Przerost prostaty – metody leczenia

Przerost prostaty jest problemem dotyczącym statystycznie co drugiego mężczyzny po 55. roku życia. Pomimo rozwoju medycyny oraz łatwiejszego dostępu do badań, nadal duża część społeczeństwa bagatelizuje tę przypadłość i jej objawy, choć mogą one świadczyć nawet o zmianach nowotworowych. W tym tekście skupimy się na przyczynach i symptomach schorzenia, a także metodach jego leczenia.

Czym jest prostata?

Prostata (gruczoł krokowy, stercze) stanowi część męskiego układu płciowego. Odpowiada za produkcję wydzieliny, która jest jednym z głównych składników nasienia. Charakteryzuje się ona mętną konsystencją, białawym kolorem i specyficznym zapachem. Pełni funkcje odżywcze dla plemników zawartych w spermie.

Ze względu na wielkość i kształt, prostata nierzadko jest przyrównywana do orzecha włoskiego. Znajduje się pod pęcherzem moczowym, a tylna część przywiera do przedniej ściany odbytu – właśnie dlatego prostatę bada się drogą per rectum.

Przez środek prostaty przebiega cewka moczowa, co sprawia, że wszelkie nieprawidłowości z tym gruczołem mogą wpływać na sprawność układu moczowego mężczyzny.

Przyczyny przerostu prostaty

Za prawidłowe działanie prostaty odpowiada testosteron – podstawowy męski hormon. Właśnie dlatego gruczoł krokowy najszybciej rozwija się podczas okresu dojrzewania.

Jednak z czasem, gdy męskie ciało zaczyna się starzeć, mogą pojawić się problemy z prostatą, przede wszystkim do jej łagodnego rozrostu.

Wskazuje się, iż powoduje go systematyczny spadek poziomu testosteronu, który rozregulowuje gospodarkę hormonalną.

Przy braku spadku estrogenów i mniejszej ilości testosteronu, w organizmie dochodzi do rozrostu tkanek gruczołu. Dodatkowo badania wykazały, iż na choroby prostaty wpływ może mieć nieodpowiednia dieta (spożywanie dużych ilości nasyconych kwasów tłuszczowych).

Istnieją także przesłanki wskazujące na genetyczne podłoże problemów ze sterczem. Jednak za główny powód przerostu gruczołu krokowego wskazuje się starzenie organizmu. Warto jednak podkreślić, iż powiększona prostata nie jest jednoznaczne z rozpoznaniem łagodnego rozrostu stercza.

Musi ono bowiem współwystępować z problemami ze strony dolnych dróg moczowych.

Przerost prostaty – objawy

Znaczne powiększenie się gruczołu krokowego wpływa na funkcjonowanie układu moczowego. Przebiegająca przez środek stercza cewka zostaje bowiem zwężona, co powoduje trudności w oddawaniu moczu. Dlatego do typowych objawów łagodnego przerostu prostaty zalicza się:

• Częstomocz (zarówno w dzień jak i w nocy)
• Dłuższe oddawanie moczu
• Słaby strumień moczu
• Trudności w zainicjowaniu mikcji
• Ucisk na pęcherz
• Uczucie niecałkowitego opróżnienia pęcherza
• Nietrzymanie moczu
• Pojawienie się krwi w moczu

Oczywiście objawy przerostu prostaty pojawiają się stopniowo, rozpoczynając od tych najmniej zauważalnych, jak chociażby odrobinę dłuższy czas potrzebny do rozpoczęcia mikcji czy częstomocz. Jednak z czasem symptomy nasilają się.

Dochodzą do nich także zaburzenia oddawania moczu, jak chociażby stałe wyciekanie zawartości pęcherza przez cewkę moczową bądź całkowite zatrzymanie moczu. Mogą one powodować poważne problemy zdrowotne, takie jak kamica nerkowa, zapalenie pęcherza czy uszkodzenie nerek.

Dlatego wskazuje się, by nie bagatelizować nawet najmniejszych zmian w obrębie dolnych dróg moczowych. Odpowiednia reakcja może bowiem pomóc w szybkiej diagnozie i wprowadzeniu odpowiedniego leczenia.

Przerost prostaty a nowotwór

Przerost stercza najczęściej spowodowany jest rozrostem prawidłowych komórek. Zdarzają się jednak sytuacje, w których komórki odpowiadające za powiększenie się prostaty okazują się zmienione nowotworowo. Dlatego tak istotne jest szybka reakcja na objawy i zgłoszenie się do lekarza pierwszego kontaktu.

Dodatkowo zaleca się wykonywanie regularnych badań stercza. U mężczyzn, u których w rodzinie wykryto nowotwór prostaty, badania powinno się wykonywać już od 40. roku życia, u pozostałych natomiast od około 50. Rak prostaty objawia się w ten sam sposób, co łagodny przerost stercza.

Dopiero w bardzo zaawansowanym stanie zauważalne są bóle kości i patologiczne złamania, które związane są z przerzutami. Brak charakterystycznych objawów sprawia, iż proces diagnostyczny jest trudny. Należy do niego przede wszystkim wywiad lekarski, badanie prostaty, sprawdzenie stężenia antygenu PSA we krwi.

Po stwierdzeniu podwyższonego PSA lekarz może zalecić biopsję.

Przerost prostaty – leczenie

Leczenie prostaty uzależnione jest przede wszystkim od nasilenia zaburzeń związanych z oddawaniem moczu i innych objawów. W sytuacji, w której prostata jest nieznacznie powiększona, lekarze mogą zalecić zmianę stylu życia, która w przypadku łagodnych objawów powinna być wystarczająca.

Działania tego typu obejmują rezygnację z wyrobów tytoniowych, ograniczenie lub zrezygnowanie ze spożywania kofeiny, oddawanie moczu dwukrotnie w odstępie kilku minut w celu lepszego opróżnienia pęcherza. To także zmiany diety, która powinna być lżejsza, zawierać mniej nasyconych kwasów tłuszczowych oraz więcej tłuszczów roślinnych.

Zaleca się również włączenie do swojego życia większej ilości aktywności sportowych. W przypadku nasilonych i dokuczliwych objawów, lekarz wprowadza najczęściej terapię farmakologiczną. Ma ona na celu rozluźnienie mięśni dróg moczowych bądź zmniejszenie stercza, które pozwalają na łatwiejsze oddawanie moczu.

To przede wszystkim alfa-blokery i inhibitory 5 alfa-reduktazy. Pierwsze charakteryzują się szybszym działaniem – efekty można zauważyć już po dwóch tygodniach. W przypadku inhibitorów na cofnięcie się objawów należy poczekać nawet kilka miesięcy (do pół roku).

Bardzo uciążliwe i silne objawy mogą być także wskazaniem do leczenia chirurgicznego. Najczęstszymi metodami usunięcia tkanek stercza są:

• Prostatektomia, czyli klasyczne usunięcie wewnętrznej części gruczołu. Konieczne jest przy niej nacięcie krocza.
• TURP, czyli tak zwana przezcewkowa resekcja gruczołu krokowego. Jest zabiegiem endoskopowym, który nie wymaga nacinania krocza. Obecnie to najczęściej wykonywany zabieg przy przeroście stercza. Polega na wprowadzeniu przez cewkę resektoskopu pozwalającego na wycięcie chorej tkanki i wypłukanie jej wodą na zewnątrz.
• TUIP, czyli przezcewkowe nacięcie stercza. Również jest zabiegiem endoskopowym i przebiega podobnie jak TURP. Jednak w tym przypadku tkanki nie zostają usunięte. Stercze zostaje jedynie nacięte przy szyjce pęcherza, by tkanki rozeszły się na boki. Zabieg wykonuje się w przypadku niewielkiego przerostu stercza.

Jednym z najczęstszych efektów ubocznych operacyjnego leczenia łagodnego przerostu stercza jest nietrzymanie moczu. Operacja osłabia mięśnie dna miednicy, które odpowiadają za prawidłowe działanie mechanizmu mikcji.

Dlatego tuż po zabiegu wskazane jest zaopatrzenie się we wkładki urologiczne dla mężczyzn, które zapewniają komfort i poczucie suchości podczas rekonwalescencji i następnych miesięcy.

W tych miesiącach wskazane jest także regularne ćwiczenie mięśni Kegla – praktyczne porady na ten temat zamieściliśmy w tym tekście.

Powiększona prostata jest przypadłością możliwą do wyleczenia, choć najczęściej do lekarzy zgłaszają się mężczyźni, u których problem ten jest już bardzo nasilony. Dlatego tak często wskazuje się na istotność regularnych badań, które umożliwiają szybką reakcję, a także zmiany stylu życia pomagającego w uniknięciu schorzeń prostaty.

Enukleacja prostaty HoLEP – HIFU CLINIC Centrum Leczenia Raka Prostaty

Wysoka skuteczność, małe ryzyko, bezbolesny zabieg i szybka rekonwalescencja – to największe zalety enukleacji HoLEP, nowoczesnej metody operowania prostaty.

Fachowo zabieg ten nazywa się laserową enukleacją HoLEP lub holmową laserową chirurgią prostaty, gdyż podczas operacji wykorzystuje się laser holmowy. Zabieg najczęściej wykonuje się u mężczyzn, u których rozpoznano rozrost gruczołu krokowego (prostaty) lub rzadziej – jego nowotwór.

Celem tej procedury jest zmniejszenie objętości gruczołu. Dzięki temu ustępują dolegliwości związane z jej przerostem, usuwana jest bowiem tkanka, która blokuje przepływ moczu.

W każdym przypadku usunięta tkanka jest odesłana do laboratorium, do badań histopatologicznych, a w przypadku wykrycia nowotworu w jej obrębie, wdrażana jest dalsza terapia.

Jakie są wskazania do leczenia?

Warto rozważyć metodę HoLEP, jeśli cierpi się z powodu przerostu gruczołu krokowego. Objawy tego schorzenia to słaby strumień moczu, przerywany strumień moczu, zaleganie moczu w pęcherzu, częste i naglące potrzeby oddawania moczu oraz nocne wstawanie do toalety.

Enukleacja metodą HoLEP sprawi, że przestaną one być problemem i zlikwiduje konieczność dożywotniego przyjmowania leków na łagodny rozrost prostaty. HoLEP pomoże również w przypadku kamicy pęcherza moczowego czy powracających infekcji układu moczowego. Stosuje się go w przypadku zatrzymania moczu, powodującego konieczność utrzymywania cewnika w pęcherzu.

Mogą się mu poddać także pacjenci przyjmujący przewlekle leki przeciwkrzepliwe, którzy z tego powodu nie mogą przejść resekcji przezcewkowej prostaty.

Jakie efekty przynosi nowatorska metoda HoLEP?

W prasie naukowej pojawiają się artykuły potwierdzające przewagę tej metody nad innymi w kwestii bezpieczeństwa i komfortu pacjenta.

Pierwsze takie zabiegi w Polsce wykonano u mężczyzn, którzy cierpieli na przerost prostaty przez okres od 5 do 10 lat i byli leczeni jedynie farmakologicznie.

Dlaczego ta metoda jest tak nowatorska? Do jej głównych zalet należy to, że – w odróżnieniu od starszych metod – pozwala w całości usunąć przerośnięty gruczolak stercza i umożliwia szybką regenerację po zabiegu, a jej skuteczność wynosi 98%. Przyjrzyjmy się bliżej temu, na czym ona polega.

Czego się spodziewać przed zabiegiem metodą HoLEP?

Rozważając poddanie się zabiegowi, w pierwszej kolejności należy udać się na konsultację urologiczną.

Aby zakwalifikować pacjenta do operacji, lekarz będzie potrzebował badania obrazowego prostaty (USG z oceną zalegania po mikcji, TRUS lub rezonansu magnetycznego) oraz oznaczenia stężenia PSA.

Często wykonuje się także uroflowmetrię (badania przepływu cewkowego moczu). Podczas konsultacji urolog także zbada prostatę oraz przekaże listę badań wymaganych do kwalifikacji anestezjologicznej.

Jak wygląda operacja prostaty metodą HoLEP?

HoLEP to metoda mało inwazyjna. Zabieg taki nie przypomina staroświeckiej operacji ze skalpelem w ręku. Tkankę usuwa się w tym wypadku przy pomocy lasera.

Przed rozpoczęciem procedury pacjent poddawany jest znieczuleniu dolędźwiowemu („od pasa w dół”), więc nie należy się obawiać bólu. Następnie do cewki moczowej wprowadzane jest specjalne urządzenie, resektoskop.

Umożliwia ono kontrolowanie tego, co dzieje się w cewce i pęcherzu na ekranie monitora. Urządzenie wprowadza się następnie do pęcherza moczowego i odcinka cewki, który otoczony jest przez prostatę.

Następnie za pomocą włókna laserowego urolog wyłania gruczolaka z pozostałej tkanki, rozcina na kawałki za pomocą morecelatora i usuwa tkankę gruczołu przez cewkę moczową. Zewnętrzna część cewki moczowej w obrębie prostaty pozostaje nienaruszona.

Czego się spodziewać po zabiegu HoLEP?

Po zabiegu pacjent pozostaje na krótko z cewnikiem, który jest usunięty rankiem następnego dnia po zabiegu. Maksymalnie może to potrwać trzy dni, jednak standardowo po spędzeniu w szpitalu jednej nocy pacjent jest wypisywany do domu. Nie należy obawiać się wpływu zabiegu na aktywność seksualną.

Powinna ona wyglądać tak samo, jak przed operacją, jeśli pacjent nie cierpiał wcześniej na zaburzenia erekcji. Istnieją badania, które pokazują, że po operacji tą metodą jakość wzwodu u 8% pacjentów nawet się poprawia. Do aktywności seksualnej można bezpiecznie powrócić po 3-4 tygodniach od zabiegu.

Dlaczego metoda HoLEP jest rekomendowana przez urologów?

Metoda HoLEP rekomendowana jest ze względu na bezpieczeństwo, gdyż powoduje jedynie minimalne ryzyko krwawienia, pozwala na bezpieczne leczenie nawet bardzo dużych gruczolaków, po zabiegu cewnik jest zazwyczaj szybko usuwany, a rekonwalescencja postępuje sprawnie. Metoda ta gwarantuje również lepszy efekt urodynamiczny, co oznacza lepszy przepływ moczu i większy komfort podczas oddawania moczu.

Jak mogę umówić się na zabieg?

W celu konsultacji oraz stwierdzenia zasadności wykonania zabiegu, skontaktuj się z nami za pomocą bezpłatnej konsultacji online. Chętnie przeanalizujemy Twoją historię medyczną oraz odpowiemy na wszystkie pytania.

W celu umówienia się na zabieg, prosimy o kontakt z Joanną Sitnik, Dyrektorem Koordynacji Opieki Pacjenta pod numerem telefonu: +48 512 077 461 lub przez email: [email protected]

Zobacz także

Przerost prostaty: jakie są objawy i metody leczenia przerostu prostaty?

Powiększona prostata nazywana jest również gruczolakiem stercza i oznaczana jest często skrótem BPH (z angielskiego Benign Prostatic Hyperplasia). Problem dotyczy wielu mężczyzn, szczególnie tych, którzy ukończyli 45. rok życia.

W tym okresie w organizmie mężczyzny dochodzi do zmian hormonalnych, na skutek których gruczoł krokowy stopniowo, powoli się powiększa. Rozrost prostaty powoduje nacisk na cewkę moczową, co skutkuje problemami z oddawaniem moczu.

Najczęstsze objawy powiększenia prostaty to:

• uczucie ciągłego parcia na pęcherz,
• częste oddawanie moczu, również w nocy,
• mała siła wypływania strumienia moczu,
• problemy z całkowitym opróżnieniem pęcherza,
• występowanie krwi w moczu,
• zatrzymanie oddawania moczu.

BPH bardzo często wiąże się również z obniżeniem zadowolenia z życia seksualnego. Jest to spowodowane tym, że przerost prostaty powoduje zaburzenia erekcji, obniżenie libido oraz zaburzenia ejakulacji. Oprócz tego, u większości mężczyzn następuje pogorszenie ogólnej jakości życia.

Mężczyźni cierpiący na przerost prostaty często muszą wstawać w nocy, ponieważ odczuwają chęć oddania moczu, co skutkuje sennością w ciągu dnia, ciągłym zmęczeniem oraz spadkiem wydajności w pracy.

Choroba odbija się również na osobach w otoczeniu chorych, ponieważ z powodu nieprzyjemnych dolegliwości związanych z przerostem prostaty u mężczyzn bardzo często występuje ogólne rozdrażnienie oraz nerwowość.

Kluczową sprawą jest rozpoznanie, czy powiększanie się prostaty jest związane z naturalnym rozrostem zdrowych komórek prostaty (wówczas mówimy o łagodnym przeroście prostaty) czy namnażaniu ulegają komórki o charakterze nowotworowym.

Rozwojowi raka prostaty sprzyjają złe nawyki, takie jak nadużywanie alkoholu, palenie, jedzenie dużych ilości nabiału oraz czerwonego mięsa. Przerost prostaty o charakterze nowotworowym może wystąpić również u mężczyzn z nadwagą.

Poza tym, udowodniono, że nowotwór prostaty jest chorobą dziedziczną, więc mężczyźni, u których w rodzinie występowały przypadki zachorowania na raka prostaty powinni być czujni i badać się regularnie już po ukończeniu czterdziestego roku życia.

Mężczyźni, którzy nie są genetycznie narażeni na raka prostaty muszą wykonywać badania po ukończeniu pięćdziesiątego roku życia.

W przypadku zauważenia jakichkolwiek objawów, które mogą świadczyć o powiększeniu prostaty, należy niezwłocznie udać się do lekarza.

Specjalista przeprowadzi dokładny wywiad, a także wykona badanie prostaty przez odbyt. Prawdopodobnie zleci również podstawowe badania moczu oraz badanie krwi, szczególnie badanie poziomu PSA.

Podwyższony poziom PSA może świadczyć o różnego rodzaju nieprawidłowościach w obszarze gruczołu krokowego.

Przerost prostaty o charakterze łagodnym najczęściej leczy się farmakologicznie. Gdy wystąpią pierwsze objawy powiększenia prostaty podawane są leki zmniejszające obrzęk szyi pęcherza moczowego, poprawiają drożność pęcherza oraz elastyczność gruczołu krokowego, a także obniżają napięcie mięśni gładkich dróg moczowych.

Takie leki zmniejszają dolegliwości związane z przerostem prostaty. Czasami lekarze zalecają również przyjmowanie leków, które zmniejszają objętość gruczolaka. Jeżeli leczenie farmakologiczne nie przynosi pożądanych efektów albo jest już na nie za późno, konieczne może okazać się przeprowadzenie operacji.

Zabieg może być wykonany przez cewkę moczową albo przez powłoki brzuszne i polega na usunięciu fragmentu gruczołu prostaty.

Leczenia przerostu prostaty nie należy zaniedbywać, ponieważ blokowanie odpływu moczu może skutkować poważnymi konsekwencjami. Możliwe powikłania związane z nieleczonym rozrostem prostaty to:

• częste, nawracające infekcje pęcherza moczowego i cewki moczowej,
• pogrubienie ścian pęcherza,
• przerost mięśnia wypieracza,
• tworzenie się w pęcherzu kamieni spowodowane zastojem moczu,
• kamica nerkowa,
• niewydolność nerek.

Długotrwały zastój moczu w drogach moczowych może skutkować również nagłym zatrzymaniem moczu oraz urosepsą, czyli zakażeniem całego organizmu spowodowanym zastojem moczu. W obydwu przypadkach konieczna jest jak najszybsza interwencja lekarza, który może zalecić cewnikowanie, a także wdrożenie leczenia antybiotykami.

Nowoczesne metody leczenia chorób prostaty (Blog)

Choroby prostaty dotyczą coraz większej ilości mężczyzn. Poza leczeniem farmakologicznym, dostępne są też metody zabiegowe, których rozwój stale postępuje na naszych oczach.

Prostata (zwana też gruczołem krokowym albo sterczem) jest elementem męskiego układu rozrodczego. Produkuje wydzielinę wchodzącą w skład ejakulatu. Anatomicznie leży ona pod pęcherzem w otoczeniu cewki moczowej – patologie w obrębie prostaty wiążą się często z zaburzeniami oddawania moczu.

Operacja prostaty – znajdź klinikę

Pokaż placówki najbliżej mnie

Łagodny przerost prostaty to schorzenie związane z wiekiem, mogące występować nawet u 60% populacji osób po 60. roku życia. Dolegliwości z nim związane polegają na problemach z rozpoczęciem mikcji oraz bólem w jej trakcie, czasami dochodzi do tego uczucie zalegania moczu w pęcherzu, pojawić się mogą dysfunkcje dotyczące pożycia seksualnego.

Jak zmniejszyć powiększoną prostatę?

Do metod starszych należy prostatektomia – zabieg polegający na otwarciu powłok ciała, a następnie usunięciu gruczołu krokowego. Obecnie, w dobie istniejących małoinwazyjnych metod leczenia, stosowana głównie jest w sytuacjach, kiedy inne procedury nie mogą być zastosowane z powodu zbyt dużych rozmiarów narządu lub innych ograniczeń.

Opracowano techniki określane jako minimalnie inwazyjne.

Najczęściej stosowana przezcewkowa elektroresekcja gruczołu krokowego (TURP – transurethral resection of the prostate) polega na wprowadzeniu do cewki moczowej resektoskopu – narzędzia pozwalającego uwidocznić na monitorze miąższ narządu i wycinać jego fragmenty. TURP pozwala nie tylko zmniejszyć prostatę, możliwe jest też zachowanie skrawków i poddanie ich ocenie histopatologicznej (różnicowanie przerostu z procesem nowotworowym).

Poza przedstawionymi wyżej, zastosowanie znalazły również inne procedury. Wytworzona podczas mikrofalowej przezcewkowej termoterapii (TUMT – transurethral microwave termotherapy) energia cieplna pozwala doprowadzić do martwicy przerośniętej tkanki gruczołowej stercza (dochodzi do niej po przekroczeniu temperatury 45. stopni Celsjusza).

Techniką wykorzystującą fale elektromagnetyczne jest przezcewkowa ablacja igłowa (TUNA – transurethral needle ablation). Wzrost temperatury w obszarze poddawanym zabiegowi dochodzi do 100 stopni C. – energia pochodzi z wprowadzonych w okolice prostaty dwóch igieł (cewka moczowa jest chroniona poprzez zastosowanie specjalnych osłon zbudowanych z teflonu).

W porównaniu do TURP, zaletą obu wyżej opisanych metod jest mniej wymagający sposób znieczulenia pacjenta (zazwyczaj wystarczające jest znieczulenie miejscowe) oraz rzadziej występujące powikłania – mimo to, największym wskaźnikiem skuteczności i trwałości wyników leczenia cechuje się właśnie przezcewkowa elektroresekcja gruczołu krokowego.

Techniki laserowe wykorzystują różne zjawiska. Enukleacja polega na wypreparowaniu stercza, z kolei podczas waporyzacji  energia cieplna prowadzi do wyparowania komórek. Dzięki temu, że pod wpływem ciepła dochodzi jednocześnie do zamknięcia naczyń krwionośnych, ewentualna utrata krwi jest bardzo mała.

Zainteresowanie naukowców skupia się wokół technik, których przydatność, efektywność i bezpieczeństwo nie zostały jeszcze do końca jasno określone:

• embolizacja naczyń tętniczych: do naczynia (bądź naczyń) zaopatrującego prostatę wprowadzana jest substancja zamykająca jego światło (np. etanol); częściowy zanik dopływu krwi powoduje zmniejszenie objętości narządu.
• ablacja wodna: usunięcie tkanek prostaty możliwe jest przy zastosowaniu rektoskopu, z którego wydostaje się z dużą prędkością strumień soli fizjologicznej. Nie dochodzi tutaj do wytworzenia wysokiej temperatury, a więc okoliczne struktury nie są narażone na uszkodzenia termiczne.

Zabiegiem z wyboru w przypadku przerostu prostaty jest TURP, jednakowoż, jak w przypadku każdej procedury leczniczej, przy wyborze techniki należy uwzględnić preferencje pacjenta oraz istniejące u danego chorego przeciwwskazania.

Operacja prostaty

– sprawdź ceny w 26 klinikach!

Oceń artykuł: 4.5/5 (opinie 15)

Leczenie operacyjne przerostu prostaty

Łagodny rozrost gruczołu krokowego (BPH) to schorzenie występujące często u mężczyzn po 50. roku życia. Przyczyną choroby jest nadmierna i nieprawidłowa proliferacja komórek stercza.

Z punktu widzenia histologicznego, rozrost gruczołu krokowego jest łagodnym nowotworem.

Główną dolegliwością występującą u mężczyzn z rozrostem gruczołu krokowego są zaburzenia mikcji na skutek zwężenia cewki moczowej przez powiększony stercz.

Leczenie farmakologiczne – podstawa w leczeniu przerostu prostaty

Obecnie leczeniem podstawowym (pierwszego rzutu) łagodnego rozrostu gruczołu krokowego jest leczenie farmakologiczne przy użyciu takich grup leków jak: α-blokery, finasteryd, preparaty ziołowe. Leczenie farmakologiczne jest skuteczne, mało uciążliwe dla pacjenta, nieinwazyjne i stosunkowo tanie.

Dopiero kiedy przestaje być ono wystarczające, a pacjent uskarża się na poważne dolegliwości, rozważa się leczenie operacyjne biorąc pod uwagę potencjalne korzyści z zabiegu i związane z nim ryzyko (każde leczenie inwazyjne niesie ze sobą ryzyko, chociażby związane ze znieczuleniem, możliwym zakażeniem okołooperacyjnym, itp.).

Kiedy należy operować przerost stercza?

Zabieg operacyjny w łagodnym przeroście prostaty jest wskazany, gdy występują:

• kamienie w pęcherzu moczowym,
• krwiomocz (powtarzający się),
• nawracające zakażenia układu moczowego oraz zaleganie moczu,
• nawracające zatrzymanie moczu (może powodować uszkodzenie nerek),
• inkontynencja (nietrzymanie moczu) na skutek przewlekłej retencji moczu,
• duże uchyłki pęcherza moczowego, którym towarzyszą zaburzenia opróżniania,
• znaczne zaleganie moczu,
• poszerzenie w obrębie górnych dróg moczowych oraz niewydolność nerek powiązana z BPH.

Jakie metody zabiegowe są wykorzystywane w leczeniu przerostu prostaty?

Metody zabiegowe w leczeniu przerostu prostaty:

• przezcewkowa resekcja gruczołu krokowego (TURP),
• mikrochirurgia laserowa,
• adenomektomia.

Przezcewkowa resekcja gruczołu krokowego (TURP)

Jest to obecnie “złoty standard” w leczeniu operacyjnym łagodnego rozrostu prostaty. TURP, jak sama nazwa wskazuje, jest zabiegiem endoskopowym wykonywanym przez cewkę moczową.

Inwazyjność takiego zabiegu jest mniejsza niż operacji “otwartej”, co wiąże się z mniejszymi dolegliwościami po zabiegu oraz krótszym okresem przebywania w szpitalu. Przy rozważaniu TURP należy wziąć pod uwagę objętość stercza (obliczana jest przy użyciu badania USG).

Pacjenci z prostatą o objętości przekraczającej 80 ml są zazwyczaj kwalifikowani do “zwykłego” zabiegu operacyjnego.

U kogo nie można wykonać TURP?

• u pacjentów z dużą objętością gruczołu krokowego (>80-100 ml objętości),
• przy obecnym zakażeniu układu moczowego,
• przy podejrzeniu raka prostaty,
• jeśli występują zaburzenia krzepnięcia,
• gdy istnieją przeciwwskazania do znieczulenia.

Mikrochirurgia laserowa

Mikrochirurgia laserowa jest obecnie dosyć nową, ale szybko rozwijającą się gałęzią urologii operacyjnej. Leczenie operacyjne łagodnego rozrostu za pomocą laserów jest – jak wynika z obecnie przeprowadzanych badań – równie skuteczne, co elektroresekcja (TURP), a ryzyko powikłań jest podobne, a być może nawet mniejsze.

Na razie koszty takiego leczenia są dosyć duże, co ogranicza jego wykorzystanie w powszechnie dostępnym leczeniu. Jednak najprawdopodobniej za kilka lat mikrochirurgia laserowa stanie się “złotym standardem” w leczeniu łagodnego przerostu stercza.

Podstawową wadą mikrochirurgii laserowej jest niemożność pobrania materiału do badania histopatologicznego.

Dostępne są różne metody mikrochirurgii laserowej:

• laserowa ablacja stercza pod kontrolą wzroku (VLAP),
• śródtkankowa koagulacja stercza laserem (ILCP),
• przezcewkowa ablacja stercza laserem pod kontrolą (TRUS – TULAP),
• laser holmowy (HoleP, HoLaP),
• fotowybiórcza waporyzacja stercza (PVP).

Adenomektomia – prostatektomia prosta

Jest to “otwarte” usunięcie gruczołu krokowego, np. z dostępu nadłonowego (cięcie nad spojeniem łonowym) lub dostępu poprzez krocze. Jest to najstarsza zabiegowa metoda leczenia łagodnego rozrostu gruczołu krokowego. Opisano ponad trzydzieści modyfikacji tej operacji, które różnią się np. drogą dostępu chirurgicznego (cięcie operacyjne w różnych miejscach ciała).

Operacja “otwarta” jest bardziej inwazyjna niż np. TURP. Wiąże się to z większą utratą krwi i bardziej nasilonymi dolegliwościami po operacji, a także z koniecznością dłuższego pobytu w szpitalu (przekłada się to oczywiście na większe koszty leczenia pacjenta).

W związku z tym w przypadku dokuczliwego i opornego na leczenie farmakologiczne łagodnego rozrostu prostaty, operacją z wyboru jest przezcewkowa resekcja (TURP) – gdyż jest mniej inwazyjna i rzadziej daje powikłania.

Do operacji otwartej kwalifikuje się osoby, u których stwierdzono przeciwwskazania do przedkońcówkowej resekcji gruczołu, a konieczna jest interwencja zabiegowa.

Jakie są możliwe powikłania zabiegowego leczenia przerostu stercza?

Każda interwencja chirurgiczna może się wiązać z wystąpieniem powikłań tego działania. Są one podobne we wszystkich metodach zabiegowych wykorzystywanych w leczeniu przerostu prostaty – jednak na pewno operacja “otwarta” wiąże się z większą częstością powikłań niż np. TURP.

Powikłania wczesne, związane z samym zabiegiem:

• krwawienie w czasie trwania zabiegu wymagające leczenia, a czasem nawet transfuzji,
• uszkodzenie pęcherza lub moczowodów wymagające naprawy chirurgicznej,
• pooperacyjne zakażenie dróg moczowych,
• zapalenie najądrzy.

Do potencjalnych późniejszych następstw operacyjnego leczenia przerostu stercza należą:

• bliznowate zwężenie cewki moczowej, ewentualnie zwężenie szyi pęcherza moczowego,
• zaburzenia wzwodu (bywają długotrwałe lub przejściowe),
• wysiłkowe nietrzymanie moczu (np. w trakcie śmiechu lub kaszlu),
• krwawienie po zabiegu,
• ejakulacja wsteczna (polega na cofaniu się nasienia w trakcie wytrysku do pęcherza moczowego – jest to wynikiem uszkodzenia zwieracza wewnętrznego cewki moczowej) – niestety, przypadłość ta występuje niemal zawsze, jej najpoważniejszym powikłaniem jest niepłodność.
Lekarz Marcin Buczek Bibliografia:
• Urologia, pod red. A. Borkowskiego.
• Podstawowe operacje urologiczne, pod red. P. Albersa i A. Heidenreicha.

Przerost prostaty

Prostata, zwana inaczej gruczołem krokowym lub sterczem, jest narządem występującym u mężczyzn. To element układu moczowego znajdujący się poniżej pęcherza moczowego, otaczający cewkę moczową.

Funkcją prostaty jest produkcja i wydzielanie płynu wchodzącego w skład nasienia (spermy). Powiększanie się gruczołu krokowego jest procesem naturalnym. Po 40 roku życia narząd ten ulega powiększeniu wraz z wiekiem.

Szacuje się, że około 80% mężczyzn w wieku powyżej 75 lat jest dotkniętych tą przypadłością.

Obecnie nie znana jest przyczyna przerostu prostaty. Istnieje hipoteza, iż zmiany hormonalne odbywające się na przestrzeni lat mogą mieć istotny wkład w zwiększaniu objętości narządu. Objawy przerostu prostaty w większości przypadków nasilają się w czasie. Należą do nich:

1. Zaburzenia związane z oddawaniem moczu.

• Otaczający cewkę moczową stercz, w wyniku swojego powiększenia, zaczyna ją uciskać, zwężając jej światło, co powoduje problemy z oddawaniem moczu: Może się to objawiać poprzez:
• – osłabienie strumienia moczu,
• – przerywanie strumienia moczu,
• -uczucie zalegania moczu w pęcherzu moczowym.

1. Dolegliwości wynikające z podrażnienia pęcherza przez powiększony stercz:

1. Powiększony gruczoł krokowy ze względu na swoje bliskie położenie, podrażnia ściany pęcherza moczowego, czego wynikiem może być:
2. – częste oddawanie moczu,
3. – odczuwanie nagłej, pilnej potrzeby oddania moczu.
4. Symptomy te są bardzo uciążliwe dla chorego i znacznie obniżają komfort jego życia.

Powiększona prostata, która nie została poddana leczeniu może doprowadzić do poważnego powikłania – zatrzymania moczu. Polega ono na niemożności całkowitego opróżnienia pęcherza moczowego na skutek mechanicznej ,,przeszkody” uniemożliwiającej przepływ moczu przez narządy układu moczowego.

W przypadku omawianej dolegliwości jest to powiększony gruczoł krokowy, który powoduje miejscowe zwężenie cewki moczowej.

Wyróżniamy ostre (kiedy objawy występują nagle) oraz przewlekłe (kiedy mają one miejsce przez dłuższy okres czasu) zatrzymanie moczu, które może prowadzić do kolejnych, poważnych następstw:

– zakażenie układu moczowego

– nefropatia zaporowa (upośledzenie czynności nerek na skutek trudności w odpływie moczu z układu moczowego)

W jaki sposób lekarz stawia rozpoznanie przerostu stercza?

Pierwszą kwestią, która zwraca uwagę lekarza na ten problem są charakterystyczne, omówione wcześniej, zgłaszane przez pacjenta dolegliwości. W celu potwierdzenia swoich podejrzeń, co do rozpoznania lekarz wykonuje badania dodatkowe:

– Badanie per rectum – polega ono na badaniu palcem wielkości oraz konsystencji prostaty poprzez odbyt. Procedura ta także pozwala na ocenę końcowego odcinka przewodu pokarmowego u mężczyzn, co jest istotne w profilaktyce nowotworów tego narządu.

• – Badanie moczu
• – Badanie stężenia PSA
• – Badanie USG gruczołu krokowego

Jak wygląda badanie USG?

Pacjenci bardzo często boją się tej metody diagnostyki, gdyż utożsamiają ją z transrektalnym (przezodbytniczym) USG prostaty.

Jest to mylna interpretacja, gdyż obecnie standardowo badanie to wykonuje się podobnie jak badanie ultrasonograficznego jamy brzusznej. Ocenę prostaty dokonuje się na podstawie obrazu narządów miednicy.

Podczas badania głowica aparatu jest przykładana w okolicę podbrzusza. Procedura ta trwa maksymalnie 20 minut.

1. Dodatkowo, cennych informacji może także dostarczyć:
2. – Cystoskopia – polega na wprowadzeniu wziernika poprzez cewkę moczową do pęcherza celem oceny tych struktur,
3. – Badanie urodynamiczne – pozwala na ocenę pęcherza moczowego pod kątem jego czynności.

Czynniki ryzyka

Do czynników, które predysponują do wystąpienia przerostu stercza należą: wiek, skłonności genetyczne, dieta. Choroby przewlekłe takie jak: cukrzyca, choroby układu krążenia także zwiększają ryzyko wystąpienia omawianego schorzenia.

Leczenie

Wybór metody leczenia uzależniony jest od nasilenia objawów oraz stanu zdrowia chorego. W przypadku, gdy choroba nie jest w zaawansowanym stadium i symptomy nie upośledzają komfortu życia pacjenta w znacznym stopniu, możliwe jest postępowanie zachowawcze.

Składają się na nie zmiany stylu życia oraz leczenie farmakologiczne. Wskazanym jest unikanie substancji, które mogą podrażniać pęcherz (nikotyna, kofeina) oraz rozsądne ograniczenie spożycia płynów moczopędnych np. herbaty.

W leczeniu przerostu prostaty wykorzystuje się leki, których celem jest rozluźnienie mięśni gładkich ściany pęcherza moczowego, co pozwoli na ułatwienie wypływu moczu. Inną grupą środków są preparaty zmniejszające wielkość stercza.

W przypadku braku poprawy zaleca się leczenie chirurgiczne. Do najczęstszych technik operacyjnych należą:

• Przezcewkowe częściowe usunięcie stercza (TURP ang. transurethral resection of prostate). Polega na wprowadzeniu przez cewkę moczową specjalnej elektrody, której celem jest zniszczenie części tkanki stercza poprzez działanie impulsów prądu elektrycznego o wysokim napięciu (elektroporacja). Zabiegowi poddawane są tkanki wokół cewki, co zmniejsza jej ucisk i poprawia możliwość odpływu moczu.

Ta metoda jest uważana za skuteczną oraz bezpieczną przez co jest ona najczęściej stosowana.

• Przezcewkowe nacięcie prostaty. W przypadku nieznacznego powiększenia gruczołu krokowego możliwe jest nacięcie szyi pęcherza moczowego do okolicy torebki stercza. Zabieg ten (TUIP ang. transurethral incision of the prostate) zalecany jest mężczyzną młodszym.
• Usunięcie prostaty:

1. przy użyciu lasera, metodą przezcewkową
2. klasyczną metodą chirurgiczną

Powiększenie gruczołu krokowego jest problemem, który dotyka znaczną część mężczyzn w wieku podeszłym. Niestety, fakt iż nasza populacja starzeje się sprawia, że chorych z tą dolegliwością będzie coraz więcej.

W celu uniknięcia przykrych rezultatów nieleczonego przerostu prostaty zaleca się profilaktykę celem wyleczenia ewentualne dolegliwości na możliwie wczesnym etapie.

Okresowe badanie pozwala także na wczesne wykrycie raka prostaty, który na pewnym etapie rozwoju może dawać podobne symptomy jak omawiany łagodny rozrost gruczołu krokowego.

Źródła:

• Mitterberger M, Horninger W, Aigner F, Pinggera GP, Steppan I, Rehder P, Frauscher F. Ultrasound of the prostate. Cancer Imaging. 2010; 10(1): 40–48.
• Dybowski B, Przezcewkowa resekcja stercza. Przegląd Urologiczny, 2009.
• Welliver C, Helo S, McVary KT. Technique considerations and complication management in transurethral resection of the prostate and photoselective vaporization of the prostate. Transl Androl Urol. 2017 Aug; 6(4): 695–703.

Jak dbać o prostatę? Domowe sposoby

Problemy z prostatą to dosyć powszechny problem, szczególnie u panów po 50-tce.

Szacuje się, że już około połowa pięćdziesięciolatków zmaga się z objawami przerostu prostaty, a u mężczyzn po 80-tym roku życia na dolegliwości ze strony gruczołu krokowego skarży się już ok. 75% panów.

Jakie są najczęstsze objawy przerostu gruczołu krokowego? Jak dbać o prostatę? Co wpływa na rozwój problemów z prostatą?

Męskie problemy, takie jak problemy z prostatą, choć są powszechną dolegliwością, to panowie wciąż traktują je jak tematy tabu. Mimo szerokiej wiedzy na temat przerostu prostaty i innych schorzeń tego gruczołu, mężczyźni niechętnie mierzą się z tym problemem. Ale na szczęście to się zmienia.

Skąd się biorą objawy przerostu prostaty? Przyczyny

Gruczoł krokowy (inaczej: prostata, stercz) to niewielkich rozmiarów gruczoł umiejscowiony tuż pod pęcherzem moczowym. Podstawowa i najważniejsza funkcja prostaty to produkcja płynu będącego składnikiem spermy, w którym zanurzone są plemniki.

Płyn ten jest ważny dla żywotności i ruchliwości plemników, co bezpośrednio przekłada się na płodność i możliwość poczęcia dziecka.

Prostata otacza cewkę moczową, dlatego zmiany w obrębie tego gruczołu, w tym jego przerost, mają proste przełożenie na pojawienie się i nasilenie problemów z oddawaniem moczu.

Z wiekiem w męskim organizmie zachodzą pewne zmiany, jedną z nich jest rozpoczynające się ok. 45 roku życia zmniejszenie produkcji testosteronu oraz zmiana jego struktury w dihydrotestosteron. To właśnie te dwa procesy są uznawane za podstawowe i najważniejsze przyczyny przerostu gruczołu krokowego.

Ale nie tylko testosteron jest odpowiedzialny za prawidłowe funkcjonowanie prostaty. Fakt, że u coraz młodszych mężczyzn stwierdza się rozrost tego gruczołu, potwierdza, że do przyczyn tego procesu przyczyniają się także dieta bogata w tłuszcze i cholesterol, nadwaga w młodym wieku, tryb życia, palenie papierosów i stosowanie używek.

Wiedząc o tym, warto zawczasu stosować profilaktykę, a w odpowiednim momencie wykonać zalecane badania.

Rozrost prostaty następuje powoli i w początkowej fazie nie daje objawów. Pierwsze symptomy to problemy z oddawaniem moczu wynikające z coraz mocniejszego naciskania powiększającej się prostaty na cewkę moczową.

Początkowo mężczyzna może odczuwać także zwiększający się dyskomfort oraz zaburzenia funkcji seksualnych (spadek libido, problemy z erekcją). Zauważalne stają się problemy z rozpoczęciem oddawania moczu, pojawia się uczucie niecałkowitego opróżnienia pęcherza, oddawanie moczu po kropelce, urywanym strumieniem.

Może się zdarzyć popuszczanie po wyjściu z toalety. Mówi się wówczas o łagodnym rozroście prostaty. Już na tym etapie warto włączyć działania zapobiegawcze.

Jak zapobiegać rozrostowi prostaty?

Profilaktyka oraz działania wdrożone już przy pierwszych objawach przerostu prostaty pomagają w radzeniu sobie z tym problemem.

Regularne badania: PSA, per rectum, USG jamy brzusznej

Już od 40. roku życia każdy mężczyzna powinien przynajmniej raz w roku przechodzić badania profilaktyczne pod kątem zmian w obrębie prostaty. Podstawą jest badanie gruczołu krokowego u lekarza urologa wykonywane per rectum (przez odbyt). Przy podejrzeniu przerostu prostaty lekarz zwykle zleca także wykonanie USG jamy brzusznej.

W dalszej diagnostyce prawdopodobnie pojawi się także potrzeba wykonania badania laboratoryjnego, w którym oznacza się poziom PSA – antygenu swoistego dla prostaty. Podwyższenie tego wskaźnika jest sygnałem ostrzegawczym i wskazaniem do pogłębienia diagnostyki. Po 45.

roku życia wszyscy mężczyźni powinni rutynowo co roku wykonywać to badanie.

Suplementy i leki na prostatę

Profilaktycznie oraz przy pierwszych objawach problemów z prostatą warto stosować suplementy diety oparte na naturalnych wyciągach roślinnych, które stymulują prawidłowe funkcjonowanie prostaty, np.

 Prosterol FIX w formie ziół do zaparzania, który wspomaga działanie układu moczowego i prostaty dzięki zawartości wyciągów z kukurydzy i pokrzywy.

Przy łagodnym przeroście gruczołu krokowego warto sięgnąć po leki na prostatę dostępne bez recepty, które wspomagają leczenie tej dolegliwości i pomagają zachować prawidłowe funkcjonowanie układu moczowo-płciowego, np. Poldanen z wyciągiem z kory śliwy afrykańskiej.

Dieta, aktywność fizyczna, zmiana trybu życia

Podobnie jak stosowanie preparatów na prostatę, tak prowadzenie zdrowego trybu życia i właściwa dieta, są ważnymi elementami zarówno profilaktyki, jak i leczenia zaburzeń prostaty. Regularna aktywność fizyczna, wyeliminowanie alkoholu, rzucenie palenia oraz zdrowa dieta są ważne nie tylko w zapobieganiu problemom z prostatą.

Z jadłospisu należy wykluczyć tłuste mięso, mleko i jego przetwory, a włączyć więcej produktów roślinnych i tłuste ryby morskie. Warzywa, owoce i oleje roślinne (zwłaszcza olej z pestek dyni) korzystnie wpływają na kondycję gruczołu krokowego. Warto pić herbaty ziołowe, np. te z pokrzywy lub z owoców palmy sabal.