Czy erlichioza to groźna choroba odkleszczowa? jakie są jej pierwsze objawy?

Borelioza, czyli krętkowica kleszczowa zwana też „chorobą z Lyme” (LD, Lyme disease) lub „boreliozą z Lyme” to wieloukładowa choroba zakaźna, będąca skutkiem ukłucia kleszcza i zarażenia bakteriami z grupy krętków Borrelia burgdorferi.

Spis treści:

Co to jest borelioza

Według szacunkowych danych, na terenie Polski żyje ok. 21 gatunków kleszczy a zakażenie jest najczęściej przenoszone przez kleszcza pospolitego (łac. Ixodes ricinus).

Kleszcze żywią się krwią ludzką i zwierzęcą a zakażenie odbywa się poprzez bezpośredni kontakt.

Kleszcz wszczepia się w skórę za pomocą aparatu kłująco-ssącego, wprowadzając przy tym substancję znieczulającą – ukłucie jest więc najczęściej niewyczuwalne.

Najczęstsze miejsca wkłuć kleszcza to

• wewnętrzna strona ud lub ramion, 
• pachy, 
• pachwiny, 
• pośladki 
• owłosiona skóra głowy. 

Krętki Borrelii wywołujące zakażenie przedostają do ludzkiego organizmu przez ślinę lub wymiociny kleszcza.

W przypadku ukąszenia bardzo istotną jest kwestia czasu pozostawania kleszcza na skórze. Zakażenie krętkiem Borrelia następuje nie wcześniej niż  24 do 48 godzin po wkłuciu pasożyta w skórę.

Szybkie zauważenie obecności kleszcza i prawidłowe usunięcie go w jak najkrótszym czasie znacznie zmniejszają ryzyko zakażenia.

Borelioza objawy

Borelioza to choroba niełatwa w leczeniu i diagnozowaniu. Pierwszym, najszybciej występującym objawem, wskazującym na obecność zakażenia, jest tzw. rumień wędrujący, najczęściej powstający w okolicy  wkłucia kleszcza. Rumień nie jest jednak obecny w 100% przypadków. Jeżeli się pojawi – jego obecność nie zawsze jest zauważona lub może być mylona np. ze śladem po ukąszeniu owadów.

Jeżeli ugryzienie kleszcza pozostanie niezauważone a doszło do zakażenia, borelioza może mieć różny przebieg. U niektórych osób pojawią się jedynie wstępne objawy skórne (rumień). W innych przypadkach borelioza może wystąpić w tzw. postaci rozsianej, dając szereg objawów narządowych (patrz: borelioza – objawy narządowe).

Zdarza się też, że choroba pozostaje w ukryciu przez wiele lat, nie dając żadnych niepokojących objawów lub dając objawy, które będą mylnie wskazywać na obecność podobnych schorzeń.Trzy podstawowe typy boreliozy:

• borelioza stawowa,
• borelioza kardiologiczna, 
• neuroborelioza.

Są one skutkiem zajęcia przez krętki Borrelii określonego narządu lub układu w ludzkim organizmie. Objawy każdego z wymienionych typów chorób mogą ujawnić się w okresie od kilku tygodni do kilku lat od momentu zakażenia.

Wczesna, prawidłowa diagnostyka objawów wstępnych jest kluczowa dla zapobiegania groźnym powikłaniom, mogącym ujawnić się w okresie od kilku miesięcy do nawet kilku lat od momentu zakażenia.

Borelioza objawy skórne

Rumień wędrujący (łac. erythema migrans, EM) to wczesny, wstępny objaw zakażenia boreliozą, obecny u ok. 70-80% przypadków chorych. Rumień pojawia się ok. 1 tydzień po ukłuciu kleszcza i może utrzymywać się aż do 4 tygodni.

Zmianie skórnej mogą towarzyszyć objawy, przypominające grypę – bóle mięśniowo-stawowe, gorączka, ból głowy, osłabienie.

Początkowo zmiana ma formę niewielkiej, czerwonej grudki, która z biegiem czasu poszerza średnicę aż do 5 cm i więcej.

Rozwinięty rumień ma najczęściej formę czerwonawego okręgu z centralnymi, bladymi przejaśnieniami. Po okresie ok. 4 tygodni zmiana zanika samoczynnie. W rzadkich przypadkach rumień może mieć nietypowy wygląd, np. formę mnogą. Szacuje się, że w ponad 20% przypadków zakażenia boreliozą rumień nie jest obecny, co dodatkowo utrudnia szybkie i prawidłowe zdiagnozowanie choroby.

Chłoniak limfocytowy skóry (łac. Borrelial lymphoma) – rzadki objaw skórny, występujący w przypadku od 1-2% chorych na boreliozę. Zmiana ma postać niewielkiej, czerwonej, bezbolesnej grudki lub guzka o średnicy do ok. 5 mm.

Chłoniak pojawia się najczęściej na:

• płatkach usznych, 
• mosznie, 
• brodawce sutka. 

Zmiana może pojawić się ok. 2 m-ce od momentu zakażenia i zniknąć samoczynnie a w przypadku zaniechania leczenia – utrzymywać się przez lata lub powracać, prowadząc do dalszych zmian skórnych.

Zanikowe zapalenie skóry kończyn – jeden z późnych objawów boreliozy, ujawniający się najczęściej u osób w podeszłym wieku (zazwyczaj u kobiet). Objawy mogą pojawić się po kilku latach od zakażenia.

W pierwszej fazie zmian skórnych – rozwijających się nawet przez kilka lat – można zaobserwować miejscowe, sino-czerwone zabarwienie dolnych części kończyn, często występujące z miejscową, wzmożoną pigmentacją. Objawom mogą towarzyszyć bóle stawów.

Nieleczone zapalenie skóry często prowadzi do rozwoju miejscowych owrzodzeń, stwardnień i widocznego poszerzenia żył.

Borelioza objawy narządowe  

Główne objawy narządowe boreliozy to dolegliwości, dotyczące:

• stawów, 
• układu nerwowego, 
• serca.

Występowanie objawów jest bezpośrednim skutkiem zakażenia narządu (lub układu) przez krętki Borrelii.

Dla pierwszej, wstępnej fazy choroby charakterystyczne są głównie objawy skórne. Objawy narządowe występują przede wszystkim w drugiej i w trzeciej fazie choroby, czyli w tzw. fazie rozsianej i fazie późnej, przewlekłej. Zależnie od głównego miejsca namnażania bakterii, chory może cierpieć na przewlekłe bole stawówi dolegliwości kardiologiczne:

• zaburzenia przewodnictwa serca, 
• zapalenie wsierdzia, 
• zapalenie mięśnia sercowego

oraz dolegliwości ze strony układu nerwowego.

Z perspektywy wieloletniego rozwoju niezdiagnozowanej choroby, najpoważniejsze powikłania dotyczą układu nerwowego.

Neuroborelioza objawy

• zapalenie nerwów obwodowych, 
• porażenie nerwu czaszkowego, 
• zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.

Borelioza fazy

W przebiegu nieleczonej boreliozy można wyróżnić kilka, następujących po sobie etapów:

Faza wczesna boreliozy miejscowa:

• trwa od 3 do ok. 40 dni od momentu ukąszenia przez kleszcza,
• w tym okresie u ok. 70% chorych pojawia się tzw. rumień wędrujący,
• mogą pojawić się objawy grypopodobne – bóle głowy i stawów, gorączka,
• w rzadkich przypadkach może pojawić się tzw. chłoniak limfocytarny (Borrelial lymphoma).

Faza wczesna boreliozy rozsiana:

• rozpoczyna się po kilku tygodniach lub miesiącach od ugryzienia kleszcza,
• bakterie Borrelia mogą przedostać się do stawów, serca lub układu nerwowego,
• zależnie od miejsca namnażania się krętków, może dojść do zaburzeń kardiologicznych, neurologicznych lub do zapalenia stawów,
• część chorych doświadcza objawów, mylonych z zakażeniem wirusowym – pojawia się przewlekłe zmęczenie, przewlekły ból mięśni, bóle stawów lub karku,
• na tym etapie mogą pojawić się także wstępne objawy neuroboreliozy,
• do rzadkich objawów fazy rozsianej zalicza się m.in.: zaburzenia psychiczne, problemy z ostrością wzroku, światłowstręt, mnogie zmiany skórne (rumienie).

Faza późna boreliozy przewlekła:

• może rozwijać się od roku do kilku lat od momentu zakażenia,
• jest to faza, w której uwidaczniają się poważne powikłania kardiologiczne, neurologiczne lub przewlekłe dolegliwości stawów, będące skutkiem nieleczonej lub błędnie zdiagnozowanej boreliozy,
• w tym okresie może pojawić się przewlekłe zapalenie stawów (przypominające często objawy RZS – reumatoidalnego zapalenia stawów), przewlekłe zapalenie mózgu i dolegliwości neurologiczne (encefalopatie), zanikowe zapalenie skóry kończyn,
• zdarza się, że objawy fazy późnej nie są poprzedzone żadnymi, wcześniej występującymi dolegliwościami,
• często obecna jest przewlekła męczliwość i ogólne osłabienie organizmu. 

Borelioza diagnoza

Szybkie, prawidłowe rozpoznanie wstępnej fazy boreliozy pozwala na wdrożenie skutecznej antybiotykoterapii. Jeżeli choroba weszła już w fazę rozsianą lub przewlekłą – diagnoza może być utrudniona. Największe problemy z prawidłowym rozpoznaniem boreliozy dotyczą pacjentów z objawami późnymi, przewlekłymi, uwidaczniającymi się po kilku latach od momentu zakażenia.

W przypadku boreliozy najszybciej diagnozuje się fazę wstępną ze skórnym objawem zakażenia, czyli rumieniem wędrującym (EM). Obecność rumienia, połączona z wywiadem (chory potwierdza kontakt z kleszczem lub przebywanie na terenie endemicznym kleszcza) uznaje się za wskazanie do rozpoczęcia antybiotykoterapii. W tym przypadku dalsze testy serologiczne nie są konieczne.

Jeżeli rumień nie jest obecny, diagnozę przeprowadza się na podstawie: 

• wywiadu, 
• objawów klinicznych 
• dwustopniowych testów serologicznych. 

W pierwszej kolejności przeprowadzany jest test serologiczny metodą ELISA, wykrywający przeciwciała w klasie IgM i IgG.

Przeciwciała IgM utrzymują najwyższy poziom w krwi w okresie od 4-6 tygodni od momentu zakażenia, najczęściej  zanikają po okresie 4-6 miesięcy.

Przeciwciała IgG będą wykrywalne po 6-8 tygodniach od zakażenia a ich poziom może utrzymywać się przez wiele lat, pomimo wdrożenia antybiotykoterapii.

Test ELISA może dawać wyniki fałszywie dodatnie, stąd konieczność przeprowadzenia dodatkowego testu metodą Western blot (WB, western blotting), który ma  wysoką swoistość.

Boreliozę rozpoznaje się jedynie w kontekście istniejących objawów klinicznych tzn. dodatni wynik testów bez obecności objawów nie jest jednoznaczny z potwierdzeniem obecności choroby. Testy serologiczne nie dają też jednoznacznego rozróżnienia pomiędzy boreliozą czynną (czynne zakażenie) a przebytą.

Borelioza zapalenie stawów

Boreliozowe zapalenie stawów (Lyme arthritis, LA) to jedna z trzech postaci boreliozy, będąca skutkiem zakażenia stawów krętkami Borrelia burgdorferi. Objawy ze strony stawów mogą ujawniać się w fazie rozsianej i przewlekłej choroby.

W fazie wstępnej, bolesność stawów wraz objawami grypopodobnymi mogą towarzyszyć pojawieniu się rumienia wędrującego.

Jeżeli choroba nie została rozpoznana i nie wdrożono leczenia, w miarę rozwoju boreliozy krętki przedostają się do kolejnych stawów.

Objawy boreliozowego zapalenia stawów

• asymetryczne, nawrotowe bóle kostno-stawowe,
• bolesność wybranych stawów – najczęściej kolanowych, łokciowych, nadgarstkowych, biodrowych,
• obrzęk stawów,
• wyczuwalne ocieplenie bolesnego stawu.

Nieleczona borelioza stawowa może po kilku miesiącach (a czasem nawet po kilku latach) ujawnić się także pod postacią przewlekłego zapalenia stawów. Objawy zapalenia (bolesność, obrzęki, miejscowe ocieplenie) mogą mieć charakter ostry lub przewlekły i nawracający.

Ten etap choroby bywa często mylony z objawami RZS, czyli reumatoidalnego zapalenia stawów.

 Neuroborelioza

Neuroborelioza, czyli postać neurologiczna boreliozy, rozwija się w przypadku od 15-40% chorych. Czas zakażenia układu nerwowego jest zróżnicowany – zakażenie może nastąpić bardzo szybko (i dość długo nie dawać żadnych objawów), ujawnić się w fazie rozsianej lub w fazie późnej – po kilku miesiącach lub po kilku latach od momentu zakażenia.

• Ze względu na typ i intensywność objawów, neuroboreliozę dzieli się zazwyczaj na fazę rozsianą i późną.
• Objawy neuroboreliozy w fazie rozsianej:
• Objawy neuroboreliozy w fazie późnej:

• encefalopatia – zmienność nastrojów (od ospałości pod nadmierne rozdrażnienie), upośledzenie uwagi i pamięci, obniżenie sprawności umysłowej,
• parestezje,
• zaburzenia czucia,
• możliwość wystąpienia zaburzeń psychicznych – zaburzenia osobowości, objawy depresji,
• zapalenie mózgu i rdzenia kręgowego – najcięższa postać boreliozy neurologicznej (uwaga: może pojawić się także w fazie rozsianej), prawdopodobieństwo wystąpienia choroby u osoby zakażonej szacuje się na ok. 0,1%.

Chory na neuroboreliozę – zależnie od stopnia zaawansowania choroby i miejsca uszkodzenia układu nerwowego – może też cierpieć na: światłowstręt, nadwrażliwość na dźwięki, zaburzenia orientacji przestrzennej.

Diagnostyka neuroboreliozy

1. Neuroborelioza nasuwa trudności z prawidłową diagnostyką.
2. Chorobę rozpoznaje się na podstawie:

• klinicznych objawów neurologicznych, 
• wywiadu, 
• dodatniego wyniku badania PMR (obecność przeciwciał w płynie mózgowo-rdzeniowym), 
• obecności przeciwciał przeciw B. burgdorferi w surowicy krwi. 

Neuroboreliozę leczy się antybiotykami. Objawy choroby są niespecyficzne i zawsze wymagają precyzyjnej diagnostyki. Dodatkową trudnością w szybkim rozpoznaniu boreliozy neurologicznej jest podobieństwo do wybranych objawów niektórych chorób przewlekłych (tu np.

stwardnienie rozsiane, stwardnienie boczne zanikowe) i chorób psychicznych (depresja, zaburzenia osobowości).

Borelioza leczenie

W leczeniu boreliozy – niezależnie od stadium choroby – zastosowanie ma antybiotykoterapia, trwająca zazwyczaj od 21-28 dni (w niektórych przypadkach dłużej). Leczenie ma największą skuteczność (szacunkowo aż do ok. 90%) we wstępnej fazie choroby. Typ podawanego antybiotyku zależy od obecności wybranych objawów klinicznych i fazy choroby.

W leczeniu boreliozy najczęściej stosuje się:

• tetracykliny (doksycyklina), 
• penicyliny (amoksycylina), 
• cefalosporyny (cefuroksym, ceftriakson). 

W przypadku nietolerancji na wybrany antybiotyk pierwszego rzutu, zastosowanie mają antybiotyki makrolidowe.

Skuteczność leczenia zależy od wielu czynników. Kluczowym jest podanie antybiotyku we wstępnej, prawidłowo zdiagnozowanej fazie choroby.

Przy leczeniu i diagnozowaniu boreliozy pod uwagę zawsze bierze się obecność innych chorób odkleszczowych, takich jak np. babeszjoza lub kleszczowe zapalenie mózgu.

Jedną z przyczyn nieskuteczności wdrożonej terapii może być obecność dwóch (lub więcej) rodzajów chorób, wywołujących nieswoiste objawy.

Czy borelioza jest uleczalna?

Standardowa terapia antybiotykiem trwa od 21-28 dni. Skuteczność leczenia może być zmniejszona przy antybiotykoterapii wdrożonej w drugiej fazie choroby, czyli w tzw. fazie rozsianej. Ze względu na ryzyko groźnych powikłań, największym wyzwaniem jest szybkie rozpoznanie i leczenie neuroboreliozy. Precyzyjnej diagnostyki wymaga każdy rodzaj objawów boreliozy przewlekłej.

Szybkość i skuteczność leczenia choroby jest zależna od: 

• stanu pacjenta (typ i zakres objawów klinicznych), 
• trafności rozpoznania objawów, 
• obecności koinfekcji 
• indywidualnej odporności organizmu.

Osoby potencjalnie zagrożone ukąszeniem kleszcza (np. ze względu na miejsce zamieszkania lub wykonywany zawód) powinny zachować właściwą profilaktykę. Podstawowe zasady bezpieczeństwa obejmują m.in.: noszenie odzieży, okrywającej większość ciała; używanie środków odstraszających kleszcze (spraye, żele), w razie ukąszenia – umiejętne usunięcie kleszcza.

Przeczytaj także

Dowiedz się więcej:

‘Diagnostyka i leczenie Boreliozy z Lyme’http://www.pteilchz.org.pl/data/standardy/borelioza_z_lyme_2011.pdf

‘Borrelia miyamotoi – new etiologic agent of neuroborreliosis’http://www.przeglepidemiol.pzh.gov.pl/files/peissues/PE_nr_4_2017_srodek_calosc_net.pdf#page=59

Blog

Mówiąc o chorobach, które mogą być konsekwencją kontaktu z kleszczem, mamy na myśli przede wszystkim boreliozę i odkleszczowe zapalenie mózgu. Jednak należy zdawać sobie sprawę, że nie tylko te dwie przypadłości wywoływane są przez kleszcza.

W Polsce sezon na kleszcze rozpoczyna się już wczesną wiosną, a kończy jesienią. Na ich aktywność największy wpływ ma rosnąca temperatura. Przez ostatnie kilka lat zimy w Polsce były stosunkowo ciepłe, co wpłynęło na dłuższą aktywność kleszczy, ocenia się, że teraz trwa ona nawet od stycznia do grudnia, niemalże przez cały rok.

Najbardziej niebezpieczne są nimfy kleszczy, czyli pajęczaki w drugim stadium rozwoju. Żeby dokończyć proces dojrzewania potrzebują pożywienia, czyli krwi – ludzkiej lub zwierzęcej. Szkodliwy mit mówi, że kleszcze spadają z drzew, dlatego najbardziej jesteśmy narażeni podczas wycieczek do lasu, albo parku miejskiego. Prawda jest zgoła inna.

Kleszcze zimują w ściółce, a gdy rozpoczną swoją aktywność przemieszczają się na trawy i krzewy. Ukłucie kleszcza grozi nam także w przydomowym ogródku, zdarzyć się też może, że zostanie on przeniesiony na nas na futrze domowego zwierzaka.

Właśnie z tej przyczyny, tak istotne są nie tylko środki ochrony osobistej, ale także zabezpieczenie zwierzęcia.

Choroby odkleszczowe Ugryzienie kleszcza, ale także styczność z jego płynami ustrojowymi, może spowodować wiele chorób, o których mówi się dość rzadko. Na szczęście nie występują one tak często, jak borelioza czy kleszczowe zapalenie mózgu.

Ludzka Anaplazmoza Granulocytarna objawia się wysoką gorączką, towarzyszy jej nagły, dotkliwy ból głowy, dreszcze, bóle mięśni i złe samopoczucie. Anaplazmoza często występuje z kleszczowym zapaleniem mózgu lub boreliozą.

Ludzka Erlichioza Monocytarna ma bardzo podobne objawy do Anaplazmozy, różni się częstym występowaniem wysypki. Wysypka jest plamista bądź plamisto-grudkowa, czasem ma charakter krwotoczny – obejmuje tułów i kończyny.

Gorączka Q jest chorobą, która może przenosić się na ludzi za pośrednictwem zakażonych zwierząt. 

Krymsko-kongijska gorączka krwotoczna może przenosić się poprzez kontakt z krwią lub płynami ustrojowymi lub tkankami osób zakażonych, ale także zwierząt. Choroba w ostrym przebiegu może doprowadzić do zaburzeń krzepnięcia krwi, co powoduje krwotoki wewnętrze, wewnątrzjelitowe i krwawe wymioty.

Rumień wędrujący Rumień po ukłuciu kleszcza pojawia się u niewielkiego odsetka osób, które zostały zakażone boreliozą. Niestety, nie towarzyszy on każdemu przypadkowi.

Rumień, czyli zaczerwieniony i powiększający się okrąg, zwykle pojawia się w miejscu ukąszenia, sporadycznie wykwit można zaobserwować na innej części ciała. Wyglądem rumień przypomina tarczę, jasne i ciemne kręgi występują naprzemiennie, a ich kolor może wahać się od jasnego różu do ciemnych, fioletowych obwolut.

Rumień to znak, że należy, jak najszybciej, zgłosić się do lekarza i rozpocząć leczenie, gdyż kleszcz zarażony był krętkiem boreliozy. Brak rumienia po ukąszeniu nie oznacza, że ominęło nas zakażenie, Często ignorujemy ten fakt, gdyż samo ukłucie nie jest bolesne, kleszcza usuwamy i zapominamy o jego istnieniu.

Rumieniowi często towarzyszy świąd i pieczenie ukłutego miejsca, wykwity na skórze wypełnione płynem, a także powiększone węzły chłonne. Objawy zakażenia boreliozą

Objawy zakażenia boreliozą i rozpoczynającej się infekcji mogą być bardzo niewinne i nie zwracać szczególnej uwagi ukąszonego. Pierwsze objawy mogą do złudzenia przypominać grypę, chory może mieć gorączkę, ból mięśni i stawów, a także odczuwać ogólne zmęczenie oraz osłabienie organizmu.

Profilaktyka Przed planowanymi spacerami do lasu czy parku warto zaopatrzyć się w spray lub żel służący do odstraszania kleszczy. Należy pamiętać o prawidłowym zabezpieczeniu nóg, to na tej wysokości w trawie czyha najwięcej kleszczy, pomocne będą wysokie skarpety i buty.

Nie wolno zapomnieć też o zwierzętach domowych, mogą one przenieść choroby odkleszczowe na właścicieli. Coraz bardziej popularne stają się także szczepienia chroniące przed kleszczowym zapaleniem opon mózgowych.

Pamiętaj, szczepienie należy wykona w okresie niskiej aktywności kleszczy, im zimniejszy miesiąc, tym lepiej.

Leczenie boreliozy Borelioza to choroba naprawdę groźna, choć szybko zdiagnozowana i leczona może zostać ugaszona w zarodku. Zbyt późno rozpoznana borelioza może być przyczyną wielu dolegliwości, a przede wszystkim niebezpiecznych stanów zapalnych, które obejmują stawy, serce, mózg.

Leczenie polega na wdrożeniu antybiotyków, a samo wychodzenie z choroby trwa około kilku tygodni. Boreliozy nie wolno lekceważyć, a każde ukłucie klesza, po którym obserwujemy u siebie niepokojące objawy, powinno zostać skonsultowane z lekarzem. Nieleczona borelioza może doprowadzić nawet do śmierci.

Borelioza, jej koinfekcje oraz badania laboratoryjne w jej kierunku!

Borelioza jest to wielonarządowa choroba zakaźna przenoszona na człowieka głównie przez kleszcze z rodzaju Ixodes. Borelioza wywoływana jest przez bakterię, krętki Borrelia burgdorferi sensu lato. Infekcja atakuje skórę, stawy, serce oraz ośrodkowy i obwodowy układ nerwowy.

Oprócz boreliozy kleszcze przenoszą jeszcze 20 innych chorób zwanych konfekcjami lub współinfekcjami.

Należą do nich: kleszczowe zapalenie mózgu spowodowane przez wirusa FSME przenoszonego przez kleszcze Ixodes scapularis, Gorączka Gór Skalistych, Bartoneloza, Babeszjoza przenoszona przez kleszcze Ixodes scapularis, Erlichioza, Dur powrotny, Tularemia, Gorączka Q, Porażenie kleszczowe spowodowane przez toksynę odkleszczową, Mykoplazmoza spowodowane przez Mykoplasma pneumoniae i mycoplasma fermentans.

Badania na boreliozę

Rozpoznanie boreliozy bywa bardzo trudne. Choroba ta zwana jest wielkim imitatorem, gdyż jej objawy bywają różnorodne i mogą wskazywać na wiele innych groźnych chorób. Problemem w rozpoznaniu choroby jest również niedoskonałość badań laboratoryjnych.

Badania na boreliozę dzielimy na dwa rodzaje: serologiczne i bezpośrednie. W badaniach serologicznych nie sprawdzamy obecności bakterii we krwi, lecz sprawdzamy obecność przeciwciał, czyli czy nasz organizm się broni.

Gdy dochodzi do zakażenia obcą bakterią, nasz układ odpornościowy rozpoznaje jej białko i wytwarza przeciwciała. Do tych badań należą dwa najczęściej zlecane przez lekarzy badania: Elisa i Western Blot.

Wykonuje się je zazwyczaj po upływie 4 – 6 tygodni po ukąszeniu, gdyż układ odpornościowy musi mieć czas na wyprodukowanie przeciwciał.

Jakie badanie na boreliozę ?

Badania bezpośrednie poszukują w próbkach pobranego materiału (zazwyczaj krwi) fragmentów DNA bakterii, czyli źródła zakażenia.

Wynik tego badania nie jest uzależniony od sprawnego działania układu immunologicznego i dlatego można wykonać go zaraz po ukąszeniu. Do tych badań należą badania PCR oraz PCR Real time.

Niestety żadna z wyżej wymienionych metod nie jest doskonała i niesie za sobą ryzyko fałszywych wyników. Żadna z nich również nie może służyć do monitorowania leczenia.

Testy na boreliozę

Test Elisa jest testem bardzo zawodnym, wykrywalność tego badania to ok. 30%. Niestety z niezrozumiałych dla nas powodów ciągle się go zleca, a na jego wynikach opiera się diagnozę i leczenie.

Test Western Blot jest zdecydowanie bardziej czuły i daje dwa razy większą wykrywalność niż test Elisa. Wynik pozytywny oznacza boreliozę, wynik ujemny jej nie wyklucza!!! Ze względu na duży margines tzw. Boreliozy seronegatywnej!!! Czyli boreliozy, która jest niewidoczna dla układu odpornościowego, a co za tym idzie dającej negatywne wyniki badań serologicznych!!!

Badanie PCR i PCR Real time badanie bardzo drogie, ale o wysokiej skuteczności. Niestety i w tym przypadku bywają mylne wyniki, a wynika to z charakteru bakterii borreli.

Testy PCR jak wspomniano wcześniej szukają DNA bakterii w krwi, niestety bakterie boreliozy bardzo szybko wnikają do innych tkanek (mięsni, stawów, nawet dziąseł) i tam się „ukrywają”.

Jeśli bakteria wniknie z krwioobiegu do innych tkanek prawdopodobieństwo jej wykrycia zdecydowanie maleje, jest ona niewidoczna dla testu, co owocuje wynikiem fałszywie ujemnym.

Należy wiedzieć, ze tylko połowa chorych na boreliozę pamięta ukąszenie przez kleszcza, a im dłuższy czas od ukąszenia tym mniejsza szansa na poprawne wyniki z badania PCR, bakteria ma czas na przeniknięcie do innych tkanek i organów i stać się nie widoczna dla testu.

Badanie na aparacie MORA, jest to metoda biorezonansu komórkowego. Poprzez przesyłanie fal elektromagnetycznych przez organizm sprawdza się zainfekowanie organizmu przez bakterię.

Jest to metoda o wykrywalności od 80 – 90%. Badanie jest bezinwazyjne, bezbolesne i całkowicie bezpieczne. Dające największą wykrywalność. Należy je wykonywać po ok. 2 -3 tygodni po ukąszeniu.

Należy jednak pamiętać, iż wynik ujemny nie oznacza braku choroby!!!

Bardzo istotną informacją jest fakt, iż o chorobie głównie świadczą objawy a nie wyniki testów!!!

Boreliozę należy podejrzewać zawsze gdy u człowieka wcześniej zdrowego pojawiają się objawy z kilku układów naraz ( z układu kostnego, nerwowego i np. wzrokowego), a rutynowo wykonywane badania nie wykazują odchyleń od normy lub gdy leczenie poszczególnych układów nie przynosi efektów!!!

Lista objawów boreliozy:

Wczesna borelioza:

• rumień wędrujący (daje 100% pewności o zakażeniu, niestety występuje tylko u 30% chorych na boreliozę);
• objawy grypopodobne (dreszcze, poty, gorączka);
• zmęczenie, ociężałość, słaba wytrzymałość fizyczna.

Borelioza późna:

• zmęczenie, ociężałość, słaba wytrzymałość fizyczna;
• bezsenność, płytki sen;
• bezdech nocny;
• drętwienie kończyn lub tylko palców;
• drętwienie języka;
• bóle jąder, bioder;
• bóle i kurcze mięśni;
• tiki mięśni twarzy;
• częste bóle głowy;
• bóle i obrzęki stawów;
• sztywność karku, trzeszczenie szyi;
• bóle zębów bez wyraźnych przyczyn stomatologicznych;
• nieregularna menstruacja;
• przeszywające bóle;
• szmery w sercu, bloki serca, lub inne arytmie;
• jednostronny paraliż twarzy;
• zaburzenia widzenia, podwójne widzenie, czarne plamy, nadwrażliwość na światło (zwykle badanie okulistyczne nie wykazuje zmian).
• zaburzenia słuchu, dzwonienie w uszach, bóle uszu, nadwrażliwość na dźwięki,
• zaburzenia koncentracji,
• zmiany nastroju, drażliwość depresja,
• drżenie rąk i innych części ciała,
• nadwrażliwość skóry, bolesność na dotyk,
• częste anginy,
• brak orientacji.

Powyższa lista nie wyczerpuje wszystkich możliwych objawów, wymienia jednak te najczęściej występujące.

W kleszczach choroby

Odkleszczowe choroby psów i kotów mają trudne do zauważenia objawy, a niezdiagnozowane w porę mogą się skończyć śmiercią.

Na całym świecie znanych jest ponad 800 gatunków kleszczy, w Polsce – 20. Występują w całym kraju, nawet w miastach, gdzie spotyka się je na skwerkach i w parkach.

Kleszcze to pasożyty zewnętrzne kręgowców, a więc nie tylko człowieka, lecz także psów i kotów. Przenoszą groźne dla zdrowia, a często i dla życia choroby, m.in. babeszjozę, boreliozę, erlichiozę czy odkleszczowe zapalenie mózgu. – Warto stawiać przede wszystkim na profilaktykę.

Bo choć w dzisiejszych czasach diagnostyka jest na tyle rozwinięta, że potrafimy wcześnie wykryć chorobę i podjąć odpowiednie leczenie, to nadal zdarzają się niepowodzenia – mówi Jarosław Jędrzejewski, lekarz weterynarii z warszawskiej lecznicy dla zwierząt. – Problem tkwi w tym, że pierwsze objawy są dla nieweterynarzy trudno zauważalne.

Pies czy kot nie jest w stanie jasno zakomunikować, że źle się czuje. A zbyt późna diagnoza może mieć dla niego śmiertelne konsekwencje – dodaje dr Jędrzejewski.

Bakterie, pierwotniaki

Borelioza (inaczej krętkowica kleszczowa lub choroba z Lyme) jest wywoływana przez bakterię Borrelia burgdorferi. Nosicielem choroby są gryzonie polne i leśne, zwierzyna płowa (łoś, jeleń, daniel, sarna), a przenosicielami – kleszcze. Krętki borelii po wniknięciu do organizmu przedostają się z krwią do stawów i tam się namnażają.

Najczęstszym objawem boreliozy są problemy z poruszaniem się, spowodowane silnym obrzękiem i zapaleniem wielu stawów. Zaatakowane stawy są gorące i bolesne. Pies ma gorączkę, nie je, jest osowiały i apatyczny. Objaw rumienia wędrującego zdarza się bardzo rzadko (w przeciwieństwie do ludzi), a gęsta sierść utrudnia rozpoznanie.

Babeszjoza to kolejna groźna choroba odkleszczowa. Kleszcz przyssany do zwierzęcia wprowadza do jego krwiobiegu chorobotwórcze pierwotniaki babeszjozy, które atakują erytrocyty (krwinki czerwone). Pierwotniaki Babesia canis przenikają do wnętrza zaatakowanej komórki, gdzie się gwałtownie rozmnażają.

W efekcie dochodzi do rozerwania krwinki i pasożyt atakuje kolejne erytrocyty. W wyniku tego procesu zachodzi reakcja łańcuchowa, która prowadzi do zniszczenia znacznej części krwinek czerwonych i tym samym do anemii. Uszkodzeniu ulegają narządy wewnętrzne, w szczególności nerki i wątroba.

Dodatkowo mogą wystąpić silne zaburzenia pracy układu krążenia, a także żółtaczka. Erlichioza (inaczej riketsja psów, psia gorączka krwotoczna, dur plamisty psów) to choroba wywoływana przez riketsje, bakterie z rodzaju Ehrlichia. Jest dość rzadko diagnozowana, lecz nie znaczy to, że nie występuje często.

Riketsje powodują zmiany we krwi zarażonego zwierzęcia (atakują monocyty, granulocyty oraz płytki krwi). Bakterie te uszkadzają też układ odpornościowy. U młodych zwierząt oraz u niektórych ras (np. owczarków niemieckich) erlichioza może przebiegać wyjątkowo ciężko.

Lepiej zapobiegać, niż leczyć

Chorobom odkleszczowym można zapobiegać na kilka sposób. Można stosować krople na skórę (raz na cztery tygodnie), zakładać obrożę nasączoną preparatem (w zależności od zastosowanego środka chroni przez siedem-osiem miesięcy) oraz oprysk sprejem (raz na cztery tygodnie).

– Bardzo skuteczne są preparaty zawierające w swoim składzie imidakloprid i permetrynę (do stosowania tylko na psy, dla kotów permetryna jest toksyczna). Mają dodatkową zaletę, bo odstraszają nie tylko kleszcze, lecz także komary i meszki. Te środki stwarzają taką barierę, że kleszcze nawet nie powinny wejść na psa.

Komary także przenoszą niebezpieczne dla psów i ludzi choroby takie jak dirofilarioza i leiszmanioza. Problem ten dotyczy głównie krajów śródziemnomorskich, ale i w Polsce pojawiły się pierwsze przypadki dirofilariozy skórnej. Poza tym komary uprzykrzają psom życie podobnie jak nam.

Kleszcz może chodzić po skórze czy sierści psa, a nawet próbować się wczepić. Jednak pod wpływem skutecznego repelentu odpadnie martwy, zanim zdąży zassać krew. Kleszcz zakaża psa chorobą po mniej więcej 24 godz. od chwili, gdy przyssie się do jego skóry.

– Najlepiej stosować środek, który sprawdza się na konkretnym psie. U jednego może to być preparat A, ale u innego B, C itd. – wyjaśnia weterynarz.

Zaszczep swojego psa

Na naszym rynku jest też dostępna szczepionka przeciwko Babesia canis. Nie chroni co prawda przed zachorowaniem, ale w razie wystąpienia choroby znacznie łagodzi jej przebieg. Choroba nie przebiega w formie ostrej, zagrażającej życiu.

– Szczepienia rozpoczyna się po szóstym miesiącu życia psa, najlepiej miesiąc przed sezonem, czyli okresem największej aktywności kleszczy. Biorąc pod uwagę nasze zimy, wypadałoby zaszczepić psa w styczniu lub lutym i powtórzyć szczepienie po trzech-sześciu tygodniach.

Potem zalecane jest doszczepianie co pół roku. Oczywiście nie zastępuje to profilaktyki – zaznacza dr Jędrzejewski. – Właściciele często są przekonani, że kleszcze nie mogą występować zimą. Nic bardziej błędnego! Już pod koniec lutego, zwłaszcza gdy utrzymują się temperatury dodatnie (dobowo 4-7 st.

C), te paskudztwa wychodzą na żer. Miałem już w tym czasie kilku pacjentów chorych na babeszjozę – dodaje weterynarz. ■

Więcej możesz przeczytać w 22/2013 wydaniu tygodnika e-Wprost.

Archiwalne wydania Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM

Koinfekcje boreliozy

Koinfekcje boreliozy

Koinfekcje są występującymi wraz z Borrelią infekcjami, które w sposób zasadniczy zmieniają obraz kliniczny choroby, utrudniają leczenie i przyczyniają się do występowania charakterystycznych dla siebie objawów.

Szacuje się, iż koinfekcje występują nawet w 80% potwierdzonych przypadków zakażenia krętkiem Borrelii. Ciekawostką jest, iż nie zawsze są one infekcjami bakteryjnymi. Babesia – jedna z podstawowych koinfekcji jest bowiem pierwotniakiem.

Do najczęściej występujących koinfekcji Borrelii zaliczamy:

• • Bartonella
• • Babesia
• • Mycoplasma
• • Chlamydia
• • Toxoplasma 
• • Brucella 
• • Yersinia
• • Anaplasma i Ehrlichia
• • Riketsje
• Bartonella

Bartonella jest jedną z najczęściej występujących koinfekcji Borrelii. To Gram–ujemna tlenowa pałeczka o szerokości 0,3–0,5 i długości 1–1,7 µm charakteryzująca się wolnym metabolizmem oraz polimorfizmem (może przybierać rożne kształty i rozmiary). Jest trudna w hodowli laboratoryjnej, dlatego wiedza na jej temat jak i chorób przez nią wywołanych jest ciągle ograniczona.

Bartonella należy do patogenów wewnątrzkomórkowych, ale żyje również w przestrzeniach międzykomórkowych. Po zarażeniu kolonizuje komórki śródbłonka naczyń krwionośnych, a następnie erytrocyty.

Bakteria ta wykazuje także zdolność do infekowania dobrze unaczynionych tkanek, takich jak zastawki serca, wątroba, śledziona lub łożyska naczyniowe skóry. Podział komórkowy Bartonelli w porównaniu do powszechnie występujących bakterii jest stosunkowo długi – podwaja ona swoja ilość w ok.

24 godziny, co praktycznie uniemożliwia usunięcie bakterii antybiotykami działającymi przy podziale komórkowym (antybiotyki penicylinowe).

Bartonella przenoszona jest przez kleszcze oraz owady kłująco-ssące takie jak komary, meszki, pchły, czy wszy. Istnieje także możliwość zarażenia się poprzez wtarcie w skórę wydalin zakażonych owadów, np.

pcheł oraz od kręgowców takich jak gryzonie, koty, psy, jelenie poprzez ugryzienie, zadrapanie czy kontakt ze śliną. Badania na zwierzętach wykazały, że Bartonella przenika także przez łożysko.

Wg lekarza Jamesa Schallera właśnie duża liczba wektorów i rezerwuarów tej bakterii czyni ja najbardziej powszechną infekcją na świecie. Dlatego postawił on hipotezę, że może bardziej właściwym byłoby nazywać Borrelię koinfekcją Bartonelli.

Na podstawie swojej praktyki stwierdził on bowiem, że Borrelia zawsze współistnieje z Bartonellą (pomimo, że wyniki laboratoryjne testów na Bartonellę są często fałszywie ujemne), natomiast Bartonella może już występować osobno.

Kleszcz u Twojego Psa ➜ Kompendium wiedzy ➤ JOSERA ✓

Borelioza u psa należy do chorób wielonarządowych, które wywołane są przez kleszcze. Możemy spotkać się również z inną jej nazwą – chorobą z Lyme. Dlaczego i skąd taka nazwa? Pochodzi ona od miejsca, w którym ją odkryto.

W latach 70-tych ubiegłego wieku w mieście Old Lyme w USA po raz pierwszy zdiagnozowano tę chorobę. Borelioza u psa odznacza się objawami, które dotyczą bezpośrednio: skóry, stawów, a także serca i układu nerwowego.

Powszechnie przyjmuje się, że częstotliwość występowania tej choroby w naszej części Europy wynosi od 3 do 34%. Warto wiedzieć, że objawy boreliozy są różne u każdego psa. Dlaczego? Uwarunkowane jest to rodzajem krętka, którego nosicielem był kleszcz.

Przyjmuje się, że choroba odkleszczowa u psa może mieć przewlekły lub też ostry przebieg. U większości ludzi najpopularniejszym, a zarazem najczęściej występującym objawem boreliozy jest tzw. rumień wędrujący. Pojawia się on przeciętnie do tygodnia od momentu zakażenia.

To owalna zmiana, której dodatkowo towarzyszy uciążliwy świąd. Czy u psa możemy spotkać taki objaw? I tak, i nie. Twierdzi się jednak, że pojawia się on bardzo rzadko. Jakie zatem występują objawy ‘kleszcza u psa‘ (jak potocznie zwykło się zwać boreliozę)?

Borelioza u psa – objawy

Często pojawiają się:

•           Wszelkie zmiany skórne, •           Zapalenie nerek, •           Zapalenie stawów, a przy tym problemy z poruszaniem się.

U naszego czworonoga możemy też zaobserwować brak apetytu, apatię i ogólne osłabienie. W niektórych przypadkach może wystąpić zapalenie mięśnia sercowego. Po jakim czasie objawy choroby odkleszczowej mogą być widoczne u naszego czworonoga? Przyjmuje się, że mogą one pojawić się od 2 do 6 miesięcy po bezpośrednim kontakcie z pasożytem.

W jaki sposób mój pies może zrazić się boreliozą?

Borelioza jest chorobą przenoszoną przez kleszcze. Zakażone osobniki przenoszą  zakażenie na inne zwierzęta. Do zakażenia dochodzi w momencie pobierania krwi, czyli – żerowania na drugim osobniku.

Warto wiedzieć, że nie każdy kleszcz przenosi zakażone krętki, ale w Polsce istnieje duża grupa tych, które mogą poważnie zaszkodzić nam i naszym czworonogom. Oczywiście, warto wiedzieć, że to, czy dojdzie do zakażenia, uwarunkowane jest wieloma czynnikami, m.in.

: środowiskowymi, klimatycznymi, ale też takimi, które wynikają z samej natury kleszcza: długości faz rozwoju czy upodobania do pasożytowania na wybranych gatunkach. W momencie wczepienia się w skórę kleszcz wprowadza substancje, które skutecznie pomagają mu pobrać krew.

Co za tym idzie? Zmienia on w ten sposób cały układ odpornościowy – zniekształca jego poprawne funkcjonowanie. Co więcej, wpływa też na naczynia krwionośne.

Przyjmuje się, że przez pierwszą dobę nie dochodzi do zakażenia boreliozą, dlatego niezmiernie ważne jest, aby jak najszybciej usunąć kleszcza i uniemożliwić mu pobranie krwi. Wiele osób zastanawia się nad tym, czy nasze psy mogą nas zarazić. Otóż nie. Nasze zwierzaki nie stanowią dla nas zagrożenia, nie zakazimy się od nich boreliozą.

Choroby odkleszczowe u psów

 Oprócz wcześniej wymienionej boreliozy, do innych chorób odkleszczowych należą m.in. babeszjoza, erlichioza i anaplazmoza.

Babeszjoza u psa może być naprawdę groźna. Nieleczona, w zaledwie kilka dni może doprowadzić do śmierci. Jeśli chodzi o objawy, przyjmuje się, że mogą się one pojawić do 3 tygodni od momentu ukąszenia. Do najczęściej wymienianych objawów wymienia się: gorączkę, senność i wymioty.

W niektórych przypadkach może wystąpić tzw. rdzawy mocz. U niektórych psów zauważono problemy ruchowe, wzrokowe oraz naczyniowe.

Pamiętaj, że babeszjoza u psa może stanowić naprawdę poważne zagrożenie, więc jeżeli tylko dostrzeżesz, że twój pies zachowuje się inaczej – koniecznie udaj się do weterynarza.

Erlichioza to trzecia co do popularności choroba odkleszczowa. U zwierząt pojawia się znacznie częściej niż u ludzi. Uważa się, że jej ostra faza trwa przeciętnie do 3 tygodni.

Wtedy u naszych czworonogów możemy zaobserwować takie objawy jak: apatia, gorączka, brak apetytu, powiększenie węzłów chłonnych, krwawienie z nosa i wymioty.

Możemy zaobserwować również utratę wagi i ogólne osłabienie.

Anaplazmoza może przebiegać w dwóch różnych formach. Jedna wiąże się z zakażeniem białych krwinek, a druga z zakażeniem płytek krwi. U większości psów choroba przebiega bezobjawowo.

Jednak zdarzają się przypadki psów z ostrym przebiegiem choroby lub utajone objawy, które podstępnie wyniszczają organizm. Dla anaplazmozy nie ma przypadków śmiertelnych.  W objawach wymieniane są gorączka połączona z osłabieniem, a czasami brak apetytu.

Oprócz tego może występować powiększenie węzłów chłonnych i śledziony (obrzęk).

Jakie regiony w Polsce są narażone na wystąpienia boreliozy?

Wysokie ryzyko występowania tej choroby stwierdza się w wielu krajach europejskich, głównie w części środkowej. Do zakażenia dochodzi w momencie szczytowej aktywności kleszczy.

Dawniej przypadał on od wiosny do jesieni, ale dziś, ze względu na ocieplenie klimatu, łagodniejsze zimy, okres ten wydłużył się do całego roku.

Jeżeli chodzi o nasz kraj, terenami zwiększonego ryzyka ich występowania i możliwości zachorowania na choroby odkleszczowe są następujące województwa: warmińsko-mazurskie, podlaskie, dolnośląskie, małopolskie, ale też mazowieckie.

Jeśli chodzi o samą stolicę, miejscami, w których ryzyko zakażenia jest wysokie, są lasy: Kabacki, Kawęczyn, Bielański czy też Kampinoski Park Narodowy. Wybierając się tam, musimy pozostać czujni. Najmniej zachorowań zanotowały województwa: wielkopolskie, zachodniopomorskie, lubuskie, pomorskie. Jeżeli chcemy być pewni, że kleszcze nas nie złapią – możemy bez obaw udać się w wysokie góry.

Kleszcz u psa – co zrobić, aby się go pozbyć

Co zrobić, gdy pies ma kleszcza? Przede wszystkim pamiętaj o tym, aby jak najszybciej się go pozbyć.

Jak zatem usunąć kleszcza u psa? Z całą pewnością nie powinniśmy go wyrywać! Musimy wiedzieć, że te pasożyty posiadają aparat gębowy, za pomocą którego w taki sposób przyczepiają się do skóry, aby jak najskuteczniej pobrać krew.

Dlatego pamiętaj: pod żadnym pozorem kleszczy nie wyrywamy! Poniżej, w kilku prostych krokach podpowiadamy jak wyciągnąć kleszcza u psa.

1. Pierwsze, co musimy zrobić, to wysterylizować pęsetę.
2. Następnie – chwytamy kleszcza w taki sposób, aby końcówka pęsety była jak najbliżej skóry naszego pupila.Należy pamiętać, aby nie zaciskać pęsety na ciele pasożyta, gdyż taka czynność może spowodować, że jego zawartość przeniknie pod skórę naszego psa.
3. Delikatnie pociągamy i wyciągamy tak długo, aż nie dostrzeżemy głowy pasożyta.Po jego usunięciu najlepiej, abyśmy umieścili go na jednolitej, jasnej powierzchni, aby   zobaczyć, czy usunęliśmy go w całości. (Należy mieć na względzie fakt, że pozostawienie części kleszcza w skórze, może mieć niebezpieczne skutki).
4. Miejsce, z którego wyciągnęliśmy kleszcza, musimy koniecznie zdezynfekować za pomocą środka odkażającego.
5. Pamiętaj, że po takim zabiegu koniecznie musisz umyć ręce!
6. Przy tego typu zabiegach, nie stosuj też żadnych maści. Nie tylko okaże się to niepotrzebne, ale też w znaczący sposób może utrudnić wyciągniecie kleszcza. Pamiętaj też o tym, aby po tym zdarzeniu monitorować swojego psa i jego zachowanie, aby dostrzec ewentualnie objawy mogącej się rozwijać choroby.

A czego nie należy robić w momencie usuwania kleszcza u psa?

Skoro napisaliśmy już, jak wyciągnąć kleszcza psu, to teraz pora na opis tego, czego należy unikać. Przede wszystkim:

Co zrobić, kiedy kleszcz u psa został źle wyrwany? Często niektórym zdarza się, że podczas usuwania pasożyta nagle się urwie się fragment jego ciała, tzn. wyciągamy jego odwłok, a głowa została w psie. Co w takim przypadku należy zrobić? Pozostaje nam jedno wyjście: niezwłocznie udać się do weterynarza.

Jak niebezpieczne są kleszcze u psa – powikłania po wystąpieniu kleszcza

Szybka reakcja i usunięcie kleszcza jest niezmiernie ważne. W momencie, kiedy nasz pupil ma pasożyta, może zostać zarażony na jedną z wielu chorób odkleszczowych.

Te z kolei mogą przyczynić się do poważnych problemów zdrowotnych, jak choćby: zaburzenia pracy nerek, zapalenie stawów, kłębuszkowe zapalenie nerek, zapalenie płuc, zapalenia mózgu, niewydolność serca czy nawet niedowłady, które są wynikiem uszkodzenia nerwów czaszkowych, odpowiadających za nasz ruch czy zmysły.

Podobnie jak w przypadku ludzi, także u psów po ukąszeniach przez kleszcze, mogę wystąpić różne powikłania, które niejednokrotnie mogą trwać do końca życia

Co na kleszcze dla psa?

Wielu z nas zastanawia się, czy da się ochronić psa przed pasożytami. To oczywiście trudne zadanie, ale nie niemożliwe. Zatem, co na kleszcze u psa? Najpopularniejszym produktem na kleszcze są oczywiście obroże.

Działają one w taki sposób, że zawarta w nich substancja w równych odstępach czasu przenika do skóry psa. Czy to dobre rozwiązanie, aby pozbyć się kleszczy u psa? Jak najbardziej. Nie jest to przedmiot, który w jakiś sposób mógłby naszemu psu zaszkodzić.

Taki rodzaj obroży ochronnej to doskonałe narzędzie profilaktyczne.

Kolejnym rozwiązaniem są tabletki. Obecnie na rynku wprowadza się smakowe tabletki, które zapewniają naszemu pupilowi ochronę przeciwkleszczową nawet na 3 miesiące. Innym pomysłem na to, aby skutecznie pozbyć się kleszczy jest tzw. spot-on. To płyn, który aplikuje się bezpośrednio na skórę naszego psa za pomocą pipety.

Uważa się go za jeden ze skuteczniejszych metod walki z kleszczami. Płyn przenika do gruczołów łojowych skóry, następnie wydostaje się na powierzchnię skóry wraz z łojem. Formuje ochronę na ciele, co znacząco utrudnia żerowanie pasożytom. Preparat należy stosować u psa raz w miesiącu.

Jeśli chodzi o dawkę, to ustalana jest na podstawie masy ciała naszego czworonoga.

Na rynku istnieją również odstraszacze ultradźwiękowe, które blokują narząd u kleszczy, za pomocą którego są w stanie znaleźć idealnego dla siebie żywiciela.

W momencie, kiedy ich narząd do namierzania jest zablokowany, nie są one w stanie polować. Przyjmuje się, że działa to w odległości do 1,5 m i działa przez ok. 8 miesięcy.

Samo urządzenie jest małe i poręczne, wiec bez przeszkód można je zawiesić na obroży. Warto mieć na uwadze, że wiele takich produktów nie jest wodoodpornych.

Za najbardziej skuteczną ochronę uważa się szczepionkę. Przyjmuje się, że pierwszą dawkę należy podać psu już w 3. miesiącu jego życia, następną po 30 dniach, a później już po upływie 6 miesięcy. Szczepienia oczywiście należy powtarzać, ponieważ jednorazowe szczepienie nie zapewnia ochrony na całe życie.

To niektóre propozycje, jakie można zastosować, aby możliwie jak najlepiej uchronić swojego pupila przed kleszczami. Jakie z podanych rozwiązań wybierzemy, to już zależy od nas. Weźmy jednak pod uwagę preferencje naszego psa. Jeżeli wiemy, że nie lubi łykania tabletek – nie każmy mu ich brać, w zamian wybierzmy np. obrożę przeciw kleszczom.

Z kolei, jeżeli domyślamy się, że urządzenie ultradźwiękowe może mu przeszkadzać przy obroży i za wszelką cenę nasz pupil będzie chciał się go pozbyć – wybierzmy inne rozwiązanie. Co w przypadku, kiedy nie wiemy, czego nasz pies może nie tolerować? W takiej sytuacji należy po prostu próbować różnych rozwiązań.

Metodą prób i błędów dojdziemy do najlepszego rozwiązania, które będzie wygodne dla naszego psa, a nam da poczucie, że zapewniliśmy mu możliwie jak najlepszą ochronę.

Podsumowując

Pamiętaj, że kleszcze są groźnymi stworzeniami, które mogą być niebezpieczne nie tylko dla nas, ale również dla naszych czworonogów. One same się przed nimi nie obronią, dlatego niezmiernie ważne jest, abyśmy stosowali odpowiednią dla nich ochronę: w postaci obroży, tabletek lub odstraszaczy ultradźwiękowych.

Jeżeli zauważymy, że nasz pies ma kleszcza: natychmiast podejmujemy odpowiednie działanie. Nie wyrywamy go, ale przekręcamy za pomocą pęsety. Niczym nie smarujemy! Po usunięciu pasożyta monitorujemy naszego ulubieńca, aby wychwycić ewentualne nieprawidłowości w jego zachowaniu.

Co najważniejsze: pamiętaj, aby dokładnie obejrzeć swojego psa po powrocie z każdego spaceru.

Mamy nadzieję, że z naszego artykułu dowiecie się wszystkiego nt. tego, jak wyciągnąć kleszcza u psa, jakie są choroby odkleszczowe u psów, jaka choroba odkleszczowa u psa jest najpowszechniejsza, czym charakteryzuje się borelioza u psa, a czym babeszjoza.

  Słowa kluczowe: borelioza u psa jak wyciągnąć kleszcza u psa choroby odkleszczowe u psów co na kleszcze dla psa kleszcz u psa po jakim czasie objawy borelioza u psa objawy babeszjoza u psa kleszcz u psa objawy jak usunąć kleszcza u psa choroba odkleszczowa u psa choroby.

Sprawdź nasze karmy: