Cykle bezowulacyjne – jakie są przyczyny, jak wyglądają i jak leczyć brak owulacji?

fot. Adobe Stock fot. Adobe StockCykl bezowulacyjny jest całkowicie normalny w przypadku dorastania lub tuż po porodzie. Wówczas jeśli sytuacja się normuje, nie ma powodu do obaw. Wiele kobiet nawet nie wie, że mają cykle bezowulacyjne. Dopiero kiedy pojawiają się problemy z płodnością i mimo starań nie zachodzą w ciążę, zaczynają przyglądać się swojej owulacji. Wówczas może się okazać, że nie mają jajeczkowania. Brak owulacji  pozbawia szans na zapłodnienie. Na szczęście medycyna jest w stanie im pomóc.

Spis treści:

Cykl bezowulacyjny. Czym jest ?

Cykl bezowulacyjny nie jest chorobą, ale objawem zaburzeń, które pojawiają się w organizmie kobiecym. Cykl bezowulacyjny zwany też brakiem owulacji oznacza, że nie pękł pęcherzyk i nie wydostała się komórka jajowa – wyjaśniła ekspertka ds. kobiecej płodności Aleksandra Demiańczyk.

Owulacja – jak rozpoznać?

W pierwszych dniach cyklu miesięcznego kobiety w jej organizmie dojrzewa pęcherzyk Graafa. Gdy dochodzi do owulacji (jajeczkowania), pęcherzyk pęka, a komórka jajowa zostaje uwolniona i przedostaje się do jajowodu. Właśnie na tym etapie może dojść do zapłodnienia.

Rozerwany pęcherzyk przekształca się w ciałko żółte wydzielające progesteron – hormon przygotowujący błonę śluzową macicy na przyjęcie zarodka.

Gdy nie dojdzie do poczęcia, stężenie hormonów spada, błona śluzowa złuszcza się i zostaje usunięta z organizmu w postaci miesiączki.

Cykl bezowulacyjny – objawy

Cykl miesiączkowy składa się z czterech etapów następujących kolejno po sobie, czyli menstruacji, fazy folikularnej, owulacji i fazy lutealnej. W cyklu bezowulacyjnym występują tylko dwa pierwsze etapy.

Do objawów cyklu bezowulacyjnego (nazywanego także anowulacją) należą:

• nieregularne cykle miesiączkowe – krótsze ok. 21-24 dni lub dłuższe ok. 35 dni,
• brak podwyższonej temperatury podczas jajeczkowania,
• brak bólu w podbrzuszu, towarzyszącego czasami owulacji,
• obecność gęstego, lepkiego i białego śluzu, który nie zmienia się w ‘płodny’ – przejrzysty, mokry lub rozciągliwy,
• obniżone libido,
• bardzo skąpe krwawienie miesiączkowe w postaci plamienia.

Brak owulacji jest całkowicie normalny u młodych dziewcząt przed okresem dojrzewania i u kobiet po menopauzie.

Cykl bezowulacyjny – przyczyny

Do najczęstszych przyczyn braku owulacji należą:

• zespół policystycznych jajników (PSOC),
• choroby przysadki mózgowej i podwzgórza (produkują hormony stymulujące dojrzewanie komórek jajowych) w postaci niedoczynności, stanów zapalnych, guzów,
• otyłość,
• znaczna niedowaga,
• anoreksja,
• wysoki poziom prolaktyny występujący po porodzie,
• hiperprolaktynemia,
• choroby tarczycy,
• nadprodukcja androgenów (hormonów męskich),
• guzy, torbiele i włókniaki jajników,
• zapalenie przydatków,
• długotrwała antykoncepcja,
• stosowanie leków przeciwhistaminowych, przeciwwymiotnych lub psychotropowych.

Ogromne znaczenie dla regularności cykli i występowania owulacji ma także stres psychiczny, nerwice, depresja i styl życia.

Problem cykli bezowulacyjnych często dotyczy kobiet po 35. roku życia, po porodzie oraz po wieloletnim przyjmowaniu antykoncepcji hormonalnej.

Czy cykl bezowulacyjny zakłóca miesiączkowanie?

Brak jajeczkowania i cykl bezowulacyjny mogą, ale nie muszą, blokować miesiączkę. – Krwawienie może wystąpić w spodziewanym terminie lub z przesunięciem.

A to oznacza, że na tej podstawie kobieta nie może mieć pewności, czy był cykl bezowulacyjny, czy nie – wyjaśniła ekspertka.

Fakt, że mimo braku jajeczkowania możesz regularnie miesiączkować, powoduje, że cykl bezowulacyjny trudno rozpoznać.

Brak owulacji – diagnoza

U zdrowej kobiety mogą wystąpić cykle bezowulacyjne – czasem zdarza się to raz, dwa razy w roku. Jeżeli jednak większość cykli charakteryzuje się jej brakiem, konieczna jest konsultacja medyczna i podjęcie właściwego leczenia.

Aby sprawdzić, czy masz jajeczkowanie, można wykonać test owulacyjny. Mierzy on poziom lutropiny – hormonu luteinizującego LH w moczu. Ma on wpływ na uwolnienie komórki jajowej z pękniętego pęcherzyka Graafa.

Najwyższe stężenie LH ma miejsce tuż przed jajeczkowaniem.

W celu postawienia diagnozy, oprócz wizyty u ginekologa będzie także potrzebna konsultacja endokrynologiczna i wykonanie badań określających poziom hormonów – tarczycy i płciowych.

– Przy powtarzających się cyklach bezowulacyjnych warto także zbadać stężenie prolaktyny we krwi. To proste badanie mogące potwierdzić bądź wykluczyć przyczynę braku owulacji – radzi ekspertka ds. płodności kobiecej.

Cykl bezowulacyjny. Leczenie

Leczenie cyklu bezowulacyjnego polega na farmakologicznej regulacji zaburzonej gospodarki hormonalnej. Można pobudzić organizm do owulacji za pomocą środków farmakologicznych doustnych lub w zastrzykach. W niektórych przypadkach np.

w torbielach jajników konieczne jest także wykonanie zabiegu chirurgicznego w postaci laparoskopii ze względu na obecność zmian w narządach rodnych kobiety.

Podjęcie odpowiedniego leczenia może przynieść pozytywne skutki u większości kobiet, u których zdiagnozowano brak owulacji. Leczenie trwa około pół roku.

Cykl bezowulacyjny – jak go rozpoznać? Poznaj objawy i leczenie

Cykle bezowulacyjne, czyli takie, w których nie dochodzi do jajeczkowania, uniemożliwiają zajście w ciążę. Jak je rozpoznać i leczyć?

Owulacja (inaczej jajeczkowanie) to jeden z etapów cyklu miesiączkowego. W czasie owulacji pęka pęcherzyk Graafa i uwalniania jest komórka jajowa gotowa do zapłodnienia. Jajeczkowanie jest zatem niezbędnym procesem umożliwiającym kobiecie zajście w ciążę.

Owulacja pojawia się między 13. a 15. dniem przed wystąpieniem krwawieniem, powtarza się średnio co miesiąc. Jajeczkowaniu mogą, ale nie muszą towarzyszyć pewne objawy: zmiana śluzu szyjki macicy, wzrost temperatury ciała, tkliwość piersi, większe libido, plamienie i ból owulacyjny.

W cyklu bezowulacyjnym nie dochodzi do pęknięcia pęcherzyka Graafa i uwolnienia komórki jajowej z jajowodu. Z tego powodu zapłodnienie jest niemożliwe.

Zjawisko cykli bezowulacyjnych najczęściej występuje u dojrzewających dziewcząt, kobiet po porodzie oraz u pań z nieregularnymi miesiączkami spowodowanymi wahaniami hormonalnymi. Zdarza się również u kobiet w okresie przedmenopauzalnym. U zdrowych, płodnych kobiet cykl bezowulacyjny może pojawić się raz lub dwa razy w roku i nie jest to powód do niepokoju.

Cykl bezowulacyjny – przyczyny

Przyczyn cykli bezowulacyjnych może być kilka. Wśród nich wymienia się:

• Wahania hormonalne – zwłaszcza zmiany w podwzgórzu i przysadce, które odpowiadają za wydzielanie hormonów pobudzających dojrzewanie komórek jajowych. Zmiany te mogą być spowodowane przez stres, depresję, choroby przysadki (guzy, stany zapalne), hiperprolaktynemię (zwiększoną produkcję prolaktyny)
• Choroby jajników (PCOS, torbiele, zapalenie przydatków i miednicy mniejszej, guzy jajnika, włókniaki, interwencje chirurgiczne w obrębie jajników
• Nadmierną produkcję androgenów (męskich hormonów płciowych)
• Choroby tarczycy
• Długotrwałe stosowanie środków antykoncepcyjnych
• Anoreksję i intensywne ćwiczenia
• Przyjmowanie niektórych leków przeciwhistaminowych, przeciwwymiotnych lub psychotropowych

Cykl bezowulacyjny – objawy

Objawy owulacji mogą być trudne do zaobserwowania, więc kobieta może nie zauważyć, czy doszło do jajeczkowania, czy też nie. Cykle bezowulacyjne są zazwyczaj krótsze – mogą trwać ok. 21-24 dni, ale mogą też się wydłużać i trwać powyżej 35 dni. Śluz w cyklu bezowulacyjnym nie zmienia swojej konsystencji – przez cały czas jest gęsty i męty.

Skuteczny w rozpoznaniu cykli bezowulacyjnych może być również pomiar temperatury ciała. Podczas jajeczkowania temperatura wzrasta średnio o 0,5°C.

Przy tego typu obserwacji warto wykonywać pomiary codziennie po spoczynku, o tej samej porze.

Należy jednak pamiętać, że niektóre czynniki, takie jak choroba, stres, przemęczenie, nieprzespana noc, zażywanie niektórych leków, spożycie alkoholu itp., mogą wpłynąć na wysokość pomiaru.

Cykle bezowulacyjne – leczenie

Leczenie cykli bezowulacyjnych zależy od przyczyny problemu. Jeżeli pacjentka cierpi na PCOS, skuteczna może okazać się hormonoterapia. Natomiast w przypadku torbieli jajników leczenie będzie polegało na operacyjnym usunięciu cyst.

Źródło: zdrowie.tvn.pl, poradnikzdrowie.pl

Ten materiał dostępny jest dla wszystkich czytelników Chcemy Być Rodzicami. Ale możesz otrzymać więcej posiadając Kontro Premium! Sprawdź Konto Premium Zaloguj się Coraz więcej kobiet w pierwszą ciążę zachodzi dopiero po 35. roku życia. Powody bywają różne, należą do nich m.in.: niestabilna […] Optymalna masa ciała kobiet w okresie starań o ciążę oraz w czasie terapii niepłodności powinna charakteryzować się wartością BMI w […] Infekcje intymne – pieczenie, swędzenie, upławy o nieprzyjemnym zapachu – zna to większość z nas, niestety… To bardzo powszechne dolegliwości. […] Kobieta, która słyszy diagnozę: „PCOS”, zaczyna szukać wsparcia dla swojego organizmu. Jednym z najłatwiej dostępnych nam wszystkich sposobów – a […] Opiekuńcze, cierpliwe, zaradne, wyposażone w niezbędną wiedzę i doświadczenie, kiedy trzeba to silne psychicznie, konkretne i zdecydowane; takie właśnie są […] Ciąża uzyskana dzięki in vitro jest przełamaniem wielu barier, których niegdyś nie potrafiono pokonać. Początkowo procedury zapłodnienia pozaustrojowego dawały skuteczność […]

Chcemy być z Tobą w kontakcie, zapisz się do newslettera, aby otrzymywać wartościowe informacje.

Przygotujemy dla Ciebie coś ciekawego i możesz być pewna, że nie zasypiemy Cię mailami.

Cykl bezowulacyjny – przyczyny i leczenie

Cykle bezowulacyjne to coraz powszechniejsza przypadłość kobiet w wieku rozrodczym. Często stanowią główną przyczynę problemów z zajściem w ciążę. Skąd bierze się cykl bezowulacyjny i jak mu zaradzić?

Przyczyny cyklu  bezowulacyjnego

Liczba komórek jajowych jest określona jeszcze w życiu płodowym kobiety. U niektórych, liczba jajeczek sięga aż dwóch milionów, jednak część komórek ulegnie zwyrodnieniu, zanim nastąpi okres dojrzewania; nie są one zdolne do zapłodnienia.

Cykl bezowulacyjny charakteryzuje się tym, że w odpowiednim momencie cyklu miesiączkowego, pęcherzyk Graffa nie pęka i nie wydostaje się z niego komórka jajowa.

W cyklu bezowulacyjnym może się jednak pojawić normalne krwawienie w terminie spodziewanej miesiączki lub po jego upływie, co sprawia, że kobieta często nie wie o zaburzeniach jajeczkowania. Szacuje się, że już po 25. roku życia kobietom zdarzają się cykle owulacyjne, a po 35.

roku życia pojawiają się coraz regularniej, utrudniając zajście w ciążę. Tuż przed okresem pokwitania, cykl bezowulacyjny staje się normalnym zjawiskiem. Po jakimś czasie krwawienie miesiączkowe zanika zupełnie.

Jak sprawdzić, czy wystąpiła u nas owulacja?

Podczas cyklu bezowulacyjnego, oczywiście nie dochodzi do owulacji. Jednak samo jajeczkowanie zazwyczaj również przebiega bez objawów. Po czym poznać, że właśnie zaszła u nas owulacja? Pojawia się:

• – ból brzucha; najczęściej po jednej stronie podbrzusza i promieniujący do miednicy oraz żeber;
• – lekki wzrost temperatury;
• – rzadkie pasemka krwi w  śluzie pochwowym, o brązowym, czerwonym bądź brązowym kolorze. Niekiedy pojawia się także skąpe krwawienie, przypominające miesiączkę;

– uczucie osłabienia i zmęczenia mniej więcej około 15. dnia cyklu.

Leczenie cykli bezowulacyjnych

Cykle bezowulacyjne są dużym problemem dla kobiet pragnących zajść w ciążę. Często ich przyczyną jest PCOS – zespół policystycznych jajników, w którego przebiegu pęcherzyki nie zawierają w pełni wykształconych komórek jajowych. Źródło choroby nie jest jeszcze dobrze znane.

Jednak cykle bezowulacyjne często pojawiają się po porodzie, po długotrwałym stosowaniu doustnej antykoncepcji hormonalnej oraz na kilka lat przed menopauzą. W wielu przypadkach, winne cyklom owulacyjnym są duży stres, brak wypoczynku i zbyt szybkie tempo życia, a także rygorystyczna dieta i niedowaga, które odpowiadają za spadek kobiecych hormonów płciowych – estrogenów.

Czasami brak owulacji warunkuje też wysokie stężenie prolaktyny, wydzielanej przez przysadkę mózgową. Prolaktyna odpowiada między innymi za prawidłowy przebieg laktacji. Stąd często kobiety karmiące, które pragną już mieć drugie dziecko, mają problem z zajściem w ciążę.

Wysokie stężenie prolaktyny we krwi może jednak być również objawem zaburzeń hormonalnych, guza przysadki lub wynikiem stosowania niektórych leków (na przykład antydepresantów lub leków na zespół jelita drażliwego).

Dlatego przy podejrzeniu występowania cyklów bezowulacyjnych, należy w odpowiednim czasie (około siódmego-ósmego dnia cyklu, tuż po zakończeniu miesiączki) oznaczyć poziom hormonu we krwi. Zdrowej kobiecie mogą przytrafić się 1-2 cykle bezowulacyjne w ciągu roku. Częstszy brak jajeczkowania w połowie cyklu jest podstawą do diagnostyki ginekologicznej i wdrożenia leczenia.

Brak dziecka mimo długich starań? Możesz mieć cykle bezowulacyjne

Brak dziecka mimo długich starań może być spowodowany tym, że masz cykle bezowulacyjne. Pary, które długo i bez oczekiwanego skutku starają się o dziecko mogą nie przypuszczać nawet, że przyczyną jest brak owulacji – bardzo częsty problem niepłodności kobiet. Ciało nie zawsze daje jasne sygnały, dlatego też koniecznie sprawdź, jak rozpoznać cykl bezowulacyjny. 

Cykl menstruacyjny kobiety ma swój kulminacyjny moment, którym jest właśnie owulacja. Niestety, nie jest tak spektakularny jak menstruacja, dlatego też wiele kobiet nierzadko nawet nie wie, że właśnie wystąpiła.

Jak widać, owulacja to najważniejszy etap cyklu menstruacyjnego kobiety. To właśnie jajeczkowanie wyznacza szczyt płodności kobiety. Przy cyklach 28-dniowych jajeczkowanie przypada na 13-15 dzień cyklu.

Mówi się, że owulacja występuję 14 dni przed wystąpieniem krwawienia (przed pierwszym dniem planowanej miesiączki), jednak należy pamiętać, że wszystko zależne jest od indywidualnych uwarunkowań – cykl kobiety może mieć różną długość, mogą zdarzyć się stresujące sytuacje, które rozregulowują cykl, a także mogą wystąpić zaburzenia związane z chorobami.

Cykl bezowulacyjny: co to znaczy?

Oprócz cykli, w których owulacja występuje, w ciągu roku u zdrowej kobiety mogą zdarzyć się 1-2 cykle bezowulacyjne. Po miesiączce, stopniowo do owulacji, poziom estrogenów wzrasta i osiąga maksimum w momencie jajeczkowania.

W cyklach bezowulacyjnych następuje tylko niewielki wzrost poziomu estrogenów, który uniemożliwia wzrost, a później pęknięcie pęcherzyka, z którego wydostaje się komórka jajowa.

Ponadto, po pęknięciu pęcherzyka Graafa podczas owulacji jego pozostałość przekształca się w tzw. ciałko żółte, które wytwarza kolejny hormon – progesteron. W cyklach bezowulacyjnych faza progesteronowa nie występuje. Cykle bezowulacyjne to cykl, w którym kobieta nie ma dni płodnych, jest krótszy – najczęściej 21-24 dni, rzadko powyżej 35.

Jak sprawdzić czy mam owulację?

Bardzo często kobiety nie czują, że owulacja właśnie ma u nich miejsce. Jednak są objawy, które po wsłuchaniu się i przyjrzeniu swojemu ciału świadczą o owulacji. Jako, że dokładne obliczenie dnia owulacji i dni płodnych wymaga skrupulatnych notatek najlepiej zapisywać obserwacje w notesie bądź aplikacji w telefonie.

>>> Czytaj więcej: Staracie się o dziecko? 10 aplikacji na telefon, które pomogą płodności

Masz owulację czy nie? Sprawdź:

Owulacja: przezroczysty, rzadki, rozciągliwy, przypomina kurze białko, obfity

Brak owulacji: gęsty, biały, skąpy

Owulacja: nagły skok temperatury do ok. 37 st. C, najwyższa temperatura to kulminacyjny moment jajeczkowania

Brak owulacji: w 1 połowie cyklu 36,6 st. C, przed owulacją delikatne obniżenie temperatury ciała do 36,4 lub 36,3 st. C

• Owulacja: ból pojawia się z lewej strony podbrzusza, występuje także lekkie kucie w momencie pęknięcia pęcherzyka Graafa – trwa od kilku sekund do nawet kilku godzin
• Brak owulacji: brak dolegliwości takich jak bolesność podbrzusza
• Owulacja: plamienie z reguły jest bardzo delikatne, może trwać od paru godzin do nawet 4 dni
• Brak owulacji: brak plamienia
• Owulacja: wysoki poziom estrogenów wywołuje drażliwość i ból piersi
• Brak owulacji: brak bólu piersi
• Owulacja: szyjka macicy jest miękka i odchylona do przodu
• Brak owulacji: szyjka macicy jest twarda i skierowana do tyłu
• Owulacja: większa ochota na seks
• Brak owulacji: standardowy poziom libido

Należy jednak pamiętać, że powyższe objawy mogą zostać zaburzone. Wystarczy, aby w trakcie cyklu pojawiła się choroba, sytuacja stresowa, konieczność przyjęcia leków bądź urodziny zakrapiane alkoholem. Nie bez znaczenia jest również zmiana trybu życia – podróż, zmiana czasu itp.

Podczas obserwacji objawowej nie możemy mieć 100 proc. pewności, że jajeczkowanie nastąpiło właśnie w tym określonym momencie.

Ponadto, obserwacja temperatury i śluzu nie wystarcza u kobiet z zaburzeniami hormonalnymi bądź u tych z nieregularnymi cyklami. W cyklach bezowulacyjnych długość całego cyklu jest krótsza, więc zdarza się i tak, że owulacja występuje np. podczas krwawienia – wtedy przeprowadzenie obserwacji także nie jest możliwe. 

Cykle bezowulacyjne można sprawdzić również dzięki odpowiedniej diagnostyce. Testy LH są idealnym rozwiązaniem. Istnieją jednak jeszcze inne sposoby.

Diagnostyka owulacyjna – kiedy jajeczkuję?

Przyczyną niepowodzeń i braku potomka może być nieznajomość cyklu. Pary nierzadko nie wiedzą, kiedy współżyć, aby doszło do zapłodnienia. Dlatego też, aby sprawdzić, kiedy w twoim cyklu występują dni płodne i owulacja, tym samym zwiększyć szansę na upragnione dziecko, warto oprócz obserwacji swojego ciała stosować testy owulacyjne.

Podczas owulacji pęcherzyk Graafa pęka pod wpływem nagłego wzrostu hormonu przysadki – lutropiny (LH). Dostępne na rynku bez recepty testy polegają na sprawdzeniu stężenia tego hormonu w moczu.

Jeśli wynik wykaże podwyższenie tego hormonu oznacza to, że kobieta jest w trakcie owulacji (bądź w jej pobliżu). Testy nie są skomplikowane, gdyż w każdym z nich jest ulotka zawierająca informację, w którym dniu cyklu należy wykonać test.

Test wykonuje się przez 5 dni zanurzając paseczki w moczu (nie porannym, przed oddaniem moczu warto wstrzymać się z jego oddawaniem ok. 2 h) – wynik dostępny jest po 5 minutach.

Jeśli jest 1 kreska, to stwierdza się brak obecności hormonu LH, jeśli są 2 kreski, to hormon LH jest obecny, brak kresek oznacza błąd lub wynik niejednoznaczny.

Jeśli nie chcesz sprawdzać owulacji domowymi sposobami możesz wybrać się również do ginekologa, który może  monitorować cykl poprzez badanie USG.

Decydując się na takie rozwiązanie musisz liczyć się z wizytami w gabinecie ginekologicznym rozpoczynając od 7 dnia cyklu. Od tego momentu widoczny jest pęcherzyk, który dzięki USG można zmierzyć i ocenić jego wzrost.

Lekarz mierzy średnicę, która wzrasta do 21 mm, później pęcherzyk pęka i na badaniu USG pojawia się widoczne ciałko żółte. Takie badanie daje 100 proc. pewności, czy Twój cykl jest owulacyjny, czy może bezowulacyjny.

Czy cykle bezowulacyjne można leczyć?

O ile to, że u zdrowej kobiety 1-2 razy w roku występują cykle bezowulacyjne jest pewną normą, o tyle zwiększenie liczby cykli bezowulacyjnych zmniejsza szansę na potomstwo i jest podstawą do leczenia.

Bardzo często czynnik kobiecy odpowiadający za niepłodność dotyczy właśnie braku owulacji. Kobiety długo nie wiedzą o tym, a przyczyn braku ciąży szukają gdzie indziej. Warto pamiętać, że cykle bezowulacyjne mogą wynikać z wielu chorób.

Najczęstszą przyczyną jest zespół policystycznych jajników zwany PCOS. Jajniki chorej wytwarzają małe pęcherzyki, które z reguły zawierają nie w pełni rozwinięte komórki jajowe.

Oprócz tego znaczące są również przewlekłe i rozległe stany zapalne i zmiany typu guzy, torbiele, które sprawiają, że jajniki pracują nieprawidłowo. Cykle bezowulacyjne mogą być również spowodowane chorobami tarczycy i nadmiernym wydzielaniem prolaktyny.

Powodują je również otyłość i nadwaga, a także niedowaga i anoreksja. Cykle bezowulacyjne mogą być także wynikiem trybu życia – nadmierny stres, depresja, lęki. 

Aby leczyć cykle bezowulacyjne lekarz wdraża terapię z lekami antykoncepcyjnymi. Dzięki nim wyrównywany jest poziom estrogenu i progesteronu. Warto również podkreślić, że terapia nierzadko opiera się również na wyeliminowaniu problemów natury psychicznej. Odwrócenie stanu emocjonalnego pomaga w przywróceniu owulacji i zajściu w upragniona ciążę. 

Brak owulacji – przyczyny, objawy, leczenie

Owulacja (zwana również jajeczkowaniem) jest jednym z elementów prawidłowo przebiegającego cyklu miesiączkowego. Polega na uwolnieniu przez jajnik w pełni wykształconej komórki jajowej.

Proces ten warunkuje tym samym możliwość zapłodnienia. Wszelkie jego nieprawidłowości mogą skutkować niemożnością poczęcia potomka w danym cyklu.

Zatem, czym są cykle bezowulacyjne (brakowulacji), jakie są ich przyczyny, objawy oraz jak się je leczy?

Czym są cykle bezowulacyjne?

Prawidłowo przebiegający cykl miesiączkowy składa się z menstruacji (krwawienia miesiączkowego), fazy folikularnej, owulacji (ma ona miejsce pomiędzy 12 a 16 dniem licząc od pierwszego dnia poprzedniej menstruacji) oraz fazy lutealnej. Jeśli chodzi natomiast o cykl bezowulacyjny, to zazwyczaj przebiega on podobnie (u części kobiet brak również miesiączki), tyle że jest pozbawiony etapu jajeczkowaniaoraz fazy lutealnej.

Brak owulacji – przyczyny

Brak owulacji nie jest chorobą samą w sobie, a jedynie objawem różnych zaburzeń występujących w kobiecym organizmie. Wśród jego przyczyn można wymienić:

• Pierwsze lata dojrzewania oraz okres po porodzie – w tym czasie cykle bezowulacyjne są całkowicie normalne, a całość samoistnie normalizuje się po pewnym czasie i nie wymaga żadnego leczenia.
• Zaburzenia gospodarki tarczycowej – zarówno niedoczynność (najczęściej choroba Hashimoto), jak i nadczynność tarczycy (najczęściej choroba Gravesa-Basedova) może objawiać się pod postacią braku owulacji oraz innych zaburzeń cyklu miesiączkowego.
• Zespół policystycznych jajników (PCOS) – występuje u około 10-15% kobiet w okresie reprodukcyjnym i jest najczęstszą przyczyną niepłodności.
• Anoreksja lub spora utrata masy w krótkim czasie – oś hormonalna podwzgórze-przysadka-jajniki (zwana również osią płciową) warunkuje prawidłowy przebieg cyklu miesiączkowego. Jest ona bardzo wrażliwa na wszelkiego rodzaju deficyty kaloryczne oraz tłuszczowe (w warunkach niedożywienia następuje zahamowanie syntezy hormonów tworzących wspomnianą oś).
• Zmiany w jajnikach – wymienić tu można wszelkiego rodzaju guzy, torbiele, czy też włókniaki, które zaburzają prawidłowe funkcjonowanie tego narządu.
• Długotrwałe stosowanie leków antykoncepcyjnych, przeciwhistaminowych, przeciwwymiotnych, czy też psychotropowych. Medykamenty te mogą odwracalnie zaburzać funkcjonowanie osi płciowej, jak i samych jajników.
• Choroby przysadki mózgowej – niedoczynność przysadki mózgowej, jej stany zapalne, czy też guzy mogą prowadzić do zahamowania osi płciowej.
• Stres, nadmierny wysiłek fizyczny, czy też depresja – czynniki te wykazują niekorzystny wpływ na cały organizm kobiety i mogą również negatywnie wpływać na jej płodność.

Cykle bezowulacyjne – objawy

Większość kobiet zmagających się z problemami cykli bezowulacyjnych miesiączkuje regularnie. Do wizyty u lekarza ginekologa skłaniają ich dopiero problemy z poczęciem dziecka. Niemniej jednak, u części pacjentek brak owulacji można podejrzewać na podstawie:

•  Nieregularność cykli. Prawidłowe cykle miesiączkowe trwają od 21 do 35 dni. W przypadku braku owulacji u części kobiet stwierdza się zarówno cykle dłuższe, jak i krótsze.
• Brak podwyższonej temperatury ciała charakterystycznej dla jajeczkowania. Prawidłowa owulacja charakteryzuje się nagłym, jednodniowym wzrostem ciepłoty ciała o około 0,5 stopnia C.
• Zmiana intensywności krwawień miesięcznych. W przebiegu cykli bezowulacyjnych krwawienia miesięczne mogą być o wiele bardziej obfite niż zwykle, bardziej skąpe lub w ogóle nie występować.
• Brak zmiany charakteru śluzu pochwowego. Dla cykli bezowulacyjnych charakterystyczna jest stała obecność gęstego, lepkiego, białawego śluzu. Druga sprawa to brak zmiany jego charaktery w trakcie trwania cyklu.

Cykle bezowulacyjne – leczenie

Pierwszym krokiem w leczeniu cykli bezowulacyjnych jest stwierdzenie przyczyny, która za to odpowiada (na podstawie całego szeregu badań hormonalnych i tzw. testu owulacyjnego).

Następnie jej wyeliminowanie, o ile jest to oczywiście możliwe. Wczęści przypadków może to okazać się stosunkowo łatwe (na przykład ostawienie leków hamujących owulację).

Ale w części wymaga długotrwałego leczenie hormonalnego (na przykład w przebiegu zespołu policystycznych jajników). Szacuje się, że postępowanie

takie pozwala na wyidukowanie jajeczkowania u około 90% pacjentek mających problemy z zajściem w ciążę.

Podsumowując, pojedyncze cykle bezowulacyjne występują u kobiet stosunkowo często i zazwyczaj pozostają niezauważone do momentu wystąpienia problemów z zajściem w ciążę.

Stąd też warto regularnie odwiedzać swojego lekarza ginekologa i zgłaszać mu wszystkie niepokojące objawy.

To poskutkuje pogłębienie diagnostyki na wczesnym etapie i pozwoli uniknąć części powikłań długotrwałego braku owulacji oraz zaoszczędzi mnóstwa stresu.

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Skonsultuj się z lekarzem.

Cykl bezowulacyjny – objawy, przyczyny, leczenie

Fot: rogerphoto / fotolia.com

Cykle bezowulacyjne, w których nie dochodzi do jajeczkowania, mogą wystąpić na różnym etapie życia kobiety i nie muszą oznaczać problemów ze zdrowiem. Gdy jednak pojawiają się zaburzenia miesiączkowania, należy ustalić ich przyczynę. Cykle bezowulacyjne najczęściej występują u kobiet młodych i przed menopauzą. 

Owulacja (jajeczkowanie) jest najważniejszym momentem cyklu menstruacyjnego (miesiączkowego). Dochodzi wtedy do pęknięcia pęcherzyka Graafa; uwolniona zostaje gotowa do zapłodnienia komórka jajowa. Jeśli w tym czasie do komórki dotrze plemnik, istnieje prawdopodobieństwo zapłodnienia.

Owulacja powtarza się co miesiąc – występuje na 14 dni przed pierwszym dniem kolejnej miesiączki. Mogą jej towarzyszyć specyficzne objawy, m.in. ból owulacyjny, zmiana śluzu szyjkowego, wzrost temperatury ciała, ból piersi, większe libido czy plamienie.

Jednak nawet u zdrowej kobiety mogą się zdarzyć cykle, w których jajeczkowanie nie wystąpi.

Cykl bezowulacyjny – czy to powód do niepokoju?

W cyklach bezowulacyjnych nie dochodzi do pęknięcia pęcherzyka Graafa, a z jajowodu nie zostaje uwolniona komórka jajowa. Ponieważ nie ma owulacji, nie może dojść do zapłodnienia. Cykle bezowulacyjne najczęściej występują u kobiet po porodzie oraz u dojrzewających dziewcząt, u których ze względu na wahania hormonalne menstruacja występuje nieregularnie.

Brak jajeczkowania często pojawia się u kobiet po 40. roku życia, w okresie przedmenopauzalnym (już po 35. roku życia spada liczba komórek jajowych zgromadzonych w jajnikach, czyli tzw. rezerwa jajnikowa – u kobiety w tym wieku cykle bezowulacyjne stają się coraz częstsze).

U zdrowych kobiet w okresie rozrodczym cykl bezowulacyjny może wystąpić 1–2 razy do roku i nie jest to powód do niepokoju.

Objawy cyklu bezowulacyjnego

Człowiek jest jednym z nielicznych gatunków, u których owulacja jest ukryta (u innych jajeczkowanie jest przez samicę sygnalizowane, np. poprzez cieczkę). Z tego względu kobieta może w ogóle nie zauważyć, że miała owulację – tym bardziej, jeśli do jajeczkowania nie doszło.

Cykle bezowulacyjne są często krótsze niż zwykłe (trwają ok. 21–24 dni). Mogą się też wydłużyć (powyżej 35 dni), choć ta druga sytuacja ma miejsce rzadziej. Jeśli kobieta potrafi u siebie rozpoznać moment wystąpienia owulacji, może zauważyć, że do jajeczkowania nie doszło, jeśli nie rozpozna typowych, powtarzających się co miesiąc objawów.

Śluz w cyklu bezowulacyjnym nie zmienia konsystencji – przez cały miesiąc jest gęsty i mętny. Kobieta nie odczuwa tzw. fazy mokrej.

Najskuteczniejszym sposobem, który pomoże rozpoznać, czy owulacja wystąpiła, jest pomiar temperatury. W normalnym cyklu wysokość temperatury przedstawia się następująco:

• faza przedowulacyjna (folikularna) – temperatura ciała waha się między 36,4°C a 36,6°C,
• owulacja – następuje wzrost temperatury ciała o ok. 0,5°C,
• faza poowulacyjna (lutealna) – temperatura ciała waha się między 36,9°C a 37,1°C.

Żeby pomiary były wiarygodne, temperaturę należy mierzyć codziennie po spoczynku, najlepiej o jednej porze (np. rano po przebudzeniu, przed wstaniem z łóżka). Temperaturę mierzy się termometrem umieszczonym pod językiem, w pochwie albo w odbycie (nie pod pachą). Wynik należy zapisać.

Pomiary można również nanosić punktowo na wykresie – wtedy moment owulacji jest najbardziej widoczny. W cyklach bezowulacyjnych gwałtowny wzrost temperatury nie następuje (mają jedynie miejsce wahania temperatury).

Niektóre czynniki mogą wpłynąć na wysokość pomiaru. Są to:

• choroba,
• stres, intensywny okres w życiu,
• zaburzenia snu (zwłaszcza częste budzenie się w nocy),
• przemęczenie, osłabienie,
• stosowanie środków przeciwbólowych,
• zmiana klimatu,
• inna niż zwykle pora zaśnięcia,
• spożycie alkoholu (zwłaszcza w dużych ilościach).

Przedłużające się problemy z poczęciem dziecka mogą świadczyć o występowaniu cykli bezowulacyjnych.

Jak działa kobiecy układ rozrodczy? Dowiesz się tego z filmu:

Skąd się biorą cykle bezowulacyjne?

Cykl menstruacyjny kontrolowany jest przez oś przysadka – podwzgórze – jajnik. Różne czynniki mogą zaburzyć równowagę tej osi, czego skutkiem jest brak jajeczkowania.

Przyczyny występowania cykli bezowulacyjnych:

Czynniki ośrodkowe

• silny stres,
• wstrząs psychiczny (np. związany z trudnymi życiowymi wydarzeniami, takimi jak śmierć bliskiej osoby, utrata pracy, choroba),
• depresja (również poporodowa),
• anoreksja,
• odstawienie antykoncepcji hormonalnej (szczególnie u kobiet, które zaczęły późno miesiączkować, oraz u tych, u których zdiagnozowano niewydolność ciałka żółtego).

• guzy przysadki mózgowej,
• przebyte stany zapalne przysadki,
• urazy towarzyszące porodowi,
• hiperprolaktynemia (podwyższenie stężenia prolaktyny we krwi),

Czynniki obwodowe

• niedoczynność tarczycy.
• Inne przyczyny:
• stosowanie niektórych leków (psychotropowych, przeciwhistaminowych),
• hiperandrogenizm (nadmierna produkcja męskich hormonów płciowych) – charakteryzuje się m.in. zaburzeniami miesiączkowania, niskim głosem, nadmiernym owłosieniem, trądzikiem i łojotokiem, rogowaceniem ciemnym, stanami depresyjnymi,
• znaczna otyłość.

Cykle bezowulacyjne – leczenie

Jeśli cyklom bezowulacyjnym towarzyszą zaburzenia miesiączkowania (brak miesiączki lub miesiączki nieregularne, zbyt krótkie lub zbyt długie menstruacje, miesiączki nadmiernie obfite, skąpe lub wyjątkowo bolesne), należy zgłosić się do ginekologa w celu zdiagnozowania przyczyny i ustalenia właściwego leczenia. Przy powtarzających się cyklach bezowulacyjnych konieczne może się okazać wywołanie okresu (np. luteiną). Lekarz może również zaproponować stosowanie terapii hormonalnej. Należy mieć świadomość, że równowaga psychiczna w wielu przypadkach pozwala przywrócić owulację bez konieczności stosowania leków.

Bibliografia:

1. http://npr.pl/index2.php?option=com_content&do_pdf=1&id=130.

Czy artykuł okazał się pomocny?

Cykl bezowulacyjny

Cykl bezowulacyjny (czyli anowulacja) to taki cykl menstruacyjny, w którym nie pojawia się owulacja ani faza lutealna. Nie jest to choroba w sama w sobie, a raczej objaw innych zaburzeń. Brak owulacji powoduje bezpłodność kobiety w danym cyklu.

Zaburzenie to powoduje także problemy z miesiączkowaniem – zbyt obfite miesiączki, nieregularne krwawienia, a także ustanie miesiączkowania.

Przyczyną takich problemów mogą być schorzenia, takie jak Zespół Policystycznych Jajników (PCOS), choroby tarczycy czy hiperprolaktynemia.

1. Jak wygląda cykl bezowulacyjny?

W przypadku prawidłowego cyklu menstruacyjnego u kobiety, występują w nim cztery fazy:

• menstruacja,
• faza folikularna,
• owulacja,
• faza lutealna.

Cykl bezowulacyjny zawiera tylko dwie pierwsze fazy. Taki cykl zwykle jest wydłużony do ponad 35 dni (licząc od pierwszego dnia jednej miesiączki do pierwszego dnia kolejnej), może nawet trwać około 180 dni. W niektórych przypadkach dochodzi do całkowitego zaniku miesiączkowania.

Niektóre kobiety mające cykle bezowulacyjne mogą mieć dość regularne miesiączki, czasem nawet tak częste jak co 21 dni, inne uskarżają się z kolei na bardzo obfite krwawienia.

Zaburzenia miesiączkowania tego typu powinny być leczone, co jest szczególnie ważne w przypadku nadmiernie obfitych krwawień.

Mogą one nieść za sobą ryzyko anemii, czyli niedokrwistości, utraty gęstości kości (co oznacza osteopenię, która może prowadzić do osteoporozy), a także niepłodności kobiecej. Takie zaburzenia zwiększają także ryzyko raka endometrium, czyli błony śluzowej macicy.

Chroniczna anowulacja może także doprowadzić do pojawienia się hiperinsulinemii, insulinoodporności, cukrzycy typu 2, dyslipidemii czy nadciśnienia.

2. Co jest przyczyną cyklu bezowulacyjnego?

Brak owulacji pojawia się wskutek zaburzeń hormonalnych, wywołanych Zespołem Policystycznych Jajników (PCOS), hiperprolaktynemią (która może wywołać dysfunkcję gonad i w konsekwencji zanik miesiączki) czy chorobami tarczycy.

Pierwszym badaniem będzie więc badanie poziomu hormonów tarczycy, prolaktyny i hormonów płciowych.

Jeśli jednak krwawienia z dróg rodnych są obfite, wcześniej należałoby wykluczyć krwawienie wywołane nieprawidłowościami ciąży, pojawieniem się mięśniaka gładkokomórkowego lub raka szyki macicy.

Cykle bez owulacji pojawiają się także w okresie poprzedzającym menopauzę, czyli w czasie perimenopauzy. Niepłodność jest wtedy naturalnym skutkiem starzenia się organizmu. Perimenopauza oznacza, że funkcjonowanie jajników staje się nieregularne, by w momencie zakończenia procesu menopauzy, zupełnie ustać.

Leczenie braku owulacji zależy od bezpośredniej przyczyny tego zaburzenia. Aby wyleczyć problem, stosowane są leki przywracające równowagę hormonalną w organizmie.

Inną metodą leczenia niepłodności wywołanej brakiem owulacji jest indukowanie owulacji za pomocą środków farmakologicznych doustnych lub w zastrzykach.

W przypadku kobiet cierpiących na anowulację, które nie chcą zachodzić w ciążę, może wystarczyć leczenie hormonalne w postaci cyklicznego przyjmowania progesteronu i progestyn lub hormonalnych środków antykoncepcyjnych.