypłukiwać kwas moczowy;
Słabe herbaty, napary ziołowe;
Świeże warzywa i owoce z wyłącznieniem strączkowych – nie podwyższają stężenia kwasu moczowego;
Zupy na warzywnych wywarach – są pozbawione putyn;
Sery, twarogi, nabiał;
Kasze, makaron, ryż;
Grzyby;
Orzechy;

Produkty, których należy unikać przy dnie moczanowej to:

Tłuste mięsa
Podroby, wołowina, wieprzowina, mięso z indyka i z gęsi, buliony i wywary mięsne,
Sardynki, szproty, śledzie, tuńczyk, dorsz, łosoś, makrela, pstrąg, owoce morza,Alkohol
Kiełbasa, wędlina itp.;
Fruktoza, sorbitol, ksylitom, miód
Szpinak i warzywa strączkowe.

Dna moczanowa zalecenia

W przypadku dny moczanowej zaleca się utrzymanie prawidłowej wagi ciała. Zarówno otyłość, jak i zbyt niska masa ciała nie są w tym przypadku wskazane. Otyłość szczególnie sprzyja nawrotom choroby oraz deformacjom stawów. Zaleca się regularne ćwiczenia i zachowanie aktywności fizycznej. Dzięki temu stawy zachowają swoją sprawność.

W czasie snu organizm nie wydala tak sprawnie kwasu moczowego, jak podczas aktywności, dlatego trzeba dbać o to, by jego poziom się za bardzo nie podnosił.

Dna moczanowa dziedziczenie

Zasadniczo, jeżeli u danej osoby w rodzinie pojawiły się przypadki artretyzmu, to jest ona znacznie bardziej obciążona zachorowaniem. Występowanie tej choroby w rodzinie podnosi ryzyko i powoduje, że trzeba znacznie bardziej uważać na siebie i kontrolować swoją dietę w celu zapobiegania gromadzeniu się kwasu moczowego we krwi.

Czynniki, które pozwalają na zapobieganie dnie moczanowej, wstrzymanie jej rozwoju oraz na wczesne wykrycie to:

prawidłowa dieta,
odpowiedni, zdrowy styl życia,
aktywność fizyczna.

Po pojawieniu się pierwszych objawów dny moczanowej, zachowanie diety i regularne przyjmowanie leków jest już koniecznością, ponieważ choroba na tym etapie jest już bardzo rozwinięta i jej ataki będą się powtarzały.

Dowiedz się więcej:

‘Dna moczanowa jako przyczyna zmian martwiczych skóry dłoni’https://journals.viamedica.pl/forum_dermatologicum/article/view/44558/30826

‘Zaawansowana dna moczanowa – opis przypadku’http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-f7706f7b-a8a6-4e41-aafc-542479dc940e

Dna moczanowa – objawy, dieta, leczenie. Co to jest podagra (artretyzm)?

Objawy dny moczanowej to m.in. ból stawów (ból jest ostry), zapalenie stawów, obrzęki, gorączka, dreszcze, guzki dnawe. Pierwsze objawy pojawiają się w nocy lub rano – zapalenie stawów szybko przyjmuje ostry charakter.

W zależności od miejsca występowania dny moczanowej mogą wystąpić: podagra (palec u stopy), gonagra (stawy kolanowe), rachidagra (kręgosłup) lub chiragra (nadgarstki, barki i łokcie).

Przyczyny dny moczanowej mogą być pierwotne (dna moczanowa może być genetycznie uwarunkowana) lub wtórne (nabyta postać choroby może być efektem niewydolności nerek). Jak leczyć dnę moczanową? Jak powinna wyglądać dieta przy dnie moczanowej? Komu grozi choroba?

Dna moczanowa – co to jest?

Czym jest dna moczanowa, komu grozi i jak powstaje? Dna moczanowa (inne nazwy: artretyzm, podagra) to choroba, która polega na odkładaniu się złogów kwasu moczowego w stawach, ścięgnach, więzadłach oraz w nerkach. Zmiany chorobowe w przebiegu artretyzmu mogą zaatakować różne stawy – najczęściej jest to staw dużego palca stopy (staw śródstopno-paliczkowy palucha).

You might be interested: Pełzakowica (ameboza) – co to jest, jak można się zarazić, jakie są objawy i czy można leczyć?

Pierwsze objawy dny moczanowej są silnie związane z miejscem występowania choroby – zapalenie stawu dodatkowo może objawiać się gorączką i zaczerwienieniem w miejscu zapalenia.

Dna moczanowa często współwystępuje z chorobami, które składają się na zespół metaboliczny (cukrzyca typu 2., nadciśnienie tętnicze, nadwaga i otyłość, wysoki poziom cholesterolu, wysoki poziom trójglicerydów – zaburzenia lipidowe). Artretyzm leczony jest farmakologicznie – dieta przy dnie moczanowej odgrywa bardzo ważną rolę.

Dna moczanowa – objawy

Pierwszym zwiastunem dny moczanowej jest zwykle ostre zapalenie stawów. Wcześniej może wystąpić stan bez objawów – hiperurykemia, czyli utrzymujący się dłuższy czas podwyższony poziom kwasu moczowego w surowicy krwi.

Pierwszym zauważalnym objawem dny moczanowej może być ból stawów najczęściej pojawia się w nocy lub wcześnie rano, trwa kilka godzin.

Pierwsze objawy dny moczanowej są bardzo uciążliwe – ostry początek choroby sprawia, że dna moczanowa jest szybko diagnozowana przez lekarza – pacjent zwykle nie jest w stanie odkładać wizyty na później. Najczęściej atakowanym stawem jest podstawowy staw palucha.

Objawy dny moczanowej

ostre bóle stawów;
obrzęki stawów;
ból dużego palca u stopy (podagra);
ból stawu kolanowego (gonagra);
ból w kręgosłupie (rachidagra – zapalenie stawu kręgosłupa);
ból nadgarstków, łokci, barków (chiragra);
zaczerwieniona skóra;
napięta skóra;
gorączka;
dreszcze;
uczucie rozbicia;
złuszczenie naskórka;
złe samopoczucie;
problemy z zasypianiem;
budzenie się w nocy z bólem stawów;
guzki dnawe na stawach.

Dna moczanowa daje podobne objawy do takich chorób, jak:

Dna moczanowa – jak wyglądają guzki dnawe?

Guzki dnawe (łac. tophi) występują w zaawansowanym stadium dny moczanowej. To efekt odkładania się kryształków kwasu moczowego – złogi tworzą guzki. Jeśli dojdzie do nagromadzenia guzków dnawych w jednym miejscu, mogą powstać nadżerki kostne.

Guzki dnawe mogą osiągać rozmiary kurzego jaja – zwykle jednak mają mniejszy rozmiar. Najczęściej guzki dnawe pojawiają się w okolicy stawów stóp, stawów rąk i małżowin usznych.

Guzki dnawe mogą również pojawić się w narządach wewnętrznych, powodując ucisk na nerw, co może skutkować np. zespołem cieśni nadgarstka.

W niektórych przypadkach konieczne jest usunięcie operacyjne guzków dnawych.

Dna moczanowa – przyczyny

Wyróżnia się dnę moczanową pierwotną oraz wtórną. Pierwszy rodzaj artretyzmu polega na genetycznym uwarunkowaniu – dochodzi wówczas do zaburzeń w metabolizmie kwasu moczowego.

Kwas moczowy, którego nadmiar prowadzi do powstania dny moczanowej, to związek chemiczny powstający w wyniku metabolizmu guaniny, ksantyny, hipoksantyny i adeniny, czyli puryn. Puryny to jeden z podstawowych elementów budujących komórki roślinne i zwierzęce, występują w jądrze komórkowym.

Produkty bogate w puryny to m.in. czerwone mięso, owoce morza, fruktoza, alkohol. Dna moczanowa nie rozwija się jednak z powodu niewłaściwej diety – jak dawniej sądzono.

Przyczyną dny moczanowej są mutacje genów, które prowadzą do zaburzeń w transporcie kwasu moczowego w organizmie.

Dna moczanowa nabyta może powstać jako efekt innych chorób, takich jak: niewydolność nerek; choroby nowotworowe krwi; białaczka; łuszczyca. Przyczyną artretyzmu mogą być również: radioterapia; zatrucie ołowiem; niektóre leki – m.in. niektóre leki na nadciśnienie (leki moczopędne), aspiryna.

Czytaj też: Ból stawów, choroby stawów – przyczyny

Dna moczanowa – czynniki ryzyka

genetyczne uwarunkowanie do zaburzeń metabolizmu kwasu moczowego;
płeć męska (mężczyźni chorują na dnę moczanową 7-10 razy częściej niż kobiety);
wiek;
dieta bogata w puryny;
zażywanie niektórych leków (aspiryna, leki moczopędne);
nadużywanie alkoholu;
odwodnienie;
stan po przeszczepie.

Dna moczanowa – badanie

Podstawowym badaniem w diagnostyce dny moczanowej jest badanie stężenia kwasu moczowego we krwi. Podwyższony wynik nie świadczy od razu o dnie moczanowej – występuje wówczas hiperurykemia, która wymaga dalszej diagnostyki.

Dodatkowo zalecane jest wykonanie lipidogramu – wysoki poziom cholesterolu może współwystępować z zaburzeniami metabolizmu kwasu moczowego. Dodatkowe badania w diagnostyce dny moczanowej to m.in.: dobowa utrata kwasu moczowego z moczem; analiza płynu stawowego pod mikroskopem; RTG; USG stawów.

Dna moczanowa – leczenie i leki

Nieodpowiednio leczona dna moczanowa może skutkować takimi powikłaniami, jak nefropatia moczanowa czy powstawanie kamieni nerkowych.

Pierwsze objawy dny moczanowej powinny skłonić do wizyty u lekarza – reumatologa. W leczeniu dny moczanowej często zalecane są leki przeciwzapalne i przeciwbólowe, które pozwalają zmniejszyć ostre dolegliwości bólowe.

Pacjenci z dną moczanową nie powinni stosować kwasu acetylosalicylowego, który może nasilać objawy artretyzmu.

Stosowane są też leki moczopędne oraz leki obniżające stężenie kwasu moczowego (m.in. peglotykaza). Pacjentom z nawracającymi atakami dny moczanowej zapisywane są inhibitory oksydazy ksantynowej lub leki urykozuryczne.

Uzupełnieniem leczenia jest stosowanie zimnych okładów i specjalnej diety przy dnie moczanowej.

Dna moczanowa – dieta

Pacjenci z dną moczanową nie powinni spożywać alkoholu – w przypadku artretyzmu każda postać i ilość alkoholu jest szkodliwa. Nie są wskazane podroby, wieprzowina, czekolada, pikantne i tłuste potrawy.

Dieta przy dnie moczanowej powinna się składać przede wszystkim z warzyw i owoców.

Dieta przy dnie moczanowej – podstawowe zasady:

nie są zalecane głodówki i dieta restrykcyjna;
dieta powinna być odpowiednio zbilansowana;
należy wypijać minimum dwa litry wody mineralnej dziennie;
należy zrezygnować z alkoholu;
zupy lepiej przygotowywać na wywarach warzywnych;
wskazane są produkty bogate w witaminę C;
można stosować zioła: skrzyp, rumianek, pokrzywa.

Produkty generujące duże ilości kwasu moczowego: ryby, przetwory rybne, owoce morza; galarety mięsne; podroby (wątróbki, serca, ozory) – te produkty nie są wskazane w diecie przy dnie moczanowej.
Produkty generujące małe ilości kwasu moczowego: warzywa, owoce, orzechy, makarony, zboża – te produkty są dozwolone w diecie przy dnie moczanowej.
Czytaj też: Ból mięśni ostrzega przed chorobą

Objawy Dolegliwości stawów mogą mieć różne przyczyny, a ich leczeniem zajmują się reumatolodzy, traumatolodzy i ortopedzi. Tym, co łączy niemal wszystkich pacjentów z chorobami stawów, jest ból nazywany artralgią. Dotyczy dolegliwości zlokalizowanych w obrębie stawów, wynikających z patologii w obrębie samego stawu, okolicznych struktur (więzadła, ścięgna, kaletki maziowe), a czasami z innych przyczyn, niezwiązanych bezpośrednio ze stawami.

Dowiedz się więcej Sprawdź Jesteś w obszarze ryzyka? Wejdź i sprawdź

Artretyzm – choroba osób starszych. Przyczyny, objawy i leczenie

Artretyzm dotyka średnio 1-4 proc. osób żyjących w krajach wysoko rozwiniętych. Zwykle pojawia się po 40. roku życia u mężczyzn i u kobiet, które weszły w okres menopauzy. Częstotliwość pojawiania się choroby zwiększa się wraz z wiekiem i na przykład u osób po 80. roku życia wynosi nawet 10 proc. Czym jest dna moczanowa i czym można łagodzić jej objawy?

artretyzm, choroba starszych

We współczesnej medycynie rozróżnia się 150 rodzajów artretyzmu, wśród których najczęstsze to choroba zwyrodnieniowa stawów i reumatoidalne zapalenie stawów. Eksperci wskazują, że w grupie ryzyka są szczególnie mężczyźni po 40 r. życia, a sam artretyzm u mężczyzn występuje aż 20 razy częściej niż u kobiet.

W samych tylko Stanach Zjednoczonych dna moczanowa (alternatywna nazwa dla artretyzmu) dotyka 8,3 mln ludzi, a częstość występowania wśród osób dorosłych szacuje się na 3,9 proc. (na podstawie danych z Krajowego Badania Zdrowia i Żywienia 2007-2008 NHANES). Według raportu Instytutu Ochrony Zdrowia w Warszawie na dnę moczanową choruje w naszym kraju 1 proc.

populacji, czyli co najmniej 380 tys. osób (dane z 2015 roku).

Co to jest artretyzm?

O artretyzmie najczęściej mówi się, że jest to „zapalenie stawów”, jednak to pojęcie jest zbyt ogólne.

Artretyzm (dna moczanowa, podagra, skaza moczanowa) charakteryzuje się zwykle nawracającymi stanami ostrego zapalenia stawów. Przy ponad połowie przypadków zapalanie w postaci zaczerwienionego obrzęku obejmuje staw śródstopno-paliczkowy, mieszczący się u podstawy dużego palca. Inne często dotknięte stawy to kostki, kolana, łokcie, nadgarstki i palce.

W zależności od umiejscowienia zapalenia wyróżnia się:

podagra: staw palucha
gonagra: staw kolanowy
chiragra: staw kciuka
omagra: staw barkowy
rachidagra: stawy kręgosłupa

Przyczyną artretyzmu jest podwyższony poziom kwasu moczowego we krwi. Kwas moczowy powstaje, gdy organizm rozkłada substancję chemiczną zwaną puryną, przy czym puryna występuje naturalnie w organizmie ludzkim, ale też w niektórych pokarmach.

Z reguły kwas moczowy jest wydalany z organizmu w moczu, ale może się zdarzyć, że jego poziom będzie na tyle podwyższony, że zacznie się krystalizować. Wtedy jego kryształki odkładają się w stawach, ścięgnach, a także otaczającej je tkance, a nawet w nerkach.

W rezultacie „ranią” tkankę, wywołując stan zapalny stawów.

Co więcej, podwyższony poziom kwasu moczowego może nie dawać żadnych objawów nawet przez 20 lat!

Wyróżniamy dwa rodzaje artretyzmu:

Artretyzm pierwotny, kiedy organizm z niewiadomych przyczyn produkuje zbyt dużo kwasu moczowego.
Artretyzm wtórny będący następstwem na przykład białaczki, napromieniowania, nadużywania alkoholu i leków, objadania się i źle przeprowadzonej kuracji odchudzającej.

Niektóre schorzenia zwiększają ryzyko wystąpienia dny moczanowej, są to między innymi choroby nerek, wysokie ciśnienie krwi, cukrzyca, niedoczynność tarczycy, niektóre nowotwory czy zaburzenia genetyczne.

W grupie ryzyka wystąpienia artretyzmu są:

dorośli mężczyźni po ukończeniu 40. roku życia
osoby z nadwagą
osoby nadużywające alkohol
osoby jedzące produkty bogate w purynę, zwłaszcza mięso, podroby i owoce morza
osoby mające w rodzinie przypadki dny moczanowej
osoby przyjmujące niektóre leki, m.in. moczopędne lub aspirynę
stan po przeszczepie

You might be interested: Glukometr – aparat do pomiaru cukru, jak działa, rodzaje, gdzie kupić?

Objawy artretyzmu

Typowe objawy artretyzmu obejmują obrzęk, ból, sztywność i zmniejszony zakres ruchów. Objawy mogą pojawiać się i znikać, mogą też być łagodne, umiarkowane lub ciężkie.

Mogą pozostawać takie same przez lata, ale z czasem mogą się rozwijać lub pogarszać. Są chwile, kiedy objawy się nasilają, nazywamy to rozbłyskami, i chwile, kiedy nie ma żadnych objawów, zwane remisją.

Powtarzające się ataki dny mogą prowadzić do dnawego zapalenia stawów, czyli pogarszającej się postaci zapalenia stawów.

W początkowej fazie artretyzm może przebiegać bezobjawowo. Mamy wtedy do czynienia z hiperurykemią – utrzymywaniem się podwyższonego poziomu kwasu moczowego w surowicy krwi przez dłuższy czas. Pierwszym objawem jest pojawienie się silnego bólu w miejscu występowania choroby, dodatkowo może wystąpić gorączka lub zaczerwienienie w miejscu zapalenia.

Ostre ataki dny charakteryzują się szybkim początkiem bólu w dotkniętym stawie, po którym następuje ciepło, obrzęk, czerwonawe przebarwienia i wyraźna tkliwość. Ciężkie zapalenie stawów może powodować przewlekły ból, niemożność wykonywania codziennych czynności i utrudniać chodzenie lub wchodzenie po schodach.

Objawy artretyzmu:

intensywny ból stawów: ból najprawdopodobniej będzie najpoważniejszy w ciągu pierwszych 4 do 12 godzin po jego rozpoczęciu
utrzymujący się dyskomfort: może trwać od kilku dni do kilku tygodni, ponadto późniejsze ataki mogą trwać dłużej i wpływać na więcej stawów
zapalenie i zaczerwienienie: dotknięty staw lub stawy stają się opuchnięte, delikatne, ciepłe i zaczerwienione
ograniczony zakres ruchu: w miarę postępu dny pacjent może nie być w stanie normalnie poruszać stawami

Artretyzm może powodować trwałe zmiany stawów, a zmiany te mogą być nawet widoczne, na przykład w postaci guzków na palcach – niekiedy mogą osiągać rozmiary kurzego jajka, jednak zwykle mają mniejsze rozmiar. Niektóre uszkodzenia można zobaczyć tylko na zdjęciu rentgenowskim, a niektóre wywołują nawet zmiany w sercu, oczach, płucach, nerkach i skórze.

Warto odnotować, że istnieją objawy współtowarzyszące. Zaliczyć do nich możemy gorączkę i dreszcze, uczucie rozbicia i złe samopoczucie, a nawet problemy z zasypianiem, w tym budzenie się w nocy.

W początkowej fazie objawy artretyzmu mogą przypominać inne jednostki chorobowe. Podczas diagnostyki lekarz przeprowadza szczegółowy wywiad oraz zleca badanie poziomu kwasu moczowego.

Leczenie artretyzmu

Ogólnie panuje przekonanie, że artretyzm jest chorobą nieuleczalną i jest to prawda. Istnieją jednak sposoby na łagodzenie objawów i dolegliwości.

Pierwszym krokiem jest farmakologia i stosowanie leków zmniejszających stężenie kwasu moczowego we krwi oraz wspomagających jego wydalanie.

Drugim krokiem jest samodzielne stosowanie metod mających na celu zmniejszenie przykrych dolegliwości – w przypadku artretyzmu duże znaczenie ma dieta oraz codzienna aktywność fizyczna, nawet umiarkowana.

Leczenie należy rozpocząć tuż po pierwszym ataku, by choroba nie rozprzestrzeniła się na wszystkie stawy. Dodajmy, że leczenie artretyzmu jest długofalowe, co ma związek z tym, że jest to choroba przewlekła i nieuleczalna.

Bibliografia:

Dna moczanowa – podagra – objawy, przyczyny, leczenie, dieta

Dna moczanowa (podagra, artretyzm), jest bardzo poważnym, przewlekłym schorzeniem, na które niestety nie wynaleziono dotąd skutecznego leku.

Powstaje w wyniku zaburzeń przemiany materii, które doprowadzają do nieodwracalnego zniekształcenia stawów, związanego z odczuwaniem dotkliwych bólów, które w zaawansowanej postaci powodują trwałe uszkodzenia narządów ruchu i niesprawność fizyczną.

Z czasem dochodzi do uszkodzenia nerek, kamicy moczowej i powstawania guzów w tkankach miękkich. Choroba dotyka 1-2% ludności w średnim i starszym wieku, w tym około 20 razy częściej mężczyzn, niż kobiet.

Jakie są przyczyny dny moczanowej?

Dna moczanowa jest tak stara, jak ludzkość i mechanizm jej powstawania został przez naukowców dobrze rozpoznany. Dotąd jednak nie poznano jej podłoża. Choroba może być spowodowana czynnikami genetycznymi, nie bez znaczenia są również błędy żywieniowe, picie alkoholu i zaburzenie pracy hormonów.

Najczęściej zapalenie stawów może być pierwszym symptomem zagrożenia dną moczanową. Przyczyny bólu, towarzyszącego zniekształceniu stawów, tkwią w nadmiarze kwasu moczowego. Powstaje on z puryn, których źródłem są spożywane pokarmy oraz produkty rozpadu obumierających tkanek.

W zdrowym organizmie są one skutecznie usuwane przez białe ciałka krwi. Jednak u osoby chorej powstaje nadmiar kwasu moczowego i dochodzi do jego krystalizacji. Kryształki kwasu, zwane moczanami, odkładają się w stawach i w przestrzeni okołostawowej, gdzie rosną i ranią okoliczną tkankę, wywołując stan zapalny.

Białe krwinki bezskutecznie usiłują je wchłonąć i zneutralizować, zatem choroba postępuje dalej, w szybkim tempie. Specjaliści wyróżniają dwa rodzaje dny moczanowej: pierwotną i wtórną.

Pierwotna wywołana jest odziedziczonym zaburzeniem metabolizmu, polegającym na produkowaniu zbyt dużej ilości kwasu moczowego i problemem z jego wydalaniem.

Artretyzm wtórny może rozwinąć się w następstwie cukrzycy typu 2, przewlekłej choroby nerek, nadciśnienia tętniczego krwi, nadużywania alkoholu, stosowania głodówek, niewłaściwej diety, nadwagi, otyłości brzusznej, zaburzenia gospodarki lipidowej (wysoki poziom cholesterolu), białaczki, napromieniowania oraz przyjmowania niektórych leków odwadniających, a nawet nieraz witamin B1 i B12. Bezpośrednia przyczyna powstawania choroby nie jest znana.

Choroba może podstępnie rozwijać się nawet przez kilkanaście lat, nie dając żadnych objawów. Na tym etapie można ją wykryć jedynie przez badanie stężenia kwasu moczowego w surowicy krwi (podwyższenie poziomu tego kwasu nosi nazwę hiperurykemii).

Dopiero kiedy pojawi się silny ból w zaatakowanym stawie, można nabrać podejrzenia, że jest to dna moczanowa. Objawy choroby stopniowo nasilają się. Najczęściej dna moczanowa rozpoczyna atak od stawu palucha stopy – nosi wtedy nazwę podagry.

Kryształki kwasu mogą odkładać się także w stawie kolanowym (gonagra), łokciowym, nadgarstku lub stawie barkowym (chiragra) oraz w kręgosłupie (rachidagra). Ból, który na początku pojawia się w nocy lub nad ranem, narasta falami i z dnia na dzień staje się coraz bardziej dotkliwy.

Po pewnym czasie jest nie do zniesienia. Zajęty staw jest napuchnięty i bardzo wrażliwy na dotyk. Skóra na nim jest napięta, błyszcząca, czerwona lub sino-purpurowa.

Jeżeli już po pierwszym ataku nie zostanie wdrożone odpowiednie leczenie, a pacjent nie zmieni radykalnie stylu odżywiania, kryształki kwasu moczowego zaczną odkładać się w tkankach miękkich: pięt, palców, uszu oraz torebkach stawowych, tworząc bolesne guzki.

Jak leczyć dnę moczanową?

Chociaż artretyzm jest nieuleczalny, można znacznie złagodzić i spowolnić jego przebieg oraz skutki uboczne.

Regularne przyjmowanie leków obniżających stężenie kwasu moczowego we krwi oraz przyspieszających jego wydalanie pozwala unikać kolejnych ataków, jakie wywołuje dna moczanowa. Leczenie wymaga również podjęcia drastycznych zmian w diecie.

Powinna ona być uboga w puryny, z których powstaje kwas moczowy. Najwięcej puryn znajduje się w tłustym mięsie, zwłaszcza wieprzowym oraz innych tłustych potrawach, bogatych w białko.

Specjaliści dokładnie opracowali schemat diety, jakiej należy przestrzegać podczas choroby oraz zasad, do których trzeba się stosować. Należy:

przyjmować dużo płynów (2 litry dziennie), aby pomóc nerkom wypłukiwać kwas moczowy. Może to być woda mineralna, niesłodzona kawa, słaba herbata oraz kakao,
spożywać zupy przygotowywane wyłącznie na wywarach warzywnych,
spożywać więcej produktów roślinnych i świeżych owoców. Można jeść orzechy i grzyby, które chociaż zawierają dużo puryn, nie powodują wzrostu stężenia kwasu moczowego,
jeść dużo serów i twarogu (nawet tłustych),
ograniczyć spożycie wędlin i kiełbasy do chleba (nie wolno przekraczać dziennego spożycia 10 dag mięsa i wędlin łącznie), najlepiej zastąpić je pastą twarogową, masłem z dodatkiem ziół, chrzanem lub przecierem pomidorowym,
wykluczyć spożywanie wieprzowiny. Wołowinę, cielęcinę oraz drób należy gotować w wodzie bez tłuszczu, z dużą ilością warzyw,
przy posiłkach zawierających dużo puryn należy zrezygnować z picia alkoholu,
ziemniaki można jeść gotowane, ale lepiej upiec je w folii i spożyć z sosem sporządzonym na bazie jogurtu lub oliwy z oliwek.

Dna moczanowa – dieta i styl życia

Bardzo ważne jest, aby utrzymywać prawidłową masę ciała. Nadwaga i otyłość sprzyjają nawrotom choroby oraz deformacjom stawów (które są wówczas bardziej obciążone). Aby ograniczyć masę ciała, należy postępować bardzo ostrożnie.

Przy diecie niskokalorycznej (poniżej 1200 kcal), nisko-węglowodanowej oraz głodówkach objawy choroby mogą się nasilać, ponieważ zamiast cukrów będą spalane tłuszcze i białka, w wyniku czego podnosi się stężenie kwasu moczowego we krwi. Ostatni posiłek powinien być spożywany ok.

2-3 godziny przed snem, ponieważ nocą maleje sprawność wydalania kwasu moczowego po jedzeniu. Należy regularnie ćwiczyć, aby zachować ruchomość i elastyczność stawów. Nie wolno jednak doprowadzać do ich nadmiernego obciążenia (najlepsza jest gimnastyka w wodzie).Dna moczanowa może dotknąć każdego.

Chociaż jest nieuleczalna, zmiana nawyków, a przede wszystkim wprowadzenie odpowiedniej diety, może skutecznie ograniczyć zarówno rozwój, jak i nawroty choroby.

Dna moczanowa – przyczyny, objawy, dieta, badania i leczenie

Dna moczanowa to inaczej podagra lub artretyzm. Zaliczamy ją do chorób autoimmunologicznych. Najczęściej występuje ona u mężczyzn w starszym wieku. Leczenie obejmuje leki, ale nie mniej ważna jest odpowiednia dieta.