Ból ósemki – przyczyny, objawy, leczenie, domowe sposoby na ból zęba mądrości

Ból zęba po leczeniu kanałowym, od zatok, po borowaniu – przyczyn bólu zęba może być wiele. Jak uśmierzyć ból zęba? Jakie domowe sposoby mogą pomóc na opuchliznę od zęba?

Ból zęba może się pojawić o każdej porze dnia i nocy oraz może znacznie utrudnić funkcjonowanie. Jakie są skuteczne sposoby na ból zęba?

Ból zęba – przyczyny

Przyczyny bólu zębów mogą być różne. Ból zęba najczęściej jest spowodowany nieprawidłową higieną jamy ustnej oraz złymi nawykami żywieniowymi, które są przyczyną próchnicy. Ubytki próchnicowe mogą być powodem silnego i pulsującego bólu zęba.

Jeżeli uczucie bólu pojawia się w chwili spożywania gorących lub zimnych produktów, świadczy o nadwrażliwości zębów. Nadwrażliwość zębów pojawia się w wyniku odsłonięcia zębiny. Ból zębów także może wiązać się z wyrastaniem tak zwanych zębów mądrości lub zapaleniem zatoki szczękowej.

>>> Leki na ból zęba, leki przeciwzapalne, płyny do płukania jamy ustnej

Leki przeciwbólowe na ból zęba

Preparaty na ból zęba można zastosować doraźnie, by uśmierzyć ból. Jednak jedynym wyjściem aby wyleczyć bolący ząb jest wizyta u stomatologa.

W składzie preparatów na ból zęba znajdują się substancje lecznicze o działaniu przeciwbólowym, przeciwzapalnym i przeciwgorączkowym. Leki na ból zęba dostępne są w postaci tabletek, kapsułek, tabletek musujących, zawiesin doustnych. Preparaty te mogą być jednoskładnikowe lub zawierać większą liczbę substancji aktywnych.

Czytaj też:  Zapalenie dziąseł – objawy i leczenie. Naturalne sposoby na zapalenie dziąseł

Ból ósemki – przyczyny, objawy, leczenie, domowe sposoby na ból zęba mądrości

Paracetamol na ból zęba

Ból ósemki – przyczyny, objawy, leczenie, domowe sposoby na ból zęba mądrości

Jednym z najczęściej stosowanych leków jest paracetamol. Jest pochodną p-aminofenolu, wykazuje działanie przeciwbólowe oraz przeciwgorączkowe. Lek należy podawać w odpowiednich dawkach i z określoną częstotliwością.

Osoby dorosłe powinny zażywać paracetamol doustnie w dawkach: 300–500 mg co 3 godziny, 300–600 mg co 4 godziny lub 500–1000 g co 6 godzin. Maksymalna dawka, którą dorosły może przyjąć w ciągu doby to 4 gramy paracetamolu, a jeżeli leczenie trwa kilka dni to 2,5 grama. Paracetamol nie uszkadza śluzówki żołądka.

Sprawdź także: Paracetamol a karmienie piersią

Ibuprofen na ból zęba

Ból ósemki – przyczyny, objawy, leczenie, domowe sposoby na ból zęba mądrości

Kolejnym lekiem, po który często sięgamy jest ibuprofen należący do niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). Lek ten działa przeciwzapalnie, przeciwbólowo oraz przeciwgorączkowo. Wskazany jest do leczenia bólu o średnim i małym nasileniu.

By zadziałać przeciwbólowo u osób dorosłych należy stosować ibuprofen w dawce od 200 do 400 mg 4-6 razy w ciągu doby. Dawka maksymalna dobowa to 3,2 g, jednak zazwyczaj nie zaleca się stosować dawki większej niż 1,2 g na dobę. Najwyższe stężenie ibuprofenu w surowicy występuje po 1 do 2 godzin od chwili podania doustnego.

>> Ibuprofen a karmienie piersią – czy brać leki w trakcie karmienia piersią?

Kwas acetylosalicylowy na ból zęba

Ból zęba pomoże także uśmierzyć kwas acetylosalicylowy. To lek, należący do NLPZ-ów, o działaniu przeciwgorączkowym, przeciwbólowym i przeciwzapalnym. Wskazany jest do stosowania w przypadku bólów o małym i średnim nasileniu.

Dawka jednorazowa kwasu acetylosalicylowego u osób dorosłych to od 500 do 1000 mg, przyjmowana maksymalnie do 3 razy w ciągu doby. Osoby po 65 roku życia powinny zażywać mniejszą dawkę – 500 mg jednorazowo do 2 razy na dobę. Lek ten należy stosować bardzo ostrożnie u osób z zaburzeniami czynności nerek, wątroby oraz krążenia.

Kodeina i kofeina na ból zęba

Preparaty złożone na ból zęba zawierają bardzo często kodeinę i/lub kofeinę.

  • Kodeina to opioidowy lek o silnym działaniu przeciwbólowym. Kodeinę najczęściej łączy się z paracetamolem, wzmacniając efekt przeciwbólowy paracetamolu.
  • Kofeina działa umiarkowanie pobudzająco na ośrodkowy układ nerwowy, sama w sobie nie wykazuje działania przeciwbólowego. Substancja ta wzmacnia działanie przeciwbólowe leków. Najczęściej kofeina łączona jest z kwasem acetylosalicylowym lub paracetamolem.

Ból zęba – domowe sposoby

Gdy pojawia się ból zęba oraz opuchlizna, warto zastosować zimne okłady, które zmniejszą ból oraz stan zapalny. Ulgę w bólu może przynieść również masaż dziąsła w bolącym miejscu. Domowymi sposobami na bolący ząb są także płukanki na bazie ziół. Płukanie jamy ustnej naparem z koszyczków rumianku pospolitego lub liści szałwii lekarskiej pozwoli na zmniejszenie stanu zapalnego.

Antybiotyki na ból zęba

Po wizycie u lekarza stomatologa pacjenci często otrzymują receptę z przepisanym na niej antybiotykiem. Pacjenci często są przekonani, że przepisany antybiotyk zmniejszy ból zęba. Antybiotyk wykazuje działanie przeciwbakteryjne, nie przeciwbólowe czy przeciwzapalne.

W stomatologii antybiotykoterapię stosuje się w wybranych sytuacjach klinicznych, takich jak: zapalenie kości szczękowej, ropnie, którym towarzyszy gorączka lub martwiczo-wrzodziejące zapalenie dziąseł.

Gdy boli ząb mądrości – objawy stanu zapalnego, metody usuwania ósemek i możliwe powikłania po zabiegu

Ból ósemki – przyczyny, objawy, leczenie, domowe sposoby na ból zęba mądrości Objawy wyrzynającej się ósemki to m.in. promieniujący ból z tyłu szczęki, zaczerwienienie i obrzęk dziąsła, a także krwawienie lub ropna wydzielina. 123RF

Ząb mądrości to potoczne określenie trzeciego zęba trzonowego, a ósmego licząc od środka szczęki. Tzw. ósemki to ostatnie zęby wyrzynające się u człowieka, które pojawiają się dopiero w życiu dorosłym i niejednokrotnie sprawiają przy tym sporo problemów. Podpowiadamy, jak rozpoznać stan zapalny zęba mądrości i kiedy należy go usunąć, jak wygląda usuwanie ósemek i proces gojenia dziąsła, a także jakie są możliwe powikłania po zabiegu.

Ząb mądrości, czyli ósemka, to ostatni trzonowiec w szczęce. Wszystkich ósemek powinno być cztery. Pierwszy ząb mądrości pojawia się zwykle po 16.

roku życia, a zatem wtedy, gdy osiągamy dojrzałość. O ile jednak wszystkie zęby najczęściej pojawiają się pomiędzy 16. a 25.

rokiem życia, w przypadki ostatnich ósemek proces ich wyrastania może trwać nawet do 40. roku życia.

Proces wyrzynania się ósemek jest złożony i niejednolity, przez co może trwać bardzo długo.

To dlatego, że w wyniku zmiany diety człowieka i ewolucji w budowie twarzoczaszki w żuchwie i szczęce niejednokrotnie nie ma już miejsca na tak wiele zębów. Ósemki ulegają więc zanikowi.

W rezultacie często zdarza się, że ząb mądrości wyrzyna się tylko częściowo, ulega deformacji, rośnie w niewłaściwym położeniu lub też w ogóle nie wyrasta.

Sytuacja, w której ząb mądrości nie jest widoczny, a z każdej strony otacza go kość, jest nazywana „zatrzymaną ósemką”. Pacjenci bardzo często skarżą się wtedy na uciążliwy ból i obrzęk, który tworzy się w okolicach zęba.

Niestety, tylko u małej liczby osób zęby mądrości wyrzynają się całkowicie i prawidłowo, nie powodując przy tym przykrych dolegliwości. W większości przypadków pacjenci muszą się zmagać z dużym dyskomfortem.

Do nieprzyjemnych objawów związanych z rozwijającym się stanem zapalnym w dziąśle należy m.in.:

  • silny ból dziąsła, odczuwany często z tyłu szczęki i promieniujący do podniebienia i twarzy,
  • zaczerwienienie i obrzęk dziąsła,
  • krwawienie z dziąsła,
  • ropna wydzielina,
  • stan podgorączkowy,
  • ból głowy,
  • powiększone węzły chłonne.

Wskazaniem do usunięcia zęba mądrości są występujące u pacjenta dolegliwości. Jeszcze nie tak dawno dentyści skłaniali się do wyrywania ósemek zanim zaczynały sprawiać kłopoty.

Argumentowali to tym, iż dziąsło goi się szybciej w sytuacji, gdy w jego obrębie nie występuje stan chorobowy.

Maleje wtedy również ryzyko powikłań, przez co przeprowadzenie zabiegu jest bezpieczniejsze.

Obecnie jednak usuwanie ósemek jest wykonywane tylko w określonych przypadkach, tj. gdy ząb mądrości:

  • powoduje problemy o charakterze ortodontycznym i okluzyjnym (kiedy żuchwa nie może się odpowiednio przesuwać względem szczęki),
  • powoduje nawracające stany zapalne dziąsła,
  • ma niewłaściwe położenie, przez co uszkadza korzenie sąsiednich trzonowców i powoduje ich stłoczenie,
  • powoduje niespecyficzne objawy, m.in. migreny.

Wyrywanie ósemki – kiedy wykonać zabieg?

Zabieg usuwania zęba mądrości najlepiej jest wykonać w młodym wieku. Nie tylko jest wówczas łatwiejszy, ale także szybciej towarzyszy mi szybszy proces gojenia przyzębia, regeneracji kości i przyrastania tkanek dziąsła do sąsiednich zębów.

Wielu specjalistów wskazuje, że dobrym momentem na ekstrakcję ósemki jest okres do 18. roku życia ze względu na połowiczne uformowanie korzeni w tym wieku. Z kolei około 20. roku życia kończy się okres rozwoju kostnego organizmu, w związku z czym również może być to właściwy czas na wykonanie zabiegu.

Pamiętajmy jednak, że jeśli wskazania do ekstrakcji zęba mądrości pojawią się wcześniej lub później, nie wolno z nią zwlekać. Zabieg może być wykonany w każdym wieku, zwłaszcza w sytuacji, gdy w zębie rozwinęła się głęboka próchnica lub zapalenie miazgi, albo gdy wystąpiło znaczne rozchwianie zęba.

Zęby: 10 najlepszych produktów dla zdrowia jamy ustnej

Usuwanie zęba mądrości zawsze powinno być poprzedzone wykonaniem zdjęcia rentgenowskiego szczęki, czyli pantomogramu.

Następnie w oparciu o obraz kliniczny i radiologiczny stomatolog decyduje o tym, jakiej metody najlepiej użyć do usunięcia zęba.

Pod uwagę brana jest między innymi liczba zębów do ekstrakcji oraz ich ułożenie, a także to, jak blisko korzenie zębów znajdują się w odniesieniu do zatoki szczęki lub kanału żuchwy.

W przypadku, gdy ząb jest prawidłowo ułożony w wyrostku zębodołowym szczęki, albo też w części zębodołowej żuchwy, lekarz może zdecydować o usunięciu go przy pomocy kleszczy oraz dźwigni. U większości pacjentów, u których konieczne jest usunięcie zęba mądrości, zastosowanie takiej metody nie jest jednak możliwe.

Nieprawidłowe ułożenie korzeni zęba, nie do końca wyrznięty ząb, patologie takie jak torbiele czy pojawienie się ryzyka powikłań to tylko przykłady sytuacji, gdy pacjent musi zostać skierowany do stomatologa specjalizującego się w chirurgii stomatologicznej lub szczękowo-twarzowej.

Zabieg chirurgicznego usuwania zębów mądrości jest wykonywany w znieczuleniu miejscowym. Dzięki temu jest on praktycznie bezbolesny, choć pacjenci odczuwają w jego trakcie ucisk, rozpieranie i ogólny dyskomfort związany z czynnościami wykonywanymi przez lekarza.

Na początku zabiegu nacinane i odsłaniane jest dziąsło przy usuwanym zębie, a następnie kość, w której się znajduje. W kolejnym etapie ząb mądrości jest często dzielony na mniejsze fragmenty, dzięki czemu jego usunięcie jest znacznie łatwiejsze. W trakcie procedury lekarz korzysta ze specjalistycznych narzędzi ręcznych lub maszynowych.

You might be interested:  Zapalenie pęcherza po stosunku – jak leczyć nawracające objawy?

Na koniec chirurg dokładnie rewiduje zębodół i miejsce poekstrakcyjne, po czym w większości przypadków rana jest zaszywana. Zdjęcie szwów następuje zazwyczaj po 7-10 dniach od zabiegu, w trakcie wizyty kontrolnej.

W przypadku pacjentów z ósemkami całkowicie zatrzymanymi lekarz może zdecydować o konieczności wykonania germektomii, czyli usunięcia zawiązków zęba. Jest on przeprowadzany m.in. w sytuacji, gdy pomiary kostne jasno wskazują, iż brakuje miejsca na prawidłowy rozwój zębów albo też mają one niewłaściwe położenie.

Chirurgiczne usuwanie zęba mądrości to poważny zabieg. Aby gojenie się rany i rekonwalescencja pacjenta przebiegły prawidłowo, należy stosować się do zaleceń, o których szczegółowo powinien poinformować nas lekarz.

Zalecenia po usunięciu ósemki:

  • opatrunek umieszczony na ranie należy przygryzać przez pół godziny, pamiętając jednak, że niewielkie krwawienie może się utrzymywać do kilkunastu godzin,
  • przez 2 godziny po usunięciu zęba nie wolno niczego jeść ani pić,
  • przez pierwszą dobę po ekstrakcji nie wolno: pić alkoholu, palić papierosów, spożywać gorących posiłków i napojów, intensywnie ćwiczyć,
  • ból można niwelować, przyjmując środki przeciwbólowe zalecone przez lekarza,
  • obrzęk można zminimalizować przez zastosowanie zimnych okładów,
  • przez pierwszy tydzień po zabiegu należy unikać twardych produktów, które wymagają intensywnego gryzienia – jadłospis powinien być wówczas oparty na produktach miękkich (najlepiej sprawdza się dieta płynna lub półpłynna, a następnie papkowata).
  • należy szczególnie dbać o prawidłową higienę jamy ustnej,
  • przez pierwsze 12 godzin nie należy szczotkować zębów,
  • przez 2 tygodnie używamy szczoteczki o bardzo miękkim włosiu,
  • przez kolejnych kilka dni należy omijać okolicę poddaną zabiegowi w czasie mycia,
  • nie należy zbyt mocno płukać ust, aby nie doprowadzić do wypłukania skrzepu utworzonego w zębodole, który stanowi naturalny opatrunek rany po ekstrakcji,
  • nie należy dotykać rany.

Zabieg wyrywania zęba mądrości jest dość trudny, dlatego w jego wyniku może dojść do różnego rodzaju powikłań. Należą do nich między innymi:

  • szczękościsk,
  • problemy z otwarciem ust,
  • przedłużone krwawienie,
  • obrzęk,
  • krwiak,
  • zapalenie zębodołu,
  • porażenie nerwu zębodołowego dolnego lub językowego (pacjent doświadcza zaburzeń czucia w obrębie wargi dolnej lub języka).

Jeśli po zabiegu usunięcia zęba pojawią się jakiekolwiek inne niepokojące objawy, nie należy zwlekać z wizytą u lekarza.

ZOBACZ: Szpital w Danii wprowadził obowiązkowe mycie zębów przed zabiegiem

Jak łagodzić ból zębów mądrości?

Ból ósemki – przyczyny, objawy, leczenie, domowe sposoby na ból zęba mądrości

Zęby mądrości to ostatnie zęby trzonowe. Zazwyczaj wyrastają między 16. a 23. rokiem życia. Jednak doświadczonego stomatologa nie zdziwi widok nawet sześćdziesięciolatka z wyrzynającymi się ósemkami.

‘Czasami zdarza się, że u starszych osób, które noszą ruchome protezy, na skutek ucisku dochodzi do wyrzynania się zębów mądrości, które do tej pory tkwiły w kości’ – tłumaczy dr Roman Borczyk.

Niestety proces wyrastania zębów mądrości prawie nigdy nie przebiega prawidłowo. Zazwyczaj jest to spowodowane tym, że na ósme zęby nie ma już miejsca. Zęby  wyrastają wtedy poza łukiem, lub wcale się nie wyrzynają. Może to powodować ucisk i stłaczanie sąsiednich zębów a w efekcie stany zapalne, bóle migrenowe czy torbiele wokół zęba.

Szkodliwe ósemki

Jak zauważają specjaliści, coraz częściej zdarza się, że pacjenci nie mają nawet zawiązków ostatnich zębów trzonowych. ‘Rodzaj spożywanego przez nas pokarmu, bardziej przetworzone jedzenie powoduje, że część twarzowa czaszki rozrasta się w mniejszym stopniu. Coraz częściej powoduje to brak zawiązków zębów mądrości’ – mówi dr Roman Borczyk.

Teoretycznie zęby mądrości mają spełniać taką samą funkcję, jak pozostałe zęby trzonowe, czyli mają przeżuwać i rozdrabniać pokarm. Jednak zazwyczaj, z powodu złego ustawienia pozostają bezużyteczne. Dodatkowo mogą narobić niemałe spustoszenie w jamie ustnej.

‘Ryzyko wystąpienia próchnicy w tych zębach i pojawienia się stanów zapalnych jest duże. Położenie ósemek uniemożliwia dokładne oczyszczanie, stąd zęby te szybciej ulegają bakteriom próchnicowym. Próchnica w ósemkach może rzutować na zdrowe siódemki.

Zęby mądrości są często przyczyną pojawienia się stanów zapalnych, szczękościsku i obrzęku’ – przestrzega dr Roman Borczyk. Dlatego stomatolodzy zalecają usuwanie ósemek nawet, jeśli nie powodują one problemów. Najlepiej zrobić to pomiędzy 14. a 22.

rokiem życia, zabieg chirurgiczny jest wtedy łatwiejszy do wykonania.

Polacy i tak przodują na mapie Europy w kwestii posiadania zębów mądrości. W większości krajów Unii ósemki usuwane są na zlecenie kas chorych. Standardowo wszystkie zęby mądrości, które nie wyrosły prawidłowo do 16.-18. roku życia, są usuwane.

Zobacz też: Jak uniknąć nieświeżego oddechu?

Jak złagodzić ból zębów mądrości pojawiający się przy ich wyrzynaniu?

  1. Należy spożywać wyłącznie miękkie potrawy.
  2. Należy płukać jamę ustną specjalnymi płukankami.
  3. Należy jak najszybciej umówić się na wizytę dentystyczną połączoną z diagnostyka rentgenowską.
  4. Zimne okłady łagodzą ból.

  5. Czasem lekarz zleca antybiotyk, aby doraźnie pomóc.
  6. Trzeba szczotkować zęby pomimo ew. krwawienia ze szczególnym uwzględnieniem okolicy wyrastającego zęba mądrości, używając specjalnych miękkich szczoteczek.

Zobacz też: Implanty zębów – zanim się zdecydujesz

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!

Ból ósemki – co robić, kiedy się pojawia

Ból ósemki – przyczyny, objawy, leczenie, domowe sposoby na ból zęba mądrości

Tradycyjnie przyjmuje się, że osoby dorosłe mają w jamie ustnej 32 zęby: kły, siekacze, przedtrzonowce i zęby trzonowe. Nie jest to jednak sytuacja niezmienna, ponieważ cztery z nich, nazywane zębami mądrości, mogą, ale nie muszą się pojawić. Wyrzynanie ósemek ma miejsce z reguły pomiędzy 17, a 25 rokiem życia. Pojawiają się one jako ostatnie zęby, a wydarzeniu temu często towarzyszy ból. Może on mieć różne przyczyny, dlatego tak ważne jest, by je poznać. Głównym jest oczywiście proces wyrzynania się zęba i przebijania dziąsła, jednak czasami to nie jedyne powody. W jaki sposób poradzić sobie z bólem ósemki? Jakie dodatkowe objawy mu towarzyszą? Oto najważniejsze informacje.

Przyczyny bólu ósemki

Przyczyn bólu związanego z zębem mądrości może być naprawdę wiele. Niezwykle częstą jest nieprawidłowe wyrzynanie się zęba, nazywane zatrzymaniem. Tzw. zatrzymana ósemka nie ma możliwości dalszego przebijania dziąsła, wskutek czego pozostaje pod jego powierzchnią.

Najczęstszym powodem takiej sytuacji, jest brak miejsca dla kolejnego zęba w jamie ustnej. Co więcej, jeśli dochodzi już do pojawienia się choć jednego zęba mądrości, niebawem dołączają do niego kolejne, a więc miejsca w jamie ustnej potrzeba znacznie więcej.

Zatrzymaniu zęba z reguły towarzyszą także inne dolegliwości, a wśród nich zapalenie kieszeni dziąsłowej, do którego dochodzi, kiedy ząb jest już częściowo wyrżnięty.

Szukając przyczyn długotrwałego bólu warto pamiętać, że wyrzynanie zęba mądrości może trwać, z przerwami, nawet kilka lat.

Inną przyczyną bólu ósemki może być również próchnica. Tak jak każdy inny ząb, również ten może zostać zaatakowany przez bakterie na skutek niewłaściwej lub niewystarczającej higieny.

Długo nieleczona próchnica prowadzi z czasem do zapalenia miazgi, które może mieć szczególnie niebezpieczne konsekwencje dla zdrowia pacjentów. Ponieważ ósemki wyrzynają się jako ostatnie w łuku zębowym dostęp do nich szczególnie utrudniony.

Właśnie dlatego, aby utrzymać je w zdrowiu, warto poza tradycyjną szczoteczką i pastą, stosować również nitkę dentystyczną oraz specjalny płyn do płukania jamy ustnej.

Zdarza się, że pojawienie się nowego zęba i niewystarczająca ilość miejsca w jamie ustnej powoduje również wystąpienie wady zgryzu. Nowy ząb uciska na sąsiadujące i zmienia ich położenie. W ten sposób, ból dziąsła przy ósemce jest dodatkowo wzmacniany bólem twarzy i całej szczęki.

Sposoby uśmierzania bólu

Szukając sposobów na zmniejszenie bólu, warto skorzystać ze sprawdzonych, a co najważniejsze bezpiecznych metod. Jedną z domowych metod, jakie można zastosować, jest wykonywanie płukanki z szałwii lub rumianku. Dobrym rozwiązaniem może się też okazać zabezpieczanie okolic ósemki olejkiem goździkowym, który posiada silne właściwości odkażające i znieczulające.

Na sklepowych półkach znaleźć można również środki do płukania ust z dodatkiem chlorheksydyny, która jest typowym antyseptykiem. Jej zastosowanie może pozytywnie wpłynąć na zmniejszenie obrzęku i stanu zapalnego dziąseł. W aptekach dostępne są również środki przeciwbólowe i przeciwzapalne np.

ibuprofen, które pomogą uśmierzyć ból głowy czy zęba przynajmniej na jakiś czas. Jeśli mimo wielu prób, ból zęba staje się nie do zniesienia lub nie słabnie, należy jak najszybciej umówić się do stomatologa. W przypadku wystąpienia próchnicy lekarz może oczyścić i opracować ząb lub zalecić leczenie kanałowe.

W niektórych przypadkach stomatolog może również zalecić usunięcie zęba. O tym, kiedy warto się na to zdecydować, opowiemy poniżej.

Kiedy dokonać ekstrakcji ósemek?

To pytanie z pewnością zadaje sobie wielu pacjentów. Jeśli mimo podjętego leczenia ból zęba nie ustaje, stan zapalny jest wyjątkowo zaawansowany, na skutek czego żaden lek przeciwbólowy nie działa, albo pozostawienie zęba mądrości w jamie ustnej grozi wystąpieniem wad zgryzu, stomatolog może zalecić usunięcie ósemek.

You might be interested:  Wgłobienie jelita – czym jest, jakie są objawy i leczenie?

Podobne rozwiązanie jest stosowane również wtedy, gdy istnieje ryzyko przeniesienia się próchnicy z trzonowca na pozostałą część szczęki. Podczas wizyty w gabinecie, zostaje w takiej sytuacji przeprowadzony specjalistyczny zabieg, polegający na wyrwaniu jednego lub kilku zębów.

Pod czujnym okiem dentysty, pacjent jest wówczas znieczulany miejscowo, a następnie lekarz stopniowo usuwa ząb mądrości. Może się również okazać, że zabieg ekstrakcji zostanie przeprowadzony z użyciem narkozy. Ma to miejsce głównie w sytuacjach, gdy stomatolog decyduje się usunąć więcej niż jeden ząb na raz.

Kompleksowe i sprawdzone rozwiązania przynoszące ulgę w długotrwałym bólu ósemki ma w swojej ofercie klinika Warsaw Dental Center.

Podsumowanie

Ból zęba mądrości może być związany z jego wyrzynaniem się i wówczas jego natężenie nie wymaga zwykle pomocy lekarskiej czy stosowania środków przeciwbólowych.

Jeśli jednak pacjenci zaczynają odczuwać bolesność, która uniemożliwia im normalne funkcjonowanie, to znak, że należy umówić się na konsultację do gabinetu dentystycznego.

W takim przypadku istnieje uzasadniona obawa, że proces wyrzynania ósemki przebiega nieprawidłowo lub towarzyszą mu jakieś komplikacje.

Specjaliści zdecydowanie odradzają stosowanie wówczas domowych, niesprawdzonych metod, ponieważ ich wykorzystanie może jedynie pogorszyć stan zdrowia pacjenta.

Fachowa konsultacja i kilkanaście minut spędzonych na fotelu dentystycznym wystarczą, aby lekarz mógł postawić trafną diagnozę i wdrożyć właściwe leczenie.

Czasami polega ono na przepisaniu antybiotyku, inny razem konieczne staje się usunięcie nieprawidłowo rosnącego zęba.

Każde z tych rozwiązań to szansa na zdrowy i piękny uśmiech, a także na wykonywanie codziennych czynności bez bólu i dyskomfortu.

Jak załagodzić ból zęba mądrości? | Colgate® Oral Care

Być może nie pamiętasz już okresu ząbkowania, ale pojawienie się zębów mądrości z pewnością przypomni Ci o tym, czego doświadczają małe dzieci – wrażliwe dziąsła, bolące zęby i ogólny ból to najważniejsze objawy. Dyskomfort związany z wyrzynaniem się zębów mądrości nie tylko zwiększa sympatię do ząbkujących szkrabów, ale również wskazuje możliwe problemy ze zdrowiem w obrębie jamy ustnej.

Zrozumienie sposobu, w jaki zęby mądrości mogą powodować ból dziąseł, pomoże Ci odkryć doraźne metody łagodzenia bólu związanego z wyrzynaniem się tych zębów.

Zęby mądrości 101

Zęby mądrości zwykle pojawiają się u osób w wieku 17-21 lat, ale potrafią wyrzynać się również u osób młodszych i starszych. Cztery występujące u człowieka zęby mądrości określane są nazwą trzecich zębów trzonowych. Zaczynają wyrzynać się jak każdy ząb, co powoduje ból.

Jednak to właśnie one mają skłonność do wyrastania pod niewłaściwym kątem, a nawet na boki, tworząc nacisk, który powoduje rozchodzenie się bólu na zęby znajdujące się przed nimi. Poradnik Zdrowie ostrzega, że zęby mądrości mogą być przyczyną wielu dolegliwości, takich jak infekcje lub torbiele śluzowe.

Jeśli więc zaczną się wyrzynać, skonsultuj się ze swoim dentystą.

W większości przypadków usunięcie tych zębów wydaje się być dobrym rozwiązaniem. Zanim jednak poddasz się operacji, nie pozostaje Ci nic innego, jak skorzystać z naturalnych metod łagodzenia bólu.

Łagodzenie bólu spowodowanego wyrzynaniem się zębów mądrości

Płukanie obolałej jamy ustnej

Płukanie jamy ustnej pomoże Ci złagodzić ból związany z wyrzynaniem się zębów mądrości. Oto prosta metoda, która przyniesie Ci ulgę: wsyp łyżeczkę soli do kubka ciepłej wody i mieszaj do rozpuszczenia. Płucz jamę ustną przez 30-60 sekund, a następnie wypluj zawartość do zlewu. Zgodnie z potrzebą powtarzaj tę procedurę wielokrotnie w ciągu dnia.

Benzokaina

Uśmierzanie bólu to prosty sposób na poradzenie sobie z wyrzynającym się zębem mądrości, zwłaszcza gdy ból uniemożliwia wykonywanie codziennych obowiązków i nie zanika po wypróbowaniu innych metod.

Możesz zaopatrzyć się w produkt na bazie żelu zawierającego 20% benzokainy i pokryć nim miejsce wyrzynania się zęba. Najlepsze rezultaty przynosi osuszenie tego obszaru przed nałożeniem żelu.

Używaj środka w ciągu dnia zgodnie z potrzebą.

Goździki i olej goździkowy

Poradnik Zdrowie wymienia lecznicze zastosowania goździków i olejku goździkowego. Dzięki zawartej w nich substancji o działaniu znieczulającym, goździki są skutecznym sposobem na ból zęba. Jeśli lubisz gotować, najprawdopodobniej trzymasz tę przyprawę w kuchennej szafce.

Umieść cały goździk (niezmiażdżony i niepocięty) w jamie ustnej w rejonie powodującym największy dyskomfort. Trzymaj goździk w buzi tak długo, aż doświadczysz uczucia znieczulenia.

Możesz też użyć olejku goździkowego: umieść odrobinę na bawełnianym waciku i wcieraj łagodnie w obolałe dziąsła.

Ibuprofen

Środek przeciwbólowy sprzedawany bez recepty zdecydowanie pomoże Ci pozbyć się pulsującego bólu, który uniemożliwia skoncentrowanie się na codziennych obowiązkach. Zapoznaj się najpierw z ulotką, ze szczególną uwagą czytając informacje dotyczące dawkowania.

Chociaż wszystkie domowe sposoby łagodzenia bólu powodowanego przez zęby mądrości mogą okazać się skuteczne, musisz pamiętać, że to tylko tymczasowe rozwiązania.

Wizyta w gabinecie stomatologicznym jest niezbędna – dentysta zdecyduje, czy Twój ząb mądrości powinien zostać chirurgicznie usunięty.

Niezależnie od tego, czy postanowisz dzielnie znosić ból, czy też pod wpływem dentysty poddasz się zabiegowi usunięcia zęba, opinia specjalisty pomoże Ci zaradzić problemom spowodowanym przez trzecie zęby trzonowe.

Bóle zębów

Zainfekowany ząb – kolejno zmiany spowodowane próchnicą, zainfekowana miazga i powstały w okolicach korzenia ropień.

Bóle zębów – subiektywnie nieprzyjemne czuciowo-emocjonalne odczucie sprawiające dyskomfort w okolicach szczęki i twarzy (ból odbierany przez nerw trójdzielny), występujące w różnym natężeniu i w odpowiedzi na szereg czynników bólogennych. Bóle zębów wywoływane są przez różne bodźce bólowe – mechaniczne, termiczne lub patofizjologiczny – które uaktywniają receptory bólowe (nocyceptory) na zakończeniach nerwowych, a te wysyłają impulsy bólowe do mózgu odbierane przez organizm jako niemiłe odczucie w miejscu będącym ośrodkiem bólu. Najczęściej pojawia się on wskutek zapalenia miazgi zęba, której unerwienie jest bardzo bogate, a pobudzanie zakończeń czuciowych miazgi to główne źródło bólu zębów.

Przyczyny

Ból zębów może być wywoływany procesami patologicznymi toczącymi się w obrębie zęba lub w przyzębiu brzeżnym i wierzchołkowym.

Może jednak boleć ząb, w którym nie obserwujemy żadnych procesów patologicznych, a ból jest albo objawem chorób innych części układu stomatognatycznego lub pochodzenia sercowo-naczyniowego, mózgowego, mięśniowego, względnie nerwowego.

Każda postać bólu twarzy i bólu głowy może powodować ból zębów, w niektórych przypadkach jest on nawet jedynym objawem choroby.

Podłożem bólu zęba może być m.in.:

  • próchnica zębów – bakteryjna choroba tkanek twardych zęba prowadząca do powstawania ubytków (dziur) odsłaniających unerwioną i bolącą miazgę.
  • zakażenie miazgi – zainfekowanie miazgi bakteriami, które dostały się tam w wyniku odsłonięcia jej przez próchnicę.
  • nadwrażliwość zęba – podrażnienie miazgi przez czynniki zewnętrzne, najczęściej zimno lub gorąco, np. podczas jedzenia lodów.
  • martwy ząb – zapalenie będące następstwem obumarcia miazgi, postępujące przez korzeń zęba i infekujące tkanki okołowierzchołkowe, a nawet kości i tkanki miękkie.
  • ekstrakcja zęba – chirurgiczne usunięcie zęba wywołujące ból i obrzęk w miejscu rany w kości i dziąśle.
  • plomba w zębie – substancja wypełniająca wywołany próchnicą ubytek może podrażniać miazgę i wywoływać odczucia bólowe.
  • zanikanie dziąseł – jeden z głównych objawów zapalenia przyzębia (paradontozy) skutkujący odsłonięciem wrażliwych części zęba.
  • wyrzynanie się zębów – u niemowlaków pojawianie się pierwszych zębów, u dzieci wypadanie mleczaków, a u dorosłych pojawianie się ósemek, czyli tzw. „zębów mądrości” często powoduje ból.
  • szkorbut – powodowany niedoborem kwasu askorbinowego, czyli witaminy C, może przejawiać się bólem zębów oraz zmianami w przyzębiu, sygnalizującym wysokie zapotrzebowanie organizmu na tę substancję.

Objawy

Ból zęba często zaczyna się nagle i może różnić się intensywnością: od łagodnego dyskomfortu po bardzo dotkliwy ból. Do typowych objawów bólów zębów należą:

  • ból podczas żucia;
  • wrażliwość na ciepło i zimno;
  • krwawienie wokół zęba lub z dziąseł;
  • obrzęk dziąseł wokół zęba;
  • obrzęk szczęki.

Może im towarzyszyć tętniący ból głowy, szczęki i ucha – w formie stałej lub ustępującej i powracającej. Bóle zębów są zwykle dotkliwsze podczas jedzenia lub picia, zwłaszcza potraw bardzo gorących lub zimnych. Szczęka w obszarze bolącego zęba może być podrażniona i wrażliwa na dotyk. Ból może zaostrzać się podczas leżenia, gdyż pozycja ta powoduje wzrost ciśnienia w okolicy zęba.

Leczenie

Bóle zębów należy traktować jako sygnał alarmowy i wskazanie do jak najszybszego leczenia, aby uniknąć zapalenia. Infekcja zatok lub kości szczęki może bowiem powodować sepsę (posocznicę). Jeśli przyczyną bólu zęba jest próchnica, uszkodzone tkanki zostaną usunięte i zastąpione wypełnieniem (plomba).

W przypadku zapalenia miazgi zęba niezbędne może być leczenie kanałowe, a w razie stanu zapalnego – antybiotykoterapia. Z kolei brak możliwości leczenia bywa wskazaniem do ekstrakcji – chirurgicznego usunięcia zęba ze zbyt zaawansowanymi zmianami chorobowymi bądź też tzw. zęba mądrości np.

z powodu wyrastania pod nieprawidłowym kątem.

Możliwe jest również doraźne stosowanie leków przeciwbólowych typu paracetamol lub z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) jak deksketoprofen, diklofenak, ibuprofen, ketoprofen.

W przypadku ekstrakcji ból i obrzęk są bowiem typowymi skutkami zabiegu utrzymującymi się przez 2-5 dni.

Doznania bólowe mogą jednak towarzyszyć pacjentowi dłużej, gdyż zębodół goi 1-2 tygodnie, a rana w kości nawet do 6 miesięcy.

Profilaktyka

W celu maksymalnego ograniczenia wystąpienia bólów zębów na tle zmian w obrębie tkanki twardej i stanów chorobowych miazgi należy:

  • dbać o higienę jamy ustnej:
  • przynajmniej 2 razy dziennie szczotkować zęby pastą zawierającą fluor;
  • delikatnie szczotkować dziąsła i język;
  • przestrzenie międzyzębowe czyścić nicią dentystyczną;
  • stosować płyn do higieny jamy ustnej;
  • ograniczyć spożycie produktów zawierających cukier;
  • stosować dietę bogatą w wapń;
  • spożywać duże ilości wody w celu wspomagania procesu produkcji śliny;
  • regularnie kontrolować stan uzębienia u dentysty:
  • raz na 12-24 miesiące – osoby bez problemów z zębami i jamą ustną;
  • co 6 miesięcy – dzieci (w celu szybszego wykrycia ewentualnych zmian);
  • przeprowadzać czyszczenie uzębienia w gabinecie stomatologicznym;
  • w razie potrzeby stosować zalecone przez lekarza kuracje fluoryzacyjne.
You might be interested:  Niepłodność immunologiczna – przyczyny i leczenie

Zobacz też

  • miazga zęba
  • ból
  • próchnica zębów
  • leczenie kanałowe
  • ekstrakcja zęba
  • niesteroidowe leki przeciwzapalne
  • deksketoprofen

Bibliografia

  • M. Białecka, Terapia skojarzona bólu w nowej formule farmaceutycznej. Twój Przegląd Stomatologiczny 2011, nr. 12, s. 67.
  • Ból zębów [w:] portal Choroby zębów (chorobyzebow.pl). [dostęp 2014-02-10].[niewiarygodne źródło?]
  • J. Dobrogowski, M. Kuś, K. Siedlak, J. Wordliczek, Ból i jego leczenie, Warszawa 1996, wyd. Springer PWN.
  • E. Kostarczyk, Neuropsychologia bólu, Poznań 2003, PTPN, s.7–139.
  • N. Torlińska-Walkowiak, T. Torlińska, W. Woźniak, Podstawy anatomiczne i fizjologiczne zespołów bólowych układu stomatognatycznego. Nowiny Lekarskie 2006, nr 75(1), s. 80–89.

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bóle_zębów&oldid=52171251”

Ból zęba – różne typy, odmienne przyczyny

Gdy zbliża się termin wizyty u dentysty, Polacy są jednym z najbardziej strachliwych narodów – wynika z badania „Nawyki Europejczyków związane z higieną i zdrowiem jamy ustnej”. Aż 39 proc. z nas obawia się bólu w trakcie leczenia i stresuje na sam dźwięk wiertła.

Choć dyskomfort borowania w kontekście rozwoju technologii i nowoczesnych znieczuleń u dentysty przestaje być problemem, to specjaliści przyznają, że jest coś gorszego – ból zęba, który lekceważymy.

– Wciąż wielu pacjentów ma tendencję, by odkładać wizytę u dentysty i zwlekać z podjęciem leczenia, mimo że ząb daje o sobie znać. Dolegliwości uśmierzają metodami domowymi lub tabletkami przeciwbólowymi, co jest najgorszym rozwiązaniem. Problem wróci ze zdwojoną siłą – wyjaśnia lek. stom. Joanna Oleksiak z gabinetu Stankowscy & Białach Stomatologia w Poznaniu.

Ból zęba wymieniany jest przez pacjentów, jako jeden z najbardziej uciążliwych bólów fizycznych dla człowieka. Co więcej, dotyczy on na jakimś etapie życia każdego z nas. Kiedy należy się nim martwić?

– Zawsze. Ból nie jest normalnym stanem, ale reakcją organizmu na nieprawidłowość, najczęstszą przyczyną jest próchnica.

Ale mogą to być również stany zapalne pochodzące od dziąseł, infekcje głębszych tkanek jak miazga czy okostna, reakcja nadwrażliwości na drażniące bodźce, skutek urazu lub nieprawidłowo przeprowadzonego zabiegu.

Zawsze jednak ból, który powraca, wymaga konsultacji ze specjalistą – mówi stomatolog.

WARTO PRZECZYTAĆ

5 najczęstszych przyczyn wyrywania zębów

Ból nagły, ostry, pojawia się czasami

Jeśli odczuwasz intensywny ból przy spożywaniu zimnych lub gorących posiłków oraz napojów, może to być przejaw nadwrażliwości zębów. Najczęściej jest ona spowodowana recesją dziąseł oraz utratą szkliwa, np. na skutek agresywnego szczotkowania lub niewłaściwej higieny zębów.

– Nadwrażliwość zębów to dolegliwość pojawiająca się w odpowiedzi na drażniący bodziec. Wówczas zębina przez kanaliki zębinowe przewodzi impuls do miazgi, czyli tej unerwionej tkanki zęba. Pojawia się nagły, przeszywający i najczęściej krótkotrwały ból.

Bodźcem prowokującym może być zmiana temperatury, nawet mroźne powietrze, gdy oddychamy ustami. Ból prowokują także słodycze oraz produkty o wysokiej kwasowości np. napoje gazowane, wino czy kwaśne owoce. Co ważne, nadwrażliwość da się zredukować, dentysta może np.

zastosować specjalne preparaty zamykające kanaliki zębinowe, które przewodzą ból – wyjaśnia dr Oleksiak.

Ból zęba pojawiający się od czasu do czasu może być również oznaką próchnicy, rozwijającego się ropnia zębowego, a także urazu mechanicznego, który mógł doprowadzić do złamania korzenia zęba. Powodem bólu może być również plomba, która wypadła lub jest nieszczelna.

Ból chroniczny, ćmiący lub pulsujący

Jeśli ból w zębie (lub zębach) nie mija, to winowajcą może być postępująca próchnica prowadząca do zapalenia miazgi. Jak do niego dochodzi? Początkowo próchnica jest powierzchowna i obejmuje tkanki zewnętrzne: szkliwo oraz koronę zębową.

Następnie bakterie docierają do zębiny i miazgi zębowej, powodując stan zapalny i ból. Miazga jest żywą tkanką i jeśli dojdzie do jej zakażenia, a nie podejmiemy leczenia, to obumiera. Ból zęba wynikający z zakażonej miazgi często pojawia się w pozycji leżącej, np.

gdy śpimy, pochylamy się lub przy spożywaniu gorących pokarmów i płynów.

Przyczyną zapalenia miazgi może być, obok nieleczonej próchnicy, uraz mechaniczny lub nieprawidłowo przeprowadzone leczenie kanałowe. Właśnie pozbyłeś się ósemki? Przyczyną silnego, narastającego bólu może być w tym wypadku tzw. suchy zębodół, czyli powikłanie po ekstrakcji zęba mądrości.

Ból stały, intensywny z towarzyszącym obrzękiem

Silny, pulsujący ból niedający się zwalczyć środkami przeciwbólowymi w pakiecie z obrzękniętym policzkiem? Może to być skutek powikłań bakteryjnego zakażenia miazgi zębowej i jej martwicy, do których należą: zapalenie tkanek okołowierzchołkowych (może również do niego dojść na skutek urazu zęba np. zwichnięcia lub złamania korzenia zęba), ropień zębowy lub torbiel korzeniowa. Przy zapaleniu tkanek okołowierzchołkowych ból może dawać wrażenie „wysadzania” zęba z zębodołu, a także może występować bolesność okolicy wierzchołkowej zęba.

Jak daje o sobie znać ropień zębowy? Przede wszystkim bólem – ciągłym, samoistnym i ostrym. Tu również może pojawić się obrzęk twarzy, powiększone węzły chłonne szyi, gorączka lub ropny guzek na dziąśle (przetoka), w którym osadzony jest „chory” ząb. Ropień zębowy jest stanem wymagającym natychmiastowego leczenia.

Jako że jest ogniskiem zapalnym w zębie, stanowi źródło infekcji dla całego organizmu. Istnieje ryzyko, że bakterie z ropnia przedostaną się do krwioobiegu, a stąd w inne obszary np. do mięśnia sercowego, płuc, wątroby, nerek czy mózgu.

U ciężarnej pacjentki uogólnione zakażenie od zęba może być także czynnikiem ryzyka przedwczesnego porodu czy nawet poronienia.

– W takich przypadkach należy pilnie zgłosić się do dentysty, niezbędne może się okazać leczenie kanałowe, antybiotykoterapia, usunięcie zęba lub zabiegi chirurgiczne.

Pamiętajmy, że bagatelizowanie objawów przy zapaleniach zębopochodnych stwarza ryzyko powikłań miejscowych i ogólnoustrojowych, m.in.

torbieli i zgorzeli zębowej, zapalenia zatok, zapalenia nerwów czaszkowych, zapalenia zakrzepowego żył twarzy, zapalenia mózgu lub ropnego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, zawału serca oraz sepsy – przestrzega dentysta.

Ból podczas jedzenia

Ból zęba podczas posiłku najczęściej jest spowodowany próchnicą zębów. Winne może być również niedopasowane wypełnienie, korona zębowa lub mikrouraz zęba, które wywołują dyskomfort przy gryzieniu i żuciu pokarmu. Ból przy nagryzaniu może być również oznaką zapalenia tkanek okołowierzchołkowych, a także objawem przeciążeń zębów.

Ból całej szczęki

Jeśli ból nie pojawia się przy konkretnym zębie, ale jest umiejscowiony z tyłu szczęki i np. promieniuje na całą stronę twarzy, jego źródłem mogą być problematyczne zęby mądrości – ich wyrzynanie, ale w szczególności nieprawidłowości w trakcie tego procesu.

– Trzecie zęby trzonowe mogą boleć nie tylko przy wyrzynaniu. Równie dobrze mogą być schowane pod dziąsłem w kości i być nieprawidłowo ułożone. Wówczas nie ma szansy na prawidłowe ich wyrznięcie, mogą uciskać nerw i powodować znaczny ból u często nieświadomego pacjenta – wyjaśnia ekspert.

Ból szczęki lub promieniujący na większą część twarzy może być również spowodowany zaburzeniem pracy układu żucia: zębów, mięśni żucia i stawów skroniowo-żuchwowego. To tajemnicze dla większości pacjentów schorzenie fachowo nazywane jest chorobą okluzyjną. W stomatologii okluzją nazywany jest bowiem kontakt obu łuków zębowych – dolnego i górnego.

– Nieprawidłowo kontaktujące się zęby mogą prowadzić do poważnych dolegliwości, m.in. przeciążeń w stawie czy zaciskania i zgrzytania zębami. Konsekwencje to m.in. starte szkliwo, odsłonięta zębina, kruszące się zęby, napięcie mięśni głowy i szyi przeskakiwania i trzaski w żuchwie – mówi Joanna Oleksiak.

Leczenie choroby okluzyjnej polega na doprowadzeniu do równego kontaktu wszystkich zębów przy rozluźnionych mięśniach żucia i prawidłowym położeniu stawu skroniowo-żuchwowego. Można to osiągnąć m.in. poprzez odbudowę utraconych zębów, korektę wad zgryzu czy operacyjnie (przy genetycznych wadach szkieletowych).

Ból całej twarzy

Nerw trójdzielny to jeden z dwunastu nerwów czaszkowych, jednocześnie jest to nerw najgrubszy, mocno rozgałęziony (gałąź oczna, szczękowa oraz żuchwowa) – stanowi on jedną z najlepiej unerwionych okolic całego ciała.

Jego naruszenie może powodować tzw.

neuralgię nerwu trójdzielnego (rwa twarzowa), która przez pacjentów opisywana jako ból rozrywający, piekący, przeszywający, trudny do wytrzymania – mimo że czasem trwa „jedynie” kilka lub kilkadziesiąt sekund.

Co wywołuje napad bólu? Nawet niewinne bodźce np. powiew wiatru, ruch warg, kęs pokarmu – boli okolica czoła, nosa, policzki oraz żuchwa. Co jest przyczyną bolesnej neuralgii? Może to być m.in. naczynie krwionośne, uciskające nerw trójdzielny w jamie czaszki i zaburzające prawidłowe przesyłanie bodźców czuciowych, ale też guzy mózgu czy… ząb.

– U części pacjentów nerwoból może spowodować nieprawidłowo usunięty ząb, gdy podczas ekstrakcji dojdzie do przypadkowego uszkodzenia gałązki nerwowej.

Niezależnie jednak od przyczyny, neuralgia nerwu trójdzielnego bywa diagnozowana właśnie w gabinecie stomatologicznym.

Wynika to z faktu, że tego rodzaju nerwoból może być odczuwany w szczęce, dziąsłach i zębach, dlatego pacjenci identyfikują go jako zębopochodny i szukają pomocy u dentysty – wyjaśnia dr Joanna Oleksiak

Źródło: inf. pras.

Leave a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *