Gronkowiec złocisty – przyczyny, objawy i leczenie zakażenia

Gronkowiec złocisty, czyli Staphylococcus aureus, to bakteria Gram-dodatnia, która jest głównym bakteryjnym patogenem człowieka, wywołującym różnorodne objawy kliniczne.

Do zakażenia gronkowcem może dojść zarówno w warunkach szpitalnych, jak i pozaszpitalnych, a jego leczenie może być trudne ze względu na występowanie szczepów opornych na wiele leków. Część osób będących nosicielami gronkowca złocistego nie będzie miała żadnych objawów, u niektórych natomiast wystąpią groźne dla zdrowia symptomy.

Jak leczy się zakażenia wywołane Staphylococcus aureus?

Gronkowiec złocisty (łac. Staphylococcus aureus) jest bakterią, która charakteryzuje się dość dużą chorobotwórczością i umieralnością w warunkach szpitalnych i pozaszpitalnych.

Dane literaturowe podają, iż około 25% populacji jest nosicielami jednego lub więcej szczepów gronkowca, które zasiedlają głównie jamę nosową (aktualnie wyróżnia się ponad 30 gatunków gronkowców), najczęściej wymienia się: Staphylococcus aureus, Staphylococcus epidermidis, Staphylococcus haemolyticus, Staphylococcus saprophyticus, Staphylococcus lugdunensis. Natomiast do najbardziej patogennych gatunków dla organizmu człowieka należą: Staphylococcus aureus oraz Staphylococcus lugdunensis. Wyróżnia się także gatunki: koagulazododatnie oraz koagulazoujemne – podział ten polega wyróżnieniu gronkowców ze względu na możliwość wytwarzania enzymu koagulazy.  

Jakie choroby może wywoływać gronkowiec złocisty? Jak dochodzi do zakażenia? 

Gronkowiec złocisty może być przyczyną występowania m.in.: 

• ropni skóry, 
• zakażeń skóry oraz tkanek miękkich (również zakażeń zagrażających życiu), 
• sepsy (posocznicy), 
• zapalenia płuc, 
• zapalenia wsierdzia, 
• zespołu wstrząsu toksycznego. 

Warto zwrócić uwagę na fakt, iż człowiek jest naturalnym rezerwuarem Staphylococcus aureus. Gronkowiec złocisty może kolonizować: 

• skórę, 
• przedsionek nosa, 
• nosogardło, 
• doły pachowe, 
• okolicę odbytu, 
• skórę graniczącą z włosami głowy. 

W przypadku osób zdrowych nosicielstwo gronkowca złocistego ma charakter przemijający, natomiast w 20% ilości przypadków nosicielstwo ma charakter przewlekły.      

Literatura fachowa wyróżnia zakażenia gronkowocwe szpitalne oraz pozaszpitalne.

Ryzyko zakażenia w warunkach szpitalnych dotyczy głównie osób, które przechodziły zabiegi chirurgiczne, pacjentów z cewnikami naczyniowymi, również osób z wszczepionymi protezami, a także pacjentów, którzy przechodzili długotrwałą antybiotykoterapię.

Bakteria może być przenoszona na przykład poprzez ręce personelu lub rzadziej drogą kropelkową. Rezerwuarem mogą być także inni chorzy, którzy są przewlekłymi nosicielami.

Natomiast warto zwrócić uwagę, iż to szczepy pozaszpitalne charakteryzują się większą zjadliwością, mogą również wytwarzać większą ilość toksyn. Szcze­py Staphylococcus  au­reus opor­ne na me­ty­cy­li­nę, czyli MRSA (ang.

Me­thi­cil­lin­ Resi­stant Staphylococcus au­reus) w przeszłości obserwowano przede wszystkim wśród osób, które miały kontakt z ośrodkami opieki zdrowotnej, np.

szpitalami, aktualnie występowanie szczepów MRSA obserwuję się także wśród osób, które nie mają bezpośredniego kontaktu z placówkami medycznymi. 

Gronkowiec złocisty – objawy. Obraz kliniczny zakażenia gronkowcem 

Zakażenie gronkowcem złocistym może przyjmować obraz infekcji miejscowej, objawiającej się występowaniem np.: 

• czyraków, 
• ropni, 
• liszajca zakaźnego,  
• stanów zapalnych mieszków włosowych, 
• stanów zapalnych gruczołów potowych, 
• stanów zapalnych gruczołów piersiowych. 

Zakażenie gronkowcem może również prowadzić do: 

• stanów zapalnych tkanki podskórnej, 
• bakteryjnego zapalenia spojówek, 
• zapalenia ucha środkowego, 
• zapalenia zatok. 

Oprócz zakażeń o charakterze miejscowym, bakteria gronkowca złocistego może także generować zakażenia inwazyjne, takie jak: 

• sepsa (posocznica), 
• infekcyjne zapalenie wsierdzia,  
• gronkowcowe zapalenie płuc, 
• zapalenie szpiku oraz kości, 
• posocznicowe zapalenie stawów, 
• infekcję protez stawowych.  

Warto także zwrócić uwagę na możliwość wytwarzania toksyn przez bakterię Staphylococcus au­reus, mogą one bowiem prowadzić do powstania TSS, czyli wstrząsu toksycznego.

Jest to bardzo poważny i zagrażający życiu stan, któremu towarzyszą między innymi: wysoka gorączka, spadek ciśnienia tętniczego krwi, biegunka i wymioty, zmiany skórne.

Do rozwoju zespołu wstrząsu toksycznego mogą przyczynić się np. zakażenia miejscowe lub zabiegi chirurgiczne. 

Gronkowiec złocisty – leczenie 

Leczenie zakażenia gronkowcem złocistym, rodzaj leku przeciwbakteryjnego oraz jego dawka są dostosowane indywidualnie do stanu oraz wieku chorego, odpowiedzi klinicznej na leczenie oraz rodzaju i postaci zakażenia.

Każdy przypadek jest rozpatrywany indywidualnie, podobnie czas antybiotykoterapii oraz dodatkowe zabiegi, które mogłyby przyspieszyć leczenie, np. interwencja chirurgiczna.

Niekiedy do czasu uzyskania wyniku posiewu lekarz może zdecydować się na leczenie empiryczne. 

W zależności od postaci klinicznej w zakażeniu MRSA, czyli gronkowcem złocistym opornym na metycylinę wykorzystuję się m.in.: 

• w zakażeniu skóry i tkanek miękkich: klindamycynę, kotrimoksazol, doksycyklinę, minocyklinę, linezolid, 
• w bakteriemii i infekcyjnym zapaleniu wsierdzia: wankomycynę, daptomycynę, ryfampicynę, 
• w zapaleniu płuc: wankomycynę, linezolid, klindamycynę, 
• w zakażeniu kości i stawów: wankomycynę, daptomycynę, linezolid, klindamycynę, kotrimoksazol, ryfampicynę. 

W przypadku szczepu MSSA (ang. Methicillin Sensitive Staphylococcus aureus),  czyli  szczepu Staphylococcus aureus, który jest wrażliwy na metycylinę antybiotykiem z wyboru jest kloksacylina. Alternatywnym lekiem, który można wykorzystać w przypadku bakteriemii jest cefazolina. 

wróć do bloga czytaj kolejny

1. M. Backx, B. Healy, Serious staphylococcal infections „Clin Med.” 2008, nr 8, s. 535-538. 
2. F. M. Abrahamian, E. W. Snyder, Community-associated Methicillinresistant Staphylococcus aureus: Incidence, clinical presentation, and treatment decisions, „Current Infectious Disease Reports” 2007, nr 9, s. 391-397. 
3. C. Liu, A. Bayer, S. E. Cosgrove i in. Clinical practice guidelines by the Infectious Diseases Society of America for the treatment of methicillin-resistant Staphylococcus aureus infections in adults and children: executive summary, „Clinical Infectious Diseases” 2011, nr  52, s. 285–292.
4. M. Rogalska, Zakażenia gronkowcowe, „mp.pl” [online], https://www.mp.pl/pacjent/choroby-zakazne/choroby/zakazenia-bakteryjne/158226,zakazenia-gronkowcowe , [dostęp:] 18.11.2020. 
5. W. Hryniewicz, T. Ozorowski, A. Deptuła, Protokół postępowania z pacjentem, u którego stwierdzono bakteriemię o etiologii Staphylococcus aureus, „Narodowy Program Ochrony Antybiotyków na lata 2016-2020”, Warszawa 2018, s. 7. 

• ibuprofen, kapsułki, ból, gorączka, stan zapalny 8.99 zł
• kofeina, paracetamol, tabletka, ból, gorączka, migrena, miesiączka, nerwoból 14.99 zł
• sok, odporność 22.99 zł
• fenylefryna, paracetamol, witamina c, saszetki, ból, gorączka, katar, grypa, przeziębienie 14.99 zł

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi

• Im krótszy czas przyssania kleszcza, tym lepiej. Należy jednak pamiętać, iż nieumiejętne usuwanie powoduje oderwanie tylko odwłoku – w skórze pozostaje główka i tułów kleszcza. Może to przynieść więcej szkody niż kilkudziesięciominutowa zwłoka i usunięcie za pomocą odpowiednich akcesoriów. Jak poprawnie usunąć kleszcza? Jakich błędów unikać?
• O zespole łaknienia spaczonego mówi się wtedy, gdy osoba spożywa produkty, których nie można zaliczyć do żywności. Zaburzenie to może prowadzić do szeregu powikłań zagrażających życiu. Dlaczego chory odczuwa pragnienie do zjedzenia ziemi, lodu czy szkła? W jaki sposób leczy się zespół Pica? 
• Badania sugerują, że częstość występowania reakcji anafilaktycznych wzrosła w ostatnich latach. Dowiedz się, czym jest anafilaksja. Jak zapobiegać oraz udzielić pomocy w nagłym przypadku ciężkiej reakcji anafilaktycznej?
• Pilates to rodzaj treningu o umiarkowanej intensywności, który koncentruje się na wzmacnianiu mięśni głębokich. Jego podstawą jest wykonywanie precyzyjnych, płynnych ruchów, świadomy oddech i maksymalne skupienie na ćwiczeniach. Efekty treningu metodą Pilatesa to wzmocnienie mięśni, poprawa równowagi i koordynacji ruchowej, wysmuklenie sylwetki, redukcja napięcia oraz rozluźnienie całego ciała. Ćwiczenia pilates mogą być częścią procesu rehabilitacji po przebytych urazach, także u zawodowych sportowców. Pilates mogą ćwiczyć również osoby starsze i kobiety w ciąży.
• Egzema, inaczej wyprysk lub atopowe wyprysk skóry, to niezakaźna choroba, którą nie można się zarazić od drugiej osoby poprzez kontakt bezpośredni lub korzystanie z tych samych kosmetyków czy ręczników i pościeli. Leczenie egzemy jest niezwykle uporczywe, ponieważ zazwyczaj ciężko jest wytypować czynnik wywołujący bolesne, swędzące, pękające i suche plamy na skórze dłoni i twarzy (czasem występujące na całym ciele). Leczenie egzemy z użyciem najlepeszych dermokosmetyków, będąc pod opieką najlepszego dermatologa lub arelgologa może być nieskuteczne, jeśli pacjent będzie miał stały kontakt z czynnikiem drażniącym.
• Skrzywienie kręgosłupa może być fizjologiczne, wynikające z esowatej budowy ludzkiego kręgosłupa (lordoza oraz kifoza) lub patologiczne, gdy naturalne krzywizny ulegają pogłębieniu (hiperkifozą i hiperlordozą) bądź zniesieniu (zniesienie lordozy szyjnej lub lędźwiowej). Powstałe wówczas wady kręgosłupa mogą być przyczyną dolegliwość i wymagają korekcji. Często występującą wadą postawy, zwłaszcza u dzieci, jest  również boczne skrzywienie kręgosłupa, mogące prowadzić do poważnych zniekształceń sylwetki.  
• Kleszczowe zapalenie mózgu to odzwierzęca choroba zakaźna. Czynnikiem, który ją wywołuje jest ukąszenie kleszcza i przedostanie się do organizmu człowieka wirusa z rodzaju flawiwirusów (rzadko KZM może być spowodowane spożyciem niepasteryzowanego mleka zakażonego zwierzęcia). Objawy kleszczowego zapalenia mózgu obejmują m.in. wysoką gorączkę, silne bóle głowy, wymioty, nudności, objawy oponowe, zaburzenia świadomości, niedowłady, zaburzenia oddychania. Dowiedz się, jak wygląda leczenie KZM oraz jak mu zapobiegać.
• Lumbago, inaczej postrzał lub heksenszus, to zespół bólowy dotyczący odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa. Ból w dole pleców pojawiający się w przebiegu lumbalgii jest spowodowany przeciążeniem struktur kręgosłupa, do którego może dojść np. na skutek dźwigania ciężkich przedmiotów, braku aktywności fizycznej, długotrwałego przyjmowania pozycji siedzącej lub stojącej, nadwagi i otyłości. Czynnikiem zwiększonego ryzyka wystąpienia lumbago są także zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa. Jakie są domowe sposoby walki z lumbago?

Jakie są objawy gronkowca złocistego? Jak leczyć gronkowca?

Gronkowiec może zaatakować zarówno ludzi, jak i zwierzęta. Można się nim łatwo zarazić na wiele sposobów – drogą kropelkową, przez płyny ustrojowe, a nawet przedmioty codziennego użytku. Nieraz wystarczy zwykłe przemęczenie, stres lub osłabienie, aby wniknął do naszego organizmu.

Może zaatakować różne organy, dlatego wywołuje odmienne dolegliwości i objawy.

Często powoduje dolegliwości groźne dla życia, dlatego też należy zachować szczególną ostrożność – tym bardziej że gronkowiec jest odporny na wiele antybiotyków i jak dotąd nie wynaleziono skutecznej szczepionki chroniącej przed zakażeniem.

Ostatnio w prasie opublikowano informację, że nizyna (konserwant żywności o symbolu E234) niszczy szczepy bakterii gronkowca złocistego oporne na działanie antybiotyków. Okazuje się jednak, że preparat ten znajduje się jeszcze w fazie badań i nie jest stosowany jako środek farmakologiczny.

Gronkowiec złocisty – czym jest?

Gronkowiec złocisty (Staphylococcus aureus) należy do bakterii, które wywołują wiele jednostek chorobowych. Wytwarza bardzo toksyczną enterotoksynę, która jest odporna na wysoką temperaturę.

Zatrucie nią jest równie niebezpieczne, jak samo zakażenie gronkowcem. Bakterię można wykryć podczas badania krwi, moczu lub próbki tkanki pobranej z zakażonego obszaru (najczęściej wymazu z gardła i nosa).

Zazwyczaj odporny jest na większość antybiotyków, dlatego przed leczeniem powinien zostać wykonany antybiogram.

Jakie są rodzaje gronkowca?

Gronkowce (Staphylococcus) należą do bakterii Gram-dodatnich. Żyją powszechnie w naszym otoczeniu, obecne są w wodzie i glebie. Są kuliste, nie posiadają rzęsek, otoczek, ani zarodników. Niektóre wytwarzają charakterystyczne barwniki, skąd biorą się ich nazwy, np. złocisty, biały, żółty.

Rozwijają się zarówno w warunkach tlenowych, jak i beztlenowych. Wytwarzają wiele toksyn i enzymów, które mogą wywołać różne choroby, na przykład gronkowce ropne wywołują miejscowe procesy ropne oraz zakażenia ogólne.

Ma to szczególne znaczenie w zakażeniach szpitalnych, ponieważ wiele szczepów jest opornych na działanie większości antybiotyków.

Do najczęściej spotykanych odmian gronkowca należą: Staphylococcus aureus, Staphylococcus epidermidis, Staphylococcus haemolyticus, Staphylococcus saprophyticus, Staphylococcus lugdunensis. W zaatakowanym organizmie skupiają się w charakterystyczne grona – stąd też wzięła się ich nazwa.

Zakażenia skóry, tkanek podskórnych i miękkich oraz zakażenia układowe wywołuje gronkowiec złocisty. Objawy i dolegliwości, w zależności od miejsca, w którym zlokalizowane jest zakażenie, mogą być różne.

Gronkowiec skórny może wywoływać powstanie czyraków, ropni i liszajów, a u kobiet karmiących – zapalenie sutka. Zmiany na skórze przybierają czerwoną barwę, skóra pęka i staje się bolesna. Czasem z ranek sączy się wydzielina.

Nie wszyscy wiedzą, że jęczmień występujący na powiece oka jest również wywołany zakażeniem gronkowcem złocistym. W początkowej fazie obserwuje się zaczerwienienie i swędzenie. Później jęczmień powiększa się, pojawia się bolesny obrzęk powieki i łzawienie.

Zmiana powinna zniknąć po tygodniu, na skutek pęknięcia lub wysuszenia. Ważne jest, aby nie próbować usuwać jej na własną rękę, ponieważ może dojść do zapalenia spojówek.

Często zdarzają się również infekcje w obrębie błony śluzowej nosa. Gronkowiec w nosie objawia się w postaci nawracającego kataru o charakterze ropnym oraz zapalenia zatok. Bardzo niebezpieczną sytuację stwarza gronkowiec, który namnoży się w nosie przed zabiegiem stomatologicznym lub chirurgicznym.

Łatwo może dojść wówczas do rozszerzenia się infekcji na całe ciało, na skutek osłabienia organizmu po zabiegu. Zakażenia układowe bywają bardzo poważne.

Należą do nich infekcje dróg oddechowych, zapalenie płuc, mięśnia sercowego i wsierdzia, opon mózgowych, dróg moczowych i żył, zakażenia układu kostnego oraz ropnie narządowe. W skrajnych przypadkach może dojść do sepsy wywołanej przez gronkowiec.

Objawy posocznicy to wysokie tętno (powyżej 90/min), podwyższona lub obniżona temperatura ciała (powyżej 38,3 stopni lub poniżej 36 stopni), podwyższona lub obniżona liczba białych krwinek (powyżej 12 000 ml lub poniżej 4 000 ml), częstość oddechu większa niż 20/min.

Toksyny gronkowca złocistego

Zakażenie gronkowcem złocistym powoduje również dolegliwości ze strony enterotoksyn, które wydziela ta bakteria. Obecne są one w skażonym jedzeniu i pozostają oporne na działanie wysokiej temperatury.

Ani gotowanie, ani pieczenie potraw nie może ich zatem skutecznie zneutralizować. Ich obecność w potrawach nie jest wyczuwalna, nie wpływa również na smak czy zapach.

Spożycie enterotoksyn wywołuje zatrucia pokarmowe.

Czy gronkowiec jest zaraźliwy?

Gronkowiec bardzo szybko się rozprzestrzenia. Można się nim zarazić przez styczność z zakażonymi przedmiotami lub kontakt z nosicielem. Łatwo przenosi się drogą pokarmową, kropelkową oraz przez płyny ustrojowe (np. kontakty płciowe). Wystarczy małe zadrapanie, aby do krwi i tkanek dostały się gronkowce.

Bakterie mogą znajdować się w przeterminowanej lub źle przechowywanej żywności, są również przenoszone na brudnych rękach. Zakażenie szybko rozprzestrzenia się u osób z obniżonym lub osłabionym układem odpornościowym, czyli rekonwalescentów, osób starszych i dzieci, matek karmiących, osób chorych, przemęczonych i narażonych na działanie stresu.

Na gronkowca złocistego nie wynaleziono szczepionki, a większość szczepów bakterii jest oporna na antybiotyki.

Przede wszystkim należy dbać o dobrą kondycję fizyczną. Zdrowy, silny organizm jest odporny na rozwój choroby, nawet po zarażeniu gronkowcem. Gdy układ immunologiczny jest osłabiony, dochodzi do zaburzenia flory bakteryjnej i organizm nie jest w stanie skutecznie obronić się przed atakiem bakterii, co prowadzi do zakażenia.

Ważne jest zatem wzmacnianie odporności poprzez prowadzenie higienicznego trybu życia, właściwe odżywianie oraz aktywność fizyczną, dzięki czemu układ immunologiczny może sam poradzić sobie z bakteriami. Trzeba zapewniać organizmowi również należyty odpoczynek, odpowiednią ilość snu i ograniczyć spożycie alkoholu oraz palenie papierosów. Równie ważna jest higiena.

Gronkowiec złocisty zachowuje żywotność na suchych powierzchniach nawet przez 7 miesięcy. Jego obecność stwierdzono na poręczach, przyciskach „stop”, kasownikach i siedzeniach w miejskich autobusach i tramwajach, w centrach handlowych, na sklepowych wózkach oraz na dworcach kolejowych.

Zdecydowanie najwięcej jest go w pociągach, ponieważ znajdują się tam toalety, w których nie zawsze ludzie korzystają z wody i mydła (osoby korzystające z ubikacji przenoszą je na siedzenia, klamki i poręcze). Dlatego tak ważne jest stosowanie się do zasad higieny: wyrzucanie zużytych chusteczek i częste mycie rąk, zwłaszcza podczas korzystania z publicznych toalet.

Trzeba unikać kontaktów z osobami kaszlącymi i kichającymi. Należy być szczególnie czujnym podczas każdej wizyty u chorego w szpitalu. Wszystkie skaleczenia, nawet bardzo drobne, warto jak najszybciej zdezynfekować i opatrzyć.

Jak leczyć gronkowca?

Wyleczenie gronkowca jest trudne. Wiele szczepów wytwarza penicylazę – toksynę, dzięki której stają się odporne na penicylinę. Dlatego tak ważne jest, aby przed zastosowaniem odpowiednich antybiotyków sporządzić antybiogram.

Wiele osób sięga po leki naturalne, które mogą stanowić duże wsparcie z chorobą, a także wzmacnia odporność, za pomocą odpowiednich suplementów diety. W sieci znajdziemy wiele preparatów wspomagających walkę z gronkowcem oraz zwiększających odporność organizmu.

Na przykład: Peroxygel 3% żel, stosowany do odkażania ran, otarć i zadrapań skóry. Preparat zabija bakterie gronkowca złocistego, nie dopuszczając do zakażenia. Polecana jest także Triderm maść, której stosowanie, dzięki skojarzonemu działaniu trzech antybiotyków, pozwala wyleczyć zmiany zapalne na skórze.

W działach Leki OTC i suplementy/Witaminy i minerały oraz Zdrowie/Zdrowa żywność znajduje się szeroki wybór preparatów podnoszących naturalną odporność organizmu.

Gronkowiec to groźna bakteria, którą bardzo łatwo się zarazić i niezwykle trudno wyleczyć, ze względu na dużą odporność na większość dostępnych na rynku antybiotyków. Warto wzmacniać swoją odporność, wprowadzić zdrową dietę oraz być aktywnym fizycznie. Dzięki tym zabiegom organizm ma szansę skutecznie zwalczyć infekcję gronkowcem.

Gronkowiec złocisty – czym jest i jak sobie z nim radzić?

Gronkowce są patogenami bakteryjnymi, kolonizującymi błony śluzowe i skórę, ale i wywołującymi u ludzi wiele różnych schorzeń. Szacuje się, że nosicielami gronkowca może być nawet 25–30% całej populacji ludzkiej. Jak wykryć gronkowca i czy jest on groźny dla człowieka?

Leczenie gronkowca złocistego – najważniejsze badania

Gronkowce są wyjątkowo odporne na działanie temperatury i na antybiotyki. Obecnie znane są 32 gatunki gronkowców, z których 16 powoduje zakażenia u ludzi. Do najczęściej spotykanych należą Staphylococcus epidermidis, Staphylococcus saprophyticus, Staphylococcus lugdunensis, Staphylococcus haemolyticus oraz Staphylococcus aureus, czyli gronkowiec złocisty.

Jak wykryć gronkowca złocistego? Rozpoznania zakażenia gronkowcem dokonuje lekarz na podstawie określonych objawów klinicznych oraz wyników badań mikrobiologicznych, w których wykazano obecność gronkowców w pozyskanym od chorego materiale. Dodatkowo, jeśli chory podejrzewa zatrucie pokarmowe, podejrzany posiłek lub składnik pożywienia można przesłać do pracowni mikrobiologicznej, dla wykrycia toksyny lub szczepu gronkowca, które ją wytworzył.

Podstawowym badaniem laboratoryjnym jest posiew materiału pobranego od chorego. Materiał może stanowić krew, plwocina, ropna wydzielina z rany, płyn stawowy, a w przypadku zapalenia piersi – mleko matki.

Niekiedy pobiera się kilka próbek z różnych miejsc. Posiew z nosa pozwala na wykrycie nosicielstwa gronkowca. Następnie próbki umieszcza się na pożywce i inkubuje dla oceny wzrostu gronkowca.

Jeżeli wynik jest pozytywny, wykonuje się badanie wrażliwości wyizolowanego gronkowca na antybiotyki, tzw. antybiogram. Hodowla materiału trwa zazwyczaj około 24–48 godzin, dostępne są też szybkie testy, które dają wynik już po kilku godzinach.

Diagnostyka i leczenie gronkowca złocistego mogą być trudne, gdyż u nosicieli może występować kilka gatunków gronkowca jednocześnie.

Gronkowiec złocisty na skórze, w nosie i gardle – objawy

Lekarz diagnozuje i wdraża leczenie gronkowca złocistego m.in. na podstawie określonych objawów. Zakażenie wywołane przez Staphylococcus aureus może mieć charakter infekcji miejscowej lub uogólnionej. Część chorób wywołują toksyny gronkowcowe.

Zakażenia miejscowe występują przede wszystkim wtedy, gdy gronkowiec złocisty wywołuje infekcje skóry i tkanki podskórnej, mogące charakteryzować się obecnością wydzieliny ropnej.

Do infekcji tego typu należą czyraki, liszajec, zapalenie mieszków włosowych, ropnie, zapalenie gruczołów potowych i zapalenie gruczołu mlekowego. Rzadziej obserwuje się zapalenia tkanki podskórnej lub zapalenie powięzi.

Szczególnie niebezpieczne i zagrażające życiu może być martwicze zapalenie powięzi, które w większości wypadków wymaga pilnej interwencji chirurgicznej.

Gronkowiec złocisty wywołuje również bakteryjne zapalenie spojówek, nawracające infekcje dróg oddechowych, zapalenie zatok, ucha środkowego, może powodować ropnie okołomigdałkowe, które wymagać mogą zabiegu chirurgicznego.

Jak można zarazić się gronkowcem? Wystarczy drobne zranienie skóry lub zjedzenie zakażonego pokarmu. Oprócz zakażeń miejscowych Staphylococcus aureus wywołuje zakażenia inwazyjne, do których należą niezwykle niebezpieczna posocznica oraz zapalenie wsierdzia.

Zakażenia, najczęściej w następstwie urazu lub zabiegu chirurgicznego, mogą obejmować płuca, narząd ruchu, nerki lub ośrodkowy układ nerwowy. Gronkowiec złocisty jest jednym z kluczowych czynników etiologicznych ostrego pierwotnego zapalenia kości i stawów.

Objawami, które wywołują enterotoksyny gronkowca złocistego, są m.in. gronkowcowy wstrząs toksyczny, który charakteryzuje się wysoką gorączką, rozlanymi zmianami skórnymi, bólami mięśni, wymiotami i biegunką oraz zatrucia pokarmowe.

Jeżeli pacjent ma nawracające bóle głowy w okolicy zatok, częste infekcje migdałków i gardła, na jego skórze pojawiają się trudno gojące się rany lub inne, niepokojące zmiany, powinien rozważyć diagnostykę w kierunku zakażenia Staphylococcus aureus, by w przypadku wyniku dodatniego jak najpilniej wdrożyć odpowiednie leczenie.

Czy gronkowiec jest wyleczalny? Przyczyny i leczenie

Jak można zarazić się gronkowcem złocistym? Przyczyną zakażenia mogą być nie tylko uszkodzenia skóry czy zjedzenie zakażonego pokarmu, styczność z zakażoną osobą – gronkowiec przenosić się może drogą kropelkową.

Bakterię mogą być przenoszone przez naczynia, sztućce, ręczniki itd. Do zakażenia może dojść w warunkach szpitalnych, w oddziałach chirurgicznych, intensywnej terapii i innych.

Źródłem zakażenia mogą być wenflony, cewniki i sprzęt medyczny, którego zastosowanie wymagało przerwania ciągłości tkanek.

Leczenie gronkowca złocistego bywa trudne i polega na stosowaniu odpowiedniego antybiotyku. To czy gronkowiec jest wyleczalny w krótkim czasie, zależy także od tego, czy dany szczep jest metycylinooporny.

Jeśli podejrzewasz u siebie zakażenie gronkowcem, wykonaj niezbędne badania lub skonsultuj objawy ze specjalistą na stronie Diagnostyki.

Im szybciej wykryjesz przyczynę choroby, tym większa szansa na jej skuteczne wyleczenie.

Bibliografia:

Gronkowiec złocisty: jak dochodzi do zakażenia i jak przebiega leczenie?

Bakterie gronkowca złocistego są niezwykle powszechne i bardzo często atakują osoby o obniżonej odporności. Dotyczy to także dzieci, zwłaszcza tych do 5 roku życia, gdyż ich układ odpornościowy nie jest jeszcze do końca wykształcony. Gronkowcem zarazić można się bardzo szybko, w wielu miejscach.

Wystarczy mieć kontakt z zakażonym przedmiotem lub nieodkażoną powierzchnią, aby stać się nosicielem gronkowca. To jednak nie jest większy problem, gdyż bycie nosicielem bakterii nie niesie za sobą większych konsekwencji. Dopiero osłabienie organizmu może aktywować poszczególne schorzenia.

Gronkowiec złocisty może wywołać kilka różnych chorób zakaźnych, dlatego też jego objawy mogą być mocno zróżnicowane:

• liszaje wokół ust lub nosa,
• pęcherze wypełnione płynem, które z czasem pękają i wysychają,
• czyraki,
• świąd skóry,
• łuszczenie skóry,
• choroby błon śluzowych: angina, zapalenie gardła, zapalenie zatok, zapalenie migdałków, zapalenie oskrzeli,
• zapalenie mieszków włosowych,
• dolegliwości układu pokarmowego: wymioty, biegunka, bóle brzucha,
• stany zapalne narządów: płuc, ucha środkowego,
• gronkowcowy zespół oparzeniowy.

Zobacz też: Liszajec zakaźny u dzieci: przyczyny, objawy, leczenie

W przypadku dzieci zakażenie gronkowcem złocistym zachodzi najczęściej za pośrednictwem błony śluzowej jamy nosowo-gardłowej. Ta droga stanowi aż 60 procent wszystkich zachorowań.

A zarazić się nie jest trudno – wystarczy rozdrapanie niewielkiej rany na skórze, kontakt z zakażonym dzieckiem lub należącym do niego przedmiotem, albo przebywanie w miejscu potencjalnego zagrożenia (basen, szpital). 

Skóra jest zdecydowanie rzadszym miejscem występowania u dzieci zakażeń gronkowcem. Objawy pojawiające się podczas infekcji to ogólne osłabienie dziecka, apatia, a przy tym szereg zmian skórnych charakterystycznych dla zakażenia bakteryjnego.

Bez względu na to czy infekcja pojawiła się w błonie śluzowej gardła, nosa czy na skórze, konieczna jest wizyta u lekarza. Nieleczony gronkowiec może bowiem rozwinąć się w posocznicę (sepsę).

Jest to stan bardzo niebezpieczny, zwłaszcza dla najmłodszych, których może doprowadzić nawet do śmierci. 

Gronkowiec złocisty szczep MSSA (meticillin sensitive Staphylococcus aureus) wyróżnia się tym, że jest jednym z bardziej podatnych na leczenie zakażeń bakteryjnych. Dobrze odpowiada on na leczenie metycyliną.

Jest przeciwieństwem do szczepu MRSA (meticillin resistant Staphylococcus aureus), który nie reaguje na leczenie tym antybiotykiem, przez co gama preparatów skutecznych w walce z zakażeniem ulega poważnemu zmniejszeniu.

W przypadku MRSA najczęściej pacjentowi podaje się wankomycynę.

Zobacz też: Zanokcica paznokcia – bakteryjna choroba wału paznokciowego

Gronkowiec złocisty może wywoływać groźne infekcje. Dlatego tak ważne jest, aby podejmować działania profilaktyczne mające na celu przede wszystkim wzmocnienie odporności, ale także działania w kierunku nabycia właściwych nawyków higienicznych. Zakażeniu gronkowcem sprzyja bowiem brak higieny, który u dzieci zdarza się dość często.

W przypadku gdy gronkowiec wywoła infekcję u dziecka konieczna jest konsultacja z lekarzem. Ten może zlecić wykonanie wymazu, który potwierdzi obecność bakterii. Wówczas najpewniej zalecone zostanie leczenie antybiotykami.

Zobacz wideo Gorączka u dziecka – jak reagować?

Gronkowiec złocisty – objawy. Jak można zarazić się gronkowcem?

Gronkowiec złocisty (łac. Staphylococcus aureus) to Gram-dodatnia chorobotwórcza bakteria i jeden z najgroźniejszych dla człowieka patogenów. Jest niezwykle wytrzymała na wysoką temperaturę i wiele antybiotyków.

Obecnie największe zagrożenie stanowią tzw.

patogeny alarmowe, do których zaliczamy MRSA (methicillin resistant Staphylococcus aureus) o niskim powinowactwie do antybiotyków B-laktamowych (za wyjątkiem ceftaroliny), VISA (vankomycin-intermediate Staphylococcus aureus), które wykazują zmniejszoną wrażliwość na wankomycynę, antybiotyk który do tej pory był najczęściej stosowany w zakażeniach gronkowcem oraz szczepy VRSA (vancomycin-resistant Staphylococcus aureus) już całkowicie oporne na jej działanie.

Cechą utrudniającą leczenie zakażeń gronkowcowych jest jego zdolność do tworzenia biofilmu – czyli swego rodzaju warstwy ochronnej, która uniemożliwia przenikanie środków przeciwdrobnoustrojowych. 

Gronkowiec złocisty powszechnie kolonizuje skórę oraz błony śluzowe jamy nosowo-gardłowej, okolic odbytu i kobiecych dróg rodnych nie dając przy tym żadnych objawów. Taka kolonizacja może występować stale lub okresowo.

Jednak w niektórych, sprzyjających sytuacjach – szczególnie u pacjentów z chorobami nowotworowymi, z obniżoną odpornością, po zabiegach chirurgicznych, z cewnikami naczyniowymi, czy stosujących długotrwałą antybiotykoterapię, z owego bezobjawowego nosicielstwa może rozwinąć się zakażenie.

ZOBACZ TEŻ: Pneumokoki – groźne dla zdrowia bakterie. Leczenie i profilaktyka

Jak możemy zarazić się gronkowcem?

Do zakażenia dochodzi najczęściej w warunkach szpitalnych (HCAI, zakażenie związane z opieką medyczną). Gronkowiec przenosi się głównie drogą kontaktową – poprzez ręce personelu.

Dlatego tak ważne jest, aby wszyscy pracownicy, którzy mają bezpośredni kontakt z pacjentem przestrzegali zasad dezynfekcji rąk, nawet w sytuacjach wymagających pośpiechu. Znacznie rzadziej do zakażenia dochodzi drogą kropelkową.

Zakażenia gronkowcem złocistym mogą mieć charakter pojedynczych infekcji, ale również stwarzają zagrożenie epidemiczne na oddziałach szpitalnych, co jest szczególnie niebezpieczne.

Na rozwój zakażenia gronkowcem najbardziej narażeni są pacjenci po zabiegach chirurgicznych, z ranami otwartymi, ranami oparzeniowymi, z cewnikami, protezami, pacjenci onkologiczni oraz Ci, u których stosuje się długotrwałą antybiotykoterapię, a także pacjenci osłabieni i niedożywieni. 

ZOBACZ TEŻ: Meningokoki – jak uchronić swoje dziecko przed groźną infekcją?

Objawy zakażenia gronkowcem

Gronkowiec złocisty może powodować zakażenia zarówno miejscowe jak i ogólnoustrojowe.

Zakażenia skóry i tkanek podskórnych objawiają się pod postacią ropni, czyraków, jęczmienia, liszajca, zastrzałów, zapalenia mieszków włosowych, zapalenia spojówek, zapalenie sutka u karmiących mam, róży. Z kolei do zakażeń ogólnoustrojowych powodowanych przez gronkowca należy m. in.

zapalenie tchawicy, zapalenia płuc, zapalenie zatok i ucha środkowego, zapalenie żył, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, czy cechujące się dużą śmiertelnością zapalenie wsierdzia i sepsa – a to tylko niektóre z nich.

Zakażenie gronkowce rozpoznaje się na podstawie objawów klicznych oraz badania mikrobiologicznego. W przypadku podejrzenia zakażenia gronkowcem powinniśmy niezwłocznie wybrać się do lekarza.

ZOBACZ TEŻ: Kiła (syfilis) objawy i leczenie. Jak zarazić się kiłą?

Wstrząs toksyczny wywoływany gronkowcową toksyną wstrząsu toksycznego

Gronkowiec złocisty wytwarza wiele toksyn – jedną z nich jest gronkowcowa toksyna wstrząsu toksycznego (najczęściej TSST-1), która wywołuje ciężki, zagrażający życiu wstrząs toksyczny.

Początkowo wiązano go jedynie z kobietami stosującymi tampony dopochwowe podczas miesiączek. Obecnie wiadomo, że może on występować w każdej grupie wiekowej, także u mężczyzn.

Objawami wstrząsu są wysoka gorączka, spadek ciśnienia tętniczego, wysypka, bóle mięśniowe, biegunka, wymioty oraz złuszczanie skóry w okresie zdrowienia.

ZOBACZ TEŻ: Helicobacter pylori – jak pozbyć się uciążliwej bakterii?

Jak leczy się zakażenia gronkowcem?

Do leczenia zakażeń gronkowcem złocistym stosuje się odpowiednią antybiotykoterapię.

Najczęściej pacjentom podaje się wankomycynę (choć pojawiają się już szczepy oporne – VRSA, VISA), linezolid, tigecyklinę, daptomycynę lub mupirocynę (do leczenia zakażeń miejscowych – Mupirox, Bactroban, SoltopinTaconal). Ostateczna decyzja o wyborze antybiotyku jest uzależniona od wyniku badania mikrobiologicznego.

Pamiętaj, że dostępność wielu preparatów w aptekach w Twojej okolicy możesz sprawdzić na portalu KtoMaLek.pl.

ZOBACZ TEŻ: Borelioza – jak wykryć i jak leczyć?

Wszystkie treści zamieszczone w Serwisie, w tym artykuły dotyczące tematyki medycznej, mają wyłącznie charakter informacyjny. Dokładamy starań, aby zawarte informacje były rzetelne, prawdziwe i kompletne, jednakże nie ponosimy odpowiedzialności za rezultaty działań podjętych w oparciu o nie, w szczególności informacje te w żadnym wypadku nie mogą zastąpić wizyty u lekarza.

Jak objawia się zakażenie gronkowcem? Metody leczenia

Gronkowce to grupa bakterii, w obrębie której zidentyfikowano ponad 30 gatunków, w tym kilkanaście chorobotwórczych dla człowieka. Dzieli się je na koagulazododatnie i koagulazoujemne, ze względu na zdolność do wytwarzania enzymu koagulazy.

Za najpowszechniejsze zakażenia gronkowcowe odpowiedzialny jest Staphylococcus aureus, czyli gronkowiec złocisty. W grupie podwyższonego ryzyka znajdują się pacjenci z upośledzoną odpornością oraz poddani hospitalizacji, gdyż do dużej części zachorowań dochodzi w warunkach szpitalnych.

Drogą rozprzestrzeniania się gronkowca jest przede wszystkim kontakt z zakażoną skórą lub zanieczyszczoną powierzchnią, rzadziej droga kropelkowa.

ZOBACZ TEŻ: Salmonella – jak można się zarazić? Objawy i leczenie salmonellozy

Zakażenia gronkowcem

Z grupy bakterii koagulazododatnich, najczęstszym patogenem wywołującym chorobę jest Staphylococcus aureus. Powodować może zarówno zakażenia miejscowe, jak i uogólnione.

 Infekcje skóry przyjmują postać ropnych zmian w postaci liszajców, czyraków, ropni, zapalenia mieszków włosowych i potowych.

Wyjątkowo niebezpieczne jest zakażenie tkanki podskórnej, nazywane martwiczym zapaleniem powięzi, gdyż prowadzić może nawet do śmierci. Dodatkowo, rozwinąć może się gronkowcowe zapalenie spojówek oraz choroby dróg oddechowych.

Staphylococcus aureus posiada zdolność do wytwarzania różnych toksyn, mogących powodować wstrząs toksyczny. Objawia się on wysoką temperaturą ciała, niewydolnością narządową oraz obszernymi zmianami na skórze.

U noworodków odpowiedzialne są za chorobę Rittera i Lyella, w przebiegu której pojawia się gorączka, a także pękające pęcherze, prowadzące do uszkodzeń skóry wskutek odwarstwiania się naskórka. Tzw.

enterotoksyny, znajdowane w skażonej żywności, powodują również zatrucia pokarmowe.

Infekcje uogólnione, to przede wszystkim posocznica i zapalenie wsierdzia, będące poważnym zagrożeniem zdrowia i życia. Zakażenie może rozprzestrzeniać się wraz z krwią do poszczególnych narządów.

Odnotowuje się także zakażenia kości i stawów. Gronkowce koagulazoujemne są czynnikiem wywołującym przede wszystkim zakażenia układu moczowego, zwłaszcza u pacjentów cewnikowanych, a także zapalenie wsierdzia.

Zwiększone ryzyko dotyczy osób ze sztucznymi zastawkami lub rozrusznikiem serca.

ZOBACZ TEŻ: Objawy koronawirusa – jak rozpoznać chorobę?

Diagnostyka zakażenia gronkowcem

Objawy charakterystyczne dla zakażenia gronkowcem wskazują na konieczność szybkiego kontaktu z lekarzem POZ, który przeprowadzi badanie diagnostyczne i zleci posiew, w celu identyfikacji patogenu odpowiedzialnego za infekcję.

Wizytę zarezerwować możesz za pomocą portalu LekarzeBezKolejki.pl, bez konieczności wychodzenia z domu. Wczesna interwencja jest bardzo ważna, gdyż zakażenie może rozprzestrzeniać się na inne osoby, z którymi pacjent miał kontakt.

Jeśli mamy do czynienia z zatruciem pokarmowym, istotne jest aby zidentyfikować skażoną żywność.

ZOBACZ TEŻ: Helicobacter pylori – objawy i leczenie. Test na Helicobacter pylori

Leczenie zakażenia gronkowcem

Jak w każdym zakażeniu bakteryjnym, podstawą leczenia infekcji jest zastosowanie odpowiedniego antybiotyku. Zakażenia tkanki skórnej i podskórnej wymagać mogą interwencji chirurgicznej i wykonania drenażu. Jeśli bakteria namnożyła się na wszczepionych elementach, np. implantach, najczęściej konieczne jest ich usunięcie.

Aby nie dopuścić to rozprzestrzenienia się patogenu na większą grupę pacjentów, podstawą jest zachowanie zasad odpowiedniej higieny i unikanie niepotrzebnego kontaktu chorego z osobami niezakażonymi.

ZOBACZ TEŻ: Cytomegalia – jak się objawia? Jak leczyć cytomegalię?

Utrudnienia w leczeniu zakażenia gronkowcem

Ogromną trudnością w leczeniu zakażeń gronkowcem jest narastająca oporność bakterii na stosowane antybiotyki.

Wiąże się to ze zmniejszoną skutecznością farmakoterapii i większym ryzykiem powikłań choroby.

W szpitalach coraz częściej identyfikuje się szczepy gronkowca złocistego opornego na metycylinę (MRSA), który nie reaguje na wiele leków. W ostatnich latach wzrasta także liczba zakażeń pozaszpitalnych tym szczepem.

ZOBACZ TEŻ: Czym są meningokoki i jak się przed nimi chronić?

Wszystkie treści zamieszczone w Serwisie, w tym artykuły dotyczące tematyki medycznej, mają wyłącznie charakter informacyjny. Dokładamy starań, aby zawarte informacje były rzetelne, prawdziwe i kompletne, jednakże nie ponosimy odpowiedzialności za rezultaty działań podjętych w oparciu o nie, w szczególności informacje te w żadnym wypadku nie mogą zastąpić wizyty u lekarza.