Co to jest staw rzekomy? Jakie są objwy i leczenie?

Staw rzekomy

Staw rzekomy to utrwalony brak zrostu pomiędzy końcami kostnymi. W związku z coraz większą liczbą urazów narasta problem leczenia złamań i ich następstw. Jednym z najpoważniejszych niepowodzeń leczenia złamań jest powstanie stawu rzekomego.

Staw rzekomy – charakterystyka

Zgodnie z definicją stawem rzekomym nazywamy brak jakiegokolwiek postępu w gojeniu się złamania przez co najmniej 6 miesięcy. Przy założeniu, że upłynęło minimum 9 miesięcy od urazu jest to utrwalony brak zrostu.

Podana definicja ma jednak pewne odstępstwa i nie zawsze można ściśle trzymać się tych ram czasowych. W niektórych złamaniach proces gojenia może się wydłużyć np. z powodu zakażenia w miejscu złamania. W innych przypadkach brak zrostu można rozpoznać już nawet po 3 miesiącach.

Przyczyny

Przy powstawaniu stawu rzekomego główną rolę odgrywa:

• nadmierna ruchomość odłamów kostnych;
• zbyt duża dystrakcja odłamów;
• niewystarczające miejscowe ukrwienie.

Dokładne przyczyny nie są jednak znane. Uważa się, że przyczyniają się do tego czynniki miejscowe (np. obecność zakażenia, niewłaściwe unieruchomienie), lokalizacja i czynniki systemowe (np. niedobór witaminy D3, ogólny zły stan zdrowia pacjenta).

Objawy

Patologiczna ruchomość odłamów w miejscu stawu rzekomego jest badalna – zwłaszcza w stawach dysplastycznych i ubytkach kości. Brak ruchomości nie świadczy jednoznacznie o zroście kostnym. Przykładowo, w złamaniu goleni stawowi rzekomemu piszczeli może towarzyszyć przerost strzałki, który go stabilizuje.

Pozostałe objawy:

• zwiększona temperatura skóry (nie występuje jednak w stawach dysplastycznych);
• niebolesne ruchy.

Obraz RTG zależy od postaci stawu rzekomego. Niekiedy w rozpoznaniu pomocne bywa badanie scyntygraficzne.

Podział

Wyróżnia się stawy rzekome biologicznie reaktywne oraz niereaktywne.

Stawy rzekome reaktywne (witalne)

Cechują się płytką panewką w odłamie bliższym i zaokrąglonym końcem odłamu dalszego. W złamaniach wielomiejscowych jednej kości staw rzekomy witalny powstaje zwykle w złamaniu położonym bliżej. Niekiedy w pobliżu stawu rzekomego pojawiają się małe torbielki kostne.

Dodatkowo wyróżnia się stawy rzekome reaktywne:

• typ stopy słonia (hipertroficzne) – znaczny przerost bardzo dobrze ukrwionych końców kostnych. Zwykle w kościach kończyn dolnych. Cechują się bardzo bogatym tworzeniem kostniny, a przyczyną zwykle jest zbyt wczesne obciążanie kończyny lub niewystarczające unieruchomienie;
• typ podeszwy końskiej – są ubogie w kostninę i umiarkowanie unaczynione. Powstają zwykle po zespoleniu płytą, gdy nie udało się uzyskać stabilizacji absolutnej;
• oligotroficzne – brak przerostu końców kostnych, zarośnięcie jamy szpikowej i prawidłowe ukrwienie odłamów. Zwykle w kościach kończyn górnych, jeśli wystąpiła zbyt duża szpara między odłamami lub złamania były mocno przemieszczone.

Stawy rzekome niereaktywne (awitalne)

Występują najczęściej w kościach o słabym unaczynieniu, np. w trzonie kości łokciowej lub szyjce kości udowej. Wyróżnia się następujące stawy rzekome awitalne:

• w kształcie klina – spowodowane siłą skrętną. Odłam pośredni posiada unaczynienie tylko z jednej strony;
• po złamaniach wielofragmentowych – odłam pośredni jest nieunaczyniony, powstaje martwiak, brak obecności kostniny;
• z ubytkiem kości – po złamaniach otwartych, resekcji guzów kości. Z upływem czasu przechodzą w stawy rzekome atroficzne;
• atroficzne – w miejscu ubytku kostnego powstaje bezwartościowa blizna z tkanki łącznej bez potencjału kościotwórczego.

Jak leczyć staw rzekomy?

Celem leczenia jest uzyskanie zrostu i poprawa czynności kończyny. Jest to utrudnione ze względu na zmiany miejscowe, takie jak np. ubytki kości, zmiany troficzne skóry czy zbliznowacenie oraz zmiany ustrojowe, jak np. cukrzycę czy choroby przemiany materii.

W leczeniu stawu rzekomego wyróżnia się 3 okresy:

1. Przygotowanie – musi mieć charakter ogólny, odcinkowy, miejscowy i psychologiczny.
2. Właściwe leczenie – przede wszystkim operacyjne.
3. Usprawnianie – kluczową rolę odgrywa fizjoterapia.

Można powiedzieć, że leczenie stawów rzekomych przypomina leczenie opóźnionego zrostu. Złotym standardem jest nadal autogenny przeszczep kości gąbczastej. Fragment kości do przeszczepu pobiera się zazwyczaj z talerza kości biodrowej lub części bliższej kości piszczelowej. Staw rzekomy można leczyć metodą Ilizarowa.

Odrębnym tematem do omówienia jest leczenie stawów rzekomych wrodzonych. Wówczas uzyskanie zrostu jest szczególnie trudne. Zaleca się więc uzupełnienie taktyki leczenia stabilizacją aparatem Ilizarowa o dodatkowe procedury, takie jak np. resekcja stawu rzekomego.

Bibliografia

1. Schunke M., Schulte E., Schumacher U., Anatomia ogólna i układ mięśniowo-szkieletowy, Wydawnictwo MedPharm Polska, Wrocław 2011.
2. Gaździk T., Ortopedia i traumatologia, tom 1, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008.
3. Nowakowski A., Mazurek T., Ortopedia i traumatologia, Wydawnictwo Naukowe Exemplum, Poznań 2017.

Polecane produkty:

Kolagen

• Kwas hialuronowy
• Spirulina
• Chlorella
• Czarnuszka
• Koenzym Q10

Staw rzekomy (pseudoartroza) – wsparcie procesu leczenia

Edytor:
Dr. Med. Peter Bednarčík
|
21. stycznia 2021

Czy twoje złamanie goi się znacznie dłużej niż powinno? A może nie goi się wcale?  Nadal dokucza ci ból a w otaczających tkankach pojawia się obrzęk, zwłaszcza podczas aktywności?  Problemem może być staw rzekomy. Wtedy wskazana jest wizyta u lekarza, który zbada chore miejsce i zaproponuje odpowiednie leczenie.

Staw rzekomy (pseudoartroza) powstaje po złamaniach, kiedy fragmenty kości nie zrastają się, ale pozostają trwale ruchome.

Oznacza nieprawidłowe gojenie się złamania, gdzie po dwukrotnym przekroczeniu prawidłowego czasu gojenia nie występują oznaki zrastania się kości.

Objawia się zwiększonym bólem podczas wysiłku oraz ruchomością w miejscu stawu rzekomego. Może wystąpić również obrzęk i zaczerwienienie w miejscu urazu.

Prawidłowe gojenie kości wymaga spełnienia dwóch warunków:

• Unieruchomienie fragmentów kości i niezbędny odpoczynek w celu stworzenia struktury włóknistej, w której osadzą się sole wapnia a tkanka kostna zostanie wyraźnie wzmocniona.
• Dobre ukrwienie i odżywienie kości.

Wyróżniamy stawy rzekome witalne, które powstają w wyniku osłabionej stabilności oraz awitalne, których powstawanie jest spowodowane niewłaściwym odżywieniem kości. Mogą one dawać widzialny defekt.

Bardzo powszechny jest  staw rzekomy kości łódeczkowatej a jego częste występowanie jest spowodowane słabym ukrwieniem tego obszaru.

Diagnostyka obrazowa pozwala zazwyczaj postawić trafną diagnozę.

Staw rzekomy (pseudoartroza) – leczenie

Procedura leczenia zależy od tego, czy mamy do czynienia ze stawem witalnym czy awitalnym.

Stosuje się następujące metody:

• zmiana unieruchomienia,
• rewitalizacja uszkodzonej kości,
• suplementacja strukturą gąbczastą,
• transfer kości,
• odbudowa ukrwienia okolic złamania,
• i inne.

Terapię pulsacyjną Biomag 3D można stosować od pierwszych dni po urazie. Jej celem jest zmniejszenie bólu, przyspieszenie gojenia i aktywacja tworzenia nowej tkanki kostnej. 

Terapia nie zastąpi dobrego unieruchomienia, ale znacząco wspomaga procesy metaboliczne w kościach prowadzące do lepszego wchłaniania materiałów budulcowych.

Wyjaśnienie wybranych terminów:

• Parathormon – hormon wytwarzany w gruczołach przytarczyc, który reguluje poziom wapnia we krwi.
• Spongioplastyka – chirurgiczna metoda stosowana w przypadku ubytków kostnych, polegająca na wypełnieniu jamy kostnej istotą gąbczastą.
• Śruba Herberta – stosowana przy operacjach złamania kości ramiennej, stale łączy oba fragmenty kości.
• Wadliwy zrost kości – zaburzenie gojenia złamań, w którym następuje zagojenie, ale w niewłaściwej pozycji.

Podstawową zasadą działania terapii pola pulsującego 3D Biomag jest generowanie impulsów elektromagnetycznych. Impulsy te przenikają przez tkanki, aby dostać się do miejsca wymagającego aplikacji. Charakteryzują się właściwymi parametrami biotropowymi (np. frekwencją, kształtem, intensywnością), które zostały opracowane specjalnie z myślą o konkretnych problemach zdrowotnych.

W celu określenia terapii opartej na stosowaniu impulsów elektromagnetycznych wykorzystuje się ogólny termin magnetoterapia pulsacyjna (po angielsku określana zazwyczaj jako PEMF).

Opatentowana technologia 3D Biomag dodatkowo zapewnia dokładniejszy i stabilny kształt impulsów oraz ich wyższą moc, dzięki czemu impulsy mogą oddziaływać z różnych stron. Mamy więc do czynienia z całkowicie nową i unikatową technologią medyczną na rynku.

Jakie korzyści przynosi terapia pulsacyjna w przypadku stawu rzekomego?

• Pomaga złagodzić ból i przyspieszyć gojenie.
• Aktywuje tworzenie się nowej tkanki (szybkie powstawanie tkanki kostnej i jej zwapnienie).
• Prowadzi do zwiększonej wrażliwości na parathormon.
• Urządzenie jest łatwe w obsłudze i może być stosowane w warunkach domowych.
• Terapia nie wymaga przyjmowania dodatkowych leków.
• Leczenie jest bezinwazyjne.

Działanie terapii 3D marki Biomag – przedstawia doktor Peter Bednarčík

Efekty terapii pulsacyjnej – badania naukowe

Wpływ terapii pulsacyjnej na leczenie złamań został potwierdzony wieloma badaniami.  Na przykład badanie kliniczne przeprowadzone przez zespół W.J.

  Sharrarda w Royal Hallamshire Hospital w angielskim Sheffield potwierdza, że ​​terapia pulsacyjna (PEMF) pozytywnie wpływa na gojenie się złamań kości piszczelowej, znacznie skracając czas leczenia, ale także poprawiając zrost kości.

Opublikowane badania dowodzą, że terapia pilsacyjna 3D Biomag może wspomóc leczenie tej dolegliwości.  Więcej o badanich naukowych.

Pozytywne efekty aplikacji pulsującego pola magnetycznego (PEMF) potwierdzają badania kliniczne, przeprowadzane przez autorytety w renomowanych instytucjach. Przegląd najnowszych badań znajduje się na niniejszej stronie. Skontaktuj się z nami, aby łatwiej zorientować się w opracowaniach naukowych.

Na naszym oddziale aplikacje pulsującego pola magnetycznego są wykorzystywane bardzo efektywnie. Podoba nam się to, że możemy korzystać zarówno z gotowych programów, jak i tworzyć własne. Urządzenie jest niewielkie, łatwe w obsłudze i bardzo wydajne.

Uniwersytecki Szpital Kliniczny Na Bulovce w Pradze – Oddział Rehabilitacji

Terapię pulsującym polem magnetycznym stosujemy w naszym uzdrowisku już od ponad 10 lat. Z urządzeń Biomag korzystamy zarówno w procesie rehabilitacji, jak i podczas zabiegów uzdrowiskowych.

Połączenie magnetoterapii z innymi metodami rehabilitacji przynosi bardzo dobre rezultaty, ponieważ dochodzi do sumowania się działania (działanie przeciwbólowe, przeciwobrzękowe, odprężające i efekt rozluźnienia napięcia mięśniowego).

Uzdrowisko Bělohrad

Z urządzeń jesteśmy zadowoleni. Pozytywnie oceniamy również obsługę aplikatorów i efekty leczenia. Pacjenci chwalą sobie efekty terapii. Częstotliwość użycia to około 50 aplikacji w tygodniu.

Szpital Miejski im. Masaryka w Jilemnicy

Regularnie chodzimy do lekarzy a w międzyczasie włączamy urządzenie Biomag, na którym możemy polegać, że pomoże nam przyspieszyć gojenie i złagodzi ból.

Ladislav a Marie Kubovi, Praha

Po złamaniu goleni i zdjęciu gipsu oraz po kilkumiesięcznej rehabilitacji zostałem ze zesztywniałą, obrzmiałą i bolącą kostką. Po kupnie urządzenia do magnetoterapii ból ustąpił. Urządzenie pomaga całej rodzinie.

Hana Hobzová, Sázava

Dodatkowe informacje: Wyniki terapii mogą być różne i nie zawsze muszą odpowiadać opisanym doświadczeniom.

Lekarza i inni klienci stosują terapię pulsacyjną Biomag również w przypadku:

• Cukrzycy
• Bólów kręgosłupa
• Owrzodzeń żylakowych
• Wysokiego ciśnienia
• Zespołu cieśni nadgarstka
• Choroby zwyrodnieniowej stawów
• Innych dolegliwości

Zrób rezerwację i wypróbuj urządzenie do terapii pulsacyjnej 3D Biomag – aktualnie w promocyjnej cenie

Zrób rezerwację i wypróbuj urządzenie do terapii pulsacyjnej 3D Biomag – aktualnie w promocyjnej cenie.

Firma Biomag oferuje za pośrednictwem swoich partnerów możliwość wypróbowania urządzeń do terapii pulsacyjnej 3D Biomag w całej Polsce.

Skorzystaj z okazji i wypróbuj jedno darmowe zastosowanie terapii pulsacyjnej 3D marki Biomag bezpośrednio u nas lub u najbliższego partnera. Teraz całkowicie za darmo!

Staw rzekomy – przyczyny, objawy i leczenie

Staw rzekomy to rodzaj zaburzeń zrostu kości. Staw rzekomy najczęściej dotyczy wcześniej złamanych kości ramiennej, udowej, łódeczkowatej i piszczelowej. Brak leczenia i rehabilitacji stawu rzekomego stopniowo prowadzi do upośledzenia funkcjonowania narządu ruchu. Jakie są objawy stawu rzekomego? W jaki sposób leczy się skutki stawu rzekomego?

Źródło: iStock.com, Fot: wavebreakmedia

Staw rzekomy to zaburzenie zrostu kości o podłożu patologicznym. Stawy rzekome najczęściej powstają w miejscach, w których wcześniej doszło do złamania.

Stawy rzekome zazwyczaj dotyczą złamanej kości piszczelowej, udowej, ramiennej, łokciowej oraz obojczyka i kości łódeczkowatej znajdującej się w nadgarstku.

Staw rzekomy znacznie utrudnia powrót do pełnej sprawności, dlatego diagnostyka i podjęcie właściwego leczenia mają kluczowe znaczenie w rehabilitacji po urazie.

W sytuacji wystąpienia stawu rzekomego brakuje pełnego zrostu kości, pomimo jej zespolenia i unieruchomienia. W miejscu, w którym kość była złamana pojawia się płytka panewka, która wypełniona jest tkanką włóknisto-chrzęstną. Całość dodatkowo otoczona jest torebką stawową. Ponadto miejsce w którym występuje staw rzekomy charakteryzuje się patologiczną ruchomością.

Podstawową przyczyną tworzenia się stawu rzekomego są złamania kości. Jednak nie wszystkie złamane kości goją się patologiczne. Na szybkość i prawidłowość gojenia się złamań wpływają różne zmienne.

Wśród przyczyn powstawania stawu rzekomego wymienia się zaburzenia unaczynienia tkanki kostnej, procesy zapalne tkanki, ubytek kości w miejscu złamania, przemieszczenie się odłamków kostnych, a także rozległy uraz tkanek zlokalizowanych w obrębie złamania.

Innymi przyczynami wpływającymi na rozwój stawu rzekomego są utajona infekcja, wada wrodzona, stosowanie używek czy zbyt wczesne obciążanie jeszcze niedoleczonej kończyny. Wśród przyczyn stawu rzekomego wymienia się też różne jednostki chorobowe takie jak choroby metaboliczne czy zaburzenia hormonalne.

Staw rzekomy charakteryzuje się licznymi objawami występującymi w obrębie uszkodzonej kości.

Objawami stawu rzekomego są nasilające się dolegliwości bólowe w miejscu złamania, ból dodatkowo nasila się przy obciążaniu uszkodzonej kończyny. W przypadku stawu rzekomego odczuwalny jest ograniczony zakres ruchów kończyny.

Kończyna przybiera nieco zniekształconą formę, a w obrębie złamania odczuwalna jest podwyższona temperatura ciała. W miejscu złamania mogą się także pojawić infekcje.

Leczenie stawu rzekomego obejmuje różnorodne zabiegi takie jak laseroterapia, magnetoterapia, fala uderzeniowa, krioterapia czy galwanizacja. Pomocny bywa także masaż wykonywany w celu poprawy krążenia. Aby wzmocnić słabe kości, należy również zadbać o dietę i włączyć do niej produkty bogate w białko, wapń oraz witaminę D.

Staw rzekomy – Wikipedia, wolna encyklopedia

Nieprawidłowy zrost złamanej kości

ICD-10

M84.1Niezrośnięcie złamania (staw rzekomy)

ICD-10

M96.0Staw rzekomy jako powikłanie nastawiania kości lub artrodezy

MeSH

D011542

Staw rzekomy – rodzaj zaburzeń zrostu kości.

Mianownictwo

Mianownictwo polskie i angielskie się nieco różni. W literaturze anglojęzycznej rozróżniane są dwa pojęcia:

• nonunion – brak zrostu,
• pseudoarthrosis – staw rzekomy sensu stricto, czyli taki brak zrostu, który cechuje się pojawieniem pseudo-stawu w miejscu złamania z deformacją końców kostnych.

W polskim mianownictwie każdy brak zrostu jest nazywany stawem rzekomym.

Kryteria rozpoznania

Kryteria czasowe nie mogą być ściśle określone. Umownie staw rzekomy jest rozpoznawany, jeśli po upływie 9 miesięcy od urazu (złamania kości) nie ma zrostu kostnego, a na zdjęciach rentgenowskich nie ma postępu gojenia złamania przez kolejne 3 miesiące.

Objawy stawu rzekomego można podzielić na kliniczne i radiologiczne. Kliniczne to utrzymywanie się dolegliwości bólowych w miejscu złamania, szczególnie w obciążeniu kończyny, ruchomość patologiczna, nieco wyższa temperatura kończyny w miejscu złamania. Do objawów radiologicznych należy widoczna szczelina przełomu w czasie, kiedy powinien być już widoczny zrost kostny.

Przyczyny pojawienia się stawu rzekomego to:

• ze strony kości: okolica anatomiczna z typowymi zaburzeniami unaczynienia (np. 1/3 dalsza kości piszczelowej, szyjka kości udowej itp.), duży ubytek kości w miejscu złamania, interpozycja tkanek miękkich, stan po rozległym uszkodzeniu tkanek miękkich w okolicy złamania, utajona infekcja, złamanie otwarte;

• ze strony pacjenta: choroby metaboliczne (np. cukrzyca), zaburzenia odżywiania, palenie tytoniu, brak współpracy w trakcie leczenia (np. za wczesne obciążanie kończyny);

• ze strony operatora: niewłaściwa technika operacyjna, niewłaściwy wybór sposobu zespolenia czy wadliwa stabilizacja.

Klasyfikacja

Stawy rzekome dzielimy na:

• hipertroficzne (typu “stopy słonia” i typu “stopy konia”);
• oligotroficzne;
• awaskularne (dysplastyczne, aplastyczne, z dużym ubytkiem kości i atroficzne).

Stawy rzekome można również podzielić na zakażone (z widocznymi objawami infekcji) i niezakażone (bez widocznych objawów infekcji).

Najczęściej staw rzekomy pojawia się w obrębie trzonu kości piszczelowej (lokalizacja 1/3 wszystkich stawów rzekomych), ale może również dotyczyć innych kości, np. kość łódeczkowata, obojczyk, kość ramienna, kości przedramienia, szyjka kości udowej czy trzon kości udowej.

Leczenie

Leczenie jest najczęściej operacyjne. Do głównych metod należy: rewizja miejsca przełomu, dekortykacja (np.

dekortykacja sposobem Judet-Forbesa czy nawiercanie sposobem Becka), zmiana sposobu/wymiana zespolenia kości, użycie przeszczepów kostnych, przeszczepy unaczynione kości, podanie czynników wzrostu.

Obowiązkiem lekarza jest przekazywanie pacjentom zaleceń ogólnych, jak zaprzestanie palenia tytoniu czy właściwe odżywianie. Niektóre badania dowodzą skuteczności elektrostymulacji i terapii ultradźwiękowej w leczeniu zaburzeń zrostu.

Do innych rodzajów zaburzeń zrostu należy: zrost opóźniony (ang. delayed union), zrost w nieprawidłowym ustawieniu (ang. malunion) i zakażony staw rzekomy (ang. infected nonunion).

Bibliografia

1. S. T. Canale, J. H. Beaty: Campbell's operative orthopaedics, vol. 3. Elsevier, 2008.
2. Ramotowski W.

   : Leczenie powikłań zrostu kostnego. PZWL, 1984.

3. Sanders R.: Traumatologia układu ruchu. Elsevier, 2009.
4. Stannard J. P. i wsp.: Leczenie operacyjne obrażeń narządu ruchu, tom 1. Medipage, 2010.
5. Tylman D., Dziak A.: Traumatologia narządu ruchu, tom 1. PZWL, 1996.

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Staw_rzekomy&oldid=48691843”

Jak postępować przy złamaniu dużego palca u stopy, aby uniknąć rozwoju tzw. stawu rzekomego

Złamanie palca to w rzeczywistości złamanie paliczków. Jest to uraz, który może wymagać operacji (w zależności od stopnia skomplikowania). Zawsze jednak konieczna jest podjęcie odpowiedniego leczenia i rehabilitacji, aby uniknąć powikłań m.in. wystąpienia tzw. stawu rzekomego.

Staw rzekomy może powstać nawet jeśli kość została poprawnie zespolona i unieruchomiona. Niestety na pierwszym etapie leczenia jest go trudno zdiagnozować. Może prowadzić do stopniowo postępujących zmian zwyrodnieniowych i zniekształceń w obrębie dużego palca.

Staw rzekomy – objawy

Staw rzekomy jest ubytkiem w kości, który zamiast właściwą tkanką kostną, zostaje wypełniony tkanką włóknistą w miejscu, w którym powinny prawidłowo zrosnąć się odłamki. W konsekwencji połączenie pozostaje ruchome – mimo zastosowanego usztywnienia.

Najczęściej do zmian dochodzi na skutek niewłaściwego zespolenia lub rozległego urazu w obrębie tkanek towarzyszących. Przyczyną mogą być też przemieszczające się odłamki, stan zapalny, ale też niektóre choroby (np. cukrzyca, osteoporoza, nadczynność przytarczyc itd.).

Chociaż w przypadku dużego palca u stopy jest to mało prawdopodobne (z racji znacznego bólu odczuwanego przy chodzeniu), staw rzekomy może powstać jako skutek zbyt szybko podjętego leczenia.

Ponieważ schorzenie rozwija się długo, alarmującym objawem powinien być przede wszystkim utrzymujący się ból, któremu często towarzyszy zaczerwienienie, obrzęk i podwyższona temperatura w okolicy urazu. Dyskomfort będzie się nasilał, prowadząc do ograniczenia ruchomości palca, a także widocznych zniekształceń. Jest to sygnał, że należy pilnie skonsultować się z lekarzem.

Potwierdzić zmianę chorobową można tylko wykonując zdjęcie RTG, jednak dopiero po około 9. miesiącach od urazu.

Staw rzekomy – postępowanie

Podstawą leczenia stawu rzekomego jest odpowiednia rehabilitacja. Dobre wyniki dają zabiegi krioterapii (terapia zimnem), magnetoterapii, z wykorzystaniem ultradźwięków i lasera. Z powodzeniem stosowane są masaże lecznicze poprawiające ukrwienie w obrębie uszkodzonego miejsca, a przez to wpływające na procesy gojenia się (np. masaż kontralateralny).

Najnowsze badania wykazują również skuteczność zastosowania komórek macierzystych, wstrzykiwanych bezpośrednio w miejsce uszkodzenia. Pobudzają one proces wzrostu tkanki kostnej, która zaczyna wypełniać chorobowo zmienione miejsce.

Jeśli zachodzi uzasadnione ryzyko zmian chorobowych, zabiegi można wprowadzić już na wczesnym etapie leczenia, w formie profilaktyki.

W bardziej skomplikowanych przypadkach konieczna może okazać się operacja, polegająca na zastosowaniu przeszczepów kości lub metalowych łączników, za pomocą których dokonuje się zespolenia.

Skuteczność zabiegów rehabilitacyjnych można też zwiększyć przez zastosowanie odpowiedniej diety bogatej w witaminę D, wapń i białko, czyli składniki, które są budulcem kości. Dieta jest również ważnym elementem profilaktyki.

Staw rzekomy, czyli powikłania po złamaniach. Sprawdź, czy to nie dotyczy ciebie!

Złamanie to nie “przelewki” – ten jeden z poważniejszych urazów kości u jednych goi się prawidłowo, u innych niestety nie. Jednym z powikłań nieprawidłowego zrostu jest właśnie staw rzekomy. Wówczas, w miejscu zrostu powstaje dodatkowy staw pomiędzy dwoma odłamkami kości, które normalnie powinny się połączyć i zrosnąć.

Z tego artykułu dowiesz się:

Staw rzekomy powstaje nawet w sytuacjach, gdy podjęto leczenie i unieruchomiono złamaną kość. Najczęściej pojawia się przy złamaniach kości udowej, piszczelowej, obojczyka, ramiennej i łódeczkowatej. Według statystyk, problem ten dotyczy najczęściej młodych mężczyzn. Powstanie stawu rzekomego utrudnia powrót do zdrowia po złamaniach, dlatego należy niezwłocznie go wyleczyć.

Objawy utworzenia się stawu rzekomego:

• Patologiczna (nieprawidłowa) ruchomość w złamanym miejscu,
• Ból w miejscu złamania,
• Ograniczone ruchy,
• Wzmocnienie bólu przy używaniu/obciążaniu chorej kończyny,
• Złamane miejsce jest cieplejsze niż normalnie,
• Objawy infekcji,
• Zniekształcenia w obrębie kończyny, widoczne gołym okiem.

Wykrycie stawu rzekomego polega najpierw na wykonaniu zdjęcia RTG po 9 miesiącach od powstania urazu. Wówczas na zdjęciu widoczny będzie nieprawidłowy zrost kości, a także: osteoporoza, martwica, nieregularne odłamy kostne, zamknięta lub otwarta jama szpikowa. Oprócz tego, lekarz może zlecić scyntygrafię kości, która pokaże ukrwienie kości i miejsca ich rozpadu.

Leczenie bez  operacji niestety rzadko przynosi skutek, dlatego jest stosowane najczęściej w przypadku małych stawów rzekomych. Wśród tego typu zabiegów znajdują się:

1. Zastosowanie aparatu Ilizarowa – stosuje się je głównie w przypadkach złamań kości ramiennej. Umożliwia gojenie, pobudza tkankę kostną i pozwala na powolną korekcję osi uszkodzonej kości.
2. Zabiegi fizykalne (laseroterapia, ultradźwięki, magnetoterpia, krioterpia, itd.) – pobudzają zrost kości, zmniejszają ból i poprawiają krążenie.
3. Odpowiednia dieta – czyli spożywanie posiłków wzmacniających kości, przede wszystkim: suplementów mineralnych, produktów bogatych w białko, witaminę D i wapń, a także unikanie herbaty, kawy, szpinaku i szczawiu.
4. Zabieg z pobraniem szpiku kostnego – komórki macierzyste znajdujące się w szpiku są podawane w miejsce stawu rzekomego, aby pobudzić wzrost kości.
5. Masaż kontralateralny – stosowany w przypadku zdrowej, symetrycznej kończyny, aby pobudzić w niej zakończenia nerwowe i krążenie.

Jeśli te metody nie przynoszą skutku, konieczna jest operacja, w trakcie której naprawia się pierwotne zespolenie kości. Po zabiegu konieczna jest rehabilitacja, która opiera się na zabiegach i ćwiczeniach leczniczych. Zaleca się również zmianę stylu życia, zwłaszcza w przypadku nadwagi lub otyłości, rzucenie palenia i właściwe odżywianie, które wspomogą regenerację kości.

Tagi artykułu kości ból stawów stawy złamania leczenie złamań choroby stawów leczenie stawów staw rzekomy złamanie kości staw rzekomy objawy złamania powikłania

Złamanie szyjki kości udowej

Złamania w obrębie szyjki kości udowej zaliczanie są do złamań wewnątrztorebkowych stawu biodrowego. Tego typu złamania niosą za sobą bardzo duże ryzyko powikłań, które wynikają z rozległości urazu oraz długotrwałego unieruchomienia.

Najczęstszą przyczyną złamania jest upadek na staw. Częstość występowania złamań wśród danej płci zmienia się wraz z wiekiem. Przed 60. rokiem życia złamania szyjki kości udowej częściej występują u mężczyzn jako urazy wysokoenergetyczne.

Wśród osób powyżej 60 lat do złamań szyjki kości udowej dochodzi głównie u kobiet, a czynnikiem predysponującym do tego typu złamania jest osteoporoza i osteomalacja.

Wzrost częstotliwości występowania złamań szyjki kości udowej z upływem lat jest wynikiem starzenia się populacji, a konkretniej zmniejszenia się gęstości mineralnej kości, spadku aktywności fizycznej oraz zwiększenia podatności na upadki. Do dodatkowych czynników ryzyka zaliczyć należy m.in.

niedołężność starczą – osłabiony wzrok, słuch, atrofię mięśni i inne choroby współtowarzyszące (np. choroby neurologiczne), które dodatkowo zwiększają ryzyko upadków u osób w podeszłym wieku.

W konsekwencji złamań bliższej nasady kości udowej może dojść do zniekształcenia stawu biodrowego, zaburzenia chodu i niemożności samodzielnego poruszania się. W przypadku osób starszych proces gojenia jest bardzo długi i często nie kończy się całkowitym odzyskaniem sprawności.

Kość udowa – anatomia

Kość udowa (łac. femur) jest najdłuższą, najcięższą i jedną z najmocniejszych kości w całym ludzkim ciele. Zaliczana jest do kości długich, składającą się z trzonu oraz końca bliższego i dalszego.

Część bliższa kości udowej współtworzy staw biodrowy poprzez kulistą głowę kości udowej, która znajduje się w panewce stawu. Głowa kości udowej stanowi około 3/4 wycinka kuli pokrytej chrząstką stawową.

Na jej szczycie znajduje się dołek głowy kości udowej będący miejscem przyczepu więzadła głowy kości udowej.

Pomiędzy głową kości udowej a trzonem znajduje się szyjka kości udowej (collum femoris), której oś tworzy z trzonem kąt rozwarty: u mężczyzn ok. 135⁰, a u kobiet ok. 126⁰. U obu płci z wiekiem kąt ten się zmniejsza.

W miejscu przechodzenia szyjki w trzon z powierzchni tylnej odchodzą dwa guzy, krętarz większy i krętarz mniejszy kości udowej. Okolica między szyjką a trzonem, gdzie znajduje się krętarz większy i mniejszy, stanowi miejsce przyczepów mięśniowych.

Krętarz większy kości udowej stanowi przyczep dla mięśni:

• przednia powierzchnia krętarza – m. pośladkowy mały, m. obszerny boczny,
• boczna powierzchnia krętarza – m. pośladkowy średni,
• górna powierzchnia krętarza – m. gruszkowaty.

Krętarz mniejszy jest natomiast miejscem przyczepu dla m. lędźwiowego większego, który razem z mięśniem biodrowym współtworzy m. biodrowo-lędźwiowy.

Taka budowa anatomiczna i biomechaniczna nasady bliższej kości udowej predysponuje do wystąpienia urazów, ponieważ obciążenia nie są przenoszone przez kość w sposób osiowy ale sposób kątowy.

Z ustawień kątowych pomiędzy poszczególnymi elementami kości: szyjka, trzon wynika to, że w miejscu połączenia kość jest poddawana bardzo dużym stałym napięciom i naprężeniom. Jeśli dodatkowo pojawi się duża siła działająca z boku (upadek) najczęściej dochodzi do złamania szyjki kości udowej, która jest najsłabszą częścią całego uda.

W wyniku urazu powstaje szczelina złamania, na którą oddziałują bardzo silne mięśnie szkieletowe odpowiedzialne za pionową postawę i które powodują oddalanie się od siebie odłamów kostnych.

Koniec dalszy tworzą dwa duże kłykcie: kłykieć przyśrodkowy i kłykieć boczny. Kłykcie pokryte są chrząstką szklistą, podobnie jak łącząca je od strony przedniej powierzchnia rzepkowa. Od tyłu między oboma kłykciami znajduje się dół międzykłykciowy, nie pokryty chrząstką.

Na powierzchniach bocznych obu kłykci występują niewielkie wyniosłości kostne zwane nadkłykciami (nadkłykieć przyśrodkowy i boczny). Na nadkłykciu przyśrodkowym wyróżnić można niewielką wyniosłośc zwaną guzkiem przywodzicieli – miejsce przyczepu mięśni przywodzicieli.

Złamanie szyjki kości udowej – przyczyny

Złamanie w obrębie szyjki kości udowej jest domeną osób starszych. Tego typu złamania u osób młodych są rzadkością ze względu na to, iż kość udowa jest bardzo gruba i mocna i jej złamanie wymaga ogromnej siły.

Dlatego u osób młodych najczęściej do złamania dochodzi podczas urazów wysokoenergetycznych (wypadków komunikacyjnych). Natomiast sytuacja ta wygląda inaczej u osób starszych, u których wytrzymałość kości jest obniżona w wyniku różnych składowych.

Wśród czynników predysponujących do wystąpienia złamania szyjki kości udowej, wyróżnia się:

• osteoporozę i osteopenię,
• choroby nowotworowe (nowotwory kości),
• wrodzoną kruchość/łamliwość kości,
• zaburzenia w obrębie gospodarki hormonalnej,
• przyjmowanie leków sterydowych przeciwzapalnych,
• nieprawidłowe odżywianie się,
• brak aktywności fizycznej.

Zdecydowanie najczęstszą przyczyną złamań jest osteoporoza, która stopniowo prowadzi do demineralizacji kości. Jest to konsekwencja starzenia się szkieletu, która objawia się podatnością na złamania nawet przy niewielkich i niskoenergetycznych urazach.

Dlatego, do złamania szyjki kości udowej u starszej osoby może dojść nawet przy zwykłym potknięciu się czy też upadku z krzesła czy łóżka. Czasami może nawet dochodzić do samoistnych złamań, bez zauważalnego urazu.

Ma to miejsce w przypadku kiedy zmiany chorobowe w obrębie stawu biodrowego lub ogólne zmiany kośćca są już bardzo zaawansowane.

Złamania szyjki kości udowej częściej dotykają kobiet niż mężczyzn, co wynika z zaburzeń hormonalnych w okresie menopauzy, które wpływają niekorzystnie na stan kośćca.

Mechanizm złamania szyjki kości udowej u młodych pacjentów jest przeważnie spowodowany dużym obciążeniem osiowym powstającym w wyniku urazu wysokoenergetycznego (np. podczas wypadku komunikacyjnego lub upadku z wysokości).

Złamanie szyjki kości udowej – objawy

W przypadku złamania szyjki kości udowej w konsekwencji nagłego urazu, objawy obejmują:

• bardzo silne dolegliwości bólowe w okolicy biodra,
• niemożność obciążania kończyny,
• silny ból przy rotacji biernej biodra,
• tkliwość miejscową,
• zniekształcenie obrysów stawu biodrowego,
• skrócenie kończyny dolnej w przypadku złamań przemieszczonych,
• charakterystyczne ustawienie kończyny dolnej – w rotacji zewnętrznej.

Złamania zmęczeniowe (samoistne) szyjki kości udowej objawiają się bólem w okolicy stawu, który ma tendencję do promieniowania do pachwiny, uda, a nawet stawu kolanowego.

Bardzo charakterystyczne jest również narastanie dolegliwości bólowych w czasie obciążania kończyny dolnej i przy skrajnych ustawieniach stawu oraz zanikanie tych dolegliwości w spoczynku. Występują także silne bóle nocne.

Utrzymujące się dolegliwości doprowadzają do zaburzeń funkcjonalnych pacjenta, które objawiają się stopniowym utykaniem oraz zmniejszającą się rotacją wewnętrzną w stawie biodrowym.

Złamanie szyjki kości udowej – diagnostyka

W celu zdiagnozowania i potwierdzenia złamania szyjki kości udowej niezbędne jest wykonanie badań obrazowych takich jak:

• badanie rentgenowskie (RTG), które pozwala ocenić szparę przełomu, wielkość przemieszczenia się odłamów kostnych i umożliwia wybór dalszego sposobu leczenia operacyjnego. Wykonuje się zdjęcie w projekcji AP miednicy oraz w projekcji osiowej uszkodzonego stawu biodrowego;
• rezonans magnetyczny biodra (MRI) w przypadku kiedy obraz RTG jest niejasny i budzi wątpliwości lekarzy.

Złamanie szyjki kości udowej – klasyfikacja złamań

W literaturze można spotkać wiele systemów klasyfikacji złamań szyjki kości udowej. Do najczęściej stosowanych zaliczyć należy podział Gardena i Pauwelsa.

1. Klasyfikacja złamań szyjki kości udowej wg Gardena:
   • I⁰ – Złamanie z niecałkowitym przerwaniem kości – bez uszkodzenia warstwy korowej kości;
   • II⁰ – Złamanie całkowite bez przemieszczenia – złamanie z pełnym uszkodzeniem warstwy korowej kości;
   • III⁰ – Złamanie całkowite z częściowym przemieszczeniem (fragmenty kości stykają się ze sobą na pewnej powierzchni);
   • IV⁰ – Złamanie całkowite z całkowitym przemieszczenie odłamów kostnych.
2. Klasyfikacja złamań szyjki kości udowej wg Pauwelsa:
   • I typ – linia przełomu tworzy z linią poziomą (poprzeczną ciała) kąt 30⁰; siły dociskowe przeważają nad siłami ścinającymi, co daje dobre rokowanie leczenia i niewielką możliwość wystąpienia powikłań w postaci martwicy głowy kości udowej,
   • II typ – wartość kąta waha się w granicach 30-50⁰; siły dociskowe są równe siłom ścinającym co daje gorsze warunki gojenia się kości,
   • III typ – wartość kąta przekracza 50-70⁰; siły ścinające przeważają nad dociskowymi, co powoduje złe warunki do zrostu kostnego.

Na podstawie powyższych klasyfikacji, ale biorąc także pod uwagę wiek pacjenta oraz współistnienie innych urazów i chorób, dokonuje się wyboru postępowania leczniczego.

Złamanie szyjki kości udowej – leczenie operacyjne

Celem leczenia jest odtworzenie stosunków anatomicznych stawu i uzyskanie stabilnego zespolenia, które ułatwi rewaskularyzację głowy kości udowej, a także pozwoli na szybką pionizację pacjenta i odzyskanie funkcji stawu.

Leczenie nieoperacyjne stosowane jest tylko w przypadku przeciwwskazań bezwzględnych do zabiegu i opiera się na leczeniu czynnościowym.

Zespolenie chirurgiczne jest najczęstszym i najbardziej efektywnym postępowaniem w przypadku złamania kości udowej i jest leczeniem stosowanym z wyboru, czyli niezależnie od wieku pacjenta, co w dużej mierze związane jest z przebiegiem naczyń krwionośnych ale także długim okresem zrostu kostnego.

Długotrwałe unieruchomienie stawu biodrowego mogłoby doprowadzić przede wszystkim do powikłań zakrzepowo-zatorowych.

Drugim bardzo ważnym czynnikiem przemawiającym za leczeniem operacyjnym jest to, iż głowa i szyjka kości udowej zaopatrywane są przez naczynia krwionośne od strony trzonu i w momencie złamania szyjki dochodzi do przerwania naczyń, co zaburza krążenie i w konsekwencji prowadzi do zaburzenia procesu zrostowego kości i martwicy tkanek.

Wybór metody leczenia operacyjnego uzależniony jest od typu złamania, rozległości urazu, wieku oraz aktywności pacjenta. W zależności od tych czynników wykonuje się:

• zespolenie złamanych fragmentów kostnych, z wykorzystaniem śrub lub gwoździ,
• repozycję i stabilizację wewnętrzną z wykorzystaniem dynamicznej śruby biodrowej (dynamic hip screw – DHS),
• endoprotezoplastykę, czyli wymianę uszkodzonego fragmentu kości udowej na sztuczny element. Endoproteza może być częściowa (wymiana jednego członu stawu) lub całościowa (wymiana obu członów stawu).

W przypadku złamań szyjki kości udowej dochodzi do upośledzenia unaczynienia odłamu bliższego. Tylko u młodych osób oraz starszych ze złamaniem I° i II° wg Gardena (I i II typ wg Pauwelsa) podejmuje się leczenie z zastosowaniem stabilizacji wewnętrznej (śruby kaniulowane, DHS) w celu zespolenia odłamów i uzyskania zrostu.

W złamaniach III° i IV° (III typ wg Pauwelsa), szczególnie u osób z niską jakością leczenia kości rozpatruje się endoprotezoplastykę stawu ze względu na możliwość rozwoju martwicy głowy kości udowej. U osób w podeszłym wieku zwykle stosuje się endoprotezę połowiczą typu Austin-Moor.

Jest to proteza jednoelementowa, składająca się z głowy, która zastępuje głowę i szyjkę kości udowej oraz trzpienia wprowadzanego na cemencie kostnym do trzonu kości udowej. W przypadku chorych młodszych, sprawnych fizycznie i aktywnych, należy rozważać całkowitą alloplastykę stawu biodrowego.

Stosuje się protezy modularne, składające się z części panewkowej, główki protezy i trzpienia

Zastosowanie alloplastyki stawu biodrowego wyklucza konieczność oczekiwania na zrost kostny i umożliwia wcześniejsze obciążanie kończyny operowanej.

Interwencja chirurgiczna pozwala na zdecydowanie szybszą pionizację pacjenta, co jest istotne w procesie odzyskiwania sprawności oraz w profilaktyce przeciwzakrzepowej.

Aby uniknąć rozwoju powikłań wynikających ze złamania zabieg powinien zostać przeprowadzony w okresie 12–24 godzin od urazu.

Nie wszyscy pacjenci jednak kwalifikują się do zabiegu, co związane jest z ich wiekiem i występującymi przeciwwskazaniami internistycznymi i kardiologicznymi.

U osób niezakwalifikowanych do leczenia operacyjnego stosuje się wyciąg zakładany na chorą kończynę lub unieruchomienie w gipsowym bucie derotacyjnym, który zabezpiecza kończynę dolną przed nadmierną rotacją zewnętrzną w stawie biodrowym.

Takie postępowanie lecznicze wymaga zwykle ok. 6-8 tygodniowego leżenia w łóżku i jest obarczone bardzo wysokim ryzykiem wystąpienia licznych powikłań.

Powikłania po złamaniu szyjki kości udowej

Najgroźniejszym powikłaniem złamania szyjki kości udowej jest śmierć pacjenta (20% pacjentów umiera w konsekwencji złamania).

Badanie wskazują, iż około 50% pacjentów odzyskuje pełnię sprawności, która pozwala im na samodzielne poruszanie się i życie bez ograniczeń.

Druga połowa narażona jest na liczne powikłania, które w istotny sposób wpływają negatywnie na codzienne funkcjonowanie i życie pacjenta.

Powikłania złamania szyjki kości udowej obejmują przede wszystkim:

• brak zrostu kostnego,
• niewydolność krążeniowo-oddechową,
• zapalenie płuc,
• zapalenie dróg moczowych,
• uszkodzenie naczyń krwionośnych,
• martwica głowy kości udowej,
• powikłania zakrzepowo-zatorowe – zatory naczyń płucnych i mózgowych,
• powstanie stawu rzekomego szyjki,
• zmiany zwyrodnieniowe stawu biodrowego,
• odleżyny,
• zakrzepowe zapalenie żył,
• przykurcze mięśniowe oraz duże ograniczenia ruchomości w stawie.

W związku z tym, iż głównym leczeniem stosowanym z wyboru jest leczenie operacyjne, pacjent narażony jest również na:

• niedokrwistość, która może doprowadzić do martwicy kości udowej – dochodzi do dużej utraty krwi w wyniku złamania oraz podczas interwencji chirurgicznej,
• zakażenie i ropienie rany pooperacyjnej,
• przemieszczenie odłamów kostnych,
• powikłania w obrębie implantu – może dojść do obluzowania protezy (zdarza się to bardzo rzadko, najczęściej w przypadku zaawansowanej osteoporozy, gdy kość jest bardzo miękka i podatna na uszkodzenia).

Rehabilitacja po leczeniu operacyjnym złamania szyjki kości udowej

Celem działań rehabilitacyjnych po zabiegu operacyjnym powinno być dążenie do jak najszybszej pionizacji pacjenta. Postępowanie rehabilitacyjne rozpoczyna się już pierwszego dnia po zabiegu i obejmuje ono przede wszystkim:

• ćwiczenia izometryczne mięśnia czworogłowego uda,
• ćwiczenia izometryczne mięśni pośladkowych – w zależności od zastosowanego dojścia operacyjnego,
• ćwiczenia oddechowe,
• ćwiczenia przeciwzakrzepowe,
• w przypadku endoprotezoplastyki konieczne jest zwrócenie uwagi na prawidłowe ustawienie kończyny – zakazane jest przywodzenie kończyny oraz ruchy rotacyjne w stawie biodrowym, w celu zabezpieczenia pacjenta przed zwichnięciem protezy.

W drugiej dobie po zabiegu następuje pionizacja pacjenta z wykorzystaniem balkonika lub kul łokciowych i rozpoczęcie procesu reedukacji chodu.

W zależności od typu złamania (stabilne, niestabilne) oraz rodzaju wykonanej procedury operacyjnej, zalecany jest chód markowany trójtaktowy z częściowym obciążeniem lub całkowitym odciążeniem kończyny dolnej (w przypadku złamań niestabilnych).

Ponadto do postępowania rehabilitacyjnego wdrażane są także ćwiczenia czynne dla stawu skokowego i kolanowego, ćwiczenia w odciążeniu stawu biodrowego oraz ćwiczenia w zamkniętych łańcuchach kinematycznych. Działania te powinny być prowadzone do 6 doby pooperacyjnej.

7 doba po zabiegu to czas kiedy intensywność ćwiczeń zdecydowanie wzrasta, wzrastają także zakresy ruchomości podczas ćwiczeń. Do postępowania rehabilitacyjnego wprowadzane są ćwiczenia czynne stawu biodrowego.

Oprócz tego stopniowo wprowadza się do chód z większym obciążeniem kończyny, rezygnując z pomocy ortopedycznych (chód z jedną kulą). Pacjentom zaleca się regularne spacery na krótkich i średnich dystansach.

Ten etap trwa do około 12 tygodnia (3 miesiące) od zabiegu operacyjnego.

Rehabilitacja powinna trwać do momentu uzyskania przez pacjenta w badaniach klinicznych i badaniach lokomocji wartości normatywnych. Pełne obciążenie kończyny dolnej ma miejsce około 12 tygodnia po zabiegu. Jest to również czas kiedy należy dążyć do wzrostu siły mięśniowej oraz odzyskiwania pełnego zakresu ruchu w operowanym stawie biodrowym.

Należy pamiętać, że program usprawniania pacjenta musi być w pełni zindywidualizowany, a podane ramy czasowe poszczególnych etapów rehabilitacji powinny wynikać z uzyskiwanych przez pacjenta rezultatów ćwiczeń i jego ogólnego stanu zdrowia.

Najczęściej zadawane pytania o złamanie szyjki kości udowej: