Szczękościsk – przyczyny, leczenie, ćwiczenia

Trudno jest nam sobie wyobrazić sytuację, gdy mamy ogromne problemy z otworzeniem ust lub też gdy udaje się nam jedynie wykonać tę czynność połowicznie.

Ograniczenie ruchów żuchwy sprawia, że codzienne, naturalne czynności jak gryzienie, ziewanie, a w skrajnych przypadkach nawet mówienie będą wymagały wielkiego wysiłku, nie mówiąc już o towarzyszącym silnym bólu.

W takiej sytuacji należy niezwłocznie udać się do lekarza dentysty. Szczękościsk, bo tak diagnozuje się tę chorobę, jest nie tylko nieprzyjemny dla pacjenta, ale także niebezpieczny.

Co może wywoływać szczękościsk, jakie są jego objawy i jak przebiega leczenie? Na te i inne pytania odpowiemy w naszym najnowszym artykule.

Kiedy mówi się o szczękościsku?

Szczękościsk to częściowa lub całkowita niemożność otwarcia jamy ustnej, która jest wynikiem  odruchowego skurczu mięśni stawu skroniowo-żuchwowego (zaliczamy do nich mięsień skroniowy, mięsień żwacza i mięśnie skrzydłowe). Ten odruchowy, nagły skurcz odpowiada za  to, iż ruchy żuchwy stają się ograniczone.

Warto wiedzieć, iż choroba ta może pojawić się u osób w różnym wieku, jest to bowiem związane z dużą ilością stanów, które mogą wywołać ten objaw. Szczękościsk może być efekte zarówno stosunkowo łagodne i przemijające stanów, jak i znacznie poważniejszych schorzeń.

Co powoduje szczękościsk? Przyczyny

• Szczękościsk mogą spowodować zarówno lokalne patologie toczące się w obrębie stawu skroniowo-żuchwowego, jak i schorzenia ogólnoustrojowe. Wśród potencjalnych przyczyny szczękościsku wymienia się:
• ◦      zmiany dotyczące bezpośrednio stawu skroniowo-żuchwowego (ropnie jego okolicy, zwyrodnienie jego elementów, wrodzone zesztywnienie struktur tego stawu, ale i urazy stawu skroniowo-żuchwowego, rozrosty nowotworowe oraz procesy zapalne)
• ◦       zaburzenia wyrzynania się zębów (mądrości), powodujące zapalenie ich okolic,

– stany po resekcji zębów (szczękościsk może być powikłaniem usuwania zębów). Warto wiedzieć, iż po ekstrakcji zębów trzonowych tzrecich często można zaobserwować utrzymujący się przez kilka dni szczękościsk.

1. – padaczkę
2. – ropień mózgu
3. – udar mózgu
4. – ropień migdałka gardłowego
5. – stany zapalne gardła
6. – tężec
7. – zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
8. – tężyczkę
9. – histerię

– bardzo silnie stresujące sytuacje, zarówno te, które trwają od dłuższo czasu i ulegają nasileniu jak i wszystkie sytuacje nagłe, nieprzewidziane, szokujące. Pacjent może nie być w stanie skonkretyzować, co się dzieje z jego szczęką. Odczuwa napięcie oraz ból.

• – stan po zażyciu narkotyków (szczególne możliwości wywołujące szczękościsk ma amfetamina)
• – nowotwór ośrodkowego układu nerwowego
• – ropowicę dna jamy ustnej
• – zębopochodne zapalenie okostnej
• – promienicę
• – bruksizm (częste, niekontrolowane zgrzytanie zębami, może doprowadzać do zwyrodnień elementów stawu skroniowo-żuchwowego).

Jak można rozpoznać szczękościsk?

Przede wszystkim od razu zauważymy i poczujemy, iż nasza szczęka otwiera i porusza się z trudnością. Tym samym gryzienie pokarmów, ziewanie, a nawet mówienie może być nie lada wyzwaniem.

Szczękościskowi mogą towarzyszyć także inne dolegliwości, które są zależne są od przyczyny wystąpienia tego objawu. Pacjenci mogą uskarżać się na m.in. bóle – np. ból gardła, głowy czy ból ucha. Chorobie może również towarzyszyć zaczerwienienie gardła czy gorączka.

Chorzy, którzy mają patologiczne zmiany obejmujące staw skroniowo-żuchwowy, mogą również cierpieć na słyszalne trzeszczenie żuchwy, a także może mieć miejsce  nieprawidłowe przemieszczanie się żuchwy podczas mówienia czy spożywania pokarmów.

Jeżeli przyczyna jest związana właśnie ze stawami skroniowo-żuchwowymi, to najczęściej albo nie ma dodatkowych objawów albo występuje ból w okolicy stawów.

Profesjonalna diagnostyka gwarantuje sukces leczenia

1. Lekarz stomatolog koniecznie musi przerowadzić z pacjentem szczegółowy wywiad lekarski,  gdyż dzięki niemu będzie mógł ocenić stan i podjąć decyzję co do dalszych kroków.

   Aby znaleźć przyczynę szczękościsku najczęściej zostanie zlecenone wykonanie takich badań jak:

2. – neurologiczne (przeprowadza się EEG, które ma wykluczyć obecność padaczki),laryngologiczne (mogą wykluczyć lub potwierdzić stany zapalne czy urazy w stawie),
3. – stomatologiczne (mające na celu wykluczenie stanów zapalnych w zębach),
4. – obrazowe (tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny, badanie RTG – umożlwiają zdiagnozowanie nie tylko defektu stawu skroniowo-żuchwowego, ale również stwierdzenie ewentualnego guza mózgu czy ropnia),
5. – laboratoryjne (wykonywane najczęściej przy podejrzeniu stanu zapalnych
6. Po wykryciu przyczyny można rozpocząć właściwe leczenie.

Jak przebiega leczenie szczękościsku?

W przypadku gdy ściekościsk jest wynikiem infekcji (bakteryjnej, wirusowej lub grzybicznej) leczenie odbywa się przy pomocy odpowiednich środków farmakologicznych, które mają pomóc zlikwidować zakażenie. Jeżeli podłożem objawu są problemamy z zębami – należy skontaktować się ze swoim dentystą, który usunie lub wyleczy problematyczne zęby.

Szczękościsk związany z dysfunkcją stawu skroniowo-żuchwowego leczy się, zakładając specjalne szyny okluzyjne na górny łuk zębowy. Chory powinien je nosić przez około osiem godzin na dobę. Pozwoli to znacznie zmniejszyć ból, a ruchomość w stawach zostanie poprawiona. Co więcej, szyny zmniejszają napięcie mięśni, dzięki czemu możliwy jest ich rozkurcz.

Ćwiczenia rozluźniające szczękościsk

• Oprócz terapii lekami warto wspomagać się także następującymi ćwieczeniami i masażami rozluźniającymi szczęki (wykorzystuje się też działanie ciepła) i odpowiednie ćwiczenia logopedyczne polegające na:
  – przesuwaniu dolnej szczęki w lewą i w prawą stronę,wysunięciu do przodu i cofaniu dolnej szczęki przy rozwartych wargach,
  – wykonywaniu ruchów żucia, przy których angażują się wargi, policzki i dolna szczęka,
• – ćwiczeniu swobodnego opadania szczęki.

Ćwiczenie swobodnego opadania szczęki wykonuje się poprzez takie ułożenie palców wskazujących w zagłębieniach pod nasadami uszu, aby opierały się na tyłach kości szczękowej. Szczękę powinno się  opuszczać  w dół przy mocno dociśniętych palcach. Ruchy należy powtarzać najpierw powoli, a później z większą gwałtownością i szybkością, przy czym szczęka musi cały czas opadać miękko.

# szczękościsk # szczęka # jama ustna # staw skroniowo-żuchwowy # bruksizm

Leave a reply →

Szczękościsk częściowy lub całkowity – jak się go pozbyć? Ćwiczenia redukujące ograniczoną ruchomość stawu

Fot: rh2010 / fotolia.com

Szczękościsk może mieć wiele przyczyn, ale w większości przypadków jest spowodowany dolegliwościami ze strony układu nerwowego. Objawia się częściową lub całkowitą niemożnością otwarcia jamy ustnej.

Kiedy dochodzi do szczękościsku, a przez to do ograniczenia ruchów żuchwy, tak proste czynności jak jedzenie, ziewanie czy mówienie powodują nie tylko dyskomfort, ale często też silny ból.

Szczękościsk – przyczyny ograniczonej ruchomości stawu

Do szczękościsku, czyli częściowej lub całkowitej niemożności otwarcia jamy ustnej, dochodzi na skutek skurczu mięśni stawu skroniowo-żuchwowego.

Najczęściej spowodowany jest nagłym bólem, zarówno w samym stawie, jak i w innych częściach organizmu.

Mechanizm ten polega na wysyłaniu wielu impulsów do twarzoczaszki, które powodują, że jej mięśnie są w stanie permanentnego skurczu, co może blokować pracę stawu skroniowo-żuchwowego.

Zobacz także: Ból szczęki w okolicy ucha i stawu żuchwowego – najczęstsze przyczyny dolegliwości

Szczękościsk najczęściej występuje na skutek zaburzeń pracy układu nerwowego lub choroby czy urazu bezpośrednio w jamie ustnej. Przyczynami mogą być również: nowotwory, wyrzynanie się zębów (zwłaszcza to utrudnione, np.

ósemek), dysfunkcje w obrębie samego stawu skroniowo-żuchwowego, bruksizm (patologiczne tarcie zębami żuchwy o zęby szczęki, czyli tzw. zgrzytanie zębami), zapalenie okostnej (zębopochodne) czy zakażenie przestrzeni skrzydłowo-żuchwowej, np.

po podaniu znieczulenia.

Szczękościsk może występować także przy stanach chorobowych niepowiązanych z jamą ustną i stawem skroniowo-żuchwowym, takich jak:

• choroby ośrodkowego układu nerwowego: udar, wylew, stan zapalny, guz mózgu,
• padaczka,
• zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych,
• tężec,
• bakteryjne zapalenie ślinianek,
• stan zapalny gardła,
• histeria lub przedawkowanie narkotyków.

Szczękościsk po usunięciu ósemki – jak go leczyć?

Następstwem zabiegu usunięcia dolnej ósemki jest często ograniczenie możliwości rozwierania szczęk, a także szczękościsk. Powikłanie to zawsze wymaga kontroli lekarskiej, ale zazwyczaj szybko udaje się przywrócić pełną ruchomość stawu z pomocą kilku systematycznie wykonywanych ćwiczeń.

W bardziej skomplikowanych przypadkach szczękościsk może utrzymać się aż do dwóch tygodni i zazwyczaj jego przyczyną nie jest sama ekstrakcja zęba, ale tzw. suchy zębodół, który może powodować stan zapalny okolicznych tkanek.

Stosuje się wtedy kurację antybiotykową i ćwiczenia, które należy wykonywać mimo odczuwanego bólu i dyskomfortu.

Szczękościsk – objawy i leczenie

Jeżeli szczękościsk występuje w wyniku stanu zapalnego, to najczęściej towarzyszą mu inne charakterystyczne objawy typu: ból ucha, ból gardła i problemy z przełykaniem. Pojawia się wtedy chrypka i stan podgorączkowy.

Szczękościsk jest wówczas spowodowany gromadzącą się w okolicach gardła i migdałków ropą, która ogranicza ruchomość w stawie.

Jeśli występują trzaski żuchwy, zwłaszcza przy ziewaniu i przy jedzeniu, należy podejrzewać dysfunkcje w obrębie samego stawu.

Leczenie schorzenia wymaga ustalenia jego konkretnej przyczyny. W zależności od objawów dominujących niezbędne jest rozszerzenie diagnostyki o badanie laryngologiczne, stomatologiczne lub neurologiczne. Niekiedy wymagane jest EEG, RTG, a także badania laboratoryjne.

Jeżeli przyczyną jest stan zapalny o podłożu bakteryjnym, wirusowym bądź grzybiczym, niezbędne jest wdrożenie odpowiedniej farmakoterapii.

W przypadku dysfunkcji stawu dobre efekty daje zastosowanie szyn okluzyjnych, które zmniejszają ból, poprawiają ruchomość stawu, zmniejszają napięcie mięśni, pozwalają na właściwe ułożenie zębów względem siebie i zapobiegają ich ciągłemu zaciskaniu.

Szyna powinna być zakładana na górny łuk i noszona przez osiem godzin dziennie. Osoby decydujące się na tę terapię często cierpią dodatkowo na szczękościsk nocny, więc szynę zakładają przed snem, co zmniejsza dyskomfort i zaburzenia snu spowodowane bólem.

Ćwiczenia na szczękościsk

Terapię lekami warto wspomagać masażami rozluźniającymi szczęki (wykorzystuje się też działanie ciepła) i odpowiednie ćwiczenia logopedyczne polegające na:

• przesuwaniu dolnej szczęki w lewą i w prawą stronę,
• wysunięciu do przodu i cofaniu dolnej szczęki przy rozwartych wargach,
• wykonywaniu ruchów żucia, przy których angażują się wargi, policzki i dolna szczęka,
• ćwiczeniu swobodnego opadania szczęki.

Ćwiczenie swobodnego opadania szczęki wykonuje się poprzez takie ułożenie palców wskazujących w zagłębieniach pod nasadami uszu, aby opierały się na tyłach kości szczękowej. Należy opuszczać szczękę w dół przy mocno dociśniętych palcach. Ruchy powinno się powtarzać najpierw powoli, a później z większą gwałtownością i szybkością, przy czym szczęka musi cały czas opadać miękko.

Czy artykuł okazał się pomocny?

Szczękościsk – przyczyny i leczenie – skutecznie i bez bólu

Szczękościsk – przyczyny i leczenie

Szczękościsk dotyka od 8-20% populacji i może prowadzić do groźnych konsekwencji zdrowotnych takich jak: zmiana rysów twarzy, ścieranie się szkliwa czy też efekt „kwadratowej twarzy”. Na szczęście z pomocą przychodzi gabinet medycyny estetycznej, który oferuje zabieg wstrzykiwania toksyny botulinowej, będący skutecznym remedium na szczękościsk.

Definicja, przyczyny i skutki szczękościsku

Szczękościsk jest dolegliwością polegającą na przedłużonym skurczu mięśni stawu skroniowo-żuchwowego (mięśnia żwacza, mięśnia skroniowego i mięśni skrzydłowych), która powoduje zaburzenia aparatu mięśniowego. Prowadzi to do niemożności całkowitego lub częściowego otwarcia jamy ustnej, utrudnia mówienie i przyjmowanie pokarmów.

Do najczęstszych przyczyn szczękościsku zaliczają się: ekstrakcja zęba, zapalenie mięśni lub stawów w obrębie stawu skroniowo-żuchwowego, stany zapalne jamy ustnej czy bruksizm.

Rzadszymi przyczynami szczękościsku są: nowotwory mózgu, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, padaczka czy ropnie.

Objawami towarzyszącymi mogą być: bóle ucha lub gardła, gorączka, chrypka, trzeszczenie żuchwy oraz bóle głowy czy karku.

Szczękościsk – Bruksizm jako dysfunkcja towarzysząca

U części osób ze szczękościskiem występuje bruksizm, polegający na nieświadomym zaciskaniu i zgrzytaniu zębami, które wywołane są nadmierną aktywnością mięśni żwaczy. Często zgrzytanie zębami odbywa się u pacjentów podczas snu, co jest uciążliwe dla wszystkich domowników. Do przyczyn bruksizmu zalicza się stres, wady zgryzu czy obecność pasożytów w organizmie.

Nie może być on bagatelizowany, ponieważ w przypadku braku leczenia bruksizmu, pacjent może borykać się z dolegliwościami takimi jak: zmiana rysów twarzy, efekt „kwadratowej twarzy”, ścieranie się szkliwa i koron zębowych, odsłanianie się szyjek zębowych czy zwyrodnień w stawach żuchwowo – skroniowych.

Pacjent cierpiący na bruksizm nie może często rozluźnić mięśni. Leczeniu bruksizmu często towarzyszą zalecenia w postaci: relaksu, zmiany stylu życia czy nakładki na zęby, jednak te działania nie zawsze przynoszą oczekiwane efekty. Bardzo skuteczną metodą leczenia bruksizmu i szczękościsku są zabiegi medycyny estetycznej, które są coraz częściej wybierane przez pacjentów.

Jak wygląda leczenie szczękościsku w gabinecie medycyny estetycznej?

Botoks ma szerokie zastosowanie w medycynie estetycznej. Jest też skutecznym remedium na szczękościsk.

Toksyna botulinowa – potocznie nazywana botoksem, jest produktem leczniczym, który stosuje się do leczenia redukcji zmarszczek, nadmiernej potliwości, przewlekłych migren oraz w przypadku szczękościsku.

Zabieg botoksem w gabinecie medycyny estetycznej  polega na wstrzykiwaniu toksyny botulinowej w określone przez lekarza miejsca, które typuje po przeprowadzeniu wywiadu.

Następnie lekarz medycyny estetycznej podaje toksynę botulinową do mięśnia żwacza za pomocą cienkiej igły. Zabieg trwa krótko, jest bezpieczny i prawie bezbolesny. Zabieg botoksem nie pozostawia żadnych śladów poza lekkim zaczerwienieniem, które szybko ustępuje. Efekt zabiegu botoksu utrzymuje się od 6 do 8 miesięcy, później rekomenduje się ponowne jego przeprowadzenie.

Toksyna botulinowa powoduje czasowe zablokowanie przepływu impulsu nerwowego do mięśnia żwacza, co przekłada się na zmniejszenie napięcia mięśnia i jego obkurczenie oraz rozluźnienie. Efektem zabiegu botoksu jest zmniejszenie się napięcia i bólu mięśni, złagodzenie rysów twarzy oraz poprawa proporcji twarzy oraz odmłodzenie.  

Jakie są zalecenia po zabiegu botoksem w leczeniu szczękościsku?

Zabieg w gabinecie medycyny estetycznej nie wymaga hospitalizacji, jest mało inwazyjny i od razu po nim pacjent może wrócić do normalności. Przez 24 godziny po zabiegu zalecane jest zaniechanie aktywności fizycznej i spożywania alkoholu. Nie powinno się też w ciągu 2 tygodni korzystać z sauny, solarium oraz ogrzewać okolicy, w której dokonano wstrzyknięcia botoksu.

Szczękościsk – przyczyny i leczenie botoksem

Szczękościsk – przyczyny, leczenie

Szczękościsk może być wywołany przez naprawdę wiele czynników, czasem nawet trudno jednoznacznie stwierdzić, co w danym momencie przyczyniło się do takiego stanu.

W zasadzie szczękościsk może się pojawić w każdym wieku, bez względu na to, jaki jest stan jamy ustnej i uzębienia. Można pokusić się o stwierdzenie, że nie ma żadnej reguły, która by za nim stała. Zawodzi w takim momencie mechanizm mięśni stawu skroniowo-żuchwowego.

Struktury te zostają poddane przedłużonemu skurczowi, który powoduje nieprzyjemne ściśnięcie się mięśni przy żuchwie. 

Jako przyczyny pojawienia się szczękościsku wymienia się bardzo wiele czynników. Są to zarówno lokalne, przemijające patologie, jakie występują w tym obrębie, ale też większe schorzenia dotyczące całego ustroju, z których czasem nie zdajemy sobie sprawy. Warto wymienić te przyczyny, które pojawiają się najczęściej:

• ropnie stawu skroniowo-żuchwowego, zwyrodnienie, zesztywnienie, urazy tego stawu, stany zapalne, rozrosty nowotworowe
• problemy z wyrzynaniem się zębów lub powikłania po ich usunięciu (częsty jest szczękościsk po usunięciu ósemki)
• padaczka
• ropień mózgu
• histeria, stres
• przyjmowanie narkotyków
• częste zgrzytanie zębami.

Szczękościsk jest bardzo łatwy do rozpoznania, ponieważ podczas jego występowania pojawia się spory problem z otwieraniem ust. Można to zrobić tylko do pewnego momentu albo w ogóle nie jest to możliwe. Towarzyszy temu ból – większy lub mniejszy w zależności od tego, czy próbuje się otworzyć jamę ustną na siłę, czy nie. Mówienie jest wtedy w zasadzie wykluczone.

Podobnie jak przyjmowanie i gryzienie pokarmów – niczego nie da się włożyć do ust, jeśli nie można ich otworzyć. Lepiej wtedy nie próbować usilnie wkładać pokarmów do ust, bo i tak raczej niemożliwe będzie ich pogryzienie. Można sobie jedynie przysporzyć większych problemów w razie, gdyby doszło do zadławienia zbyt dużym kawałkiem.

Problem pojawia się także przy ziewaniu, bo szczęka zaczyna boleć.

To są objawy bardzo typowe dla szczękościsku z punktu widzenia samego mechanizmu jego występowania. Występują jeszcze takie objawy, które wiążą się bezpośrednio z przyczyną powstania tego skurczu. Mogą to być zatem bóle głowy, gorączka, ból gardła, trzeszczenie żuchwy. 

Trzeba pamiętać, że szczękościsk nie jest chorobą. To raczej chwilowy niezbyt komfortowy stan, który zwiastuje jakieś poważniejsze schorzenie czy problem. Jeśli coś takiego się pojawi, konieczne staje się przeprowadzenie dokładnych badań, które wykluczą lub potwierdzą, co może być jego przyczyną.

Lekarz powinien w takiej sytuacji zlecić badanie laryngologiczne, stomatologiczne i neurologiczne. Przyda się tutaj także RTG, tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny i badania laboratoryjne. Kiedy już jednoznacznie stwierdzi się, co jest jego przyczyną, można podjąć leczenie.

Będzie to antybiotykoterapia, zwalczanie stanu zapalnego albo zmienianie trybu życia na mniej stresujący. Czasem nie obejdzie się bez leczenia chirurgicznego.

Szczękościsk w nocy może być szczególnie niebezpieczny. Jak radzić sobie ze szczękościskiem, który występuje podczas snu? Przede wszystkim zachować spokój, aby stan się nie pogłębiał.

Można zastosować doraźnie ćwiczenia na szczękościsk, które pomogą dotrwać do rana – przesuwanie dolnej szczęki w prawą i lewą stronę, wysuwanie jej do przodu i do tyłu przy jednoczesnym otwarciu warg, wykonywanie ruchów żucia (bardzo delikatnie) o ile jest to możliwe. 

Szczękościsk – przyczyny i leczenie

Szczękościsk to stan przedłużonego skurczu mięśni staw skroniowo – żuchwowego, czyli mięśnia żwacza, mięśnia skroniowego i mięśni skrzydłowych. Takie zaburzenie aparatu mięśniowego prowadzi do niemożności częściowego lub całkowitego otwarcia jamy ustnej. Może to uniemożliwić mówienie, a także przyjmowanie pokarmów. Dolegliwość tego typu może pojawić się u osób w każdym wieku. Najczęstsze przyczyny szczękościsku to:

• – ekstrakcja zęba (zwłaszcza trzonowego)
• – zapalenie mięśni lub stawów w obrębie stawu skroniowo – żuchwowego
• – stany zapalne jamy ustnej
• – bruksizm, czyli zgrzytanie zębami
• Rzadsze przyczyny szczękościsku to tężyczka, ropnie lub nowotwory mózgu, zapalenie opon mózgowo – rdzeniowych czy padaczka.

Szczękościsk objawia się utrudnionym otwieraniem ust. Bardzo często towarzyszą mu objawy dodatkowe – bóle ucha czy gardła, gorączka, chrypka czy trzeszczenie żuchwy, a także bóle głowy i karku.

Szczękościsk sam w sobie nie jest schorzeniem, a jedynie manifestacją innych chorób. W celu zdiagnozowania przyczyn szczękościsku wymagane jest przeprowadzenie dokładnego wywiadu lekarskiego oraz badań neurologicznych, laboratoryjnych i obrazowych.

U kilku % osób występuje także inna dysfunkcja związana z nadmierną aktywnością mięśni żwaczy, czyli bruksizm. Objawia się on zaciskaniem zębów i zgrzytaniem zębami podczas snu.

W dłuższej perspektywie czasu zaburzenie to prowadzić może do niszczenia szkliwa, ścierania zębów oraz asymetrii w pracy mięśni żwaczy.

Może dojść do rozwoju zwyrodnień stawów skroniowo – żuchwowych, przewlekłych bólów głowy oraz pojawienia się charakterystycznych rysów twarzy – tzw. twarzy kwadratowej, ze znacznie rozbudowaną częścią żuchwową.

Leczenie szczękościsku botoksem

Iniekcje toksyny botulinowej, czyli popularny botox kojarzone są głównie z usuwaniem zmarszczek. Okazuje się jednak, że zabieg botoksu może być także wykonywany w celu leczenia nadpotliwości, migrenowych bólów głowy, a także bruksizmu i szczękościsku.

 Szczękościsk ma charakter przemijający, jednak z racji bardzo uciążliwego charakteru dolegliwość ta powinna być jak najszybciej zdiagnozowana i leczona. W celu wyleczenia szczękościsku konieczne jest wyeliminowanie choroby podstawowej.

Pomocniczo zaleca się stosowanie ćwiczeń rozluźniających szczęki. Doskonałe efekty przynosi zastosowanie botoksu. Ostrzykiwanie mięśnia żwaczy toksyną botulinową prowadzi do relaksacji tych mięśni i zredukowania uciążliwych objawów szczękościsku.

Botoks doskonale sprawdza się  także w przypadku bruksizmu, czyli mimowolnego zgrzytania i zaciskania zębów.

Leczenie szczękościsku botoksem polega na przeprowadzeniu konsultacji lekarskiej i zakwalifikowania do zabiegu. Przeciwwskazaniem do leczenia botoksem jest m. in.:

1. – ciąża i laktacja
2. – zaburzenia krzepliwości krwi
3. – zaburzenia przewodnictwa nerwowo – mięśniowego
4. – stosowanie antybiotyków

Zabieg botoksu jest krótki, trwa kilka – kilkanaście minut i jest bezbolesny, iniekcji toksyny botulinowej towarzyszy jedynie uczucie rozpierania. Po zabiegu możliwe jest przejściowe zaczerwienienie skóry.

Efekt zastosowania botoksu na szczękościsk to redukcja napięcia mięśniowego, redukcja bólu mięśni, przywrócenie prawidłowego owalu twarzy. Efekty zauważalne są już po kilku dniach od zabiegu i utrzymują się około 6 – 8 miesięcy.

Najważniejsze zalety zabiegu to minimalna inwazyjność, bardzo skuteczne działanie, efekt utrzymujący się przez wiele miesięcy i możliwość powtarzania zabiegu, a także brak konieczności rekonwalescencji.

Trzy sposoby wykonania masażu łagodzącego ból szczęki u osób z zespołem stawu skroniowo-żuchwowego | Colgate® Oral Care

Przyczyną zespołu stawu skroniowo-żuchwowego, czyli inaczej zespołu Costena, jest zwykle bolesne zapalenie mięśni żwaczowych otaczających szczękę. U niektórych osób problem występuje raz na jakiś czas i może mieć związek np. z nadmiernym żuciem gumy. U innych zespół Costena przybiera formę przewlekłego schorzenia, któremu towarzyszy nieustępujący ból i dyskomfort.

Czynniki wywołujące przewlekły stan zapalny są trudne do jednoznacznego wskazania, jednak mogą wiązać się ze złamaniami przeciążeniowymi, niedoskonałościami zgryzu oraz ze zgrzytaniem zębami i zaciskaniem szczęki pod wpływem stresu.

Na szczęście ból towarzyszący temu schorzeniu można złagodzić stosując skuteczną i nieinwazyjną metodę masażu.

Poniżej znajduje się opis trzech metod terapeutycznych, które pomogą Ci poradzić sobie z problemem bez względu na jego przyczynę.

Masaż ugniatający

Masaż ugniatający polega na wykonywaniu palcami stałych, kolistych ruchów w okolicach stawów i mięśni, które są najbardziej dotknięte bólem i które często są główną przyczyną dolegliwości związanych z zespołem Costena.

Aby prawidłowo wykonać ten masaż, badacze z Wrocławskiego Uniwersytetu Medycznego w pierwszej kolejności zalecają znalezienie mięśnia żwacza w dolnej szczęce, bezpośrednio za zębami trzonowymi, tuż poniżej kości policzkowej.

Rozpocznij masaż dotykając kącika ust, a następnie przesuwaj palce w kierunku ucha, aż poczujesz płaską kość. Wymasuj tę okolicę dwoma lub trzema palcami, wywierając lekki nacisk i wykonując koliste ruchy – w ten sposób rozgrzejesz mięśnie i poprawisz funkcjonowanie układu limfatycznego, który odpowiada za usuwanie nagromadzonych płynów.

Innymi słowy, stymulacja węzłów chłonnych pomaga pozbyć się zalegającej limfy, podczas gdy masaż zwiększa przepływ krwi w okolicach objętych bólem. Kontynuuj procedurę, aż poczujesz ulgę. Masaż można wykonywać w różnych obszarach mięśni szczęki, wspomagając tym samym proces zdrowienia.

Masowanie szczęki za pomocą całej powierzchni dłoni, również może przynieść korzyści.

Masaż pocierający

Niektóre osoby odczuwają ulgę na skutek samego uciskania bolesnych okolic, ale taki masaż musi być wykonany prawidłowo i w odpowiednim miejscu. Masaż pocierający sprawdza się w przypadku mięśnia żuchwy, czyli w okolicach leżących tuż poniżej żwacza, wzdłuż linii szczęki.

Dotknij żuchwy i za pomocą palca wskazującego zacznij wywierać delikatny, stały nacisk na mięśnie.

Receptory bólowe każdej osoby odpowiadają na bodźce w indywidualny sposób, więc znalezienie odpowiedniego punktu i siły nacisku prawdopodobnie wymagać będzie zastosowania metody prób i błędów.

Masaż rozciągający

Jeśli odczuwasz ulgę podczas uciskania okolic mięśnia żuchwy, dalsze korzyści może Ci przynieść masaż rozciągający, który skutecznie „zahartuje” główne mięśnie dotknięte zespołem stawu skroniowo-żuchwowego. Masaż wykonuje się za pomocą obu kciuków, więc jeśli brak Ci zręczności i nie jesteś w stanie sam tego wykonać po jednej stronie twarzy, poproś kogoś o pomoc.

Ułóż oba kciuki równolegle do linii szczęki, tuż powyżej mięśnia żuchwy. Uciskaj mięsień, poruszając się w dół szczęki – powoli odsuwaj go od jej górnej części.

Mięsień żuchwy można również rozciągać i masować, umieszczając dwa palce jednej ręki na żuchwie, a dwa palce drugiej na mięśniach żwacza. Dociskaj palce do siebie, aż ich koniuszki ułożą się w jednej linii między obydwoma mięśniami.

Przytrzymaj je w ten sposób przez kilka sekund, a następnie zwolnij.

Ból szczęki może być spowodowany zachowaniem, które przyczynia się do powstawania innych problemów stomatologicznych, dlatego też pamiętaj o codziennej pielęgnacji jamy ustnej, nawet jeśli mięśnie szczęki przyczyniają się do uczucia dyskomfortu. Jeśli zaś zgrzytasz zębami w nocy i odczuwasz nadwrażliwość zębów, zacznij używać szczoteczki z miękkim włosiem.

Jeśli natomiast ból związany z zespołem stawu skroniowo-żuchwowego nie ustępuje, może wskazywać na poważniejszy problem.

Utrzymujący się dyskomfort i uczucie zesztywnienia najlepiej skonsultować z dentystą lub lekarzem – specjalista dobierze odpowiednie leczenie, a jeśli zgrzytasz zębami w nocy, zaleci noszenie specjalnej nakładki, która ulży również Twojej szczęce. Leczenie i stosowanie opisanych technik masażu pomoże złagodzić ból i przywróci Ci naturalny uśmiech.

Boląca żuchwa – jakie są przyczyny i jak je leczyć?

Żuchwa spełnia kluczową w rolę w procesie mówienia oraz jedzenia. Na co dzień o niej nie myślimy, jednak gdy zaczyna boleć, zaczynamy się poważnie niepokoić. Co może oznaczać ból żuchwy?

Spis treści

Co to jest żuchwa?

Żuchwa to potocznie mówiąc dolna szczęka. Jest to duża kość, okalająca twarz, jest połączona z resztą czaszki stawem skroniowo-żuchwowym znajdującym się po obu stronach twarzy, trochę poniżej uszu. 

Żuchwa – anatomia

Żuchwajest pojedynczą kością, zrośniętą z dwóch części. Jej główną częścią jest trzon, czyli to, co potocznie nazywamy brodą. Od tego miejsca odchodzą tzw. gałęzie żuchwy. Każda z nich dzieli się na wyrostek kłykciowy i wyrostek dziobiasty.

Pomiędzy nimi umiejscowiony jest staw skroniowo-żuchwowy, który łączy dolną szczękę z resztą czaszki. Kość ta jest uformowana odpowiednio dla wszystkich elementów składających się na wnętrze jamy ustnej (ślinianki, tętnice żuchwowe, język, zęby itd.).

• Zobacz także: Budowa czaszki

Boląca żuchwa

Co robić, gdy żuchwa boli i co to może oznaczać? Najczęstsze przyczyny oraz dolegliwości związane z bolącą żuchwą to:

• Uraz mechaniczny – w wyniku uderzenia lub bójki na pięści, może dojść do wybicia szczęki. Jednym z objawów mocnego urazu tego rodzaju jest opuchnięta żuchwa, trudności z otwarciem buzi, ból podczas dotknięcia miejsca urazu, a także podczas próby mówienia albo jedzenia. Bardzo ważne jest zgłoszenie się do lekarza, który ustali, czy u danej osoby nie doszło do pęknięcia żuchwy. W przypadku złamania żuchwy konieczne jest unieruchomienie miejsca pęknięcia, aby umożliwić kościom poprawne zrośnięcie. W tym celu stosowane są specjalne szyny, lub mikropłytki dopasowane do kształtu kości.
• Zespół Costena, czyli zespół bolesnego stawu skroniowo-żuchwowego to choroba, dla której jednym ze specyficznych objawów jest przeskakująca żuchwa czyli uczucie, że szczęka przesuwa się lekko podczas wysuwania jej do przodu. Inne symptomy to m.in. znaczne ograniczenie zakresu ruchu szczęki, wyraźny trzask lub zgrzyt podczas otwierania buzi, ból głowy, niemożność prawidłowego otwarcia ust. Zespół Costena wynika z nieprawidłowego ułożenia żuchwy, które nie zostało skorygowane w dzieciństwie przez ortodontę. U części osób wadliwy zgryz powoduje w późniejszym wieku problemy ze stawami skroniowo-żuchwowymi. Konieczna jest wtedy korekta operacyjna szczęki. 
• Szczękościsk -trudności z otwarciem ust i w zasadzie uniemożliwione mówienie to typowe objawy szczękościsku. Może do niego dojść w wyniku przewlekłego stresu. Czasem jednak szczękościsk jest zapowiedzią poważniejszych chorób, w tym zmian nowotworowych lub ropni w obszarze skroniowo-żuchwowym dlatego ważna jest staranna diagnoza postawiona przez lekarza. 
• Szkliwiak to nowotwór żuchwy, który długo się rozwija i równie długo nie daje żadnych dolegliwości. Rak żuchwy wymaga leczenia operacyjnego. 
• Nieprawidłowe funkcjonowanie stawu skroniowo-żuchwowego. Jeśli w wyniku urazu lub z innych powodów dojdzie do uszkodzenia stawu łączącego szczękę dolną z czaszką, problemem staje się nie tylko boląca ale także wypadająca żuchwa. Konieczne jest prawidłowe rozpoznanie problemu oraz dostosowanie leczenia. Obecnie stosowane są ćwiczenia, aparaty korygujące zgryz, a także zabiegi operacyjne. 

• Zobacz także: Aparaty ortodontyczne – efekty i rodzaje

Cofnięta żuchwa u dziecka

Dla większości z wyżej wymienionych chorób działaniem profilaktycznym jest dbałość już na wczesnych etapach życia, o prawidłowy zgryz. Jest to niezwykle ważne w kontekście funkcjonowania stawu żuchwowo-skroniowego zwłaszcza w wieku dorosłym. Jeśli więc stomatolog zauważy, że u dziecka występuje cofnięta żuchwa, dobrze jest szybko podjąć odpowiednie leczenie.

Zazwyczaj ogranicza się ono do noszenia odpowiednich aparatów korygujących zgryz. Często są to początkowo aparaty wyjmowane, które dziecko ma zakładać np. tylko na noc. Czasami konieczne jest noszenie aparatu stałego, aby odpowiednio i trwale ukształtować odpowiednio kości. Lekarz ortodonta na podstawie prześwietleń oraz odcisków szczęki ustala rodzaj i długość leczenia.

Przeczytaj też:

Oceń artykuł

(liczba ocen 16)

Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na temat zdrowia i zdrowego stylu życia, zapraszamy na nasz portal ponownie!

Fizjoterapia stomatologiczna – co to takiego?

Fizjoterapia stomatologiczna zajmuje się badaniem funkcjonalnym oraz terapią tkanek układu stomatognatycznego odpowiedzialnych za żucie, do których przede wszystkim zalicza się: mięśnie żucia, stawy skroniowo-żuchwowe oraz układ nerwowy koordynujący ich pracę.

Ocenie i leczeniu podlegają także pozostałe mięśnie szyi i głowy, które uczestniczą w żuciu, połykaniu i fonacji. Objawy występujące w okolicy stawu skroniowo-żuchwowego, twarzy, głowy i szyi określa się zbiorczym terminem „zaburzeń skroniowo-żuchwowych” (ang. temporomandibular disorders – TMD).

W polskiej nomenklaturze przyjęło się również używać terminu „zaburzenia czynnościowe układu ruchowego narządu żucia”.

Czym są zaburzenia skroniowo-żuchwowe? Jakie są objawy TMD?

• Ból lub sztywność mięśni żucia (w okolicy policzków czy skroni),
• dysfunkcje stawów skroniowo-żuchwowych, takie jak ból, trzaski lub krepitacje czy zapalenie stawu,
• ograniczenie ruchomości otwarcia (szczękościsk) czy asymetria ruchu żuchwy.

Ale objawy TMD nie ograniczają się jedynie do tych wymienionych powyżej. Definicja TMD jest bardzo obszerna i obejmuje również objawy związane z:

• bólami głowy, najczęściej w okolicy skroni, czoła czy tez potylicy,
• oczami, objawiając się bólem za gałką oczną, odczuciem wytrzeszczu oka czy fotofobią, czyli wrażliwością na światło,
• bólem zębów, który może ujawniać się w formie bólu przeniesionego z mięśni żucia, np. żwacza czy skroniowego,
• zaburzeniami połykania, odczuciem obcego ciała w gardle czy częstą chrypką,
• uchem w postaci szumów, pisków, a najczęściej odczuciem przepełnionego ucha.

Kogo dotyczą zaburzenia skroniowo-żuchwowe?

Dotykają od 3 do 12% ogólnej populacji, będąc jednocześnie najczęstszą przyczyną bólu w obrębie twarzoczaszki. Objawy TMD przede wszystkim dotyczą kobiet (od 4 do 8 razy częściej niż mężczyzn) w wieku 20–40 lat.

Fizjoterapia stomatologiczna – co może zrobić fizjoterapeuta?

Najkrótsza odpowiedź brzmi – BARDZO DUŻO! Fizjoterapia jest uważana za najlepszą metodę leczenia zachowawczego TMD, ze względu na niskie ryzyko powikłań, a także odwracalny charakter wykorzystywanych technik, w przeciwieństwie do leczenia ortodontycznego czy chirurgicznego. Można wyróżnić trzy główne obszary oddziaływań terapeutycznych zgodnie z podziałem na grupy objawów:

• mięśnie żucia,
• krążek (dysk) stawowy, jako wyraz zaburzeń wewnątrzstawowych,
• staw skroniowo-żuchwowy.

MIĘŚNIE ŻUCIA

Większość pacjentów najczęściej doznaje bólu w obrębie mięśni żucia. W związku z tym większość wykorzystywanych technik jest nakierowana właśnie na tkanki miękkie w tym obszarze. Są to między innymi: techniki powięziowe, kompresja ischemiczna, terapia punktów spustowych czy relaksacja poizometryczna.

Oprócz mięśni żucia wymienione techniki stosuje się również w obrębie czepca ścięgnistego, mięśni podpotylicznych, a także tkanek miękkich gardła, szyi i kręgosłupa szyjnego. Oprócz bólu zbyt duże napięcie mięśni żucia może powodować objaw sztywności i ograniczać zakres ruchomości otwierania żuchwy.

Dzieje się tak na przykład w wyniku zaciskania zębów (najczęściej nieświadomego). Warto w tym miejscu wspomnieć, że w pozycji spoczynkowej żuchwy mięśnie powinny być rozluźnione, natomiast zęby nie powinny się kontaktować (przestrzeń pomiędzy nimi powinna wynosić od 1 do 4 mm).

Jeszcze jeden objaw wywoływany poprzez napięcie mięśni żucia i twarzy to bóle głowy. Tu świetnie działają techniki uciskowe głowy i praca na czepcu ścięgnistym.

KRĄŻEK STAWOWY

Kolejnym, bardzo charakterystycznym objawem są trzaski, które są zjawiskiem dźwiękowym, spowodowanym przez repozycję dysku stawowego. Trzask zwykle pojawia się na początku ruchu otwarcia (samoistna repozycja dysku) oraz w ostatniej fazie zamknięcia (przemieszczenie dysku).

Nadrzędnym celem fizjoterapii w przypadku trzasków jest odciążenie, nawodnienie, formowanie oraz stabilizacja dysku na głowie żuchwy. Przydatne są techniki relaksacyjne mięśni, trakcja oraz ćwiczenia ruchowe i koordynacyjne dla poprawy funkcji narządu żucia.

Nagłe przemieszczenie dysku może mechanicznie zablokować staw (tzw. zablokowanie w zamknięciu, ang. closed lock), powodując ból, ograniczenie zakresu oraz asymetrię ruchu żuchwy (tzw. zbaczanie żuchwy).

W takiej sytuacji fizjoterapeuta może wykonać manualną repozycję krążka w celu odblokowania ruchu oraz wprowadza ćwiczenia stabilizacyjne w ramach profilaktyki przyszłych przemieszczeń.

STAW SKRONIOWO-ŻUCHWOWY

Drugą przyczyną trzasków może być nadruchomość głowy żuchwy, ale wówczas trzask zwykle występuje na końcu zakresu ruchu otwarcia w wyniku podwichnięcia kłykcia.

Objaw trzasku często pojawia się podczas szerokiego otwierania ust w trakcie jedzenia czy ziewania. Trzaski mogą, ale nie muszą być bolesne.

W tym przypadku nadrzędna jest edukacja pacjenta oraz dołączenie ćwiczeń stabilizacyjnych, które potęgują efekty terapii behawioralnej.

Krepitacje w odróżnieniu od trzasków charakteryzują się „trzeszczeniem” stawu podczas ruchu. Jest to objaw zwiększonego tarcia pomiędzy powierzchniami stawowymi w wyniku dysfunkcji chrząstki stawowej. Ruch w postaci ćwiczeń oraz praca manualna korzystnie wpływają na strukturę chrząstki, poprawiając jej odżywienie.

Redakcja poleca

Z kolei ograniczenie zakresu ruchomości (tzw. szczękościsk) może wystąpić w wyniku zapalenia stawu, stosowania wyciągów w ramach leczenia ortodontycznego czy też po ekstrakcji zęba. Fizjoterapeuta stosując techniki trakcji oraz mobilizacji, skutecznie przywraca prawidłowy zakres ruchomości stawu skroniowo-żuchwowego, poprawiając funkcjonowanie pacjenta.

Kolejnymi wskazaniami do podjęcia fizjoterapii stomatologicznej są:

• wspomaganie leczenia ortodontycznego – przygotowanie przed założeniem oraz podczas stosowania aparatu (stałego lub ruchomego),
• wspomaganie leczenia protetycznego – szynoterapia,
• wspomaganie leczenia chirurgicznego – stan po ekstrakcji zęba, stan po wszczepieniu implantu, chirurgiczne rozszerzenie szczęki, operacje ortognatyczne (jedno- czy dwuszczękowe, kortykotomia),
• blizny pooperacyjne po zabiegach w okolicy głowy i szyi,
• zaburzenia czucia twarzy po zabiegach operacyjnych,
• stan po urazie (złamania, zwichnięcia) szczęki, żuchwy czy innych kości twarzoczaszki,
• stan po leczeniu radioterapeutycznym w obrębie głowy i szyi,
• wspomaganie leczenia bruksizmu.

Podsumowując, fizjoterapeuta posiada wiele narzędzi oddziaływania na pacjenta z objawami zaburzeń skroniowo-żuchwowych, niezależnie od tego, czy pojawiły się one w wyniku przeciążenia narządu żucia, ekstrakcji zęba, czy też przy okazji stosowania aparatu ortodontycznego.

Fizjoterapia stomatologiczna świetnie sprawdza się również w przywracaniu sprawności po przebytym zabiegu chirurgii twarzowo-szczękowej (ortognatycznej), zmniejszając obrzęk, przyspieszając gojenie tkanek, powrót czucia, a także przywracając prawidłowy zakres ruchomości.

Wykorzystywane techniki są bezpieczne i skuteczne, działają przeciwbólowo, poprawiają komfort życia pacjenta.

Nie sposób nie wspomnieć o ogromnej roli współpracy fizjoterapeuty z lekarzami różnych specjalności – stomatologii, ortodoncji, chirurgii, a także logopedami, gdyż praca zespołowa gwarantuje końcowy sukces w leczeniu pacjenta!