Rak kości – objawy, przyczyny, badania, leczenie, przerzuty, rokowanie

fot. Adobe Stock

Rak płuc, zwany także rakiem oskrzela, jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym na świecie. W Polsce jest główną przyczyną śmierci z powodu chorób nowotworowych. Aż30% mężczyzn dotkniętych chorobami nowotworowymi umiera z jego powodu. Choroba ta uśmierca więcej Polek (13%) niż rak piersi (12,5%).

Spis treści:

Objawy raka płuc

Objawy raka płuc pojawiają się zwykle dopiero w zaawansowanym stadium choroby, gdy wyleczenie jest już najczęściej trudne. U większości chorych pojawia się długotrwały kaszel i duszność, która skutkuje uczuciem ciężkiego oddechu i silnego, przewlekłego zmęczenia.

U ok. 30% chorych pojawia się krwioplucie, do którego zalicza się także odkasływanie krwiście podbarwionego śluzu lub brunatnej wydzieliny. Do innych objawów raka płuca zalicza się chrypkę, zaburzenia połykania oraz bóle w klatce piersiowej. Objawem raka płuc może być też trudne do wyleczenia zapalenie płuc.

fot. Adobe Stock, kolaż Polki.pl

Przyczyny raka płuc

Za główną przyczynę zachorowania na raka płuca uważa się palenie tytoniu (zarówno czynne, jak i palenie bierne), a więc wdychanie setek substancji rakotwórczych zawartych w dymie papierosowym.

Przyczyny raka płuca to w 90% palenie tytoniu. Ktoś chory mógł pracować w toksycznych warunkach albo być narażony na dym tytoniowy w swoim środowisku lub domu, czyli był tzw. biernym palaczem. U osób, które nie paliły, rzadko stwierdza się tę chorobę.– mówi prof. dr hab. n. med. Sergiusz Nawrocki, specjalista radioterapii onkologicznej.

Profesor dr hab. n. med. Sergiusz Nawrocki podkreśla, że ryzyko zachorowania wzrasta wraz ze wzrostem dawki, czyli zależy od ilości wypalanych papierosów.

Jest prosta zależność między ilością wypalonych w ciągu długiego okresu papierosów, a ryzykiem zachorowania na raka płuc. Jeśli ktoś pali przez 20 lat jedną paczkę dziennie, to ryzyko zachorowania na raka płuc lub inne nowotwory tytoniozależne jest znaczne i wynosi prawie 20%– dodaje prof. dr hab. n. med. Sergiusz Nawrocki.

Do rzadszych przyczyn raka płuca zalicza się czynniki genetyczne oraz kontakt z:

• azbestem,
• metalami ciężkimi,
• przemysłowymi zanieczyszczeniami powietrza,
• radonem,
• niektórymi chemikaliami (aminy aromatyczne, związki chromu (VI), spaliny z silników Diesla, wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA)),
• pyłem krzemionki.

Rodzaje raka płuc

Rak płuc to tak naprawdę kilkadziesiąt różnych rodzajów nowotworów złośliwych, każdy o nieco odmiennym wyglądzie mikroskopowym, innych przyczynach i różnej lokalizacji. Najbardziej uproszczony podział raka płuca wyodrębnia jego dwa rodzaje: niedrobnokomórkowy rak płuca (80% wszystkich zachorowań) oraz drobnokomórkowy rak płuca.

Rak drobnokomórkowy (oznaczenie: SCLC lub DRP)

Stanowi 20-25% wszystkich pierwotnych nowotworów płuca. Najczęściej jest spowodowany paleniem tytoniu (czynnym i biernym). Zwykle nie nadaje się do leczenia operacyjnego – jedynie 5% chorych jest poddawanych procedurze operacyjnego usunięcia zmian.

Charakteryzuje się szybkim wzrostem i tworzeniem przerzutów już na wczesnym etapie rozwoju – u 80-90% pacjentów w momencie rozpoznania choroby stwierdza się obecność przerzutów.

W jego leczeniu stosuje się często chemioterapię połączoną z radioterapią, czyli tzw. leczenie skojarzone. Choć po pierwszym etapie leczenia u aż 70-90% chorych notuje się częściową lub całkowitą remisję, to choroba u większości z nich powraca w ciągu 2 lat. Tylko 10-25 proc. chorych przeżywa 5 lat. 

Rak niedrobnokomórkowy (NSCLC)

Dzieli się na trzy grupy: rak płaskonabłonkowy (SCC), gruczolakorak (AC) i rak wielkokomórkowy (LCC).

Rak płaskonabłonkowy płuc

Stanowi ok. 40% przypadków zachorowania na raka płuca, a do jego głównych przyczyn zalicza się palenie papierosów. Najczęściej rozwija się w komórkach nabłonka wyściełającego drogi oddechowe. Rozwija się wolniej niż inne odmiany raka płuca i później daje przerzuty.

Gruczolakorak

Jego nazwa pochodzi od tego, że najprawdopodobniej rozwija się on z komórek gruczołowych nabłonka wyściełającego drogi oddechowe. Często umiejscowiony jest na zewnętrznej części płuca. Potrafi na wczesnym etapie dawać przerzuty do węzłów chłonnych jak i odleglejszych narządów. Częściej atakuje kobiety.

Rak wielkokomórkowy

Stanowi jedynie 10% przypadków nowotworów płuca. Najczęściej atakuje palaczy i rozrasta się w kierunku zewnętrznego brzegu płuca.

fot. Adobe Stock

Rak płuc u dziecka – czy dziecko może zachorować?

Rak płuc u dzieci teoretycznie jest możliwy, jednak zdarza się bardzo rzadko.

Najczęściej na raka płuca chorują osoby po 50. roku życia, oczywiście zdarzają się młodsze. Natomiast zachorowania u dzieci są ekstremalnie rzadkie. Notowano takie przypadki, ale to nie jest typowy rak płuc związany z paleniem tytoniu, tylko rzadkie postaci. Ja w swojej 25-letniej praktyce nigdy nie spotkałem dziecka chorego na tę chorobę– przyznaje prof. dr hab. n. med. Sergiusz Nawrocki.

Rak płuc – przerzuty

Ponieważ rak płuca jest nowotworem złośliwym, potrafi tworzyć przerzuty. Dochodzi do nich, gdy zrakowaciała komórka opuszcza pierwotne miejsce wzrostu i znajduje warunki do wzrostu (i wytworzenia guza) w innym miejscu organizmu.

Najczęściej przerzutowe guzy raka płuc lokalizują się w kościach, wątrobie, mózgu (gruczolakorak), nadnerczach i szpiku kostnym (rak drobnokomórkowy). Guz w płucu może być guzem niepierwotnym, a przerzutowym. Przerzuty do płuc najczęściej dają nowotwory złośliwe nerki, piersi, jelita grubego, czerniak oraz mięsak kości i tkanek miękkich.

Ile osób w Polsce umiera rocznie na raka płuc?

Sytuacja w naszym kraju jest dość dramatyczna. Profesor dr hab. n. med. Sergiusz Nawrocki podkreśla, że chorych przybywa.

Umiera mniej więcej tyle samo osób, co zachorowuje, tzn. ok. 20 000. Jeżeli ta choroba nie została rozpoznana wcześnie, to szanse na wyleczenie są minimalne i średnio pacjenci żyją rok.

Stąd porównywalność tych dwóch liczb: liczby śmierci spowodowanych rakiem płuca i zachorowań. W tej chwili zgonów jest nieco więcej – ok. 21-22 000 i, niestety, to się zwiększa– mówi prof. dr hab. n. med.

Sergiusz Nawrocki.

Diagnostyka raka płuc

Rak płuc, w związku z tym, że początkowo przebiega bezobjawowo, może być wykryty przypadkiem podczas badania RTG klatki piersiowej, wykonywanego z innych wskazań.

Najczęściej w badaniu obrazowym zauważa się zmianę w postaci guzka, nacieku, niedodmy lub rozedmy ogniskowej. Lekarz podczas wywiadu z pacjentem powinien zapytać o narażenie na dym tytoniowy, wykonywany zawód i występowania raka płuc w rodzinie.

W momencie ustalenia ryzyka występowania choroby, pacjent kierowany jest na badania.

Kolejnym badaniem jest tomografia komputerowa z podaniem kontrastu. W szczególnych przypadkach stosuje się badanie za pomocą rezonansu magnetycznego. Czasami pacjent kierowany jest na badanie pozytonowej emisyjnej tomografii (PET) w połączeniu z tomografią komputerową, co pozwala zróżnicować zmiany łagodne i złośliwe, a także ustalić wytyczne do kolejnych badań.

Jako uzupełnienie stosuje się ocenę wydolności oddechowej (spirometria) i układu krążenia.

Konieczne jest również wykonanie morfologii krwi z rozmazem, badań biochemicznych, układu krzepnięcia oraz badania moczu.

Rodzaj zmian ocenia się także poprzez badanie histopatologiczne wycinka guza pobranego podczas fiberoskopii lub biopsji. Innym badaniem pomagającym zdiagnozować raka płuca jest bronchoskopia, czyli wprowadzenie do płuc teleskopu, przez który lekarz ogląda oskrzeliki i ewentualnie pobiera próbkę do badań.

Leczenie raka płuc

Rak płuc niedrobnokomórkowy określany jest jako średnio chemiowrażliwy. Standardowo leczy się go chirurgicznie lub radioterapią.

Najczęściej stosuje się terapię skojarzoną, czyli zabieg chirurgiczny w połączeniu z radioterapią przed- i pooperacyjną, a czasami także z chemioterapią.

Leczenie chirurgiczne jest najczęściej możliwe wyłącznie we wczesnym etapie raka niedrobnokomórkowego.

Raki drobnokomórkowe są chemiowrażliwe, dlatego ich podstawową metodą leczenia jest chemioterapia. Najczęściej stosuje się połączenie dwóch chemioterapeutyków: cisplatyny i etopozydu. Gdy zaatakowana jest tylko jedna połowa klatki piersiowej, łączy się chemioterapię z radioterapią. W zaawansowanym, rozsianym stadium, leczenie najczęściej ogranicza się do chemioterapii.

Nowoczesne metody leczenia raka płuca

Ze względu na niezadowalające wyniki standardowego leczenia, naukowcy i lekarze stale poszukują nowych metod zwalczania raka płuca. Zaliczamy do nich leczenie celowane i immunoterapię.

Leczenie celowane

Zwane jest też terapią ukierunkowaną molekularnie. Polega na zahamowaniu pewnych sygnałów biologicznych, które powodują namnażanie się komórek nowotworowych. W przypadku raka płuca jest to najczęściej mutacja jednego z receptorów naskórkowego czynnika wzrostu. 

Jak dodaje prof. dr hab. n. med. Sergiusz Nawrocki, pacjent kwalifikujący się do takiego leczenia ma większe szanse niż chory z rakiem bez mutacji, którego można leczyć wyłącznie chemioterapią.

Problemem jest wysoki koszt terapii, ryzyko wystąpienia poważnych działań niepożądanych, a także skomplikowana procedura kwalifikowania chorych do tego typu leczenia. Nie napawa optymizmem także to, że leczenie celowane często zawodzi w leczeniu drobnokomórkowego raka płuca.

Immunoterapia

Innym rodzajem terapii, z którym wiąże się nadzieje związane z leczeniem raka płuca, jest immunoterapia, której celem jest zmobilizowanie układu odpornościowego do walki z nowotworem.

W Polsce ten typ leczenia jest dostępny dla pacjentów jedynie w ramach badań klinicznych. Stosuje się leki, które pobudzają nasze własne komórki układu odpornościowego, limfocyty T. Metoda ta daje duże nadzieje.

U chorych, którzy są nią leczeni, widać trwałe remisje, a u niektórych nowotwór nie powraca.

Czy nowoczesne terapie są refundowane przez NFZ?

Przyszłościowe terapie leczenia raka płuca są finansowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia w wybranych ośrodkach. Są one dostępne dla chorych w ramach tzw.

programów terapeutycznych.

Pacjenci, którzy mają udokumentowaną wrażliwość na to leczenie (określoną przez testy na pobieranych od chorych komórkach), mogą być poddani nowym formom leczenia w specjalistycznych ośrodkach.

Rak płuc – rokowania 

Przeżycie pacjentów z rakiem płuc zależy od rodzaju raka, stopnia zaawansowania oraz zastosowanego leczenia. 

Rak niedrobnokomórkowy

•   I stopień – 5-letnie przeżycie 60-70% pacjentów, 
• II stopień – 5-letnie przeżycie 40-50% pacjentów,
• IIIA stopień – 5-letnie przeżycie poniżej 15% pacjentów,
• IIIB i IV stopień – 5-letnie przeżycie 1% pacjentów.

Rak drobnokomórkowy

Dwuletnie przeżycie u chorych leczonych radioterapią oraz chemioterapią wynosi 2-40%. W przypadku braku leczenia czas ten skraca się do 6-8 miesięcy. 

Treść artykułu została pierwotnie opublikowana 27.04.2017

Więcej o nowotworach:Rak jajnika to nie wyrok

Rak jelita grubego – przerzutyZaawansowany rak piersi – leczenie, refundacja, rokowania

prof. dr hab. n. med.

Sergiusz Nawrocki

specjalista radioterapii onkologicznej

Absolwent Akademii Medycznej w Poznaniu. W 2001 uzyskał tytuł doktora nauk medycznych. W 2017 odebrał z rąk prezydenta Andrzeja Dudy nominację profesorską. Pracował w Wielkopolskim Centrum Onkologii w Poznaniu, potem był długoletnim Kierownikiem Zakładu Radioterapii w szpitalu MSWiA w Olsztynie.

Kierował Kliniką Radioterapii Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego w Katowicach oraz Katedrą Onkologii i Radioterapii Wydziału Lekarskiego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Zabrzu.

Obecnie kieruje Kliniką Radioterapii szpitala MSWiA w Olsztynie i Katedrą Onkologii Collegium Medicum Uniwersytetu Warminsko-Mazurskiego.

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!

Nowotwory u osób starszych – rak trzustki. Jakie są jego przyczyny, objawy i jak go leczyć?

Z tekstu dowiesz się:

• jakie są przyczyny raka trzustki,
• jakie są objawy raka trzustki,
• czy chorzy na raka trzustki mają duże szanse na wyleczenie,
• jak diagnozuje się ten rodzaj raka,
• jak przebiega jego leczenie.

Nowotwór trzustki to choroba występująca nieco częściej u mężczyzn niż u kobiet, choć różnice te nie są duże i w ostatnich latach jeszcze się zmniejszyły. Pewne jest jednak to, że rak trzustki zazwyczaj ujawnia się u osób w wieku 70-80 lat – ponad 80% przypadków dotyczy pacjentów powyżej 55. roku życia.

Rak trzustki – przyczyny

Rak trzustki jest chorobą o złożonej, wieloczynnikowej etiologii. Ustalono, że może mieć on zarówno podłoże genetyczne, jak i dziedziczne. Częściej chorują pacjenci, u których zdiagnozowano wcześniej cukrzycę, przewlekłe zapalenie trzustki czy wrzody żołądka. Wśród czynników ryzyka znajdują się jednak również te związane z szeroko rozumianym stylem życia:

• palenie papierosów – szacuje się, że około 20-30% przypadków raka trzustki jest spowodowane paleniem papierosów; zwiększone dwukrotnie ryzyko zachorowania zmniejsza się dopiero po około 10-15 latach od rzucenia palenia,
• nieprawidłowa dieta – wiele badań wskazuje, że wśród czynników ryzyka raka trzustki jest dieta bogata w czerwone mięso, a uboga w kwas foliowy oraz warzywa,
• spożywanie alkoholu – zwiększone spożywanie alkoholu to czynnik ryzyka rozwoju m.in. zapalenia trzustki, które z kolei sprzyja zachorowaniu na raka trzustki.

Rak trzustki – objawy

Rak trzustki jest niebezpieczną chorobą m.in. ze względu na to, że jego wczesne objawy są niecharakterystyczne. Mogą być kojarzone np. z niestrawnością, zatruciami pokarmowymi czy innymi kłopotami żołądkowymi. Pacjenci często je bagatelizują i do lekarza trafiają dopiero wówczas, gdy choroba jest już w mocno zaawansowanym stadium.

Wczesne objawy raka trzustki to:

• nudności,
• wzdęcia,
• brak apetytu,
• zaparcia i biegunki,
• wymioty,
• częste odbijanie.

W zależności od lokalizacji guza rak trzustki może się objawiać również żółtaczką albo bardzo ostrymi bólami w jamie brzusznej. W zaawansowanych stadiach choroby pojawia się także wychudzenie, zakrzepy o zmiennej lokalizacji czy krwotoki z przewodu pokarmowego.

Rak trzustki – przerzuty

Rak trzustki czasami zajmuje cały narząd, w innych przypadkach – tylko jego poszczególne elementy. Przerzuty dotyczą najczęściej wątroby, zdecydowanie rzadziej – płuc, opłucnej, nadnerczy, nerek czy kości.

Rak trzustki – rokowania

W odróżnieniu od np. raka płuc czy raka jelita grubego, w przypadku raka trzustki nie ma skutecznych badań przesiewowych, które pozwalają na szybką diagnozę schorzenia. W większości przypadków rokowania raka trzustki nie są niestety pozytywne – wykrycie schorzenia następuje za późno, kiedy szanse na skuteczne leczenie są już niewielkie.

Rak trzustki – diagnostyka

Ze względu na lokalizację trzustki oraz mało charakterystyczne objawy diagnostyka raka trzustki nie jest prosta – lekarz podczas wywiadu zbiera podstawowe informacje o objawach czy przypadkach chorób nowotworowych występujących w rodzinie.

Ważne są też możliwe symptomy przedmiotowe: spadek masy ciała, żółtaczka czy powiększenie się węzłów chłonnych. Dla potwierdzenia rozpoznania wykonuje się również m.in.

USG trzustki (wykazuje jej powiększenie), tomografię komputerową, a także biopsję cienkoigłową, czyli pobranie wycinka guza i poddanie go analizie histopatologicznej. To badanie umożliwia postawienie ostatecznej diagnozy.

Rak trzustki – leczenie

Leczenie raka trzustki zależy od stopnia zaawansowania oraz rozległości zmian.

Podstawą jest leczenie operacyjne, czyli wycięcie guza z marginesem zdrowej tkanki, a w mocno zaawansowanych stadiach – pankreatektomia, czyli całkowite usunięcie trzustki.

W zdecydowanej większości przypadków konieczne bywa także zastosowanie chemioterapii. W trakcie leczenia ważne są odpowiednia dieta, nawadnianie organizmu oraz podawanie pacjentowi enzymów trzustkowych.

Źródła:

Rak kości – jakie objawy daje, czyli po czym poznać ten typ nowotworu

Nowotwór, jakim jest rak kości, podobnie jak choroby onkologiczne innych tkanek i narządów, dzieli się na rodzaj łagodny i złośliwy. W poczet tej pierwszej kategorii wliczają się chrzęstniaki i kostniaki, natomiast gorszą grupę budują nowotwory pierwotne i wtórne.

Jak nietrudno się domyślić, pierwsze powstają samoczynnie w kościach, natomiast drugie są następstwem przerzutów. Nazwy zmian nowotworowych o charakterze złośliwym, które atakują tkankę kostną, to guz olbrzymiokomórkowy, szkliwiak (oba mogą być także łagodne), mięsak Ewinga, kostniakomięsak czy chondrosarcoma.

Skoro wiadomo już, że w 99 na 100 przypadków do czynienia mamy z nowotworem kości o charakterze wtórnym, rodzi się pytanie, skąd najczęściej pojawiają się przerzuty? Rak kości najczęściej dotyka osoby, które chorują na:

• raka piersi,
• raka prostaty,
• raka tarczycy,
• raka płuc,
• raka pęcherza moczowego,
• raka skóry, czyli czerniaka złośliwego.

Powyższa lista to jedynie najczęstsze przypadki powiązań choroby nowotworowej z przerzutami do tkanki kostnej, natomiast rak kości może się rozwinąć także jako następstwo choroby nowotworowej innych niż wymienione narządów czy tkanek.

Jakie obszary atakuje rak kości?

Przerzuty do kości mają miejsce, gdy komórki nowotworowe z pierwotnego miejsca występowania choroby przedostaną się do krwioobiegu. Naczyniami krwionośnymi docierają do tkanki kostnej, gdzie tworzą ogniska.

Obszary, które są najczęściej atakowane, to przede wszystkim elementy szkieletu osiowego, czyli kręgosłup, żebra, miednica, łopatki czy barki.

Rzadziej spotykane są przerzuty do kości szkieletu obwodowego, czyli kończyn górnych czy dolnych, zwłaszcza jeśli chodzi o kości długie, jak udowa, piszczelowa czy ramienna.

Przerzuty do kości mogą powodować nabudowywanie tkanki kostnej w nieprawidłowych ilościach lub wręcz przeciwnie – ich niszczenie. Istnieje także nowotwór kości objawiający się zarówno tymi pierwszymi, jak i drugimi destrukcyjnymi działaniami na organizm. Wówczas w ciele zachodzą jednocześnie intensywne procesy budowy i niszczenia tkanki kostnej.

Jakie są objawy raka kości? Nowotwór kości – objawy charakterystyczne i nietypowe

Obserwacja objawów w przypadku występowania któregoś z wymienionych wcześniej nowotworów mogących dawać przerzuty do kości jest bardzo ważna, gdyż stanowi podstawę diagnostyki. Pierwsze objawy raka kości, jakie mogą wystąpić u chorego, to przede wszystkim:

1. Ból kości w zaatakowanym obszarze, mogący nasilać się w nocy lub po wysiłku fizycznym. Z czasem dolegliwości stają się tak dokuczliwe, że tradycyjne leki przeciwbólowe dostępne bez recepty nie są w stanie im przeciwdziałać. Warto także nadmienić, że w początkowej fazie choroby ból może się pojawiać i okresowo znikać, dlatego ważne jest, by nie bagatelizować nawet rzadko występujących dolegliwości.
2. Na kościach w kolejnych etapach rozwoju nowotworu mogą pojawić się wyczuwalne zgrubienia czy nawet guzki. Może im także towarzyszyć opuchlizna.
3. Podatność na złamania na skutek osłabienia tkanki kostnej, które mogą pojawiać się w bardzo nieoczekiwanych okolicznościach, nie na skutek upadku, czyli na przykład podczas kucania czy nawet stania.
4. Rak kości może dawać też nietypowe objawy: do mniej charakterystycznych objawów, które łatwo pomylić z symptomami innych chorób i dolegliwości, należy także ogólne osłabienie organizmu, gorączka czy nieuzasadniony spadek wagi.

Diagnostyka raka kości 

Pierwsze objawy raka kości są sygnałem do niezwłocznej dalszej diagnostyki, którą wykonuje się poprzez przeprowadzenie odpowiednich badań. Należą do nich przede wszystkim:

• badanie RTG,
• scyntygrafia kości,
• tomografia komputerowa
• rezonans magnetyczny.

Badanie rentgenowskie jest najczęściej pierwszym, jakie się wykonuje, by sprawdzić obszar, w którym pacjent odczuwa ból i ewentualnie ustalić, jak wygląda rak kości na zdjęciu rtg.

Zlecana czasami dodatkowo scyntygrafia kości polega na podaniu pacjentowi izotopów promieniotwórczych i obserwacji na komputerze miejsc, gdzie występują jakiekolwiek zmiany w kościach.

Pozostałe dwa badania są charakterystyczne ogólnie dla diagnostyki nowotworów. Specjalnym rodzajem tomografii komputerowej jest PET, czyli pozytonowa emisyjna tomografia komputerowa. Badanie to służy właśnie diagnostyce chorób nowotworowych.

Rak kości – rokowania, jak szybko postępuje?

Na niejednym forum w Internecie znaleźć można zapytania o rokowania w przypadku wystąpienia raka kości, czyli jak rak kości szybko postępuje.

Oczywiście sprawa ta jest bardzo indywidualna i trudno przesądzać o tym, w jakim stopniu nowotwór kości miednicy albo na przykład rak tarczycy dający przerzuty do kości są wyleczalne.

Forum internetowe nie jest w tej kwestii najlepszym miejscem poszukiwania odpowiedzi. Zdecydowanie bardziej adekwatnym jest oczywiście gabinet lekarski.

Można jedynie stwierdzić, że przerzuty do kości to zwykle znak zaawansowanego stadium choroby, w którym rokowania nie są już zbyt obiecujące. Jednak rak kości typu pierwotnego (ten rzadszy przypadek, kiedy nowotwór powstaje w kościach, nie jest natomiast następstwem przerzutów), daje większe szanse na pełną remisję.

Leczenie raka kości

Leczenie raka kości polega na podawaniu leków mających wpływ na metabolizm kości. Mają one za zadanie hamować namnażanie komórek nowotworowych. Drugi rodzaj leczenia to powszechnie stosowana w przypadku chorób nowotworowych radioterapia, przynosząca ulgę w bólu.

• W przypadku kręgosłupa konieczna może się okazać także interwencja neurochirurga, gdyby nowotwór w związku z dużym uciskiem na rdzeń kręgowy doprowadził do porażenia wybranych partii ciała.
• Oczywiście metoda leczenia jest zależna od miejsca występowania nowotworu, jego rodzaju oraz stadium zaawansowania.
• Krzysztof Marski
• fot. Pixabay

Wejdź na FORUM! ❯

Rak kości – objawy, leczenie, rokowania

Najwięcej zachorowań na raka kości jest wynikiem przerzutów. Ten rodzaj nowotworu bardzo rzadko jest tym pierwotnym. Jego objawy mogą być bardzo różne, a ich nasilenie zależy od wielu czynników.

Najważniejszym objawem jest ból kości. Jest uciążliwy i nasila się w nocy. W niektórych przypadkach pojawiają się także obrzęki. Następuje osłabienie tkanki kostnej, co prowadzić może do częstych złamań. Złamania te mogą pojawiać się nawet pod wpływem niewielkiego bodźca. Częstym powodem jest stanie lub zmiana pozycji podczas snu.

Dodatkowo obserwuje się ogólne osłabienie, utratę masy ciała oraz niedokrwistość. Pierwotną chorobą, która najczęściej wywołuje raka kości, jest rak nerek, sutka, żołądka, prostaty lub tarczycy. Rak kości może również sam być chorobą pierwotną, jednak przypadek ten jest niezwykle rzadki. Statystycznie występuje u jednej na sto leczonych osób.

Rak kości – diagnostyka, leczenie

Do wykrycia raka kości stosuje się RTG, tomografię komputerową oraz rezonans magnetyczny. Bardzo często chorego kieruje się na biopsję. Polega ona na pobraniu chorobowo zmienionego fragmentu i przebadaniu go.

Nowotwór bardzo często lokalizuje się przy nasadzie kości udowej, a także ramiennej. Możliwe jest także wystąpienie zmian na kręgosłupie, miednicy lub kości piszczelowej.

Sposób leczenia raka kości w dużej mierze zależy od charakteru zmiany. W większości przypadków, gdy mamy do czynienia ze zmianą łagodną, proponuje się jedynie leczenie chirurgiczne. Zazwyczaj rozwiązuje ono problem. Jednak po zabiegu chory musi stawiać się na regularne kontrole.

Śledzenie czy nie doszło do nawrotu choroby, jest bardzo ważne. Często nawrót okazuje się już zmianą złośliwą. Istnieją różne rodzaje raka kości. W przypadku wystąpienia mięsaka Ewinga stosuje się chirurgię onkologiczną połączoną z chemioterapią. Z kolei guz olbrzymiokomórkowy oprócz usunięcia operacyjnego, zazwyczaj wymaga radioterapii.

Należy jednak pamiętać, że żadna z metod nie daje pewności. Nowotwór może nawracać i za każdym razem może atakować coraz mocniej. Największą szansę na wyleczenie mają osoby, u których choroba została wykryta dość wcześnie i nie zdążyła jeszcze się rozwinąć i wywołać negatywnych skutków.

Rak kości – rokowania

Rak kości zazwyczaj świadczy o zaawansowanym stadium choroby nowotworowej, w związku z czym rokowania nie są najlepsze. Dużo zależy od samego typu nowotworu, jednak ogólna średnia przeżywalność wynosi od 7 do 21 miesięcy.

Dodatkowo bardzo często dochodzi do nawrotów. Ich prawdopodobieństwo to 20-50 proc. Najczęściej dochodzi do nich w okresie 2 lat od zakończenia leczenia.

Co roku w Polsce wykrywa się około 100 przypadków choroby. Dlatego tak ważne są regularne badania. Każda niepokojąca zmiana lub wynik badania, który wykracza poza ogólnie przyjęte normy, powinien być jak najszybciej skonsultowany z lekarzem.

Gąbka, która wykrywa raka. Zobacz, jak działa!

Przerzuty nowotworowe do kości, nacieczenie kości

Bóle spowodowane uszkodzeniem kości w przebiegu choroby nowotworowej mogą pochodzić z naciekania tkanki kostnej przez rosnący nowotwór lub być spowodowane zniszczeniem kości wywołanym przez przerzuty. Przyczyny te stanowią około 85% przypadków dolegliwości bólowych w zaawansowanej chorobie nowotworowej.

Podstawą do wdrożenia badań kości są umiejscowione bóle kości, a także podwyższenie poziomu fosfatazy zasadowej i/lub kwaśnej (rak prostaty) w surowicy krwi. Pomocne są również badania markerów nowotworowych, takich jak PSA w raku prostaty i CA 15.3 w raku piersi.

Do podstawowych badań należą zdjęcia radiologiczne i scyntygrafia kości. W przypadku badań radiologicznych do rozpoznania przerzutu do kości upoważnia rozpoznanie zniszczenia struktury beleczkowatej kości w 50%. Należy pamiętać, że badanie to może nie wykryć ognisk o średnicy mniejszej niż 1 cm.

Czulszym, ale mniej swoistym badaniem jest scyntygrafia kości. Za pomocą tego badania można wykryć ogniska przerzutowe do kości, gdy zniszczeniu uległo 5% – 15% struktury beleczkowej. Niekiedy, np. w przypadku przerzutów do kręgosłupa, scyntygrafia może wykazać o wiele wcześniej (do 6 miesięcy) obecność zmian przerzutowych.

W przypadku podejrzenia przerzutów do kręgosłupa i ucisku na rdzeń kręgowy przydatnym jest badanie TK lub NMR oraz mielografia.

Przerzuty do kości są niekorzystnym czynnikiem rokowniczym, ale należy pamiętać, że np. w przypadku raka piersi mediana przeżycia chorych z przerzutami tylko do kości wynosi 2 lata, zaś około 10% tych chorych żyje ponad 10 lat od stwierdzenia przerzutów do kości, które często są jedyną lokalizacją przerzutów odległych.

Nacieczenie kości

Ból spowodowany naciekaniem kości bezpośrednio przez guz nowotworowy może wynikać zarówno z podrażnienia noceptorów jak i być spowodowany uciskiem guza na nerwy przebiegające w sąsiedztwie. Powstałe zaburzenia ukrwienia mogą potęgować ból.

Ucisk guza na rdzeń kręgowy może wymagać szybkiej diagnostyki i leczenia. Do najczęściej występujących objawów należy wymienić ból pleców i bolesność uciskową. Dolegliwości bólowe nasilają się przy próbie Valsalvy.

Odbarczenie rdzenia w przypadku braku objawów jego uszkodzenia (objawy motoryczne: zwiększone napięcie lub osłabienie mięśni, objawy czuciowe: utrata czucia bólu i temperatury poniżej uszkodzenia – objaw występujący rzadziej niż objawy motoryczne; dysfunkcja autonomiczna: nietrzymanie moczu i kału – objawy te mogą być początkowo niezbyt silnie wyrażone) rokuje dobrze.

W przypadku utraty zdolności chodzenia szansa na jej odzyskanie wynosi nie więcej niż 10%. Gdy leczenie rozpocznie się, gdy chory jeszcze chodzi, to w 75% ma on szansę na to, że nie utraci zdolności chodzenia.

Nierozpoczęcie odpowiedniego leczenia przed upływem 24 godzin od wystąpienia objawów uszkodzenia rdzenia zazwyczaj kończy się jego trwałym uszkodzeniem.

W przypadku podejrzenia ucisku na rdzeń kręgowy należy niezwłocznie podać deksametazon, wykonać badanie TK lub/i mielografię ze wskazań nagłych oraz rozpocząć radioterapię lub leczenie chirurgiczne (laminektomia).

Przerzuty nowotworu do kości

Do najczęstszych nowotworów, które mogą dawać przerzuty do kości należą m.in. rak prostaty (80%), rak płuca i rak piersi (50%), rak nerki, rak jajnika, rak tarczycy, rak żołądka. Rak prostaty daje przerzuty typu osteosklerotycznego, rak piersi i chłoniaki typu osteosklerotycznego i osteolitycznego, zaś pozostałe nowotwory zazwyczaj typu osteolitycznego.

Występowanie przerzutów osteolitycznych, przebiegających z resorpcją kości może doprowadzić do wystąpienia objawów paranowotworowych, takich jak hipercalcemia. Ogniska osteolityczne mogą doprowadzić uszkodzenia kości powodującego złamanie patologiczne.

Diagnostyka obrazowa za pomocą klasycznych obrazów rentgenowskich może nie wykryć zmian patologicznych w obrębie kości pomimo występowania dolegliwości bólowych. Pomocne w tym przypadku może być badanie izotopowe (99Tc), TK (szczególnie przerzuty do kręgosłupa), NMR lub densytometria. Leczenie należy planować w zależności od stopnia nasilenia zmian przerzutowych oraz ich ilości.

W przypadku zmian pojedynczych można zastosować radioterapię, które wywiera zarówno wpływ leczniczy jak i przeciwbólowy. W przypadku 80% chorych z przerzutami do kości dochodzi pod wpływem napromieniania do zmniejszenia się dolegliwości bólowych, zaś u 50% z nich ból ustępuje całkowicie.

W przypadku zmian wieloogniskowych można zastosować farmakologiczne leczenie przeciwbólowe, biorąc pod uwagę także ewentualne występowanie zespołów paranowotworowych i zmiany biochemiczne w surowicy krwi. Zmiany wieloogniskowe w kościach mogą być wskazaniem do zastosowania izotopu radioaktywnego strontu (89CrCl2), który działa zarówno leczniczo jak i przeciwbólowo.

Ma on zastosowanie szczególnie w przypadku zmian osteosklerotycznych w przebiegu raka gruczołu krokowego. W każdy przypadku stwierdzenia przerzutów do kości obowiązuje rozważenie zastosowania chemioterapii stosownie do typu guza pierwotnego oraz stanu ogólnego chorego.

Przerzuty do kości często powodują złamania patologiczne, które jeszcze w niedalekiej przeszłości wymagały leżenia w łóżku. Powodowało to częste występowanie odleżyn, dolegliwości bólowych, zapalenia płuc. Chorzy ci szybko umierali wśród cierpień z powodu dolegliwości bólowych i dyskomfortu wynikającego z unieruchomienia w opatrunku gipsowym.

Średni okres przeżycia chorych z przerzutami do kości leczonych zachowawczo wynosił około 7 miesięcy.

Zastosowanie leczenia chirurgicznego spowodowało wydłużenie życia chorych ponad trzykrotnie, pozwalając jednocześnie na poprawę komfortu życia zarówno pod względem terapeutycznym (zmniejszenie dolegliwości bólowych) jak i psychicznym (możliwość poruszania się, brak odleżyn, skupienie się na leczeniu innych dolegliwości).

Opracowanie: dr hab. n. med. Tomasz Jastrzębski, prof. ndzw. GUMed Klinika Chirurgii Onkologicznej

Uniwersyteckie Centrum Kliniczne w Gdańsku.

Rak kości – jakie są objawy? Rokowania | Nationale-Nederlanden

Rak kości wymaga leczenia operacyjnego, które może wiązać się z trwałym kalectwem lub koniecznością długiej rehabilitacji. Rozległy, inwazyjny zabieg jest jednak ceną za uratowanie życia chorego.

Rak kości jest chorobą ludzi młodych i wszystkich tych pacjentów, u których – wskutek ogólnoustrojowych procesów chorobowych – dochodzi do intensywnej przebudowy tkanki kostnej.

Typowymi lokalizacjami są kości długie kończyn oraz kości płaskie (miednica, czaszka) i żebra. Rak kości ma tendencję do miejscowego rozprzestrzeniania się.

Może też dawać przerzuty, które najczęściej lokalizują się w płucach.

Jak rozwija się rak kości?

Rak kości rozwija się najczęściej w miejscach, w których dochodzi do zwiększenia aktywności komórek kostnych (osteocytów) albo chrzęstnych (chondrocytów). Oprócz nowotworów łagodnych obserwuje się zachorowania na nowotwory złośliwe.

Wiele przypadków takich schorzeń jest skutkiem intensywnego wzrostu kości w okresie pokwitania lub wiąże się ze zmianami ich struktury (przebudową) w przebiegu przewlekłych chorób o charakterze wrodzonym lub nabytym.

Powodem może być na przykład pobudzenie układu kostnego przez postępujący proces odwapnienia (osteoporozy).

Największą grupę chorych stanowią osoby młode, między 20. a 25. rokiem życia, a także starsi ludzie, u których uwapnienie kośćca się zmniejsza, a kumulujące się drobne uszkodzenia wpływają na procesy odbudowy kości. Jeśli przebiegają one nieprawidłowo – może dojść do rozwoju raka.

Objawy raka kości

Niekiedy pierwszy okres rozwoju nowotworu kości jest całkowicie bezobjawowy. Z czasem u chorego mogą wystąpić jednak bóle kostne, podobne do tych, które pojawiają się u młodych ludzi w związku z intensywnym wzrostem, lub tych, które towarzyszą schorzeniom reumatycznym.

Początkowo dolegliwości są zwykle bagatelizowane i leczone – z lepszym lub gorszym skutkiem – za pomocą standardowych leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych. Często pierwszym poważnym i alarmującym objawem staje się nagłe – niezwiązane z bezpośrednim urazem lub przeciążeniem – złamanie kości.

Jak rozpoznać i leczyć nowotwór kości?

Rozpoznanie raka kości możliwe jest już we wczesnej fazie choroby, jeśli w poszukiwaniu przyczyn dolegliwości wykona się klasyczne zdjęcia rentgenowskie. Charakter zmiany chorobowej potwierdzają badania histopatologiczne, określające nie tylko rodzaj nowotworu, ale również stopień jego złośliwości oraz wrażliwość na chemioterapię.

Podstawową metodą terapii jest jednak leczenie chirurgiczne. Ze względu na skłonność raka kości do pojawiania się nawrotów, celem zabiegu jest usunięcie całego guza i ewentualnych ognisk wtórnych, z dużym marginesem tkanek zdrowych. Często więc operacje są rozległe, łączą się z amputacją części kończyny lub wycięciem dużego fragmentu kości.

Chorzy mogą też wymagać dodatkowego leczenia chemioterapeutykami.

Życie po leczeniu raka kości

Odpowiednio wcześnie wykonana operacja może powstrzymać rozwój nowotworu kości i uratować choremu życie, ale zwykle ceną za to jest trwałe kalectwo i obniżenie sprawności fizycznej. Powrót do normalnej aktywności wymaga przygotowania indywidualnie dostosowanej protezy, a także kompleksowej rehabilitacji.

Chory często musi liczyć się także z wprowadzeniem wielu zmian w organizacji swojego codziennego życia, np. z dostosowaniem mieszkania do swoich ograniczonych możliwości fizycznych czy zmianą wykonywanego zawodu.

Łatwo jest wyobrazić sobie, że życie po amputacji wiąże się z dużymi kosztami, które zwykle trudno pokryć z własnych zarobków, uszczuplonych w związku z długotrwałym okresem niezdolności do pracy.

W takiej sytuacji nieocenioną pomocą okazuje się zawarte wcześniej ubezpieczenie na wypadek nowotworu  oraz ubezpieczenie na wypadek pobytu w szpitalu lub operacji, na podstawie których możemy udzielić wsparcia w kwocie nawet 600 tysięcy złotych.

Tagi: #choroby cywilizacyjne #nowotwory #zdrowie