Pęknięcie torbieli jajnika – jakie są objawy i kiedy potrzebna jest operacja?

fot. Shutterstock

Torbiele jajników to częste schorzenie pojawiające się u kobiet w każdym wieku. Czynnikami zwiększającymi ryzyko ich powstawania jest: zespół policystycznych jajników, endometrioza lub genetyka. Większość torbieli jajników, nie powodują objawów. Jeśli jednak występują – są to głównie uciski, wzdęcia, obrzęk lub ból w dolnej części brzucha. Jak zidentyfikować wczesne objawy?

Charakterystyczny tępy, ostry ból w podbrzuszu może świadczyć o występowaniu patologicznych torbieli. Jeśli powodują skręcenie jajnika, wraz z bólem mogą występować nudności i wymioty.

Mniej powszechne objawy to: ból miednicy, tępy ból w dolnej części pleców i udach, ból podczas stosunku, silny ból podczas miesiączki, krwawienie z pochwy, tkliwość piersi, potrzeba częstego oddawania moczu, tycie bez powodu, potrzeba częstego oddawania moczu.
Ramka: Co to są torbiele jajników?

Torbiel to worek wypełniony płynem. Może tworzyć się w wielu miejscach w ciele. Torbiele jajników tworzą się w jajnikach lub na nich.

1. Problemy z oddawaniem moczu

Jednymi z objawów, które mogą wskazywać na torbiele na jajnikach, są pojawiające się problemy z oddawaniem moczu.

Kobiety skarżą się na nieustanne parcie na pęcherz czy pieczenie okolic intymnych podczas korzystania z toalety.Może to oznaczać infekcję lub osłabienie mięśni dna macicy.

Symptomy tego rodzaju powinny zaniepokoić, gdy nie miną po upływie 10 dni. Wtedy konieczna będzie wizyta u specjalisty.

2. Bóle miednicy

Bóle okolic miednicy znane są każdej kobiecie. Pojawiają się one przecież podczas każdej miesiączki. Jeżeli jednak bóle tego rodzaju odczuwalne są również poza okresem – pomocy należy szukać u ginekologa lub endokrynologa.W niektórych przypadkach ostry ból może być spowodowany pęknięciem torbieli. Jej zawartość może wylać się do jamy otrzewnej, powodując stan zapalny.

3. Ból podczas stosunku

Powiększające się torbiele i stany zapalne, które się w nich tworzą, w niektórych przypadkach skutkują dyspareunią, czyli odczuwaniem bólu podczas stosunku seksualnego.

Jest to spowodowane naciskiem na jajniki, jajowody i macicę.Warto zbadać przyczynę bólu u ginekologa.

W wielu przypadkach wynika z rozrastających się torbieli na jajnikach lub stanów zapalnych rozwijających się w okolicy miednicy mniejszej.

5. Wymioty i nudności, wzdęcia

Torbiel na jajniku powoduje także wzdęcia, co skutkuje powiększającym się obwodem brzucha. Występujące problemy żołądkowe wynikają również z narastającego nacisku cysty, często nawet na okolice odbytu.

6. Plamienia

Kolejnym symptomem mogą być plamienia między miesiączkowe. Jest to najczęściej skutek zaburzeń hormonalnych, które mają miejsce w organizmie chorej kobiety. Nie warto jednak panikować, jeżeli krwawienia pojawią się jednorazowo.

7. Wahania wagi

Nagły spadek masy ciała bez konkretnej przyczyny lub tycie należy szybko skonsultować z lekarzem. Problemem może być także całkowity brak apetytu lub nieustanne odczuwanie głodu.

8. Bóle brzucha

Opuchnięty, bolesny brzuch jest jednym z najczęściej ignorowanych przez kobiety objawem. Głównie dlatego, że bolesny brzuch kojarzony jest z problemami żołądkowymi lub zbliżającą się miesiączką. W tym wypadku napięty brzuch z nasilającym się bólem może być jednak symptomem torbieli na jajnikach.

9. Chroniczne zmęczenie

Zmęczenie najczęściej kojarzone jest ze stresującym trybem życia, brakiem wystarczającej ilości snu lub wyczerpującą pracą. Jest to także jeden z objawów torbieli na jajnikach. Osłabienie organizmu wynika bowiem z zaburzeń hormonalnych.

Zapobieganie torbielom jajników

Torbielom jajników nie można zapobiec. W wykryciu pomóc mogą rutynowe badania ginekologiczne. Łagodne torbiele jajników nie są rakowe. Jednak objawy raka jajnika mogą naśladować objawy torbieli jajnika. Dlatego tak ważne jest, aby odwiedzenie lekarza i uzyskać prawidłową diagnozę.

Leczenie torbieli jajnika

Lekarz może zalecić leczenie w celu zmniejszenia lub usunięcia torbieli, jeśli nie ustępują one sama lub rosną.

 Jeśli masz nawracające torbiele jajników, lekarz może przepisać doustne środki antykoncepcyjne, aby zatrzymać owulację i zapobiec rozwojowi nowych torbieli.

Doustne środki antykoncepcyjne mogą również zmniejszyć ryzyko raka jajnika. Należy pamiętać, że ryzyko to jest wyższe u kobiet po menopauzie.

Jeśli torbiel jest niewielka i wynik badania obrazowego wyklucza raka, lekarz może wykonać laparoskopię w celu chirurgicznego usunięcia torbieli. Procedura polega na tym, że lekarz wykona małe nacięcie w pobliżu pępka, a następnie usuwanie torbieli z podbrzusza.

Jeśli masz dużą torbiel, lekarz może usunąć go chirurgicznie przez duże nacięcie w jamie brzusznej. Przeprowadzą natychmiastową biopsję , a jeśli stwierdzą, że torbiel jest rakowa, mogą wykonać histerektomię w celu usunięcia jajników i macicy.

​Torbiel na jajniku – objawy, leczenie, torbiel jajnika a rak

Torbiel jajnika (cysta na jajniku) jest chorobą polegającą na występowaniu patologicznej zmiany otoczonej cienką ścianą w obrębie jajnika. Nie każda torbiel na jajniku jest zagrożeniem dla zdrowia – torbiele mogą mieć charakter łagodnej zmiany (łagodne guzy jajnika) lub zmiany złośliwej (rak jajnika). Jakie są objawy torbieli na jajniku? Jak leczyć tę dolegliwość?

Co to jest torbiel?

Torbiel (inaczej: cysta, łac. cystis) to patologicznie wytworzona w organizmie przestrzeń otoczona przez cienką ścianę. Najczęściej torbiele składają się z komory (lub kilku komór) wypełnionych galaretowatą treścią, krwią lub płynem. Ze względu na budowę torbiele można podzielić na:

• torbiele rzekome (nie są to zmiany nowotworowe, nie posiadają wyściółki nabłonkowej)
• torbiele prawdziwe (otoczone ścianką – nabłonkiem)
• torbiele krwotoczne (w przypadku tego typu torbieli zamiast płynu torbiel wypełnia krew lub mieszanina krwi i płynu).

Ze względu na przyczynę powstawania torbiele można podzielić na:

• torbiele surowicze (tzw. proste)
• torbiele endometrialne (mogą powstawać w przebiegu endometriozy, tzw. torbiele czekoladowe)
• torbiele dermatoidalne (tzw. torbiele skórzaste).

Czy torbiele na jajniku są groźne?

Torbiel jajnika może być zarówno łagodną zmianą, jak i stanowić złośliwą odmianę guza jajnika. W diagnostyce i rozpoznaniu rodzaju zmiany wykonywane są badania:

• ultrasonografia
• biopsja
• laparoskopia
• badanie ginekologiczne

• W przypadku badania guza jajnika wykonuje się również oznaczenie antygenu Ca 125, uzupełnieniem badań jest wywiad lekarski w kierunku występowania nowotworów w rodzinie (szczególnie: nowotwór jajników, rak gruczołu piersiowego).
• Czytaj więcej: Diagnostyka raka jajnika – jakie badania wykonać?
• W diagnostyce i rozpoznaniu rodzaju torbieli wykonywane są badania: ultrasonografia, badanie ginekologiczne, biopsja, laparoskopia / 123RF

Torbiel na jajniku – przyczyny

Jaka jest przyczyna powstawania torbieli jajnika? Nie ma jednej, konkretnej przyczyny powstawania torbieli – przyczyna zależy od rodzaju patologicznej zmiany.

Przykładowo: torbiele endometroidalne (czekoladowe) mogą powstawać w przebiegu endometriozy. Przyczyną powstania torbieli może być m.in. zespół policystycznych jajników (PCOS) lub uwarunkowania genetyczne.

Niektórzy ginekolodzy skłaniają się ku teorii zaburzeń hormonalnych lub przewlekłych stanów zapalnych dróg rodnych – jako czynników ryzyka rozwoju torbieli.

Czytaj też: Rak jajnika – czynniki ryzyka genetycznego

Torbiel jajnika – objawy

Czy torbiel na jajniku boli? Najczęściej torbiele na jajniku nie dają wczesnych objawów – dotyczy to zarówno torbieli łagodnych, jak i złośliwych. Zmiany tego typu często wykrywane są w czasie rutynowych kontroli. Jeśli występuje duża torbiel na jajniku lub zmiana zlokalizowana jest międzyblaszkowo, mogą wystąpić objawy:

• ból pleców (ból okolicy krzyżowej)
• ból w podbrzuszu
• zaburzenia cyklu miesiączkowego
• krwawienia śródcykliczne
• uczucie ucisku na pęcherz moczowy.

Torbiel na jajniku a rak jajnika

Torbiele o charakterze złośliwym zazwyczaj wykrywane są już w zaawansowanych stadiach – objawy raka jajnika można pomylić z dolegliwościami gastrycznymi (utrata masy ciała, wzdęcia, bóle w podbrzuszu, zaparcia, uczucie pełności w brzuchu).

Dodatkowo w przebiegu raka jajnika (choroby nazywanej cichym zabójcą, gdyż w początkowym stadium nie daje objawów) mogą wystąpić takie symptomy, jak osłabienie i utrata apetytu. Jeśli występują niepokojące objawy wskazujące na guza jajnika, pierwszym badaniem diagnostycznym jest ultrasonografia jajników i narządów podbrzusza.

Po wykryciu zmiany w jajniku należy wykonać test ROMA, który obejmuje trzy podstawowe składowe:

• statystyczne oszacowanie ryzyka zachorowania na złośliwy guz jajnika
• dwa testy markerów nowotworowych: Ca 125 i HE4.

Wynik algorytmu podawany jest w procentach: określają one prawdopodobieństwo rozwinięcia stanu nowotworowego.

Torbiel jajnika – objawy pęknięcia

Jakie są objawy pęknięcia torbieli na jajniku? Pęknięcie torbieli może objawiać się silnym i nagłym bólem podbrzusza. Dodatkowo może wystąpić krwawienie, nudności oraz wymioty. W przypadku podejrzenia pęknięcia torbieli niezbędna jest szybka diagnostyka i jak najszybsze zgłoszenie się do lekarza.

Torbiel jajnika – leczenie

Leczenie torbieli i guzów jajnika zależy od wielkości i rodzaju zmiany oraz wieku pacjentki. Torbiel u kobiety przed menopauzą może wynikać z czynności hormonalnej. Małe torbiele na jajniku zazwyczaj wymagają wykonywania regularnych badań, większe zmiany klasyfikowane są do leczenia hormonalnego lub operacyjnego.

W przypadku torbieli o rozmiarze do 6 cm w takim przypadki zazwyczaj wykonuje się badania: ginekologiczne i ultrasonograficzne w odstępie kilku cykli, aby stwierdzić, czy torbiel rośnie. Jeśli guz nabiera rozmiarów i jest większy niż 6 cm, to wymaga leczenia operacyjnego.

Torbiele dużych rozmiarów mogą być przyczyną niepłodności.

Najczęściej torbiele na jajniku nie dają wczesnych objawów – dotyczy to zarówno torbieli łagodnych, jak i złośliwych. Zmiany tego typu często wykrywane są w czasie rutynowych kontroli / 123RF

Operacyjne leczenie torbieli

Operacja laparoskopowa wykonywana jest na guzach mniejszych niż 10 cm, bez cech złośliwości; metoda tradycyjna stosowana jest w przypadku istnienia ryzyka zmian nowotworowych.

Torbiel skórzasta jajnika (torbiel dermoidalna)

Torbiele skórzaste to łagodne nowotwory – zazwyczaj nie przechodzą w formę złośliwą, zaliczane są do łagodnych zmian. Torbiel dermoidalna może być wypełniona komórkami tłuszczowymi, a nawet gruczołami łojowymi.

Torbiel czekoladowa jajnika (torbiel endometrialna)

Endometrialne formy torbieli powstają w przebiegu endometriozy – choroby narządów płciowych kobiety, która polega na obecności endometrium poza jamą macicy. Objawy endometriozy to m.in. bolesne miesiączkowanie, ból podczas stosunku, zaburzenia miesiączki, ból brzucha, ból w miednicy.

Czytaj więcej: Co to jest endometrioza?

Torbiel krwotoczna jajnika

Torbiele krwotoczne powstają w czasie cyklu miesiączkowego.

W prawidłowym przebiegu cyklu dochodzi do wykształcenia się pęcherzyka, który będzie pęcherzykiem dominującym i przekształci się w pęcherzyk Graafa. W połowie owulacji następuje pęknięcie dojrzałego pęcherzyka Graafa.

Torbiel krwotoczna, zazwyczaj niegroźna cysta na jajniku, może powstać na etapie tworzenia się pęcherzyka Graafa – często jest też samoistnie wchłaniania.

1. Pytania do eksperta:
2. Czy torbiel jajnika może wpływać na regularność miesiączek?
3. Czy torbiele występują zwykle tylko u kobiet w okresie przekwitania?
4. Torbiel jajnika prawego – co robić?
5. Ból w prawym boku – czy to może być torbiel?
6. Czy jest szansa na uratowanie jajnika?
7. Torbiel o wielkości 10cm – konieczna operacja?

Usunięcie torbieli jajnika laparoskopowo

Ma je wiele kobiet w różnym wieku. Są jednymi z najczęstszych zmian stwierdzanych w obrębie jajników. Torbiele należy obserwować i leczyć, bo niosą z sobą zagrożenie chorobą nowotworową. A gdy to konieczne – usunąć. Jak usunąć torbiel jajnika metoda tradycyjną? Czy operacja laparoskopowa jajnika jest bezpieczniejsza?

To otorbiony zbiornik wypełniony: płynem surowiczym, krwią, śluzem, ropą. Umiejscawia się wewnątrz jajnika, w jego ścianie lub na zewnątrz, przyczepiony cienką szypułą.

Torbiele – nazywane także cystami – mogą być pojedyncze i mnogie, o średnicy kilku, ale i kilkunastu centymetrów, o charakterze łagodnym lub złośliwym. Tworzą się na jednym lub obu jajnikach z rozmaitych przyczyn, czasem nie do końca wyjaśnionych.

Są jednymi z najczęstszych zmian chorobowych stwierdzanych w obrębie jajników. Torbiele ma wiele kobiet w różnym wieku.

Najczęściej występują:

• torbiele proste, tzw. czynnościowe, nazywane też surowiczymi, bo zawierają przejrzysty płyn surowiczy. Są ściśle związane z funkcjonowaniem jajnika i zmianami, które w nim zachodzą podczas cyklu miesiączkowego. Jedna z odmian – torbiel pęcherzykowa powstaje, kiedy w trakcie owulacji nie pęknie pęcherzyk Graafa, tylko nadal rośnie. A torbiel ciałka żółtego, gdy pęcherzyk Graafa pęknie, ale tworzące się tzw. ciałko żółte – gdy nie dojdzie do zapłodnienia – nie zanika. Torbiele czynnościowe najczęściej spotyka się u młodych kobiet;
• torbiele endometrialne. Są powiązane z obecnością endometriozy. Zawierają brązową treść o gęstej, kremowej konsystencji (zwykle to stara zhemolizowana krew), dlatego często są nazywane czekoladowymi lub smołowymi;
• torbiele skórzaste, tzw. dermoidalne. Także są wypełnione gęstą, nawet litą treścią, ale w jej składzie mogą się pojawiać tak zaskakujące składniki jak tkanka tłuszczowa czy kostna, włosy, zęby. Powodem jest obecność komórek odpowiedzialnych za wykształcenie w okresie zarodkowym różnych części ciała człowieka. Przyczyna powstawania tych torbieli nie jest do końca zbadana.

Poza łagodnymi torbielami jajników istnieją też torbiele złośliwe, będące formą raka jajnika.

Usunięcie torbieli jajnika laparoskopowo – znajdź klinikę Porównaj oferty, sprawdź ceny i przeczytaj opinie o 24 placówkach wykonujących usunięcie torbieli jajnika laparoskopowo:

• Warszawa
• Kraków
• Łódź
• Wrocław
• Poznań
• Gdańsk
• Bydgoszcz
• Częstochowa
• Lubin
• Zielona Góra

Pokaż placówki najbliżej mnie

Objawy torbieli jajnika

Wiele torbieli nie daje o sobie znać. Kobieta dowiaduje się o ich istnieniu przypadkiem, podczas badania ginekologicznego. Tym bardziej należy pamiętać o regularnych wizytach kontrolnych.

Czasem jednak pojawiają się dolegliwości – nie zawsze oczywiste – które można powiązać z obecnością torbieli, szczególnie tych większych.

Objawy są bardzo indywidualne i o różnym natężeniu, ale na pewno powinny zaniepokoić:

• zaburzenia cyklu miesiączkowego, nieregularne i bolesne krwawienia, plamienia,
• bóle w podbrzuszu i okolicy krzyżowej, ból jajnika, na którym znajduje się torbiel,
• uczucie ucisku na pęcherz moczowy,
• wzdęcia, zaparcia, wrażenie pełnego brzucha,
• bóle głowy, mdłości, omdlenia,
• powiększenie obwodu brzucha, chudnięcie,
• problemy z zajściem w ciążę.

Torbiel na jajnikach – leczenie

Obecność torbieli jajnika dość łatwo stwierdzić. Wystarczy zwykłe badanie ginekologiczne oraz USG – przez powłoki brzuszne i dopochwowe. Ginekolog na ich podstawie ustali lokalizację torbieli, jej wielkość i rodzaj zawartości. A ponieważ USG jest szeroko dostępne i można je powtarzać bez szkody dla zdrowia, daje to możliwość, by precyzyjnie monitorować wykryte zmiany i tempo ich wzrostu. 

Czasem jednak wymagana jest bardziej szczegółowa diagnostyka, gdy trudno określić charakter torbieli – także pod kątem onkologicznym. Wtedy lekarz może m.in. skorzystać z tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego.

Wiele powie mu także oznaczenie poziomu Ca125. To badanie z krwi sprawdzające stężenie białka będącego markerem nowotworowym; jego poziom rośnie w przypadku raka jajnika. W razie potrzeby wykonuje się też biopsję torbieli do badania histopatologicznego.

To badanie potwierdzi lub wykluczy złośliwy charakter zmiany.

 Pamiętaj: Poza chorobą nowotworową obecność torbieli może sygnalizować również inne poważne schorzenia, jak endometrioza czy zespół policystycznych jajników.

Taka szczegółowa diagnostyka staje się punktem wyjścia do dalszego postępowania. Co ważne, torbieli prostych (czynnościowych) w wielu przypadkach wcale nie trzeba leczyć. Często naturalnie w czasie dwóch-trzech kolejnych cykli miesiączkowych same zanikają, wchłaniając się lub pękając. Wymagają tylko obserwacji.

Gdy jednak torbiel nie zanika, powiększa się, ma inny niż czynnościowy charakter, a nie ma podejrzenia procesu nowotworowego, należy podjąć leczenie farmakologiczne. Pod wpływem kuracji opartej na hormonach torbiel może się zmniejszyć lub zaniknąć. Nie ma jednak pewności, że nie pojawi się znowu.

Czasem w przypadkach małych zmian możliwe jest także ich nakłucie i drenaż, jednak i to nie wykluczy odnowienia się torbieli.Kiedy działanie zachowawcze zawodzi, wskazane jest leczenie operacyjne. Usunięcie torbieli jajnika jest szczególnie zalecane, gdy:

• zmiana może pęknąć, powodując wewnętrzne krwawienie i infekcję w jamie brzusznej,
• torbiel jest na tyle duża, że uciska inne narządy,
• może wystąpić skręt szypuły torbieli, prowadzący np. do martwicy,
• jest niebezpieczeństwo, że torbiel może doprowadzić do raka jajnika, na co szczególnie są narażone kobiety w okresie menopauzy i po niej.

Bezwzględnie usuwa się zmianę, o której już wiadomo, że jest złośliwa. Najbardziej odpowiedni sposób na usunięcie torbieli jajnika wskazuje lekarz po indywidualnej konsultacji pacjentki. Weźmie pod uwagę wszystkie choroby towarzyszące i przebyte wcześniej zabiegi. I najważniejsze – czy kobieta planuje ciążę.

Torbiele na jajnikach – operacja

Lekarz ma do dyspozycji dwie metody: tradycyjną i laparoskopową. Ta pierwsza – klasyczna, tzw. otwarta – jest wykorzystywana, gdy istnieje duże ryzyko zmian nowotworowych. Ta druga, gdy takich podejrzeń nie ma.

Laparoskopowe usunięcie torbieli jajnika na pewno jest bardziej oszczędne dla pacjentki. Dlatego zaleca się je młodym kobietom, które chciałaby urodzić dziecko.

Możliwość wykonania laparoskopii jest jednak ograniczona wielkością torbieli do około 10 cm.

Laparoskopowe usunięcie torbieli jajnika

To rekomendowana metoda, którą stosuje większość szpitali, zarówno publicznych, jak i prywatnych. Ta technika wykorzystuje laparoskop – instrument chirurgiczny wyposażony w miniaturową kamerę. Dzięki niemu lekarz uzyskuje dostęp do wnętrza jamy brzusznej bez potrzeby rozcinania jej powłok.

Laparoskopowe usunięcie torbieli jajnika jest przeprowadzane na sali operacyjnej w znieczuleniu ogólnym, które wymaga intubacji dróg oddechowych i zwiotczenia mięśni. Zabieg trwa około godziny.

 Operacja torbieli na jajnikach polega na wykonaniu trzech-czterech około centymetrowych nacięć. Jedno powstaje w okolicy pępka – tu wprowadza się kamerę i źródło światła – kolejne natomiast w podbrzuszu.

To właśnie przez nie wsuwa się mikronarzędzia, przy pomocy których wyłuskuje się torbiel z jajnika.

Dzięki kamerze lekarz widzi na monitorze wszystko, co robi. Wcześniej, by ułatwić działanie aparatury, do brzucha jest wtłaczany dwutlenek węgla. Unosi on powłoki brzuszne i poprawia widoczność narządów. Po zabiegu na nacięcia zakłada się szwy lub zamyka się je specjalnym chirurgicznym plastrem. 

Lekarze wyliczają korzyści, jakie daje laparoskopowe usunięcie torbieli jajnika, jeśli zabieg przeszedł planowo i bez komplikacji:

• po operacji pacjentka może odczuwać mały lub średni ból (zwykle wystarczą ogólnodostępne leki przeciwbólowe), mogą wystąpić nudności czy wzdęcia, ale z reguły szybko mijają;
• hospitalizacja jest krótka, pacjentka szybko wstaje z łóżka. W szpitalach prywatnych zwykle jest wypisywana do domu dobę po zabiegu. W placówkach publicznych ten czas nieco się wydłuża;
• rekonwalescencja po usunięciu torbieli jajnika metodą laparoskopową jest zwykle krótka; po około tygodniu, dwóch można wrócić do normalnej aktywności. Należy w tym czasie unikać fizycznego wysiłku i stresu, stosować lekkostrawną dietę;
• nie ma dużej rany (a potem blizny) pooperacyjnej na brzuchu; zostają tylko niewielkie ślady w miejscach po wprowadzeniu mikronarzędzi.

Mimo wielu zalet operacja laparoskopowa jajnika, jak każde działanie chirurgiczne, niesie z sobą także ryzyko powikłań. Zdarzają się rzadko, ale należy wziąć je pod uwagę. To m.in.

uszkodzenie sąsiadujących narządów jamy brzusznej (pęcherz moczowy, moczowód, jelita), krwawienie w trakcie i po zabiegu, infekcje, komplikacje zatorowo-zakrzepowe, dolegliwości bólowe, przepuklina w miejscu nacięcia.

Ponieważ urządzenie emitujące wiązkę energii świetlnej nie ma bezpośredniego kontaktu z wycinaną tkanką, spada ryzyko zakażeń. Jest też mniejsze niebezpieczeństwo krwawienia.

Usunięcie torbieli jajnika metodą tradycyjną

Operacja klasyczna (otwarta) jest dla pacjentki bardziej obciążająca niż zabieg laparoskopowy. Dlatego sięga się po nią rzadziej.

Jest jednak wskazana, gdy zachodzi podejrzenie, że torbiel ma charakter nowotworowy. Lekarz, po otwarciu powłok brzucha, widzi i może zdziałać więcej, np. w razie potrzeby wyciąć cały jajnik i jajowód.

Operacja klasyczna jest także stosowana, gdy doszło do powikłań – pęknięcia torbieli czy skrętu jej szypuły.

Podobnie jak podczas laparoskopii pacjentka jest w znieczuleniu ogólnym. Lekarz rozpoczyna zabieg, wykonując cięcie poprzeczne w podbrzuszu. Rana jest później zszywana, a jeśli jest taka potrzeba, pozostawia się w niej dren.

 Usunięcie torbieli jajnika metodą tradycyjną wymaga co najmniej kilkudniowego pobytu w szpitalu. Także rekonwalescencja jest dłuższa. Dopiero po około czterech tygodniach można wrócić do codziennej aktywności.

Wysiłku fizycznego należy unikać jeszcze przez kilka następnych miesięcy.

Do potencjalnych powikłań, które występują też w metodzie laparoskopowej, dochodzi jeszcze m.in. zagrożenie silnym bólem, możliwość rozejścia się rany pooperacyjnej, pojawienie się zrostów czy przepukliny.

Niezależnie czy usunięcie torbieli jajnika jest wykonywane metodą tradycyjną czy laparoskopowo, ma tę przewagę nad leczeniem zachowawczym, że pozwala na całkowite pozbycie się zmiany i związanych z nią dolegliwości. Co równie ważne, umożliwia szczegółowe badanie histopatologiczne torbieli. Ewentualne stwierdzenie choroby nowotworowej daje szansę na skuteczne leczenie.

FAQ, czyli najczęstsze pytania o usunięcie torbieli jajnika

• Jeśli torbiel jest niewielka, a pozostała tkanka jajnika zdrowa, lekarz wyłuszcza jedynie torbiel. Może być jednak i tak, że trzeba usunąć torbiel wraz z jajnikiem i jajowodem (to tzw. usunięcie przydatków). Dla pacjentki nie musi to jednak oznaczać to kresu macierzyństwa. Jeśli zdrowy jest drugi jajnik, kobieta może zajść w ciążę i urodzić dziecko.
• Przygotowania do zabiegu nie są dla pacjentki szczególnie wymagające. Na tydzień wcześniej trzeba odstawić leki zaburzające krzepliwość krwi, wprowadzić dietę lekkostrawną, wykonać podstawowe badania (np. analizę krwi, zdjęcie RTG klatki piersiowej). Przed zabiegiem można zastosować środki przeczyszczające. W dniu operacji należy być na czczo.
• Cena laparoskopowego usunięcia torbieli jajnika to minimum 3000 zł. Zabieg ten średnio kosztuje około 4500 zł. Ceny klasycznej operacji kształtują się podobnie.

• G. Bręborowicz, “Położnictwo i ginekologia”, Warszawa, 2013, ISBN: 978-83-200-4191-0
• P. Sobiczewski , J. Kupryjańczyk , B. Śpiewankiewicz, “Guzy jajnika o granicznej złośliwości – diagnostyka, leczenie i obserwacja po leczeniu”, Współczesna onkologia ginekologiczna, 234-244
• R. Dębski, “Nowotwory jajnika czynne hormonalnie” (www.czytelniamedyczna.pl)

Torbiele jajnika

Torbiele jajnika są grupą różnorodnych zmian znajdujących się w jajnikach – żeńskich wewnętrznych narządach rozrodczych.

Najczęściej zmiany te nie są groźne dla życia i zdrowia kobiety, mimo tego często po ich zdiagnozowaniu budzą niepokój pacjentek przychodzących do ginekologa.

Torbiel jajnika jest workowatą, zwykle kulistą przestrzenią otoczona ścianą, wypełniona płynną treścią. Torbiele mogą występować pojedynczo lub mnogo, w jednym lub obu jajnikach.

Najczęściej występującą torbielą jajnika jest torbiel prosta, inaczej zwana pęcherzykową lub czynnościową. Zawiera ona w swoim wnętrzu jednolitą, przezroczystą treść. Powstaje w wyniku zaburzeń hormonalnych zachodzących w cyklu przed owulacją.

W prawidłowym cyklu po miesiączce w jajnikach pojawiają się pęcherzyki, z których jeden staje się pęcherzykiem dominującym, mającym szansę po osiągnięciu średnicy ok. 2 cm uwolnić komórkę jajową pod wpływem wyrzutu hormonów LH (hormonu luteinizującego) i FSH (hormonu folikulotropowego).

W przypadku, gdy nie dojdzie do jego pęknięcia, jego rozmiary powiększają się nawet do 4 cm, a tym samym pęcherzyk staje się torbielą prostą.

Do czynników ryzyka powstania torbieli pęcherzykowych należą palenie papierosów, stosowanie antykoncepcji hormonalnej oraz stosowanie tamoksyfenu (leku stosowanego w leczeniu raka piersi).

Drugą, występującą dość często torbielą jest torbiel ciałka żółtego, która powstaje w wyniku nieprawidłowego zanikania ciałka żółtego. Pojawia się w II fazie cyklu i może stanowić skutek zbyt dużego stężenia progesteronu po owulacji. Osiąga zwykle rozmiary 4–6 cm. Czasami samo ciałko żółte niezbędne do rozwoju zarodka na początku ciąży jest mylnie określane jako torbiel.

Inne rodzaje torbieli, to takie, które charakteryzują się obecnością niejednorodnej, nieprzezroczystej treści w swoim wnętrzu. Należy do nich niegroźna torbiel krwotoczna, powstająca w czasie około owulacji, kiedy to pękający pęcherzyk uszkadza znajdujące się w pobliżu naczynie krwionośne, a krew przedostaje się do wnętrza pozostałości po pękniętym pęcherzyku.

Torbiel czekoladowa – zawierająca charakterystyczną, czekoladową zawartość jest zmianą, która może pojawiać się w przebiegu endometriozy. Kolejnym przykładem jest torbiel dermoidalna (zwana też potworniakiem), która ma charakter łagodny, mogąca zawierać elementy, takie jak skóra włosy, paznokcie, zęby. Pochodzi ona ze struktur zarodkowych.

Mimo że większość torbieli jajników jest niegroźna, każda wymaga regularnych kontroli u ginekologa. Uzasadnia to fakt, iż w obrębie jajników mogą się pojawić torbiele nietypowe, złożone – nowotworowe. Mogą być silnie unaczynione i zawierać tkanki wchodzące do wewnątrz zmiany. Nie znikają one samoistnie, rosną niekiedy do olbrzymich rozmiarów, mogą być wielokomorowe.

Jak często występują torbiele jajnika?

Niemal u każdej kobiety w ciągu życia w jajnikach pojawi się torbiel, która może zostać uwidoczniona w badaniu ultrasonograficznym podczas rutynowej wizyty u ginekologa. Większość z nich nie wymaga leczenia.

Jak objawiają się torbiele jajnika?

Torbiele pęcherzykowe w większości przypadków nie dają objawów. Kobiety, które w przeszłości przebyły zapalenia w obrębie narządów rodnych i okolicznych struktur lub operacje ginekologiczne czy brzuszne, w wyniku których powstały zrosty, mogą odczuwać dyskomfort w podbrzuszu.

Dolegliwości w przypadku większych torbieli zależą od ich rozmiarów.

Im większa torbiel, tym większe prawdopodobieństwo, że kobieta będzie odczuwać bóle podbrzusza, pojawią się zaburzenia cyklu miesiączkowego pod postacią nieregularnych krwawień, plamień międzymiesiączkowych.

W niektórych przypadkach mogą wystąpić bóle podczas stosunku czy też ucisk na pęcherz skutkujący częstszymi wizytami w toalecie. Niektóre rodzaje torbieli powodują problemy z zajściem w ciążę.

Pierwszym objawem zmian o dużych rozmiarach mogą być związane z nimi komplikacje – skręt lub pęknięcie odczuwane zwykle jako silny ból umiejscowiony w podbrzuszu. Towarzyszyć mogą mu nudności, wymioty, osłabienie i omdlenie.

Co robić w przypadku torbieli jajnika?

Zazwyczaj torbiel jajnika zostaje wykryta przypadkowo podczas corocznej wizyty w gabinecie ginekologicznym.

Wykryte objawowe oraz bezobjawowe torbiele jajnika należy regularnie obserwowć, w większości nie wymagają wdrożenia leczenia.

Jeśli kobieta ma torbiel lub torbiele jajnika i nagle pojawi się silny ból w podbrzuszu, któremu dodatkowo mogą towarzyszyć nudności oraz wymioty, należy pilnie zgłosić się do lekarza.

W jaki sposób lekarz ustala rozpoznanie torbieli jajnika?

Torbiele jajnika wykrywa się zwykle w gabinecie ginekologicznym podczas przezpochwowego badania ultrasonograficznego. Dzięki niemu możliwe jest zmierzenie wielkości zmiany, określenie jej kształtu, zawartości, występowania przegród.

Dodatkowa funkcja Doppler umożliwia zobrazowanie unaczynienia torbieli.

Określenie cech zmiany widocznych w badaniu ultrasonograficznym pozwala na wstępne wykluczenie lub podejrzenie torbieli wymagającej leczenia, lub wdrożenia rozszerzonej diagnostyki w kierunku nowotworów złośliwych.

W celu wykluczenia rozpoznania nowotworowego lekarz zleca badania laboratoryjne krwi – test ROMA oraz Ca-125, szczególnie u kobiet po menopauzie. Należy pamiętać, że zwiększone stężenie Ca-125 może też świadczyć o innych chorobach. Czasami konieczne jest wykonanie dodatkowych badań obrazowych – rezonansu magnetycznego (MRI) lub tomografii komputerowej (TK) miednicy.

Jakie są metody leczenia torbieli jajnika?

Leczenie torbieli jajnika zależy od ich typu oraz rozmiarów, wieku pacjentki, a także powodowanych przez nie dolegliwości. Torbiele proste nie wymagają zwykle leczenia, najczęściej znikają samoistnie w ciągu kilku cykli. Większe, liczne lub uporczywie nawracające i objawowe mogą wymagać włączenia hormonalnej antykoncepcji.

Postępowanie operacyjne zarezerwowane jest dla większych niż 5–7 cm zmian, zmian objawowych lub torbieli nietypowych z wysokim prawdopodobieństwem charakteru nowotworowego. W zależności od rozmiaru i ewentualnej konieczności poszerzenia zabiegu wybiera się metodę laparoskopową lub otwartą.

Metoda laparoskopowa jest mniej inwazyjna, polega na wyłuszczeniu i usunięciu zmiany przez 3 otwory w powłokach brzusznych za pomocą specjalnych narzędzi, natomiast metoda otwarta polega na otwarciu powłok brzusznych i wykonaniu zabiegu przez cięcie wykonane w dole brzucha lub w jego poprzecznym wymiarze.

Zmiany podejrzane, z dużym ryzykiem charakteru nowotworowego mogą wymagać usunięcia całego narządu rodnego.

W przypadku powikłań dużych torbieli jajnika w postaci jej skrętu, a czasem także pęknięcia zmiany zwykle konieczna jest pilna operacja, która może zakończyć się usunięciem jajnika.

Czy możliwe jest całkowite wyleczenie torbieli jajnika?

W większości przypadków drobne torbiele wchłaniają się samoistnie, nie pozostając po sobie śladu. Niestety w okresie rozrodczym zmiany mogą nawracać, szczególnie w przypadku nierównowagi hormonalnej.

Usunięcie niektórych torbieli nietypowych, takich jak potworniaki, prowadzi zwykle do całkowitego ich wyleczenia.

Inaczej wygląda w przypadku endometriozy czy innych niż potworniak torbieli nowotworowych, które mogą wymagać długotrwałej terapii, która nie zawsze doprowadzi do całkowitego wyleczenia.

Co trzeba robić po zakończeniu leczenia torbieli jajnika?

Po zakończeniu leczenia torbieli jajnika zawsze konieczna jest regularna kontrola zaplanowana przez ginekologa. Częstość wizyt dobierana jest indywidualnie, w zależności od charakteru zmiany oraz ewentualnie występujących dolegliwości.

Czy torbiele jajnika są groźne?

Torbiel (inaczej cysta), to zamknięta jama wypełniona płynem. Torbiele jajników mogą występować u kobiet w każdym wieku. Dzielą się na czynnościowe (związane z funkcją jajnika) i patologiczne.

W większości przypadków mają one charakter łagodny, jednak nawet łagodne torbiele mogą dawać objawy. Torbiele nie zawsze trzeba operować, zawsze jednak należy je obserwować.

Torbiele jajnika dzielą się na czynnościowe i nieczynnościowe.

Torbiele czynnościowe jajnika

Torbiel pęcherzykowa

W trakcie prawidłowego cyklu miesiączkowego komórka jajowa dojrzewa tworząc tzw. pęcherzyk Graafa. Pęcherzyk ten pęka i komórka wydostaje się swobodnie do jajowodu. W przypadku zaburzeń hormonalnych może się zdarzyć, że nie pojawi się sygnał inicjujący pęknięcie pęcherzyka, który z biegiem czasu wypełnia się płynem i rozrasta tworząc torbiel.

Torbiel ciałka żółtego

Pęknięty pęcherzyk Graafa fizjologicznie przekształca się w ciałko żółte, które, jeśli nie dojdzie do zapłodnienia komórki jajowej, zanika. Zdarza się jednak, że ciałko to nie zanika a w jego wnętrzu powstaje torbiel ciałka żółtego.

Nieczynnościowe torbiele jajnika

Torbiele endometrialne (zwane czasem czekoladowymi)

Torbiel czekoladowa to cysta tworząca się w przebiegu endometriozy– choroby polegającej na „wszczepianiu się” endometrium (tkanki wyścielającej wnętrze macicy) do innych tkanek. Powstające torbiele są wypełnione ciemnobrunatną krwią – stąd ich nazwa.

Torbiele dermoidalne (inaczej skórzaste)

Zawierają min. komórki naskórka, tłuszczowe a nawet tkankę kostną, czy zęby. Tkanki te pochodzą prawdopodobnie z nierozwiniętego organizmu płodu.

Zespół policystycznych jajników

Jeśli chodzi o jajniki torbielowate (zespół wielotorbielowatych jajników, zespół policystycznych jajników, PCOS), tworzą się wtedy liczne torbiele powodujące powiększenie się jajników.

W schorzeniu tym nie dochodzi do owulacji, zwiększa się natomiast poziom hormonów płciowych męskich powodujących występowanie u kobiety cech somatycznych męskich.

W takim przypadku zwykle występują nieregularne miesiączki i niepłodność.

Torbiel jajnika – jakie są objawy torbieli jajnika?

• Objawy torbieli jajnika nie są jednoznaczne. Co ważne często torbiele jajników nie dają żadnych objawów, a są wykrywane przypadkiem w czasie badania USG. Inne objawy torbieli jajnika to:
• problemy z miesiączką, zaburzenia krwawienia,
• krwawienie niezwiązane z miesiączką,
• ból jajnika lewego lub ból jajnika prawego, w zależności od tego, po której stronie znajduje się jajnik z torbielami,
• ból odczuwany w trakcie stosunku,
• pogarszające się samopoczucie, ból głowy, nerwowość, omdlenia, nudności, wymioty.

Torbiel jajnika – jak przebiega diagnostyka torbieli jajnika?

Objawy wywołane przez torbiel jajnika nie zawsze występują wszystkie razem lub pojedynczo. W każdym razie po wystąpieniu objawów torbieli jajnika warto wybrać się do ginekologa.

Lekarz zleci wykonanie odpowiednich badań, np. badanie USG transvaginalne, badanie poziomu hormonów we krwi oraz biopsję torbieli. Wówczas będzie można określić, czy torbiel na jajniku nie jest nowotworem złośliwym.

Jak leczy się torbiele jajnika?

Różne rodzaje torbieli na jajnikach wymagają różnego postępowania. W przypadku torbieli czynnościowych wystarczająca jest zazwyczaj kontrola torbieli w badaniu USG. Badanie takie wykonuje się w 5–7 dniu cyklu. Leczenie zazwyczaj nie jest konieczne i torbiele te ustępują samoistnie.

W niektórych przypadkach lekarze decydują się na zastosowanie terapii hormonalnej – tabletki antykoncepcyjne.
Torbiele czekoladowe w endometriozie reagują na leczenie gestagenami lub analogami gonadoliberyny, jednak często konieczne bywa ich usunięcie operacyjne.

W przypadku torbieli endometrialnych dość często zdarza się pęknięcie torbieli, które może skutkować groźnym zapaleniem otrzewnej i wstrząsem. Dlatego też często konieczne jest leczenie operacyjne, aby temu zapobiec. W przypadkach małych torbieli możliwe jest ich nakłucie i drenaż.

Niestety torbiele endometrialne charakteryzują się dużą częstością nawrotów i wtedy konieczna jest bardziej radykalna operacja z usunięciem jajnika.
Torbiele skórzaste, ze względu na częstość powikłań leczy się równiez operacyjnie.

Powikłaniem torbieli skórzastej jajnika może być nie tylko jej pęknięcie do jamy otrzewnej ale także jej zropienie, skręt szypuły torbieli (który może doprowadzić do martwicy przydatków) czy przebicie torbieli do pęcherza moczowego.Torbiele skórzaste są najczęściej łagodne jednak w około 2% przypadków okazują się zmianami złośliwymi.

W celu umówienia się na konsultację u onkologa, ginekologa skontaktuj się z placówką Onkolmed Lecznica Onkologiczna pod numerem telefonu: +48222902337

Szanowni Pacjenci,

Przed zapisem do onkologa bardzo prosimy o dokładne zapoznanie się z zakresem działalności danego lekarza (każdy lekarz onkolog leczy inną część ciała).

W przypadku problemu z wyborem właściwego specjalisty onkologa, prosimy o kontakt z Recepcją Onkolmed. Chętnie służymy pomocą. W celu prawidłowego zapisu do specjalisty, przeprowadzamy wywiad z Pacjentem.

Mając tę wiedzę łatwiej jest nam zaoferować konkretną pomoc i wybór odpowiedniego lekarza.

Ze względu na długą listę oczekujących w przypadku rezygnacji z wizyty prosimy o wcześniejsze jej odwołanie. 

Szanujmy się wzajemnie.