Chcesz mieć wykonany masaż klasyczny lub już dostałeś skierowanie na ten zabieg? Nie wiesz gdzie się zgłosić oraz ile będziesz musiał czekać na swoją kolej? A może zamierzasz wykonać go prywatnie i zastanawiasz się jak kształtują się ceny? Musisz nastawić się na długie oczekiwanie w kolejce jeżeli zdecydujesz się na skorzystanie z masażu w ramach NFZ. Z racji swojej popularności, terminy na zabieg są odległe. Zapoznaj się z artykułem i dowiedz się gdzie można go wykonać i jak skrócić czas oczekiwania.
Skierowanie na masaż klasyczny- czy potrzebne?
Na masaż klasyczny wymagane jest skierowanie, które w zależności od schorzenia wystawiają lekarze różnych specjalizacji, posiadający umowy z NFZ. Jeżeli problemy pacjenta nie wynikają z wad postawy, to lekarz rodzinny (POZ) również może skierować nas na ten zabieg.
Jeśli natomiast lekarz podstawowej opieki zdrowotnej uzna, że wskazania do wykonania serii zabiegów wynikają z wad postawy, to najpierw skieruje go do specjalisty.
Zwykle jest to lekarz rehabilitacji medycznej, rehabilitacji ogólnej, chirurgii ortopedycznej lub ortopedii i traumatologii narządu ruchu.
Jak długo ważne jest skierowanie na masaż klasyczny?
Bez względu na to, jaki lekarz wystawia skierowanie, ważne jest ono przez 30 dni od daty wystawienia. Termin rozpoczęcia masażu może być późniejszy, ale 30 dni to okres, w którym pacjent musi zapisać na zabieg czyli zarejestrować w konkretnej placówce skierowanie.
Na ile masaży lekarz może wypisać skierowanie?
Lekarz kierujący na masaż może wypełnić skierowanie od razu na 2 cykle, jeżeli widzi taką konieczność. Jeden cykl rehabilitacyjny trwa 10 dni. NFZ nie wyznaczył limitów przypadających na 1 pacjenta, dlatego w ciągu roku można skorzystać z masaży wielokrotnie. Utrudnieniem może być jednak brak miejsc w pracowniach rehabilitacyjnych.
W jakich placówkach można skorzystać z masażu?
Masaże mogą być wykonywane np. w rejonowych przychodniach – przeważnie w gabinetach rehabilitacji.
Z masażu można także skorzystać na oddziale dziennym, w dziale/pracowni fizjoterapii – w przychodniach rehabilitacyjnych, w specjalistycznych centrach pielęgnacyjno-rehabilitacyjnych, w uzdrowiskach lub w ośrodkach rehabilitacyjnych.
Istnieją także prywatne gabinety masażu leczniczego, gdzie masaż wykonywany jest na miejscu lub z dojazdem do pacjenta. Pacjent sam wybiera sobie placówkę, w której chce skorzystać z tego zabiegu. Listę dostępnych działów/pracowni fizjoterapii w swoim mieście możesz znaleźć na naszej stronie www.medinfo.pl.
Ile czasu trzeba czekać na masaż klasyczny na NFZ?
Czas oczekiwania na masaż klasyczny zależy od tego w jakim okresie roku (na początku, w połowie lub pod koniec) zapisujemy się na ten zabieg.
Na koniec i początek roku terminy zwykle są krótsze ponieważ od nowego roku przychodnie podpisują nowe kontrakty z NFZ na świadczenia w tym zabiegi fizjoterapeutyczne.
W tym okresie średnio na masaż klasyczny czeka się od miesiąca do pół roku w przypadku większych miejscowości. W połowie roku czas oczekiwania znacznie się wydłuża – w niektórych placówkach terminy są wyczerpane w innych sięgają od 9 miesięcy do roku.
Warto jednak poświęcić chwilę czasu i zadzwonić do wielu placówek, które udzielają świadczeń w zakresie rehabilitacji ponieważ czas oczekiwania w poszczególnych pracowniach znacząco się różni- zdarza się, że nawet o kilka miesięcy.
Długi czas oczekiwania wynika z faktu, iż masaż jest często zalecanym i popularnym zabiegiem wypisywanym przez lekarzy.
Kolejnym powodem wydłużonego czasu oczekiwania jest to, że zazwyczaj w pracowni fizjoterapii pracuje jeden masażysta, a czas przeznaczony na masaż klasyczny częściowy to minimum 20 minut na jednego pacjenta, w tym minimum 15 minut czynnego masażu.
Dlatego też, liczba przyjętych w ciągu dnia pacjentów, u których wykonuje się masaż jest znacznie mniejsza niżeli ma to miejsce w przypadku innych zabiegów, które można wykonać u wielu osób jednocześnie.
Ile kosztuje masaż klasyczny wykonany prywatnie?
Masaż klasyczny to zabieg nienależący do najtańszych. Cena zabiegu uzależniona jest od miejsca gdzie jest wykonywany (zwykle chodzi o renomę placówki) a także od specjalisty, który przeprowadza masaż (jego doświadczenia, posiadanych kwalifikacji, kursów).
Ceny zależą także od miasta – w mniejszych miejscowościach ceny są niższe, natomiast w większych znacznie wzrastają. Dodatkowe kryteria to czas trwania zabiegu – im dłuższy, tym cena wyższa oraz obszar objęty zabiegiem- może to być masaż całościowy lub częściowy.
Jeśli chodzi o masaże wykonywane w ramach wizyt domowych doliczana jest dodatkowa opłata za dojazd, ustalana indywidulanie w zależności od odległości jaką musi pokonać specjalista. Niektóre gabinety masażu oferują dojazd do pacjenta gratis na terenie całego miasta.
Ceny masaży są bardzo zróżnicowane ze względu na podane kryteria. Dla przykładu za masaż częściowy 30-sto minutowy trzeba zapłacić od 30 do 80 zł. W przypadku masaży całościowych kwotę należy podwoić.
To z jakimi kosztami będziemy musieli się liczyć zależy od tego jaka część ciała ma zostać poddana zabiegowi oraz jak długo ma on trwać.Jeśli zdecydujemy się na opcję prywatną warto wykupić zabiegi w pakiecie, np.
10 serii, dzięki czemu można uzyskać kilkudziesięcioprocentowy rabat na wykupione zabiegi.
Wskazania i przeciwwskazania do masażu klasycznego
Wskazania do masażu klasycznego to:
- napięcia, przykurcze i bóle mięśniowe,
- bóle kręgosłupa różnego pochodzenia (zmiany przeciążeniowe i zwyrodnieniowe kręgosłupa, skoliozy, dyskopatie, kręgozmyki, rwy kulszowe, zmniejszenie albo pogłębienie lordozy i kifozy, reumatoidalne zapalenie stawów kręgosłupa – RZSK, choroba Schauermana),
- zmniejszona ruchomość w stawach i ich bóle,
- osłabienie i zanik mięśni,
- niewydolność krążenia obwodowego,
- porażenia,
- niedowłady,
- przewlekłe zapalenia nerwów i splotów nerwowych,
- uszkodzenia rdzenia kręgowego i nerwów obwodowych,
- powysiłkowe zmęczenie mięśni.
Ogólne przeciwwskazania do przeprowadzenia każdego masażu, także klasycznego to:
- nieuregulowane nadciśnienie (aczkolwiek leczone i wyrównane nadciśnienie nie jest przeciwskazaniem),
- wszelkie ostre stany zapalne,
- choroby zakaźne,
- gorączka (powyżej 38 stopni),
- żylaki,
- zapalenia żył,
- nowotwory,
- schorzenia dermatologiczne skóry (stany zapalne skóry i owrzodzenia, pęcherze, trądzik, ropień, wypryski),
- miażdżyca,
- wady serca,
- krwotoki albo możliwość ich wystąpienia, krwawienia,
- wczesne stany po złamaniu kończyn.
Korzyści wynikające z masażu
Masaż klasyczny pozytywnie wpływa na kości, pomaga utrzymać elastyczność i ruchomość stawów, jak również zwiększa wagę, objętość i spoistość kości. Dzięki masażowi zwiększa się wytrzymałość i rozciągliwość wiązadeł, ścięgien i zarazem stopień ruchomości stawu. Pod jego wpływem szybciej przywracana jest zdolność stawów do pracy, a niebezpieczeństwo kontuzji jest zmniejszone do minimum.
Stan skóry także ulega poprawie, ponieważ staje się elastyczna, jędrna i lepiej odżywiona. W czasie masażu usuwane są ze skóry obumarłe komórki naskórka. Masaż ułatwia także oddychanie skórne, pozwala zapobiec odleżynom, ponadto jest pomocny w walce z nadmiarem tkanki tłuszczowej.
Masaż wpływa zbawiennie na cały nasz organizm: przeciwdziała zakrzepom, przyśpiesza krążenie krwi, wspomaga dotlenienie tkanek oraz zwiększa tempo przemiany materii. Poprawia także elastyczność mięśni.
Pod wpływem masażu do tkanki mięśniowej dostarczane są substancje odżywcze i tlen. Powiększa on zdolność mięśni do pracy oraz pomaga zapobiec kontuzjom i jest dobrym przygotowaniem do wysiłku.
Masaż aktywuje włókna mięśniowe do skurczu i podnosi ich napięcie, co zapobiega zanikom mięśniowym.
Jakie wyróżniamy rodzaje masaży?
Masaż klasyczny
Masaż klasyczny ma relaksacyjny i zdrowotny wpływ na organizm człowieka i jest podstawowym zabiegiem odnowy biologicznej. Ulepsza on krążenie i przepływ limfy, pomaga w rozluźnieniu mięśni, polepsza przemianę materii oraz usprawnia funkcje układu oddechowego, nerwowego czy pokarmowego.
Najczęściej wykorzystywane techniki w masażu klasycznym to głaskanie, rozcieranie, wyciskanie, ugniatanie, uderzanie (oklepywanie), wibracje. Masaż klasyczny może być częściowy, gdzie masowany jest tylko wybrany przez osobę obszar ciała, np. sam kark i plecy albo nogi.
Może być też całościowy, gdzie masowane są kończyny górne i dolne, kark i plecy, klatka piersiowa i brzuch. Masaż trwa od 30 minut do 1,5 godziny.
Masaż sportowy
Masaż sportowy jest podobny w technikach do masażu leczniczego, aczkolwiek jest wykonywany zdecydowanie energiczniej oraz z większą intensywnością.
Zabieg ten można stosować bezpośrednio po wysiłku sportowym (eliminacja zakwasów) albo przed zawodami lub treningiem (w celu wzmocnienia mięśni i ich mobilizacji oraz przygotowania do intensywnego wysiłku fizycznego).
Z masażu sportowego korzysta się także w celu: przyspieszenia krążenia krwi, rozgrzania mięśni, ich rozluźnienia i relaksacji oraz w celu uniknięcia urazów.
Masaż leczniczy kręgosłupa
Masaż kręgosłupa i całego grzbietu obejmuje masaż karku, pleców oraz szyi. Masaż kręgosłupa to jedna z form masażu leczniczego, ale też doskonały relaks od wszelkich napięć i blokad spowodowanych stresem.
Do najczęstszych przyczyn bólu kręgosłupa i pleców należą: siedzący tryb pracy, codzienny stres, nadmierne przeciążenie kręgosłupa noszeniem dzieci na rękach, długie godziny przed komputerem czy długa jazda samochodem. Podczas nasilonego napięcia mięśni przykręgowych dochodzi do niedokrwienia kręgów, co może wywołać obniżenie się wysokości kręgów i ucisk na zwój nerwowy.
Aby utrzymać kręgosłup w prawidłowej pozycji i zapobiegać jego skrzywieniom można stosować masaż kręgosłupa, który powoduje rozluźnienie mięśni przykręgowych oraz przywrócenie ich prawidłowego napięcia.
Masaż relaksacyjny
Masaż relaksacyjny bazuje na technikach masażu klasycznego, jego zadaniem jest maksymalne rozluźnienie napiętych mięśni. Dzięki odpowiedniemu dobraniu szybkości, tempa i siły pozwala na osiągnięcie rozluźnienia zarówno fizycznego, jak i psychicznego.
Podczas masażu zazwyczaj stosowane są olejki zapachowe, aromatyczne świece i relaksująca muzyka, które wpływają kojąco na zmysły człowieka. Masaż relaksacyjny odpręża zmęczone mięśnie i niweluje skutki stresu. Pomaga zachować równowagę umysł – ciało oraz jest oddechem dla duszy.
Z tego rodzaju masażu powinny skorzystać osoby potrzebujące rozluźnienia, żyjące w stresie oraz dbające o profilaktykę zdrowia. Częstotliwość korzystania z masażu relaksacyjnego uzależniona jest od indywidualnych upodobań.
Masaż wyszczuplający (antycellulitowy)
Masaż wyszczuplający polega na użyciu odpowiednich technik masażu, olejków i kremów powodujących efekt modelujący i wyszczuplający sylwetkę. Ten rodzaj masażu wykorzystuje się także podczas walki z cellulitem.
Masaż działa na tkankę podskórną, eliminując szkodliwe produkty przemiany materii oraz złogi toksyn, pobudzając prawidłowe funkcjonowanie organizmu i ograniczając zastoje limfatyczne. Dzięki temu przepływ krwi w naczyniach włosowatych jest lepszy, co prowadzi do poprawy estetyki skóry.
Staje się ona gładsza, sprężysta i bardziej napięta, komórki są lepiej odżywione i dotlenione. Masaż może przyspieszyć cały proces związany z odchudzaniem, ale nie zastąpi wykonywania ćwiczeń fizycznych i przestrzegania odpowiedniej diety. Masaż dobierany jest indywidualnie do potrzeb skóry osoby.
Dla skutecznego efektu zalecane jest wykonanie minimum 2 zabiegów w tygodniu w serii 6-10 zabiegów.
Autor: Joanna Czekańska, Doradca Medyczny
Zachęcamy również do zadawania pytań i komentowania na forum.
Masaż leczniczy kręgosłupa
Masaż leczniczy jest masażem łączącym techniki masażu klasycznego, masażu tkanek głębokich, masażu funkcyjnego i poprzecznego, które są dobierane indywidualnie w zależności od problemu pacjenta. Masaż ten oddziałuje na skórę, tkankę podskórną, mięśnie, stawy i więzadła, wpływa także na układ krążenia, układ nerwowy, układ hormonalny oraz pośrednio na pracę narządów wewnętrznych. Łagodzi napięcia i bóle mięśniowe, odżywia skórę, zwiększa elastyczność i sprężystość mięśni. Masaż ten leczy i zapobiega wielu chorobom.
Masaż leczniczy kręgosłupa i pleców obejmuje masaż całego kręgosłupa, mięśni pleców, mięśni karku i mięśni szyi. Masaż kręgosłupa powoduje rozluźnienie mięśni przykręgosłupowych i przywrócenie ich prawidłowego napięcia, dzięki czemu utrzymują kręgosłup w prawidłowej pozycji i zapobiegają jego skrzywieniom.
Podczas masażu kręgosłupa pobudzone zostają również punkty bioaktywne. Regularne serie masaży kręgosłupa, pleców i karku sprawiają, iż można osiągnąć znaczną poprawę zdrowia lub wręcz całkowite wyleczenie. W przypadku drobnej kontuzji czy krótkotrwałego bólu masaż klasyczny może być wykonywany jednostkowo, tzn.
1-3 razy w tygodniu, aż do ustąpienia bólu. Natomiast w przypadku stanów zapalnych, przewlekłych schorzeń oraz rehabilitacji masaż klasyczny o charakterze leczniczym powinien być wykonany w serii, bo tylko wtedy można oczekiwać optymalnego działania leczniczego.
Podstawowa seria masażu klasycznego o charakterze leczniczym składa się z 10 zabiegów, wykonywanych codziennie lub co 2-3 dni.
Bóle kręgosłupa i bóle pleców, z wyjątkiem nagłych urazów, powstają powoli i mają charakter przewlekły.
Wcześniejsze skrzywienia kręgosłupa, niewyleczone kontuzje, codzienny stres, siedzący tryb pracy, długie godziny przed komputerem, długa jazda samochodem, przeciążanie kręgosłupa dźwiganiem dużych ciężarów, częste noszenie dzieci na rękach oraz brak regularnej aktywności sportowej należą do najczęstszych przyczyn bólów kręgosłupa i bólów pleców. Masaż kręgosłupa i pleców to nie tylko jedna z form masażu leczniczego, ale także doskonały relaks, który uwalnia od wszelkich blokad i napięć spowodowanych stresem.
Korzyści terapii leczniczej kręgosłupa:
- Obniża napięcie mięśniowe, dzięki czemu mięśnie ulegną rozluźnieniu i przestają boleć.
- Poprawia wytrzymałość i gotowość do pracy zmęczonego mięśnia, w wyniku czego już po 5 minutowym masażu jego zdolność do pracy wzrasta 3-5 krotnie.
- Działa przeciwbólowo, co pozwala zapomnieć o dolegliwościach.
- Poprawia krążenie krwi, co nie tylko zapewnia lepszą pracę serca oraz poprawę ciśnienia krwi, ale też odżywia i rozluźnia spięte mięśnie, dostarczając im tlenu i substancji odżywczych oraz usuwając z nich zbędne produkty przemiany materii.
- Rozluźnia, dzięki czemu można pozbyć się bólu, odstresować, a co za tym idzie poczuć się dużo lepiej.
- Poprawia jędrność i elastyczność mięśni.
- Odżywia tkanki, poprzez lepsze zaopatrywanie w tlen i substancje odżywcze, co zapewnia ich szybszą regenerację i odbudowę uszkodzonych struktur.
- Zmniejsza przykurcze, co zwiększa zakres ruchu przykurczonych mięśni i pozwala na łatwiejsze wykonywanie różnych czynności bez odczuwania bólu.
- Rozszerza naczynia krwionośne, powodując rozgrzanie tkanki mięśniowej.
- Relaksuje i odpręża, w wyniku czego można się odstresować i uzyskać utraconą równowagę mięśniowo-nerwową i psychiczną.
- Zapobiega zanikom mięśniowym, dzięki czemu nie traci się siły i masy mięśniowej (np. wskutek wypadku, porażeń itd.).
- Poprawia ruchomość w stawach kręgosłupa, co pozwala na większy i łatwiejszy ruch w stawach, kiedy ogranicza to ból i napięte mięśnie.
- Przyspiesza rehabilitację, dzięki czemu można szybciej powrócić do zdrowia, pracy i wykonywania ulubionych czynności.
- Przyspiesza przemianę materii, dzięki czemu poprzez lepsze ukrwienie w znacznym stopniu poprawia trawienie i przyswajanie substancji odżywczych, a także przyspiesza wydalanie z przewodu pokarmowego produktów niestrawionych.
Wskazania:
- praca siedząca, praca przed komputerem
- ból w wyniku jeżdżenia samochodem
- zmiany zwyrodnieniowe (kręgów, krążków międzykręgowych – dysków, stawów kręgosłupa)
- dyskopatia (schorzenia krążka międzykręgowego)
- wypadnięcie „dysku” (przepuklina jądra miażdżystego)
- zmiany przeciążeniowe
- ból i sztywność odcinka lędźwiowego
- ból i sztywność krzyża
- bóle szyi, karku i głowy
- ból odcinka piersiowego, bóle międzyłopatkowe
- rwa kulszowa (ból promieniujący z okolicy lędźwiowej do pośladka, tylnej powierzchni uda lub do łydki albo stopy)
- rwa barkowa – ramienna (ból promieniujący wzdłuż kończyny górnej do palców ręki)
- spięte mięśnie pleców, przykurcze mięśniowe
- ból kręgosłupa lędźwiowego spowodowany dłuższym siedzeniem (przy komputerze, przed telewizorem itp.)
- ból korzeniowy, zapalenie korzonków, korzonki (ucisk na korzenie nerwowe)
- zablokowanie stawów
- ograniczenie ruchomości w stawach kręgosłupa
- poranny ból i sztywność po wstaniu z łóżka
- drętwienie, mrowienie palców rąk, kończyn górnych i dolnych
- ból nasilający się podczas podnoszenia i przenoszeniem rozmaitych przedmiotów
- skolioza (boczne skrzywienie kręgosłupa)
- pogłębienie bądź zmniejszenie naturalnych krzywizn kręgosłupa (lordozy i kifozy)
- nieprawidłowa postawa
- ból kręgosłupa po dłuższym staniu w jednym miejscu
- ból po wysiłku fizycznym (mikrourazy – popularnie zwane „zakwasami”)
- ból po długotrwałym wykonywaniu tej samej czynności
- urazy nabyte podczas uprawiania sportu (np. naciągnięcie mięśni, przebyte urazy kręgosłupa)
- ból przy schylaniu się, skrętach ciała itd.
- urazy rdzenia kręgowego
- mechaniczne uszkodzenie kręgosłupa (np. po wypadku)
Masaż tkanek głębokich
Czerwiec 18, 2018
Masaż tkanek głębokich zwany też masażem głębokim opiera się na warstwowej pracy tkankowej, prowadzącej do uwolnienia (rozluźnienia) utrzymujących się nieprawidłowych napięć w ciele człowieka. Metoda pozwala w sposób energooszczędny i bardzo skuteczny wpłynąć na stan napięcia mięśniowego i powięziowego przy dysfunkcjach narządu ruchu i wadach postawy. Jako narzędzia pracy stosuje się głównie palce, kostki palców, pieści, przedramię i łokieć. Masaż głęboki bardzo często rozumiany jest w sposób błędny i utożsamiany z silną oraz bolesną pracą na mięśniach. W rzeczywistości metoda nie wiąże się z wywieraniem mocnego nacisku na tkanki, nie wymaga od terapeuty dużej siły, natomiast może być delikatna i łagodna. Każdy ruch wykonywany jest bardzo powoli, z ogromną precyzją i odpowiednio dobraną siła nacisku. Masaż tkanek głębokich jest bardzo skuteczny i efektywny, a jego rezultaty zauważalne są już po krótkiej sesji.
Cel zabiegu
W pracy na tkankach głębokich podstawowym celem nie jest przyjemność, lecz zmiana struktury i ruchomości tkanek. Praca jest bardzo powolna i dokładna, co daje czas na fizjologiczna odpowiedź tkanki i jej przystosowanie do nowych warunków.
Długotrwałe korzyści płynące z masażu jak: zmniejszenie bólu, zwiększenie zakresów ruchu i stopnia rozluźnienia mięśni, poprawa postawy ciała, zwiększenie gibkości i jakości ruchu sprawiają, że techniki masażu tkanek głębokich są jedną z najbardziej cenionych metod walki z nieprawidłowymi wzorcami napięć w ciele człowieka.
Charakterystyka
- Masaż tkanek głębokich nie jest zabiegiem twardym, mocnym i bolesnym.
- Do masażu stosuje się znikomą ilość środka poślizgowego lub wcale, gdyż jego nadmierna ilość zaburza dokładną palpację tkanek.
- Tempo masażu jest bardzo wolne. Zapobiega to bólowi oraz obronnemu napięciu mięśni przy głębokich ruchach.
- Stosuje się nacisk skośny. Pozwala to na rozciąganie tkanki, a nie jej ściskanie.
- Istotna jest praca zarówno na brzuścach mięśniowych, jak i na ścięgnach.
- Każdorazowo należy określić obszar wymagający największej pracy. Wybrane techniki terapeutyczne powinny skupiać się na wcześniej ustalonym celu.
- Masaż tkanek głębokich stosuje się w połączeniu z innymi technikami rozluźniającymi mięśnie.
- Do masażu używa się palców, kostek, pięści, łokcia i przedramienia
- Zabieg nie powinien powodować bólu. Napinanie mięśni podczas masażu świadczy o zbyt intensywnej pracy.
- Czas trwania masażu jest trudny do określenia i zależy od obszaru poddawanego zabiegowi oraz tempa fizjologicznej odpowiedzi tkanek (rozluźnienie).
- Następnego dnia po zabiegu pacjent może odczuwać pogorszenie stanu zdrowia, kolejne dni przynoszą zdecydowaną poprawę.
Wskazania
Zastosowanie masażu tkanek głębokich jest bardzo rozległe. Szczególnie polecany w przypadku powszechnych dolegliwości i urazów takich jak:
- przewlekły ból mięśniowy
- zmniejszona ruchomość stawów
- przykurcz ścięgien i mięśni
- zapalenie rozścięgna podeszwowego
- rwa kulszowa
- łokieć tenisisty, golfisty
- zespół bólowy kręgosłupa
- rwa barkowa
- napięciowe bóle głowy
- wady postawy
Przeciwwskazania
- ostre stany zapalne stawów i ścięgien
- stany chorobowe przebiegające z wysoką temperaturą ciała
- przerwanie ciągłości skóry
- krwotoki lub możliwość ich wystąpienia
- zmiany dermatologiczne
- świeże zakrzepy
- tętniaki
- nowotwory
Niektóre z wymienionych przeciwwskazań są tak zwanymi przeciwwskazaniami względnymi. Oznacza to, że w przypadku ich wystąpienia jest możliwość przeprowadzenia sesji masażu, natomiast zalecana jest szczególna ostrożność. W przypadku wątpliwości, co do możliwości korzystania z zabiegu na skutek występujących problemów zdrowotnych należy skonsultować się z lekarzem prowadzącym. Każdy fizjoterapeuta/masażysta powinien przed masażem przeprowadzić szczegółowy wywiad w celu wykluczenia ewentualnych przeciwwskazań.
Jak przygotować się do masażu
- Najpóźniej godzinę przed zabiegiem należy zjeść lekki posiłek. Przepełniony żołądek będzie wiązać się z dyskomfortem szczególnie podczas pracy z powłokami brzusznymi lub w leżeniu na brzuchu. Uczucie głodu również może być uciążliwe.
- W dzień zabiegu nie jest wskazane spożywanie alkoholu.
- W celach higienicznych, jak i w celu usunięcia środków nawilżających jak balsamy lub oliwki przed masażem zaleca się wziąć ciepłą kąpiel lub prysznic.
- Ubiór jest dowolny, jednak w celach większej wygody polecany jest luźny, niekrępujący ruchów strój.
- Podczas pracy w rejonie górnych pleców należy zadbać o dokładne spięcie włosów.
- W zależności od opracowywanego obszaru ciała zaleca się zdjęcie biżuterii ( łańcuszki, zegarki, pierścionki)
- Przed masażem należy odkryć część ciała poddawaną zabiegowi, nie ma konieczności całkowitego rozbierania.
- Przed masażem fizjoterapeuta/masażysta przeprowadzi krótki wywiad celem określenia wstępnej diagnozy oraz wykluczenia ewentualnych przeciwwskazań do masażu.
- Warto przyjść kilka minut przed planowanym zabiegiem. Spóźnienie może skutkować skróceniem sesji.
Masaż tkanek głębokich jest metodą pracy z pacjentem skupiającą się na przywracaniu prawidłowego stanu napięcia mięśni w głębszych warstwach ciała. Wbrew powszechnym opiniom nie jest zabiegiem twardym, mocnym i bolesnym.
Wszystkie ruchy wykonuje się wolno i precyzyjnie, z odpowiednią siłą nacisku dobraną indywidualnie do napięcia tkanek w ciele pacjenta. Przynosi doskonałe rezultaty w przypadku problemów o charakterze przewlekłym. Już jedna sesja masażu potrafi przynieść zauważalne efekty.
Skuteczność masażu tkanek głębokich potwierdzona jest między innymi w zespołach bólowych barku, bólach dolnego odcinka kręgosłupa, napięciowych bólach głowy oraz wielu innych.
Autor:
mgr Radosław Białyfizjoterapeuta
Masaż relaksacyjny a masaż leczniczy 0 likes
Masaż relaksacyjny stosowany jest w obiektach spa i hotelach jako standardowa forma odprężenia i relaksu. Zastosowanie masażu klasycznego i relaksacyjnego kręgosłupa lub całego ciała to, nie wątpliwie, znana i lubiana forma rozluźnienia kręgosłupa i relaksu całego ciała.
Bardziej zaawansowane formy masażu oparte są na metodach pochodzących głównie z Azji, jednak klasyczny masaż kręgosłupa to wciąż najczęściej wybierany rodzaj masażu wśród osób korzystających z usług gabinetów masażu i spa.
Oparty jest na podstawowych ruchach stosowanych w masażu, a więc głaskaniu, rozcieraniu, ugniataniu i oklepywaniu.
W masażu relaksacyjnym ruchy są podobne, z tym wyjątkiem, że nie zawiera oklepywania, a całość masażu przeprowadzona jest przez masażystę spokojniej i delikatniej.
W wyniku masażu dochodzi do rozgrzania, lepszego ukrwienia, a co za tym idzie rozluźnienia zarówno mięśni jak i struktur okołostawowych stawów kręgosłupa.
W związku z powyższym masaż klasyczny i relaksacyjny kręgosłupa mogą być nie tylko formą relaksu ale częścią działania leczniczego na kręgosłup.
Czym innym jest właściwy masaż leczniczy kręgosłupa. Są to nowoczesne formy masażu takie jak masaż tkanek głębokich czy techniki mięśniowo-powięziowe wykorzystujące stosowane w masażu do wywołania oczekiwanego efektu terapeutycznego.
Leczniczy masaż kręgosłupa jest więc formą bardziej zaawansowaną, prowadzoną przez fizjoterapeutów w gabinetach rehabilitacyjnych, celującą w naprawę określonych struktur w kręgosłupie, w których doszło do niekorzystnych zmian.
Efekt terapeutyczny takiego masażu trwa zdecydowanie dłużej niż rozluźnienie tkanek, do którego dochodzi w wyniku zastosowania relaksacyjnych jego form.
Wskazania do masażu kręgosłupa
Pacjenci lub klienci zgłaszający się na masaż kręgosłupa to najczęściej osoby skarżące się na ból kręgosłupa, uczucie napięcia lub problemy z poruszaniem się. Są to klasyczne objawy opisywane przez większość osób korzystających z masażu jako doraźnej formy leczenia.
Ma to miejsce zarówno w gabinetach masażu jak i u fizjoterapeutów.
W sytuacji kiedy osoba taka zgłasza się na masaż klasyczny lub relaksacyjny należy jedynie wykluczyć przeciwwskazania do jego zastosowania i można przeprowadzić masaż, który rozluźni kręgosłup w efekcie czego dojdzie do zmniejszenia bólu i napięcia w jego obszarze.
Wskazania do zastosowania leczniczego masażu kręgosłupa powinny być już ściślej określone, a przed jego zastosowaniem należy przeprowadzić dokładny wywiad z pacjentem i wykonać badanie przedmiotowe.
Wskazaniem do masażu kręgosłupa są napięcia, dysbalans, restrykcje w obszarze mięśni przykręgosłupowych oraz grzbietu i otaczających ich powięzi, ale także w okolicy obręczy barkowej i miednicznej.
Dyskopatia, zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa to najczęstsze rozpoznania z jakimi pacjenci są kierowani na lecznicze formy masażu.
Również zmiany na obwodzie mogą mieć swoje źródło w okolicy kręgosłupa w związku z czym w leczeniu problemów z kończynami górnymi stosuje się masaż leczniczy także w okolicy kręgosłupa szyjnego i piersiowego, objawy ze strony kończyn dolnych mogą z kolei być wskazaniem do stosowania masażu leczniczego odcinka lędźwiowego kręgosłupa.
Odcinki kręgosłupa
Masaż kręgosłupa zwykle obejmuje całą długość pleców, a więc kręgosłup szyjny, piersiowy i lędźwiowo-krzyżowy.
Czasami jednak, w przypadku wyraźnych problemów w jednym z jego odcinków stosuje się masaż celowany w konkretny obszar kręgosłupa (jednocześnie nie wykluczając zupełnie pozostałych). Odcinek szyjny kręgosłupa obejmuje siedem pierwszych kręgów (C1-C7).
Masaż tego odcinka stosuje się w przypadku problemów z okolicą szyi, obręczy barkowej, kończyny górnej, a także występujących objawów ze strony głowy takich jak bóle i zawroty głowy czy szumy uszne.
Masaż odcinka piersiowego (12 kolejnych kręgów Th1-Th12) wykonuje się kiedy objawy umiejscowione są w okolicy między łopatkowej, a także jeśli dotyczą samych łopatek oraz barku i kończyny górnej. Odcinek lędźwiowy i krzyżowy kręgosłupa to najczęściej poddawana masażowi okolica.
Kręgosłup lędźwiowy składa się z pięciu kręgów lędźwiowych (L1-L5), a krzyżowy 5 krzyżowych (S1-S5). Zwykle jednak te dwa odcinki określa się jako jedną całość i nazywa odcinkiem lędźwiowo-krzyżowym.
W tym obszarze przeprowadza się terapię w bólach i objawach napięciowych ze strony obręczy miednicznej i kończyn dolnych.
W trakcie wykonywania masażu leczniczego określonych odcinków kręgosłupa należy pamiętać o połączeniach anatomicznych między poszczególnymi obszarami ciała, nawet leżącymi odlegle, i nigdy nie ograniczać masażu tylko do jednego ścisłego obszaru, w którym wstępnie diagnozujemy problem.
Czy masaż kręgosłupa może zaszkodzić?
Przeciwwskazania do wykonania masażu kręgosłupa zależą od rodzaju i intensywności stosowanego masażu, a także obszaru na jakim jest prowadzony. Wśród bezwzględnych przeciwwskazań do masażu wymienia się podwyższona temperaturę ciała (pow.
38°C), krwotoki lub tendencje do ich występowania, choroby krwi, nowotwory, epilepsje, nadciśnienie tętnicze III i IV stopnia, choroby zakaźne skóry lub przerwanie jej ciągłości, ostre i podostre stany zapalne, łamliwość kości, osteoporozę, tętniaki naczyniowe oraz ciążę.
Kontrowersyjnym tematem jest ciąża jako przeciwwskazanie do masażu. Z pewnością jest przeciwwskazaniem do wykonania klasycznej formy masażu, jednak przeprowadzenie masażu w sposób profesjonalny i dostosowany do kobiet w ciąży jest często dużą ulgą dla kobiet ciężarnych skarżących się na bóle i przeciążenia kręgosłupa lędźwiowego i piersiowego.
Najważniejsza w tym wypadku jest wygodna pozycja pacjentki. Ważne aby skonsultować rozpoczęcie serii masaży z prowadzącym lekarzem ginekologiem, szczególnie w przypadku ciąży patologicznej lub zagrożonej.
Przy braku przeciwwskazań masaż kobiet w ciąży stosowany jest w celu zmniejszenia poziomu stresu, ograniczenia obrzęków, łagodzenia bólu i napięć, a także zmniejszenia poziomu lęku.
Techniki masażu ręcznego
Podstawowe techniki stosowane w masażu ręcznym to technika głaskania, technika rozcierania, technika ugniatania.
technika ucisków, technika oklepywania, technika wibracji, technika roztrząsania i technika wałkowania.
W zależności od rodzaju masażu stosuje się je w odpowiedniej kolejności i z różnym nasileniem. Masaż klasyczny i relaksacyjny zawsze rozpoczyna się i kończy techniką głaskania. W masażu relaksacyjnym nie stosuje się techniki oklepywania.
Długość stosowania i nasilenie pozostałych technik uzależnione jest od predyspozycji pacjenta lub klienta, a także możliwości i zwyczajów masażysty lub terapeuty.
W masażu leczniczym stosuje się dodatkowo techniki powięziowe, mające za zadanie przesunięcie lub „rozklejenie” powięzi, a także uciskowe na punkty spustowe lub restrykcyjne. Czas masażu relaksacyjnego zależy głównie od życzenia klienta i powierzchni masowanej.
Zwykle jest to od 30 minut do 1,5 godziny. Długie masaże to najczęściej masaże nie tylko kręgosłupa ale całego ciała.
Masaż leczniczy zależy przede wszystkim od bieżącego stanu pacjenta i stosowanych technik i może trwać stosunkowo krótko, nawet zaledwie około 15 minut stosowania intensywnych lokalnych technik lub znacznie dłużej – nawet do godziny.
W trakcie stosowania masażu terapeuta lub masażysta pozostają w kontakcie werbalnym z klientem lub pacjentem oraz obserwują reakcję tkanek na masaż i na tej podstawie dopasowują siłę i czas trwania masażu.
Inne metody masażu kręgosłupa
Masaż kręgosłupa pełni dwie istotne funkcje – relaksacyjna i leczniczą. U osób cierpiących na przewlekłe bóle pleców regularne stosowanie masażu jest potrzebne, a czasami wręcz niezbędne. Nie każdy ma możliwość dostępu do masażysty lub terapeuty na co dzień.
Posiadanie urządzenia, które w kryzysowych sytuacjach zastąpi ręce masażysty jest idealnym rozwiązaniem dla każdego.
Również osoby nie mające problemów zdrowotnych z kręgosłupem mogą stosować masaż ręczny lub jego alternatywne formy w celu zniesienia napięć, rozluźnienia, relaksu i zmniejszenia poziomu stresu.
Osobisty fotel masujący rozwiązuje z pewnością problem dostępu do masażu. Nowoczesne fotele posiadają programy umożliwiające nie tylko podstawowy masaż pleców, ale różne formy masażu poszczególnych odcinków kręgosłupa.
Fotele masujące typu TYROL, TORENTINO lub GOLD+ to zaawansowane urządzenia do masażu o bardzo rozbudowanym panelu sterującym, wielu programach do masażu i technikach jego stosowania.
Prywatne potrzeby domowe zaspokoi jednak z pewnością fotel masujący ATENA czy MILAN, będące tańszą alternatywą spełniającą wszelkie potrzeby dotyczące masażu.
Masaż pleców z masażem kręgosłupa
W dzisiejszych czasach wielu z nas narzeka na ból kręgosłupa. Spowodowane jest to brakiem aktywności fizycznej oraz wieloma godzinami spędzonymi w pozycji siedzącej, która wymusza nienaturalne ułożenie kręgosłupa. Skutkiem tego mięśnie pleców są napięte i obolałe, a kręgosłup coraz bardziej doskwiera. Powodem dolegliwości bywa również nadmiar stresu, który wywołuje napięcie.
Na szczęście istnieje skuteczne rozwiązanie, dzięki któremu możesz odczuć znaczną ulgę. Mowa o masażu pleców, połączonym z masażem kręgosłupa. To częściowo leczniczy masaż, który powoduje rozluźnienie napiętych, obolałych mięśni. Dzięki temu szybko przynosi ulgę, odpręża oraz znacząco zmniejsza dolegliwości bólowe. Polecany jest zarówno dla kobiet, jak i mężczyzn.
Rodzaje i techniki masażów
Masaż pleców z masażem kręgosłupa to prosty masaż, w którym wykorzystuje się klasyczne techniki.
Masażysta stosując różne rodzaje dotyku o zmiennym natężeniu (takie jak głaskanie, nacisk, ugniatanie czy oklepywanie) doprowadza do rozluźnienia napiętych mięśni.
Zabieg tego rodzaju nie jest ani wyjątkowo przyjemny ani też bolesny. Po prostu doskonale rozluźnia i sprawia, że szybko odczuwamy ulgę.
Bardzo często masaż pleców z masażem kręgosłupa wykonywany jest również bańką chińską. Wytworzone przez nią podciśnienie poprawia krążenie, co sprzyja lepszemu dotlenieniu mięśni i ich szybszej regeneracji. W zależności od twoich potrzeb oraz stanu zdrowia, masażysta dobierze najskuteczniejsze rozwiązanie, które pozwoli ci poczuć się lepiej.
Korzyści i wskazania do masażu
Masaż pleców połączony z masażem kręgosłupa ma wiele korzyści. Wśród nich wymienić możemy przede wszystkim uczucie głębokiego odprężenia. Poza tym, masaż ten pomaga w licznych dolegliwościach bólowych w okolicy kręgosłupa – od bólu w odcinku lędźwiowym, po sztywność karku. Sprawia, że czujemy się sprawniejsi, a nieprzyjemne uczucie napięcia i sztywności szybko mija.
Wskazania do wykonania masażu to przede wszystkim częste bóle pleców na różnych odcinkach, które nie są spowodowane zwyrodnieniami czy chorobami kręgosłupa. Ten rodzaj masażu warto wykonać również w przypadku osób zmagających się z notorycznym stresem, prowadzących siedzący tryb życia oraz bardzo aktywnych, które narażają mięśnie pleców na liczne przeciążenia.
Przeciwwskazania
Masaż pleców i kręgosłupa to zabieg bezpieczny dla zdrowia. Musimy jednak mieć świadomość, że nie każdy może poddać się jego zbawiennemu działaniu. Przeciwwskazaniem do wykonania tego rodzaju masażu są zaawansowane choroby kręgosłupa, osteoporoza, a także inne choroby takie jak: miażdżyca, nadciśnienie, niedawny zawał serca, choroby skóry lub otwarte rany.
Przygotowanie do masażu zawsze powinno obejmować konsultację lekarską oraz rozmowę z naszym fizjoterapeutą.
Dzięki temu nie tylko wskażesz dolegliwości, które najbardziej dają ci się we znaki, ale również dowiesz się czy masaż pleców to bezpieczny sposób na skuteczne ich rozwiązanie.
Pamiętaj, że warto być szczerym – zatajenie choroby, na którą cierpisz, może spowodować, że wykonany zabieg nie będzie w 100% bezpieczny.
Cennik
Zastanawiasz się, czy warto zdecydować się na relaksacyjny masaż pleców z masażem kręgosłupa? Z pewnością przekona cię fakt, że czas trwania masażu to aż 45 minut.
Jego cena to zaledwie 130 złotych. W zamian otrzymujesz szansę na zrelaksowanie się i zmniejszenie dolegliwości bólowych. Jest to więc propozycja, którą z pewnością warto rozważyć.
Przekonaj się i zapewnij sobie chwilę przyjemności.
Masaż kręgosłupa leczniczy i klasyczny. Przeciwwskazania
Masaż leczniczy kręgosłupa to rodzaj masażu, którym można m.in. wyleczyć ból pleców, pozbyć się zmęczenia i bezsenności, stracić nadprogramowe kilogramy oraz odprężyć. Niestety nie wszyscy mogą korzystać z dobrodziejstw leczniczego masażu kręgosłupa ze względu na przeciwwskazania, takie jak np. gorączka, stany zapalne, czy choroby skóry.
Czym jest leczniczy masaż kręgosłupa?
Masaż kręgosłupa to rodzaj zabiegu terapeutycznego, który powinien być przeprowadzany przez wykwalifikowaną, doświadczoną osobę, np. przez fizjoterapeutę, rehabilitanta, czy certyfikowanego masażystę. Masaż leczniczy kręgosłupa może zdziałać wiele dobrego: m.in.
uśmierzyć ból pleców, czy ból zlokalizowany w konkretnej części kręgosłupa, zrelaksować ciało i umysł oraz uwolnić się od problemów ortopedycznych.
Jeśli jednak będzie wykonywany nieumiejętnie, przez nieuprawnioną do tego osobę, bez indywidualnego podejścia do danego pacjenta, może wyrządzić krzywdę.
Na masaż leczniczy przychodzi się ze skierowaniem od lekarza. Na tej podstawie oraz na bazie wywiadu przeprowadzonego przez masażystę z pacjentem terapeuta ustala przebieg masażu, rodzaj technik masujących, zasięg i siłę wykonywania masażu. Dlatego decydując się na taki masaż powinniśmy wybrać fachowy, profesjonalny gabinet masażu leczniczego.
Podczas takiego masażu w określony sposób masowane są mięśnie przebiegające wzdłuż kręgosłupa, plecy, pośladki oraz sam kręgosłup. Masażysta podczas masowania powinien omijać kości, czyli np. łopatki oraz szczególnie uważać na okolice nerek.
Taki masaż trwa od kilkunastu-kilkudziesięciu minut do godziny czasu. Pacjent nie musi się szczególnie przygotowywać do zabiegu. Dolną część ciała można okryć ręcznikiem, niekiedy można zostać we własnym ubraniu (od pasa w dół).
Reklama
Jakie są wskazania do leczniczego masażu kręgosłupa?
Masaż na kręgosłup jest wskazany dla osób:
- cierpiących na bóle kręgosłupa,
- mających wady postawy,
- narzekających na przeciążenia mięśniowe i stawowe,
- chorujących na reumatoidalne zapalenie stawów,
- pragnących przyspieszyć rekonwalescencję po zabiegach, operacjach, urazach, porażeniach i niedowładach.
Masaż leczniczy pomaga również w przypadku obrzęków limfatycznych, nerwobóli i kłopotów z przemianą materii. Jeżeli mięśnie biegnące wzdłuż kręgosłupa są osłabione, nierówno pracują, są zbyt spięte, najczęściej odczuwamy to jako ból kręgosłupa. W tych przypadkach temu ludzkiemu statywowi należy się odprężenie w postaci masażu leczniczego.
Długotrwały stres, siedzący tryb życia, długie godziny spędzane przed monitorem komputera – wszystko to może powodować dolegliwości bólowe pleców, które można wyeliminować poprzez profesjonalny masaż leczniczy.
Podczas masażu leczniczego pacjent może odczuwać ból ale taki, który można wytrzymać, jeśli natomiast ból się nasila i nie jest do zaakceptowania, zaczynamy spinać mięśnie, a wówczas masaż może bardziej zaszkodzić niż pomóc. Ból po masażu kręgosłupa nie powinien występować, szczególnie taki, który jest trudny do zniesienia.
Jeśli tak się dzieje, należy powiadomić o tym osobę wykonującą masaż lub swojego ortopedę. Fizjoterapeuci podkreślają jednak, że po kilku zabiegach pacjent może odczuwać mrowienie, pieczenie, uczucie gorąca, senności lub rozdrażnienia. Może tak się zdarzyć z powodu podrażnienia newralgicznych stref w ciele.
Po całej serii zabiegów (zwykle seria obejmuje 10 masaży) dolegliwości powinny ustąpić.
Co daje leczniczy masaż kręgosłupa?
Masaż klasyczny kręgosłupa wykonany przez profesjonalistę może przynieść nieocenione korzyści zdrowotne i lecznicze.
Przede wszystkim uśmierza ból, który doskwierał pacjentowi w danej części kręgosłupa, rozluźnia mięśnie, poprawia krążenie, polepsza przepływ limfatyczny, redukuje tkankę tłuszczową, odpręża, likwiduje napięcie mięśniowe, a z drugiej strony wzmacnia tkankę mięśniową.
Oprócz tego, że leczniczy masaż kręgosłupa ma dobroczynny wpływ na mięśnie, stawy, ścięgna oraz kości, pozytywnie rzutuje na układ krwionośny. Taki zabieg dotlenia komórki, rozszerza naczynia krwionośne, co działa pozytywnie na system nerwowy, funkcjonowanie organów wewnętrznych oraz pracę układu odpornościowego.
Masażysta może też wykonać częściowy masaż kręgosłupa, np. masaż kręgosłupa szyjnego, masaż kręgosłupa lędźwiowego, czy masaż kręgosłupa piersiowego. Wówczas odziaływanie zabiegu będzie dotyczyło masowanej części ciała.
Wiemy już co daje taki rodzaj terapii, a ile trzeba zapłacić za masaż kręgosłupa? Cena takiego zabiegu wynosi około 80-100 zł na cały kręgosłup, a za masaż częściowy zapłacimy w okolicy 40-50 zł. Koszty masażu leczniczego mogą być różne ze względu na wielkość miasta, w którym wykonujemy masaż, prestiż gabinetu zabiegowego, doświadczenie personelu, itp.
Techniki wykonywania leczniczego masaż kręgosłupa
Masaż leczniczy kręgosłupa najczęściej wykonuje się na leżąco (pacjent leczy na brzuchu), ewentualnie na siedząco, na specjalnym krześle. Masaż wykonuje się przy użyciu substancji poślizgowej, którą może być jakiś balsam, olejek, wazelina, maść przeciwbólowa, czy żel przeciwzapalny.
Po dokładnym wypytaniu pacjenta m.in. o dolegliwości, które go sprowadziły do gabinetu terapeutycznego masażysta przystępuje do masażu, który wykonuje zgodnie z opracowanym na potrzeby konkretnej osoby planem masażu. Zakłada on rodzaj masażu, techniki masażu, jakie będą wykorzystane podczas zabiegu, długość trwania sesji, itp.
Wśród technik masażu leczniczego kręgosłupa wyróżnia się przede wszystkim takie jak:
- głaskanie – stosowane na początku i na końcu masażu;
- rozcieranie (i rozcieranie punktowe) – wykonuje się je nasadą dłoni, kciukami, wzdłuż i poprzek pleców, ruchami okrężnymi i spiralnymi;
- ugniatanie (a w tym ugniatanie punktowe) – mięśnie chwyta się dłonią lub palcami i przesuwa do góry;
- tzw. piłowanie małe i duże;
- chwyt śrubowania i rolowania;
- oklepywanie – to energiczne i mocne uderzanie mięśni krawędzią dłoni lub dłonią ułożoną w „łódeczkę”;
- wibrowanie – wprowadzenie swoistego drgania do tkanki mięśniowej.
Reklama
Jakie są przeciwwskazania do masażu kręgosłupa?
Okazuje się, że nie każdy może skorzystać z zabiegu jakim jest leczniczy masaż kręgosłupa. Przeciwwskazania w tym przypadku też występują, a jest ich niemało. Oto niektóre z nich:
- krwiaki,
- tętniaki,
- żylaki,
- stany zapalne,
- naczyniaki,
- osteoporoza w stanie zaawansowanym,
- miażdżyca w stanie zaawansowanym,
- nadciśnienie tętnicze krwi nie poddane leczeniu,
- epilepsja,
- choroby nowotworowe,
- schorzenia krwi,
- choroby skóry,
- kamica nerkowa,
- choroba wrzodowa żołądka,
- gorączka,
- ciąża,
- menstruacja.
- Każdy stanowi jednak jednostkowy przypadek, dlatego należy rozpatrywać konkretne sytuacje indywidualnie.
- Czytaj też:
- Bibliografia:
- Allen Laura, Pounds David M, red. pol. Walocha J., „Masaż leczniczy. Podstawy anatomiczne i techniki. Clay & Pounds”, Wydanie III, Edra Urban & Partner, Wrocław, 2018, ISBN 978-83-65835-64-2.
- Skye Alexander, Schneider Anna, „Leczenie dotykiem. 136 technik, które leczą, koją nerwy i łagodzą ból”, Wydanie I, Muza S.A., 2012, ISBN 11662556.