Plamienie po menopauzie jest stanem nieprawidłowym i wymaga konsultacji lekarskiej.
Menopauza często jest mylona z klimakterium, a oba terminy są używane wymiennie. Tymczasem klimakterium jest to okres przejściowy w życiu każdej kobiety, którego celem jest koniec zdolności reprodukcyjnej, zanik owulacji i wygaśnięcie czynności jajników.
Okres klimakterium można podzielić na premenopauzę, perimenopauzę, menopauzę właściwą i postmenopauzę. Dlatego używanie terminów klimakterium i menopauza wymiennie jest błędem.
W okresie menopauzy hormon folikuloropowy, który odpowiada za symulację pęcherzyków jajowych do wzrostu i wydzielanie estrogenów, traci swoje właściwości.
Organizm kobiety, a więc komórki jajowe stają się na niego odporne, w związku z czym następuje obniżenie poziomu estrogenu jak i progesteronu. To z kolei ma wpływ zarówno na psychikę kobiety, jak i na jej kondycję fizyczną.
Wahania nastrojów, depresja, uderzenia gorąca…
Typowe objawy okresu okołomenopauzalnym:
- suchość, pieczenie i swędzenie pochwy (niedobór estrogenów sprawia, że zmniejsza się ilość komórek wyścielających błonę śluzową)
- spadek libido
- ból podczas stosunku
- nietrzymanie moczu
- ból podczas oddawania moczu
- infekcje intymne
- zachyłek pęcherza (rozciągnięty fragment pęcherza moczowej wciska się do pochwy, zalega w nim mocz, a to powoduje silne parcie na pęcherz)
- zachyłek odbytu (silne parcie na stolec i trudności w jego oddawaniu)
- gwałtowne uderzenia gorąca
- duszności
- dreszcze
- bezsenność
- zaburzenia koncentracji
- przyśpieszona czynność serca
- bóle i zawroty głowy
- wahania nastrojów
- znużenie
- stany depresyjne
Z uciążliwymi dolegliwościami można walczyć za pomocą hormonalnej terapii zastępczej lub odpowiednich preparatów ginekologicznych.
W utrzymaniu lepszej kondycji pomogą probiotyki ginekologiczne (InVag®, Lactovaginal®), które regenerują wysuszanie nabłonka i dodatkowo nawilżają śluzówkę ścian pochwy lub dopochwowe globulki nawilżające (HydroVag®).
Wspomogą one procesy regeneracyjne, pomogą utrzymać fizjologiczne pH i ochronią przed wpływem czynników zewnętrznych.
Nie jesteś pewna, czy przekwitanie rozpoczęło się też w Twoim przypadku? Możesz wypełnić Test Kuppermana, który pomoże Ci odpowiedzieć na to pytanie. Indeks objawów pozwala oszacować prawdopodobieństwo wystąpienia menopauzy na podstawie intensyfikacji obserwowanych u siebie objawów – lekkie nasilenie, średnie nasilenie, ciężkie nasilenie. Test Kuppermana można wykonać tutaj.
Krwawienia po menopauzie – skąd to się bierze?
W okresie okołomenopauzalnym dochodzi do zaburzeń w przebiegu cyklu menstruacyjnego, a czasem nawet do braku występowania krwawienia. U niektórych kobiet występują skąpe plamienia lub wręcz przeciwnie krwawienia o charakterze krwotocznym. W pozostałych przypadkach występują plamienia niezwiązane z miesiączkami.
– W 90% sytuacji pierwszym objawem klinicznym raka endometrium jest nieprawidłowe krwawienie z macicy. Dlatego też w każdym przypadku wystąpienia krwawienia po menopauzie, nawet pod postacią plamienia, należy niezwłocznie zgłosić się do ginekologa i wykonać USG narządów rodnych oraz zlecone przez lekarza badania specjalistyczne – radzi prof. Beata Śpiewankiewicz ze Szpitala Medicover.
Zobacz też: Menopauza a życie seksualne
Najczęstszą przyczyną plamienia po menopauzie jest nieprawidłowy rozwój komórek błony śluzowej macicy lub szyjki macicy, czyli nowotwór. Krwawienia po menopauzie może wywoływać również rak jajnika. Podobne objawy dają mięśniaki oraz polipy macicy i inne stany przednowotworowe.
Dlatego ważne jest, aby w okresie klimakterium, niezależnie od tego, jak przebiega, pamiętać o kontrolnych wizytach u ginekologa. – Wiele pań, które „przebyły” menopauzę, zapomina o tym.
To ogromny błąd, bo nawet jeśli kobieta już nie miesiączkuje, nie zwalnia jej to z wykonywania badań profilaktycznych. Wraz z upływem lat zmienia się stężenie hormonów płciowych i wzrasta narażenie na czynniki onkogenne.
Może to skutkować zwiększeniem ryzyka wystąpienia niektórych nowotworów złośliwych takich jak rak piersi, błony śluzowej macicy oraz jajników.
Tylko kompleksowa ocena stanu zdrowia pozwala w większym procencie przypadków rozpoznać nowotwór złośliwy we wczesnym stadium jego zaawansowania, tym samym zwiększają szansę na efektywniejsze leczenie – podkreśla prof. Beata Śpiewankiewicz, Kierownik Kliniki Ginekologii i Położnictwa w Szpitalu Medicover.
Krwawienie po menopauzie może być także spowodowane tym, że pochwa jest wrażliwa na niewielkie urazy, a krew pojawia się w wyniku uszkodzeń mechanicznych (obcieranie przez bieliznę, masturbacja).
Nadwrażliwość z reguły jest spowodowana zapaleniem zanikowym pochwy, które następuje ze względu na zanik fałd błony śluzowej oraz spadek estrogenów.
Towarzyszy mu uczucie suchości w pochwie, pieczenie i swędzenie okolic intymnych.
Sprawdź też: Czy to menopauza? Pierwsze objawy menopauzy
Jeśli kobieta ma wysokie ciśnienie krwi, bądź problemy z krzepliwością (ale też stosowanie leków przeciwzakrzepowych), może się zdarzyć, że krwawienie występuje samoistnie. Plamienia po menopauzie mogą pojawić się także przy skazach krwotocznych, hemofilii, czy choroby von Willebranda.
Zdarza się, że krwawienia z pochwy mogą być mylone z plamieniem z cewki moczowej lub odbytu. A są one wywołane chorobami układu moczowego, hemoroidami, polipami i nowotworami.
Plamienia po menopauzie – jak rozpoznać?
Jeśli zaobserwujesz u siebie krew z narządów rodnych powinnaś jak najszybciej udać się do lekarza. Ginekolog zleci dodatkowe badania, aby przekonać się, jaka jest przyczyna krwawienia. Wśród nich są:
- USG
- Rezonans magnetyczny
- Histeroskopia
- Wziernikowanie szyjki macicy
- Biopsja błony śluzowej macicy
- Badanie histopatologiczne fragmentów błony śluzowej macicy
Krwawienia po menopauzie – jak się leczyć?
Leczenie dolegliwości związanych z plamieniem po menopauzie zależy głównie od jego przyczyn. Jeśli lekarz wykrył zmiany nowotworowe konieczna jest terapia onkologiczna.
Wszelkie przerosty błony śluzowej macicy wymagają podania hormonów. Podobnie postępuje się w przypadku krwawienia zanikowego. Warto do terapii dołączyć środki nawilżające i lubrykanty.
Jeśli jednak leczenie nie skutkuje – ginekolog może zlecić usunięcie narządu rodnego.
Zobacz: Menopauza – objawy
Należy pamiętać, że menopauza nie oznacza końca bycia kobietą, ale po prostu kolejny naturalny etap w życiu. W tym szczególnym okresie warto zadbać o właściwą higienę intymną. Do kąpieli należy używać wyłącznie dostępnych w aptece preparatów, które odbudują florę bakteryjną pochwy (jak np. prOVag® emulsja).
Bieliznę zamień na luźniejszą i przewiewną. Dbaj o zdrową dietę i uzupełnij ją suplementacją witaminami i odpowiednimi składnikami mineralnymi (można skorzystać z preparatów dostępnych w aptece jak np. Harmonella®). Jeśli natomiast pojawią się niepokojące objawy jak np.
krwawienie po menopauzie – jak najszybciej zgłoś się do lekarza.
—
inVag® Lactovaginal® Kapsułka dopochwowa twarda zawiera nie mniej niż 10 000 000 000 CFU (jednostka tworząca kolonię), żywych pałeczek bakterii kwasu mlekowego. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na substancję czynną lub którąkolwiek substancję pomocniczą, podmiot odpowiedzialny: IBSS BIOMED S.A.
Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowania oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.
O czym świadczy krwawienie z dróg rodnych po menopauzie?
Menopauza to ostatnie krwawienie miesięczne.
Wynika ona z fizjologicznego, genetycznie zaprogramowanego wygasania czynności jajników i stanowi przejście z okresu reprodukcyjnego do starości. Czasem już w okresie przed menopauzą (czyli w tzw.
okresie okołomenopauzalnym) występuje zmiana rytmu krwawień miesięcznych u kobiet, które do tej pory miesiączkowały regularnie.
Mogą im towarzyszyć tzw. objawy wypadowe (np. uderzenia gorąca), zapowiadające menopauzę. Jest to wynikiem przemian hormonalnych w związku z ustawaniem produkcji hormonów płciowych przez jajnik.
Zobacz też: Czym jest menopauza?
Zły estrogen, dobry progesteron
Początkowo – w okresie okołomenopauzalnym – dochodzi do nierównowagi pomiędzy stężeniem estrogenów ( których jest względnie za dużo) a ochronnie działającego progesteronu.
Po menopauzie natomiast jajnik przestaje wydzielać estrogeny i ich poziom zmniejsza się drastycznie, zwłaszcza u kobiet szczupłych (bo tkanka tłuszczowa bierze udział w wytwarzaniu jednego z nich, tzw. estronu).
Spadek poziomu estrogenów powoduje zmiany zanikowe narządu rodnego oraz sutków, sprzyja osteoporozie oraz chorobie niedokrwiennej serca. Z kolei jego nadmiar, który u kobiet otyłych może nawet 20-krotnie przekraczać normę, prowadzi do nieprawidłowych rozrostów błony śluzowej macicy oraz nowotworów.
Uważa się, że otyłość w wieku 50-59 lat jest najistotniejszym czynnikiem ryzyka rozwoju raka błony śluzowej macicy (zwanego rakiem endometrium)!
Czerwony alarm
Krwawienia występujące po menopauzie (zwłaszcza jakiś czas po ustaniu krwawień miesięcznych) są zjawiskiem nieprawidłowym i wymagają bezwzględnie wizyty u ginekologa.
Mogą wystąpić z różnych przyczyn. Obfite i ciągłe krwawienia z pochwy lub podbarwione krwią, upławy o nieprzyjemnym zapachu to objawy bardzo niepokojące, wskazujące na nowotwór pochwy, szyjki lub trzonu macicy.
Z innych przyczyn należy wymienić: nieprawidłowe rozrosty błony śluzowej macicy (które poprzedzają wystąpienie raka), obecność mięśniaków lub polipów, rak jajnika (gdy wydziela estrogeny). Niewielkie krwawienia i plamienia mogą wynikać także ze zmian zanikowych narządu rodnego i wtedy nie są groźne.
W każdym przypadku nieprawidłowych krwawień należy przeprowadzić badanie ginekologiczne oraz USG narządu rodnego.
Ponadto należy pobrać do badania histopatologicznego (czyli badania pod mikroskopem, które jako jedyne może wykluczyć proces nowotworowy) fragment endometrium drogą biopsji lub wyskrobiny z jamy macicy oraz kanału szyjki macicy, uzyskane w trakcie wyłyżeczkowania. Czasem pomocne bywają także inne badania, np. endoskopowe, a leczenie zależne jest od stwierdzonej przyczyny.
Zobacz też: Jak nie przytyć po menopauzie?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
PLAMIENIE PO MENOPAUZIE PRZYCZYNA | InfoZdrowie24.pl
Wypowiedzi na forum o:
, czyli jest ok. U ginekologa była 6 miesiecy temu. Było wszystko ok. Nie wiemy co może być tego przyczyną. Są takie dni, że mamie leci z nosa krew. Jest to wynikiem spadku płytek krwi, więc może te plamienia wynikają z tego? Czy chemioerapia może mieć na to wpływ? Dodatkowo wybieramy się do ginekologa
Nie wiem co jest tego przyczyną ale miałam w ubiegłym roku identyczne objawy utrzymujące się około 3 m-ce. Nawet nie poszłam na kolejną mammografię bo piersi bolały przy dotknięciu ręką. Przeszło samo . Od 3 lat nie miesiączkuję i nie stosowałam HTZ. Chyba to resztki “burzy” hormonalnej.
“zasychają” czy mogą nadal rosnąć? Wydaje mi się,że to mięśniak mógł być przyczyną “krwawienia” ale specjalista nie jestem:-). Może jest stan zapalny w śluzówce macicy? Na domiar złego mam drugi dzień plamienie zamiast normalnej @. Ponieważ ostatnio łykałam regularnie rutinoscorbin zastanawiam się czy
Z plamieniami a nawet z krwawieniami po jajeczkowaniu meczę sie juz prawie dwa lata. Cytologia ok, usg dopochwowe ok , hormony -niby w normie ( robiłam tylko 5). Lekarz skierował mnie na łyzeczkowanie macicy -ok. Mam ponad 40 lat ( to nie menopauza-to tez wykluczono), jednak mam pewien niedobór
, środki antykoncepcyjne, hormonalna terapia zastępcza w okresie klimakterium), u długoletnich alkoholików oraz pacjentów po chemioterapii.Objawy menopauzy z silnymi wahaniami nastroju, oblewającymi potami, kołataniem serca, wybuchami gorąca, krwotokami są dla wielu kobiet krępujące, utrudniają
, środki antykoncepcyjne, hormonalna terapia zastępcza w okresie klimakterium), u długoletnich alkoholików oraz pacjentów po chemioterapii.Objawy menopauzy z silnymi wahaniami nastroju, oblewającymi potami, kołataniem serca, wybuchami gorąca, krwotokami są dla wielu kobiet krępujące, utrudniają
Nie zrozumiałyśmy się. Ja miałam kiedyś bolesne i obfite okresy. Od paru lat mam niebolesne i bardziej skąpe. Do tego doszły plamienia przed okresem. Kobiety, które cierpią na bolesne i obfite krwawienia zazwyczaj mają z tym problem aż do menopauzy. U mnie po 30 tce samo się zmniejszyło. Dziwne to
hormonalne (sterydy, środki antykoncepcyjne, hormonalna terapia zastępcza w okresie klimakterium), u długoletnich alkoholików oraz pacjentów po chemioterapii.Objawy menopauzy z silnymi wahaniami nastroju, oblewającymi potami, kołataniem serca, wybuchami gorąca, krwotokami są dla wielu kobiet
, środki antykoncepcyjne, hormonalna terapia zastępcza w okresie klimakterium), u długoletnich alkoholików oraz pacjentów po chemioterapii.Objawy menopauzy z silnymi wahaniami nastroju, oblewającymi potami, kołataniem serca, wybuchami gorąca, krwotokami są dla wielu kobiet krępujące, utrudniają
hormonalne (sterydy, środki antykoncepcyjne, hormonalna terapia zastępcza w okresie klimakterium), u długoletnich alkoholików oraz pacjentów po chemioterapii.Objawy menopauzy z silnymi wahaniami nastroju, oblewającymi potami, kołataniem serca, wybuchami gorąca, krwotokami są dla wielu kobiet
Nieprawidłowa krew
Dwa główne typy to obfite krwawienie, które pojawia się w odpowiednim lub oczekiwanym czasie, takie jak obfite miesiączki (menorrhagia), oraz wszelkiego rodzaju niespodziewanie pojawiające się krwawienie (metrorrhagia). Brak regularnej miesiączki przez kilka miesięcy (amenorrhea) jest także uważany za zaburzenie krwawienia. AUB może być trudne do zidentyfikowania, ponieważ to, co jest normalne, zależy od wieku rozrodczego kobiety.
U kobiet przed menopauzą regularne miesiączki są normą, a najbardziej prawdopodobnymi przyczynami zaburzeń są ciąża, metody kontroli urodzeń, problemy strukturalne (np. mięśniaki macicy) czy zaburzenia równowagi hormonalnej.
W okresie okołomenopauzalnym (cztery do ośmiu lat poprzedzających menopauzę) można się spodziewać nieregularnych krwawień – co sprawia, że trudniej jest zdefiniować i rozpoznać AUB. W tym okresie życia rozróżnienie pomiędzy “nieregularnymi, ale normalnymi” miesiączkami w okresie około menopauzalnym, a “nieprawidłowym krwawieniem” może wydawać się mętne, ale dostępne są pewne wytyczne.
Po menopauzie krwawienie zawsze jest powodem do niepokoju i powinno zostać zbadane, chociaż jego znaczenie zależy w pewnym stopniu od tego, czy stosujesz terapię hormonalną.
Okres okołomenopauzalny: Co jest normalne, a co – nie
W okresie okołomenopauzalnym cykle miesiączkowe mogą stać się krótsze, potem dłuższe, a upływ krwi może się zmieniać z miesiąca na miesiąc. U niektórych kobiet miesiączka może się zatrzymywać, a następnie znów regularnie się pojawiać.
Głównymi przyczynami są nieprawidłowy poziom hormonów i zmniejszenie częstości występowania owulacji.
Rzadsze owulacje prowadzą do zmian hormonalnych, które sprawiają, że endometrium staje się grubsze niż zwykle przed złuszczeniem się, w wyniku czego miesiączki są obfitsze, nieregularne i trwają dłużej.
Chociaż zakłócenia miesiączkowania są w okresie okołomenopauzalnym normalne, niektóre nietypowe krwawienia mogą być objawem problemu, który wymaga konsultacji z lekarzem. Skontaktuj się z lekarzem, jeśli wystąpią którekolwiek z poniższych objawów:
- bardzo obfite miesiączki, zwłaszcza ze skrzepami (np. przesiąkanie podpaski co godzinę przez dłużej niż jeden dzień)
- krwawienie po stosunku płciowym
- plamienie lub krwawienie pomiędzy miesiączkami
- kilka cykli menstruacyjnych krótszych niż 21 dni
- kilka miesiączek trwających o trzy dni dłużej niż zwykle
- więcej niż trzy miesiące bez miesiączki
Przyczyna:
Zaburzenia hormonalne*
Mogą powodować brak miesiączki (amenorrhea). Długotrwały brak owulacji może powodować przerost komórek błony śluzowej macicy, który jest czynnikiem ryzyka wystąpienia nieprawidłowych krwawień i raka trzonu macicy.
Mięśniaki macicy
Mogą być przyczyną obfitych krwawień (menorrhagia). Te łagodne guzy często rosną w okresie okołomenopauzalnym i zwykle ustępują po menopauzie.
Polipy endometrium
Mogą powodować obfite, długotrwałe lub nieregularne krwawienie (często plamienie). Te łagodne przerosty błony śluzowej macicy mogą, ale nie muszą wymagać usunięcia.
Środki antykoncepcyjne
Doustne środki antykoncepcyjne mogą powodować różne nieregularności krwawienia (pominięcie tabletki może powodować krwawienie pomiędzy miesiączkami). Zwykła wkładka wewnątrzmaciczna (IUD) może nasilać krwawienie miesiączkowe; wkładka uwalniająca hormony może zmniejszyć krwawienie.
Choroby tarczycy
Niedoczynność tarczycy może powodować obfite krwawienia. Zarówno niedoczynność, jak i nadczynność tarczycy są związane z brakiem miesiączkowania.
- Zaburzenia krzepnięcia
- Nieregularne krwawienia mogą być spowodowane przez wrodzone zaburzenia krzepnięcia, takie jak rzadko występująca choroba von Willebranda, w której upośledzona jest zdolność krwi do krzepnięcia.
- Ciąża
- Ciąża pozamaciczna, poronienie, łożysko przodujące i inne patologie ciąży mogą powodować nieregularne krwawienia.
- Zespół policystycznych jajników
Zaburzenia endokrynologiczne, które charakteryzują się brakiem owulacji i rzadko występującymi miesiączkami lub ich brakiem. Miesiączki, które się pojawiają mogą być obfite ze względu na nieprawidłowy rozrost śluzówki macicy.
* Mogą być spowodowane przez zmianę masy ciała, chroniczny stres, duży wysiłek, chorobę, leki psychotropowe lub mieć związek z okresem okołomenopauzalnym.
Krwawienia u kobiet po menopauzie
U kobiet po menopauzie mogą występować nieszkodliwe epizody krwawienia z macicy z powodu pojedynczej owulacji po ponad roku bez miesiączki (“rogue ovulation”).
Krwawienie czy plamienie w ciągu pierwszych kilku miesięcy jest także normalne w przypadku kobiet, które stosują terapię hormonalną w postaci ciągłych dawek z połączenia estrogenów i progestagenu. W przypadku cyklicznej hormonalnej terapii zastępczej także może się pojawiać niewielkie, okresowe krwawienie.
Ale w pozostałych przypadkach krwawienie u kobiet po menopauzie jest nieprawidłowe i powinno być badane od razu. Około 10 proc. kobiet po menopauzie, u których pojawia się krwawienie, ma raka trzonu macicy – to rak, który pojawia się w błonie śluzowej macicy, zwanej endometrium.
W niemal wszystkich przypadkach krwawienie jest pierwszym objawem. (Nie ma testu przesiewowego.) Jeżeli zostanie wcześnie wykryty i leczony, nowotwór ten jest w wysokim stopniu uleczalny.
Ryzyko raka trzonu macicy
Rak trzonu macicy (rak endometrium) stanowi około 6 proc. wszystkich nowotworów u kobiet w Stanach Zjednoczonych. Ryzyko wystąpienia choroby w ciągu całego życia wynosi 1do 40. Dla porównania, ryzyko zachorowania na raka piersi to jeden do ośmiu. Niektóre czynniki ryzyka raka endometrium to:
- wiek (w większości przypadków występuje pomiędzy 60. a 70. rokiem życia)
- pierwsza miesiączka przed 12. rokiem życia
- późna menopauza (po 55. roku życia)
- stan kobiet, które nigdy nie rodziły lub miały problemy z płodnością
- otyłość (w szczególności z nadwagą powyżej 23 kilogramów)
- zespół policystycznych jajników
- rozrost endometrium
- przyjmowanie estrogenu bez progestagenu
- przebyte napromieniowanie miednicy
- stosowanie tamoksyfenu
- występowanie w rodzinie (matka, siostra lub córka) raka endometrium lub zespołu Lyncha, rzadkiej choroby dziedzicznej, która zwiększa ryzyko kilku rodzajów nowotworów
Na szczęście najczęstsze przyczyny krwawień u kobiet po menopauzie są mniej poważne. Zazwyczaj chodzi o związany z wiekiem zanik (atrofię) błony śluzowej macicy lub tkanek pochwy – łagodny proces, wywołany przez spadek poziomu estrogenu.
Nie wymaga leczenia lub jest ono proste, chociaż stosowany dopochwowo estrogen może pomóc, jeśli zanik powoduje na przykład krwawienia z pochwy po stosunku.
Innym możliwym źródłem krwawienia są polipy macicy (niezłośliwe zmiany przerostowe w endometrium), czasami bywa konieczne ich usunięcie. Krwawienie może też sygnalizować stan zwany rozrostem endometrium – przerost komórek błony śluzowej macicy.
Nie jest to rak, ale w niektórych przypadkach powoduje rozrost komórek, które mogłyby przekształcić się w raka (rozrost atypowy). Rozrost błony śluzowej macicy jest zwykle leczony farmakologicznie
Ocena endometrium
Aby rozpoznać i leczyć AUB, lekarze muszą ocenić endometrium. Celem jest, po pierwsze, wykluczenie raka (i przedrakowego przerostu), a następnie odpowiedź na pytanie, jaka jest przyczyna problemów.
Badania nowotworów złośliwych są ważne nie tylko w przypadku kobiet w okresie okołomenopauzalnym i po menopauzie, ale również u pacjentek po 35 roku życia, u których zdarzał się brak owulacji bądź bywały otyłe i kobiet w wieku 18-35, u których występują czynniki ryzyka dla raka endometrium.
Twój lekarz zbierze szczegółowy wywiad i wykona badanie fizykalne oraz ginekologiczne (w tym cytologię). Może także zlecić badanie krwi w kierunku ciąży (u kobiet miesiączkujących), niedokrwistości (jeśli problemem jest nadmierne krwawienie), zaburzeń funkcji tarczycy, a także poziomu hormonów.
Dawniej ocena endometrium wymagała rozszerzenia i wyłyżeczkowania (D & C), zabiegu chirurgicznego zazwyczaj wykonywanego w szpitalu w znieczuleniu ogólnym. Obecnie D & C w dużej mierze zostało zastąpione przez kilka nowych procedur, które w większości są wykonywane w ambulatorium lub w gabinecie przez ginekologa lub radiologa.
Są to następujące zabiegi diagnostyczne:
Przezpochwowe USG. Przetwornik (sonda) wielkości tamponu jest bezboleśnie wprowadzany do pochwy, aby uzyskać obrazy USG macicy i zmierzyć grubość jej błony śluzowej. U kobiet miesiączkujących, technika ta jest najbardziej dokładna, jeśli badanie jest wykonywane natychmiast po miesiączce, gdy endometrium jest najcieńsze.
Jeśli endometrium jest pogrubiałe lub trudne do zmierzenia, po przezpochwowym USG można wykonać biopsję endometrium (pobranie małej próbki błony śluzowej macicy), histeroskopię (oględziny wnętrza macicy za pomocą cienkiego, elastycznego wziernika, wprowadzonego przez szyjkę macicy) lub histerosonografię, w przypadku której wypełnienie macicy roztworem słonej wody poprawia wyniki USG. Zgodnie z kryteriami ogłoszonymi przez Gynecologic Practice Committee of the American College of Obstetricians and Gynecologists w lutym 2009, roku, przy dobrze zwizualizowanej macicy grubość endometrium wynosząca 4 mm lub mniej wyklucza raka endometrium (i potrzebę biopsji) u kobiet po menopauzie. Sytuacja nie jest tak jednoznaczna dla kobiet przed menopauzą – w ich przypadku powinny być wykorzystywane inne techniki.
Przezpochwowe USG jest pomocne także w identyfikacji polipów, mięśniaków i innych nieprawidłowości anatomicznych.
Biopsja endometrium. Cienką rurkę z tłoczkowym mechanizmem ssącym wprowadza się do macicy przez szyjkę macicy i pobiera próbki komórek, by sprawdzić, czy nie ma tam raka lub zmian przedrakowych.
Procedura zwykle powoduje bolesne skurcze, więc kobietom radzi się, by wcześniej przyjęły niesteroidowy lek przeciwzapalny (ibuprofen, naproksen). Może być także stosowane znieczulenie miejscowe w pobliżu szyjki macicy. Biopsja endometrium jest prosta i szybka.
Częściowo z tego powodu stała się najczęściej używaną w gabinetach lekarskich techniką oceny endometrium. Ponieważ jednak jest wykonywana “w ciemno” (lekarz nie widzi endometrium), może nie wykryć polipów czy zmian nowotworowych, które dotyczą tylko niewielkiej części macicy.
Dlatego niektórzy ginekolodzy zalecają najpierw wykonanie przezpochwowego USG, a następnie biopsji i innych technik.
Histeroskopia. Cała jamy macicy jest bezpośrednio oglądana za pomocą światłowodowego wziernika, zwanego histeroskopem.
Histeroskop wprowadza się do macicy poprzez jej szyjkę, a wprowadzana do wnętrza macicy ciecz lub gaz doprowadza do jej rozszerzenia i daje lekarzowi jasny obraz.
Możliwe jest pobranie próbek tkanek i przeprowadzenie innych zabiegów, takich jak usunięcie polipa lub mięśniaków (zazwyczaj w znieczuleniu ogólnym lub miejscowym).
Histeroskopia jest droższa, bardziej bolesna i skomplikowana niż przezpochwowe USG, histerosonografia czy biopsja endometrium. Pozwala jednak na bardzo dużą dokładność przy poszukiwaniu i rozpoznawaniu raka, polipów i innych nieprawidłowości, a lekarze mają różne sposoby, aby zwiększyć komfort pacjentki, takie jak wcześniejsze rozluźnianie szyjki macicy za pomocą Cytotecu (mizoprostol).
Histerosonografia. Procedura ta przypomina zarówno przezpochwowe USG, jak i histeroskopię.
Aby rozciągnąć macicę w celu jej lepszego uwidoczniania, wprowadza się do niej poprzez szyjkę macicy za pomocą cienkiego cewnika sterylny roztwór soli fizjologicznej. Sonda ultradźwiękowa w pochwie przekazuje obrazy macicy i jej wyściółki.
Lekarz może zmierzyć grubość endometrium oraz zidentyfikować polipy i inne nieprawidłowości, które nie są widoczne podczas standardowego badania USG.
Nie wszystkie techniki są dostępne wszędzie, a różne sytuacje wymagają różnego podejścia. Skonsultuj się z lekarzem, który ma duże doświadczenie w ocenie AUB.
Przed pierwszą wizytą zanotuj rytm krwawienia i związane z nim objawy, przyjmowane leki (w tym estrogen lub progestagen w dowolnej formie) i to, jak długo je brałaś, wiek, w którym zaczęłaś miesiączkować, twój wiek menopauzy (jeśli już nastąpiła) oraz wszelkie informacje o występowaniu w rodzinie raka trzonu macicy.
Następnie porozmawiaj o tym, jakie są możliwości i opracuj plan, aby ustalić przyczynę krwawienia. Aby dowiedzieć się, co się dzieje, konieczny może być więcej niż jeden z powyższych zabiegów.
Menopauza i ryzyko raka
Czy kobiety po
menopauzie są szczególnie narażone na nowotwory narządów rodnych?
Większość nowotworów występuje u
kobiet starszych, a więc w wieku okołomenopauzalnym i pomenopauzalnym. Szczyt
zachorowań na raka jajnika przypada na szóstą dekadę życia.
Rak trzonu macicy
występuje również w większości u kobiet w wieku okołomenopauzalnym. Większość
zachorowań na raka szyjki macicy dotyczy kobiet około 50.
roku życia, ale są
również chore znacznie młodsze – między 30. a 40. rokiem życia.
Niedawno opinię publiczną poruszyła choroba piosenkarki Kory,
która nie ukrywała, że miała raka jajnika. Jest on chyba najtrudniejszy w
diagnozowaniu, ponieważ przez długi czas nie powoduje specyficznych objawów.
Raka jajnika wykrywa się rocznie u ok.
3,5 tysiąca kobiet w Polsce. Stanowi ok. 5% nowotworów złośliwych i rzeczywiście
we wczesnej fazie nie daje charakterystycznych objawów.
Początkowo pacjentki
uskarżają się na niespecyficzne objawy ze strony przewodu pokarmowego – wzdęcia, uczucie pełności, odbijania, w późniejszym okresie może pojawić się
powiększenie się obwodu brzucha. Ten ostatni objaw jest szczególnie niepokojący,
ponieważ świadczy o gromadzeniu się płynu i powstawaniu tzw.
wodobrzusza, kiedy
choroba jest już z reguły mocno zaawansowana. Chore zwykle trafiają do lekarza
pierwszego kontaktu, który rzadko w takiej sytuacji myśli o poważnej chorobie –
nowotworze jajnika. Dlatego właśnie diagnoza następuje dość późno.
A jakie są inne oprócz wieku czynniki
ryzyka raka jajnika?
Częściej występuje u kobiet, które nie rodziły.
Jest to również choroba związana ze stylem życia. Występuje częściej w krajach
wysoko rozwiniętych. Prawdopodobnie pewną rolę odgrywają czynniki związane z
dietą. W przypadku około 5% chorych istnieją uwarunkowania genetycznie związane
z mutacja genów BRCA1/2.
Kobiety, u których w rodzinie występował ten nowotwór,
są zdecydowanie bardziej narażone i powinny zostać zbadane w kierunku mutacji
BRCA. U tych pacjentek można zastosować bardzo skuteczną profilaktykę, czyli
usunięcie przydatków, które zapobiega rozwojowi raka jajnika.
Jest to nowotwór,
który stwarza w tej chwili chyba najwięcej problemów, mimo zdecydowanego
postępu w leczeniu, ponieważ choroba wykrywana jest głównie w stadium zaawansowanym.
Co można zrobić,
żeby zwiększyć prawdopodobieństwo wczesnego wykrycia?
Jeśli chodzi o większość przypadków, tych,
które nie mają podłoża genetycznego, skutecznej profilaktyki nie ma. Żeby
przyspieszyć diagnozę, trzeba zwrócić uwagę na objawy ze strony przewodu
pokarmowego, a zwłaszcza powiększenie obwodu brzucha. Powinny one zdecydowanie
skłaniać pacjentkę do wizyty u ginekologa i szukania przyczyny.
Przede wszystkim
jednak wszystkim kobietom, a zwłaszcza w okresie okołomenopauzalnym, należy
jednak zalecać regularne badania ginekologiczne uzupełnione badaniem USG sondą
przezpochwową z dokładną oceną jajników – przez osobę, która ma w tym doświadczenie.
Przydatnym testem mogą być badania krwi i ocena markerów nowotworowych,
zwłaszcza CA-125 i HE-4. Obecnie najbardziej rekomendowanym testem jest tzw.
ROMA (Risk of Ovarian Malignancy Algorithm). Obejmuje on oznaczenie poziomu
markerów CA-125 i HE-4 oraz wiek pacjentki i na podstawie tych trzech elementów
można oszacować ryzyko rozwoju raka jajnika.
Wynik testu jednak nie świadczy
automatycznie o obecności raka i wymaga interpretacji przez ginekologa
onkologa.
Drugim z
nowotworów, na który narażone są kobiety w wieku okołomenopauzalnym, jest rak
trzonu macicy.
Nowotwór ten dotyczy w większości przypadków
kobiet w wieku okołomenopauzalnym. W przeciwieństwie do raka jajnika, jest dość
wcześnie wykrywany, ponieważ pierwszym objawem z reguły są krwawienia.
Krwawienia
po menopauzie są niepokojącym sygnałem, który przeważnie skłania pacjentkę do
wizyty u ginekologa. Rak trzonu macicy jest związany z takimi czynnikami ryzyka
jak otyłość, cukrzyca, nadciśnienie, nieprawidłowe stosowanie substytucji hormonalnej.
W przypadku tego nowotworu znacznie mniejszy jest odsetek uwarunkowań
genetycznych.
Inne przyczyny,
więc też inna profilaktyka.
Tu istotną rolę odgrywa styl życia, ważne jest leczenie cukrzycy, likwidowanie otyłości, odpowiednia dieta, aktywność fizyczna. Nie zawsze jest to jednak możliwe. Trzeba podkreślić, że każde krwawienie
u kobiet w okresie pomenopauzalnym wymaga diagnostyki.
W pierwszym etapie
wykonuje się badanie USG i już ono pozwala stwierdzić nieprawidłowy obraz endometrium. Wymaga to jednak potwierdzenia badaniem endoskopowym. Wykonuje się
histeroskopię, czyli ogląda się bezpośrednio wnętrze macicy.
Podczas tego
badania wykonuje się również biopsję, która pozwala potwierdzić rozpoznanie
raka trzonu macicy. Chciałbym jednak zaznaczyć, że nie każde krwawienie po
menopauzie oznacza zachorowanie na raka trzonu macicy.
Większość przypadków ma
przyczyny nienowotworowe, jednak nie wolno tego objawu lekceważyć. Natomiast
każde krwawienie po menopauzie wymaga przeprowadzenia diagnostyki.
Jeszcze inną
przyczynę ma rak szyjki macicy.
Powoduje go infekcja wirusem brodawczaka
ludzkiego (HPV), który jest przekazywany drogą płciową. Oczywiście nie
wszystkie wirusy brodawczaka są onkogenne, natomiast gdy dochodzi do infekcji
wirusem onkogennym, jest on bardzo poważnym czynnikiem ryzyka.
Można nawet
powiedzieć, że podstawowym, bo 90% przypadków tego nowotworu jest związanych z
infekcją HPV. Oprócz tego mają znaczenie: wczesne rozpoczęcie współżycia, duża
liczba partnerów seksualnych czy duża liczba porodów.
Mało osób o tym wie, ale
ważne czynniki to również palenie papierosów i długotrwałe stosowanie doustnej
antykoncepcji hormonalnej.
A jak w tym
wypadku powinna wyglądać profilaktyka?
Są dwie możliwości. Pierwszą jest profilaktyka
bierna polegająca na kontrolnych badaniach cytologicznych, które zaleca się
robić przynajmniej raz na dwa lata. Centrum Onkologii w Warszawie oferuje
pacjentkom od 25. do 59.
roku życia bezpłatny program badań co trzy lata, ale
oczywiście badania cytologiczne są też powszechnie dostępne. Cytologia jest metodą
bardzo wydajną, jeśli chodzi o wykrywanie zmian przednowotworowych i dysplastycznych,
na bazie których dochodzi do rozwoju raka szyjki macicy.
Oczywiście wynik
wskazujący na nieprawidłowości powinien zostać potwierdzony innymi metodami.
Należy wykonać badanie kolposkopowe i badanie na obecność wirusa brodawczaka
oraz w uzasadnionych przypadkach biopsję i pobranie materiału do badania histopatologicznego.
Daje to możliwość rozpoznania raka szyjki macicy na wczesnym etapie rozwoju. W
przypadku zmian przedinwazyjnych wyleczalność jest w zasadzie stuprocentowa. W
Polsce sytuacja nie jest jednak dobra, ponieważ wiele chorych trafia do nas w
stadiach zaawansowanych.
Drugą opcją profilaktyki, na którą chciałbym zwrócić
uwagę, jest możliwość szczepień przed wirusem brodawczaka ludzkiego. Są one
dostępne, ich skuteczność jest potwierdzona wieloma badaniami. Zaleca się
szczepienie dziewczynek przed rozpoczęciem współżycia, w wieku już od 12, 13
lat.
- Można więc powiedzieć, że wspólnym elementem tych chorób jest
przede wszystkim wiek pacjentek. - Tak, czynniki ryzyka są w tych trzech
przypadkach zupełnie inne, a w związku z tym zupełnie inna jest profilaktyka i
inne podejście do leczenia tych nowotworów. - Rozmawiał Andrzej Dziurdzikowski
Co oznaczają plamienia między miesiączkami? – Akademia Dojrzewania
Miesiączkujesz już od pewnego czasu i krwawienie pojawia się u Ciebie regularnie, jednak czasem występują u Ciebie również plamienia między miesiączkami? Zastanawiasz się czy powinny one stanowić powód do zmartwień? Co mogą oznaczać i jaka może być ich przyczyna? Czy konieczna jest wizyta u ginekologa? Odpowiedzi na te pytania, znajdziesz w poniższym artykule.
Przyczyny krwawienie między miesiączkami
Wbrew pozorom krwawienie międzymiesiączkowe występuje co jakiś czas praktycznie u każdej kobiety, bez względu na jej wiek. Może ono mieć rożne podłoże, zarówno fizjologiczne, jak i patologiczne.
W większości przypadków lekkie krwawienie z pochwy między miesiączkami nie wymaga natychmiastowej konsultacji lekarskiej, zawsze jednak warto wspomnieć o tym ginekologowi w trakcie wizyty.
To, czy wymaga ono interwencji lekarskiej w dużej mierze zależy od czasu jego występowania, w dokładnie dniu cyklu menstruacyjnego, w niektórych przypadkach może bowiem mieć charakter fizjologiczny i być związane np. z owulacją. W przypadku, kiedy jest bardzo obfite i towarzyszy mu trudny do zniesienia ból, należy natychmiast skonsultować się z lekarzem.
O pierwszej wizycie u ginekologa przeczytasz tutaj: Jak wygląda pierwsza wizyta u ginekologa?.
Wśród najczęstszych przyczyn odpowiedzialnych za krwawienie międzymiesiączkowe znajdują się:
- Przyczyny organiczne
- stany zapalne macicy oraz pochwy spowodowane infekcją bakteryjną lub grzybiczą (zwykle towarzyszą im ból lub świąd okolic płciowych),
- nadżerki,
- polipy,
- mięśniaki,
- endometrioza,
- choroby nowotworowe (w tym rak szyjki macicy oraz rak jajnika).
- Przyczyny czynnościowe, czyli zaburzenia hormonalne spowodowane:
- niedojrzałością układu płciowego i hormonalnego, zwłaszcza u nastolatek,
- menopauzą u kobiet dojrzałych,
- zespołem policystycznych jajników,
- zaburzeniami pracy tarczycy,
- przyjmowaniem hormonalnych środków antykoncepcyjnych, w tym przede wszystkim mini pigułek zawierających progestagen. To właśnie on powoduje plamienia, a także inne skutki uboczne jak np. tycie czy zatrzymywanie wody w organizmie. W tym wypadku krwawienie pojawia się zazwyczaj na początku ich stosowania, jeżeli jednak będzie utrzymywać się dłużej niż pół roku, wymaga konsultacji z lekarzem i prawdopodobnie zmiany preparatu na inny.
Wśród innych przyczyn odpowiedzialnych za krótkotrwałe krwawienie z pochwy należy wymienić także mikrourazy powstałe w trakcie stosunku seksualnego. Ścianki pochwy są bowiem bardzo delikatne, a co za tym idzie podatne na otarcia lub zadrapania, ciążę, a także przyjmowanie niektórych leków, m.in. tych odpowiedzialnych za działanie rozrzedzanie krwi, jak np. aspiryna.
Jak wyglądają plamienia?
Plamienie, to nic innego jak niewielka ilość wydzieliny z pochwy o czerwonobrązowym lub krwiście czerwonym zabarwieniu (świadczącym o zawartości krwi) lub czysta krew, taka jak w trakcie miesiączki.
Odcień plamień często, choć nie zawsze, zależy od przyczyny ich wystąpienia. Mogą one przyjmować zarówno formę pojedynczych plamek, jak i nieco większej ilości, niemniej jednak zawsze są mniej intensywne od miesiączki.
Z reguły są stosunkowo krótkotrwałe.
Krwawienie podczas owulacji
Krwawienie w połowie cyklu (zwykle około 14 dnia) najczęściej stanowi objaw owulacji. To właśnie w jej trakcie pęka na powierzchni jajnika dojrzały pęcherzyk Graafa i uwolniona zostaje komórka jajowa, która następnie jajowodem wędruje w kierunku jamy macicy.
W tym wypadku ma ono charakter fizjologiczny i nie powinno stanowić powodu do niepokoju. Zazwyczaj krwawienie podczas owulacji jest skąpe, jednak pamiętajmy, że w skrajnych przypadkach może trwać nawet od 2 do 4 dni.
Inna teoria na temat jego występowania związana jest z nagłym spadkiem stężenia estrogenów, który powoduje delikatne złuszczanie się błony śluzowej macicy. Ustaje ono jednak wkrótce po owulacji, w momencie wzrostu stężenia progesteronu.
Zdarza się, że towarzyszy mu lekkie kłucie w okolicy jajnika, określane jako ból owulacyjny.
Plamienie przed i po okresie
Krwawienie między miesiączkami może pojawić się zarówno niedługo po zakończeniu okresu, jak i na kilka dni przed jego rozpoczęciem. W zależności od tego, kiedy je zauważyłyśmy, różne mogą być przyczyny odpowiedzialne za jego wystąpienie.
Jeżeli chodzi o plamienie przed okresem, najczęściej jest ono niczym innym jak zwiastunem zbliżającej się miesiączki. Krótkotrwale może występować również u kobiet stosujących antykoncepcję hormonalną lub wchodzących w okres menopauzy. W tej sytuacji nie powinno ono stanowić powodu do niepokoju.
Jeżeli jednak pojawia się u regularnie miesiączkujących kobiet, może świadczyć o tzw. niedomodze lutealnej, czyli zbyt niskim stężeniu progesteronu w drugiej fazie cyklu.
Jest to hormon wytwarzany przez ciałko żółte, który w organizmie kobiety odpowiada między innymi za prawidłowy przebieg owulacji, implantację zapłodnionej komórki jajowej oraz podtrzymanie ciąży aż do czasu wytworzenia się łożyska, które wtedy przejmuje odpowiedzialność za jego produkcję.
Często oprócz plamienia przed okresem zbyt niski poziom progesteronu powoduje również zespół napięcia przedmiesiączkowego oraz zaburzenia miesiączkowania, tzn. wydłużenie lub skrócenie krwawienia. Jeżeli zauważysz u siebie wymienione wyżej objawy, koniecznie skonsultuj pojawiające się krwawienie przed okresem z ginekologiem.
Natomiast pojawiające się sporadycznie plamienie po okresie nie powinno wzbudzać w nas większego niepokoju, najczęściej jest bowiem niczym innym jak efektem zmian hormonalnych i obniżonego poziomu estradiolu.
Jeżeli jednak będzie ono powracało lub stanie się bardziej obfite –może świadczyć o toczącym się w drogach rodnych procesie chorobowym lub innych nieprawidłowościach.
Wtedy warto udać się na wizytę do ginekologa, który najpierw przeprowadzi wywiad lekarski i badanie ginekologiczne, a w razie konieczności zleci on również wykonanie badań laboratoryjnych, po to by znaleźć przyczynę problemu.
Pamiętaj też, że o niepokojących Cię objawach zawsze możesz porozmawiać nie tylko z lekarzem, ale również bardziej doświadczoną, bliską Ci osobą, jak np. mamą, ciocią czy starszą siostrą.