Oprócz chorób o podłożu organicznym, w drogach żółciowych diagnozuje się także zespół objawów związanych z zaburzeniem ich motoryki. Tego rodzaju schorzenia nazywa się dyskinezami dróg żółciowych. Jaki są ich przyczyny i rodzaje? Jak objawiają się dyskinezy dróg żółciowych?
Drogi żółciowe – choroby
Choroby pęcherzyka i dróg żółciowych często mają związek z wytrącaniem się złogów żółciowych. Kamienie w pęcherzyku żółciowym powstają wskutek nadmiernego zagęszczenia lub niewłaściwego składu żółci. W ten sposób dochodzi do rozwoju kamicy żółciowej.
Choroba ta przez wiele lat może przebiegać bezobjawowo, a wykrywana jest przypadkiem przy badaniach diagnostycznych w kierunku innych schorzeń. Kiedy pojawiają się pierwsze symptomy, wówczas u 75-80% pacjentów odczuwalny jest zespół objawów określanych jako kolka żółciowa.
To silny, napadowy, ostry ból w prawym nadbrzuszu, promieniujący do okolicy międzyłopatkowej lub prawego barku, z towarzyszącymi mu nudnościami, wymiotami, niepokojem i nadmierną potliwością (4).
Kolka żółciowa wynika z całkowitego lub częściowego zablokowania dróg żółciowych, które odprowadzają żółć.
Jeśli ten stan się wydłuża, wówczas dochodzi do rozwoju powikłań kamicy żółciowej, które objawiają się jako zapalenie lub wodniak pęcherzyka żółciowego.
W sytuacji, gdy kamień żółciowy blokuje ujście pęcherzyka, wówczas mówi się o zapaleniu pęcherzyka żółciowego, a gdy kamień blokuje przepływ przez przewody wyprowadzające żółć, wówczas ten stan określa się jako zapalenie dróg żółciowych (4).
Oprócz chorób dróg żółciowych mających konkretną przyczynę organiczną, rozpoznaje się szereg dolegliwości wynikających z zaburzenia motoryki dróg żółciowych, określanych jako dyskinezy dróg żółciowych (1, 2).
Co to jest dyskineza dróg żółciowych?
Pod pojęciem dyskinezy dróg żółciowych określa się wszelkie zaburzenia czynności ruchowej pęcherzyka i dróg wyprowadzających żółć, które nie mają organicznego podłoża w organizmie.
Te zaburzenia motoryki polegają na nadmiernym lub niedostatecznym obkurczaniu się pęcherzyka żółciowego.
Dyskinezy dróg żółciowych pojawiają się najczęściej u kobiet w wieku 30-50 lat, do grupy ryzyka zaliczają się też pacjenci z chorobami dróg żółciowych, który przeszli operację wycięcia pęcherzyka żółciowego około 5 lat wcześniej (1, 2).
Do tej pory nie określono jednoznacznie, co jest przyczyną dyskinez dróg żółciowych. Przyjmuje się, że mają one związek m.in.
z: cukrzycą, otyłością, hiperlipidemią, chorobami mięśni, zaburzeniami gospodarki hormonalnej, ciążą, labilnością układu nerwowego lub są efektem działania leków. Dyskinezy mogą być także efektem cholecystektomii, czyli operacyjnego usunięcia pęcherzyka żółciowego.
Postawienie diagnozy jest trudne i ma miejsce dopiero po szczegółowych badaniach i po wykluczeniu innych schorzeń dróg żółciowych (1, 2).
Dyskinezy dróg żółciowych – rodzaje
Wyróżnia się dwa podstawowe typy dyskinezy dróg żółciowych: dysfunkcję pęcherzyka żółciowego i dysfunkcję zwieracza Oddiego. Ze względu na rodzaj zaburzenia dodatkowo mówi się o (1):
- dyskinezie hipokinetycznej, która oznacza zmniejszoną aktywność skurczową dróg żółciowych; ten rodzaj dyskinezy najczęściej pojawia się u osób z labilnym układem nerwowym lub u pacjentów po 40. roku życia;
- dyskinezie hiperkinetycznej, która objawia się nadmierną aktywnością skurczową dróg żółciowych, występuje zwykle u młodych osób.
Jak są objawy dyskinezy dróg żółciowych?
Dyskinezy dróg żółciowych objawiają się napadami ostrego bólu w prawym podżebrzu i w nadbrzuszu, który może promieniować do okolicy międzyłopatkowej. Inne objawy to: odbijanie, wzdęcia, uczucie pełności i ucisku w nadbrzuszu, zmęczenie, zaburzenia snu, uczucie goryczy w jamie ustnej po przebudzeniu (1, 2).
W przypadku dysfunkcji pęcherzyka żółciowego ból jest silny, nawracający i trwa zwykle od 2 do 3 godzin, a leki przeciwbólowe nie zmniejszają dolegliwości.
Objawy pojawiają się zwykle po zjedzeniu tłustego posiłki, mogą im towarzyszyć nudności i wymioty (1). Z kolei w przypadku dysfunkcji zwieracza Oddiego ból może mieć charakter ciągły lub napadowy i lokalizuje się w górnej części jamy brzusznej.
Ból może występować tylko z prawej strony i trwać od 30 minut do nawet kilku godzin (3).
Dyskinezy
Dyskinezy to nieskoordynowane, nagłe ruchy obejmujące głównie kończyny oraz głowę, występujące niezależnie od woli. Do grupy dyskinez zaliczane są zaburzenia, takie jak: tiki, drżenie, pląsawica czy też dystonia.
Tego typu objawy pojawiają się w wielu chorobach układu nerwowego, ale najczęściej przy uszkodzeniach dotyczących struktur podkorowych mózgu, głównie jąder podstawy.
Niektóre zaburzenia ruchowe zaliczane do grupy dyskinez mogą być uwarunkowane genetycznie, tak jak drżenie samoistne lub dystonia uogólniona.
Jak często występują dyskinezy?
Częstość występowania dyskinez jest zależna od ich rodzaju. Drżenie samoistne jest chorobą dość powszechną, spotykaną nawet u 5% osób. Natomiast ciężkie choroby neurologiczne, w których pojawiają się dyskinezy, np. pląsawica Huntingtona, występują niezmiernie rzadko (1:1500 osób).
Jak się objawiają dyskinezy?
W zależności od typu, objawy dyskinez mogą być diametralnie różne.
Drżenia przejawiają się rytmicznymi ruchami, mogącymi obejmować różne części ciała, jednak najlepiej widocznymi w obrębie dłoni.
Dystonia to z kolei powolny, przetrwały skurcz mięśni, prowadzący do przyjęcia nienaturalnej pozycji ciała. W pląsawicy zaburzenia ruchowe przyjmują postać krótkich zrywów mięśniowych pojawiających się w różnych częściach ciała, dla osoby obserwującej mogą one przypominać taniec.
Do grupy dyskinez zaliczane są także różnego rodzaju tiki, czyli krótkotrwałe mimowolne ruchy lub wokalizacje, czyli mimowolnie wydawane dźwięki, które chory wielokrotnie powtarza w ciągu doby.
Co robić w przypadku wystąpienia dyskinez?
W przypadku wystąpienia nieprawidłowych, mimowolnych ruchów należy zgłosić się lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, który w zależności od potrzeby skieruje do dalszej diagnostyki do specjalisty neurologa. Tylko lekarz, na podstawie obserwacji pacjenta, zebrania wnikliwego wywiadu oraz badania, może ustalić rozpoznanie dyskinez i zaplanować dalsze postępowanie, mające na celu wyjaśnienie ich podłoża.
W jaki sposób lekarz ustala rozpoznanie dyskinez?
Najważniejszym elementem badania w przypadku dyskinez jest uważna obserwacja prezentowanych objawów.
Następnie lekarz przeprowadzi szczegółowy wywiad, zapyta o okoliczności pojawienia się dyskinez, czynniki je prowokujące lub zmniejszające ich nasilenie oraz o podobne dolegliwości u członków najbliższej rodziny. W zależności od wyniku, lekarz może zlecić badania dodatkowe.
Zazwyczaj lekarz zleca badania obrazowe głowy lub badanie elektromiograficzne (badanie mięśni). Ponieważ dyskinezy mogą występować także na podłożu psychogennym, u pacjentów z ruchami mimowolnymi często zalecana jest ocena psychologiczna.
Jakie są metody leczenia dyskinez?
W leczeniu dyskinez najistotniejsze jest określenie typu zaburzeń ruchowych, ponieważ w zależności od rodzaju dolegliwości, lekarz dobiera odpowiednie leczenie.
Na przykład w łagodnym drżeniu samoistnym dobre efekty przynoszą leki z grupy beta-blokerów, znane ze swojego szerokiego zastosowania w kardiologii. Dystonia natomiast może wymagać zastosowania leków antycholinergicznych, lewodopy lub też miejscowych iniekcji toksyny botulinowej.
Tiki charakterystyczne na przykład dla zespołu Gillesa de la Touretta mogą zmniejszyć swoje nasilenie po stosowaniu leków uspokajających lub psychoterapii.
Należy pamiętać, że tego typu leczenie może wprowadzić tylko lekarz po wnikliwej analizie objawów i zbadaniu pacjenta.
Czy możliwe jest całkowite wyleczenie dyskinez?
Rokowanie co do wyleczenia dyskinez zależy przede wszystkim od ich przyczyny.
Jeżeli u podłoża dyskinez leży uszkodzenie układu nerwowego, całkowite wyleczenie zwykle nie jest możliwe, a celem jest jak najlepsza kontrola objawów ruchowych za pomocą leków.
W przypadku chorób, takich jak drżenie samoistne po wprowadzeniu właściwego leczenia objawy mogą ustąpić nawet u połowy chorych. Rokowanie co do wyleczenia w każdym z typów dyskinez jest inne i zależy od wielu nakładających się czynników.
Co trzeba zrobić po zakończeniu leczenia dyskinez?
Nie ma szczególnych zaleceń dotyczących postępowania po zakończeniu leczenia dyskinez, zwykle jest to proces długotrwały i zależnie od typu dyskinezy oraz jej podłoża przynoszący różne efekty.
Co trzeba zrobić żeby uniknąć zachorowania na dyskinezy?
Nie ma metod zapobiegania dyskinezom.
Dyskineza – mimowolne odruchy ludzkiego organizmu
Wystąpienie dyskinezy świadczyć może o chorobach zachodzących w obrębie układu nerwowego.
Najczęściej ich pojawienie się jest uważane za symptom wskazujący na wystąpienie nieprawidłowości w funkcjonowaniu określonych struktur nerwowych.
Niekiedy dyskinezy towarzyszą uszkodzeniom w obrębie struktury podkorowej mózgu, w tym zwłaszcza jąder podstawy. Ponadto dyskineza może mieć podłoże genetyczne.
Dyskineza jest zespołem różnorodnych objawów i może dotyczyć różnych części organizmu, jak i określonych zachowań. Najczęściej występującym przypadkiem dyskinezy są drżenia, występujące samoistnie nawet u 5% członków społeczeństwa.
W przypadku poważniejszych dyskinez, towarzyszących na przykład pląsawicy Huntingtona, ich występowanie jest znacznie rzadsze i szacuje się je na około 1 przypadek na 1500 członków społeczeństwa.
Dyskinezy mogą pojawić się zarówno u dzieci, jak i osób dorosłych.
Zaburzenia zaliczane do dyskinezy można podzielić na kilka ogólnych grup:
Drżenia – mogą dotyczyć różnych części ciała na różnych odcinkach (drżenie całej ręki, przedramienia lub tylko dłoni); w przypadku drżeń pojawiające się ruchy są rytmiczne i częste.
Dystonia – dyskineza mylona jest niekiedy z dystonią. Ta druga charakteryzuje się jedynie częściowo podobnymi objawami. Dystonia polega na występowaniu powolnego, niekiedy długotrwającego i intensywnego skurczu mięśni.
Dystonie potrafią być bardzo niekomfortowe i zmuszać człowieka do przyjmowania nienaturalnej pozycji. Często mają one postać tak zwanych zrywów mięśniowych, które dotyczą różnych partii organizmu.
Dystonia może być zarówno objawem chorób neurologicznych, genetycznych lub nabytych, jak również wystąpić jako efekt przyjęcia niektórych substancji (w tym leków).
Tiki – czyli chwilowe, mimowolnie wykonywane ruchy, wokalizacje lub inne krótkotrwałe zachowania. Powtarzane są regularnie, w różnych porach dnia oraz ze zróżnicowanym nasileniem.
Osoby, które rozpoznają u siebie nieprawidłowości zaliczane do zaburzeń dyskinetycznych, powinny zgłosić się do lekarza w celu wykonania odpowiednich badań diagnostycznych.
W celu diagnozy wystąpienia dyskinez i ustalenia ich przyczyn lekarz dokonuje szczegółowej obserwacji zachowań pacjenta oraz przeprowadza wywiad rodzinny, mający wykluczyć lub potwierdzić możliwość wystąpienia sytuacji obciążenia genetycznego. W postawieniu diagnozy istotne są też informacje dotyczące:
momentu pojawienia się mimowolnych zachowań,
ich przebieg w ciągu dnia,
występowania potencjalnych nasileń/osłabienia objawów,
istnienie czynników sprzyjających lub odraczających wywoływanie mimowolnych zachowań lub wpływających na ich natężenie.
Następnie lekarz może zalecić wykonanie dodatkowych badań, takich jak obrazowe badanie głowy lub elektromiograficzne badanie mięśni. Niekiedy zaleca się wykonanie obserwacji lub oceny psychologicznej pacjenta. Wynika to z faktu, że część dyskinez ma podłoże psychiczne i wiąże się z funkcjonowaniem psychospołecznym człowieka.
Skuteczność leczenia dyskinez zależy od wielu czynników, w tym od samego typu występujących dolegliwości. W zależności od rodzaju dyskinezy lekarz podejmuje decyzję o proponowanej metodzie leczenia.
Często podejmowanym leczeniem jest leczenie farmakologiczne. W przypadku niektórych mimowolnych zachowań ulgę przynieść mogą leki zaliczane do grupy beta-blokerów. W przypadku ruchów mimowolnych typowych dla dystonii często stosuje się leki antycholinergiczne, iniekcję toksyny botulinowej lub lewodopy.
Ciężko ocenić jednoznacznie możliwość całkowitego wyleczenia dyskinezy. Skuteczność terapii zależy przede wszystkim od przyczyny wystąpienia tych zaburzeń.
Gdy dyskineza ma podłoże w niewłaściwej budowie układu nerwowego lub jego potencjalnych urazach, wówczas wyleczenie całkowite jest w zasadzie niemożliwe.
Zamiast tego terapia skupia się na farmakologicznym łagodzeniu objawów dyskinetycznych oraz wypracowaniu zdolności pacjenta do ich kontroli. Zazwyczaj proces leczenia dyskinez jest długotrwały.
- układ nerwowy
- Tiki nerwowe
- drżenie rąk
- pląsawica Huntingtona
- W Polsce na chorobę Parkinsona cierpi już 100 tys. osób. Pomóc może głęboka stymulacja mózgu W Polsce choroba Parkinsona występuje już u 100 tys. osób. Chorzy cierpiący na nią nie muszą zamykać się w domu. Dzięki nowatorskiej terapii mogą prowadzić… Zbigniew Wojtasiński | PAP
- Co może być przyczyną drżenia rąk? Odczuwasz drżenie rąk? Nie wiesz, jakie mogą być przyczyny drżenia rąk? Czy może mieć to związek ze spożyciem kawy? Czy ręce drżą w związku z niedoborem magnezu?… Lek. Katarzyna Darecka | Onet.
- Zgrabne nogi, czyli ćwiczenia na łydki Łydka to tylna część kończyny dolnej, która znajduje się między kolanem a kostką. Osoby, które chcą mieć zgrabne i wysportowane nogi powinny wykonywać ćwiczenia….
- Pląsawica Huntingtona Pląsawica Huntingtona to choroba, z która ludzkość żyje już od wieków. Charakterystyczne dla tej choroby są niekontrolowane ruchy, podobne do tańca oraz wicia i… Krzysztof Tokarski
- Rwa barkowa Rwa barkowa, jak nazwa wskazuje, charakteryzuje się ostrym, „rwącym” bólem promieniującym w okolicy stawu ramiennego od kręgosłupa szyjnego w stronę kończyny….
- Spięcie w mózgu Młody, w pełni sprawny człowiek nagle traci władzę w nogach, lub ślepnie. Choroba pojawia się nagle i niespodziewanie. Sprawia, że układ odpornościowy organizmu… Halina Pilonis
- Kiedy ręce drżą – Kiedy niosę w barze kawę do stolika stresuję się, że ją rozleję. Ludzie patrzą na mnie jak na alkoholika lub narkomana, a wtedy ręce drżą mi jeszcze bardziej –… Halina Pilonis | Onet.
- Terapia genowa naprawdę działa u pacjentów z chorobą Parkinsona Terapia genowa łagodzi zaburzenia ruchowe typowe dla pacjentów z chorobą Parkinsona, takie jak mimowolne drżenie rąk i sztywność mięśni – wykazały badania, które…
- Parestezje Parestezje to niewłaściwe odczuwanie bodźców w wyniku uszkodzenia nerwów obwodowych. Objawiają się pieczeniem, kłuciem, mrowieniem, paleniem w okolicy skóry. Są…
- Eksperci: samokontrola w cukrzycy to dłuższe i zdrowsze życie Cukrzyca, na którą cierpi ponad 2 mln Polaków, grozi poważnymi powikłaniami – chorobami serca, nerek, ślepotą, amputacją kończyn, przedwczesnym zgonem. Pacjenci,…
Dyskineza dróg żółciowych
Dyskineza dróg żółciowych to zespół niecharakterystycznych objawów ze strony dróg żółciowych, uwarunkowanych zaburzeniem ich motoryki oraz funkcji pęcherza żółciowego, stwierdzony po wykluczeniu w ich obrębie zmian organicznych. Dyskineza jest najczęściej spotykana u kobiet w postaci nadmiernego lub niedostatecznego obkurczania się pęcherzyka żółciowego.
1. Rodzaje i przyczyny dyskinezy
Zaburzenia czynnościowe dróg żółciowych mogą być określane jako dyskineza hiperkinetyczna (podwyższona aktywność skurczowa) lub dyskineza hipokinetyczna (obniżona aktywność skurczowa). Dyskineza hiperkinetyczna jest częściej spotykana u ludzi młodych, zaś kineza hipokinetyczna u ludzi z labilnym układem nerwowym, zwykle po 40 roku życia.
Najczęściej przyczyną dyskinezy dróg żółciowych jest stres, który powoduje zaburzenie czynności dróg żółciowych. Na problemy z pęcherzem żółciowym duży wpływ mają: trudności rodzinne, kłopoty zawodowe oraz problemy seksualne.
Ponadto na rozwój tej choroby dróg żółciowych znaczną rolę, obok zaburzeń regulacji nerkowej pęcherzyka żółciowego, odgrywają zmiany stężeń hormonów przewodu pokarmowego, okres przekwitania, nieprawidłowe funkcjonowanie jajników, nadnerczy i innych gruczołów wydzielających w ustroju hormony.
Hipokinetyczna forma dyskinezy pojawia się również u osób prowadzących nieregularny tryb życia, o nieracjonalnym odżywianiu z bardzo dużymi przerwami między posiłkami. Należy dodać, iż nadmierne solenie potraw może być przyczyną dyskinezy hiperkinetycznej.
Dyskinezę pęcherza żółciowego można łączyć z zapaleniem pęcherza żółciowego i innych dróg żółciowych, w tym pęcherzyka żółciowego. Może do niej dojść również w wyniku operacji na pęcherzu żółciowym.
Niektóre infekcje pasożytnicze układu pokarmowego mogą być czynnikiem decydującym o powstaniu dyskinezy dróg żółciowych.
2. Objawy dyskinezy dróg żółciowych
Rozpoznawanie choroby dróg żółciowych jest trudne do określenia. Pacjenci skarżą się na bóle pod prawym łukiem żebrowym, promieniujące do prawego ramienia, trwające od kilku godzin do kilku dni. Te dolegliwości są typowe dla dyskinezy hipokinetycznej pęcherzyka żółciowego.
Przy dyskinezie hiperkinetycznej bóle mogą być ostre, napadowe, ale najczęściej są krótkotrwałe. Mogą się nasilać po tłustych posiłkach. Podczas poranków chory odczuwa gorycz w ustach. Ponadto takiej osobie towarzyszą nieustanne zmęczenie, zły nastrój oraz zaburzenia snu.
U mężczyzn obniża się popęd płciowy, a u kobiet dochodzi do zaburzeń miesiączkowania. Niekiedy bólom dyskinetycznym towarzyszą objawy ze strony układu wegetatywnego, jak: odrętwienie w rękach i nogach, uczucie strachu.
Z upływem czasu w pęcherzyku żółciowym może pojawić się proces zapalny lub mogą powstać kamienie żółciowe.
Aby zdiagnozować chorobę, niezbędna jest wizyta u lekarza, który skieruje na badanie USG jamy brzusznej oraz rutynowe badanie krwi. W warunkach szpitalnych wykonuje się badania specjalistyczne, np. sondowanie, badanie endoskopowe czy badanie manometryczne.
Chorym na dyskinezę hipokinetyczną zaleca się produkty żółciogenne, wzbogacone magnezem, zawierające substancje, takie jak: sorbitol, ksylitol. Stosuje się też wody mineralne o wysokim stopniu mineralizacji. Przy dyskinezie hiperkinetycznej ograniczone są w diecie pikantne produkty oraz tłuszcze.
Stosuje się leki działające rozkurczowo na pęcherzyk i drogi żółciowe. Duże znaczenie w leczeniu psychosomatycznym mają metody i środki psychosomatyczne o charakterze uspokajającym i antydepresyjnym.
Takie preparaty powinny być przepisywane przez lekarza, który zauważy u pacjenta zaburzenia stanu psychicznego.
Późne dyskinezy – Tardive dyskinesia
Późne dyskinezy ( TD ) to zaburzenie, które powoduje mimowolne, powtarzające się ruchy ciała. Może to obejmować krzywiąc się, trzymając się języka, warg lub bicie. Dodatkowo mogą wystąpić gwałtowne ruchy szarpanie lub powolne ruchy wijące się . W około 20% ludzi, zmniejszenie aktywności wyniki.
Późna dyskineza występuje u niektórych osób w wyniku zastosowania długotrwałego neuroleptyczne leki (leki przeciwpsychotyczne, metoklopramidu ).
Leki te są zwykle stosowane w chorobie umysłowej , ale może być również podawany do przewodu pokarmowego lub problemów neurologicznych. Warunkiem zazwyczaj rozwija się dopiero po miesiącach lub latach użytkowania.
Rozpoznanie opiera się na objawach po wykluczeniu innych potencjalnych przyczyn.
Wysiłki mające na celu zapobieganie warunek to nie używania lub korzystania z najniższą możliwą dawkę neuroleptyków.
Leczenie polega na zatrzymaniu leki neuroleptyczne, jeśli to możliwe, lub przejście do klozapiny .
Inne leki, takie jak valbenazine , tetrabenazyna , albo toksyny jadu kiełbasianego mogą być stosowane w celu zmniejszenia objawów. Przy leczeniu niektórych zobaczyć ustąpienia objawów, podczas gdy inne nie.
Ceny w tych na atypowych leków przeciwpsychotycznych są o 20%, natomiast na typowe leki przeciwpsychotyczne mają stawki około 30%. Ryzyko jest większe u osób starszych. Określenie „późna dyskineza” pierwszy wszedł do użytku w 1964 roku.
objawy i symptomy
Późne dyskinezy charakteryzuje się powtarzającymi się, mimowolnymi ruchami. Niektóre przykłady tych rodzajów ruchów mimowolnych obejmują:
- krzywiąc
- ruchy języka
- wargi bicie
- warga pofałdowanie
- Wykonujących warg
- Nadmierne mruganie oczu
Może również wystąpić nagłe, mimowolne ruchy kończyn, tułowia i palce. W niektórych przypadkach, nogi danej osoby może być tak dotknięty, że chodzenie staje się trudne lub niemożliwe. Objawy te są przeciwieństwem pacjentów z rozpoznaną chorobą Parkinsona . Pacjenci z chorobą Parkinsona mają trudności w poruszaniu, natomiast Dyskinezy późne dyskinezy pacjenci mają trudności nie porusza.
nieprawidłowości układu oddechowego, takie jak chrząkanie i trudności w oddychaniu, inny objaw związany z późnej dyskinezy, chociaż badania wykazały, że szybkość występowania jest względnie niska.
Późne dyskinezy jest często błędnie jako choroby psychicznej , a nie zaburzenia neurologiczne , a jako wynik pacjenci są przepisywane neuroleptyczne leki, które zwiększają prawdopodobieństwo, że pacjent będzie rozwijać poważny i wyłączanie sprawę, oraz skrócenie typowy okres przeżycia.
Inne ściśle powiązane zaburzenia neurologiczne, które zostały uznane jako warianty późnych dyskinez. Późne dystonia jest podobny do standardowego dystonii , ale trwałe. Późna akatyzja obejmuje bolesne uczucie wewnętrznego napięcia i niepokoju i kompulsywnego napędu do poruszania się ciała.
W niektórych skrajnych przypadkach, ludzie cierpiący na tę chorobę przeżyć tyle wewnętrzną tortur, że tracą one swoją zdolność do usiedzieć. Późne tourettism jest tic zaburzenia wyposażony w takie same objawy jak syndrom Tourette'a . Obie choroby są bardzo blisko natury i często można odróżnić jedynie szczegółami ich początkami.
Późne mioklonie , rzadkie zaburzenie, przedstawia jako krótkie szarpnięcia mięśni na twarzy, szyi, tułowia, kończyn i.
„CELE Examination”: Ten test jest stosowany, gdy leki psychotropowe zostały przepisane ponieważ pacjenci czasami rozwijać późne dyskinezy powodu długotrwałego stosowania leków przeciwpsychotycznych. Nienormalnego mimowolne ruchy Scale (AIMS) badanie to test stosowany do identyfikacji objawów późnych dyskinez (TD).
Test nie ma na celu stwierdzenie, czy występuje brak lub obecność późna dyskineza. To po prostu skaluje się do poziomu objawów wskazanych działań obserwowanych. Poziomy wahają się od zera do ciężkiego. Badanie CELE została zbudowana w 1970 roku do pomiaru mimowolne ruchy twarzy, tułowia i kończyn. Najlepiej jest zrobić ten test przed i po podaniu leków psychotropowych.
Biorąc cele konsekwentnie może pomóc śledzić nasilenie TD w czasie.
przyczyny
Późna dyskineza została po raz pierwszy opisana w 1950 roku wkrótce po wprowadzeniu chlorpromazyny i innych leków przeciwpsychotycznych . Jednak dokładny mechanizm tego zaburzenia pozostaje w dużej mierze niepewne.
Najciekawsze linia sugerują, że opóźniona dyskineza może wynikają przede wszystkim z poneuroleptyczny dopaminy nadwrażliwość na szlaku nigrostriatalnego , z receptorem dopaminy D2 jest w największym stopniu.
Neuroleptyki działają przede wszystkim na tym systemie dopaminy, a starsze neuroleptyki, które mają większe powinowactwo do miejsc wiązania D2, są związane z wysokim ryzykiem późnych dyskinez.
Nadwrażliwość hipoteza D2 jest również poparty dowodami z zależności dawka-odpowiedź, skutki odstawienia badania dotyczące agonistów i antagonistów D2, badania na zwierzętach, a także badaniach polimorfizmu genetycznego.
Podane podobne dawki tego samego neuroleptycznego, różnice między ludźmi nadal istnieją prawdopodobieństwa wystąpienia późnych dyskinez.
Takie indywidualne różnice mogą być spowodowane polimorfizmów genetycznych, które kodują powinowactwo wiązania receptora D2 miejscu lub wcześniejszej ekspozycji na toksyny środowiskowe.
Zmniejszona rezerwa funkcjonalny lub zaburzeń poznawczych związane z wiekiem, upośledzenia umysłowego, nadużywanie alkoholu i narkotyków, lub urazami głowy, wykazano również, aby zwiększyć ryzyko wystąpienia zaburzeń wśród pacjentów leczonych neuroleptykami.
Leki przeciwpsychotyczne mogą czasami zamaskować objawy późnych dyskinez z występującym we wczesnym stadium; to może się zdarzyć z jednostką mającą zwiększoną dawkę leku przeciwpsychotycznego. Często objawy późnej dyskinezy nie jest zauważalnych, gdy jednostka wypada z lekami przeciwpsychotycznymi; Jednak, gdy późna dyskineza pogarsza, objawy stają się widoczne.
Inni antagoniści dopaminy i przeciwwymiotne może powodować późne dyskinezy, takie jak metoklopramid i prometazyna , stosowane w leczeniu zaburzeń żołądkowo-jelitowych .
Atypowe leki przeciwpsychotyczne są uważane niższego ryzyka powodowania TD niż ich odpowiedniki z typowych ich względnych szybkości TD 13,1% i 32,4% odpowiednio w badaniach krótkoterminowych haloperidolem jako główny typowe leki przeciwpsychotyczne wykorzystywane we wspomnianej fazy. Kwetiapina i klozapina są uważane za najniższe czynniki ryzyka dla wytrącenia TD.
Od 2008 roku, były zgłaszane przypadki leków anty-psychotycznych arypiprazolu , częściowym agonistą receptorów D2, prowadzące do późnych dyskinez. Począwszy od 2013 roku, sprawozdania z późnych dyskinez w arypiprazolu rosły w liczbę.
Dostępnych badań wydaje się sugerować, że jednoczesne profilaktyczne stosowanie neuroleptycznego i przeciwparkinsonowskich leku jest bezużyteczne, aby uniknąć przedterminowych pozapiramidowych skutków ubocznych i może spowodować, że pacjent bardziej wrażliwe na późnych dyskinez. Od roku 1973 stosowanie tych leków okazało się być związane z rozwojem późnych dyskinez.
Czynniki ryzyka
Zwiększone ryzyko wystąpienia późnych dyskinez jest związane z paleniem w niektórych badaniach, choć negatywnym badanie nie istnieje. Wydaje się, że ryzyko narażenia dymem papierosowym zależne dla TD przeciwpsychotycznych u pacjentów leczonych.
Pacjenci w podeszłym wieku są również na podwyższonym ryzykiem rozwoju TD, jakie są kobiety oraz osoby z organicznymi uszkodzeniami mózgu lub cukrzycę i tych z negatywnych objawów schizofrenii.
TD jest bardziej powszechne w tych, które wystąpić ostre zaburzenia neurologiczne skutki uboczne leków przeciwpsychotycznych leku. Istnieje również rasowe różnice w tempie TD, z Afrykanów i Afroamerykanów posiadających wyższe stopy TD po ekspozycji na leki przeciwpsychotyczne.
Pewne czynniki genetyczne ryzyka TD zidentyfikowano tym polimorfizmów w genach kodujących D 3 , 5-HT 2A i 5-HT 2C receptorów.
Zapobieganie
Zapobiegania późnej dyskinezy osiągnąć stosując najniższą skuteczną dawkę neuroleptycznych w jak najkrótszym czasie.
Jednakże, w chorobach przewlekłych, takich jak psychozy, schizofrenia, strategia ta musi być zrównoważona z faktu, że zwiększenie dawki neuroleptykami są bardziej korzystne w zapobieganiu nawrotom psychozy.
Jeśli późna dyskineza jest diagnozowana, lek należy odstawić sprawczy. Późna dyskineza może utrzymywać się po odstawieniu leku od miesięcy, lat lub nawet na stałe.
Niektóre badania sugerują, że lekarze powinni rozważyć użycie atypowe leki przeciwpsychotyczne jako substytut typowych leków przeciwpsychotycznych u pacjentów wymagających leczenia. Środki te są związane z mniejszą ilością skutków ubocznych neuromotorycznych i mniejszym ryzykiem rozwoju późnej dyskinezy.
Badania badali zastosowanie melatoniny , wysokie dawki witaminy i różnych przeciwutleniaczy w ilości leków przeciwpsychotycznych (często stosuje się w leczeniu schizofrenii ), jako sposób zapobiegania i leczenia późne dyskinezy.
Chociaż konieczne są dalsze badania, badania odnotowano znacznie niższy odsetek osób rozwijających późne dyskinezy niż aktualnego kursu chorobowości dla osób przyjmujących leki przeciwpsychotyczne.
Wstępna dowody wspiera stosowanie witaminy E w prewencji.
Leczenie
Valbenazine został zatwierdzony przez FDA do późnych dyskinez w kwietniu 2017 r tetrabenazyny , który jest dopamina ozonową lek, jest czasami stosowany w leczeniu późnych dyskinez i innych zaburzeń ruchowych (np pląsawica Huntingtona).
Deutetrabenazine An izotopowy izomer tetrabenazyny, został zatwierdzony przez FDA do późnych dyskinez w sierpniu 2017 Witamina B6 odnotowano być skutecznym lekiem na TD w dwóch randomizowanych badaniach z podwójnie ślepą próbą, kontrolowanych placebo, ale ogólnie dowodów na jej skuteczność uważane jest za „słaby”.
Klonidyna mogą być również użyteczne w leczeniu TD, choć dawki ograniczenie spadku ciśnienia i uspokojenie może utrudnić jego zastosowanie. Botox zastrzyki są używane do niewielkich ogniskowych dystonii, ale nie w bardziej zaawansowanym późnych dyskinez.
Jak 2018 dowodów jest wystarczające do użycia benzodiazepiny , baklofen , progabid , walproinian sodu , tetrahydroisoxazolopyridinol , lub blokery kanału wapniowego (na przykład diltiazem ).
Epidemiologia
Późna dyskineza najczęściej występuje u pacjentów z zaburzeniami psychicznymi, którzy są traktowani z przeciwpsychotycznych leków przez wiele lat. Średni wskaźnik rozpowszechnienia została oszacowana na około 30% dla osób przyjmujących leki przeciwpsychotyczne, takie jak te stosowane w leczeniu schizofrenii.
Badania prowadzone w Yale University School of Medicine szacuje, że „32% pacjentów rozwija uporczywe tiki po 5 latach na głównych uspokajających, 57% przez 15 lat, a 68% przez 25 lat.
” Bardziej drastyczne dane stwierdzono podczas badania przeprowadzonego na podłużnym osób w wieku 45 lat i starszych, którzy przyjmowali leki przeciwpsychotyczne. Według tego badania badań, 26% pacjentów wystąpiły późne dyskinezy po jednym roku na leki.
Inną 60% tej zagrożonej grupy rozwinięte zaburzenia po 3 latach, a 23% z nich wystąpiła poważne przypadki późnych dyskinez w ciągu 3 lat. Według tych szacunków, większość pacjentów w końcu rozwój choroby, jeśli pozostają one na leki wystarczająco długo.
Pacjenci w podeszłym wieku są bardziej podatne na późne dyskinezy, a starsze kobiety są bardziej zagrożone niż starszych mężczyzn. Ryzyko jest znacznie niższa dla młodszych mężczyzn i kobiet, a także bardziej równa drugiej płci. Pacjenci, którzy przeszli terapię elektrowstrząsami lub mają historię cukrzycy lub nadużywanie alkoholu również mają wyższe ryzyko rozwoju późnych dyskinez.
Liczne badania zostały niedawno przeprowadzone porównanie szybkości występowaniem późnych dyskinez z drugiej generacji lub bardziej nowoczesnych leków przeciwpsychotycznych, że do leków pierwszej generacji.
Nowsze leki przeciwpsychotyczne wydają się mieć znacznie zmniejszony potencjał powodowania późnych dyskinez.
Jednak niektóre badania wyrażają obawę, że wskaźnik rozpowszechnienia zmniejszyła się znacznie mniej niż oczekiwano, przestrzegając przed przeszacowania bezpieczeństwa nowoczesnych leków przeciwpsychotycznych.
Lekarz może ocenić i zdiagnozować pacjenta z późnych dyskinez poprzez prowadzenie systematycznej analizy.
Lekarz powinien poprosić pacjenta, aby odpocząć i spojrzeć na objawy takie jak grimacing twarzy, warg lub oczu ruchów, tików, nieprawidłowości układu oddechowego i ruchów języka.
W niektórych przypadkach pacjenci doświadczają problemów żywieniowych, więc lekarz może również szukać zysku lub straty w masie.
Oprócz podstawowych zaburzeń psychicznych, późna dyskineza może powodować cierpiący ludzie stają się społecznie izolowane. To również zwiększa ryzyko Dysmorfofobia (BDD), a nawet może prowadzić do samobójstwa. Stres emocjonalny lub fizyczny może zwiększać nasilenie ruchów dyskine-, natomiast relaks i uspokojenie mieć odwrotny skutek.
Referencje
Linki zewnętrzne
Zaburzenie czynności ruchowej dróg żółciowych, czyli dyskineza
Dyskineza dróg żółciowych to zaburzenie czynności ruchowej pęcherzyka i dróg żółciowych. Głównym objawem jest ostry ból w nadbrzuszu i prawym podżebrzu. Dyskineza może być skutkiem chorób układu nerwowego, stanów zapalnych, cukrzycy i otyłości.
Dyskineza najczęściej dotyczy kobiet. Zaburzenie występuje w postaci wzmożonej lub niedostatecznej aktywności skurczowej pęcherzyka żółciowego.
Rodzaje i objawy dyskinezy
Zaburzenie czynności ruchowej dróg żółciowych może mieć dwie postacie – hipokinetyczną i hiperkinetyczną. Objawy dyskinezy nie są charakterystyczne tylko dla tego zaburzenia, co utrudnia proces diagnozowania.
- Dyskineza hipokinetyczna to obniżone obkurczanie się pęcherzyka żółciowego. Najczęściej dotyczy osób po 40. roku życia. Objawia się bólami zlokalizowanymi w okolicy prawego żebra i promieniującymi do ramienia. Boleści trwają od kilku godzin do kilku dni.
- Dyskineza hiperkinetyczna to wzmożone obkurczanie się pęcherzyka żółciowego. Typowym symptomem hiperkinetycznych zaburzeń czynności ruchowej dróg żółciowych są ostre i krótkotrwałe bóle w nadbrzuszu i prawym podżebrzu.
Objawy dyskinezy mogą nasilać się po zjedzeniu tłustych potraw. Zaburzeniom często towarzyszą:
- odczucie goryczy w ustach o poranku,
- zaburzenia snu,
- uczucie ogólnego zmęczenia,
- wzmożona lękliwość,
- niskie libido (u mężczyzn),
- nieregularne miesiączki (u kobiet),
- zły nastrój,
- uczucie odrętwienia nóg i rąk.
Postępowanie diagnostyczne i leczenie dyskinezy dróg żółciowych
Postępowanie diagnostyczne w przypadku podejrzeń dyskinezy dróg żółciowych polega na wykonaniu badania USG jamy brzusznej i morfologii krwi. Kolejnym etapem są badania przeprowadzane w warunkach szpitalnych, np. badanie endoskopowe.
W leczeniu nieprawidłowości czynności ruchowej dróg żółciowych wykorzystywane są leki żółciogenne, które zawierają m.in. magnez i ksylitol. Lekarz może też przypisać leki rozkurczające. Brak rozpoczęcia leczenia dyskinezy może powodować zaostrzenie się objawów, stan zapalny pęcherzyka i dróg żółciowych oraz powstawanie kamieni żółciowych.
Dieta przy dyskinezie dróg żółciowych
Osoby cierpiące na nieprawidłowości czynności ruchowej dróg żółciowych powinny utrzymywać dietę niskotłuszczową. Zaleca się, aby posiłki nie były pikantne i miały ograniczoną zawartość błonnika.
W jadłospisie powinny znajdować się produkty bogate w magnez (np. otręby, pestki dyni, warzywa strączkowe, szpinak, migdały, ryby).
Ważną rolę odgrywa też picie ciepłych napojów i wody wysoko zmineralizowanej (około 1,5-2 l dziennie).
Dyskinezy dróg żółciowych
Data publikacji online: 2005/05/05
Pełna treść artykułu Pobierz cytowanie
ENW
EndNote
BIB
JabRef, Mendeley
RIS
Papers, Reference Manager, RefWorks, Zotero
AMA
Sobol E, Muszyński J. Biliary dyskinesia. Przewodnik Lekarza/Guide for GPs. 2005;8(3):98-106.
APA
Sobol, E., & Muszyński, J. (2005). Biliary dyskinesia. Przewodnik Lekarza/Guide for GPs, 8(3), 98-106.
Chicago
Sobol, Elżbieta, and Jacek Muszyński. 2005. ‘Biliary dyskinesia’. Przewodnik Lekarza/Guide for GPs 8 (3): 98-106.
Harvard
Sobol, E., and Muszyński, J. (2005). Biliary dyskinesia. Przewodnik Lekarza/Guide for GPs, 8(3), pp.98-106.
MLA
Sobol, Elżbieta et al. ‘Biliary dyskinesia.’ Przewodnik Lekarza/Guide for GPs, vol. 8, no. 3, 2005, pp. 98-106.
Vancouver
Sobol E, Muszyński J. Biliary dyskinesia. Przewodnik Lekarza/Guide for GPs. 2005;8(3):98-106. Dyskinezy dróg żółciowych są definiowane jako zaburzenia czynności ruchowej dróg żółciowych. Termin ten obejmuje dysfunkcję pęcherzyka żółciowego i zwieracza Oddiego (SOD). Główne objawy tych nieprawidłowości to epizody ostrego bólu w nadbrzuszu i prawym podżebrzu. Przyczyny dyskinez pozostają niejasne – przyjmuje się, że dyskinezy mogą być konsekwencją, m.in. stanów zapalnych, chorób mięśni, chorób układu nerwowego, cukrzycy, otyłości i hiperlipidemii, ciąży lub działania leków. Rozpoznanie dyskinez jest trudne, wymaga przeprowadzenia skomplikowanej diagnostyki. Podejrzenie dysfunkcji pęcherzyka żółciowego budzi nieprawidłowa wartość frakcji wyrzutowej pęcherzyka oceniana podczas scyntygrafii dróg żółciowych z użyciem cholecystokininy. Gdy GBEF wynosi poniżej 40 proc., zalecaną formą terapii jest cholecystektomia. Złotym standardem diagnostyki dyskinezy zwieracza Oddiego jest manometria, zaś metodą leczenia pozostaje endoskopowa sfinkterotomia.
Biliary dyskinesia is defined as the motor disorders biliary ducts. This term embraces gallbladder dyskinesia and sphincter of Oddi dysfunction. The main symptoms of those abnormalities are episodes of severe pain in the epigastrium and right upper abdominal quadrant.
The etiology of dyskinesia remain indistinct – it is considered that dyskinesia can be caused, among others, by: inflammations, muscles or nervous disorders, diabetes and hyperlipidemia, obesity, pregnancy, drugs effect. Diagnosing of dyskinesias is difficult. It takes to do a complicated investigation.
Gallbladder dysfunction is suspected when gallbladder ejection fraction has an abnormal value (GBEF less than 40%) estimating during cholecystokinin infusion scintigraphy. If the GBEF is low, cholecystectomy is recommended. ”The gold standard” for determining sphincter of Oddi dysfunction is endoscopic manometry.
The method of choice for SOD is endoscopic sphincterotomy.