Na co dzień wielu z nas boryka się z problemem bólu kręgosłupa. Niestety, zdarza się, że ból ten jest nasilony do tego stopnia, iż utrudnia nam codzienne funkcjonowanie i wykonywanie nawet tych najprostszych czynności. Przyczyną tak silnego bólu może być przepuklina kręgosłupa, określana też mianem dyskopatii.
Jak dochodzi do przepukliny kręgosłupa?
Największe obciążenie w naszym organizmie spoczywa na krążkach międzykręgowych, znajdujących się pomiędzy kręgami kręgosłupa. Krążki te składają się z jądra miażdżystego i otaczającego je włóknistego pierścienia.
W momencie, w którym tracą one elastyczność, mogą zacząć się przesuwać i w ten właśnie sposób powstaje przepuklina kręgosłupa.
Dochodzi wówczas do przerwania ciągłości owego pierścienia, przez co jądro zaczyna uciskać nasze struktury nerwowe – i to właśnie powoduje silny ból.
Zmiany zachodzące w krążkach międzykręgowych, prowadzące do przepukliny kręgosłupa. Źródło: https://bit.ly/3khdHZv
Objawy przepukliny kręgosłupa
Objawy przepukliny zależą zarówno od odcinka kręgosłupa, w którym występuje, jak i od jej wielkości. W przypadku bardziej rozległej przepukliny kręgosłupa mogą wystąpić objawy neurologiczne, które zwykle oznaczają konieczność operacji.
Do tych objawów zaliczamy:
- niedowład lub paraliż, spowodowany osłabieniem mięśni,
- drętwienie, które wywołane jest osłabieniem czucia,
- problemy fizjologiczne z kontrolowaniem oddawania moczu i stolca.
W takiej sytuacji należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.
Jeżeli nie występują u nas tak poważne objawy, istnieje możliwość leczenia bezoperacyjnego. Ze względu na odcinek kręgosłupa, w którym doszło do degeneracji krążków, wyróżniamy: przepuklinę kręgosłupa lędźwiowego, przepuklinę kręgosłupa piersiowego oraz przepuklinę kręgosłupa szyjnego.
W przypadku przepukliny kręgosłupa lędźwiowego pojawia się ból, promieniujący w stronę kończyn dolnych, który może też być odczuwalny w pachwinach i podbrzuszu. Czasami pojawia się też rwa kulszowa.
Objawy przepukliny kręgosłupa piersiowego często przypominają objawy chorób serca lub kamicy pęcherzyka żółciowego. Jest to ból pleców, który promieniuje aż do brzucha i klatki piersiowej. Jest on na tyle silny, że odczuwając go, nie jesteśmy w stanie śmiać się, kaszleć ani kichać.
Przepuklina kręgosłupa szyjnego charakteryzuje się bólem promieniującym w stronę kończyn górnych, czyli do barku, ramienia i przedramienia.
Zdarza się, że dolegliwości mogą sięgnąć nawet w okolice łopatki. Takie objawy przepukliny kręgosłupa nazywane są z kolei rwą barkową albo ramienną.
Często pojawiają się też sztywność w karku, powodująca ograniczenie ruchów głowy, a także szumy uszne i bóle głowy.
Przyczyny przepukliny kręgosłupa
Przyczyny wystąpienia przepukliny również zależą od odcinka kręgosłupa, której ona dotyczy.
Przepuklina kręgosłupa szyjnego zwykle wywołana jest obciążeniem tego odcinka kręgosłupa przez pracę przy komputerze.
Nienaturalna pozycja, w której przez wiele godzin znajduje się głowa (poza osią ciała, wysunięta do przodu), powoduje napięcia mięśniowe, prowadzące do zwyrodnienia krążka międzykręgowego.
Ten rodzaj przepukliny często pojawia się również jako efekt wypadków komunikacyjnych. Wówczas jest on wywołany nagłym odchyleniem głowy w tył, a następnie równie gwałtownie w przód.
Jeżeli chodzi o przepuklinę kręgosłupa lędźwiowego, to w tym przypadku może ona wynikać z anatomii danej osoby (w przypadku wystąpienia wąskiego kanału kręgowego) lub też mieć podłoże genetyczne.
Zwykle jednak jest ona wynikiem przeciążenia kręgosłupa, do którego dochodzi, gdy np. na wyprostowanych nogach podnosimy ciężary z podłogi.
Duży wpływ na jej powstawanie mają również wstrząsy i wibracje, dlatego bardzo narażeni na ten rodzaj przepukliny są np. zawodowi kierowcy.
Leczenie przepukliny kręgosłupa
W większości przypadków możliwe jest bezoperacyjne leczenie przepukliny kręgosłupa. Dzięki odpowiednio dobranym ćwiczeniom, możemy zmniejszyć ucisk na nerw oraz polepszyć ukrwienie, co prowadzi do bezoperacyjnego zmniejszenia przepukliny.
Należy jednak pamiętać, że istnieją różne rodzaje przepukliny, a także każdy człowiek ma nieco inną budowę, dlatego też nie ma ćwiczeń uniwersalnych, sprawdzających się u każdego. Muszą one zostać dobrane indywidualnie, żeby nie pogorszyć stanu pacjenta.
Głównym zadaniem ćwiczeń jest zwiększenie krążenia krwi, dlatego często stosuje się odpowiednio dobrane ćwiczenia aerobowe. Nie mogą one jednak być zbyt ciężkie ani męczące, ponieważ duży wysiłek może wywołać pogorszenie. W przypadku takich ćwiczeń bardzo ważna jest systematyczność w ich wykonywaniu.
Zmniejszenie ucisku na korzenie nerwowe oraz polepszenie ukrwienia, możemy osiągnąć również poprzez poprawę postawy ciała. W przypadku osób otyłych zaleca się też redukcję masy ciała. Dzięki temu zmniejszamy ciężar dźwigany przez kręgosłup, co skutkuje mniejszą siłą, wypychającą jądro miażdżyste na zewnątrz.
- Jeżeli przepuklina została wywołana noszeniem ciężarów, powinniśmy bezwzględnie unikać podobnych sytuacji, dzięki czemu zapobiegniemy nawrotom.
- Ważne jest też, aby nauczyć się prawidłowych technik schylania się oraz podnoszenia przedmiotów.
- W fizjoterapeutycznym leczeniu przepukliny kręgosłupa – oprócz ćwiczeń i masaży – dobrze sprawdzają się też następujące zabiegi:
- krioterapia,
- laseroterapia,
- terapia prądem, czyli elektroterapia,
- terapia ciepłem (ciepłoterapia, termoterapia).
Zobacz też nasz inny artykuł: Dyskopatia lędźwiowa – rehabilitacja z wykorzystaniem nowoczesnego sprzętu.
Przepuklina kręgosłupa – jak ją zdiagnozować i leczyć?
Kręgosłup ludzki składa się z 24 kręgów ułożonych jeden na drugim. Wewnątrz tej anatomicznej konstrukcji znajduje się kanał kręgowy, w którym przebiegają rdzeń kręgowy i nerwy. Między trzonami kręgów znajdują się krążki międzykręgowe, czyli elastyczne dyski – jądro miażdżyste otoczone pierścieniem włóknistym.
Dyski te są płaskie i okrągłe, a ich rolą jest amortyzacja podczas chodzenia lub biegania. Niestety, wraz z wiekiem lub w wyniku znacznych obciążeń, nie tylko spowodowanych uprawianiem sportu, tracą one swoją elastyczność i zmieniają położenie, wywołując przepuklinę kręgosłupa (błędnie nazywaną jako przepuchlina kręgosłupa).
Polega ona na wyciśnięciu znajdującego się wewnątrz dysku fragmentu jądra miażdżystego przez pęknięty lub rozerwany pierścień włóknisty. Pacjenci często pytają lekarza o „pęknięcie przepukliny kręgosłupa”.
Dysk przemieszczając się w kierunku kanału kręgowego wywiera nacisk na struktury nerwowe, co powoduje ból, najczęściej odcinka lędźwiowego – stąd przepuklina kręgosłupa lędźwiowego, a w niektórych przypadkach daje objawy neurologiczne. Ma to niewątpliwie wpływ na tryb życia.
Przepukliny kręgosłupa mogą wystąpić w dowolnej części kręgosłupa, najczęściej jednak występują w dolnej części pleców – przepuklina lędźwiowa. Przepuklina kręgosłupa jest powszechnym problemem medycznym, najczęściej dotykającym osób w wieku od 35 do 50 lat. Nieco rzadziej występuje przepuklina kręgosłupa szyjnego, a także przepuklina w odcinku piersiowym.
Jakie są objawy przepukliny kręgosłupa?
Przepuklina kręgosłupa objawy ma bardzo charakterystyczne. Na początku zwykle objawy przepukliny kręgosłupa zaczynają się bez wyraźnego powodu. Pacjenci mogą odczuwać dolegliwości w bardzo różny sposób, co zależy głównie od położenia i wielkości przepukliny.
Jeśli dysk nie naciska na nerw, pacjent może odczuwać jedynie słaby ból pleców lub w ogóle nie odczuwać bólu. Jeśli występuje ucisk na nerw, typowym objawem staje się ból, a także drętwienie lub osłabienie w obszarze ciała, do którego nerw dociera.
Najczęściej występuje podrażnienie nerwu kulszowego (rwa kulszowa). Jest to nacisk na jeden lub kilka nerwów, które powodują ból kręgosłupa, pieczenie, mrowienie i drętwienie, często promieniujące przez pośladek aż do stopy.
Przepuklina kręgosłupa objawy może nasilać zwłaszcza w przypadku siedzenia, stania, lub chodzenia. Najczęściej dolegliwość dotyczy jednej strony (prawej lub lewej). Ból odcinka lędźwiowego (przepuklina lędźwiowa) często opisywany jest przez pacjentów jako bardzo ostry, porównywany nawet do porażenia prądem.
Nasilenie dolegliwości bólowych może być spowodowane śmiechem lub kichnięciem, a także niewłaściwą pozycją ciała, jak pochylanie się do przodu i garbienie podczas siedzenia na krześle.
W przypadku odcinka szyjnego, przepuklina kręgosłupa szyjnego może powodować tępy, czasem ostry ból szyi lub między łopatkami, promieniujący w dół ramienia aż do dłoni, sztywność karku.
Ból może się nasilać w przypadku niektórych pozycji lub ruchów głową.
Dość rzadko występująca przepuklina odcinka piersiowego daje dolegliwości bólowe z promieniowaniem wzdłuż przebiegu żeber, powodując zaburzenia czucia osłabienia siły mięśniowej kończyn dolnych.
Przyczyny przepukliny kręgosłupa
Wypadnięcie dysku może być wynikiem zarówno wyraźnego urazu, jak i powtarzających się przeciążeń kręgosłupa. Przepuklina kręgosłupa często związana jest z naturalną degeneracją dysku z wiekiem, gdy włókna go tworzące zaczynają słabnąć.
W miarę rozwoju tego stanu stosunkowo niewielki ruch odkształcający lub skręcający może spowodować pęknięcie dysku. Niektóre osoby mogą być bardziej podatne na problemy z dyskami od innych. Mogą cierpieć na przepukliny dysków w kilku miejscach wzdłuż kręgosłupa.
Badania wykazały, że można mieć też predyspozycje do przepukliny kręgosłupa, gdy problem ten już wystąpił u innych członków rodziny.
Przepuklina kręgosłupa, w tym często przepuklina kręgosłupa lędźwiowego, oprócz bólu może powodować groźne objawy neurologiczne m.in.: drętwienie, niedowład lub paraliż mięśni, a także problemy z kontrolowaniem oddawania moczu i stolca. W takiej sytuacji należy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem, gdyż w procesie leczenia może być konieczny zabieg chirurgiczny.
Czynniki zwiększające ryzyko rozwoju przepukliny kręgosłupa:
- wiek – najczęściej dotyka osób w wieku od 35 do 50 lat,
- płeć – u mężczyzn ryzyko wystąpienia jest dwukrotnie wyższe,
- otyłość – nadwaga zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia przepukliny,
- praca fizyczna – wymagająca podnoszenia, ciągnięcia lub pchania ciężkich przedmiotów,
- palenie papierosów – nikotyna ogranicza przepływ krwi w okolicy dysków, co przyspiesza ich zwyrodnienie,
- uwarunkowania genetyczne – dziedziczna tendencja do zwyrodnienia dysków.
Czy można wyleczyć przepuklinę kręgosłupa bez operacji?
Leczenie przepukliny kręgosłupa, w większości przypadków, nie obejmuje zabiegu chirurgicznego. Około 90% osób, które doświadczyło choroby, po około sześciu tygodniach może nie odczuwać objawów lub odczuwać znacznie mniejsze dolegliwości, nawet jeśli nie otrzymają specjalistycznej pomocy medycznej.
Objawy ustępują, ponieważ zmieniające się uwodnienie może powodować, że krążek międzykręgowy kurczy się. Przepuklina kręgosłupa przy mniejszym rozmiarze zmniejsza ryzyko podrażnienia korzenia nerwu. Jednak funkcjonowanie z tym bólem, do łatwych nie należy. Dlatego konsultacja lekarska jest wskazana. Badanie fizykalne ma kluczowe znaczenie dla diagnozy.
Zazwyczaj obejmuje obserwację pacjenta, sprawdzając zakres ruchów. W kontroli neurologicznej lekarz szuka oznak drętwienia oraz osłabienia czucia nogi i stopy. Jednym z typowych badań jest test Lasegue'a, który sprawdza, czy przepuklina kręgosłupa lędźwiowego daje objawy bólowe.
W tym teście pacjent leży płasko na plecach, a lekarz delikatnie unosi wyprostowaną kończynę dolną aż pacjent poczuje ból. Test uważa się za dodatni, jeśli ból występuje przy uniesieniu kończyn do 50-60 stopni.
Przepuklina kręgosłupa w pierwszy etapie leczenia najczęściej ma charakter zachowawczy. Podstawą w leczeniu choroby jest ograniczenie dotychczasowej aktywności przez kilka dni do kilku tygodni. W sytuacji, gdy przepuklina powoduje skurcz mięśni dolnej części pleców, można ten nagły ból próbować złagodzić.
Wskazany jest odpoczynek, leżenie płasko na plecach z poduszką pod kolanami. Czasem stosowanie ciepła może pomóc w złagodzeniu bolesnych skurczów mięśni. Poleca się poduszki podgrzewane (termofory), gorące kompresy oraz gorącą kąpiel. Więcej o rehabilitacji i ćwiczeniach na kręgosłup w innym naszym artykule.
Jeśli chodzi o leżenie w łóżku, to tego typu odpoczynek w przypadku silnego bólu zwłaszcza w odcinku lędźwiowym najlepiej jest ograniczyć do jednego lub dwóch dni. Dłuższe leżenie może doprowadzić do sztywności i jeszcze większego bólu. Jeśli ból kręgosłupa jest łagodny, lekarz może podać niesteroidowe leki przeciwzapalne jak np.
Ibuprofen lub Naproksen. Na pomoc może przyjść również fizjoterapeuta, który pokaże ćwiczenia rehabilitacyjne i nauczy bezpiecznie wykonywać zwykłe czynności, jak chodzenie, czy podnoszenie przedmiotów z ziemi.
Pacjenci odczuwają poprawę dolegliwości bólowych w czasie od kilku dni do kilku tygodni od pojawienia się pierwszych objawów jakie daje przepuklina kręgosłupa.
Bardzo ważne w przypadku przepukliny kręgosłupa jest rozpoznanie.
Najczęściej wykorzystywaną techniką jest rezonans magnetyczny (MRI), który zapewnia wnikliwą ocenę obszaru kręgosłupa lędźwiowego, pokazując, gdzie wystąpiła przepuklina i które nerwy są dotknięte.
Natomiast przepuklina krążka międzykręgowego (dysku) nie jest widoczna na zdjęciu rentgenowskim. RTG kręgosłupa jest wykonywany w celu znalezienia innych przyczyn bólu lub pośredniej oceny przestrzeni w której znajdują się dyski.
Operacja przepukliny kręgosłupa
Jeśli przepuklina kręgosłupa powoduje ból i inne objawy w odcinku lędźwiowym, które utrzymują się po sześciu tygodniach od rozpoczęcia leczenia zachowawczego, rozważa się leczenie operacyjne.
Operację zaleca się również, gdy występuje silny ból lub drętwienie, a pacjent ma trudności ze staniem na nogach i chodzeniem, niezależnie od czasu trwania dolegliwości. Przepuklina na kręgosłupie w odcinku lędźwiowym leczona operacyjnie ma wysoki wskaźnik powodzenia.
Jej celem jest spowodowanie, aby przepuklina lędźwiowa przestała naciskać i drażnić nerwy, powodując ból. Procedura, która nazywa się dyscektomią, polega na usunięciu część przepukliny dysku. Zabieg wykonuje się w znieczuleniu ogólnym. Pacjent leży na stole operacyjnym twarzą w dół.
Chirurg wykonuje małe nacięcie skóry, a następnie odciąga mięśnie od kręgosłupa. Przepuklina krążka międzykręgowego i wszelkie luźne kawałki są usuwane, aby przestały naciskać na nerw.
U zdecydowanej większość pacjentów po dyscektomii nie występują żadne powikłania. Rzadko zdarzają się jednak krwawienia, zakażenia lub uszkodzenia nerwu. Możliwe jest również, że dysk ponownie pęknie i spowoduje objawy bólowe.
Po zabiegu pacjenci bardzo szybko mogą wstać z łóżka i chwilę pospacerować. Większość z nich wraca do domu w ciągu 24-48 godzin po operacji.
Po wyjściu ze szpitala, przez pierwsze 4-6 tygodni, należy unikać dłuższego siedzenia, pochylania się do przodu i oczywiście podnoszenia przedmiotów z podłoża. Ważnym etapem powrotu do pełnej sprawności jest rehabilitacja.
Należy skontaktować się z fizjoterapeutą, który po sprawdzeniu danych osobowych i wypisu ze szpitala, przygotuje harmonogram ćwiczeń. Po operacji i przejściu całej rehabilitacji, przepuklina kręgosłupa nie powinna już powodować bólu.
Pływanie – rehabilitacja przy bólu kręgosłupa
Pływanie jako remedium na ból pleców. Jaki styl pływacki będzie najlepszy?
Rehabilitacja w basenie sprzyja odciążeniu kręgosłupa i aparatu ruchu. Zalety pływania to m.in. mniejszy ból w odcinku lędźwiowym, który zapewnia kraul. Natomiast pływanie grzbietem likwiduje dolegliwości w odcinku szyjnym.
Pływanie to sport, uaktywniający stawy międzykręgowe, które są odpowiedzialne za amortyzację oraz ruchomość całego szkieletu. Dzięki rehabilitacji w wodzie kręgosłup staje się bardziej ruchomy.
Zalety pływania a ból kręgosłupa
Zajęcia w basenie pozwalają rozluźnić mięśnie szkieletowe oraz odciążyć układ ruchowy. Zmniejszają istniejące już przeciążenia poprzez zniwelowanie napięcia mięśniowego.
Sprawia to, że dolegliwości są mniejsze, a ćwiczenia, które na lądzie byłyby bolesne, w wodzie można wykonywać bez przeszkód. Oprócz tego ciśnienie hydrostatyczne wzmacnia układ oddechowy i poprawia funkcjonowanie układu krążenia.
Warto wiedzieć, że nawet osoby, które nie potrafią pływać, znajdą dla siebie sposób na rehabilitację w basenie. Mogą wybrać się np. na aqua aerobik bądź aqua pilates. W trakcie tych zajęć używa się takich pomocy jak makarony, wałki czy też hantle.
Natomiast osoby, które potrafią pływać, ale są początkujące powinny pamiętać o tym, aby najpierw zacząć od ćwiczeń w wodzie. Kolejny krok to przepłynięcie krótkiego dystansu, a następnie – rozruszanie mięśni w dowolny sposób.
Styl pływania a konkretne dolegliwości
Zanim wybierze się styl pływania dla siebie, należy zwrócić uwagę na to, na jakie dolegliwości pomaga. Dobrym pomysłem jest zasięgnięcie rady u specjalisty, np. fizjoterapeuty, który doradzi, w jaki sposób najlepiej poruszać się w wodzie przy konkretnym schorzeniu. Niezwykle ważna jest też technika poruszania się w basenie.
Nieprawidłowe wykonywanie ruchów może spowodować większy ból. Pływanie grzbietem pozwala na zwiększenie siły mięśni brzucha i wzmocnienie gorsetu mięśniowego. Ponadto styl grzbietowy ułatwia rozluźnienie mięśni karku, a szyja zwiększa swoją elastyczność. Według niektórych opinii ten styl pływacki obciąża odcinek lędźwiowy kręgosłupa.
Natomiast kraul sprawia, że lędźwia są rozluźnione, a ból w tym miejscu się zmniejsza. Kryty kraul wzmacnia mięśnie grzbietu. Pływanie żabką również zwiększa siłę na tym odcinku. Wzmacnia też kark, dzięki czemu łatwiej jest zachować prawidłową postawę.
Warto jednak pamiętać, że ten styl pływacki, a szczególnie odkryta żabka, może prowadzić do nasilenia bólu w odcinku szyjnym ze względu na nienaturalne wygięcie szyi oraz w okolicy lędźwi.
Przeciwwskazania do pływania przy bólach kręgosłupa
Pływanie może nasilić dolegliwości związane z dyskopatia bądź te spowodowane przez chorobę zwyrodnieniową w zaawansowanym stadium. W tych przypadkach najlepiej skonsultować się z fizjoterapeutą, który wskaże ćwiczenia w wodzie, które mogą pomóc. Poradzi też, z których najlepiej zrezygnować.
Agnieszka Wadowska
Rehabilitacja kręgosłupa, leczenie kręgosłupa
Zapraszamy do Sport-Med Kraków – placówki medycznej ortopedii i rehabilitacji sportowej – kliknij tutaj lub zadzwoń tel.: 501224884.
Spis treści:
1. Niespecyficzne bóle pleców 2. Dyskopatia – dysfunkcje krążka międzykręgowego 5. Ból krzyża – zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa lędźwiowego 7.
Profilaktyka bólu pleców
Obecnie większość z nas, ludzi żyjących w środowisku cywilizacyjnym, miała lub ma jakieś dolegliwości bólowe związane z kręgosłupem. Zespoły bólowe kręgosłupa są aktualnie najpopularniejszą dolegliwością w narządzie ruchu człowieka.
Według badań przeprowadzonych wśród Polaków, przyjmuje się, że co druga osoba żyjąca w populacji polskiej pod zgłaszała dolegliwości związane z przewlekłymi zespołami bólowymi kręgosłupa.
Pomimo powszechności tego schorzenia, często trudno jednoznacznie wyjaśnić patomechanizm jego występowania. Uwarunkowane jest to niezwykle dużą złożonością zjawiska, jakim są zespoły bólowe kręgosłupa. Istnieje wiele możliwości leczenia, począwszy od profilaktyki, poprzez liczne zabiegi z dziedziny z fizjoterapii oraz metody fizjoterapeutyczne, a skończywszy na interwencji chirurgicznej.
1. Niespecyficzne bóle pleców
Bardzo często zdarza się, że bóle pleców mają charakter krótkotrwały i samoistnie przemijają. W tego typu dolegliwościach przyczyna bólu nie jest do końca znana. Mówimy wtedy o dolegliwościach pod postacią niespecyficznych bólów pleców.
Za przyczynę bólu uważa się powysiłkowe bądź pourazowe uszkodzenie więzadeł, ścięgien lub mięśni. Mimo, iż źródło bólu nie jest do końca znane, przypuszcza się, że nadwyrężenie kompleksu krzyżowo – biodrowego lub lędźwiowo – krzyżowego jest przyczyną dolegliwości bólowych.
Dalsza diagnostyka jest konieczna, jeśli ból pleców nie mija samoistnie.
2. Dyskopatia – dysfunkcje krążka międzykręgowego
Dyskopatia jest terminem określającym patologie krążka między kręgowego. Jest to termin według mnie często nadużywany. Dodatkowo, często słyszymy, że komuś wypadł dysk, ale jest to zwrot niewłaściwy, ponieważ dysk nie może po prostu wypaść.
Krążek międzykręgowy może się zużyć, ulec zwyrodnieniu, rozszczepieniu lub rozerwaniu.
Przyczyną takiego stanu rzeczy jest nadmierne, a przede wszystkim niewłaściwe obciążanie kręgosłupa – przy pochylaniu się, zgięciu lub podnoszeniu przedmiotów.
Na skutek wielokrotnego powtarzania nieprawidłowych wzorców ruchowych, krążek międzykręgowy może ulec rozerwaniu i dochodzi do wypadnięcia jądra miażdżystego.
Jądro miażdżyste jest galaretowatą częścią krążka międzykręgowego, która w konsekwencji jego wypadnięcia może uciskać na pobliskie nerwy.
Objawem takiego stanu rzeczy jest silny ból pleców, który może promieniować wzdłuż całej kończyny dolnej, docierając nawet do stopy.
Może występować wrażenie drętwienia i mrowienia w kończynie dolnej, począwszy od uda, a skończywszy na stopie. W niektórych przypadkach dochodzi do osłabienia siły mięśniowej w kończynie dolnej.
3. Rwa kulszowa
Bóle uciskowe są popularnie nazywane ischiasem, ischialgią, rwą kulszową. W przeciwieństwie do bólów spowodowanych np. zablokowaniem stawów kręgosłupa, bóle korzeniowe promieniują do konkretnych części, zazwyczaj do jednej kończyny, np.
w wypadnięciu jądra miażdżystego L3-L4 do uda, L4-L5 do palucha, L5-S1 do palca małego.
Możliwe są także bóle w tkankach około kręgosłupowych i w mięśniach, spowodowane zaburzeniem czynności segmentu kręgosłupa, na poziomie którego znajduje się uszkodzony krążek.
Objawem rwy kulszowej jest przede wszystkim ból tylnej strony uda, promieniujący do pośladka, po tylnej powierzchni uda lub do łydki albo stopy. Dodatkowo mogą występować parestezje, drętwienia i zaburzenia czucia w kończynie dolnej.
4. Lumbago
Często termin lumbago jest łączony z „niespecyficznymi bólami pleców”. W tym wypadku ból ma charakter ostry i często nawracający. Występuje tutaj promieniowanie bólu do pośladków lub do jednej z kończyn.
Dodatkowo, okresowi nasilenia objawów towarzyszy sztywność i przeczulica okolicy lędźwiowo – krzyżowej.
Zdarza się, że ból ustępuje samoistnie, czasami jednak nawraca lub nawet może przekształcić się w ból przewlekły.
5. Ból krzyża – zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa lędźwiowego
Odcinek lędźwiowy kręgosłupa, ze względu na swoje położenie, jest narażony na bardzo duże obciążenia w czasie całego życia człowieka. W związku z tym, zmiany zwyrodnieniowe polegające na zużyciu i uszkodzeniu struktur kręgosłupa, są bardzo powszechne.
Zmiany zwyrodnieniowe lędźwiowego odcinka kręgosłupa występują najczęściej pomiędzy czwartym a piątym kręgiem lędźwiowym, oraz między piątym a pierwszym kręgiem kości krzyżowej. Zmiany te mogą być przyczyną np. rwy kulszowej.
Warto zaznaczyć, iż fakt istnienia zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa lędźwiowego wcale nie przesądza o wystąpieniu bólów pleców. Jednocześnie osoby ze stosunkowo niewielkimi zmianami mogą odczuwać bardzo silny ból.
Leczenie dolegliwości bólowych kręgosłupa polega na zastosowaniu różnego rodzaju technik manualnych w celu przywrócenia organizmowi równowagi funkcjonalnej i strukturalnej.
Oprócz technik terapeutycznych, które w swoim założeniu są ukierunkowane na przyczynę dolegliwości bólowych kręgosłupa, stosuje się leczenie objawowe, mające na celu łagodzenie dolegliwości bólowych.
Do tego rodzaju metod zaliczamy zabiegi z zakresu fizykoterapii.
W zależności od oczekiwanego efektu, zabiegi te prowadzą do zmniejszenia napięcia mięśniowego, a w konsekwencji do złagodzenia dolegliwości bólowych.
Rehabilitacja kręgosłupa lędźwiowego powinna zawsze odbywać się pod okiem wykwalifikowanego specjalisty.
Wśród zabiegów fizykoterapeutycznych, mających korzystne działanie w zespołach bólowych kręgosłupa, należy wymienić między innymi: przezskórną elektryczną stymulację nerwów TENS – działanie przeciwbólowe i normalizujące przewodnictwo nerwowo-mięśniowe, krioterapię w postaci nadmuchu zimnych par azotu, okładów z krio-żeli itp.- działanie przeciwbólowe, przeciwzapalne i rozluźniające, prądy impulsowe (diadynamiczne) – działanie przeciwbólowe i rozluźniające.
Należy jednak pamiętać, iż są to zabiegi, których celem jest łagodzenie objawów dolegliwości bólowych.
W związku z tym, zabiegi z zakresu fizykoterapii stanowią jedynie pomocne narzędzie w kompleksowej terapii zespołów bólowych kręgosłupa.
Można z nich korzystać w trakcie ostrego okresu dolegliwości bólowych, ale ich stosowanie jako podstawowego narzędzia w terapii nie przyniesie pożądanych rezultatów.
6. Leczenie
Leczenie bólów pleców powinniśmy rozpocząć od wizyty u specjalisty, czy to lekarza czy fizjoterapeuty. Po przeprowadzeniu badania zostanie określona konkretna diagnoza, warunkująca przebieg dalszego leczenia. Oto kilka przykładowych pytań, nad którymi warto się zastanowić przed wizytą u specjalisty i które umożliwią trafne rozpoznanie problemu.
Zastanówmy się zatem, czy ból jest zlokalizowany w jednym miejscu, czy dotyczy większego obszaru i jest bardziej „rozlany”? Czy ból promieniuje do innych części ciała, na przykład do kończyny dolnej lub górnej? Postarajmy się przypomnieć sobie moment pojawienia się bólu, czy wystąpił on nagle czy może narastał stopniowo, jeśli stopniowo to w jakim czasie ?
Dodatkowo, należy wziąć pod uwagę, czy ból pojawił się podczas wykonywania jakiejś czynności, w czasie ruchu, wysiłku fizycznego, podnoszenia czegoś ciężkiego. Warto zaznaczyć, że są to tylko przykładowe pytania, często zadawane podczas badania. Nie polecamy zatem stawiania diagnozy na własną rękę, bazując tylko na tych przykładach.
Rzetelne badanie obejmuje wiele innych elementów takich jak: badanie siły mięśniowej, badanie zakresu ruchomości, sprawdzenie odruchów fizjologicznych i patologicznych, ocena chodu oraz krzywizn kręgosłupa i in. Z tego też względu, każdą dolegliwość związaną z kręgosłupem, należy skonsultować ze specjalistą.
Pierwszym etapem leczenia powinno być usunięcie przyczyny bólu. Następnie należy zlikwidować objawy i skutki czyli bóle miejscowe, bóle promieniujące, niedowłady mięśniowe, upośledzenie czucia skórnego i in. będące następstwem uszkodzenia krążka i kompresji jądra miażdżystego na korzenie.
Kolejny etap to eliminacja współistniejących zaburzeń czynnościowych lub tzw. pozostałości po przebyciu zespołu bólowego korzeniowego, mogących być źródłem przedłużającego się bólu (punktów maksymalnej bolesności, wzmożonego napięcia więzadeł i mięśni, stref przeczulicy skórnej oraz usunięcie współistniejących zablokowań stawów kręgów – szczególnie w tzw. punktach kluczowych kręgosłupa).
Dodatkowo, należy przywrócić prawidłową symetrię napięć mięśniowych (rozluźnić przykurczone mięśnie i wzmocnić osłabione).
Zlikwidowanie przyczyn prowadzących do powstawania zjawiska zaburzenia równowagi napięć mięśniowych czyli zmiana trybu życia, nauka prawidłowych stereotypów ruchowych, likwidacja przyczyn przewlekłego stresu, prawidłowe odżywianie, zmiana nawyków cywilizacyjnych, zmiana rodzaju pracy, utrata wagi, są również bardzo istotnymi składnikami procesu leczenia.
7. Profilaktyka
Po pierwsze – powinniśmy nauczyć się i utrwalić prawidłowe wzorce wykonywania podstawowych ruchów. Ponadto, musimy nauczyć się praktycznie stosować powyższe prawidłowe ruchy podczas codziennych czynności życiowych i zawodowych. Podnoszenie ciężkich przedmiotów z ziemi powinniśmy wykonywać poprzez ugięcie nóg tak aby oszczędzać kręgosłup.
Jeśli jednak odczuwamy już objawy choroby przeciążeniowej kręgosłupa, dostosujmy rodzaj i charakter pracy, czynności codziennych oraz otaczającego nas środowiska do rodzaju występujących zaburzeń.
Proces leczenia przewlekłych zespołów bólowych powinien przede wszystkim opierać się na znalezieniu przyczyny dolegliwości, a w dalszej kolejności na jej eliminacji. Cel ten może zostać osiągnięty tylko wówczas, gdy nasze działania terapeutyczne będą oparte nie na jednej metodzie, lecz na wybranych elementach z różnych koncepcji leczenia.
Należy pamiętać, iż tylko kompleksowa terapia w połączeniu z odpowiednią profilaktyką, pozwoli uzyskać oczekiwany efekt w postaci eliminacji źródła dolegliwości bólowych. Leczenie objawowe przynosi ulgę od bólu lecz nie eliminuje jego przyczyny.
Jeśli chcesz umówić wizytę u fizjoterapeuty lub osteopaty w Sport-Med Kraków, zadzwoń pod numer 501-224-884 lub kliknij tutaj.
Często wyszukiwane tematy:
- Lekarz sportowy Kraków
- Blokada kręgosłupa
- Bóle kręgosłupa
10 ćwiczeń dla zdrowego kręgosłupa, które możesz wykonać w domu
Kręgosłup narażony jest każdego dnia na przeciążenia. Aby zachować jego sprawność, giętkość i wytrzymałość, konieczna jest codzienna dawka ruchu. Ćwiczenia kręgosłupa z powodzeniem można wykonywać w domu – w ten sposób bez ponoszenia kosztów zapewnimy sobie plecy zdrowe na długie lata i uwolnimy się od bólu lub napięć mięśni i stawów. Bóle zdrowego kręgosłupa to najczęściej rezultat przeciążeń, z którymi na co dzień się zmagamy: statycznych lub dynamicznych. Ból kręgosłupa chorego może wynikać ze stanów zwyrodnieniowych, być powikłaniem po urazach czy nieprawidłowo wykonanych zabiegach chirurgicznych. Dolegliwości wywołują też choroby kręgosłupa, np. nowotwór, przepuklina, rozszczep kręgosłupa. Boleć może cały kręgosłup lub tylko określone jego odcinki – najczęściej szyjny i lędźwiowy.
Zanim zaczniemy intensywnie gimnastykować kręgosłup, trzeba przygotować mięśnie do intensywniejszego wysiłku fizycznego. Rozgrzewką może być dobry masaż kręgosłupa lub też wykonanie trzech prostych ćwiczeń, z których każde powtarzamy po 6-8 razy.
- Przeciąganie się – to ćwiczenie idealnie sprawdza się zaraz po przebudzeniu: świetnie rozciąga i pobudza krążenie krwi w ciele. Kładziemy się na wznak, wyprostowane nogi rozkładamy szeroko, a wyprostowane w łokciach ręce zarzucamy nad głowę, tworząc z ciała literę X. Na wdechu wyciągamy jak najdalej prawą stopę i lewą dłoń, naciągając tym samym mięśnie pleców. Robimy wydech i powracamy do pozycji wyjściowej. Powtarzamy to samo z lewą nogą i prawą dłonią.
- Przyciąganie kolan do piersi – leżymy na wznak. Wyprostowane w łokciach ręce zarzucamy nad głowę, a nogi, ugięte w kolanach, na wdechu przyciągamy do piersi. Rozprostowujemy się, robiąc wydech.
- Broda między kolanami – leżymy na wznak. Na wdechu unosimy zgięte nogi i ujmujemy się dłońmi pod kolanami, przyciągając nogi do głowy, a jednocześnie próbujemy brodę umieścić między kolanami. Rozprostowujemy się, wykonując w tym samym czasie wydech.
Siedząc przed komputerem pochylamy głowę w kierunku monitora. To powoduje powstanie przeciążeń statycznych dotykających kręgosłup szyjny. Z czasem w tym miejscu może rozwinąć się zwyrodnienie kręgosłupa. Bólom i zmianom możemy zapobiec, wykonując w domu następujące ćwiczenia, powtarzane po 6-8 razy:
Ruchy głową
- Stojąc lub siedząc naprzemiennie zadzieramy głowę i skłaniamy ją w kierunku klatki piersiowej. Ruch naśladuje przesadne potakiwanie.
- Skłaniamy głowę na przemian w kierunku lewego i prawego barku – tak, aby ruch głową naśladował poruszanie się wahadła zegara.
- Głowę na wyprostowanej szyi obracamy na przemian w kierunku prawego i lewego barku tak, jakbyśmy przesadnie zaprzeczali ruchem głowy.
Machanie rękami
- Stoimy. Wyprostowane w łokciach ręce z obciągniętymi palcami niespiesznie unosimy nad głowę i jednocześnie wykonujemy wdech. Opuszczamy wolno ręce, wykonując w tym czasie wydech.
- Stoimy. Ręce wyprostowane w łokciach przenosimy naprzemiennie na lewą i na prawą stronę tułowia z jednoczesnym obrotem głowy w kierunku przenoszenia rąk.
Ćwiczenia kręgosłupa lędźwiowego
Ból kręgosłupa lędźwiowego to dokuczliwe doświadczenie. Bywa skutkiem takich schorzeń jak skrzywienie kręgosłupa czy lumbalizacja, ale też może wynikać ze zbyt długiego siedzenia czy stania. Najlepsze będą tu ćwiczenia uelastyczniające i rozluźniające dolny odcinek kręgosłupa oraz wzmacniające mięśni pleców. Powtarzamy je 6-8 razy.
- Koci grzbiet – wykonujemy klęk podparty. Ręce są wyprostowane w łokciach i ułożone równolegle do ud, dłonie kierujemy palcami do siebie. Naprzemiennie wyginamy kręgosłup w górę (chowając jednocześnie głowę między ramionami) i w dół (głowę unosimy wtedy ku górze).
- Wypychanie bioder – leżymy na plecach, nogi uginamy w kolanach tak, aby całe stopy opierały się o podłoże, a ręce układamy wzdłuż ciała dłońmi skierowanymi do materaca. Napinamy mięśnie pośladków i na wdechu wolno unosimy biodra, starając się je na koniec lekko wypchnąć w górę. Liczymy do 4 i opuszczamy na wydechu biodra na materac.
Uwaga! Wykonując ćwiczenia w domu, zawsze kierujemy się dwoma zasadami:
- Kręgosłup gimnastykujemy ostrożnie i do wyczucia bólu lub oporu. Nigdy nie robimy niczego na siłę!
- Lepiej ćwiczyć częściej i krócej (np. 2 razy dziennie po 15 minut) niż raz na tydzień i przez godzinę.
Gimnastykę kręgosłupa może zakończyć terapia manualna, np. rozluźniający masaż. Można też wykonać rowerek, czyli kręcenie kółek w przód i do tyłu uniesionymi nogami.
?
Masz pytania?
[email protected] lub zadzwoń+48 22 636 47 74
Copyright © 2021 by MULTI MED . Wszelkie prawa zastrzeżone
Projekt i realizacja:
Ta strona internetowa chroni twoją prywatność poprzez przestrzeganie EU General Data Protection Regulation (RODO). Nie wykorzystamy Twoich danych w żadnym celu, na który nie wyrażasz zgody. Prosimy o zgodę na korzystanie z anonimowych danych, aby poprawić jakość korzystania z naszej witryny. Polityka cookies
ZABIEGI NA ODCINEK SZYJNY
Skuteczne zabiegi fizjoterapeutyczne na kręgosłup szyjny to te, które wprowadzają m.in. właściwą ruchomość, łagodzą stan zapalny, a co za tym idzie – ból. Podpowiadamy, jakie zabiegi są dostępne i kiedy je stosujemy.
Najważniejsze w leczeniu bólu kręgosłupa szyjnego czy też innych jego części jest zdiagnozowanie i eliminacja pierwotnej przyczyny bólu.
– Dobierając zabiegi fizjoterapeutyczne, osoba lecząca w pierwszej kolejności powinna się skupić na wskazaniu, która z nich powoduje dysfunkcję.
Pacjent powinien być zapytany nie tylko o to, gdzie boli, ale kiedy boli, jak wygląda ból w dzień, w nocy, co nasila objawy, czy jest jakaś czynność, która go zmniejsza, lub odwrotnie, czy coś powoduje, że ból jest większy – tłumaczy Jolanta Bąk, fizjoterapeutka z ośrodka Villa Carpatia w Żołyni.
Zwraca uwagę, że warto też wspomnieć o przebytych kontuzjach, wypadkach, schorzeniach towarzyszących. Szereg pytań w czasie rozmowy ze specjalistą, dokładna analiza odpowiedzi pacjenta pozwolą na wstępną diagnozę, która uzupełniona badaniem funkcjonalnym, pozwoli na określenie przyczyny bólu bez wykonywania dodatkowych badań.
Odpowiednie badania
– Oczywiście nie zawsze obejdzie się bez poszerzonej diagnostyki obrazowej, ale trzeba zachować rozsądek i pamiętać, że wykonanie rezonansu lub zdjęcia rentgenowskiego nas nie wyleczy, ale rzetelna, systematyczna praca nad problem i zaangażowanie leczącego oraz osoby leczonej przyniesie wymierne rezultaty – przypomina fizjoterapeutka. –Wprzypadku kręgosłupa szyjnego warto zaznaczyć, że nie tylko ból w tej okolicy może wskazywać na jego dysfunkcję, ale też ból głowy, bóle kończyny górnej, nawet serca lub niedosłuch, a także problemy ze zgryzem mogą oznaczać, że schorzenie dotyczy szyi – akcentuje.
Różne bóle kręgosłupa
Ogólnie rzecz biorąc, bóle kręgosłupa dzielimy na bóle specyficzne. To m.in.: dyskopatia, uraz, złamanie kompresyjne, zmiany zwyrodnieniowe, osteoporoza, guzy.
Druga grupa to niespecyficzne rodzaje bólu, wtedy pacjent odczuwa ból, ale w badaniu i diagnostyce nie stwierdza się u niego żadnej choroby, a dolegliwości są wynikiem przeciążeń wynikających z trybu życia i indywidualnych predyspozycji.
Ze względu na czas trwania ból dzielimy na ostry, podostry i przewlekły.
– Przyczyną zmian degeneracyjnych w kręgosłupie szyjnym jest niewłaściwa budowa ciała, gdzie układ będący w fizjologii zaczyna przyjmować patologiczne ustawienie kręgosłupa, co najczęściej wynika z mało aktywnego trybu życia, siedzącej pracy wymuszającej nieprawidłową postawę ciała, braku ruchu oraz nadwagi – wyjaśnia Jolanta Bąk.
Terapie, masaże, ćwiczenia
Na pierwszy plan wśród skutecznych zabiegów wysuwa się terapia manualna. – Polega ona na korygowaniu wadliwych ustawień na stawach międzykręgowych, a w konsekwencji zmniejszeniu pobudzania receptorów bólowych w stawach oraz więzadłach i uwolnieniu pacjenta od dyskomfortu.
W terapii manualnej niezwykle ważna jest współpraca i kontakt pacjenta z terapeutą, ponieważ to od niej zależy skuteczność zabiegu – podkreśla nasza rozmówczyni. I jednocześnie dodaje, że po pierwszej wizycie może wystąpić pogorszenie, czyli nasilenie dolegliwości, tym mniejsze, im lepsza współpraca z terapeutą podczas zabiegu.
W jednej serii terapeutycznej wykonuje się od 3 do 5 zabiegów, w odstępach, w zależności od stanu pacjenta, rodzaju bólu i nasilenia objawów.
– Natomiast neuromobilizacja to też indywidualna praca terapeuty z pacjentem w ramach terapii manualnej, ale polega na uruchamianiu nerwów poprzez napięcie ich w odpowiednim ustawieniu kończyny.
Metoda nie obciąża fizycznie pacjenta, co pozwala na pracę w ostrych stanach, a jednocześnie mimo bezpośredniego oddziaływania na struktury nerwowe jest całkowicie bezbolesna – tłumaczy fizjoterapeutka.
Do zabiegów na kręgosłup szyjny można także zaliczyć masaż leczniczy klasyczny. To również zabieg mocno działający na struktury położone bardziej powierzchownie, tj. na skórę oraz mięśnie.
Pod jego wpływem dochodzi do przekrwienia, wzmożenia przemiany materii, przyśpieszenia procesów biochemicznych, a w konsekwencji do szybszego dostarczenia substancji odżywczych, co sprzyja rozluźnieniu miejsc napiętych.
Jeżeli ból kręgosłupa szyjnego spowodowany jest zmianą w krążku międzykręgowym, to pacjent ma możliwość skorzystania z diagnozowania i leczenia metodą McKenziego.
– Ćwiczenia według zasad McKenziego zostały opracowane, aby zmienić układ w dysku i całym segmencie ruchowym kręgosłupa. W czasie ich wykonywania pacjent zauważa zmiany w lokalizacji i intensywności bólu.
Te ćwiczenie nie służą „wzmocnieniu mięśni”, a wyleczeniu przyczyny dolegliwości – konstatuje Jolanta Bąk.
Pomocne zabiegi
Pomocna podczas uśmierzania bólów kręgosłupa szyjnego może być także kinezyterapia – leczenie z wykorzystaniem różnych form ruchu, a także fizykoterapia – zastosowanie czynników fizykalnych, głównie w celu złagodzenia bólu i zniwelowania stanu zapalnego, czyli np. laseroterapia, magnetoterapia czy elektroterapia.
– Wśród zabiegów wspomagających leczenie dysfunkcji szyi należy też wymienić zabiegi z działu balneologii i hydroterapii, takie jak okłady borowinowe, parafinowe, kąpiele lecznicze i różnego rodzaju bicze wodne – informuje fizjoterapeutka.
Warto również zwrócić uwagę na kinesiotaping, inaczej plastrowanie dynamiczne.
To zastosowanie specjalnych taśm przyklejonych na skórę tak, aby wspomagały pracę mięśni, stabilizowały stawy szyi, rozluźniały tkanki miękkie, wspomagały pracę naczyń krwionośnych i limfatycznych, a także poprawiały elastyczność skóry i blizn. Plaster nosi się od 3 do 7 dni.
Źródło: https://sklep.naszdziennik.pl https://www.szlachetnezdrowie.pl
Anna Zalech „Nasz dziennik” Czwartek, 16 stycznia 2020, Nr 12 (6670) – W zdrowym ciele zdrowy duch