Przepuklina kresy białej – przyczyny, objawy, leczenie, operacja

Kresa biała to miejsce połączenia mięśni z obu stron ciała, które przebiega w linii pośrodkowej od wyrostka mieczykowatego aż do spojenia łonowego. Obszar ten jest szczególnie narażony na rozejście łącznotkankowych włókien, które ją tworzą, a co za tym idzie – na powstanie przepukliny kresy białej.

Wrotami tej przepukliny jest otwór o średnicy około 0,5 – 1,5 cm zlokalizowany pomiędzy włóknami kolagenowymi kresy białej. Znajduje się on zazwyczaj między wyrostkiem mieczykowatym a pępkiem. Z zewnątrz powyższy worek pokrywa jedynie skóra i tkanka podskórna.

Charakterystyczne uwypuklenie składa się natomiast z tłuszczu przedotrzewnowego lub worka przepuklinowego z lub bez zawartości.

Operacje przepukliny kresy białej – znajdź klinikę

Porównaj oferty, sprawdź ceny i przeczytaj opinie o 35 placówkach wykonujących operacje przepukliny kresy białej:

Jak powstaje przepuklina nadbrzuszna?

Przepuklina kresy białej (zwana również przepukliną nadbrzuszną) należy do grupy przepuklin brzusznych. Występuje ona nieco rzadziej niż przepukliny pachwinowe, udowe czy pępkowe, jednak jej występowanie ocenia się na 3-10% populacji w średnim wieku.

W tym miejscu warto wspomnieć, że przepuklina kresy białej u mężczyzn pojawia się trzykrotnie częściej niż u kobiet.

Przypadłość ta przybiera duże rozmiary zwłaszcza u osób otyłych, jednak niewielkich rozmiarów przepukliny kresy białej spotykane są często także u osób aktywnych fizycznie, przeważnie u sportowców podnoszących ciężary.

Ze względu na znaczne powiększenie obwodu brzucha i rozciągnięcie się struktur tworzących kresę białą, na ten rodzaj przepukliny narażone są także kobiety w zaawansowanej ciąży.

W większości przypadków dochodzi jednak do samoistnego zejścia się mięśni prostych brzucha w ciągu kilku tygodni po rozwiązaniu.

Zdarza się jednak, iż rozejście pozostanie i dojdzie do przemieszczenia zawartości jamy brzusznej poza jej obręb – wówczas mówimy o powstaniu przepukliny kresy białej w ciąży.

Oprócz osłabienia powłok brzusznych oraz zwiększenia naporu na powięź, do powstania przepukliny kresy białej prowadzą również choroby, w przebiegu których zwiększa się ciśnienie w jamie brzusznej. Zaliczamy do nich m.in.:

  • schorzenia prostaty
  • zaparcia
  • infekcje przebiegające z silnym kaszlem
  • przewlekłe choroby płuc

Przepuklina kresy białej – objawy

Objawy przepukliny nadbrzusznej są podobne do tych, które pojawiają się w przebiegu innych rodzajów schorzenia. Najczęstszym symptomem przepukliny kresy białej jest ból w nadbrzuszu.

Przypadłość ta może również objawiać się niewielkim, bolesnym guzkiem w tej okolicy. Dolegliwości nasilają się w trakcie wysiłku, a podczas pochylania się do przodu dodatkowo przypominają uczucie rozciągania.

Czasami przepuklinie kresy białej towarzyszą wzdęcia oraz nudności.

Diagnostyka i rozpoznanie przepukliny kresy białej może być wstępnie postawione już podczas wizyty u lekarza pierwszego kontaktu.

W trakcie badania przedmiotowego, lekarz zazwyczaj nakazuje choremu przyjąć postawę stojącą i dokładnie bada powłoki brzuszne wzdłuż kresy białej.

W ten sposób szuka niewielkich guzków rozmiaru grochu, które da się wyczuć pod palcami.

Przepuklina kresy białej – zagrożenia

Pacjent z przepukliną kresy białej, u którego pojawiają się bardzo silne dolegliwości bólowe, powinien być jak najszybciej skierowany do najbliższego ośrodka chirurgicznego.

Takie symptomy budzą bowiem podejrzenia uwięźnięcia przepukliny i martwicy uwięźniętych trzewi.

Aby temu zapobiec, ważne jest zgłoszenie się do specjalisty chirurga jeszcze podczas niewielkich dolegliwości – pozwala to uniknąć groźnych powikłań.

Przepuklina kresy białej – leczenie

Leczenie zachowawcze przepuklin stosuje się jedynie u osób w podeszłym wieku oraz u takich, u których nie można przeprowadzić operacji (np. z powodu współistniejących, poważnych chorób). W takiej sytuacji stosuje się specjalny pas przepuklinowy (pas na przepuklinę kresy białej), który zapobiega dalszemu wydostawaniu się narządów na zewnątrz jamy brzusznej.

  • Ciekawostka: Pacjenci bez przeciwwskazań do ingerencji chirurgicznej są kwalifikowani do operacji przepukliny, której celem jest zarówno naprawa, jak i wzmocnienie osłabionej ściany jamy brzusznej.

Obecnie coraz częściej przeprowadza się zabiegi laparoskopowe, dzięki którym nie ma konieczności otwierania jamy brzusznej. Wystarczą dwa niewielkie nacięcia, aby pozbyć się przepukliny i zasklepić powstały ubytek specjalną siatką z tworzywa sztucznego, która wzmacnia ścianę jamy brzusznej i zapobiega nawrotom przypadłości.

Operację przepukliny kresy białej można wykonać także klasycznie, wiąże się to jednak z dłuższym czasem rekonwalescencji oraz większą blizną.

Przygotowanie do operacji przepukliny kresy białej

Przepuklina kresy białej – przyczyny, objawy, leczenie, operacja

Przygotowanie do zabiegu obejmuje wprowadzenie ścisłej diety oraz wyleczenie ewentualnych stanów zapalnych skóry, znajdujących się w okolicy planowanego miejsca operacji. Ponadto w dniu poprzedzającym zabieg zaleca się dokładną kąpiel (w szczególności przyszłego pola operacyjnego). U pacjentów z otyłością przygotowanie do zabiegu może również obejmować wprowadzenie ćwiczeń fizycznych, mających na celu redukcję masy ciała. Ponadto osoby u których współistnieją inne schorzenia, jak np. cukrzyca, nadciśnienie tętnicze czy przewlekła niewydolność żylna, wymagają indywidualnego przygotowania do operacji.

Warto pamiętać: Znaczna większość pacjentów wymaga przed zabiegiem profilaktyki przeciwzakrzepowej oraz antybiotykowej. Choremu przebywającemu w placówce podawany jest odpowiedni antybiotyk i profilaktyczna dawka heparyny drobnocząsteczkowej.

Dzień przed operacją pacjent zostaje poinformowany przez swego lekarza prowadzącego o planowanej procedurze chirurgicznej, możliwych powikłaniach oraz rekonwalescencji.

Po zapoznaniu się z korzyściami oraz ryzykiem planowanego zabiegu, pacjent w formie pisemnej wyraża zgodę na przeprowadzenie operacji. Ponadto chory odbywa również rozmowę z lekarzem anestezjologiem, która obejmuje szczegółowy wywiad.

Konieczne jest poinformowanie lekarza o wszelkich przyjmowanych lekach oraz ewentualnych uczuleniach. Stanowi to podstawę do określenia przez anestezjologa kwalifikacji do operacji.

Każdy pacjent przed chirurgicznym zaopatrzeniem przepukliny kresy białej poddany jest odpowiednim badaniom. Ich zakres jest dostosowany indywidualnie do chorego, jego ogólnego stanu zdrowia oraz współistniejących chorób.

Najczęściej przeprowadzane badania przed operacyjnym leczeniem przepukliny kresy białej obejmują:

  • badanie krwi
  • poziomu elektrolitów
  • badanie układu krzepnięcia
  • badanie moczu
  • stężenie mocznika oraz kreatyniny
  • badanie poziomu HBS i HCV
  • RTG klatki piersiowej
  • badanie EKG

Leczenie chirurgiczne przepukliny kresy białej ma na celu przywrócenie prawidłowej budowy osłabionej ściany brzusznej. Schorzenie to, niezależnie od stopnia rozwoju, zawsze kwalifikuje się do zabiegu chirurgicznego, ze względu na powiększanie się przepukliny wraz z upływem czasu oraz ryzyko jej uwięźnięcia.

Przebieg operacji przepukliny kresy białej

Zaopatrzenie przepukliny kresy białej jest przeprowadzane w znieczuleniu ogólnym lub miejscowym. W przypadku przepukliny o niewielkich rozmiarach (średnica do 10 cm) może być zastosowane znieczulenie o charakterze miejscowym.

Małe oraz średnie przepukliny wymagają jedynie prostego zszycia warstwowego otworu (tzw. wrót przepukliny) w kresie białej. Po odpowiednim ułożeniu chorego, chirurg dokonuje oznaczenia i nacięcia skóry oraz warstw podskórnych do uwidocznienia worka przepuklinowego, który zostaje usunięty.

U niektórych pacjentów możliwe jest wgłobienie worka (jeżeli nie występuje u nich niedrożność oraz nie ma oznak choroby rozrostowej). W takim przypadku wykonanie procedury wymaga niewielkiego nacięcia jamy brzusznej. Zamknięcia wrót przepukliny chirurg dokonuje za pomocą szwu ciągłego, niewchłanialnego.

Na koniec operator zszywa tkanki podskórne i zewnętrzną powłokę skórną.

Przepuklina kresy białej o dużych rozmiarach jest najczęściej zaopatrywana metodą beznapięciową. Polega ona na zastosowaniu siatki z tworzywa sztucznego, która ma uzupełnić powstały w jamie brzusznej ubytek. Siatka stanowi trwałe zabezpieczenie bowiem z czasem zaczyna zrastać się z okolicznymi strukturami.

Czas trwania zabiegu zaopatrzenia przepukliny kresy białej jest zależny od stopnia rozwoju schorzenia oraz wybranej metody chirurgicznej. Zazwyczaj trwa od 30 do 60 minut.

Operacja przepukliny kresy białej na NFZ

Operacja przepukliny kresy białej znajduje się na liście zabiegów refundowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia, jednak pacjenci chcący poddać się operacji w ramach ubezpieczenia muszą liczyć się z kolejką. Średni czas oczekiwania na zabieg wynosi kilka miesięcy.

Zalecenia po zabiegu

Po operacji przepukliny pacjent powinien przestrzegać odpowiednich zaleceń lekarskich.

Dotyczą one głównie rany pooperacyjnej, która wymaga codziennej zmiany opatrunku oraz dezynfekcji środkiem odkażającym. W pierwszych dniach po zabiegu zaleca się branie kąpieli pod prysznicem, aby uniknąć zamoczenia rany.

Warto zabezpieczyć ranę opatrunkiem syntetycznym, który daje odpowiednią ochronę przed ewentualnym zamoczeniem.

Wszelkie oznaki zaczerwienienia okolic rany, nadmierny jej ból oraz pojawienie się gorączki należy niezwłocznie skonsultować z lekarzem. Miejscowy ból pooperacyjny chory może zniwelować za pomocą dostępnych bez recepty środków analgetycznych.

Pacjent w wyznaczonym przez lekarza terminie powinien zgłosić się na wizytę kontrolną. Zazwyczaj następuje to w ciągu 1-2 tygodni po operacji. W trakcie wizyty następuje zdjęcie szwów, obserwacja rany oraz określenie potrzebnego zwolnienia z pracy.

Długość okresu rekonwalescencji jest indywidualna dla każdego pacjenta i zależy w głównej mierze od metody i rozległości przeprowadzanego zabiegu. Najczęściej powrót do codziennych czynności następuje w ciągu kilku bądź kilkunastu dni.

W ciągu trzech miesięcy od operacji pacjenci powinni unikać podnoszenia ciężkich rzeczy, bowiem podnosi to ryzyko nawrotu schorzenia.

Najczęstsze pytania o operacje przepukliny kresy białej

Pacjenci, których czeka operacja przepukliny kresy białej, miewają wiele pytań związanych z tym zabiegiem. Poniżej odpowiadamy na najpopularniejsze z nich.

  • Czy przepuklina kresy białej jest groźna?

    Każda nieleczona przepuklina wiąże się z powikłaniem, jakim jest uwięźnięcie. Gdy do niego dojdzie, niedokrwienie i martwica tkanek czy narządów to kwestia czasu, dlatego ze zgłoszeniem się do lekarza w razie przepukliny nie wolno zwlekać!

  • Ile zwolnienia po operacji przepukliny kresy białej można otrzymać?

    Po zabiegu pacjent otrzymuje zwolnienie lekarskie na około 3 tygodnie. W okresie rekonwalescencji po operacji przepukliny kresy białej należy odpoczywać i zadbać o zdrową, pełną błonnika dietę. Ruch jest wskazany tylko w postaci spacerów – nie wolno się przemęczać ani dźwigać.

  • Czy przepuklina kresy białej może wystąpić u dziecka?

    Przepuklina kresy białej może pojawić się już u niemowlaka, jednak jest wówczas łatwa do przeoczenia. Pierwsze objawy pojawiają się zwykle w wieku przedszkolnym, czyli w okresie wzmożonego ruchu dziecka.

  • Czy będąc w ciąży można poddać się operacji przepukliny kresy białej?

    W przypadku wystąpienia przepukliny w ciąży, kobieta musi być pod obserwacją lekarza. O ile nie dojdzie do uwięźnięcia przepukliny, operacja nie jest wskazana i odracza się ją do momentu rozwiązania ciąży.

  • Kiedy można wrócić do uprawiania sportu po operacji przepukliny kresy białej?

    Lekkie ćwiczenia, które nie obciążają tłoczni brzusznej, można wprowadzić już po miesiącu od operacji, o ile stan pacjenta jest dobry. Wyczynowe uprawianie sportu, jak również cięższe treningi siłowe są dozwolone po upływie 3 miesięcy, ponieważ dopiero wówczas dochodzi do pełnego powrotu wytrzymałości operowanych tkanek.

Umów wizytę!

Jeśli Ciebie także dotyczy problem przepukliny kresy białej, nie wahaj się dłużej – skontaktuj się z nami! Nasz doradca bezpłatnie przedstawi Ci pełną ofertę leczenia spośród 35 klinik w Polsce wraz ze szczegółowymi cenami. Pomoże również w umówieniu wizyty konsultacyjnej u wybranego specjalisty w wygodnym dla Ciebie terminie.

Zadzwoń do nas: 22 417 40 62 (telefon czynny pon – pt, w godz. 8:00 – 18:00)

Przepuklina brzuszna u dorosłych i dzieci – przyczyny, objawy, leczenie

Przepuklina kresy białej – przyczyny, objawy, leczenie, operacjafot. Adobe Stock

Przepuklina brzuszna to objaw polegający na przemieszczeniu się tkanek, fragmentu lub całości narządu poza jamę brzuszną, w której normalnie się znajduje.

Do wydostania się dochodzi przez otwór lub kanał wrodzony lub nabyty w miejscu wrażliwym (o słabszych strukturach), np. w pachwinie albo w miejscu łączenia mięśni. Nie należy bagatelizować tej dolegliwości.

 Nieleczona przepuklina powiększa się i powoduje dyskomfort. W niektórych przypadkach może zagrażać życiu pacjenta.

Spis treści:

Rodzaje przepukliny brzusznej

Najczęstszymi rodzajami przepuklin brzusznych są przepuklina pachwinowa, udowa oraz pępkowa. Istnieje kilka rodzajów przepukliny brzusznej:

  • przepuklina pachwinowa – dochodzi do niej głównie u mężczyzn,
  • przepuklina udowa – częściej dochodzi do niej u kobiet,
  • przepuklina pępkowa – jest niegroźną wadą anatomiczną, którą można wykryć już w życiu płodowym, występuje u noworodków, ale też u dorosłych,
  • przepuklina pępowinowa – powstaje u noworodków, wiąże się z wadami wrodzonymi,
  • przepuklina kresy białej – powstaje wzdłuż kresy białej, czyli linii środkowej ciała, w miejscu łączenia mięśni brzucha, zazwyczaj ponad pępkiem, najczęściej występuje u osób otyłych oraz u kobiet po ciąży,
  • przepuklina okołostomijna – jest późnym powikłaniem stomii,
  • przepuklina Richtera – to odmiana przepukliny uwięźniętej, kiedy dochodzi do zakleszczenia jelita, najczęściej dotyczy przepukliny udowej,
  • przepuklina pooperacyjna – jest powikłaniem po przebytej operacji, przepuklina powstaje w bliźnie pooperacyjnej.

Należy pamiętać, że istnienie jednej przepukliny nie wyklucza pojawienia się innej. 

Objawy przepukliny brzusznej

Najbardziej charakterystycznym objawem jest wystąpienie guza. Uwypuklenie zwykle pojawia się w okolicy pępka, pachwiny lub nadbrzusza. Inne możliwe objawy to: 

Guz przepuklinowy może być miękki i elastyczny, wchłaniać się w pozycji leżącej lub po wmasowaniu, ale może być również twardy i niedający się odprowadzić do jamy brzusznej, co świadczy o tzw.

uwięźnięciu przepukliny. Oznacza to, że jelito, które wypadło do worka przepuklinowego, ma zamkniętą drogę powrotu, co grozi niedrożnością, martwicą i innymi niebezpiecznymi dla zdrowia i życia konsekwencjami.

Taki stan wymaga pilnej operacji.

Przepuklina pępkowa – objawy i leczenie

Przepuklina pępkowa wynika z wrodzonej wady anatomicznej u dziecka, która polega na niezrośnięciu się pierścienia pępkowego. Objawia się zwykle guzem w okolicy pępka, który uwypukla się z każdym płaczem dziecka.

Przepuklina pępkowa powinna zniknąć do czasu, aż maluch skończy 1. rok życia. Zdarza się jednak, że tak się nie dzieje i przepuklinie towarzyszą nieprzyjemne dolegliwości (wymioty, problemy z wypróżnianiem), które powodują częsty płacz dziecka. W niektórych przypadkach konieczne jest leczenie operacyjne.

Operacja przepukliny nazywana jest hernioplastyką. Polega na cofnięciu tkanek do wnętrza jamy brzusznej. Jest przeprowadzana metodą klasyczną (otwartą) lub laparoskopowo.

Operacja metodą otwartą odbywa się w znieczuleniu, przy użyciu specjalnej siatki, którą umieszcza się bezpośrednio pod otrzewną (czyli pod cienką błoną surowiczą otaczającą jamę brzuszną).

Siatka zapobiega nawrotom przepukliny.

Zdarza się, że przepuklina pępkowa pojawia się u dorosłych. Najczęściej występuje u:

  • kobiet w ciąży z wodobrzuszem,
  • osób z nadwagą i otyłych,
  • chorych z intensywnym kaszlem,
  • pacjentów z zaparciami i problemami z oddawaniem moczu. 

Przyczyny przepukliny brzusznej

Przepuklina brzuszna pojawia się zazwyczaj w wyniku wzrostu ciśnienia wewnątrz jamy brzusznej. Może do tego dojść na skutek:

  • kichania,
  • dużego wysiłku,
  • dźwigania,
  • silnych wymiotów,
  • śmiechu,
  • zaparć.

Oczywiście duże znaczenie ma indywidualna predyspozycja. Wśród przyczyn przepuklin brzucha wskazuje się na: genetyczną skłonność do powstawania przepuklin, osłabienie mięśni oraz wady wrodzone lub nabyte związane np. z poszerzeniem kanału udowego (przepuklina udowa).

Do powstania przepuklin mogą predysponować również pewne choroby, w przebiegu których pojawia się zwiększone ciśnienie w jamie brzusznej, jak astma, przewlekła obturacyjna choroba płuc, przerost gruczołu krokowego, choroby jelita grubego. Czasami przepuklina towarzyszy cukrzycy. Większe ryzyko zachorowania mają również:

  • ciężarne oraz kobiety po wielokrotnych ciążach,
  • seniorzy,
  • pracownicy fizyczni,
  • osoby otyłe,
  • sportowcy (zwłaszcza podnoszący ciężary),
  • śpiewacy operowi.

Przepuklina brzuszna może pojawić się po operacjach chirurgicznych. Może do niej prowadzić: uszkodzenie naczyń krwionośnych, nieprawidłowe zszycie rany pooperacyjnej, wiotkość mięśni brzucha, wzrost ciśnienia w jamie brzusznej na skutek wymiotów lub kaszlu po leczeniu operacyjnym. Mówimy wtedy o przepuklinie brzusznej pooperacyjnej.

Przepuklina brzuszna – leczenie

Przepuklinę leczy się operacyjnie. Istnieją różne metody leczenia przepuklin brzusznych.

  • Operacja klasyczna (metodą otwartą) – to najpopularniejszy sposób leczenia przepuklin brzusznych. Przeprowadzana jest w znieczuleniu i polega na rozcięciu skóry w pobliżu powstania przepukliny, odprowadzeniu worka przepuklinowego z zawartością do jamy brzusznej i zlikwidowaniu otworu, do czego wykorzystuje się m.in. siatki z tworzywa sztucznego albo tkanki chorego.
  • Zabieg laparoskopowy lub endoskopowy – polega na wziernikowaniu jamy brzusznej za pomocą narzędzia optycznego wprowadzonego przez powłoki brzuszne, w miejscu powstania przepukliny zakłada się siatkę z tworzywa sztucznego, zabieg ten jest mniej inwazyjny od operacji klasycznej.

U pacjentów, u których nie jest wskazane leczenie operacyjne, można zastosować pasy przepuklinowe, które mają stabilizować ciało i zapobiegać przemieszczaniu się narządów jamy brzusznej. Pasy zmienia się co 3-6 miesięcy, należy jednak pamiętać, że nie wpływają one na zmniejszenie istniejącej już przepukliny.  

Powikłania pooperacyjne

Po zabiegu usunięcia przepukliny mogą wystąpić powikłania. Mogą to być:

  • krwiaki,
  • ropnie,
  • dolegliwości bólowe,
  • zakrzepica,
  • u mężczyzn uszkodzenia nasieniowodu.

Więcej na podobny temat:Jak wygląda przepuklina pachwinowa? Objawy, leczenie, operacjaPrzepuklina – rodzaje i objawyPrzepuklina pachwinowa – objawy przepukliny pachwinowejPrzepuklina kręgosłupa (dyskopatia) – objawy, ćwiczenia, leczeniePrzepuklina pooperacyjna

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!

Przepuklina brzuszna – objawy, przyczyny, diagnostyka i leczenie. Kiedy wskazana jest operacja przepukliny brzusznej?

Przepuklina kresy białej – przyczyny, objawy, leczenie, operacja Przepuklina brzuszna może objawiać się bólami brzucha o charakterze napadowym. 123rf

Przepuklina brzuszna to stan, gdy narządy znajdujące się w jamie brzusznej przesuwają się poza jej granicę. Schorzenie to dotyczy najczęściej jelita cienkiego. Przepuklina brzuszna ma tendencję do nawracania i nasilania się z biegiem czasu, dlatego konieczne jest leczenie. Jedną z metod jest operacja przepukliny brzusznej.

Starożytne pisma medyczne wykonane na ceramice, zawierają opisy przepuklin i sposoby ich leczenia. Choć przepuklina brzuszna to powszechne schorzenie literatura naukowa nie dysponuje pełnym zestawem przyczyn ich występowania, co utrudnia dopasowanie najwłaściwszego sposobu leczenia.

Co to jest przepuklina brzuszna?

Przepuklina brzuszna to schorzenie, w którego przebiegu narządy wewnętrzne zlokalizowane w jamie brzusznej ulegają przemieszczeniu w miejsca, w których fizjologicznie nie powinny się znajdować. Przy przepuklinie przemieścić może się zarówno cały narząd np. żołądek, jelita, pęcherz moczowy, śledziona, jak i mniejszy bądź większy fragment organu.

Do rozwoju przepukliny brzusznej predysponowane są miejsca, które mają zmniejszoną odporność na zmiany mechaniczne. To przede wszystkim miejsca przechodzenia pewnych struktur (np. tętnic) poza jamę brzuszną, połączeń powięzi i ich przyczepów struktury kości. Miejscem osłabionej oporności jest również blizny po operacji w obrębie jamy brzusznej.

Wyróżnia się kilka rodzajów tego schorzenia zależnie od miejsca występowania:

  • przepuklina udowa, która występuje najczęściej u kobiet,
  • przepuklina pachwinowa, częściej pojawia się u mężczyzn,
  • przepuklina pępkowa, pojawia się często u dzieci do 5. roku życia,
  • przepuklina kresy białej, tworzy się wzdłuż linii łączącej mostek ze spojeniem łonowym, jest charakterystyczna dla kobiet w ciąży,
  • przepuklina pooperacyjna, która wykształca się w bliznach pooperacyjnych.

Kto jest narażony na przepuklinę brzuszną?

Przepuklina brzuszna najczęściej dotyczy:

  • osób otyłych,
  • osób starszych,
  • mężczyzn z chorobami prostaty,
  • osób wykonujących ciężką pracę fizyczną,
  • sportowców,
  • chorobami płuc powodującym nadmierny kaszel,
  • kobiet ciężarnych,
  • osób po operacjach.

Jak objawia się przepuklina brzuszna?

Objawy przepukliny brzusznej są dosyć specyficzne. Najbardziej charakterystyczne jest pojawienie się wybrzuszenia, łatwo wyczuwalnego pod skórą podczas badania palcami. Objaw ten występuje szczególnie często w przypadku tak zwanej przepukliny zewnętrznej.

Przemieszczający się narząd trafia wówczas pod warstwę skóry, tworząc miękkie i delikatne wybrzuszenie. Zazwyczaj „miękki guzek” pojawia się w okolicy dolnej części brzucha, pachwiny lub moszny. Rzadziej także w innych miejscach.

W przypadku innego rodzaju przemieszczeń – gdy narząd zajmuje przestrzeń ulokowaną wewnątrz jamy brzusznej, a nie tuż pod skórą – objawy mogą być trudniejsze do zidentyfikowania.

Do pozostałych objawów przepukliny brzusznej należą:

  • ból w obrębie jamy brzusznej, nasilający się podczas ruchu lub wykonywania ćwiczeń fizycznych,
  • uczucie pieczenia, kłucia lub świądu w obrębie jamy brzusznej,
  • uczucie ciągnięcia lub ucisku na narządy wewnętrzne,
  • nienaturalne napięcie mięśni w okolicy pojawienia się guza,
  • problemy z wypróżnianiem.

Warto podkreślić, że powyższe objawy mogą nasilać się w czasie wykonywania zwykłych czynności (także fizjologicznych), takich jak: chodzenie, siedzenie, leżenie, kaszel, kichanie, załatwianie się.

Przepuklina brzuszna rozwija się z różnych przyczyn, które nie do końca zostały zdefiniowane. Przez stulecia za przyczynę przepukliny brzusznej uważano wysiłek fizyczny, zarówno w pracy zawodowej jak i formie treningów sportowych.

Do sportów najczęściej predysponujących do wystąpienia przepukliny należą: sporty siłowe, podnoszenie ciężarów, oraz zapasy. Pojawienie przepukliny brzusznej tłumaczono, jako logiczne następstwo mechanicznego działania sił tłoczni brzusznej i mięśni zaangażowanych w pracę fizyczną.

W efekcie zwiększonego naporu na ścianę brzuszną dochodziło do powstania przepukliny.

Na początku XX wieku zaobserwowano, że wiele osób prowadzących siedzący, nieaktywny tryb życia również cierpi z powodu przepukliny brzusznej.

Rozpatrując potencjalne czynniki ich powstawania, zwrócono uwagę na specyficzne cechy budowy ciała ludzkiego.

Stwierdzono wówczas, że pewne obszary są predysponowane do rozwoju przepukliny, ponieważ charakteryzują się zmniejszoną odpornością na działanie mechaniczne, z powodu pionizacji ciała ludzkiego na przestrzeni rozwoju cywilizacji.

W jamie brzusznej narządy są umiejscowione w pewnym schemacie powtarzalnym u każdego człowieka. Na swoich miejscach utrzymują się różnorodne struktury takie jak więzadła i rozcięgna mięśni zbudowane z tkanki łącznej oraz mięśnie brzucha.

Przepuklina brzuszna powstaje, gdy dochodzi do osłabienia tkanek budujących ściany jamy brzusznej.

Szczególną tendencję do występowania przepukliny mają te miejsca, w których ścianki są naturalnie cieńsze – na przykład w pachwinie.

Czynnikiem wystąpienia przepukliny jest zwiększone ciśnienie w obrębie jamy brzusznej, które powoduje rozciąganie struktur podtrzymujących narządy. Powtarzający się stan osłabia je i może doprowadzić do pęknięcia.

Zwiększone ciśnienie w obrębie jamy brzusznej powstaje przede wszystkim w trakcie wykonywania ćwiczeń fizycznych, a także podczas sporadycznego wysiłku lub kichania. Również w trakcie intensywnego i długotrwałego parcia na stolec może dojść do nadmiernego wzrostu ciśnienia w jamie brzusznej.

Narządy wewnętrzne naciskają wówczas na siebie, co sprzyja możliwości ich przemieszczenia się.

Należy zaznaczyć, że niektóre osoby mają wyraźną tendencję do występowania przepukliny brzusznej. Wynika to najczęściej z budowy anatomicznej brzucha, która może sprzyjać wystąpieniu tej dolegliwości.

Przepuklina brzuszna diagnozowana na podstawie wywiadu lekarskiego, badania fizykalnego oraz bezbolesnym i nieinwazyjnym badaniem ultrasonograficznym.USG jamy brzusznej wykonywane jest za pomocą nowoczesnej aparatury. Na skórę brzucha lekarz nakłada specjalny żel.

Specjalną głowicę przykłada do skóry pokrytej preparatem, a na ekranie monitora ukazuje się wtedy obraz jamy brzusznej osoby badanej. Na nim lekarz sprawdza, wielkość i ułożenie poszczególnych narządów w obrębie jamy brzusznej. Daje to również możliwość wykrycia patologicznych zmian, np. wybrzuszenia charakterystycznego dla przepukliny brzusznej.

Badanie USG jest bezpieczne dla dzieci, kobiet w ciąży i seniorów.

Operacja przepukliny brzusznej to najskuteczniejsza forma leczenia tego schorzenia. Zabieg jest wykonywany w dwóch celach:

  1. umiejscowienie przemieszczonego organu na jego prawidłowym miejscu,
  2. uzupełnienia ubytków w tkankach ścian jamy brzusznej za pomocą specjalistycznych materiałów, aby w ten sposób wzmocnić jej budowę. Zastosowane materiały mają także przeciwdziałać ponownemu wystąpieniu przepukliny.

Nie należy rezygnować ani odkładać w czasie leczenia przepukliny brzusznej, ponieważ ma ona tendencje do pogłębiania się. Nieleczona przepuklina jest szczególnie niebezpieczna dla zdrowia i życia pacjenta. Może prowadzić do obniżenia poziomu ukrwienia danego narządu, a w dalszej kolejności – do zaburzenia jego pracy, a przez to także do martwicy jego tkanek.

Mimo że operacja przepukliny brzusznej może wiązać się z pewnymi powikłaniami, warto ją wykonać. Możliwe skutki ubocze to intensywne, napadowe bóle, krwiak lub powstanie ropnia. Niektóre osoby pomimo wzmocnienia ścianek jamy brzusznej, ponownie doświadczają przepukliny brzusznej, pojawiającej się nawet w tym samym miejscu.

Co warto wiedzieć o chorobach prostaty?

Przepuklina kresy białej – przyczyny, objawy, leczenie, operacja

Przepuklina kresy białej (kresa biała – łac. linea alba – to miejsce złączenia mięśni brzucha) jest jednym z rodzajów przepukliny brzusznej.

Dotyka najczęściej osoby otyłe oraz kobiety po ciąży, u których dochodzi do znacznego rozstępu mięśni prostych brzucha.

Początkowo przepuklina kresy białej nie daje objawów, z czasem jednak pojawiają się dokuczliwe dolegliwości i konieczne jest leczenie operacyjne. 

Przepuklina (łac. hernia) jest patologicznym wypukleniem zawartości jamy ciała (zwykle jest to jama brzuszna) przez otwór w powłokach. W jaki sposób zbudowana jest przepuklina? W budowie każdej przepukliny wyróżnia się wrota przepukliny, kanał przepukliny, worek przepukliny oraz zawartość przepukliny.

Wrota przepukliny to nic innego, jak miejsce, przez które zawartość przepukliny wydostaje się poza jamę ciała, zaś kanał przepukliny jest drogą, przez którą przedostaje się ona do tkanek podskórnych.

Worek przepuklinowy to natomiast, w przypadku przepukliny brzusznej, fragment otrzewnej, która otacza struktury bezpośrednio przedostające się do worka, które stanowią zawartość przepukliny – w przypadku przepuklin brzusznych jest to zwykle jelito cienkie.

Jakie rodzaje przepuklin możemy wyróżnić?

Przepukliny możemy podzielić na wrodzone oraz nabyte, czyli takie, które pojawiają się w późniejszym okresie życia pacjenta. Ponadto wyróżnia się też przepukliny odprowadzalne, czyli takie, w których zawartość worka przepuklinowego da się wprowadzić we właściwe miejsce oraz nieodprowadzalne – gdy zawartość worka przepuklinowego nie daje się już odprowadzić.

Przepukliny można też podzielić na przepukliny brzuszne oraz na takie, które umiejscawiają się w innych okolicach ciała (między innymi będzie to przepuklina rozworu przełykowego czy też przepuklina przeponowa).

Zdecydowanie najczęściej występują przepukliny brzuszne, wśród których z kolei można wyróżnić przepuklinę pachwinową, przepuklinę udową, przepuklinę mosznową, przepuklinę pępkową oraz przepuklinę kresy białej.

Przepuklina kresy białej – przyczyny

Przepuklina kresy białej to rodzaj przepukliny nadbrzusznej, która umiejscawia się właśnie w kresie białej (łac. linea alba), czyli w splocie włókien kolagenowych rozcięgien mięśni brzucha, prostych i poprzecznych. Innymi słowy kresa biała to miejsce, w którym łączą się mięśnie obu stron brzucha.

Do osłabienia mięśni brzucha może przyczynić się nadmierna masa ciała pacjenta, dlatego też przepuklina kresy białej jest częsta u ludzi otyłych. 

Dość często do powstania przepukliny kresy białej przyczynia się także ciąża, w przebiegu której w znaczący przecież sposób zwiększa się obwód brzucha, co z kolei doprowadza do osłabienia i rozejścia się mięśni brzucha.

Jeśli poszerzenie odstępu między brzegami mięśni prostych znajduje się w przedziale 2–2,5 cm wówczas mówimy o rozejściu kresy białej (inaczej rozstępie mięśni prostych brzucha) – nie jest to jeszcze przepuklina, natomiast na jego skutek mogą się w kresie białej wytworzyć wrota przepukliny. 

Ponadto do osłabienia powłok brzusznych może też przyczyniać się wzrost ciśnienia wewnątrzbrzusznego na skutek działalności tłoczni brzusznej, może zdarzyć się to u pacjentów cierpiących z powodu przewlekłych i uporczywych zaparć oraz przewlekłego kaszlu, jak również w wyniku nadmiernej aktywności fizycznej. Poza tym może zdarzyć się również, że do powstania przepukliny kresy białej dojdzie na skutek osłabienia powłok brzusznych po uprzednio przebytym zabiegu operacyjnym – często wówczas przepuklina rozwija się w bliźnie po ranie.

Przepuklina kresy białej – objawy

Początkowo, kiedy przepuklina jest mała, może nie dawać ona żadnych objawów.

W czasie badania brzucha lekarz może wyczuć twardy, zwykle bolesny guzek, który może mieć różne rozmiary, w zależności od wielkości przepukliny. Przepuklina kresy białej jest najbardziej widoczna, kiedy pacjent leżący na plecach podnosi się i siada – w czasie napinania mięśni brzucha.

Czy przepuklina kresy białej jest niebezpieczna?

W początkowym okresie, kiedy przepuklina jest mała, nie stanowi ona dla pacjenta zagrożenia, bowiem jest w pełni odprowadzalna.

Jednak z upływem czasu, kiedy jej rozmiary się powiększają, może dojść do sytuacji, w której przepukliny nie da się już odprowadzić.

Wtedy też może dojść do jej uwięźnięcia – jest to stan zagrażający zdrowiu, a nawet życiu pacjenta, bowiem wówczas może wystąpić martwica jelit i rozległe zapalenie otrzewnej, co jest stanem wymagającym natychmiastowej interwencji chirurgicznej.

Przepuklina kresy białej – diagnoza i leczenie

Pacjent z przepukliną kresy białej musi zostać zbadany przez chirurga, który prawdopodobnie wykona USG przepukliny.

Na tej podstawie lekarz będzie mógł zakwalifikować pacjenta do zabiegu chirurgicznego, który prędzej czy później i tak będzie nieunikniony, bowiem przepuklina wraz z upływem czasu zawsze się powiększa. Rodzaj zabiegu jest dobierany przez chirurga w zależności od stopnia zaawansowania przepukliny kresy białej.

W przypadku bardzo małych rozmiarów wystarczy tak naprawdę zszycie przez chirurga tylko wrót przepukliny.

Natomiast w sytuacji, kiedy przepuklina kresy białej osiąga większe rozmiary, wtedy chirurg zazwyczaj decyduje się na zabieg metodą beznapięciową, gdzie w miejsce ubytku w powłokach jamy brzusznej, po odprowadzeniu zawartości worka przepuklinowego, wszywana jest specjalna siatka, dzięki której dochodzi do wzmocnienia mięśni brzucha. Ma to na celu zapobiec ewentualnemu nawrotowi przepukliny kresy białej.

Zabieg operacyjny przepukliny kresy białej może być wykonywany zarówno w znieczuleniu miejscowym, jak i ogólnym – wszystko zależy od stopnia rozległości operowanej przepukliny. Po zabiegu u pacjenta stosowana jest profilaktyka przeciwkrzepliwa oraz antybiotykoterapia, aby uniknąć ewentualnego zakażenia, bardzo ważna jest także właściwa pielęgnacja rany.

Istotne po operacji przepukliny kresy białej są również ćwiczenia wzmacniające mięśnie brzucha, muszą one być dobrane do indywidualnych możliwości pacjenta.

Przepuklina kresy białej – przyczyny, objawy i leczenie

Kresa biała to miejsce, w którym łączą się mięśnie znajdujące się po obu stronach brzucha. Umiejscowiona jest w środkowej linii ciała, pod skórą, między wyrostkiem mieczykowatym mostka a spojeniem łonowym. Tworzą ją elastyczne włókna ścięgien mięśni poprzecznych i skośnych brzucha.

Przepukliną nazywa się uwypuklenie całego narządu lub tkanek poza granicę jamy (najczęściej brzusznej) w miejsce o obniżonej odporności.

Przepuklina powstaje w wyniku osłabienia powłok jamy ciała i silnego nacisku czy dużego ciśnienia.

Dolegliwość ta dotyka najczęściej osoby z nadwagą, mężczyzn, którzy mają problemy z oddawaniem moczu (spowodowane innymi chorobami), kobiety w ciąży, śpiewaków operowych oraz osoby pracujące fizycznie.

Przepuklina kresy białej (łac. hernia linea albae, hernia epigastrica) najczęściej pojawia się w okolicy pępka, pomiędzy wyrostkiem mieczykowatym a pępkiem lub tuż pod pępkiem.

Przepuklina kresy białej występuje w większości przypadków u osób otyłych, szczególnie zaś u mężczyzn (nawet trzykrotnie częściej niż u płci pięknej).

Ale uwaga – są na nią narażeni także młodzi, ogólnie zdrowi ludzie, którzy aktywnie uprawiają sport (choć ma ona w ich przypadku zazwyczaj niewielkie rozmiary), a także kobiety w ciąży.

Przepuklina kresy białej powstaje w wyniku utrzymywania się zbyt dużego nacisku trzewi na ścianę jamy brzusznej. Do tworzenia się przepukliny przyczyniają się też niektóre choroby, powodujące wzrost ciśnienia w jamie brzusznej (np.

zaparcia, prostata), oraz zaburzenia w metabolizmie kolagenu, w wyniku którego osłabieniu ulegają włókna. Wśród czynników sprzyjających obniżeniu wytrzymałości tkanek wymienia się cukrzycę, niedobór białek, niedożywienie oraz przyjmowanie sterydów.

Przepukliny mogą być skutkiem operacji jamy brzusznej.

Objawy przepukliny kresy białej nie są od razu widoczne, czasem więc potrzeba czasu, by je zauważyć i skojarzyć z jakąś konkretną dolegliwością.

Jednym z pierwszych sygnałów świadczących o chorobie jest ból i uczucie dyskomfortu w okolicy nadbrzusza (nad pępkiem).

Ból jest z początku niewielki, jednak nasila się po wysiłku fizycznym, przy pochylaniu do przodu, w czasie silnego kaszlu lub podczas wypróżniania. Przy zaawansowanej postaci przepukliny kresy białej u chorego mogą pojawić się także nudności oraz wymioty.

Objawem przepukliny może być także niewielki guzek, wyczuwalny pod skórą, który może powodować ból. Nie jest on wyczuwalny u każdego pacjenta, jednak często pojawia się u chorych (znajduje się między pępkiem a wyrostkiem mieczykowatym, w ścianie jamy brzusznej).

W celu potwierdzenia przepukliny lekarz będzie próbował zlokalizować guzki umiejscowione na kresie białej. Podczas badania pacjent powinien być w pozycji stojącej. W razie wątpliwości specjalista zleci wykonanie badania USG jamy brzusznej, albo badanie TK jamy brzusznej.

Przepuklina kresy białej wymaga leczenia zabiegowego – celem operacji jest naprawienie i wzmocnienie ściany jamy brzusznej, która została uszkodzona.

U większości osób stosuje się zabiegi o charakterze laparoskopowym, które są mniej inwazyjne (nie wymagają otwierania jamy brzusznej). Polegają one na uzupełnieniu ubytku tworzącego tzw.

wrota przepuklinowe  specjalnym elementem z tworzywa sztucznego, który zakleja otwór. Po zabiegu laparoskopowym chory może wrócić do domu i normalnie funkcjonować.

Przepuklina kresy białej dotyka głównie mężczyzn, mocno narażone są na nią także kobiety w ciąży, a szczególnie te w ciąży mnogiej. W tym błogosławionym czasie dziecko rośnie, a to wpływa na powiększający się obwód brzucha.

W efekcie rozciągają się mięśnie proste brzucha i zmienia się struktura kresy białej. Przyczyniają się do tego substancje obecne w organizmie ciężarnej, takie jak relaksyna i elastyna, które wspólnie rozluźniają strukturę tkanki łącznej.

W przypadku zerwania kresy białej, mięśnie proste rozchodzą się na boki. Najczęściej do takiej sytuacji dochodzi w ostatnich tygodniach ciąży, jednak u większości kobiet po urodzeniu wszystko wraca do normy.

Jedynie w nielicznych przypadkach, rozejście nie zejdzie się samoistnie i dojdzie do pojawienia się przepukliny kresy białej.

Przypadki pojawienia się przepukliny kresy białej rzadko dotyczą dzieci, ale takie sytuacje również się zdarzają.

U maluchów bardzo trudno zdiagnozować tę chorobę, tym bardziej, że najczęściej jest ona obecna już od urodzenia.

O typowych objawach możemy jednak mówić, gdy dziecko ma kilka lat, jest już bardziej aktywne fizycznie – w tym czasie jego mięśnie są narażone na wzmożony wysiłek, a po nim mogą pojawić się bolesne dolegliwości.

Przepuklina kresy białej – objawy, ćwiczenia, operacja

Przepuklina kresy białej powstaje na brzuchu w linii pośrodkowej ciała. Przyczyną jest uszkodzenie łącznotkankowego pasma łączącego mięśnie proste brzucha. Jego rozejście się na określonym odcinku tworzy wrota pozwalające na przemieszczanie się pod skórę zawartości jamy brzusznej.

Przepuklina kresy białej – mechanizm powstawania

Kresa biała to pasmo tkanki łącznej, łączącej na całej długości prawy i lewy mięsień prosty brzucha. Przebiega w linii pośrodkowej ciała, od wyrostka mieczykowatego mostka, aż do spojenia łonowego.

Stanowi bardzo silny element ze względu na fakt, że włókna z przedniej i tylnej powierzchni obu mięśni prostych przeplatają się, przechodzą na drugą stronę, tworząc silne wzmocnienie powłok jamy brzusznej.

W kresie białej znajduje się pępek, którego przepuklina jest jednak traktowana jako odrębna jednostka chorobowa.

Skąd się bierze przepuklina? Dowiesz się tego z naszego filmu

Przepuklina kresy białej powstaje jako skutek utrzymywania się nadmiernego nacisku trzewi na ścianę jamy brzusznej. Najczęstszą przyczyną jest znaczna otyłość u mężczyzn – ciśnienie w brzuchu jest wtedy kilkukrotnie wyższe niż normalnie, a w trakcie kaszlu lub kichania wzrasta nawet kilkunastokrotnie.

Powoduje to silne parcie trzewi na ścianę jamy brzusznej. Struktury kresy białej rozciągają się, słabną, a włókna w niektórych miejscach mogą pękać. Tworzą się otwory, które stają się wrotami dla przepukliny. Naturalnym miejscem zmniejszonej oporności są niewielkie otworki, którymi przez kresę białą przechodzą naczynia krwionośne i gałązki nerwowe.

Rozciąganie w tym miejscu może łatwo doprowadzić do rozerwania tkanek.

W worku przepuklinowym najczęściej stwierdza się obecność tkanki tłuszczowej sieci większej, ale niekiedy może się w nim znaleźć odcinek jelita cienkiego lub grubego albo ściana żołądka.

Objawy przepukliny kresy białej

Przepuklina kresy białej może powstać na każdej wysokości – od nadbrzusza po okolicę łonową.

Charakterystycznym objawem jest miejscowe uwypuklanie się powłok w linii pośrodkowej ciała, które może być widoczne stale, w trakcie kaszlu albo w trakcie wykonywania niektórych ruchów (pochylenie tułowia do przodu w pozycji stojącej albo uniesienie go w trakcie leżenia na plecach). Chory może skarżyć się na okresowe bóle, wzdęcia, brak możliwości wykonywania pracy fizycznej.

Badaniem palpacyjnym stwierdza się przerwanie ciągłości kresy białej. Worek przepuklinowy daje się zwykle odprowadzić do wnętrza jamy brzusznej. Jeśli zawartość przepukliny nie cofa się do wnętrza brzucha, a bóle są silne, towarzyszą im silne wzdęcie, wymioty, ewentualnie objawy niedrożności jelit, jest to przepuklina uwięźnięta.

Czy przepuklinę można leczyć? Odpowiedź znajdziesz w naszym filmie 

Przepuklina kresy białej w okresie ciąży

Ze względu na rozwój płodu w macicy, powodujący zwiększone ciśnienie w jamie brzusznej, oraz na zmiany hormonalne (zwiększona elastyczność i rozciągliwość włókien kolagenowych) w trakcie ciąży relatywnie łatwo dochodzi do rozejścia się kresy białej w linii pośrodkowej ciała.

Szczególnie podatne są na to kobiety o szczupłej, wiotkiej budowie ciała i słabych mięśniach brzucha oraz osoby otyłe. Zwiększone ryzyko dotyczy też przypadków ciąży mnogiej, kobiet w wieku powyżej 35 lat i wieloródek.

U części kobiet po porodzie zmiany stopniowo cofają się dzięki właściwym ćwiczeniom (szczególnie, jeśli pacjentka nie musi ciężko fizycznie pracować).

Przepuklina kresy białej – ćwiczenia

Prawidłowo dobrane i wykonywane ćwiczenia mogą odegrać dużą rolę zarówno w profilaktyce przepukliny kresy białej, ograniczaniu skutków ciąży oraz w rekonwalescencji po zabiegu operacyjnym. Cennym elementem uzupełniającym ćwiczenia są regularne, długie spacery i pływanie.

Celem rehabilitacji jest wzmocnienie mięśni brzucha oraz – wiążąca się ze wzmacnianiem mięśni przykręgosłupowych – praca nad prawidłową postawą (co pozwala zmniejszyć siły rozciągające kresę białą).

Ważne jest to, czy w przebiegu ciąży tkanki zostały jedynie rozciągnięte (wtedy ćwiczenia mogą przynieść bardzo dobry rezultat), czy też doszło do powstania rzeczywistej przepukliny z przerwaniem ciągłości kresy białej.

W takim wypadku jedynym sposobem leczenia jest zabieg operacyjny.

Przepuklina kresy białej – operacja

Zabieg operacyjny polega na dojściu przez powłoki brzucha do wrót przepukliny znajdujących się w kresie białej i zszycie jej pęknięcia mocnymi, niewchłanialnymi szwami. Jeśli powierzchnia ubytku jest duża, a zszycie spowodowałoby silne naciągnięcie okolicznych tkanek, miejsce to pokrywa się specjalną siatką przyszytą do brzegów otworu.

Zabieg wykonuje się w znieczuleniu ogólnym, a jeśli przepuklina jest niewielka i nie ma ku temu innych przeciwwskazań – w miejscowym. Po 7–10 dniach usuwa się szwy skórne. Okres rekonwalescencji trwa kilka tygodni. Choremu zaleca się zwykle powstrzymanie się od pracy fizycznej, noszenia ciężkich przedmiotów albo intensywnego uprawiania sportu.

Operacja usunięcia przepukliny  – jak wygląda? Dowiesz się tego z naszego filmu

Leave a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *