Złamanie Collesa, czyli złamanie nasady dalszej kości promieniowej należy do powszechnych urazów narządu ruchu, zwłaszcza u osób starszych. Przyczyną jest zwykle upadek na wyprostowaną rękę. Złamanie objawia się silnym bólem, obrzękiem i deformacją kończyny w okolicach nadgarstka. Aby uniknąć powikłań, należy pilnie zgłosić się do lekarza, który, po wykonaniu odpowiednich badań, zadecyduje o najlepszym sposobie leczenia.
Jak dochodzi do złamania Collesa?
Jak pokazują statystyki, na złamanie Collesa (ICD-10 S52.5), w największym stopniu narażone są kobiety po 65. roku życia. Specjaliści wiążą to ze zmianami osteoporotycznymi, które bardzo często występują u pań w tej grupie wiekowej. Osteoporoza przyczynia się do zmniejszenia gęstości kości, co skutkuje ich większą podatnością na uszkodzenia.
Nie oznacza to jednak, że problem nie dotyczy mężczyzn – odporność kości na przeciążenia spada wraz z wiekiem niezależnie od płci i chorób towarzyszących.
Sprawdź, kiedy warto skorzystać z szyny CPM na łokieć
Upadek na rękę – przyczyna złamania Collesa
Do złamania typu Collesa dochodzi najczęściej w czasie upadku na dłoniową część ręki (gdy podczas upadku ręka ustawiona jest odwrotnie, mamy do czynienia ze złamaniem Smitha).
Jeśli w czasie potknięcia bądź utraty równowagi upadniemy na wyprostowaną rękę ustawioną w zgięciu grzbietowym, istnieje duże ryzyko przerwania ciągłości kości w okolicach nadgarstka.
To właśnie na kość promieniową (czyli tą znajdującą się bliżej kciuka) oddziałują wówczas największe siły.
Złamanie kości promieniowej tego typu ze sporą częstotliwością diagnozuje się także u ludzi młodych. Nierzadkie są złamania Collesa u dzieci, u których kościec nie jest jeszcze w pełni rozwinięty. Dominującą przyczyną są wypadki komunikacyjne, urazy sportowe, a także upadki z dużej wysokości.
Złamanie Collesa z przemieszczeniem powoduje deformacje nadgarstka.
Objawy złamania typu Collesa
Do głównych objawów złamania nasady dalszej kości promieniowej należą:
- silny ból i opuchlizna nadgarstka,
- ograniczenie ruchomości ręki w stawie,
- zaczerwienienie w okolicach stawu nadgarstkowego (pod skórą tworzy się krwiak);
- zwiększenie ciepłoty uszkodzonego miejsca,
- charakterystyczna deformacja nadgarstka – jeśli mamy do czynienia ze złamaniem z przemieszczeniem, na skutek przesunięcia odłamków kości nadgarstek nienaturalnie się wygina, przez co wyglądem przypomina wygięty uchwyt widelca; dłoń prostopadle wysuwa się względem pozostałej części kończyny.
Ostry ból w nadgarstku nasila się podczas próby poruszania palcami czy manewrowania dłonią, dlatego wykonywanie najprostszych czynności staje się utrudnione lub wręcz niemożliwe. Aby uniknąć groźnych powikłań, należy jak najszybciej skorzystać z pomocy lekarza.
Czy wiesz, co robić i jak leczyć uraz ręki?
Jak leczyć złamanie nasady dalszej kości promieniowej Collesa?
Złamanie ręki typu Collesa wymaga jak najszybszego sprawdzenia funkcji naczyń krwionośnych i nerwów, a także skontrolowania drożności tętnicy promieniowej, która doprowadza krew do wszystkich elementów dłoni. Istnieje bowiem ryzyko wystąpienia groźnego w skutkach niedokrwienia.
Konieczne jest przeprowadzenie badania RTG ręki (często wykonuje się także zdjęcie zdrowej dłoni, by porównać obrazy). W bardziej skomplikowanych przypadkach, lekarz może zlecić tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny, które z dużą dokładnością pozwolą ocenić skalę urazu, m.in.
liczbę odłamków czy zakres przemieszczenia kości.
Należy pamiętać, że jedynie pełna diagnostyka pozwoli zdecydować, jak leczyć złamanie Collesa.
Dowiedz się, czym jest łokieć tenisity i jakie ma objawy
Orteza przy złamaniu Collesa – jaka i jak długo?
Jeżeli mamy do czynienia ze złamaniem stabilnym (bez przemieszczenia), po repozycji, czyli nastawieniu ręki, zostaje ona unieruchomiona w opatrunku gipsowym lub sztywnej ortezie. Stabilizator nosi się przez około 6 tygodni, zdejmując go na czas ćwiczeń.
Rehabilitacja w tym czasie obejmuje m.in. ćwiczenia izometryczne palców oraz ćwiczenia czynne barków i łokci.
Rozpoczęcie fizjoterapii jeszcze w czasie unieruchomienia jest niezwykle ważne, ponieważ zmniejsza ryzyko zaawansowanego osłabienia siły mięśniowej oraz skraca czas rekonwalescencji.
Przy złamaniu Collesa orteza z usztywnieniem obejmuje nadgarstek i przedramię. Zapewnia odpowiednią stabilizację ręki, unieruchamiając staw promieniowo-nadgarstkowy. Specjalna szyna ułatwia prawidłowe dopasowanie ortezy, a elastyczna taśma stanowi dodatkowe wzmocnienie.
Poznaj najlepsze sposoby na stabilizację nadgarstka
Operacja po złamaniu nasady dalszej kości promieniowej
Wieloodłamowe złamanie z przemieszczeniem wymaga interwencji chirurgicznej. Zabieg wykonywany jest także w sytuacji, kiedy poza złamaniem nasady dalszej kości promieniowej dochodzi do urazów towarzyszących, np.
złamania kości nadgarstka. Operację można przeprowadzić dopiero po ustąpieniu obrzęku i stanu zapalnego. Najmniej inwazyjnym sposobem stabilizacji jest wykorzystanie tzw.
drutów Kirschnera, choć zastosowanie znajdują też specjalne płytki i śruby zespalające.
Po operacji konieczne jest uruchomienie ręki i rehabilitacja. Duże znaczenie dla szybszego usprawnienia kończyny mają zabiegi fizykoterapeutyczne, takie jak magnetoterapia, hydromasaże czy manualne masaże lecznicze. Zastosowanie znajduje także kinesiotaping.
Powikłania po złamaniu ręki typu Collesa
Zbyt późno lub niewłaściwie leczone złamanie Collesa niesie ryzyko wystąpienia groźnych powikłań, takich, jak:
- uszkodzenie nerwów skutkujące zaburzeniami czucia, mrowieniem, drętwieniem, wrażeniem kłucia i pieczenia złamanej ręki,
- problemy z prawidłowym zrostem kości skutkujące trwałymi deformacjami,
- zwyrodnienia w obrębie stawu promieniowo-nadgarstkowego oraz promieniowo-łokciowego,
- przykurcz Volkmanna (przykurcz niedokrwienny) powodujący szponowate ułożenie ręki, sztywność i zasinienie,
- przewlekły ból ręki, nawet po zakończeniu leczenia.
Szczególnie ważne jest, by bezzwłocznie zgłosić się do lekarza, jeśli w czasie unieruchomienia ręki, zauważymy niepokojące objawy w postaci zasinienia czy znacznego bólu.
Po złamaniu nasady dalszej kości promieniowej można ubiegać się o odszkodowanie. Jego wysokość zależna jest m.in. od rodzaju doznanych obrażeń, wieku pacjenta czy stopnia doznanego uszczerbku.
Rehabilitacja po złamaniu kości promieniowej
Złamania w tak zwanym miejscu typowym, czyli w obrębie końca kości promieniowej położonego bliżej nadgarstka są jednymi z najczęstszych urazów układu kostnego.
Z reguły powstają w wyniku upadku na kończynę górną. Jeśli upadek miał miejsce na dłoń to mamy do czynienia ze złamaniem Collesa – wyprostnym.
Jeśli ręka podczas upadku była zgięta w nadgarstku, dojdzie do złamania Smitha – zgięciowego.
Złamania te są częste u starszych osób. Są to tak zwane złamania osteoporotyczne. U osób starszych kość jest mniej wytrzymała i dużo łatwiej dochodzi do złamań, nawet przy niewielkim urazie. Dość częste są też u osób uprawiających jazdę na snowboardzie czy deskorolce.
Leczenie złamania kości promieniowej
Leczenie polega na nastawieniu złamania i założeniu opatrunku gipsowego na ok. 4 tygodnie. Tylko w rzadkich przypadkach konieczne jest leczenie operacyjne, na przykład w złamaniach otwartych.
Rehabilitacja w trakcie unieruchomienia
Rehabilitacja w złamaniach u osób starszych odgrywa szczególnie ważną rolę. Przyspiesza gojenie się złamania oraz zapobiega powstawaniu powikłań.
Rehabilitacja powinna być prowadzona pod okiem specjalisty. W pierwszych dniach po założeniu gipsu należy pamiętać o unoszeniu kończyny.
Zapobiega to powstaniu lub sprzyja zmniejszaniu się już istniejącego obrzęku.
Zobacz też: Jak przebiega rehabilitacja kręgosłupa szyjnego?
Unieruchomiona ręka powinna spoczywać na temblaku. Kiedy ustąpi ból można zacząć wdrażać rehabilitację. Stosuje się ćwiczenia obejmujące wszystkie pozostałe stawy kończyny wolne od unieruchomienia. Ćwiczy się również kończynę zdrową.
Bardzo ważne są ćwiczenia drobnych stawów ręki. Zaczyna się od ruchów w pojedynczych stawach, później ćwiczy się zgięcie i prostowanie wszystkich palców, a następnie odwodzenie, czyli złączenie i rozłączanie palców.
Jeśli zakres ruchów jest prawidłowy można zacząć ćwiczyć ściskanie piłeczki lub ugniatanie plasteliny.
Podczas unieruchomienia można zastosować także techniki rehabilitacyjne z użyciem pola magnetycznego oraz laseroterapię, które wspomagają proces gojenia się złamania.
A po zdjęciu unieruchomienia…
Po usunięciu gipsu kilka razy dziennie stosuje się letnie kąpiele kończyny i masaże. Kontynuuje się ćwiczenia wykonywane we wcześniejszym okresie. Dołącza się do nich ćwiczenia unieruchomionego wcześniej nadgarstka.
Również po zdjęciu unieruchomienia stosuje się laseroterapię i pole magnetyczne, ale dodatkowo dołącza się różne formy elektroterapii, które mają działanie przeciwbólowe. Stosuje się ponadto krioterapię i światłoterapię.
Polecamy: Rehabilitacja ruchowa osoby starszej
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
Złamanie nasady dalszej kości promieniowej
Złamanie nasady dalszej kości promieniowej jest częstym urazem, do którego dochodzi w skutek upadku. Jest jednym z częściej diagnozowanych złamań kości.
Klasyfikacja
Rodzaje złamań określane są według klasyfikacji Fernandeza. Wyróżnia się złamania:
- zgięciowe – przebiegają pozastawowo i obejmują przynasadę. Złamanie zgięciowe z przemieszczeniem grzbietowym określa się mianem złamania Collesa, natomiast złamanie z przemieszczeniem dłoniowym – złamaniem Smitha;
- ścinające – obejmują dłoniowe i grzbietowe złamania Bartona, ścinające złamanie wyrostka rylcowatego kości promieniowej (złamanie szoferskie) oraz złamanie ścinające powierzchni kości księżycowatej;
- kompresyjne – charakteryzują się rozszczepieniem powierzchni stawowej dystalnego odcinka kości promieniowej;
- z przemieszczeniem – cechuje się przemieszczeniem stawu promieniowo-nadgarstkowego;
- łączące wiele typów – łączą cechy pozostałych złamań, mogą także zawierać zespół ciasnoty powięziowej czy nawet współistniejące uszkodzenia nadgarstka i łokcia.
Złamanie nasady dalszej kości promieniowej – leczenie
Skuteczne leczenie złamania nasady dalszej kości promieniowej musi uwzględniać kilka celów:
- dbałość o tkanki miękkie;
- przywrócenie anatomiczne osiowości kości;
- nie ograniczanie poślizgu struktur tkankowych;
- szybkie rozpoznanie i leczenie dysfunkcji nerwu pośrodkowego;
- zmniejszanie obrzęków ręki;
- prawidłowe uruchamianie;
- unikanie uszkodzenia gałęzi czuciowej nerwu promieniowego.
Podsumowując, rehabilitacja ma na celu przywrócenie sprawności stawów, należnej długości kości promieniowej, właściwego pochylenia dłoniowego oraz unikanie zesztywnienia. Całą rehabilitację dzieli się na okres wczesny, pośredni i późny.
Okres wczesny
Trwa do 6 tygodnia. Głównym celem tej fazy jest zwalczanie obrzęków i sztywności ręki.
Obrzęk i sztywność można minimalizować poprzez odpowiednie ułożenie kończyny górnej (powyżej serca), zachęcanie do wykonywania ruchów czynnych palcami oraz nakładanie specjalnych opatrunków uciskowych.
Wykonuje się głównie czynne i bierne ćwiczenia ROM palców. Właściwe leczenie powinno zapewniać stabilność w stopniu pozwalającym na używanie ręki do niewielkich rodzajów aktywności (wymagających użycia siły mniejszej niż około 2,5 kg). Należy zachęcać pacjenta do wykonywania codziennych czynności, co sprzyja zwiększaniu mobilności ręki.
Leczenie w okresie wczesnym jest wspomagane sprzętem ortopedycznym. Mogą to być szyny chroniące zespolenie przezskórne lub wewnętrzne (np. szyna nadgarstkowa Austina).
Po około 10-14 dniach zwykle zdejmowane są szwy. Można wówczas uruchamiać nadgarstek oraz rozpoczyna się mobilizację blizny. Niezwykle ważne są ćwiczenia czynne stawów barku i stawu łokciowego, aby nie dopuścić do tzw. zamrożonego barku lub zamrożonego łokcia.
Zobacz również: Blizna po operacji – jak leczyć?
Okres pośredni
Trwa od 6 do 8 tygodnia po operacji. Na tym etapie uzyskuje się wczesny zrost kości, można zatem usunąć druty i zespolenie zewnętrzne. Stopniowo odzwyczaja się pacjenta od unieruchomienia.
Podstawą tego etapu są ćwiczenia czynne wspomagane uruchamiające przedramię i nadgarstek. Najwolniej powraca zdolność supinacji przedramienia, zatem można wspomagać się kinesiotapingiem dynamicznym.
Okres późny
Trwa od 8 do 12 tygodnia. Uzyskuje się zaawansowany zrost kości. Można zainicjować celowane ćwiczenia wzmacniające, jednocześnie kontynuując wspomagane czynne uruchamianie. Do ćwiczeń wzmacniających wykorzystuje się np. piłeczki plastyczne.
W przypadłości takiej jak złamanie nasady dalszej kości promieniowej stosuje się również zabiegi fizykalne, takie jak np. laseroterapia, magnetoterapia czy jonoforeza.
Złamanie przedramienia
Przedramię jest częścią kończyny górnej, która znajduje się między stawem łokciowym, a nadgarstkiem. Składa się z dwóch równolegle ułożonych kości: promieniowej oraz łokciowej. Jego najważniejszą funkcją mechaniczną, są ruchy rotacyjne – odwracanie i nawracanie ręki.
Złamania przedramienia są najczęściej występującymi złamaniami w obrębie kończyn górnych. Mogą obejmować jedną z kości lub obie równocześnie. Najczęstszą przyczyną złamania jest uraz, powstający w wyniku upadku na przedramię lub wyprostowaną rękę, także uderzenia bezpośredniego czy wypadku komunikacyjnego.
Ryzyko uszkodzeń w obrębie przedramienia zwiększają choroby układowe, osteoporoza oraz nowotwory kości. Złamania przeciążeniowe w tej okolicy zdarzają się niezwykle rzadko.
W większości przypadków dochodzi do uszkodzeń kości w części dalszej (okolice nadgarstka), ale również w części środkowej (trzon) oraz bliższej (okolice łokcia).
Przyczyna
Przyczyną złamań przedramienia jest uraz, powstający w wyniku upadku lub uderzenia bezpośredniego. Mechanizm urazu może warunkować miejsce uszkodzenia kości.
Do złamania wyrostka łokciowego kości łokciowej dochodzi najczęściej z powodu bezpośredniego urazu, upadku na zgięty staw łokciowy lub podczas jego nagłego, silnego zgięcia z równoczesnym napięciem mięśnia trójgłowego ramienia. Złamanie wyrostka dziobiastego kości łokciowej (występuje rzadko) może być efektem zwichnięcia stawu łokciowego.
Złamania głowy i szyjki kości promieniowej występują w następstwie bezpośredniego urazu lub odwiedzenia wyprostowanego przedramienia, najczęściej z towarzyszeniem zwichnięcia łokcia. Uszkodzenia trzonów powstają z reguły w wyniku upadku na przedramię lub bezpośredniego uderzenia.
Na skutek izolowanego złamania kości łokciowej może dochodzić do jednoczesnego zwichnięcia głowy kości promieniowej (złamanie typu Monteggia). Tego typu uraz obarczony jest ryzykiem uszkodzenia głębokiej gałęzi nerwu promieniowego.
Z kolei izolowanemu złamaniu kości promieniowej może towarzyszyć równoczesne zwichnięcie stawu promieniowo – łokciowego dalszego (złamanie typu Galeazzi).
Złamania dalszej nasady kości promieniowej występują na skutek upadku na wyprostowaną kończynę górna przy zgięciu grzbietowym stawu promieniowo – nadgarstkowym oraz nawróconym przedramieniu (złamanie typu Collesa), a także przy zgięciu dłoniowym (złamanie typu Smitha). Występują one najczęściej u osób starszych (osteoporoza) oraz u sportowców uprawiających dyscypliny predysponujące do częstych upadków (sporty kontaktowe). Złamaniom w obrębie przedramienia mogą towarzyszyć urazy współistniejące jak: uszkodzenia tkanek miękkich, naczyń krwionośnych, nerwów, zwichnięcia stawu łokciowego, złamania kości nadgarstka czy uszkodzenia stawu łokciowego.
Objawy
Podstawowym objawem złamania kości przedramienia jest ból. Dolegliwości nasilają się podczas próby poruszania kończyną. Charakterystyczne jest występowanie obrzęku w miejscu uszkodzenia oraz zasinienie i zaczerwienienie tej okolicy.
Może występować deformacja (uwypuklenie lub wystawanie okolicy złamania) spowodowana przemieszczeniem odłamów kostnych.
W przypadku dzieci, złamania mogą nie być oczywiste, ze względu na występowanie złamań typu „ zielona gałązka”, które charakteryzują się brakiem przerwania grubej okostnej (złamanie podokostnowe) lub przerwaniem jednostronnym, gdzie nie występują przemieszczenia kostne.
W poważniejszych urazach przedramienia może dochodzić do jego bezwładnego zwisania lub innego ustawienia. Zwiększona ruchomość stawu promieniowo – łokciowego występuje przy uszkodzeniach bliższej części przedramienia. Typowym objawem przy każdym rodzaju złamań jest ograniczenie funkcji kończyny.
Rozpoznanie
Rozpoznanie złamania przedramienia jest możliwe na podstawie szczegółowego wywiadu, badania klinicznego oraz występujących objawów. Najczęściej wykonuje się badanie RTG w celu potwierdzenia diagnozy. W razie wątpliwości wykonuje się badanie tomografem komputerowym, który w sposób najdokładniejszy oceni linię złamania.
Istotne jest rozpoznanie ewentualnych ubytków neurologicznych czy niedokrwiennych. Zaburzenia czucia, drętwienia, parestezje, mogą świadczyć o ucisku nerwów i naczyń przez przemieszczone odłamy kostne. Wymaga to podjęcia szybkiego leczenia.
Dodatkowo należy upewnić się czy nie doszło do innych uszkodzeń w okolicy łokcia oraz nadgarstka.
Leczenia / Fizjoterapia
Złamania kości przedramienia możemy leczyć zachowawczo lub operacyjnie. Przy złamaniach bez przemieszczenia stosuje sie nieruchomienie na 4- 6 tygodni za pomocą szyny lub opatrunku gipsowego. W przypadku nieznacznego przemieszczenia, możliwe jest zastosowanie nastawienia zamkniętego oraz późniejsze unieruchomienia.
W tym czasie konieczne jest wykonywanie kontrolnych zdjęć RTG w odstępach cotygodniowych. Leczenie tego typu stosowane jest głównie u dzieci, z uwagi na występujący u nich prawidłowy i szybki zrost kostny. Najczęściej jednak, konieczne jest wdrożenie leczenia chirurgicznego, które przynosi zdecydowanie lepsze rezultaty od metod zachowawczych.
Przede wszystkim minimalizuje ryzyko późniejszych powikłań jak: ograniczenie ruchomości, widoczne deformacje kości, niestabilność przedramienia, przykurcze mięśni oraz wczesne zmiany zwyrodnieniowe.
Zabieg operacyjny wskazany jest w przypadku złamań niestabilnych, otwartych, znacznego przemieszczenia kości, ucisku nerwów i naczyń krwionośnych oraz braku możliwości zamkniętej repozycji kości. Decyzja dotycząca operacji powinna być podjęta w oparciu o doświadczenie chirurga oraz możliwości sprzętowe szpitala.
Zabieg chirurgiczny polega na zespoleniu odłamów kostnych za pomocą metody gwoździowania śródszpikowego. Zarówno w przypadku leczenia operacyjnego jak i zachowawczego ostatnim etapem jest odpowiednio przeprowadzona rehabilitacja.
Wczesny okres pooperacyjny wymaga stosowania działań przeciwbólowych i przeciwobrzękowych jak: zimne okłady oraz farmakoterapia, a także pola magnetycznego (także przy unieruchomieniu w gipsie), które wspomoże zrost kostny. W czasie unieruchomienia, wykonuje się ćwiczenia odsłoniętych palców, w celu poprawy krążenia i odżywienia kończyny.
Plan rehabilitacji powinien obejmować również zabiegi z zakresu fizykoterapii.
Oprócz wcześniej wspomnianego pola magnetycznego, stosuje się ultradźwięki oraz laseroterapię (pobudzenie zrostu kostnego), krioterapię ( przeciwbólowo, przeciwobrzękowo), elektrostymulację (wzmocnienie osłabionych mięśni), a także kąpiel wirową czy lampę sollux (poprawienie ukrwienia i odżywienia tkanek). W kolejnym etapie wykonuje się ćwiczenia lecznicze (kinezyterapię), których celem będzie wzmocnienie siły mięśniowej, poprawa elastyczności mięśni, stabilizacji oraz czucia głębokiego kończyny. Przy dłuższym unieruchomieniu zaleca się terapię manualną oraz masaż tkanek głębokich, które wpłyną na zwiększenie ruchomości usztywnionych tkanek oraz zmniejszenie ich napięcia. Okres powrotu do pełnej sprawności uzależniona jest od indywidualnych możliwości pacjenta i może trwać od kilku tygodni do roku.
Podsumowanie
Przedramię jest częścią kończyny górnej, która leży między stawem łokciowym, a nadgarstkiem. Składa się z dwóch równolegle ustawionych kości: promieniowej i łokciowej. Złamania w jego obrębie wynikają najczęściej z urazu spowodowanego upadkiem na wyprostowaną kończynę dolną lub bezpośrednio na przedramię.
Mogą być także rezultatem bezpośredniego uderzenia czy wypadku komunikacyjnego. Rzadziej dochodzi do uszkodzenia na skutek przeciążeń. Charakterystycznym objawem złamania kości jest ból nasilający się podczas ruchów kończyny. Najczęściej występuje także obrzęk oraz zasinienie w miejscu urazu.
W niektórych przypadkach widoczne mogą być deformacje, spowodowane przemieszczeniem odłamów kostnych. Rozpoznanie złamania opiera się na szczegółowym wywiadzie, badaniu klinicznym oraz występujących objawach. Konieczne jest wykonanie badania RTG, które powinno potwierdzić diagnozę. Niekiedy niezbędne jest badanie tomografem komputerowym.
Postępowanie lecznicze w przypadku złamania kości przedramienia może być zachowawcze lub chirurgiczne. Złamania bez przemieszczeń lub z niewielkim przemieszczeniem, z możliwością repozycji zamkniętej dobrze reagują na leczenie zachowawcze (szczególnie u dzieci).
Niezbędne jest wówczas unieruchomienie kończyny na 4 – 6 tygodni w opatrunku gipsowym. Złamania z przemieszczeniem, otwarte, z objawami neurologicznymi lub niepoddające się nastawieniu zamkniętemu, wymagają postępowania operacyjnego. Polega ono na zespoleniu odłamów kostnych za pomocą gwoździa sródszpikowego.
Zarówno po unieruchomieniu jak i po zabiegu operacyjnym konieczna jest rehabilitacja. W początkowej fazie polega ona na postępowaniu przeciwbólowym i przeciwobrzękowym (okłady z lodu, farmakoterapia, fizykoterapia).
Kolejno wprowadza się ćwiczenia mające na celu wzmocnienie i uelastycznienie mięśni w obrębie przedramienia i okolicznych stawów, a także zwiększenie zakresu ruchomości, poprawę stabilizacji oraz czucia głębokiego. Rehabilitacja wspomoże powrót przedramienia do pełnej sprawności i zmniejszy ryzyko kolejnych epizodów urazowych w obrębie kończyny.
Autor:mgr Radosław BiałyFizjoterapeuta
Jak rehabilitować rękę po złamaniu kości promieniowej?
Złamania ręki są bardzo częstymi urazami zarówno u dzieci jak i u osób dorosłych. Zwichnięcia bądź złamania możemy nabawić się podczas wykonywania najprostszych codziennych czynności. Spory odsetek złamań ręki to następstwo upadków. Upadając mimowolnie i podświadomie podpieramy się rękami, co niekiedy skutkuje złamaniem różnych kości.
Kość promieniowa jest jedną z dwóch kości przedramienia. Z racji swojego rozmiaru kość promieniowa przy urazach ręki jest wymieniana bardzo często. Jak leczy się złamanie kości promieniowej? Tak jak w innych przypadkach przeważnie polega to na założeniu gipsu. Ręka pozostaje w gipsie przez okres około miesiąca.
W poważniejszych przypadkach – takich jak na przykład złamanie otwarte – potrzebna jest operacja, lecz najczęściej leczeniem jest założenie gipsu.
Rehabilitacja ręki w pierwszym etapie
Oczywiście w pierwszych dniach po nałożeniu opatrunku z gipsu rehabilitacja jest niemożliwa do czasu, aż ból związany ze złamaniem nie ustąpi całkowicie.
Jednak gdy ból ustąpi warto nie zwlekać i przystąpić do lekkich ćwiczeń jak najszybciej.
Przed rozpoczęciem rehabilitacji należy skonsultować ćwiczenia ze specjalistą, aby nie narazić się na niepożądane efekty, co w ostateczności może wydłużyć czas rehabilitacji lub spowodować nieprawidłowe gojenie.
Przeczytaj nasz artykuł o ortezie po artroskopii barku
Pierwsze dni i tygodnie rehabilitacji po złamaniu kości promieniowej to przede wszystkim ćwiczenia palców i pozostałych stawów, które pomimo gipsu nie zostały unieruchomione. Ćwiczy się wyprost i zginanie palców. Bardzo dobrym i skutecznym rozwiązaniem jest ściskanie jakiegoś miękkiego przedmiotu – na przykład popularnej piłeczki rehabilitacyjnej.
Rehabilitacja po zdjęciu gipsu
Jeśli nie zaniedbaliśmy rehabilitacji i ćwiczeń w trakcie noszenia opatrunku gipsowego, łatwiej będzie nam przejść do bardziej intensywnej rehabilitacji. Nie rezygnujemy przy tym z ćwiczeń wykonywanych w czasie noszenia gipsu. Wręcz przeciwnie – ćwiczenia te powinny z biegiem czasu zyskiwać na intensywności.
Po zdjęciu gipsu w skład rehabilitacji dołączą jeszcze obszary znajdujące się w początkowej fazie pod gipsem. Będzie to m.in. bardzo ważny nadgarstek. Ćwiczenia mogą też objąć zginanie i wyprost wolnej od opatrunku ręki. To wszystko zależne jest od efektów i postępów w leczeniu.
Po konsultacji ze specjalistą można dołączyć również szereg dostępnych zabiegów z polem magnetycznym lub laserami. Te zyskujące na popularności zabiegi mogą w szczególności pomóc w zakresie uśmierzania bólu, a przy tym przyspieszą rehabilitację. Jednak nie zawsze są one konieczne, warto tę decyzję przedyskutować.
Po tym, jak uwolnimy już naszą rękę od gipsu przez pierwsze tygodnie musi być ona odciążana, aby nie narazić na ponowne złamanie lub inne uszkodzenie, a także szybsze męczenie się mięśni ręki, którą dopiero przywracamy do pełnej sprawności. Zalecana jest przede wszystkim cierpliwość. Pośpiech w rehabilitacji może przynieść efekt odwrotny od zamierzonego.
Złamania kości promieniowej – rodzaje złamań i leczenie
Na początek ustalmy, o którą kość chodzi. Otóż, kość promieniowa to inaczej kość długa, wraz z kością łokciową tworząca nasze przedramię.
Położone są niemal równolegle do siebie, z tym, że kość promieniowa znajduje się po stronie kciuka, a kość łokciowa po stronie małego palca.
Kość promieniową, nieco krótsza niż łokciowa, połączona jest jednym stawem z kością łokciową, drugim zaś z nadgarstkiem.
Sama kość dzieli się na:
- nasadę bliższą (koniec bliższy) – połączona stawem z kością łokciową poprzez głowę kości promieniowej
- trzon kości
- nasadę dalszą (koniec dalszy) – połączona stawem od strony bocznej z kością łódeczkowatą nadgarstka, a od strony przyśrodkowej z kością księżycowatą
Do złamania kości promiennej dochodzi najczęściej w wyniku upadku, w momencie podpierania się dłonią. Takie upadki zdarzają się nam często, szczególnie zimą, gdy łatwo się poślizgnąć na oblodzonym chodniku. Stąd to najczęściej spotykany uraz kości w drugiej połowie roku.
Lekarze dzielą złamania kości promieniowej na trzy kategorie:
- złamanie bliższego końca (inaczej: złamanie bliższej nasady kości promieniowej, złamania głowy kości promieniowej)
- złamania trzonu kości promieniowej (złamanie typu Galeazziego lub złamanie typu Essex-Lopresti)
- złamanie dalszej nasady kości promieniowej (inaczej: złamanie dalszego końca, złamanie Collesa, złamanie Smitha, nazywane też popularnie złamaniem nadgarstka kości promieniowej)
Do tego typu złamania dochodzi zwykle w wyniku upadku na wyciągniętą rękę z ze zgiętym przedramieniem.
Jeżeli złamanie nie jest powikłane, nie ma przemieszczeń kości, wystarczy unieruchomienie stawu, natomiast w przypadku skomplikowanych złamań konieczna jest interwencja chirurgiczna. Stabilizuje się kości odpowiednimi śrubami lub specjalną płytką, w sytuacji skrajnej usuwa się głowę kości promieniowej i wstawia endoprotezę. Ręka unieruchomiona jest w gipsie przez miesiąc.
Możliwe powikłania: uszkodzenie nerwów, uszkodzenie naczyń, niestabilność stawu łokciowego, choroby zwyrodnieniowe stawu, sztywność i ograniczenie ruchomości w stawie łokciowym.
Takie złamanie często dotyczy także drugiej kości, czyli łokciowej, a przyczyną jest uraz. Zdarzają się dwa rodzaje tego typu złamań:
- złamanie typu Galeazziego – złamanie trzonu kości z jednoczesnym zwichnięciem stawu promieniowo-łokciowego dalszego
- złamanie typu Essex-Lopresti – złamanie głowy lub szyjki kości promieniowej z jednoczesnym zwichnięciem stawu promieniowo-łokciowego dalszego i przerwaniem błony międzykostnej
Możliwe powikłania: brak zrostu i powstanie tzw. stawu rzekomego, uszkodzenie nerwów i naczyń, sztywność oraz zmniejszony zakres ruchów ręki.
Ten typ złamania zdarza się najczęściej, szczególnie przy podpieraniu się dłonią w momencie upadku.
- złamanie Collesa – złamanie dalszego końca kości promieniowej, często z przemieszczeniem odłamków kości, zdarzające się przy upadaniu na rękę od strony dłoni
- złamanie Smitha – złamanie dalszego końca kości promieniowej, zdarzające się przy upadaniu na rękę od strony grzbietowej
Złamania bez przemieszczeń kości unieruchamia się w opatrunku gipsowym, natomiast skomplikowane przypadki z przemieszczeniami wymagają wcześniejszego nastawienia. Takie złamania zrastają się co najmniej 6 tygodni.
Możliwe powikłania: uszkodzenia nerwów i naczyń krwionośnych, zapalenie kości, zerwanie ścięgien mięśni zginaczy i prostowników.
Ponadto może dojść do sztywności, zniekształcenia ręki, napięcia więzadeł nadgarstka oraz do zespółu Sudecka (tzw.
kompleksowy zespół bólu regionalnego, charakteryzujący się bólem i obrzękiem ręki, połączonym z zaburzeniami krążenia, osteoporozą i zmianami skórnymi).