1. Objawy skręcenia stawu skokowego 2. Czym właściwie jest skręcona kostka? 3. Ostre skręcenie stawu skokowego 4. Stopnie uszkodzenia stawu skokowego 5. Leczenie skręcenia stawu skokowego 6.
Chirurgiczne zabiegi w leczeniu skręcenia stawu skokowego
Z mojej perspektywy – lekarza PZPN – to niedoceniany uraz, który nieleczony lub źle leczony powoduje u zawodników poważne konsekwencje: niestabilność i nawracające skręcenia, a po latach nieodwracalne zmiany zwyrodnieniowe stawu skokowego.
Kluczowe jest prawidłowe, wczesne postępowanie – jeszcze na boisku, korcie czy parkiecie, jak i chwilę później lekarskie – zachowawcze lub operacyjne. Dla przykładu, dzięki nowym technikom operacyjnym, tzw. internal bracing (wewnętrznej stabilizacji), jesteśmy w stanie przywrócić natychmiastową stabilność w stawie skokowym i skrócić do minimum okres powrotu do wyczynowego sportu. Dlatego, jeśli doznałeś skręcenia stawu skokowego, zapraszam na wizytę i pełną ocenę. Zachęcam do lektury artykułu, aby Twój staw skokowy pozostał sprawny nawet po poważnym urazie.
Skręcenie stawu skokowego to najczęstszy uraz kończyny dolnej, nie tylko wśród sportowców. Może przytrafić się każdemu z nas, podczas zwykłych, codziennych czynności. Skręcenie stawu skokowego, choć wydaje się błahe, może spowodować wiele problemów. Na dodatek, raz skręcona kostka, często ma tendencję do ponownych uszkodzeń. Mimo, że skręcenie początkowo może wydawać się niegroźne, to nie leczone lub leczone nieprawidłowo, może doprowadzić do niestabilności stawu skokowego i spowodować więcej problemów w przyszłości. Dlatego ważne jest jak najszybsze podjęcie odpowiedniego leczenia. Poniżej znajdują się najważniejsze informacje o urazie stawu skokowego, w tym objawy skręcenia kostki, możliwości leczenia i rehabilitacji oraz porady na temat zapobiegania ponownym uszkodzeniom.
Objawy skręcenia stawu skokowego
U pacjentów często obserwuje się towarzyszące skręceniu objawy, od łagodnych po bardzo ciężkie. Lekkie skręcenie kostki zazwyczaj nie powoduje wielu trudności, a sportowcy są nawet w stanie kontynuować trening lub zawody. Natomiast ciężkie uszkodzenie może wymagać leczenia szpitalnego. Aby jednak uniknąć licznych problemów i nawracających urazów, nie należy bagatelizować objawów tylko zgłosić się jak najszybciej do ortopedy, lekarza sportowego. Najczęściej skręceniu kostki towarzyszy ból w obrębie stawu skokowego, nasilający się podczas chodzenia, gdy zwiększa się nacisk na uszkodzone więzadła. Inny objaw to obrzęk (opuchlizna) lub zasinienie, które występują równie często, choć nie w każdym przypadku. Skręcenie stawu skokowego jest klasyfikowana według 3-stopniowej skali, w zależności od rozległości uszkodzenia tkanek. Sposób leczenia urazu jest zależny od jego stopnia.
Czym właściwie jest skręcona kostka?
Staw skokowy utworzony jest z powierzchni stawowych, które tworzą: dalszy koniec kości piszczelowej i strzałkowej oraz bloczek kości skokowej.
Ponadto w jego skład wchodzi torebka stawowa, którą wzmacniają więzadła: po przyśrodkowej stronie więzadło trójgraniaste, a po bocznej więzadło skokowo-strzałkowe przednie, skokowo-strzałkowe tylne i piętowo-strzałkowe.
Torebka stawowa przytrzymuje kości, wchodzące w skład stawu oraz stwarza prawidłowe środowisko pracy stawu, zapobiegając dostaniu się sąsiednich tkanek między kości i zatrzymując płyn stawowy.
Skręcona kostka (tak najczęściej jest określane skręcenie stawu skokowego) to właściwie naciągnięcie lub rozerwanie więzadeł stawu z uszkodzeniem torby stawowej. 
• Najczęstszym rodzajem urazu jest boczne skręcenie (z ang. inversion sprain), w wyniku którego dochodzi do nadmiernej ruchomości w stawie skokowym. Podeszwa stopy wykręca się do wewnątrz, przez co uszkodzone są zewnętrzne więzadła stawu skokowego. • Natomiast skręcenie stopy na zewnątrz (z ang. eversion ankle sprain) występuje znacznie rzadziej, ale mogą mu towarzyszyć złamania. Podeszwa stopy wykrzywia się na zewnątrz powodując uraz więzadła trójgraniastego (przy kostce przyśrodkowej). Najczęściej uszkodzeniu ulega więzadło skokowo-strzałkowe przednie (ang. ATFL – Anterior Talo-Fibular Ligament), znajdujące się w okolicy kostki bocznej. ATFL jest zarazem głównym stabilizatorem stawu skokowego. Tak więc ważne więzadło uszkadza się najczęściej, a jego urazu bywają niedocenianie. Jak sugeruje nazwa, więzadło to przyczepia się do przedniego brzegu kostki bocznej, biegnie do przodu i przyśrodkowo. Przyczep końcowy znajduje się na przednim brzegu bocznej powierzchni stawowej bloczka kości skokowej. Jeśli uraz jest poważny może być również uszkodzone więzadło piętowo-strzałkowe (ang. CFL – Calcaneo-Fibular Ligament). Łączy kość piętową ze strzałkową. To więzadło ulega rzadziej uszkodzeniu, tylko w wyniku cięższych obrażeń, gdyż naturalnie jest mniej obciążane, silniejsze i bardziej elastyczne.
Ostre skręcenie stawu skokowego
Urazowi więzadeł może towarzyszyć uszkodzenie ścięgien, kości i innych tkanek miękkich. Dlatego tak ważne jest, aby uzyskać wkrótce po urazie jak najlepszą diagnozę.
Ortopeda ocenia, czy konieczne jest wykonanie prześwietlenia rentgenowskiego (aby uzyskać wyraźny obraz kości stawu skokowego), czy wystarczy samo badanie USG. W RTG możliwe jest wykrycie towarzyszących niejednokrotnie małych pęknięć lub złamań kości.
Ciężko skręcona kostka, z uszkodzonym więzadłem, może skutkować niestabilnością stawu skokowego i nawet koniecznością operacyjnego leczenia.
Stopnie uszkodzenia stawu skokowego
Czas leczenia skręconej kostki zależy od rodzaju urazu i stopnia uszkodzenia, które są rozpoznawane w 3 stopniach, w zależności od ich powagi.
• Naciągnięte lub minimalnie naderwane więzadło stawu skokowego • Brak lub minimalna niestabilność stawu skokowego • Możliwy jest lekki obrzęk okolicy stawu skokowego • Niekiedy staw skokowy może zesztywnieć i utrudnione może być zginanie, np. podczas chodzenia.
• Umiarkowane rozerwanie włókien więzadła • Ból od umiarkowanego do ciężkiego, który uniemożliwia normalne chodzenie • Obrzęk i sztywność w stawie skokowym • Mogą się również pojawić drobne zasinienia (krwiaki) • Całkowite rozerwanie włókien więzadła • Całkowita niestabilność stawu • Zazwyczaj rozległe siniaki (krwiaki)
Leczenie skręcenia stawu skokowego
Leczenie skręconej kostki obejmuje zarówno pierwszą pomoc jak i długotrwałą rehabilitację stawu skokowego, z jego wzmocnieniem w celu wyeliminowania ponownych urazów.
Przebieg leczenia jest najczęściej następujący: najpierw zmniejsza się ból i obrzęk kostki, aby następnie podjąć ćwiczenia i przywrócić pełną ruchomość i stabilność stawu skokowego.
Natychmiastowa pierwsza pomoc:
Aby zmniejszyć ból i obrzęk, podejmuje się 4 podstawowe kroki tzw. procedura RICE , czyli skrót słów z języka angielskiego: Rest, Ice, Compression, Elevation.
- Rest – odpoczynek. Zwłaszcza w pierwszych dniach zaleca się przerwę w aktywności ruchowej, a jeśli jest konieczna, poruszanie się z pomocą kul ortopedycznych. Z czasem możesz stopniowo zacząć obciążać staw skokowy i rozpocząć rehabilitację.
- Ice – lód, czyli terapia zimnem. Okolicę stawu skokowego powinieneś zmrozić natychmiast po urazie. Możesz to zrobić specjalnym Ice-sprayem (z odpowiedniej odległości, pocierając raz po raz skórę palcami) lub po prostu wsadzić stopę pod bieżącą, zimną wodę (na kilka-kilkanaście minut). Przez pierwsze 48 godzin po urazie zaleca się stosowanie okładów z lodu, 3-4 razy dziennie po 20 minut. Stosowanie lodu i kompresji pomoże złagodzić ból, zmniejszyć obrzęk, krwiaki oraz pobudzić krążenie krwi. Lód (albo chłodne żele, ice-packi) przykładaj przez cienką warstwę materiału, aby nie dopuścić do odmrożenia skóry.
- Compression – ucisk. Natychmiast po schłodzeniu, uszkodzony staw skokowy powinieneś z wyczuciem ucisnąć bandażem elastycznym, od palców stopy aż do połowy podudzia. Bandaż powinien być wygodny i nie odcinać krążenia w stopie i kostce. Stosowanie opatrunku uciskowego redukuje obrzęk i krwiaki. Dodatkowo zmniejsza ruchomość stawu, nie dopuszczając do pogłębienia uszkodzeń.
- Elevation – uniesienie kończyny do góry. Staraj się trzymać nogę powyżej poziomu serca tak często, jak to tylko możliwe. Podniesienie nogi zmniejsza obrzęk i krwiaki w obrębie podudzia.
Po bolesnej pierwszej, pourazowej fazie, możesz wprowadzić inne metody, które przyczynią się do przywrócenia sprawności w uszkodzonym stawie. Ćwiczenia, takie jak np. proste kręcenie kostką, pomagają rozruszać staw i zredukować obrzęk. Wskazane jest również rozciąganie mięśni łydki.
Poważniejsze skręcenia stawu skokowego, w tym zerwania więzadeł i złamania kości, będą potrzebować odmiennego leczenia (często operacyjnego) i specyficznej rehabilitacji.
Rehabilitacja jest niezbędna, aby możliwie dobrze wyleczyć skręcenie stawu skokowego, czyli jak najszybciej przywrócić jego pełną sprawność i wzmocnić go w celu wyeliminowania kolejnych urazów. Plan rehabilitacji musi być dopasowywany do pacjenta, w zależności od stopnia urazu, wieku i poziomu aktywności danej osoby. Pełny program rehabilitacji obejmuje kolejno: zmniejszenie bólu i opuchlizny, zwiększenie elastyczności i siły stawu, przywrócenie koordynacji ruchowej ( w tym tzw. czucia głębokiego – proprioceptywnego ) i wreszcie powrót do normalnej aktywności fizycznej lub sportowej. Zapobieganie ponownym urazom Najlepszym sposobem zapobiegania skręceniom kostki jest utrzymanie dobrej formy, elastyczności i równowagi mięśni. Przede wszystkim:
- Pamiętaj zawsze o ćwiczeniach rozgrzewających przed treningiem
- Podczas chodzenia i biegania staraj się być ostrożny i unikaj nierównych nawierzchni
- W początkowej fazie powrotu do sportu używaj ortezy stawu skokowego, tapingu lub przynajmniej bandaża elastycznego.
Jak przywrócić sprawność po skręceniu?
- Minimalne unieruchomienie
Unieruchomienie stawu skokowego może powodować poważne problemy w przyszłości. Staw skokowy zdecydowanie lepiej regeneruje się, gdy jest umieszczony w półsztywnym gipsie lub stabilizatorze. Zawsze dokładnie oceniam, czy unieruchomienie w ogóle jest potrzebne i na jaki dokładnie czas. Pomagają mi w tym dodatkowe badania (USG, MRI) oraz regularny kontakt z rehabilitantem. Istotną kwestią jest czas, bo właśnie zbyt długie unieruchomienie może prowadzić do usztywnienia stawu i skłonności do ponownych uszkodzeń. Nawet jeśli chodzenie sprawia umiarkowany ból, powinieneś kilka razy dziennie wykonywać ćwiczenia przywracające sprawność w stawie. Niektóre proste ćwiczenia pomogą Ci utrzymać dobrą ruchomość stawu i pozytywnie wpłyną na odbudowę uszkodzonych więzadeł, poprzez lekkie ich rozciąganie i wzmacnianie. Staramy się możliwie szybko doprowadzić do stanu, w którym będziesz mógł bezpiecznie rozpocząć ćwiczenia na ruchomych platformach, tzw. wobble boards, odbudowujące podświadome czucie stabilizacyjne stawu. Rozciąganie ścięgna Achillesa Rozciąganie Achillesa możesz rozpocząć niedługo po skręceniu stawu skokowego. Ćwiczenie wykonuj następująco: siedząc lub leżąc na podłodze weź ręcznik i okręć go dokoła palców u stóp. Ciągnij ręcznik, równocześnie wypychając palce w górę, dzięki czemu poczujesz rozciąganie w tylnej części podudzia. Wykonuj takie ćwiczenie 3-4 razy dziennie po kilka minut. W pozycji siedzącej lub leżącej postaraj się „napisać” palcami u stóp litery alfabetu w powietrzu. Rób litery tak duże jak to możliwe, dokładnie wykonując kostką skręty. Przy „pisaniu” możesz być kreatywny – zmieniając czcionkę i wielkość liter.
Ćwiczenia rozciągające
Następnym krokiem, po rozruszaniu więzadeł i stawu, jest rozciąganie i wzmocnienie otaczających ich mięśni. Dzięki temu można równocześnie wzmocnić staw skokowy i zapobiec jego ponownym urazom. Przykładowe ćwiczenia to: • Stawanie na palcach – stań na schodach lub innym podniesieniu trzymając pięty poza krawędzią. Spróbuj stanąć niemal na czubkach palców, a następnie powróć do pozycji wyjściowej, cały czas trzymając piętę poza krawędzią. Powtórz 10-20 razy, nawet 4 razy dziennie. • Chodzenia na palcach i piętach – spróbuj chodzić przez minutę na palcach, a następnie na pięcie. Rób ćwiczenie naprzemiennie: pięta-palce, pięta-palce, i staraj się ćwiczyć w ten sposób w sumie 10 minut, powtarzając 4 razy dziennie. • Więcej ćwiczeń, które możesz wykonywać w domu, nauczy Cię nasz rehabilitant. Zostaniesz nauczony m.in. ćwiczeń na specjalnych gumach.
Aktywność!
Po ustąpieniu bólu i obrzęku, możesz rozpocząć szybsze chodzenie, a następnie jogging. Sportowcy rozpoczynają również bardziej intensywne i specjalistyczne ćwiczenia. Kluczem jest, aby zwiększanie obciążeń było stopniowe. W fazie powrotu do sportu trening powinien być krótki i mniej intensywny. Wskazana jest współpraca lekarza sportowego z trenerem.
Co zrobić jeśli ból nie ustąpił?
Najczęstszą przyczyną przewlekłego bólu w następstwie skręcenia stawu skokowego jest zła diagnoza (ocena stopnia uszkodzenia) i niepełny lub nieprawidłowy proces rehabilitacji.
Może on być spowodowane zarówno brakiem odpowiednich zabiegów i ćwiczeń w czasie fizjoterapii, jak i zbyt szybkim (albo zbyt wolnym!) powrotem do treningów o odpowiedniej intensywności.
Dlatego warto być pod kontrolą ortopedy – lekarza sportowego, aby niczego nie zaniedbać i szybko wrócić do maksymalnej formy!
Chirurgiczne zabiegi w leczeniu skręcenia stawu skokowego
Operacje rekonstrukcyjne są na szczęście bardzo rzadko wykonywane wśród pacjentów po skręceniu stawu skokowego. Leczenie operacyjne zarezerwowane jest dla nawracających skręceń kostki i przewlekłych dolegliwości bólowych. Zwłaszcza dotyczy to osób, które miały całkowicie zerwane więzadła lub nieprawidłowo leczone naderwanie.
Rozwój ortopedii w ostatnich latach stworzył możliwości interwencji małoinwazyjnej – artroskopowej. Artroskopię stawu skokowego wykonuję m.in., gdy w wyniku skręcenia kostki doszło do uszkodzenia nie tylko więzadeł, ale również błony maziowej, chrząstki stawowej lub gdy oderwane fragmenty np. chrząstki „pływają” wewnątrz stawu i trzeba je usunąć.
Artroskopia, czyli małoinwazyjny zabieg endoskopowy, umożliwia bezpieczną naprawę większości struktur wewnąstrzstawowcyh. Z dwóch kilkumilimetrowych nacięć skóry z przodu stawu skokowego wprowadzamy podłużną kamerę i narzędzia do jamy stawu.
Procedura ta jest często wykonywana u sportowców oraz w przypadku stosunkowo młodych pacjentów (na ogół przed 60 rokiem życia), u których walczymy o przywrócenie pełnej ruchomości i wydolności stawu skokowego. Przed zabiegiem przeprowadzam pełną diagnostykę, aby dokładnie zaplanować jego przebieg.
O samym zabiegu możesz dowiedzieć się więcej, odwiedzając zakładkę operacje – kliknij tutaj Umów wizytę Powrót
Jan Paradowski – jest właścicielem Paradowski Medical Group sp. z o.o., która posiada placówkę medyczną Sport Med w Krakowie przy ulicy Miłkowskiego 11A i przy ul. Wrocławskiej 33. Bogate doświadczenie zagraniczne pozwoliło mu na stosowanie nowoczesnych metod, dostępnych w najlepszych światowych ośrodkach. Jako lekarz wypracował własne schematy leczenia terapiami biologicznymi, jak terapia Komórkami Macierzystymi, terapia czynnikami wzrostu z osocza bogatopłytkowego PRP, czy terapia Orthokine. Wykonuje małoinwazyjne zabiegi operacyjne, jak artroskopia kolana, rekonstrukcja więzadła krzyżowego przedniego ACL i rekonstrukcja chrząstki stawowej, szycie i implanty łąkotek, a także chirurgia stopy, endoproteza biodra i endoproteza kolana. Jest ceniony również za serdeczne i pełne uwagi podejście do pacjentów.
Ból po urazie stawu skokowego
to bardzo częsta kontuzja. Wystarczy chwila nieuwagi, poślizg, upadek, czy uderzenie.
Naciągnięcie, naderwanie lub zerwanie więzadła, bądź uszkodzenie torebki stawowej, powoduje zwykle ostry ból, który znacznie utrudnia chodzenie i nasila się przy wykonywaniu ruchów.
W okolicy stawu powstaje stan zapalny, któremu towarzyszy wzrost ucieplenia i zaczerwienienie tkanek. Czasami pojawia się krwiak. Niekiedy kontuzja stawu skokowego prowadzi do uszkodzenia mięśni i kości.
Ten rodzaj urazu wymaga konsultacji lekarskiej.
Głównymi celami postępowania terapeutycznego jest walka z bólem, obrzękiem oraz ochrona przed kolejnymi urazami.
Należy przede wszystkim odciążyć staw i ograniczyć aktywność. Jak najszybciej należy schłodzić uszkodzone miejsce, stosując zimne okłady (nawet z mrożonek) lub zanurzając stopę na kilka minut w wodzie z kostkami lodu.
Wygodne są też termożele. Zimno doskonale działa przeciwbólowo oraz zmniejsza zarówno stan zapalny, jak i obrzęk.
Chorą kończynę należy trzymać w pozycji uniesionej powyżej poziomu serca, co pozwala na zmniejszenie obrzęku.
stawu skokowego może trwać nawet kilka tygodni. Nie wolno zaniedbać leczenia, ponieważ dolegliwości odczuwane przez pacjenta mogą stać się coraz bardziej dokuczliwe, a prawidłowe funkcjonowanie stawu może być utrudnione.
W walce z bólem pourazowym stosuje się zwykle niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), które działają nie tylko przeciwbólowo, ale i przeciwzapalnie.
Przed zastosowaniem leku warto skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.
Spośród NLPZ stosowanych doustnie można zastosować dostępny bez recepty deksketoprofen. Produkty lecznicze zawierające deksketoprofen to np. Dexak® i Dexak® SL.
Nawykowe skręcenie stawu skokowego
Skręcenie stawu skokowego to jeden z najczęstszych urazów ortopedycznych, zarówno wśród amatorów jak i sportowców. Staw skokowy jest stabilizowany przez taśmy z tkanki łącznej zwane więzadłami, łączące ze sobą poszczególne kości.
Stabilizację zapewniają również mięśnie, które otaczają staw skokowy, łącząc się z kośćmi za pomocą ścięgien.
Niestabilny staw można porównać do masztu żaglowca. Stabilizowany jest on przez liny i, gdy jedna z lin jest luźniejsza, maszt traci równowagę. Podobnie jest ze stawem skokowym, który uległ zwichnięciu.
Najczęściej do skręcenia stawu skokowego dochodzi podczas podwichnięcia stopy do środka tzw. inwersji. Uszkodzeniu ulegają więzadła po bocznej stronie stawu skokowego. Znacznie rzadziej dochodzi do uszkodzenia struktur tkankowych po stronie przyśrodkowej oraz więzozrostu piszczelowo-strzałkowego.
Uraz stawu skokowego wymaga różnicowania czy jest to skręcenie z zerwaniem, nadciągnięciem więzadeł, torebki stawowej czy złamanie w obrębie kości stawu skokowego.
Podczas złamania pacjent odczuwa bardzo silny ból uniemożliwiający obciążenie kończyny.
W takiej sytuacji najlepiej zastosować zasadę z pierwszej pomocy czyli unieruchomienie, odciążenie, chłodzenie, można podać środek przeciwbólowy i udać się na ostry dyżur ortopedyczny.
Lekarz oceni czy trzeba wykonać np. dodatkowe badania obrazowe, jak zdjęcie RTG stopy czy USG i zaplanuje optymalny dla danego uszkodzenia sposób leczenia.
Do skręcenia stawu skokowego dochodzi głównie podczas aktywności fizycznej, takiej jak koszykówka, siatkówka, piłka nożna, taniec, balet czy bieg.
Jednak do takiego urazu może nawet dojść podczas zwykłej wycieczki po górach, szczególnie, gdy podłoże jest nierówne, a mięśnie są już zmęczone i nie trzymają prawidłowo stopy. Do przyczyn należy również noszenie złego obuwia – za dużego, wychodzonego, niestabilizującego stopy.
Na nawykowe skręcenie częściej narażone są osoby aktywne, u których brak w treningu ćwiczeń sensomotorycznych poprawiających stabilizację stopy.
Objawy nawykowego skręcenia stawu skokowego
Objawami skręcenia są najczęściej ból i obrzęk stawu skokowego, w różnym stopniu pojawia się zasinienie skóry. Ból jest nasilany przez ruch naśladujący mechanizm urazu. Zazwyczaj ból pojawia się w miejscu urazu, ale może też promieniować na tkanki sąsiadujące.
Rozpoznanie nawykowego skręcenia stawu skokowego
Najczęściej podczas skręceń stawu skokowego uszkadzają się więzadła po stronie bocznej – więzadło skokowo-strzałkowe przednie (ATFL) i skokowo-piętowe (CFL).
Więzadła te pełnią funkcję stabilizatorów stopy i chronią przed nadmierną inwersją (stopa podwija się do środka). Ich uszkodzenie może być różnego stopnia, od naciągnięcia i „rozluźnienia” struktury, poprzez wydłużenie, aż do całkowitego zerwania.
W opisie badań obrazowych, np. USG czy rezonansu, będzie to określone odpowiednio jako uszkodzenie/zerwanie I, II lub III stopnia.
- I stopień – naciągnięcie więzadeł bez ich przerwania, z niewielkim obrzękiem i zaburzeniem funkcji
- II stopień – naderwanie więzadeł z obrzękiem, zaburzeniem funkcji i niewielką niestabilnością
- III stopień – całkowite zerwanie więzadeł (ATFL i CFL), masywny obrzęk, brak możliwości obciążenia kończyny i duża niestabilność.
Wskazana jest wizyta lekarska. Diagnozę skręconego stawu zacznie on od obejrzenia stopy – w rejonie kostki bocznej będzie widoczny obrzęk, mogą pojawić się wybroczyny, miejsce to będzie wyraźnie cieplejsze. W badaniu palpacyjnym pojawi się ból. Zalecane jest wykonanie badania RTG w celu wykluczenia złamania oraz USG, aby określić stopień uszkodzenia więzadeł.
Leczenie nawykowego skręcenia stawu skokowego
W fazie ostrej bezpośrednio po urazie zastosowanie znajduje zasada PRICES:
- Protection – ochrona stawu w stabilizatorze zapewnia prawidłowe warunki dla gojenia uszkodzonych więzadeł. Rzadkością są wskazania do założenia gipsu w „czystych” skręceniach stawu skokowego, tzn. takich bez uszkodzeń struktur kostnych.
- Rest – względny spokój jest wskazany, aby uszkodzone struktury goiły się prawidłowo. Należy unikać ruchów i czynności mogących zwiększać ból i obrzęk. Dozwolony jest bezbolesny zakres ruchu, najczęściej taki, na jaki pozwala założony stabilizator. Obciążanie nogi jest najczęściej dozwolone w stabilizatorze, do granicy bólu, ewentualnie w asyście kul łokciowych.
- Ice – zimne okłady pozwolą na lepszą kontrolę bólu, obrzęku i wzmożonego napięcia mięśni. Koniecznie należy zawijać kostki lodu lub pakiety żelowe typu „cold pack” w ręcznik lub inny materiał przed przyłożeniem do nogi. Ich stosowanie bezpośrednio na skórę grozi odmrożeniami. Chłodzenie stosujemy 3-4x dziennie przez około 15min.
- Compression – im szybciej po urazie założymy opatrunek uciskowy, np. z elastycznej opaski, tym mniejszy będzie obrzęk, a co za tym idzie mniejsze dolegliwości i większa szansa na szybsze gojenie.
- Elevation – warto utrzymywać nogę uniesioną, ułatwiając odpływ krwi z nogi. Zmniejszy to obrzęk i poprawi gojenie.
- Support – jako doleczanie może być stosowany taping lub odpowiednie stabilizatory.
Następnie preferowaną formą leczenia jest rehabilitacja. Czas jej trwania zależy od stopnia uszkodzenia.
Żeby była ona skuteczna, powinna być dobrana do stopnia uszkodzenia i aktualnego stanu pacjenta oraz zawierać ćwiczenia z elementami terapii manualnej stawu skokowego.
Ponadto powinna być wynikiem całościowego spojrzenia na chorego, dzięki czemu terapeuta będzie leczył nie tylko skutki, ale znajdzie przyczynę.
Rehabilitacja odgrywa kluczową rolę w procesie leczenia skręceń stawu skokowego. Jej główne cele to przywrócenie pełnego zakresu ruchów, zapewnienie bodźców dla prawidłowej przebudowy uszkodzonych więzadeł oraz poprawa stabilizacji mięśniowej kończyny.
Należy pamiętać, że każde skręcenie zwiększa ryzyko wystąpienia kolejnych urazów tego samego typu. Podczas urazu skrętnego dochodzi do uszkodzenia nie tylko więzadeł, mięśni czy torebki stawowej, ale także uszkodzeniu ulegają receptory, które odpowiadają za prawidłową kontrolę napięcia mięśni stawu skokowego.
Odzyskanie ich funkcji warunkuje prawidłowo prowadzona rehabilitacja. Bardzo ważne jest poprawa koordynacji pracy poszczególnych grup mięśniowych, a w dalszej perspektywie właśnie zmniejsza ryzyko wystąpienia kolejnych skręceń stawu. Szczególnie podczas pierwszego roku po urazie chory jest narażony na powtórne zwichnięcia.
Zdarza się, że doprowadzenie do nawykowego zwichnięcia kostki, do jej niestabilności, jest wskazaniem do zabiegu operacyjnego rekonstrukcji więzadeł.
Rokowanie i powikłania nawykowego skręcenia stawu skokowego
Większość urazów skrętnych stawu skokowego ma dobre rokowanie, ponieważ udaje się je wyleczyć zachowawczo. Zabieg operacyjny musi być przeprowadzony, gdy doszło do uszkodzenia więzadeł III stopnia, ale zdarza się to rzadko.
Najczęstsze powikłania urazów skrętnych stawu skokowego to:
- niestabilność stawów stopy, czyli wygojenie się więzadeł w pozycji wydłużonej. Część skręceń stawu skokowego może przekształcić się w przewlekłą niestabilność stawu skokowego. Na to powikłanie bardziej narażeni są pacjenci aktywni, u których już wcześniej doszło do skręcenia czy skręceń. Objawem jest uczucie niepewności i uciekania stawu, np. podczas aktywności sportowych, a czasem nawet przy zwykłym chodzeniu. Zbyt długie funkcjonowanie z niestabilnym stawem skokowym może prowadzić do jego uszkadzania, rozwoju zmian zwyrodnieniowych i w konsekwencji znacznego pogorszenia sprawności.
- złamania awulsyjne, czyli w okolicy przyczepu więzadeł
- złamania chrzęstno-kostne, które powstają w wyniku kompresji powierzchni stawowych, wewnątrz stawu
- zapalenia pochewek ścięgnistych mięśni, głównie mięśni strzałkowych
- konflikt (cieśń) przednio-boczny, powstały w wyniku przerostu gojącej się tkanki
- zrosty torebkowe, czyli nieprawidłowe gojenie się więzadeł
- zespół zatoki stępu, czyli podrażnienie więzadeł międzykostnych i troczków
- zerwanie, lub rozciągnięcie troczków mięśni strzałkowych, prowadzące do trzaskającej kostki – podwichnięcie ścięgien mięśni strzałkowych
- achillodynia, formy zapaleń ścięgna Achillesa wynikające z nieprawidłowej funkcji stopy w konsekwencji skręcenia kostki
- naciągnięcie więzadeł stawów stępu, znajdujących się nieco dalej w kierunku palców
- wolne ciała, fragmenty chrzęstne lub kostne w jamie stawowej, które pojawiły się w wyniku urazu
- neuralgia nerwu strzałkowego, czyli podrażnienie nerwu przez rozciągnięcie
- uszkodzenie więzozrostu strzałkowo-piszczelowego
Lista możliwych powikłań jest długa, dlatego niezwykle ważne jest odpowiednie rozpoznanie i postępowanie. Praktyka kliniczna pokazuje, że kostka skręcona bez powikłań „leczy się sama”, czyli jeśli nam się udało i jest to niewielki uraz, to powinno być dobrze.
Jeżeli tak nie jest i mimo upływu czasu nadal czujemy dyskomfort, wskazana jest wizyta u lekarza w celu uzyskania diagnozy i dalszych wskazówek. Czasami wskazane jest leczenie operacyjne – może ono dotyczyć zarówno bezpośredniego urazu skrętnego (uszkodzenie więzadeł III st.
) jak i powikłań.
Zapobieganie nawykowym skręceniom stawu skokowego
Aby zapobiec nawykowym skręceniom stawu skokowego należy:
- przed każdym treningiem wykonać rozgrzewkę, rozgrzać każdy staw i wszystkie grupy mięśni
- regularnie stosować ćwiczenia stabilizujące mięśnie głębokie, ćwiczenia priopriocepcji i ćwiczenia na zmiennym podłożu, po to, by mięśnie stabilizowały staw skokowy podczas chodzenia czy biegania po nierównym podłożu
- nosić odpowiednie obuwie, które stabilizuje stopę
- pracować z istniejącymi wadami postawy i związaną z nimi nierównowagą mięśniową
- w przypadku skręcenia stawu zastosować się do zasady PRICES, aby uniknąć powikłań, a w konsekwencji niestabilności stawu skokowego
Załóż konto aby odkryć pełnię możliwości portalu!
Borelioza stawowa – przyczyny, objawy leczenie
Czy cierpisz od dłuższego czasu z powodu nawracającego bólu stawów? Źródło problemu może zdawać Ci się trudne do określenia, bo z każdym nawrotem masz wrażenie, że ból wędruje.
W dodatku na Twoim ciele jest rumień, który w zależności od nawrotów pojawia się w różnych miejscach.
Zastanów się, czy jakiś czas temu nie ugryzł Cię kleszcz? Powyższe objawy mogą wskazywać na boreliozowe zapalenie stawów, które będzie tematem dzisiejszego artykułu.
Czym jest borelioza stawowa?
Borelioza stawowa jest klasyfikowana jako schorzenie przewlekłe, a także wieloukładowa choroba zapalna.
Jej charakterystycznym objawem jest zajęcie układu kostno-stawowego, który wywołuje ból stawów po kilku miesiącach, a nawet latach od ugryzienia przez kleszcza z rodzaju Ixodes, przenoszącego bakterie Borrelii Burgdorferi.
Ponadto może przyjąć postać skórną, kardiologiczną oraz neurologiczną. Niestety im dłużej pozostaje niezdiagnozowana, tym jest trudniejsza do leczenia.
Jakie są charakterystyczne objawy choroby?
W początkowym stadium borelioza stawowa może się objawiać przejściowymi bólami stawów o niskim natężeniu, którym może towarzyszyć wędrujący rumień. Zazwyczaj ustępuje on samoistnie i nie ma związku z rozwojem stanu zapalnego.
Objawy pojawiają się w okresie zakażenia rozsianego, trwającego od kilku dni do 10-12 miesięcy.
W tym czasie osoby dotknięte chorobą zgłaszają bóle: mięśniowe, stawowo-kostne, okolic ścięgien oraz przyczepów ścięgnistych, charakteryzujące się tak zwanym „wędrującym bólem”, cyklicznymi nawrotami oraz krótkotrwałością.
Należy pamiętać, że ta odmiana boreliozy może przerodzić się w ostre zapalenie stawów, które z kolei objawia się: bólem, obrzękami bądź wysiękiem w stawie, ogólnym zmęczeniem, niewielką sztywnością poranną.Najczęściej stan zapalny dotyczy stawu kolanowego, w którym mogą rozwijać się cysty Bakera, oraz ramiennego. Rzadziej choroba atakuje staw skokowy, łokciowy, skroniowo-żuchwowy, czy stawy rąk.
CZYTAJ TAKŻE: Pasożyty – prawidłowa diagnoza i naturalne sposoby leczenia
Odpowiednia diagnoza
W katowickim NZOZ Vitalea diagnozowanie boreliozy stawowej przeprowadza się za pomocą biorezonansu komórkowego na aparacie MORA. Podczas badania pacjent umieszcza gołe stopy na specjalnych płytkach wyposażonych w elektrody.
Pozwalają one na zebranie odpowiednich informacji z organizmu oraz przekazanie ich do aparatu, a przez niego do komputera. Największymi zaletami opisywanej metody jest bezinwazyjność, bezpieczeństwo oraz bezbolesność.
Właśnie dlatego mogą z niego korzystać również najmłodsi pacjenci!
Znacząca rola aparatu MORA
Aparat MORA, o którym wspomnieliśmy w poprzednim akapicie, wykorzystywany jest również w leczeniu opisywanej przypadłości.
Dzięki danym zebranym przez urządzenie możliwe jest postawienie odpowiedniej diagnozy, a także stworzenie terapii ukierunkowanej na konkretną grupę patogenów (w tym przypadku bakterii Borrelii).
Podczas kuracji urządzenie emituje charakterystyczną częstotliwość drgań, która jest do nich przypisania. Prowadzą one do ich wyciszenia oraz wyeliminowania z organizmu pacjenta.
Podejrzewasz u siebie boreliozę stawową? Zatem nie czekaj i zgłoś się do katowickiego NZOZ Vitalea na biorezonans komórkowy! Nasi specjaliści dostarczą Ci wszelkich informacji na temat badania, a także odpowiedzą na Twoje pytania.
Skręcenie stawu skokowego – metody leczenia – Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Czas na Zdrowie
- Skręcenie stawu skokowego to inaczej mówiąc skręcenie kostki, które jest zaliczane do bardzo częstych urazów, nie tylko u sportowców podczas uprawiania sportów, ale i u osób indywidualnych choćby podczas schodzenia ze schodów.
- Do skręcenia stawu skokowego dochodzi w momencie, gdy zostanie przekroczony zakres ruchu w stawie skokowym, w wyniku czego dochodzi do urazu więzadeł oraz torebki stawowej.
- Wyróżniamy III stopnie skręcenia stawu skokowego:
I stopień – polega na lekkim naciągnięciu torebki stawowej oraz więzadeł.
Lekko odczuwalny ból, który nie sprawia wielkiego problemu podczas chodzenia można zniwelować przykładając zimne kompresy. Kończyna dolna powinna odpoczywać, warto ograniczyć poruszanie się, a kostkę unieruchomić specjalną opaską uciskową.
II stopień – podczas II stopnia skręcenia kostki dochodzi do częściowego zerwania więzadeł. Pojawia się obrzęk, a bardzo często również krwiak. Ból jest zdecydowanie silniejszy, niż podczas I stopnia. Pacjent ma problemy z poruszaniem się ze względu na występujący ból.
W II stopniu skręcenia stawu skokowego warto udać się do lekarza ortopedy, który specjalizuje się w tego typu urazach. Leczenie najczęściej polega na stosowaniu przeciwbólowych oraz przeciwzapalnych preparatów w formie żelu.
Lekarz zaleca również noszenie stabilizatora uniemożliwiającego poruszanie stopą na boki.
III stopień – polega na całkowitym zerwaniu torebki stawowej oraz więzadeł. Silny ból odczuwalny szczególnie podczas poruszania się, bardzo często pacjent nie może “stanąć na nodze”. Pojawia się także obrzęk oraz krwiak. Na tym etapie lekarz zakłada gips, który pacjent nosi przez około 2-3 tygodni, a następnie zaleca noszenie stabilizatora przez kolejne 3-4 tygodnie.
Skręcenie stawu skokowego – objawy
Do jednych z najczęściej pojawiających się objawów skręconej kostki należą:
- występujący ból nasilający się podczas chodzenia,
- nadwrażliwość w miejscu skręcenia,
- zasinienie skóry w dolnej części kończyny dolnej,
- problemy z poruszaniem się/ utrzymaniem ciężaru ciała na kontuzjowanej kończynie,
- występowanie obrzęku oraz krwiaka.
Jeśli pacjent odczuwa ból podczas chodzenia, zauważono zasinienie skóry oraz obrzęk warto udać się do lekarza. Wczesna diagnoza może zapobiec rozwinięciu urazu do większego stopnia, a leczenie będzie ograniczone wyłącznie do stosowania preparatów żelowych oraz do odpoczynku niezbędnego do regeneracji kończyny.
Podczas wizyty lekarz przeprowadza wywiad z pacjentem oraz porównuje ze sobą obie kończyny. Następnie wykonuje badanie RTG oraz badanie ultrasonograficzne pozwalające na ocenę stopnia skręcenia.
Kiedy może dojść do skręcenia kostki? – Przyczyny
Na uszkodzenie stawu skokowego jest narażony każdy z nas, a dochodzi do tego podczas nagłego skręcenia kończyny oraz wygięcia stopy w wewnętrzną stronę. Do skręcenia dochodzi zarówno podczas uprawiania sportów, podczas biegu do autobusu, podczas nieprawidłowego zeskoku z wysokości. Inne przyczyny to:
- nadwaga,
- chodzenie w butach na wysokim obcasie,
- jazda na rolkach lub na deskorolce,
- gra w piłkę nożną.
Skręcony staw skokowy – metody leczenia
Sposób leczenia w dużej mierze zależy od stopnia skręcenia.
W przypadku skręcenia I stopnia leczenie polega jedynie na odpoczynku, przykładaniu zimnych okładów, które mają za zadanie zniwelować obrzęk oraz uśmierzyć ból.
Lekarze zalecają usztywnienie kończyny za pomocą specjalnej opaski uciskowej oraz w miarę możliwości utrzymanie nogi w wysokości. Co pozytywnie wpływa na poprawę krążenia, a jednocześnie zredukowanie obrzęku.
Jeśli dojdzie do skręcenia II lub III stopnia niezbędne będzie założenie gipsu na około 3 tygodni, a następnie przez kolejne 3-4 tygodnie należy nosić stabilizator. Ważne jest, by jakichkolwiek objawów nie lekceważyć, a każdy z nich konsultować z lekarzem. W ten sposób można uniknąć dłuższej kontuzji.
Ból stawów
Bólem stawów nazywamy ból zlokalizowany w obrębie stawów, wynikający z patologii samego stawu, otaczających go struktur (takich jak więzadła, ścięgna czy kaletki maziowe), a czasami z innych przyczyn, niezwiązanych bezpośrednio ze stawem. Jest jedną z najczęściej występujących dolegliwości.
Jeśli mija samoistnie w ciągu kilku dni, najczęściej nie oznacza poważnej choroby. Należy jednak pamiętać, że może być objawem różnych chorób, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów lub toczeń rumieniowaty układowy. Dlatego jeśli ból stawów nie mija w ciągu kilku dni lub towarzyszą mu inne niepokojące objawy (np.
obrzęk stawu, gorączka, sztywność poranna stawów i in.), nie należy zwlekać z wizytą u lekarza.
Jakie mogą być przyczyny bólu stawu?
Istnieje bardzo wiele przyczyn bólu stawów – można je z grubsza podzielić na niezapalne (wywołane np. uszkodzeniem mechanicznym) i zapalne (związane ze stanem zapalnym w tkankach stawu i okołostawowych).
Najczęściej ból stawu związany jest z przeciążeniem otaczających go struktur (ścięgien, więzadeł i torebek stawowych) np. po intensywnej pracy fizycznej lub ćwiczeniach.
U osób starszych częstą przyczyną bólu stawów jest choroba zwyrodnieniowa. Trzeba jednak pamiętać, że także w tej grupie wiekowej zdarzają się choroby zapalne, takie polimialgia reumatyczna czy reumatoidalne zapalenie stawów.
Ból stawów u osób młodszych, zwłaszcza jeśli towarzyszą mu inne niepokojące objawy, zawsze powinien nasuwać podejrzenie zapalnej choroby stawów i wymaga dalszej diagnostyki.
Ustalając rozpoznanie, lekarz poprosi o określenie:
- czasu trwania dolegliwości
- czy była konkretna przyczyna wywołująca ból stawu, np. uraz, przeciążenie, powtarzalne mikrourazy (praca zawodowa, rekreacyjne uprawianie sportu), inna choroba
- ile i które stawy bolą, czy ból jest symetryczny (występuje w tych samych lokalizacjach po obu stronach ciała)
- jaki jest charakter bólu:
„mechaniczny” – wywoływany przez ruch stawu, najbardziej nasilony podczas rozpoczynania jakiejś czynności (np. ból biodra przy wstawaniu z krzesła); dolegliwości nie występują w spoczynku
„zapalny” – typowo dolegliwości są największe nad ranem, mogą wybudzać chorego ze snu; ból stopniowo mija po rozruszaniu się - czy towarzyszą mu: obrzęk, sztywność i ograniczenie ruchomości stawu albo inne niepokojące objawy (nieuzasadnione zmniejszenie masy ciała, gorączka, zmęczenie, wzmożone pocenie w nocy)
- czy występują inne choroby (np. choroby tarczycy, wątroby, zaburzenia jelitowe, zapalenie błony naczyniowej oka, łuszczyca)
- czy w rodzinie występowały choroby stawów.
Na co należy zwrócić uwagę?
Pilny kontakt z lekarzem jest konieczny, jeśli:
- bólowi stawów towarzyszy obrzęk, zaczerwienienie lub ocieplenie stawu oraz ograniczenie jego ruchomości
- rano masz problem z rozruszaniem się przez ponad godzinę
- występują tzw. objawy ogólne, takie jak zmęczenie, gorączka, ból mięśni, utrata apetytu czy zmniejszenie masy ciała
- ból stawów nasila się w nocy i wybudza Cię ze snu
- wystąpią inne niepokojące Cię objawy.
Jak postępować?
Leczenie bólu stawów zależy od jego przyczyny. Poniższe metody pomogą zmniejszyć ból stawów.
Odciążanie stawu. W przypadku ostrego bólu stawu należy ograniczyć jego nadmierną aktywność, aby nie spowodować dalszych uszkodzeń. Po ustąpieniu silnych dolegliwości należy wykonywać ćwiczenia wzmacniające staw i poprawiające jego ruchomość (najlepiej pod okiem rehabilitanta).
Okłady z lodu (można kupić w aptece specjalne żele wielorazowe) zmniejszają objawy zapalenia stawu. Wykonuje się je 2–3 razy dziennie po 15 minut.
Leki przeciwbólowe (paracetamol, niesteroidowe leki przeciwzapalne stosowane doustnie lub miejscowo) – można je stosować samodzielnie przez kilka dni, nie przekraczając zalecanych dawek. Jeśli pomimo ich stosowania ból nie ustępuje, należy skontaktować się z lekarzem.
Kiedy zgłosić się do lekarza?
Należy pamiętać, że ból stawów może być objawem różnych chorób stawów wymagających szybkiego rozpoznania i leczenia. Nie wolno więc zwlekać z udaniem się do lekarza, jeśli ból stawów nie ustępuje w ciągu kilku dni lub towarzyszą mu inne niepokojące objawy (patrz punkt: Na co zwrócić uwagę?).
Jakie badania należy wykonać w celu ustalenia przyczyn bólu stawów?
O tym, jakie badania należy wykonać, powinien zadecydować lekarz (na podstawie zebranych od pacjenta informacji i objawów stwierdzanych przy badaniu stawów).
W diagnostyce chorób reumatologicznych wykorzystuje się różne badania laboratoryjne (najczęściej OB i morfologię, zobacz: Badania laboratoryjne wykorzystywane w reumatologii) oraz obrazowe (najczęściej na początku zleca się RTG lub USG chorego stawu).
W niektórych przypadkach konieczne jest wykonanie innych badań, np. punkcji stawu (w celu pobrania do analizy płynu stawowego), tomografii komputerowej czy rezonansu magnetycznego.
Jak się leczy ból stawów?
Aby prawidłowo leczyć ból stawów, trzeba ustalić jego przyczynę. Leczenie poszczególnych chorób reumatologicznych omówiono w opisach tych jednostek chorobowych.