Kapoplastyka

Co należy wiedzieć o endoprotezie?
Jaką endoprotezę wybrać?
Zestaw ćwiczeń po endoprotezie stawu biodrowego
System kontroli długości nóg ILLC
strona główna

Endoprotezoplastyka uważana jest za jedno z największych osiągnięć medycyny ubiegłego stulecia.

John Charnley uważany za ‘ojca artroplastyki’ jest założycielem Centrum Chirurgii Biodra we Wrightington w Anglii.. Pionierskie prace Johna Charnley'a i jego następców pozwoliły rozwinąć tą metodę leczenia operacyjnego stawu biodrowego i dać wielu chorym możliwość życia bez bólu i cierpienia.

Każda endoproteza stawu biodrowego składa się zwykle z trzpienia i z panewki

Stosowane obecnie endoprotezy stawu biodrowego można podzielić na: Endoprotezy całkowite i częściowe Endoprotezy cementowe , bezcementowe i hybrydowe Endoprotezy związane i niezwiązane W całkowitej endoprotezoplastyce wymianie podlega zarówno panewka jak i głowa kości udowej na sztuczne elementy W częściowej endoprotezoplastyce resekuje się tylko głowę kości udowej i zakłada w to miejsce protezę (panewka zostaje własna pacjenta)np. endoproteza Austin-Moora lub obecnie stosowana endoproteza bipolarna
W zależności od sposobu związania z podłożem kostnym można podzielić na cementowe, bezcementowe oraz hybrydowe.

Endoproteza bezcementowa

W endoprotezach bezcementowych panewka mocowana jest na wcisk (press-fit) lub wkręcana do kości (panewki sferyczne lub stożkowe), trzpień mocowany jest do trzonu kości udowej na zasadzie wklinowania. W endoprotezie bezcementowej panewka z reguły składa się z części metalowej i wkładki polietylenowej.

Obydwa elementy endoprotezy (trzpień i panewka) są metalowe z porowatą powierzchnią- co powoduje z czasem przyrośnięcie endoprotezy do kości pacjenta.

Powierzchnię tę stanowi hydroxyapatyt- specjalny materiał integrujący się z kością lub powierzchnia pokrywana jest tytanem- także zrastającym się z kością pacjenta.

Endoproteza cementowa

W skład endoprotezy cementowej wchodzą następujące elementy: polietylenowa panewka, metalowy trzpień oraz metalowa lub ceramiczna głowa. . Waga wszystkich składowych implantu waha się od 400-500g. Endoproteza cementowa mocowana jest do kości przy pomocy kleju kostnego zwanego cementem( stąd nazwa tego typu implantu).

Głowa endoprotezy Stosowane są głowy metalowe lub ceramiczne. Ceramika to tlenki metali. Stosowane są 2 typy ceramiki oparte na aluminium i cyrkonie. Metalowa głowa ściera polietylen panewki ok. 0,1mm w ciągu roku za to głowa ceramiczna poniżej 0,1mm rocznie. Jedynym mankamentem ceramicznej głowy jest możliwoć pęknięcia, co zdarza się jednak bardzo rzadko. Szybkość ścierania jest zmienna i zależy od wagi pacjenta, jego trybu życia oraz samego polietylenu. Obecnie najbardziej oporny na ścieranie jest polietylen nowej generacji typu ‘cross-linking’. Panewka W endoprotezach cementowych stanowi 1 sferyczny, polietylenowy element osadzany na cemencie kostnym. W endoprotezach bezcementowych składa się z 2 elementów: części zewnętrznej, metalowej oraz wewnętrznej wkładki polietylenowej. Część metalowa ma kształt sferyczny lub stożkowy i jest wkręcana do kości panewki lub wbijana do przygotowanego łoża (‘press-fit’) z możliwością dodatkowego przymocowania śrubami. Wewnętrzna część wkładki polietylenowej może być metalowa, co dodatkowo zwiększa wytrzymałość na scieranie (Metasul). TrzpieńWykonany jest podobnie jak zewnętrzna część panewki z metalu . W zależności od typu endoprotezy są to stopy chromowo-kobaltowe, tytanowo-molibdenowe, tytanowe. Powierzchnia trzpienia jest posiada w całości lub częściowo porowatą powierzchnię ułatwiającą zrost protezy z kością i wpływającą na lepsze i trwalsze osadzenie. W niektórych typach endoprotez bezcementowych trzpień pokryty jest porowatą warstwą hydoksyapatytu czyli materiału zbliżonego składem chemicznym do kości. Cement kostnyJest to metylo metacrylat, który w egzotermicznym procesie polimeryzacji zastyga i daje mocne połączenie elementów endoprotezy z kością.

Kapoplastyka jest metodą oszczędnej endoprotezoplastyki stawu biodrowego, zachowującej głowę i szyjkę kości udowej, a tym samym prawidłowe warunki anatomiczne, co praktycznie eliminuje możliwość zwichnięcia i pozwala na szybki powrót do aktywnego trybu życia. W kapoplastyce dokonywana jest wymiana panewki miednicy- na bezcementową panewkę endoprotezy, metalową o dużej średnicy. Na głowę kości udowej zakładana jest proteza głowy (tzw kapa)- na cement kostny.Dodatkową zaletą jest zastosowanie powierzchni trących metal-metal, które wykazują dużą odpornoć na ścieranie. Nie występują zatem w tej endoprotezie produkty ścierania polietylenu- występujące w innych typach endoprotez- dające czasem stan zapalny i prowadzące do obluzowania implantu. Zastosowanie tej metody wymaga jednak dobrego podłoża kostnego, a więc braku osteoporozy oraz wymaga prawidłowej budowy stawu biodrowego – mała destrukcja stawu na skutek wcześniejszych chorób. Wadą kapoplastyki zbyt krótki okres obserwacji (dotychczas około 8-10 lat), możliwość powstania martwicy głowy kości udowej i w rezultacie jej złamanie; nieco trudniejsza technika operacyjna. Niewątpliwą zaletą jest niewielka resekcja własnej kości pacjenta- dużo mniejsza niż w tradycyjnych endoprotezach, zatem ewentualna wymiana implantu jest łatwiejsza. Dla zastosowania tej metody niezbędna jest niewielka destrukcja tak panewki jak i głowy kości udowej pacjenta, brak objawów martwicy w głowie, zachowany kształt kulisty głowy, zachowana proporcja rozmiarów głowy i panewki.Walorem kapoplastyki jest też to, iż nie jest ona rozwiązaniem ostatecznym. Jeśli z jakiegokolwiek powodu (np. wypadek) wystąpi jednak konieczność rewizji, można usunąć głowę i szyjkę kości udowej i implantować odpowiedni trzpień z głową metalową (jak w protezie całkowitej) pozostawiając panewkę. Proteza powierzchniowa, pozwalająca na wymianę zmienionych chorobowo powierzchni panewki stawu biodrowego i powierzchni głowy kości udowej, jest bez wątpienia najmniej inwazyjną z dostępnych obecnie metod plastyki stawu biodrowego, a przy tym najbardziej skuteczną, w sensie powrotu pacjenta do stanu aktywności sprzed choroby. Dotychczasowe wyniki stosowania tej metody są zachęcające, gdyż statystyka potwierdza szybką rekonwalescencję po operacji i szybki powrót do wysokiego poziomu aktywności. Pamiętać jednak należy, że średni wiek pacjentów jest niższy o ok. 18 lat niż pacjentów poddawanych całkowitej endoprotezoplastyce stawu biodrowego, co niewątpliwie przyczynia się do szybkiego zdrowienia po zabiegu.W porównaniu z metodą standardową resurfacing przynosi znaczące korzyści: 1. metoda znacznie mniej inwazyjna – minimalny ubytek kości, 2. zachowany zostaje anatomiczny układ kośćca, dzięki czemu siły i naprężenia w trakcie ruchu rozkładają się tak samo jak w zdrowym stawie, odtworzeniu ulega biomechanika stawu, 3. małe ryzyko obluzowania, 4. małe ryzyko zwichnięcia, 5. eliminacja problemu nierównej długości kończyn, 6. łatwa i bezpieczna możliwość rewizji.

Korzyści z punktu widzenia pacjenta:

1. duży zakres ruchów w stawie biodrowym, 2. znowu można uprawiać sport, 3. nie ma uczucia braku własnego stawu, 4. dobra stabilność ciała, 5. proteza standardowa zawsze jeszcze może być założona w przyszłości, 6. szybka rehabilitacja

Wady kapoplastyki:

1. Wymaga dobrej jakości kości chorego; nie może być stosowana w osteoporozie 2. Staw biodrowy a zwłaszcza głowa kości udowej nie mogą mieć znacznego stopnia destrukcji; torbieli, ubytków 3. Istnieje ryzyko powstania martwicy głowy kości udowej pod kapą i złamania szyjki kości udowej 4. W kapoplastyce podczas ruchu (chodzenia) dochodzi do tarcia powierzchni stawowych implantu, które są metalowe- powoduje to wzrost stężenia w organizmie jonów metali z których zbudowany jest implant, w rzadkich przypadkach może doprowadzić to powstania reakcji alergicznych 5. W kapoplastyce nie można wydłużyć kończyny jeśli jest to potrzebne u pacjenta 6. Z powodu zwiększonego poziomu metali w organizmie nie powinna być stosowana kapoplastyka u kobiet w okresie rozrodczym 7. W 10 letnich obserwacjach ryzyko powstania powikłań i konieczność wymiany implantu jest wyższe o kilka procent niż w totalnej endoprotezoplastyce stawu biodrowego

Nie można na razie powiedzieć czy kapoplastyka jest lepszym typem endoprotezy niż klasyczne implanty bezcementowe, z dłuższą przeżywalnością sztucznego stawu, gdyż w obserwacjach 8-10 letnich wyniki są obecnie podobne, a historia pokaże która metoda będzie miała lepsze wyniki przy dłuższym okresie obserwacji.

Obecnie stosowane endoprotezy bezcementowe mają ponad 20 letnie obserwacje i częstość obluzowań impalantów nie przekracza zwykle 5%. Autor wykonuje endoprotezoplastykę z wykorzystaniem każdego rodzaju przedstawionych tu implantów i jest zdania, że podstwą sukcesu jest odpowiedni dobór implantu dla każdego pacjenta.

BMHR – Birmingham Mid Head Resection

Jest to wariant pośredni endoprotezy stawu biodrowego między endoprotezą powierzchniową (kapoplastyką) a endoprotezą totalną. W metodzie tej resekuje się połowę głowy kości udowej, często zawierającej ubytki kostne lub wolne przestrzenie (cysty). Sam implant jest bezcementowy- zarówno panewka jak i kapa na głowę są mocowane na zasadach bezcementowych (pokryte są tytanem lub chydroxyapatytem). Pozostałe elementy tego implantu są zbliżone do kapoplastyki- artykulacja (rodzaj powierzchni trących) jest podobnie jak w kapoplastyce metal-metal. 1. Odcięcie szyjki kości udowej i frezowanie panewki w miednicy

Zabieg endoprotezoplastyki stawu biodrowego przeprowadza się najczęściej w znieczuleniu zewnątrzoponowym- bez narkozy. W dniu zabiegu chory otrzymuje osłonę antybiotykową oraz profilaktykę p-zakrzepową w postaci heparyny niskocząsteczkowej. Ze względu na utratę krwi w czasie zabiegu oraz w okresie okołooperacyjnym zwykle konieczne jest przetoczenie 2j krwi. Możliwe jest zastosowanie aparatu do autotransfuzji zwrotnej ( wykorzystanie własnej krwi pacjenta z drenażu pooperacyjnego ). Takie postępowanie pozwala na uniknięcie przetaczania obcej krwi. Niejednokrotnie w zabiegach endoprotezoplastyki stawów biodrowych wykorzystuje się nawigację komputerową. W 1 dobie po zabiegu stosowane są ćwiczenia izometryczne, oddechowe oraz próba pionizacji. Ćwiczenia są stopniowo rozszerzane, tak aby w 6-7 dobie rozpocząć chodzenie z lekkim obciążaniem operowanej kończyny dolnej.

You might be interested: Co Na Katar U Noworodków?

Klikając tu możesz samodzielnie przeprowadzić zabieg kapoplastyki.

Osłona antybiotykowa stosowana jest przez 3-4 dni po zabiegu, a profilaktyka p-zakrzepowa (pończochy elastyczne oraz heparyna niskocząsteczkowa ) przez 6 tygodni po zabiegu. W 7-13 dobie po zabiegu, po opanowaniu chodzenia za pomocą 2 kul łokciowych możliwe jest opuszczenie szpitala i dalsza kontynuacja ćwiczeń wg.

wzorów szpitalnych w warunkach domowych.

Po 6 tygodniach przy prawidłowym przebiegu rehabilitacji, prawidłowym obrazie radiologicznym można rozpocząć chodzenia za pomocą 1 kuli łokciowej Późniejsze zalecenia dostosowane są indywidualnie do każdego chorego i zależą od takich czynników jak: ogólna sprawność i wiek chorego, zajęcie procesem chorobowym innych stawów, waga ciała i inne.

Powikłania

Powikłania po endoprotezoplastyce stawu biodrowego na szczęście są rzadkie. Bardzo wiele zależy od doświadczenia operatora (autor wykonał około 1000 endoprotezoplastyk biodra), jakości kości chorego, stopnia zmian zwyrodnieniowych, trybu życia pacjenta po endoprotezoplastyce

Powikłania pooperacyjne wczesne:
- żylna choroba zatorowo-zakrzepowa (w profilaktyce stosowane są leki p-zakrzepowe i pończochy elastyczne)
- zatorowość płucna
- infekcja operowanego stawu ( ok.0.5%)
- nadmierne krwawienie
- powikłania anestezjologiczne
- porażenie n strzałkowego
- nierówna długość nóg po operacji- patrz system ILLC
- powikłania potransfuzyjne ( zredukowane do minimum przy zastosowaniu autotransfuzji )

Powikłania późne:
- obluzowanie implantu ( częstość występowania zależy od techniki operacyjnej, aktywności fizycznej chorego, wagi ciała, sposobu osadzenia oraz typu endoprotezy
- zakażenie z ognisk zakażenia w organizmie drogą krwiopochodną
- zużycie wkładki polietylenowej, która jest najsłabszym ogniwem endoprotezy
- zwichnięcie endoprotezy (predysponowani chorzy z nadwagą, osłabieniem siły mięśniowej i po powtórnej endoprotezoplastyce)
- skostnienia okołostawowe
- pęknięcie lub złamanie kości udowej
- dolegliwości bólowe
- uczulenia na metal lub hydroksyapatyt

Zasady postępowania chorego po endoprotezoplastyce stawu biodrowego: Pacjenci z wszczepioną endoprotezą powinni stosować się do następujących zaleceń: – w pierwszych tygodniach po zabiegu niewskazane jest leżenie na boku, zakładanie nogi na nogę, siadanie na niskich krzesłach, dźwiganie dużych ciężarów,nie należy korzystać z wanny- wskazane jest korzystanie z prysznica – wskazane jest przez pierwsze miesiące korzystanie z podwyższonej deski WC- wysokość łóżka należy tak dostosować, aby w siadzie stopy swobodnie dotykały podłogi – jeżeli zaistnieje konieczność schylenia się należy wykonywać to bardzo ostrożnie pamiętając o ugięciu kolan

-obuwie powinno być wygodne i stabilne z niewysokim obcasem

Generalna zasada po endprotezoplastyce stawu biodrowego to zachowanie zdrowego rozsądku i niedopuszczanie do nadmiernego przeciążania operowanego stawu. Zalecane są systematyczne ćwiczenia, spacery i pływanie.

W czasie pływania należy zwracać uwagę na spokojną i ostrożną pracę nóg. Jazda rowerem jest możliwa i dopuszczalna, najlepiej jednak jeździć na rowerze stacjonarnym, ze względu na niebezpieczeństwo upadku i innego urazu w terenie otwartym.

Dopuszczalna jest również jazda na nartach biegowych oraz zjazdy z łagodnych stoków, przy zachowaniu ostrożności i odpowiednich umiejętnościach. Możliwość korzystania z tego rodzaju aktywności ruchowej zależy oczywiście od ogólnej sprawności i umiejętności chorego.

Większą swobodę w doborze zajęć sportowych mają młodsi pacjenci po endoprotezoplastyce bezcementowej oraz po kapoplastyce.

Jaką endoprotezę wybrać?

Zestaw ćwiczeń po endoprotezie stawu biodrowego

Czy wiesz że możesz mieć wykonaną endoprotezę na NFZ ? Zapraszam do gabinetu

strona główna

strona główna

Endoprotezoplastyka stawu biodrowego i kolanowego

Na sukces leczenia operacyjnego wpływa wiele czynników. Ocena ogólnego stanu zdrowia jest warunkiem kwalifikacji pacjenta do zabiegu alloplastyki dużego stawu. Celem szczegółowych badań i konsultacji internistycznej jest:

określenie zdolności pacjenta do operacji
aktualizacja terapii schorzeń przewlekłych
wykrycie potencjalnych źródeł zakażeń.

Każda operacja obarczona jest ryzykiem powikłań. Powikłania śródoperacyjne to złamania kości udowej, uszkodzenia nerwów i naczyń krwionośnych, uszkodzenia mięśni.

Do wczesnych powikłań pooperacyjnych należą: zakażenia, zakrzepy i zatory, zwichnięcia i wczesne obluzowania endoprotez. Dlatego rutynowo stosujemy profilaktykę antybiotykową i przeciwzakrzepową.

Nadwaga, niehigieniczny tryb życia, nie stosowanie się chorego do zaleceń lekarskich mogą być istotną przyczyną zwichnięć lub obluzowań endoprotez. Zakrzepica może wystąpić w przypadku braku kontynuowania profilaktyki po wyjściu ze szpitala.

Niewyleczone ogniska zapalne mogą być przyczyna groźnego zakażenia okołoprotezowego. W okresie bardziej odległym od operacji przyczyną problemów może być uczulenie na składniki implantów. Wymaga ono reoperacji z zastosowaniem implantów antyalergicznych.

Pacjent przebywa w szpitalu około 7 dni. Operacja, po wykonaniu niezbędnych badań i przygotowań, przeprowadzana zostaje w drugiej dobie.

Rehabilitacja rozpoczyna się dzień po operacji i jest prowadzona dwa razy dziennie.

Chory opuszcza klinikę chodząc samodzielnie o kulach, także po schodach, po usunięciu szwów pooperacyjnych. Przez pierwsze dni w domu niezbędna jest opieka rodziny, kontynuowane są ćwiczenia i farmakoterapia zgodnie z zaleceniami opisanymi w karcie informacyjnej.

Po 6-8 tygodniach możliwa jest dalsza rehabilitacja ambulatoryjna lub szpitalna, ćwiczenia na rowerze lekarskim, pływanie, a po 8-12 tygodniu pełne obciążanie operowanej kończyny. Prowadzenie samochodu jest możliwe po okresie miesiąca od operacji.

ENDOPROTEZY STAWU BIODROWEGO

Bezcementowa endoprotezoplastyka trzpieniowa

W tym typie operacji resekuje się zniszczoną głowę kości udowej wraz z szyjką. Endoproteza składa się z czterech elementów: trzpienia, panewki, głowy i wkładu panewkowego. Do kanału szpikowego kości udowej wprowadza się implant udowy: trzpień endoprotezy, w miednicy osadza się implant panewkowy.

Obecnie stosujemy najnowsze implanty pokryte tytanem lub hydroxyapatytem. Głowa o średnicy 28 lub 32 mm, porcelanowa lub kobaltowo-molibdenowa. Wkład panewkowyz E-poly lub porcelany.

Endoproteza przeznaczona dla niemal każdego rodzaju zmian zwyrodnieniowych stawu biodrowego.
W okresie rehabilitacyjnym niezbędne jest poruszanie się o kulach łokciowych bez obciążania operowanej kończyny przez 2-3 mies.
Przynasadowa endoprotezoplastyka trzpieniowa

Trzpień przynasadowy jest krótszy od klasycznego. Zastosowanie trzpienia mikroplastycznego wymaga dobrego stanu tkanki kostnej przy nasady bliższej kości udowej. Korzyścią tego rozwiązania jest mniejsza penetracja kanału szpikowego i mniejszy zakres resekcji szyjki kości udowej.

Endoprotezoplastyka cementowa
Obecnie stosowana coraz rzadziej, przeznaczona jest dla osób z złą jakością kości (zaawansowana osteoporozą) w przypadkach niemożności uzyskania pierwotnej integracji implantów bezcementowych z kością.
Powierzchniowa endoprotezoplastyka stawu biodrowego – KAPOPLASTYKA

W tym typie operacji głowa i szyjka kości udowej nie ulegają resekcji. Zniszczone powierzchnie chorego stawu po minimalnej resekcji kostnej odtwarza się przy pomocy dwóch implantów pokrytych tytanem.

Pozwala to zachować parametry fizyczno – mechaniczne stawu takie jak wielkość panewki, głowy, szyjki oraz katów: szyjkowo – trzonowego i antetotorsji kości udowej. Miejsce i powierzchnia przenoszenia nacisku pozostają niezmienione.

Przedni, międzymięśniowy dostęp operacyjny oszczędza mięśnie okalające staw biodrowy i zmniejsza utratę krwi.

Ryzyko zwichnięcia stawu po tego typu operacji jest znacznie mniejsze w porównaniu z metodą tradycyjną, a zakres ruchomości jest większy.

Powierzchnie zewnętrzne implantów pokryte są tytanem lub hydroxyapatytem zaś wewnętrzne, ściśle dopasowane, materiałami o niskim stopniu ścieralności. Krótszy jest okres rehabilitacji, szybciej uzyskuje się pełną sprawność.

Warunkiem wykonania tego typu operacji jest dobry stan tkanki kostnej, który chirurg ocenia przede wszystkim w trakcie operacji.

Po operacji przez okres 2 miesięcy odciąża się operowaną kończynę. Ten typ operacji umożliwia powrót nie tylko do zajęć codziennych ale również do sportu.

ENDOPROTEZY STAWU KOLANOWEGO

Bezcementowa lub cementowa endoprotezoplastyka jednoprzedziałowa typu OXFORD

Wymiana dotyczy tylko jednego przedziału stawu kolanowego, w większości przyśrodkowego, bardzo rzadko bocznego. Implanty o powierzchniach tytanowych zastępują objęty zmianami zwyrodnieniowymi przedział stawu. Zachowane zostają więzadła krzyżowe i łąkotka nieoperowanego przedziału. Funkcję usuniętej łąkotki spełnia mobilna wkładka łąkotkowa zwiększająca ruchomość i elastyczność stawu.

Zaletą jest też mniejszy niż w alloplastyce dwuprzedziałowej zakres operacji i krótszy okres rehabilitacji. Do jednoprzedziałowych zaliczamy także endoprotezoplastykę stawu rzepkowo-udowego.

W listopadzie 2009 roku zastosowaliśmy jako pierwsi w Polsce z powodzeniem implanty bezcementowe w systemie Oxford.

Bezcementowa lub cementowa endoprotezoplastyka dwu – lub trójprzedziałowa

VANGUARD

W zaawansowanych zmianach zwyrodnieniowych całego stawu, gdzie wymiany wymagają przedziały przyśrodkowy, boczny a czasami także rzepkowo-udowy stosujemy w większości najnowsze implanty bezcementowe Vanguard z wkładką E-poly o ultra niskiej ścieralności.

15 maja 2010r. w Klinice Promienistej wykonywana została pierwsza w Polsce allopoplastyka stawu kolanowego projektowana komputerowo: Signature Vanguard

SIGNATURE

To endoprotezoplastyka stawu kolanowego zaplanowana i wykonana indywidualnie dla pacjenta. Operację poprzedza badanie MRI lub CT stawów: biodrowego, kolanowego i skokowego. Uzyskane obrazy są przesyłane drogą internetową do ośrodka Signature, Biomet USA. Tam na ich podstawie wykonywane są indywidualnie dla każdego pacjenta pozycjonery bloków resekcyjnych.

You might be interested: Kaszel palacza – jakie daje objawy? Jakie są sposoby na kaszel po papierosach?

Spełniają one rolę nawigacji, optymalnie wyznaczając wszystkie parametry operacji: zakresy i kąty resekcji kostnych, rozmiary implantów i sposób ich osadzenia. Zachowana zostaję prawidłowa oś mechaniczna kończyny. Operacja jest krótsza, utrata krwi, traumatyzacja kości udowej i ryzyko powikłań mniejsze, a wyniki funkcjonalne lepsze od uzyskiwanych metodą konwencjonalną.

NOTA PRAWNA Prezentowane strony mają charakter edukacyjny. Ogólne informacje na temat chorób i zasad postępowania w żadnym stopniu nie zastępują fachowej porady lekarskiej. Pomimo rygorystycznego przestrzegania ogólnie przyjętych zasad tworzenia serwisów medycznych ustalonych przez Health on the Net Foundation i weryfikacji prezentowanych treści przez uznane Autorytety medyczne, twórcy serwisu nie biorą żadnej odpowiedzialności, ani pośredniej ani bezpośredniej, za sposób wykorzystania i interpretowania informacji zawartych w serwisie.

Endoproteza powierzchniowa stawu biodrowego – Kapoplastyka

Styczeń 04, 2019

Kapoplastyka lub endoproteza powierzchniowa (ang. hip resurfacing) – nowoczesna metoda leczenia choroby zwyrodnieniowej stawu biodrowego polegająca na zaimplantowaniu sztucznych powierzchni stawowych. Jest to sposób leczenia przeznaczony dla ludzi młodych (z reguły poniżej 65. roku życia) i aktywnych. Warunkiem przeprowadzeniu zabiegu jest niewielka deformacja stawu oraz dobra jakość tkanki kostnej. Operacja jest alternatywą dla leczenia zachowawczego, całkowitej alloplastyki, endoprotezy z krótkim trzpieniem oraz osteotomii. Ostateczny wybór metody leczenia zależy od stanu ogólnego pacjenta, aktywności, wieku oraz preferencji i oczekiwań.

Rodzaje implantów

Wśród wielu systemów, różnych producentów, na wyróżnienie zasługują:

BHR – Birmingham Hip Resurfacing- najpopularniejsza operacja kapoplastyki, wykonywana od 1997 roku . Wśród współczesnych operacji kapoplastyki ma najdłuższą historię, więc także najdłuższy okres obserwacji osób po zabiegu.

BMHR – Birmingham Mid Head Resection, wszczepiana od 2003 roku, szczególnie zalecana dla chorych z deformacją głowy kości udowej z powodu martwicy lub złuszczenia głowy kości udowej, która jest usuwana w czasie operacji.

Ze względu na resekcje większej części kości udowej zakres zabiegu plasuje się pomiędzy endoprotzoplastyką powierzchniową, a implantacją protezy z krótkim trzpieniem.

Budowa wszczepu

Implant składa się z dwóch części. Pierwszy element stanowi panewka mocowana w loży powstałej po wyfrezowaniu anatomicznej panewki stawu biodrowego, drugi – kapa nakładana na odpowiednio przygotowaną głowę kości udowej. Obie części wykonane są z metalu o niskiej ścieralności.

Sztuczne panewki są mocowane w kości miednicznej bezcementowo, porowata powierzchnia kontaktująca się z kością ułatwia wgojenie. Kapa mocowana jest do kości udowej za pomocą cementu.

Połączenie metal-metal jest mniej podatne na zużycie od połączeń z użyciem polietylenu, typowych dla całkowitej endoprotezoplastyki.

Zalety endoprotezy powierzchniowej w stosunku do całkowitej alloplastyki

łatwość rewizji- możliwość wykonania całkowitej endoprotezoplastyki biodra, nawet bez wymiany panewki.
mniejsze ryzyko powikłań zaistniałych w wyniku ekranowania naprężeń (stress-shielding)
krótszy okres i lepszy przebieg rekonwalescencji
krótsza hospitalizacja,
mniejsze ryzyko powikłań zakrzepowo-zatorowych,
dłuższy przewidywany czas przeżycia implantu ( szacowany nawet na 30 lat)
mniejsze ryzyko zwichnięcia ( dzięki większej głowie)
mniejsze ryzyko powikłań zapalnych
mniejsze ryzyko obluzowania
większy zakres ruchu po operacji ( porównywalny uzyskuje się przy całkowitej alloplastyce biodra z użyciem dużej głowy)
uzyskanie warunków niemal identycznych z anatomicznymi, niezaburzony chód,
brak polietylenowej części panewki ( brak uwalniania drobin polietylenu)
znaczne zredukowanie ryzyka nierówności powstałej kończyn w wyniku zabiegu
sugeruje się większe możliwości, pod względem aktywności sportowej po zabiegu
część autorów sugeruje lepsze subiektywne odczucia pacjenta ( brak wrażenia obcości biodra) w wyniku dokładnego odtworzenia anatomii, mniejszej destrukcji kości i mniejszego implantu

Wady w stosunku do endoprotezy całkowitej

krótsze obserwacje długoterminowe w porównaniu z całkowita alloplastyką biodra
wymaga dużej biegłości od zespołu operacyjnego
ryzyko martwicy głowy kości udowej
ryzyko złamania szyjki kości udowej.
większe ilości uwalnianych jonów metalu ( ryzyko nadwrażliwości, niewskazane u kobiet w wieku rozrodczymi i chorych z niewydolnością nerek) – ostateczna ocena skutków wymaga dłuższej obserwacji
możliwa większa utrata tkanki kostnej kości miednicznej przy kapoplastyce w porównaniu z całkowita alloplastyką

Przygotowanie do zabiegu

Postępowanie przedoperacyjne jest identyczne jak przed operacją alloplastyki całkowitej

Przebieg operacji

Przebieg znieczulania i operacji jest bardzo zbliżony do alloplastyki całkowitej. Podstawową różnicą jest znacznie mniejsza ilość usuwanej tkanki kostnej z kości udowej. Nie odcina się szyjki i głowy, tylko część (BHR) lub całą głowę (BMHR).

Większość operacji wykonywanych jest w znieczuleniu regionalnym, choć możliwe jest także znieczulenie ogólne. Zabieg trwa zwykle w granicach od 1,5 do 3 godzin. Po uzyskaniu dostępu do kości chirurdzy usuwają część głowy kości udowej i w jej miejscu, za pomocą cementu mocują kapę.

Panewka stawu biodrowego rozwiercana jest za pomocą frezarki, następnie mocuje się w tak przygotowanej loży sztuczną panewkę. Operacje kończy wprowadzenie głowy do panewki, założenie drenażu i zaszycie powłok.

Po operacji pacjent pozostaje pod intensywnym nadzorem personelu, najczęściej na specjalnie wydzielonej sali pooperacyjnej. Dren usuwa się przeważnie dzień lub dwa po operacji, szwy należy ściągnąć 10-14 dni po zabiegu.

Wykonywane są kontrolne zdjęcia RTG, a pacjent pozostaje pod opieką poradni ortopedycznej. W okresie okołooperacyjnym i pooperacyjnym stosuje się profilaktykę żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej oraz profilaktycznie podaje antybiotyki.

Wskazania

choroba zwyrodnieniowa stawu biodrowego u aktywnych lub młodych pacjentów
pacjenci z chorobami neurologicznymi ( mniejsze ryzyko zwichnięcia)
pacjenci z niektórymi deformacjami bliższego końca kości udowej (kapoplastyka może stanowić leczenie z wyboru )

osteoporoza, niezadowalająca jakość tkanki kostnej
przewlekła choroba nerek
alergia na metale z których wykonany jest implant
deformacje panewki lub głowy kości udowej powstałe między innymi w wyniku jałowej martwicy głowy kości udowej, urazów, wrodzonych i rozwojowych deformacji ( wyjątek – BMHR)
duże cysty głowy lub szyjki kości udowej

Powikłania

pęknięcie implantu
zakażenia wczesne i późne
obluzowanie
złamanie szyjki kości udowej
martwica głowy kości udowej
reakcje nadwrażliwości na metal
żylna choroba zakrzepowo-zatorowa
uszkodzenie nerwów, naczyń
zwężenie szyjki kości udowej ( może skutkować złamaniem lub obluzowaniem implantu)
skostnienia heterotropowe
powikłania anestezjologiczne
powikłania potransfuzyjne
obniżenie ruchomości stawu

Rehabilitacja

Proces odzyskiwania sprawności przebiega bardzo podobnie jak w przypadku alloplastyki całkowitej, jednak zwykle postępuje szybciej i łatwiej. Tutaj dostępny jest poradnik postępowania po zabiegu endoprotezy. Wielu chorych wraca do aktywności sportowej, choć niezalecane są dyscypliny w których staw biodrowy narażony jest na duże obciążenia.

Autor: lek. ortopeda Michał Nowak

Chirurgia kolana, operacja kolana, artroskopia kolana Warszawa, kapoplastyka stawu kolanowego

Zmiany zwyrodnieniowe stawów kolanowych mogą dotyczyć Pacjentów w praktycznie każdym wieku. Najczęściej pojawiają się u osób pomiędzy 50. a 60. rokiem życia lub osób młodych, które wcześniej podczas np. aktywności fizycznej doznały urazu stawu kolanowego, zerwania wiązadeł, uszkodzeń łąkotek czy chrząstki stawowej.

Leczenie zmian zwyrodnieniowych jest tak naprawdę podyktowane „charakterem i oczekiwaniami” Pacjenta, który trafi do gabinetu lekarskiego na konsultacje – mówi lek. Michał Szyszka specjalista ortopedii i traumatologii narządu ruchu z Centrum Medycznego Gamma. – inne leczenie zaproponujemy Pacjentom młodym oraz aktywnym fizycznie, a zupełnie inne leczenie zastosujemy u osób starszych, gdzie ich głównym celem jest pozbycie się dolegliwości bólowych – dodaje.

Dzisiaj specjaliści zakresu ortopedii i traumatologii narządu ruchu posiadają różnoraki arsenał możliwości leczenia – od leczenia nieoperacyjnego, podawania leków, czynników wzrostu komórek macierzystych bezpośrednio do stawu kolanowego, aż po nowoczesne operacje kolana.

Nowocześnie i sprawnie fizycznie

Nowoczesne operacje kolana oszczędzające staw to tzw. – polegające na „remoncie” struktur stawu, czyli naprawie lub przeszczepie łąkotki, rekonstrukcji wiązadła krzyżowego czy chrząstki.

Główną zaletą zastosowania tej metody leczenia dla Pacjenta jest ocalenie własnego stawu oraz brak zaburzenia zmysłu czucia głębokiego w mięśniach i ścięgnach – mówi lek. Michał Szyszka. – Zawsze później w procesie leczenia pozostaje jednakowo lekarzowi oraz Pacjentowi drugie wyjście w postaci zaopatrzenia ostatecznego – podkreśla lek. Michał Szyszka.

Preserving surgery dedykowane jest szczególnie osobom, które mają duże oczekiwania względem swoich kolan oraz chcą pozostać aktywni fizycznie – dla których warto za wszelką cenę zachować własny staw.

JAK NOWOCZEŚNIE LECZYĆ DOLEGLIWOŚCI KOLANA

Leczenie nieoperacyjne

Kiedy poznamy już przyczynę dolegliwości naszego kolana od razu pojawia się pytanie – czy potrzebna jest operacja kolana?

Większość dolegliwości kolana nie wymaga leczenia operacyjnego, dlatego w dobrych ośrodkach ortopeda bardzo blisko współpracuje z zespołem doświadczonych fizjoterapeutów i USG m.in. podania osoczowych czynników wzrostu – mówi dr n. med. Paweł Adamczyk specjalista ortopedii i traumatologii narządu ruchu z Centrum Medycznego Gamma.

Niezwykle istotny jest przepływ informacji pomiędzy lekarzem kierującym na rehabilitację a fizjoterapeutą, ponieważ każdego Pacjenta trzeba traktować indywidualnie i w razie potrzeby elastycznie modyfikować terapię.

Warto podkreślić, że fizjoterapia to nie tylko leczenie, kiedy pojawi się ból. Kontakt z doświadczonym fizjoterapeutą jest niezwykle istotny, jako profilaktyka urazów np.

poprzez odpowiednie przygotowanie do sezonu narciarskiego czy przy powrocie do sportu po latach lub w celu redukcji masy ciała.

Niestety zbyt często myślimy o tym, kiedy już mleko się rozleje i dochodzi do powstania uszkodzenia kolana – mówi dr n. med. Paweł Adamczyk. – Planując leczenie operacyjne, warto również rozpocząć fizjoterapię wcześniej po to, żeby przygotować staw i mięśnie do operacji, zobaczyć pacjentów w różnych okresach po leczeniu operacyjnym. Pozwala to zmniejszyć niepokój Pacjenta, poznać realia oraz ćwiczenia pooperacyjne – dodaje.

Warto nadmienić o ortobiologii, czyli zdobyczach biologii w służbie medycyny. Te techniki mają zastosowanie zarówno w leczeniu świeżych urazów, jak i zmian wynikających z przeciążenia czy przewlekłego uszkodzenia. Mamy możliwość wpływania na proces gojenia tkanek poprzez użycie:

Koncentratu płytkopochodnych czynników wzrostu – białek, uzyskiwanych z ziarnistości zawartych w płytkach krwi pacjenta, wpływających na proces zapalny, a poprzez to na gojenie. Krew pobierana jest w gabinecie zabiegowym i kilkanaście minut później (tyle zajmuje przygotowanie preparatu) podawana najczęściej pod kontrolą USG lub w warunkach sali operacyjnej (jeśli jest to użycie w trakcie operacji).
„Komórki macierzyste” (mezenchymalne komórki wielopotencjalne, MSC) – pobierane z różnych tkanek (w Centrum Medycznym Gamma rutynowo pobieramy materiał z tkanki tłuszczowej lub szpiku kostnego). Ideą tego zabiegu jest dostarczenie w okolicę uszkodzonej tkanki komórek, które pomogą stworzyć bliznę lub regenerat dla tej tkanki. Ta metoda używana jest na szeroką skalę, jako jeden z elementów leczenia uszkodzeń chrząstki czy zaburzeń gojenia kości (np. stawy rzekome). Najczęściej podawane są w warunkach sali operacyjnej.
Wiskosuplementacji – podawane do stawów preparaty zwierające wysokie stężenie kwasu hialuronowego. Zabieg wpływa na poprawę ślizgu i przenoszenie obciążeń przez uszkodzoną chrząstkę oraz stan zapalny w zmienionym zwyrodnieniowo stawie. W praktyce oznacza to, że po kilku dniach po podaniu staw powinien w odczuwalny sposób lepiej pracować, przede wszystkim Pacjent powinien odczuwać mniejszy ból.

LECZENIE OPERACYJNE URAZÓW

Artroskopia kolana

Dzisiaj zdecydowaną większość uszkodzeń stawu kolanowego leczymy z użyciem artroskopu, czyli układu optycznego zakończonego kamerą – pozwalającą nam pod odpowiednim powiększeniem dokładnie obejrzeć staw od środka oraz kontrolować manewry, jakie wykonujemy.

Do podstawowej artroskopii kolana wystarczają dwa nacięcia skóry po ok. 5 mm. Śmiało, można te zabiegi określić operacjami przez „dziurkę od klucza”. Artroskopia kolana wskazana jest m.in. przy uszkodzeniu błony maziowej, łąkotek, chrząstki oraz rzepki.

Do zabiegu wskazaniem są złamania śródstawowe, infekcje stawu oraz zmiany występujące na skutek obciążeń lub nowotworów.

W ten sposób można m.in. zeszyć uszkodzoną łąkotkę lub usunąć uszkodzony fragment, naprawić uszkodzenie chrząstki czy zrekonstruować uszkodzone więzadło – mówi dr n. med. Paweł Adamczyk specjalista ortopedii i traumatologii narządu ruchu z Centrum Medycznego Gamma.

Złamanie

Jednym z częstszych wskazań do leczenia operacyjnego jest złamanie kości. W ciągu ostatnich lat coraz więcej złamań kwalifikujemy do leczenia operacyjnego, ponieważ tylko w ten sposób jesteśmy w stanie odtworzyć anatomię i funkcję kolana, a same operacje stają się coraz bardziej bezpieczne i skuteczne.

W przypadku kolana trzeba wspomnieć o złamaniach kompresyjnych (najczęściej kłykcia bocznego piszczeli), czyli takich, gdy podczas urazu twardszy kłykieć kości udowej wgniata – bardziej miękki kłykieć kości piszczelowej.

O takim typie złamania zawsze trzeba pomyśleć, gdy w zaaspirowanym podczas punkcji stawu płynie widać krople tłuszczu (ten tłuszcz pochodzi ze szpiku kostnego, który przez szczelinę złamania wlał się do jamy stawu), zdjęcie RTG często może nie wykazać złamania.

Koniecznie trzeba w takiej sytuacji wykonać badanie MRI lub CT. Czasem, gdy złamanie jest znacząco przemieszczone – wskazane jest leczenie operacyjne np. poprzez użycie specjalnego balonu wprowadzanego do kości piszczelowej pod złamanie.

Poprzez jego napełnienie podnosimy i korygujemy wgniecenie powierzchni stawowej. Następnie powstałą lożę wypełniamy specjalnym substytutem kostnym w formie pasty, który w ciągu kilku minut utwardza się, stabilizując złamanie.

Po kilku miesiącach przebudowuje się w pełni w prawidłową kość – mówi dr n. med. Paweł Adamczyk. – Odtworzenie powierzchni stawowej kontrolujemy artroskopem, najczęściej nie ma potrzeby użycia dodatkowych implantów do stabilizacji złamania – dodaje.

W większości pozostałych złamań, jeśli podjęta zostaje decyzja o leczeniu operacyjnym, to musimy użyć implantów do stabilizacji kości. W Centrum Medycznym Gamma używamy implantów światowych producentów wykonanych z tytanu, stali chirurgicznej oraz włókien węglowych, które są przejrzyste dla promieni , co pozwala dużo lepiej kontrolować postępy zrostu kostnego.

Najczęściej prawidłowo zespolone złamanie nie wymaga dodatkowego unieruchomienia w gipsie. Wiedząc, że właściwie i stabilnie zaopatrzyliśmy złamanie, możemy w drugim tygodniu po operacji (kiedy rana się wstępnie wygoi) rozpocząć proces fizjoterapii.

Takie postępowanie powoduje, że zaniki mięśni są możliwie małe, nie powstają zrosty i przykurcze mogące ograniczać zakres ruchomości kolana – mówi dr n. med. Paweł Adamczyk. – Jednym słowem można możliwie szybko wrócić do normalnej aktywności – dodaje.

Leczenie operacyjne niestabilności kolana

Podstawą leczenia operacyjnego niestabilności kolana jest dobra diagnostyka, czyli badania zlecone przez doktora jak: RTG, MRI lub CT. Tylko to pozwala lekarzowi starannie zaplanować wspólnie z Pacjentem podczas konsultacji dalszy proces leczenia.

Najczęściej dochodzi do uszkodzenia więzadła krzyżowego przedniego, ale bardzo często jest to uraz złożony z dodatkowymi uszkodzeniami łąkotek, chrząstki oraz innych więzadeł. Warto podkreślić, że nieleczona niestabilność kolana po pewnym czasie doprowadzi do wtórnych uszkodzeń chrząstki i łąkotek.

Techniki stosowane w Centrum Medycznym Gamma w Warszawie pozwalają (po izolowanej naprawie więzadła krzyżowego przedniego) na pozbycie się ortezy już w 4 tyg. po zabiegu.

Rehabilitację Pacjent zaczyna już w drugim tygodniu po zabiegu, podobnie jak stopniowe obciążanie operowanej kończyny – mówi dr n. med. Paweł Adamczyk. – W CM Gamma do stabilizacji przeszczepu więzadła używane są wyłącznie sprawdzone implanty wiodących światowych producentów – dodaje.

LECZENIE OPERACYJNE USZKODZEŃ PRZEWLEKŁYCH

Uszkodzenia chrząstki

Na tym polu w ostatnich kilku latach doszło do olbrzymiego postępu. Obecnie przy użyciu technik małoinwazyjnych można wykonać rozległą naprawę chrząstki stawowej z zastosowaniem tzw.

„komórek macierzystych”(mezenchymalne komórki wielopotencjalne, MSC) i nowoczesnych membran kolagenowych – materiału, w którym zagnieżdżą się komórki MSC, by z czasem go przebudować w bliznę chrzęstną.

Istnieją jednak sytuacje, w których nadal trzeba wykonywać zabiegi „na otwarto” zarówno z użyciem membran kolagenowych. Kiedy uszkodzenie chrząstki lub łąkotki w kolanie wynika z nieprawidłowej osi kończyny (np.

szpotawości, czyli „nóg na beczce prostowanych”) podstawą leczenia jest korekcja osi kończyny. Efekt ten uzyskujemy przez osteotomie – zabiegi przecięcia kości i zespolenia ich, z użyciem nowoczesnych dedykowanych implantów w odpowiednim ustawieniu.

Brzmi niepokojąco, ale wbrew pozorom nie należy się obawiać tego typu interwencji – mówi dr n. med. Paweł Adamczyk, specjalista ortopedii i traumatologii narządu ruchu z Centrum Medycznego Gamma. – Służą one przecież temu, aby zatrzymać dalszą destrukcję stawu, czyli uniknąć protezy całkowitej stawu – dodaje.

Endoprotezoplastyka

W sytuacji, gdy pozostałe metody zawiodą lub zmiany zwyrodnieniowe są już zbyt zaawansowane, trzeba rozważyć wykonanie endoprotezoplastyki. Podstawowym wskazaniem są dolegliwości bólowe i ograniczenie zakresu ruchomości stawu (a nie obraz RTG).

Najważniejsze są dolegliwości odczuwane przez Pacjenta a nie książkowe wskazania na podstawie obrazów RTG– podkreśla dr n. med. Paweł Adamczyk.

W Centrum Medycznym Gamma używamy zawsze implantów wiodących firm dobieranych indywidualnie dla każdego Pacjenta. Obecnie światowym standardem operacja kolana z wykorzystaniem wykonanych przed operacją przymiarów (ma podstawie badania CT lub MRI oraz informacji od operującego chirurga).

Są to protezy „szyte na miarę”, co pozwala skrócić operację i uniknąć kilku pułapek śródoperacyjnych– mówi dr n. med. Paweł Adamczyk.

Centrum Medyczne Gamma posiada zwalidowany aparat MRI dla dwóch wiodących amerykańskich producentów endoprotez oraz duże operacyjne doświadczenie w ich zastosowaniu.

Kapoplastyka stawu kolanowego

Przeprowadzana w naszym Centrum jest kapoplastyka stawu kolanowego polegająca na zastąpieniu usuniętych powierzchni stawowych implantem. Najczęstszym wskazaniem do wykonania zabiegu jest postępująca choroba zwyrodnieniowa stawu, której towarzyszy ból uniemożliwiający normalne funkcjonowanie.