Rozbijanie kamieni nerkowych (litotrypsja)

Czym jest zabieg metodą Litotrypsji ?

Termin „Litotrypsja” pochodzi z greckiego języka i oznacza kruszenie kamieni.

Efekt ten uzyskujemy stosując aparat wytwarzający impulsy energii w postaci fal ultradźwiękowych lub wiązki światła lasera, ogniskowanych na kamieniu nerkowym.

Powodują one stopniową fragmentację kamienia (skruszenie), aż do chwili powstania niewielkich cząstek, które mogą być usunięte z organizmu podczas oddawania moczu.

Jak wygląda zabieg Litotrypsji (ESWL) za pomocą fal ultradźwiękowych ?

Litotrypsja jest najczęstszą i najpowszechniejszą metodą leczenia kamicy nerkowej.

Wybiera się ją ze względu na jej małą inwazyjność, powtarzalność, łatwą akceptację przez chorego, ale przede wszystkim dlatego, że wielokrotnie, wbrew teoretycznie mniejszym szansom , udaje się osiągnąć całkowite oczyszczenie nerki ze złogów. Pacjent nie jest narażony na długi pobyt w szpitalu.

Zabieg zapewnia mu komfort psychiczny i bezpieczeństwo. Upowszechnienie tej metody wyeliminowało niemal zupełnie potrzebę operacyjnego usuwania kamieni z nerki lub moczowodu. Zazwyczaj chory może opuścić szpital tego samego lub następnego dnia.

Litotrypsja z wykorzystaniem naszego aparatu jest metodą stosunkowo prostą i najczęściej przebiega według następującego schematu:

• przed rozpoczęciem zabiegu należy wygodnie położyć się na stole zabiegowym naszego aparatu MODULITH-SLK firmy STORZ MEDICAL Następnie wykonuje się zdjęcie rentgenowskie w celu ustalenia położenia kamieni. Za pomocą poduszki wodnej znajdującej się na stole zabiegowym nad źródłem ultradźwiękowym delikatnie podpiera się z obu stron boki pacjenta. W miejscu kontaktu poduszki z ciałem, słyszalne i odczuwalne będzie lekkie uderzenie wody. Następujące po sobie, dokładnie zogniskowane impulsy fal ultradźwiękowych przechodząc przez ciało powodują stopniowe kruszenie kamienia, aż do momentu powstania drobnych fragmentów przypominających proszek. Każdy impuls fali uderzeniowej trwa jedynie ułamek sekundy, a czas całego zabiegu zwykle wynosi od 30 do 50 minut.

Aparat rentgenowski lub usg, stanowiący element zestawu, umożliwia lekarzowi najpierw dokładną ocenę kamienia, a następnie śledzenie procesu fragmentacji i kontrolowania całości przeprowadzonego zabiegu.

Jak wygląda zabieg Litotrypsji za pomocą lasera:

Innym rodzajem zabiegu Litotrypsji jest zabieg przy pomocy wiązki światła lasera.

Litotrypsja laserowa, w której stosuje się elastyczne światłowody, umożliwia stosowanie giętkich, sterowalnych ureterorenoskopów, dzięki którym można penetrować kielichy nerki, kruszyć i waporyzować w nich kamienie.

Po zabiegu na ogół pozostawia się w moczowodzie cewnik JJ, w celu zapewnienia dobrego odpływu moczu. Wskazaniem do ureterorenoskopii jest przede wszystkim kamica moczowodowa, szczególnie dolnego odcinka.

Jak przygotować się do zabiegu Litotrypsji ?

W dzień poprzedzający zabieg możliwe jest normalne spożywanie pokarmów i przyjmowanie płynów, z wyjątkiem napoi gazowanych. 

W dniu zabiegu wskazane jest, aby Pacjent: był na czczo, ostatni posiłek powinien być spożyty nie później jak na 6 godzin przed planowanym zabiegiem, przyjął zażywane leki, popijając niewielką ilością wody niegazowanej, poza lekami zmniejszającymi krzepliwość. Ze względu na przeciwwskazanie do samodzielnego prowadzenia samochodu, zgłosił się z osobą towarzyszącą.

Szczegółowa lista zabiegów została przedstawiona w cenniku.

Szpital nie posiada umowy z NFZ na refundacje zabiegów.

Rozbijanie kamieni metodą ESWL Warszawa

Kamica nerkowa oraz moczowodowa to choroba, której głównym objawem jest tworzenie się w nerkach kamieni. Wędrując z nerek do moczowodów oraz pęcherza wywołują one bardzo ostry ból, zwany kolką nerkową.

Jeszcze niedawno leczenie kamicy było możliwe jedynie podczas tradycyjnych operacji chirurgicznych. W ostatnim czasie postęp medycyny pozwolił jednak na rozwój metod mniej inwazyjnych.

Jedną z nich jest rozbijanie kamieni nerkowych metodą ESWL, dostępne w naszym Szpitalu Mazovia.

Kamienie nerkowe to zazwyczaj połączenie kilku związków chemicznych, osadzających się w moczu. Mogą je tworzyć:

• związki wapnia,
• szczawiany,
• związki fosforanowe,
• kwas moczowy,
• cystyna,
• fosforan magnezowo-amonowy.

Rozwój kamieni w nerkach w większości przypadków przebiega w sposób bezobjawowy, jedynie czasami u pacjenta pojawia się lekkie pobolewanie. Ostry, promieniujący ból – czasami z nudnościami, wymiotami czy krwiomoczem – występuje na etapie przemieszczania się kamieni do moczowodów i pęcherza. Najczęściej to na tym etapie pacjent zgłasza się do lekarza i podejmuje odpowiednie leczenie.

Rozbijanie kamieni nerkowych metodą ESWL – co to jest?

Metoda ESWL (extracorporeal shock-wave lithotripsy) jest najmniej inwazyjna spośród wszystkich zabiegowych sposobów usuwania kamieni z dróg moczowych.

Wykorzystuje ona właściwości szczególnego rodzaju fali akustycznej. Wytworzona przez specjalny aparat fala jest ogniskowana w punkcie, w którym należy ustawić kamień.

Fala uderzeniowa powoduje rozbicie kamienia na drobne części, które mogą być wydalone z moczem.

Umiejscowienie kamienia w ognisku aparatu odbywa się pod kontrolą rentgenowską lub ultrasonograficzną. Zabieg przeprowadza się zazwyczaj w krótkim znieczuleniu dożylnym (sedoanalgezja), przeważnie w trybie ambulatoryjnym. U dzieci konieczne jest znieczulenie ogólne.

Do ESWL kwalifikuje się kamienie umiejscowione w kielichach i miedniczce nerkowej oraz kamienie moczowodowe. Duże i zaklinowane kamienie wymagają zazwyczaj wykonania kilku zabiegów.

Rozbijanie kamieni nerkowych ESWL – przeciwwskazania

Jedynym bezwzględnym przeciwskazaniem do ESWL jest ciąża. ESWL nie należy wykonywać przy przeszkodzie w swobodnym odpływie moczu dystalnie w stosunku do kamienia (np.

zwężenie moczowodu, zwężenie połączenia miedniczkowo-moczowodowego), uniemożliwiającej wydalenie skruszonych fragmentów. Szczególną ostrożność należy zachować przy zaburzeniach krzepnięcia.

U chorych z rozrusznikiem serca konieczna jest konsultacja kardiologiczna.

Po zabiegu ESWL występuje na ogół krótkotrwałe krwiste zabarwienie moczu, powikłaniem mogą być krwiaki okołonerkowe i nerkowe.

Zabieg rozbijania kamieni nerkowych metodą ESWL w Szpitalu Mazovia przeprowadzają doświadczeni specjaliści, a pacjent znajduje się pod stałą opieką fachowego personelu. Zapewniamy dostęp do najnowocześniejszego sprzętu oraz miłą, serdeczną atmosferę.

Zapraszamy -> http://szpitalmazovia.pl/kontakt/.

Rozbijanie kamieni nerkowych ESWL

Rozbijanie kamieni nerkowych to obecnie podstawowa metoda leczenia dolegliwości. Kiedyś radził sobie z nimi tylko chirurg. Zabieg jest mało inwazyjny i bezbolesny.

Ale już późniejsze wypłukiwanie okruszków z organizmu powoduje ból brzucha i nerek, silne parcie na mocz, pieczenie.

Najpowszechniejsza pozostaje wciąż metoda ESWL, wykorzystująca przy rozbijaniu kamieni nerkowych fale dźwiękowe. Na czym polega?

Choroba polegająca na tworzeniu się w nerce lub moczowodzie kamieni to kamica nerkowa lub moczowodowa. Szczawiany, związki wapnia i fosforanowe, albo kwas moczowy zbijają się w grudki różnej wielkości i kształtu. Czasem są obłe, czasem kanciaste, a czasem wyglądają jak kolczasta kulka. 

Zwykle nie dają znać o swej obecności. Czuje się tylko niewielki ból w dole pleców. Sytuacja ta dramatycznie się zmienia, gdy kamień wpłynie do moczowodu i tam utknie. Atak kolki nerkowej to jeden z najsilniejszych bólów fizycznych, jakich można doznać w życiu. Wtedy dopiero trafia się do lekarza.

Bywa też oczywiście, że pacjent już wcześniej został zdiagnozowany, wiadomo, co mu dolega. W takich przypadkach wskazaniem do pozbycia się złogów jest ich wielkość. Muszą mieć średnicę co najmniej 6-7 mm.

Kamica nerkowa jest uleczalna, jednak należy do chorób nawracających. Częściej dotyka mężczyzn niż kobiety.

Usuwanie kamieni nerkowych falą uderzeniową ESWL / DSWL – znajdź klinikę Porównaj oferty, sprawdź ceny i przeczytaj opinie o 4 placówkach wykonujących usuwanie kamieni nerkowych falą uderzeniową eswl / dswl: Pokaż placówki najbliżej mnie

Rozbijanie kamieni nerkowych ultradźwiękami

Jeszcze 30 lat temu kamieni można się było pozbyć tylko na dwa sposoby: „urodzić je”, albo poddać się klasycznej operacji z otwieraniem jamy brzusznej przez chirurga.

Teraz normą stało się ich rozbijanie. W tej dziedzinie najpopularniejsza pozostaje metoda ESWL, mało inwazyjna, wykorzystująca ultradźwięki. Decyduje się na nią 85 proc.

osób z leczoną kamicą nerkową.

Ciekawostka: Pomysł wykorzystania fali uderzeniowej do rozkruszenia kamieni nerkowych jest rezultatem badań z lat 50. ubiegłego wieku. Zaczęło się od… ustalania, dlaczego powstają wgniecenia w poszyciu samolotów naddźwiękowych.

Extracorporeal shock-wave lithotripsy – litotrypsja falą uderzeniową generowaną pozaustrojowo – sprawdza się, jeśli złogi mają średnicę ok. 1 cm (na większe potrzeba kilku „sesji”), a kamienie znajdują się w kielichach i miedniczce nerkowej oraz w moczowodzie. Odpowiednie powinny być również parametry takie jak twardość kamieni, ich skład chemiczny, kształt oraz ułożenie.

Przeciwwskazania do zabiegu ESWL to:

• ciąża,
• zaburzenia krzepnięcia krwi,
• tętniak aorty brzusznej lub tętnicy nerkowej,
• zakażenie układu moczowego,
• zwężenie połączenia miedniczkowo-moczowodowego,
• zwężenie moczowodu, gdy utrudniony jest odpływ moczu, a z nim okruchów kamienia.

Jeśli pacjent ma rozrusznik serca, zakwalifikowanie go do zabiegu zależy od decyzji kardiologa. 

Poza tym każdy musi dostarczyć wyniki aktualnych, tzn. nie robionych wcześniej niż przed czterema tygodniami, badań laboratoryjnych moczu i krwi (morfologia, kreatynina, wskaźniki krzepliwości).

Co się dzieje w trakcie ESWL?

Zabieg przeprowadza się w trybie ambulatoryjnym. Nie trzeba zostać w szpitalu, chyba że w trakcie lub po ESWL dojdzie do powikłań.

Litotrypsja pozaustrojowa jest bezbolesna. Pacjent może jednak dostać dożylnie znieczulenie podobne do tego, które znamy m.in. z poważniejszych zabiegów stomatologicznych. Uwalnia od bólu, rozluźnia, uspokaja i utrzymuje w stanie ograniczonej świadomości. 

Narkoza jest natomiast konieczna u dzieci. Głównie dlatego, że nie wytrzymałyby w całkowitym bezruchu przez godzinę. A tyle mniej więcej trwa zabieg. W tym czasie nawet oddychać trzeba płytko, by jak najmniej się poruszać.

Podczas ESWL pacjent leży. Powinien być na czczo. Lekarz lokalizuje kamień dzięki aparatowi rentgenowskiemu albo USG.

Ustawia nad chorym głowicę urządzenia zwanego litotryptorem – w takim miejscu, by wiązka ultradźwięków trafiła w kamień. Litotryptor emituje falę uderzeniową o wysokiej energii.

Ta zaś skupia się na złogu i rozkrusza go na piasek. Działa ona dezintegrująco tylko na obiekty o dużej gęstości. Nie niszcząc tkanek miękkich. 

Zalecenia po ESWL

Po zabiegu pacjent obserwowany jest przez jakiś czas. Jeśli nie ma komplikacji, tego samego dnia wraca do domu. Nie powinien jednak sam prowadzić samochodu. 

Resztki rozkruszonych kamieni wydala przez kilka dni, a nawet tygodni. Drobne cząstki złogów, wędrując wzdłuż dróg moczowych, podrażniają ich śluzówkę. Czuje się ból brzucha i nerek, silne parcie na mocz, pieczenie w trakcie oddawania go. W moczu może się czasowo pojawić krew.

Ważne, by konsekwentnie płukać organizm. Dlatego trzeba łykać leki rozkurczowe, dużo pić i chodzić, najlepiej po schodach. A jeszcze lepiej – podskakiwać, bo wstrząsy pomagają zepchnąć piasek w dół moczowodu.

Warto wiedzieć: Po kilku dniach od zabiegu rozbijania kamieni nerkowych metodą ESWL wraca się do pracy i zwykłych zajęć.

Powikłania po usunięciu kamienia

Litotrypsja pozaustrojowa jest metodą mało inwazyjną i bezpieczną. Niemniej i tu mogą się zdarzyć komplikacje. Jedne podczas samego zabiegu, a potem kolejne, przy wydalaniu resztek kamieni.

Powikłania po ESWL to:

• siniaki i krwiaki na skórze w miejscu, na które nakierowany był litotryptor,
• krew w moczu, 
• krwiak nerkowy i okołonerkowy, który nie zawsze sam się wchłonie, więc trzeba go zdrenować.

Do tego najnowsze badania wykazują, że pacjenci leczeni metodą litotrypsji pozaustrojowej częściej niż inni ludzie zapadają na nadciśnienie tętnicze. To z powodu hormonu zwanego endoteliną. Silnie obkurcza on naczynia krwionośne, przez co ciśnienie krwi wzrasta. Hormon ten wytwarzany jest w kłębkach nerkowych.

Gdy dochodzi do mechanicznego urazu kłębków, np. pod wpływem ultradźwięków, następuje zwiększenie produkcji i uwalniania endoteliny.

Powikłania przy wydalaniu pokruszonych złogów:

• ból podczas oddawania moczu,
• gorączka,
• utknięcie kawałka kamienia w moczowodzie i w rezultacie kolka nerkowa,
• utknięcie w moczowodzie wielu okruchów jeden za drugim (tzw. droga kamicza).

W dwóch ostatnich przypadkach trzeba “dokruszyć” złogi – w warunkach szpitalnych, metodą uretroskopii. Przez cewkę moczową i pęcherz lekarz wprowadza do moczowodu czy nawet nerki specjalną sondę, usuwając zator.

Usuwanie kamieni nerkowych laserem

RIRS – Retrograde Intrarenal Surgery to również metoda mało inwazyjna, ale młodsza i nowocześniejsza niż ESWL. Urolodzy przewidują, że z czasem ją wyprze. Dzięki niej bowiem można się podczas jednego zabiegu dostać właściwie do każdego miejsca w nerkach. A następnie kruszyć nawet drobniutkie i najtwardsze złogi. Wykorzystuje się w tym celu technologię endoskopową i laserową. 

Przeciwwskazaniami w tym wypadku są: ciąża oraz zakażenie układu moczowego (zabieg można przeprowadzić po wyleczeniu choroby).

Przebieg laserowego rozbijania kamieni nerkowych

Na początek pacjent odbywa konsultację z lekarzem specjalistą i ma robiony posiew moczu. Sam zabieg wykonywany jest w tzw. trybie jednego dnia. Poprzedza go tomografia jamy brzusznej. 

Lekarz dostaje się do nerki przez naturalne otwory ciała, czyli cewkę moczową, pęcherz i moczowód. Przesuwa przez nie giętki i bardzo cienki ureterorenoskop. Emitowana przez to urządzenie wiązka lasera holmowego rozbija kamienie na pył. Kruszy nawet złogi o średnicy powyżej  2 cm.

Proces ten trwa od 30 do 120 minut. Na koniec zakłada się pacjentowi wewnętrzny cewnik łączący zoperowaną nerkę z pęcherzem. Przez kilka dni usprawnia on odpływ moczu i resztek złogów. Możliwymi powikłaniami są w tym wypadku rozmaite infekcje, ale występują rzadko,

Ważne: Pacjent wychodzi ze szpitala kilka godzin po zabiegu. Po kilku kolejnych dniach wraca do swoich zwykłych zajęć.

• Dlaczego lepiej pozbyć się kamieni nerkowych?
• Nieleczenie kamicy nerkowej może przynieść fatalne skutki:

• powtarzające się ataki bólu,
• utrudniony odpływu moczu,
• zakażenie moczu, który w nadmiarze wypełnia miedniczki nerkowe (tzw. roponercze),
• zakażenie układu moczowego,
• upośledzenie czynności nerek,
• sepsa.

FAQ, czyli najczęściej zadawane pytania o rozbijanie kamieni nerkowych

• Zabieg z wykorzystaniem ultradźwięków jest bezbolesny. Jeśli podaje się krótkie znieczulenie, to głównie po to, by rozluźnić i wyciszyć pacjenta. Ból natomiast może się pojawić w rezultacie zabiegu, gdy rozkruszone kamienie są wydalane z organizmu wraz z moczem. Powód: przesuwając się w dół układu moczowego drażnią jego błonę śluzową.
• Zabieg nie wymaga pozostania w szpitalu, przeprowadza się go w trybie ambulatoryjnym. Trwa mniej więcej godzinę. Pacjent jest na czczo. Leży na specjalnym stole, cały czas w bezruchu, oddychając płytko. Lekarz używa rentgena lub USG do zlokalizowania kamienia. Głowicę litotryptora ustawia w takim miejscu, by wiązka ultradźwięków trafiła w kamień. Litotryptor emituje wiązkę fal akustycznych, która rozbija tylko obiekty o dużej gęstości. Fala uderzeniowa skupia się na złogu i rozkrusza go na piasek. Ten wydalany jest z organizmu wraz z moczem przez kilka następnych dni, a czasem tygodni.
• Extracorporeal Shock-Wave Lithotripsy to sposób rozbijania kamieni w nerce lub moczowodzie falą uderzeniową generowaną pozaustrojowo. Metoda jest mało inwazyjna, bezpieczna i bezbolesna.

• B. Rutkowski, S. Czekalski, “Rozpoznawanie i leczenie chorób nerek – wytyczne, zalecenia i standardy postępowania”, Termedia, s, 108-116, Poznań, 2008, ISBN: 978-83-89825-82-7
• K. Bar, P. Płaza, K. Muc, “Kamica układu moczowego”, Lekarz 11/2008, s. 35-38, 2008
• P.P. Świniarski, “Kamica nerkowa – rodzaje, objawy, leczenie” (www.przeglad-urologiczny.pl), Przegląd Urologiczny 2014/2 (84), 2014
• B. Dybowski, “ESWL – litotrypsja falą uderzeniową generowaną pozaustrojowo” (www.przeglad-urologiczny.pl), Przegląd Urologiczny 2014/4 (74), 2014
• W. Różański, M. Markowski, M. Blewniewski, “Nowe możliwości PCNL” (www.przeglad-urologiczny.pl), Przegląd Urologiczny 2015/1 (89), 2015
• A.A. Antoniewicz, G. Grotthuss, A. Scholl, S. Sikorski, “Zagrożenia i pułapki nowoczesnej endourologii: RIRS (retrograde intrarenal surgery)” (www.przeglad-urologiczny.pl), Przegląd Urologiczny 2013/3 (79), 2013
• M. Gałęski, M. Słojewski, “Laser holmowy w urologii” (www.przeglad-urologiczny.pl), Przegląd Urologiczny 2014/3 (85), 2014
• Medycyna Praktyczna, “Kamica nerkowa” (www.mp.pl)
• Wikipedia, “Litotrypsja” (pl.wikipedia.org)

Nowa metoda rozbijania kamieni nerkowych

Naukowcy z Duke University odkryli nowy sposób nieinwazyjnego rozbijania kamieni nerkowych, wywodzący się z technologii stosowanych przy konstruowaniu samolotów odrzutowych. Mowa o zjawisku fal powierzchniowych, które we właściwych warunkach działają z siłą zdolną do naruszania konstrukcji szyb samolotu poruszającego się z dużą prędkością.

Fale powierzchniowe, w przeciwieństwie do większości nam znanych, rozprzestrzeniają się tylko w dwóch kierunkach, przez co mogą działać ze znacznie większą siłą.

Do tej pory nie udało się jednak w pełni zrozumieć szczegółów tego zjawiska – zrobili to dopiero specjaliści od inżynierii mechanicznej i fizyki materiałów z Duke University, a ich wiedza może pomóc w opracowaniu nowej metody rozbijania kamieni nerkowych.

Odrzutowa technologia

Naukowcy stworzyli eksperymentalny model umożliwiający wizualizację działania fal powierzchniowych, w którym wykorzystali urządzenie do litotrypsji, czyli rozbijania kamieni nerkowych za pomocą fal ultradźwiękowych.

Zostało ono umieszczone w pojemniku z wodą pokrytym warstwą szkła, a następnie wywołali punktową eksplozję prowadzącą do powstania sferycznej fali uderzeniowej.

Przy odpowiednim nachyleniu szklanej tafli może ona wywołać fale powierzchniowe, które będą się rozprzestrzeniać na styku szkła i wody. 

W kolejnym etapie eksperymentu wykorzystali kamerę rejestrującą obraz w ultraszybkim tempie, którą zespół mierzył prędkość poszczególnych elementów fali uderzeniowej w chwili, w której penetrowała powierzchnię szyby.

Zebrane wyniki poddano analizie za pośrednictwem specjalnego oprogramowania, które pomogło scharakteryzować fale. Jak się okazało, ich siła jest tożsama z działaniem fal ultradźwiękowych stosowanych przy rozbijaniu kamieni nerkowych.

W teorii więc fale powierzchniowe można by stosować w tym samym celu. 

Jak leczyć kamicę nerkową?

Wspomnianą metodę stosuje się w razie wystąpienia kamicy nerkowej, w wyniku której powstające w nerkach kamienie przemieszczają się do moczowodu, co powoduje jego zatkanie. Efektem jest silny, często skurczowy ból, krwiomocz, jak również gorączka i wymioty. Kamień może samodzielnie przedostać się do pęcherza i wówczas nie stanowi zagrożenia.

W przeciwnym razie, gdy jest zbyt duży, konieczna jest interwencja chirurgiczna. Właśnie wówczas, przy niedużych kamieniach, stosuje się metodę rozbijania go za pomocą fali wstrząsowej, dzięki której kamienie są rozbijane na cząsteczki wielkości ziaren piasku. Zabieg jest bezpieczny, nie wymaga hospitalizacji i pozwala szybko powrócić do sprawności.

Gdy kamień jest zbyt duży, by móc zastosować powyższą metodę, konieczne jest przeprowadzenie nefrolitotrypsji przezskórnej.

Podczas tego zabiegu lekarz musi przeciąć tkanki i przedostać się do nerki, gdzie rozbija kamień za pomocą nefroskopu i usuwa jego fragmenty.

Gdy natomiast kamienie znajdują się w moczowodzie, lekarz wprowadza do niego wziernik i rozbija oraz usuwa fragmenty kamieni. Dwa ostatnie zabiegi wymagają kilkudniowej hospitalizacji.

Antybiotyki zwiększają ryzyko kamieni

Osoby zagrożone wystąpieniem kamieni nerkowych powinny uważać na antybiotyki – dowodzą naukowcy ze Szpitala Dziecięcego w Filadelfii.

Z prowadzonych przez nich badań wynika, że przyjmowanie niektórych doustnych antybiotyków przez dzieci i dorosłych zwiększa ryzyko rozwoju kamicy nerkowej.

Wspomniane wnioski zostały wyciągnięte na podstawie analizy stanu zdrowia 3 milionów dzieci i dorosłych na przestrzeni niemal 20 lat. Dzięki niej badacze byli w stanie wskazać pięć kategorii antybiotyków przyjmowanych doustnie, które podnoszą ryzyko kamicy nerkowej.

Mowa o siarczanach, cafalosporynach, fluorochinolonach, nitrofurantoinach i penicylinach o szerokim spektrum działania.

Pacjenci przyjmujący leki na bazie siarczanów są ponad dwukrotnie bardziej narażeni na wystąpienie kamieni w nerkach od tych, którzy ich nie przyjmowali. W przypadku penicyliny o szerokim spektrum działania wzrost ryzyka wyniósł niemal 30 proc.

Najwyższe ryzyko wystąpienia kamieni nerkowych w związku z przyjmowaniem antybiotyków ze wspomnianej grupy występowało u dzieci i nastolatków. 

wróć do bloga czytaj kolejny

1. Y. Zhang, Ch. Yang, H. Qiang, P. Zhong, Nanosecond shock wave-induced surface acoustic waves and dynamic fracture at fluid-solid boundaries, “Physical Review Research” 2019; 1 (3) DOI: 10.1103/PhysRevResearch.1.033068.

Urolog Poznań

Litorypsja ESWL jest najczęstszą metodą leczenia kamieni nerkowych. Fale uderzeniowe spoza ciała są ukierunkowane na kamień nerkowy, powodując jego fragmentację. Kamienie są łamane na drobne kawałki.

ESWL opisuje nie-chirurgiczną technikę leczenia kamieni w nerkach lub moczowodzie za pomocą fal uderzeniowych o wysokiej energii. Kamienie są rozbijane na „pył kamienny” lub fragmenty, które są wystarczająco małe, aby przeniknąć do moczu. Jeśli pozostaną duże kawałki, można wykonać inny zabieg

Kamienie rozwijają w nerkach, woreczku żółciowym lub moczowodzie. Czasami kamienie są wystarczająco małe, aby opuścić ciało podczas oddawania moczu bez zauważenia. Duże kamienie mogą jednak powodować ból i blokować przepływ moczu.

Jeśli kamienie nie przejdą same, mogą uszkodzić nerki i drogi moczowe. Gdy leki nie pomagają, procedura litotrypsji może rozbić kamienie na małe kawałki, aby mogły wydostać się z moczem. ESWL może szybko i skutecznie wyeliminować uciążliwe kamienie.

ESWL wykorzystuje fale uderzeniowe do rozbijania kamieni. Podczas tej procedury chirurg użyje maszyny zwanej litotriperem, aby wycelować fale dźwiękowe bezpośrednio w kamienie przez ciało.

Fale dźwiękowe rozkładają kamienie na małe kawałki. Fale wpływają tylko na kamienie i nie zaszkodzą mięśniom, kościom ani skórze.

Do przeprowadzenia ESWL potrzebne są zdjęcia rentgenowskie i fale uderzeniowe, dlatego kobiety w ciąży bądź karmiące nie mogą poddać się zabiegowi.

Osoby z zaburzeniami krwawienia, infekcjami, poważnymi nieprawidłowościami szkieletowymi lub chorobliwie otyłe, również nie są dobrymi kandydatami na ESWL.

Jeśli nerki mają inne nieprawidłowości, lekarz może zdecydować, czy należy zastosować inne leczenie. Osoby posiadające rozrusznik serca, wymagana jest konsultacja kardiologa.

Pacjent zostaje umieszczony na stole operacyjnym. Miękka, wypełniona wodą poduszka może być umieszczona na brzuchu lub za nerkami. Korpus jest ustawiony tak, że kamień może być precyzyjnie ukierunkowany falą uderzeniową. Do zmiażdżenia kamieni potrzeba około 1-2 tysięcy fal uderzeniowych. Całkowity zabieg trwa około 45 do 60 minut.

Czasami lekarze wkładają rurkę przez pęcherz i przewlekają ją do nerki tuż przed ESWL. Rurki te (zwane stentami) są stosowane, gdy moczowód jest zablokowany, gdy istnieje ryzyko zakażenia.

Po zabiegu zazwyczaj zostawia się pacjenta na około godzinę na obserwację, a potem można wrócić do domu, jeśli wszystko pójdzie dobrze. Po zabiegu pacjent proszony jest o wypicie dużej ilości płynów, przeciśnięcie moczu przez filtr, aby przechwycić kawałki kamienia do testów. Podawane są antybiotyki i środki przeciwbólowe.

Zabieg wymaga znieczulenia. Lekarz zadecyduje czy zostanie zastosowana lekka sedacja i miejscowe lub ogólne środki znieczulające. Wybór zależy od techniki, rodzaju kamienia i pacjenta.

Ryzyko przeprowadzenia ESWL obejmuje pozostawienie fragmentów kamienia o różnych rozmiarach. Czasami potrzebna jest powtórzona procedura (lub inna procedura).

ESWL może powodować uszkodzenie nerek. Kontrowersyjne pozostaje to, czy ESWL powoduje lub prowadzi do rozwoju wysokiego ciśnienia krwi i cukrzycy. Te możliwości są wciąż badane.

Czego pacjent może oczekiwać po zabiegu?

Czas powrotu do zdrowia jest zazwyczaj dość krótki. Po zabiegu pacjent może wstać i chodzić niemal natychmiast, wiele osób może w pełni powrócić do codziennych czynności w ciągu jednego do dwóch dni. Specjalne diety nie są wymagane, ale picie dużej ilości wody pomaga wypłukać odłamki kamienia.

Co się stanie po opuszczeniu szpitala?

Po leczeniu można zaobserwować krew w moczu i prawdopodobnie ból brzucha. Możliwe jest odczuwanie silnego, skurczowego bólu, gdy rozbite fragmenty kamienia wydostają się z ciała. Doustne leki przeciwbólowe i picie dużej ilości wody pomogą złagodzić objawy.

• Czasami kamień nie jest całkowicie rozbity lub pozostają duże kawałki i mogą być potrzebne dodatkowe zabiegi.
• Rzadko pojawiają się poważniejsze problemy, takie jak krwawienie w pobliżu nerek, które mogą wymagać przetoczenia krwi, uszkodzenie obszaru wokół kamienia lub kawałki kamienia blokujące przepływ moczu.
• Jak skuteczna jest litotrypsja fali uderzeniowej?

W przypadku pacjentów uważanych za dobrych kandydatów do tego leczenia około 50–75% okazuje się wolnych od kamieni w ciągu trzech miesięcy od leczenia ESWL. Największe wskaźniki powodzenia wydają się występować u pacjentów z mniejszymi kamieniami (poniżej 1 cm).

A co z kamieniami w moczowodzie?

Większość małych kamieni moczowodu (o średnicy poniżej 1-5 mm) przejdzie samodzielnie. Jeśli nie przejdą, zwykle wykonywana jest kolejna interwencja.

Kamienie moczowodu, które występują w pobliżu nerki, są zwykle leczone ESWL z lub bez przesuwania kamienia w lepsze miejsce.

Kamienie moczowodu, które występują niżej (w pobliżu pęcherza moczowego) mogą być również leczone ESWL, ale zwykle wymagają ureteroskopii, zwłaszcza jeśli są duże (o średnicy większej niż 1 cm).

ESWL to metoda usuwania kamieni nerkowych falą uderzeniową. Nazwa pochodzi z angielskiego Extracorporeal Shock-Wave Lithotripsy.

Jak przebiega zabieg ESWL?

Zabieg polega na rozbijaniu kamieni nerkowych falą uderzeniową, zatem odbywa się on w warunkach szpitalnych.

Ile trwa zabieg ESWL?

Zabieg ESWL trwa zazwyczaj nie dłużej niż 45 minut.

Czy ESWL boli?

Odczucia po zabiegu są niezwykle zróżnicowane. Jednak na ogół pacjenci odczuwają lekki dyskomfort podczas nasłuchiwania charakterystycznego odgłosu „gwintowania”, który ze względów psychicznych może przerodzić się w uczucie bólu.

Ile kosztuje zabieg ESWL?

Zabieg ESWL jest wykonywany przed specjalistę urologa i powinien odbywać się w szpitalu lub w prywatnej klinice. Zasadniczo, cena zabiegu waha się od 800 złotych do czasem nawet 2500 złotych gdy w grę wchodzi większa ilość zabiegów niż jeden, a także konsultacje lekarskie.

Ile zwolnienia po ESWL?

Minimalnym okresem zwolnienia jest jeden dzień po zabiegu ESWL, często jednak, ze względu na samopoczucie należy uwzględnić w grafiku kilka dni, gdyż na ogół pacjenci czują po zabiegu pewien dyskomfort psychiczny, który przeszkadza w efektywnym funkcjonowaniu.

Samopoczucie po ESWL?

Na ogół samopoczucie u pacjentów po ESWL ocenia się jako dobre lub bardzo dobre, jednakże niekiedy pacjenci odczuwają dyskomfort psychiczny i zmęczenie zabiegiem.

ESWL – litotrypsja falą uderzeniową generowaną pozaustrojowo

• Inne wskazania
• Kamica resztkowa po PNL (sandwich therapy), inkrustacje na cewnikach, choroba Peyroniego.
• Przeciwwskazania bezwzględne

• tętniak aorty brzusznej i tętnicy nerkowej,
• ciąża,
• zakażenie układu moczowego,
• wady układu kostnego uniemożliwiające ułożenie pacjenta na stole.

1. Przeciwwskazania względne

• skaza krwotoczna (zabieg możliwy we współpracy z hematologiem, pod warunkiem uzupełnienia czynników krzepnięcia przed kruszeniem i po kruszeniu);
• leki przeciwkrzepliwe (jeśli ich odstawienie jest niemożliwe, wówczas metodą z wyboru jest URS);
• przeszkoda dystalnie od złogu (zwężenie szyjki kielicha, uchyłek kielicha, zwężenie połączenia miedniczkowo-moczowodowego, łagodny rozrost stercza, zwężenie cewki).

• Powikłania

• kolka nerkowa;
• steinstrasse (kilka złogów powstałych w wyniku kruszenia zlokalizowanych kolejno w moczowodzie w wyniku zablokowania go przez jeden z fragmentów);
• zakażenie układu moczowego o różnym charakterze i przebiegu (bakteriuria, bakteriemia, urosepsa, wstrząs septyczny, zapalenie wsierdzia, posocznica grzybicza);
• kamica resztkowa − złogi
• krwiomocz − jest objawem uszkodzenia nerki;
• krwiak okołonerkowy − zwykle wystarcza leczenie zachowawcze;
• przejściowe pogorszenie czynności nerki − dotychczas nie stwierdzono, aby zabieg mógł mieć długotrwały wpływ na funkcję wydalniczą nerki;
• uszkodzenia narządów przewodu pokarmowego (owrzodzenie żołądka i dwunastnicy), krwiak wątroby lub śledziony, przetoka moczowodowo-jelitowa, zapalenie trzustki (łącznie 1,8%);
• zaburzenia rytmu serca podczas zabiegu są częste, ale incydenty sercowe lub uszkodzenie mięśnia serca zdarzają się bardzo rzadko;
• pacjenci z rozrusznikiem mogą być leczeni pod warunkiem ścisłej współpracy z kardiologiem.

1. Prognozowanie efektu leczenia

• Rozmiary kamienia, ale również liczba złogów, mają wpływ na wynik. W przypadku kamieni >20 mm pełne oczyszczenie można osiągnąć u mniej niż połowy pacjentów.
• Lokalizacja kamienia: skuteczność oczyszczenia w przypadku kamicy dolnego bieguna nerki jest istotnie niższa. Można rozważać wykonanie zabiegu, jeśli: dolny kielich jest krótki (5 mm), a kąt odejścia od miedniczki >70 st. oraz w przypadku złogów
• Skład kamienia: kamienie bardzo twarde, tj. cystynowe, bruszytowe i wapniowe jednowodne, słabo poddają się kruszeniu. Jeśli w badaniu TK bez kontrastu kamień ma densyjność >1000 jednostek Hounsfielda, z dużym prawdopodobieństwem można przypuszczać, że kamień jest twardy.
• Wady wrodzone nerek: zabiegi wykonywane w przypadkach nerek niezrotowanych, podkowiastych czy mających podwójny układ charakteryzują się mniejszą skutecznością, jednak wady te nie stanowią przeciwwskazania.
• Otyłość. BMI >30 jest czynnikiem niekorzystnym, obrazowanie jest trudniejsze, tłumienie energii szacuje się średnio na 10−20% na każde 6 cm tkanek. Istnieje również większe ryzyko wystąpienia krwiaka nerki. URS przynosi lepsze rezultaty.

Uwagi praktyczne

Diagnostyka obrazowa kamicy Obecnie podstawowym badaniem pozwalającym ocenić rozmiary kamicy, jej lokalizację, dystans od skóry do złogu i anatomię układu moczowego jest TK bez kontrastu. W przypadku osób z BMI coronal plane).

Wątpliwości dotyczące szczegółowej anatomii układu kielichowo- miedniczkowego można rozstrzygnąć za pomocą TK z kontrastem oraz z fazą wydalniczą lub dzięki urografii dożylnej.

Bezpośrednio przed zabiegiem wskazane jest wykonanie zdjęcia przeglądowego jamy brzusznej.

Cewniki moczowodowe Wprowadzanie cewników JJ do moczowodu przed kruszeniem jest wskazane w przypadku dużych złogów i kruszenia złogu w nerce jedynej, ponieważ ryzyko powikłań jest wówczas znaczne.

Profilaktyka antybiotykowa W przypadku jałowego posiewu moczu profilaktyka nie jest zalecana. Antybiotyki należy włączyć przed leczeniem w przypadku zakażenia, bakteriurii, kamicy infekcyjnej, wady zastawkowej, sztucznych zastawek, a także w przypadku długotrwałego utrzymywania nefrostomii, cewnika moczowodowego czy cewnika pęcherzowego.

Leczenie bólu Odpowiednie leczenie bólu związanego z zabiegiem ułatwia prowadzenie go i zwiększa komfort pacjenta, zapobiega wzrostowi ciśnienia tętniczego, ogranicza ruchy oddechowe i ruchy związane z dyskomfortem. Najczęściej stosuje się niesterydowe leki przeciwzapalne i leki opioidowe (fentanyl i jego pochodne).

Tempo kruszenia Wolniejsze tempo kruszenia przekłada się na lepsze wyniki oraz mniejsze uszkodzenie tkanek. Według zaleceń EAU optymalne tempo to 60 impulsów na minutę.

Liczba impulsów podczas sesji Optymalną liczbę impulsów należy ustalić indywidualnie. Zależy od typu aparatu, siły uderzeń, składu, lokalizacji, wielkości kamienia.

Przenoszenie fali Fale muszą w jak najmniejszym stopniu zostać wytłumione podczas przechodzenia przez kolejne ośrodki, stąd bardzo ważne jest jak najlepsze przyleganie poduszki hydraulicznej do ciała pacjenta i zastosowanie dużej ilości odpowiedniego żelu USG.

Pasy kompresyjne Ich zastosowanie zwiększa przyleganie do głowicy oraz ogranicza ruchy pacjenta względem niej. U osób otyłych zmniejsza dystans od głowicy do kamienia.

Stopniowe zwiększanie mocy Zabieg należy rozpocząć od impulsów o niewielkiej energii i zwiększać ją stopniowo. Powoduje to obkurczenie naczyń krwionośnych i działa nefroprotekcyjnie. Ponadto zaobserwowano wyższą skuteczność.

Kontrola położenia złogu W trakcie zabiegu wielokrotne stosowanie fluoroskopii lub USG pozwala utrzymać kamień w ognisku.

Opukiwanie, wymuszona diureza i pozycja ciała W przypadku złogów zlokalizowanych w dolnym biegunie zaleca się ułożenie pacjenta w pozycji Trendelenburga połączone z forsowną diurezą i opukiwaniem okolicy lędźwiowej.

ESWL „na ostro” W przypadku kamieni zlokalizowanych w proksymalnym odcinku moczowodu ESWL wykonany w ciągu 6 godzin od wystąpienia bólu jest bardziej skuteczny niż wykonany po dłuższym czasie. Przyczyną pogorszenia wyników może być zanik perystaltyki występujący podczas długo utrzymującej się przeszkody.

Wspomagająca farmakoterapia Leki stosowane w terapii wspomagającej wydalanie złogów nie mają zarejestrowanego takiego wskazania, dlatego należy zwrócić szczególną uwagę na właściwe poinformowanie pacjenta o możliwości wystąpienia działań niepożądanych oraz udokumentowanie tego faktu.

• Niesterydowe leki przeciwzapalne zmniejszają miejscowy odczyn zapalny i obrzęk, skurcz moczowodu oraz ciśnienie wewnątrznerkowe. Nie udowodniono poprawy wyników wydalania złogów.
• Alfa-adrenolityki, np. tamsulosyna 0,4 mg, zwiększają odsetek wyleczeń, skracają okres wydalania, zmniejszają dolegliwości bólowe i użycie leków przeciwbólowych. Uważa się, że spowodowane jest to relaksacją moczowodu wokół kamienia i wzrostem ciśnienia hydrostatycznego nad złogiem.
• Relaksację moczowodu powodują również inhibitory fosfodiesterazy, sterydy i papaweryna. Ich wartość nie jest jeszcze w pełni poznana.
• Terpeny (Rowatinex) wykazują działanie diuretyczne, przeciwzapalne, przeciwbólowe i spazmolityczne. Dzięki temu mogą wspomagać proces wydalania kamieni.

Powtórne zabiegi W razie niedoszczętnej fragmentacji ESWL kamienie zlokalizowane w moczowodzie można ponownie poddać kruszeniu następnego dnia. Dla zabiegów dotyczących nerki bezpieczny okres między zabiegami nie został określony.

Badania kontrolne Metody i czas wykonania badań kontrolnych po zabiegu nie są ściśle określone. W przypadku złogów powodujących zastój moczu powinien być wystarczająco krótki, żeby móc bezpiecznie wykonać w razie potrzeby kolejny zabieg (okres 1−2 tygodni). Czas ten może być znacznie dłuższy w przypadku kamieni zlokalizowanych w nerce i nie dających dolegliwości.

ESWL u dzieci

Ze względu na bezpieczeństwo ESWL jest metodą z wyboru w leczeniu kamicy moczowodowej u dzieci. Wyniki leczenia są bardzo dobre. Wpływ na to mają cieńsza warstwa tkanek pochłaniających energię oraz krótszy i bardziej elastyczny moczowód.

Z powodzeniem można stosować tę technikę w przypadku dużych kamieni, a nawet w kamicy odlewowej, chociaż zalecenia EAU mówią, że w przypadku złogów >20 mm metodą z wyboru jest PNL.

U mniejszych dzieci zabieg przeprowadzany jest w znieczuleniu ogólnym.

• Modyfikacje techniczne urządzeń
• W ostatnich latach wprowadzono kilka rozwiązań technicznych mających na celu poprawę skuteczności leczenia kamicy. Należą do nich: − głowice o dużym ognisku i niskim ciśnieniu fali, − aparaty wyposażone w dwie głowice instalowane pod kątem 90 stopni,
• − akustyczne systemy lokalizacji złogu.

Oprac.: dr n. med. Bartosz Dybowski Katedra i Klinika Urologii Ogólnej, Onkologicznej i Czynnościowej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

kierownik kliniki: prof. dr hab. n. med. Andrzej Borkowski

Otwarto pracownię litotrypsji – Serwis Województwa Śląskiego

Zestaw do litotrypsji, umożliwiający rozkruszanie kamieni nerkowych metodą ESWL otrzymał Oddział Urologii i Onkologii Urologicznej Szpitala Wojewódzkiego w Bielsku-Białej. W uroczystości przekazania sprzętu wzięła udział Beata Białowąs, Członek Zarządu Województwa Śląskiego

Litotrypsja ESWL jest najczęściej stosowaną metodą w leczeniu kamicy nerkowej na świecie oraz najmniej inwazyjną metodą, która nie wymaga chirurgicznego naruszenia tkanek pacjenta i nie wymaga znieczulenia. Polega ona na rozkruszaniu kamieni nerkowych zewnątrzustrojową falą uderzeniową.

Awaria poprzedniego, dziesięcioletniego urządzenia sprawiła, że szpital nie wykonywał zabiegów metodą ESWL, a pacjenci subregionu południowego województwa śląskiego byli odsyłani do innych ośrodków w Katowicach, Chorzowie i Jaworznie gdzie długo oczekiwali na termin wykonania zabiegu. Ponadto brak sprawnego urządzenia generował stratę w budżecie Szpitala rzędu ok. 30 tys./m-c.

Aparat MODULITH SLK to jedno z najnowocześniejszych obecnie urządzeń. Wartość urządzenia to blisko 990 tys. zł, większość środków – 982 095 złotych przekazał Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego. W ramach inwestycji zmodernizowano również pracownię, w której znajduje się aparat.

Urządzenie, które uruchomiono w Szpitalu Wojewódzkim można łączyć z różnymi stołami operacyjnymi oraz aparatami RTG.

Niewielka, kompaktowa konstrukcja aparatu umożliwia łatwy dostęp operatora do chorego i elementów sterujących systemu.

Duża średnica głowicy terapeutycznej sprawia, że podczas zabiegu pacjent odczuwa znacznie mniej bólu, a dokładny system lokalizacji złogów pozwala na precyzyjne wykonywanie litotrypsji zarówno u dorosłych jak i dzieci.

Aparat może być wykorzystywany przy zabiegach urologicznych m.in. do kruszenie kamieni nerkowych, moczowych i w pęcherzu moczowym, a także likwidacji kamieni żółciowych w pęcherzyku żółciowym i w przewodach trzustkowych. Pomoże także pacjentom cierpiącym na chorobę Peyroniego, zaburzenia erekcji i zapalenia prostaty.

Nowoczesny aparat w Szpitalu Wojewódzkim służyć będzie pacjentom z powiatu bielskiego, żywieckiego, cieszyńskiego, pszczyńskiego oraz sąsiednich miast województwa małopolskiego.

Rocznie z tej metody leczenia korzysta około 500 pacjentów. Szpital Wojewódzki będzie starał się zwiększyć kontrakt z NFZ, aby rocznie udzielać takiej pomocy 600 chorym.

W przyszłości być może uda się przeprowadzać w ciągu roku nawet tysiąc zabiegów litotrypsji.

Galeria zdjęć

Po kliknięciu na obrazku zostanie otwarte okno modalne z dużą wersją obrazka. Możliwe będzie przeglądanie galerii kolejnych obrazków. Korzystanie z galerii za pomocą skrótów klawiszowych:

• Escape: zamyka galerie.
• Spacja: uruchamia/zatrzymuje automatyczny slaidshow (play/pause).
• Lewa strzałka: poprzedni slaid.
• Prawa strzałka: następny slaid.

After clicking on the image a modal window will open with a large version of the image. It will be possible to browse the gallery of subsequent images. Using the gallery using keyboard shortcuts:

• Escape: closes the galleries.
• Space: starts / stops automatic slaidshow (play / pause).
• Left arrow: previous slaid.
• Right arrow: next slaid.