Wyczerpanie nerwowe – przyczyny, objawy, leczenie

Pojęcie neurastenii wprowadzono do psychiatrii stosunkowo dawno bo w 1869 roku, by opisać stan wyczerpania, zmęczenia, bólów głowy i obniżonego nastroju. W owym czasie uważano ją za przejaw fizycznej, „mechanicznej” słabości nerwów (włókien nerwowych) w odróżnieniu od słabości „nerwów” w rozumieniu psychiki.

Neurastenia jest przykładem diagnozy bardzo wyraźnie zróżnicowanej kulturowo – jest ona diagnozowana w Europie i Azji, obecnie nie diagnozuje się jej natomiast w USA (mówi się tam o niezróżnicowanym zaburzeniu pod postacią somatyczną). W krajach gdzie diagnoza zaburzenia psychicznego jest szczególnie trudno akceptowana, neurastenia bywa bardzo popularna. Tak jest np. w Chinach gdzie medycyna tradycyjna tłumaczy ją jako wyczerpanie Qi (energii życiowej).

Współcześnie występują dwie podstawowe odmiany neurastenii:

• z dominującymi skargami po wysiłku umysłowym (męczliwość psychiczna), opisywana jako nieprzyjemne dla przeżywającego pojawienie się rozpraszających skojarzeń czy wspomnień, trudności w koncentracji i ogólnie mniej efektywne myślenie,
• z dominującymi skargami po wysiłku fizycznym (męczliwość fizyczna), co charakteryzuje się występowaniem wyczerpania nawet po niewielkim wysiłku, czemu towarzyszy uczucie bólów mięśniowych i niemożności odprężenia się.

W obu typach obserwuje się także inne nieprzyjemne doznania fizyczne jak zawroty głowy, napięciowe bóle głowy czy poczucie ogólnego rozchwiania. Dolegliwościom często towarzyszy martwienie się pogarszającym się stanem zdrowia, drażliwość i nierzadko objawy depresyjne i lękowe.

Rozpowszechnienie neurastenii jest trudne do oszacowania ze względu na zmienność kulturową kryteriów diagnostycznych oraz jej podobieństwo do zespołów depresyjnych, lękowych oraz zaburzeń występujących pod postacią somatyczną. Szacuje się, że w XIX wieku w USA była to najpopularniejsza diagnoza. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) przypuszcza, że współcześnie neurastenia dotyka 2% populacji ogólnej.

Neurastenia najczęściej występuje u osób dorastających oraz w średnim wieku. Nie leczona zwykle przyjmuje postać chroniczną, prowadząc do znacznego upośledzenia funkcjonowania w wielu ważnych sferach życia.

Przyczyny neurastenii

Zgodnie z XIX-wiecznymi hipotezami neurastenię rozumiano jako wynik zużycia się substancji odżywczej mieszczącej się w komórkach nerwowych (neuronach). Współcześnie mówi się o tzw.

„hipotezie wyczerpania”: przewlekły stres ma prowadzić do obniżenia poziomu neurotransmiterów w neuronach oraz powodować zaburzenia w gospodarce hormonalnej – co w uderzających sposób przypomina oryginalną, XIX wieczną koncepcję autorstwa George Miller Beard.

U podstaw wyczerpania najprawdopodobniej leży doświadczanie chronicznej stresu oraz nieskuteczność stosowanych mechanizmów zaradczych.

Leczenie neurastenii

Kluczowym elementem leczenia jest zrozumienie, że zgłaszane objawy nie są „zmyślone” czy „nieprawdziwe”. Są realnymi doznaniami powodowanymi przez emocje oddziałujące na system nerwowy.

Stres może powodować zmiany w strukturze narządów wewnętrznych a ich rezultat może zagrażać zdrowiu, a nawet życiu dotkniętej osoby. Leczenie powinno być poprzedzone dokładnym badaniem przez lekarza, aby stwierdzić czy objawy somatyczne nie wymagają odpowiedniej terapii (fizykalnej).

Warto zapewnić pacjenta, że takie leczenie może odnieść rezultat jedynie w połączeniu z psychoterapią.

Psychoterapia

Zwykle skupia się na zidentyfikowaniu źródeł stresu w życia pacjenta oraz sposobów jakich pacjent używa by ze stresem sobie radzić. Istotnym elementem jest uzyskanie wglądu we wzajemne powiązania funkcjonowania ciała i umysłu. Bez psychoterapii umożliwiającej uzyskanie wglądu w mechanizm objawów neurastenicznych, poprawa jest zwykle nietrwała.

Farmakoterapia

Pomocna bywa także farmakoterapia. Najczęściej stosowane są w tym przypadku leki z grupy SSRI, a wspomagająco niekiedy także benzodiazepiny.

Należy jednak pamiętać, że ze względów bezpieczeństwa można je przyjmować jedynie krótkoterminowo i najlepiej z przerwami.

W przeciwnym razie tracą one swoją skuteczność (zjawisko tolerancji), a zaczynają dominować działania niepożądane i pojawia się ryzyko uzależnienia.

Opracował: mgr Grzegorz Mączka na postawie:

1. Kaplan & Sadock’s Synopsis of Psychiatry:  Behavioral  Sciences/Clinical Psychiatry,  10th Edition 2007 Lippincott Williams & Wilkins
2. Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD – 10, Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne „Vesalius”IPIN Kraków-Warszawa 1997

Co to jest kontrakt terapeutyczny?

Co to jest kontrakt terapeutyczny? To umowa między pacjentem, a psychoterapeutą określająca warunki współpracy oraz przyjęty sposób leczenia w ramach… »

Czym jest relacja terapeutyczna?

Relacja terapeutyczna to wyrażanie i wzajemna wymiana uczuć oraz postaw w relacji pacjent-psychoterapeuta. W trakcie spotkań psychoterapeutycznych, kształtuje… »

Czym jest przeniesienie?

Co to jest przeniesienie? Przeniesienie można określić jako zjawisko występujące w procesie psychoterapii, w ramach którego pacjent/klient nieświadomie przelewa… »

Co to jest somatyzacja?

Definicja pojęcia somatyzacji Termin somatyzacja wywodzi się z języka greckiego (somatikos – cielesny, związany z ciałem). Oznacza tendencję do doświadczania i… »

Załamanie nerwowe? Przyczyny i leczenie

Załamanie nerwowe może pojawić się zarówno u mężczyzn i kobiet, jak i u nastolatków czy u dzieci. Jest to silne, gwałtowne zaburzenie równowagi psychicznej, które zazwyczaj następuje na skutek pewnych traumatycznych wydarzeń.

Inną nazwą tego typu zaburzenia jest kryzys psychiczny. Najczęściej załamanie nerwowe nie wymaga wizyty u specjalisty, jednak ostre, długotrwale utrzymujące się objawy mogą wymagać konsultacji z psychoterapeutą.

Przepracowanie kryzysu psychicznego z reguły skutkuje rozwojem osobowości człowieka oraz nabyciem nieco innego spojrzenia na świat.

• Zapraszamy na konsultacje w zakresie kryzysów nerwowych z naszymi specjalistami

Załamanie nerwowe – co to jest? Jak wygląda?

Załamanie nerwowe znane jest także pod nazwą kryzys psychiczny (po angielsku nervous breakdown). Jest to zespół objawów, które są skutkiem pewnej sytuacji życiowej. W powrocie do normalnego funkcjonowania pomaga m.in. terapia, podczas której pacjent przepracowuje dany problem.

Załamanie nerwowe ze względu na swoje symptomy może być mylone z depresją. Jest to jednak zupełnie inne zaburzenie, które wymaga całkowicie innego leczenia. Osoba cierpiąca na załamanie nerwowe boryka się z problemami w wypełnianiu codziennych obowiązków, stanami lękowymi oraz poczuciem bezradności.

Załamanie nerwowe – przyczyny

Przyczyn załamania nerwowego jest wiele. Najczęściej jednak ten stan psychiczny pojawia się na skutek:

• nagłego, przykrego wydarzenia, np.po utracie pracy, po rozstaniu, po gwałcie, po wypadku lub śmierci bliskiej osoby, po operacji, w trakcie poważnej choroby,
• klęski żywiołowej lub katastrofy, która była wynikiem działania człowieka (np. trzęsienie ziemi, powódź, kryzys ekonomiczny),
• kryzysu rozwojowego związanego z naturalnymi zmianami w życiu (np. studia, wyprowadzka z domu, ślub, zmiana miejsca pracy),
• problemów w pracy oraz w życiu osobistym,
• w ciąży lub po porodzie – załamanie nerwowe może pojawić się przed i po urodzeniu dziecka, gdy kobieta jest narażona na długotrwały stres oraz jest przekonana, że nie odnajdzie się w nowej sytuacji,

• długotrwałego napięcia (np. z powodu problemów finansowych, osobistych, rodzinnych),
• braku spełnienia planów lub marzeń przez długi czas,
• kryzysu egzystencjalnego – może on pojawić się np. w okresie dorastania,
• tzw. kryzysu wieku średniego (w człowieku narasta wewnętrzna frustracja, gdy zdaje sobie sprawę, że życie niekoniecznie wygląda tak, jakby tego oczekiwał),
• braku satysfakcji z życia (np. rodzinnego, zawodowego, z własnego wyglądu czy sprawności fizycznej).

Kryzys psychiczny a kryzys tożsamości

Amerykański psychoanalityk i psycholog rozwoju człowieka Erik Erikson stworzył ciekawą teorię dotyczącą załamania nerwowego. Według niego każda faza rozwoju życia człowieka jest bezpośrednio związana z kryzysem emocjonalnym. To zaś wiąże się z wewnętrznym konfliktem wartości. Erikson uważał, że człowiek musi walczyć z wewnętrznymi konfliktami pomiędzy:

• zaufaniem a brakiem zaufania – w okresie niemowlęcym,
• niezależnością a koniecznością poddania się woli opiekunów – w wieku wczesnego dzieciństwa,
• inicjatywą a poczuciem winy – w wieku wczesnoszkolnym,
• poczuciem niższości, uległości a pracowitością – w wieku szkolnym,

• niepewnością funkcji a własną tożsamością – w okresie dorastania (dojrzewania),
• izolacją a poczuciem intymności – we wczesnej młodości,
• stagnacją a kreatywnością, koniecznością dążenia do czegoś – w dorosłości,
• rozpaczą a integralnością ego – w późniejszych etapach życia.

Załamanie nerwowe – objawy. Jak długo trwa?

Pierwsze objawy załamania nerwowego z reguły są lekceważone przez osobę dotkniętą kryzysem psychicznym oraz jej bliskich. Tymczasem załamanie nerwowe wiązane jest zarówno z symptomami psychicznymi, jak i fizycznymi. Do najczęściej występujących objawów zalicza się:

• apatia, brak chęci i motywacji do działania,
• utrata zainteresowań,
• niemoc, poczucie bezczynności i bezsensu życia,
• wycofanie się z życia towarzyskiego,
• stany lękowe, poczucie napięcia,
• natrętne myśli,
• zmienne nastroje,
• niekontrolowane wybuchy złości, agresji lub płaczu,
• zachowania autodestrukcyjne,
• problemy z zapamiętywaniem i uczeniem się,
• problemy z logicznym myśleniem,
• problemy z wyrażaniem własnych myśli,
• zaburzenia koncentracji i uwagi,
• ciągłe odczuwanie potrzeby samotności,
• problemy z orientacją w czasie i w przestrzeni,
• niepokój związany z tłumem, koniecznością opuszczania mieszkania,
• poczucie ogólnego rozbicia,
• poczucie ciągłego zmęczenia,
• nadwrażliwość zmysłów,
• napięcie mięśniowe,
• skurcze mięśni,
• drżenie rąk,
• zmiany skórne,
• nadmierne pocenie się,
• ogólne osłabienie organizmu,
• zawroty głowy i silne bóle głowy (migreny),
• utrata masy ciała,
• problemy z trawieniem, nudności, wymioty,
• biegunki, zaparcia,

• duszności, bóle w klatce piersiowej,
• przyśpieszone tętno, kołatanie serca,
• utrata apetytu,
• spadek libido,
• mogą pojawić się problemy ze snem, myśli samobójcze,
• skłonność do popadania w nałogi (m.in. nadużywanie alkoholu lub środków odurzających).

Ile trwa załamanie nerwowe? Najczęściej jest to stan, który utrzymuje się kilka tygodni. Przez ten czas osoba dotknięta kryzysem psychicznym nie czuje przyjemności z wykonywania czynności, które do tej pory sprawiały jej radość (np. spotkania ze znajomymi, przebywanie z rodziną).

Podobne objawy sprawiają, że załamanie nerwowe bywa mylone z depresją. Te dwa zaburzenia różnią się jednak od siebie i są zupełnie czym innym. W przypadku kryzysu psychicznego objawy najczęściej są dość nagłe, lecz mają ostry, gwałtowny przebieg.

epresja zaś nie pojawia się nigdy bezpośrednio po oddziaływaniu bodźca, lecz stopniowo się rozwija, a jej symptomy z czasem stają się coraz bardziej nasilone. Załamanie nerwowe z reguły trwa krócej, depresja dłużej – nawet przez wiele miesięcy.

Kryzys psychiczny tylko w skrajnych przypadkach wymaga konsultacji lekarskiej, najczęściej człowiek jest w stanie samodzielnie go przepracować. Depresja to zaburzenie, które wymaga leczenia oraz podjęcia psychoterapii (terapia może zostać dodatkowo wsparta farmakoterapią).

W Internecie można znaleźć test, który pomoże w określeniu, czy borykamy się z depresją, czy załamaniem nerwowym.

1. Kryzys psychiczny bywa także mylony z zaburzeniami lękowymi, stresem, nerwicami, a także zespołem stresu pourazowego (PTSD).

Załamanie nerwowe – jak z niego wyjść? Jak leczyć?

Załamanie nerwowe to nic innego jak reakcja „obronna” organizmu. W taki właśnie sposób człowiek radzi sobie z trudną sytuacją życiową, utratą kogoś bliskiego lub szokiem.

Bywa tak, że załamanie nerwowe staje się swoistego typu motywacją do działania oraz wprowadzenia zmian w swoim życiu – zmiany pracy, zakończenia nieudanego związku, zmiany sposobu myślenia, pomyślenia o sobie oraz swoich potrzebach.

Załamanie nerwowe powinno wzbudzić naszą czujność, gdy przybiera na sile lub jego objawy nie ustępują przez dłuższy czas. Jeżeli stan osoby dotkniętej kryzysem psychicznym nie poprawia się przez dłuższy czas, konieczne jest działanie i udanie się do specjalisty. Leczenie zazwyczaj opiera się na terapii. Czasami konieczne jest, aby osoba z załamaniem nerwowym przyjmowała łagodne leki.

Długotrwale utrzymujący się kryzys psychiczny może doprowadzić do szeregu niekorzystnych zmian w życiu zawodowym, osobistym i rodzinnym. Jeżeli zauważymy u kogoś bliskiego objawy załamania nerwowego, powinniśmy reagować.

Nawet gdy ktoś nie chce naszej pomocy, może okazać się ona niezbędna. Według specjalistów to wsparcie osób najbliższych jest jednym z najważniejszych elementów w walce z kryzysem psychicznym.

Dzięki pomocy rodziny i znajomych osoba dotknięta załamaniem nerwowym może szybciej wrócić do normalnego życia i codziennych obowiązków.

Warto jednak zaznaczyć, że przedłużający się kryzys psychiczny może doprowadzić do rozwoju poważnych zaburzeń psychicznych, w tym przekształcić się w depresję. Jeżeli więc objawy załamania nerwowego nie ustępują po kilku tygodniach, zalecana jest wizyta u specjalisty. W takich przypadkach nieoceniona może okazać się pomoc psychologa, psychiatry oraz rodziny i przyjaciół.

Załamanie nerwowe – jak pomóc osobie bliskiej?

Jak sobie radzić z załamaniem nerwowym? Jak pomóc osobie bliskiej? W zdecydowanej większości przypadków wystarczy szczera rozmowa z bliską osobą – kimś z rodziny lub przyjacielem.

Ważne, aby taka osoba potrafiła słuchać ze zrozumieniem.

Zazwyczaj po takiej rozmowie osoba, którą dotknął kryzys psychiczny, jest w stanie inaczej spojrzeć na świat oraz swoje problemy, zdystansować się do nich i zacząć myśleć w sposób bardziej konstruktywny.

W wielu przypadkach pomocne okazuje się również pokonanie braku motywacji do działania. Pomóc w tym może zażywanie aktywności fizycznej, spotkanie z przyjaciółmi, wyjście do kina czy też relaks (np. masaż). Samodzielne poradzenie sobie z kryzysem psychicznym może wnieść wiele dobrego do życia.

Załamanie nerwowe zmusza do refleksji, często przewartościowania swojego życia. To zaś może pomóc w rozwoju osobowości oraz odkryciu sensu życia. W Internecie można znaleźć historie osób, które opisują swoje zmagania z załamaniem nerwowym (np. na forum tematycznym o psychoterapii lub psychologii).

W jaki sposób rozmawiać z osobą dotkniętą załamaniem nerwowym?

Powinniśmy zachować postawę empatyczną, cierpliwie wysłuchać oraz wyrazić zrozumienie i akceptację. Rozmówca powinien obdarzyć nas zaufaniem, poczuć się przy nas bezpiecznie, otwarcie przyznać, co go trapi. Jeżeli chcemy komuś pomóc, postarajmy się wczuć w jego sytuację i sposób odbierania danej sytuacji. Ważne jest, aby nie udzielać rad i nie proponować gotowych rozwiązań.

Należy unikać takiego sposobu wypowiedzi, aby nasz rozmówca nie poczuł się urażony. Nie bagatelizujmy sytuacji, nawet tych, które na pierwszy rzut oka mogą wydawać się błahe. Przekonujmy taką osobę o jej zaletach, które mogą okazać się niezbędne do zażegnania kryzysu.

Człowiek dotknięty załamaniem nerwowym najczęściej jest bardzo wrażliwy na krytykę. Jeżeli otworzy się przed nami, wysłuchajmy go i starajmy się być dla niego wsparciem. Nie krytykujmy i nie osądzajmy go, a także nie bagatelizujmy jego problemów.

http://treatacneforever.net http://antianxiety24x7.com

Nerwica a napięciowy ból głowy ᐅᐅ Amol.pl

Nerwica objawia się różnorodnymi dolegliwościami, które obejmują emocje, umysł, zachowanie, a także ciało. Do jednych z podstawowych symptomów zaburzeń lękowych zaliczamy uciążliwy, napięciowy ból głowy. To poważna choroba o różnorodnych przyczynach. Jej leczenie jest długie, ale przy profesjonalnym wsparciu może być skuteczne.

Napięciowy ból głowy przy nerwicy – wszystko, co musisz o nim wiedzieć!                                          

Przyczyny nerwicy

Nerwica stanowi dość niejednolitą grupę schorzeń, które mogą różnić się swoim obrazem klinicznym (tj. specyficznymi objawami) i czasem trwania. Różnorodność ta wiąże się również z dużą liczbą przyczyn, które mogą powodować chorobę.

Możemy wyróżnić kilka grup przyczyn nerwicy, które mogą powodować rozwój choroby:

• Przyczyny egzogenne nerwic

Przyczyny egzogenne dotyczą czynników pochodzenia zewnętrznego. To najczęstsza grupa przyczyn zaburzeń lękowych, a jednocześnie najbardziej zróżnicowana. Zaliczamy do niej m.in.

urazy psychiczne, silny stres, ważne wydarzenia życiowe, trudne sytuacje rodzinne (np.

brak należytej opieki rodziców, zbyt wygórowane oczekiwania wobec dziecka, lęk przed utratą jednego z rodziców lub oddzieleniem od niego).

• Przyczyny endogenne i genetyczne

Badania potwierdzają, że oprócz przyczyn zewnętrznych (egzogennych), bardzo ważny czynnik w rozwoju choroby stanowią uwarunkowania genetyczne oraz neurobiochemiczne danej osoby. Oznacza to, że predyspozycje do nerwicy mogą być dziedziczone.

Predyspozycje te w większości przypadków oznaczają specyficzny typ osobowości. Do zaburzeń lękowych mogą predysponować osoby nadwrażliwe, nazbyt lękliwe, ze skłonnością do zaburzeń dysocjacyjnych (tzw.

histeria), niepewne siebie i swojej wartości itd.

• Stres i zaburzenia psychiczne

Istotnym czynnikiem zaburzeń lękowych jest stres, który może pojawiać się w różnych skrajnych sytuacjach życiowych, np. na skutek przeżycia traumatycznego, powodującego uraz psychiczny lub fizyczny. Jest to rodzaj stresu, z którym człowiek nie jest w stanie sobie poradzić, gdyż przekracza on jego zdolności adaptacyjne.

Przykładem mogą być tutaj osoby, które doświadczyły nagłej śmierci bliskiej osoby (np. rodziców lub dziecka w wyniku wypadku) czy ofiary gwałtu, które muszą radzić sobie zarówno z własną tragedią, a często też z poczuciem wstydu i winy. Nieleczone objawy stresu pourazowego mogą prowadzić do poważnych zaburzeń nerwowych.

Istnieje też możliwość, że choroby psychiczne (np. depresja endogenna czy schizofrenia) stanowią podłoże do wystąpienia objawów charakterystycznych dla nerwicy. Kluczowe w tym przypadku jest trafne zdiagnozowanie choroby psychicznej i wczesne jej leczenie.

Przyczyną nerwicy mogą być też również choroby somatyczne, czyli takie, które dotyczą narządów ciała.

Schorzenia takie jak nowotwory, krwotoki, urazy, przewlekłe choroby układu ruchu często wiążą się z przewlekłym lub ostrym stresem, co może skutkować wystąpieniem lęku i innych objawów nerwic.

Co więcej, do chorób, które predysponują do rozwoju nerwicy, zaliczamy m.in. nadczynność tarczycy i guza chromochłonnego (barwiak).

Warto jednak pamiętać o tym, że czynniki, które u jednych osób powodują nerwicę, w przypadku innych nie przyczynią się do rozwoju zaburzeń lękowych. Decydujące znaczenie mają indywidualne predyspozycje, a także uwarunkowania społeczno-środowiskowe.

Czym się objawia nerwica?

Nerwicy towarzyszą różne objawy. Choroba ujawnia się poprzez emocje, zachowanie, a także ciało. Dotyka różnych sfer życia chorego. Zespół zaburzeń nerwicowych obejmuje różnorodne fobie, lęk, trudności w relacjach międzyludzkich, problemy z radzeniem sobie w różnych sytuacjach życiowych. Objawy nerwicy mogą mieć charakter emocjonalny, somatyczny (objawy fizyczne) i poznawczy.

• Nerwica – objawy emocjonalne

Nerwica wpływa bezpośrednio na to, w jaki sposób postrzegamy świat oraz jakie emocje temu towarzyszą. Do objawów nerwicy możemy zaliczyć szereg objawów związanych bezpośrednio ze sferą emocjonalną, takich jak m.in.:

• nieustanny lęk i niepokój występujący bez określonej przyczyny; specyficzny rodzaj ciągłego zdenerwowania, uczucie nieokreślonego niebezpieczeństwa
• “czarne myśli”
• fobie, niekontrolowany i nieuzasadniony lęk przed pewnymi sytuacjami, osobami, zdarzeniami (np. pająkami, przebywaniem w grupie ludzi, występami publicznymi, lataniem samolotem, małymi pomieszczeniami itp.)
• apatia, brak motywacji i chęci do działania
• uczucie ciągłej irytacji i frustracji, niecierpliwość
• zmienność nastrojów
• niestabilność emocjonalna
• problemy z odczuwaniem przyjemności, brak radości i zadowolenia w życiu
• trudności z zasypianiem

• Nerwica – objawy związane z zaburzeniami poznawczymi

Nerwica może bezpośrednio wpływać na sferę poznawczą, związaną z myśleniem, zdolnością uczenia się, pamięcią i koncentracją. To tej grupy objawów nerwicy zaliczamy m.in.:

• problemy z zapamiętywaniem i przypominaniem sobie informacji, osób, wydarzeń, ważnych terminów itp.
• trudności z koncentracją i skupieniem się
• obsesyjne, irracjonalne myśli, których trudno się pozbyć
• obsesyjne wykonywanie ruchów i czynności, takich jak np. mycie rąk, porządkowanie, sprzątanie itp.)
• poczucie oddalenia od świata

• Nerwica – objawy fizyczne

Nerwica, określana niekiedy jako “choroba duszy”, może mieć bezpośredni wpływ również na nasze ciało. W przebiegu choroby bardzo często pojawiają się różnego rodzaju bóle i dysfunkcje narządów. Do najczęstszych dolegliwości, które mogą być powiązane z nerwicą, zaliczamy m.in.:

• napięciowy ból głowy, żołądka lub kręgosłupa oraz ból serca; dolegliwości bólowe pojawiają się najczęściej w momencie napięcia lub w sytuacjach stresowych lub też utrzymują się przewlekle, jeśli długo żyjemy w stresie
• zawroty głowy
• kołatanie serca
• fale gorąca
• kłopoty z oddychaniem, uczucie duszności i ciężaru w klatce piersiowej
• sztywność mięśni lub/i uczucie obolałego ciała
• zaburzenia w funkcjonowaniu zmysłów, głównie słuchu i wzroku
• zaburzenia pracy narządów wewnętrznych, najczęściej układu pokarmowego
• nerwica może też przyczyniać się do zmian skórnych, np. alergii lub atopowego zapalenia skóry

Nerwica – bóle głowy, nudności, drżenie mięśni

Do najczęstszych objawów fizycznych towarzyszących nerwicy zaliczamy przede wszystkim uporczywy, napięciowy ból głowy, a także zawroty głowy, drżenie mięśni i nudności. Dolegliwości somatyczne nie wynikają z żadnej choroby cielesnej, lecz stanowią reakcję na stres, lęk, uczucie permanentnego napięcia i zaniepokojenia.

Nerwica to poważna choroba, która znacząco zaburza funkcjonowanie i negatywnie wpływa na jakość życia chorego. Wpływa na sposób myślenia o świecie i sobie, zaburza sfery percepcji i emocji. Do osiowych objawów nerwicy zaliczamy nieustający lęk i niepokój, który stawia organizm w nieustannym stanie gotowości. Chory jest nadwrażliwy, ciągle czujny, napięty.

Psychika człowieka jest bezpośrednio sprzężona z ciałem. To, co dzieje się w naszym umyśle, znajduje odzwierciedlenie w reakcjach fizjologicznych ciała.

 Napięciowy ból głowy najczęściej stanowi konsekwencję zaburzeń nerwicowych, ale może być też czynnikiem wywołującym nerwicę.

Osoba, która nieustannie cierpi na migreny, może w końcu skrajnie objawiać się o swoje zdrowie i zachorować na tzw. nerwicę hipochondryczną.

Co więcej, nerwica najczęściej dotyka najsłabszy organ w organizmie. Może to być głowa, ale również żołądek (tzw. nerwica żołądka) lub serce (nerwica serca). Zależy to przede wszystkim z indywidualnych predyspozycji danego pacjenta. Stąd też oprócz bólu głowy mogą pojawić się też inne objawy somatyczne, takie jak m.in. nudności, drżenie mięśni, kołatanie serca itp.

Jak rozpoznać nerwicę?

Fachowe diagnozowanie zaburzeń nerwicowych to domena psychiatrów i psychologów klinicznych. Rozpoznanie jest możliwe na podstawie obrazu klinicznego pacjenta, który musi spełniać kryteria zawarte w klasyfikacjach diagnostycznych. Lekarz szczegółowo analizuje objawy, a także czas ich występowania. 

Pacjenci najczęściej rozpoznają nerwicę na podstawie charakterystycznych objawów. Przykładowo, można podejrzewać pojawienie się nerwicy w przypadku występowania uczucia lęku w połączeniu z objawami somatycznymi, takimi jak np. duszność, kołatanie serca, ból w klatce piersiowej itp. Bardzo istotne jest również określenie:

• czy objawy nawracają lub utrzymują się przewlekle
• czy są nieadekwatne w stosunku do zagrożenia lub pojawiają się bez powodu
• czy utrudniają pacjentowi codzienne funkcjonowanie i znacząco obniżają jakość życia

Zaburzenia nerwicowe sprawiają, że chory nieustannie skupia się na swoich lękach i dolegliwościach fizycznych, co dodatkowo je nasila. Zmęczenie, zdenerwowanie, lęk prowadzą do obniżenia samooceny i nastroju.

Warto przy tym pamiętać, że w przypadku zaburzeń nerwicowych, w przeciwieństwie do schorzeń psychosomatycznych, pacjent ma pełną świadomość choroby, jest w stanie stwierdzić, że jego lęk jest nieadekwatny do realnego zagrożenia, często wręcz absurdalny.

Nerwica – jak się uspokoić?

Leczenie nerwicy wymaga czasu. Bardzo często lekarze decydują się na podanie leków łagodzących objawy zaburzeń lękowych. Są to przede wszystkim środki uspokajające, obniżające napięcie, niekiedy antydepresyjne.

Niestety sama farmakologia nie uwolni chorego całkowicie od dolegliwości. Czynią je jednak łatwiejszymi do zniesienia oraz sprawiają, że możliwe jest podjęcie psychoterapii, która ma w tym przypadku kluczowe znaczenie.

Osoby cierpiące na zaburzenia lękowe mogą również dążyć do samodzielnego zredukowania napięcia i stresu. Bardzo duże znaczenie ma aktywny tryb życia oraz jak najczęstsze przebywania na świeżym powietrzu i w bliskości z naturą. Istotna jest również zdrowa dieta, bogata w magnez i witaminy z grupy B.

Bardzo dobre rezultaty można osiągnąć, stosując pomocniczo lub profilaktycznie zioła. Nie zastąpią one leczenia rekomendowanego przez lekarza czy psychoterapii, ale mogą wspomóc chorego w łagodzeniu dolegliwości. Zioła w postaci naparów lub ziołowe olejki eteryczne wykazują różne właściwości, w tym uspokajające, poprawiające nastrój i odprężające.

Zioła i olejki eteryczne wspomagające łagodzenie dolegliwości związanych z nerwicą:

• Melisa – odpręża, działa łagodnie usypiająco, łagodzi objawy somatyczne nerwicy, np. w problemach kardiologicznych, gastrycznych, zaburzeniach jelitowych. Stymuluje pracę mózgu, wzmacnia pamięć, zmniejsza nadpobudliwość. Najczęściej występuje w formie herbat i tabletek uspokajających.
• Lawenda – sprzyja w łagodzeniu stanów nerwicowych, objawów depresji, niepokoju, wyczerpania nerwowego. Bywa pomocna przy migrenach, problemach z bezsennością i innych zaburzeniach snu. W przypadku zaburzeń lękowych zaleca się picie herbatek ziołowych z lawendy oraz dodawanie kilku kropel olejku lawendowego do kąpieli. Działanie uspokajające ma również wdychanie olejku. Doustnie stosuje się kilka kropel olejku (np. dodanych do napojów lub potraw) w przypadku stanów depresyjnych. Nerwicę serca, kołatanie i stany lękowe można próbować ukoić, dodając 4 krople olejku lawendowego do gorącej wody i spokojnie wdychając przez kilkanaście minut. Przy bólach głowy zaleca się wmasowanie olejku w skronie. Przy bezsenności można zakroplić olejkiem lawendowym kilkoma kroplami na poduszkę lub rozpylić w sypialni za pomocą dyfuzora.
• Goździki – olejek goździkowy działa antystresowo. Pobudza umysł, redukuje zmęczenie psychiczne i wyczerpanie. Ułatwia też zasypianie. Stosowanie olejku goździkowego wspomaga leczenie zaburzeń neurologicznych, takich jak nerwica, depresja czy problemy z pamięcią.
• Mięta – działa rozkurczająco na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego, stąd też zalecana jest w przypadku skurczów żołądka i jelit, będących wynikiem chronicznego stresu i napięcia. Zapach świeżo zerwanych liści oraz miętowych olejków eterycznych ma działanie regeneracyjne, orzeźwiające i pobudzające dla układu nerwowego.
• Kozłek lekarski – wykazuje działanie uspokajające. Działa również nasennie, przeciwlękowo i wzmacniająco w przypadku różnego rodzaju zaburzeń układu nerwowego. Ma właściwości rozkurczowe, co znajduje zastosowanie w łagodzeniu dolegliwości somatycznych nerwicy.
• Rumianek – wykazuje delikatne działanie kojące i rozkurczowe. Pozwala się uspokoić, wyciszyć i odprężyć.

Słowa kluczowe: ból głowy, napięciowy ból głowy

Zespół chronicznego zmęczenia – przewlekłe wyczerpanie bez określonej przyczyny. Objawy i leczenie

Zespół chronicznego (przewlekłego) zmęczenia także syndrom chronicznego zmęczenia; w skrócie CFS, od angielskiego chronic fatique syndrome) to choroba, która polega na występowaniu stałego lub nawracającego uczucia wyczerpania. Do zmęczenia dochodzą inne dolegliwości takie jak bóle mięśni czy kłopoty z koncentracją.

Dołącz do Zdrowia na Facebooku!

Nie wiadomo dokładnie, ile osób choruje na CFS. Według statystyk jest to od 0,002 do 1 procenta populacji. Najczęściej chorują kobiety rasy białej z klasy średniej, w wieku od 20 do 50 lat. ZPZ dopada niemal wyłącznie dorosłych; zauważono, że są na niego podatne przede wszystkim osoby wykształcone i ambitne.

Dokładne przyczyny zespołu przewlekłego zmęczenia nie są znane. Naukowcy wysuwali różne hipotezy.

Przypuszczano, że rozwój choroby wiąże się z obecnością wirusa XMRV, jednak teza nie została udowodniona; podobnie stało się z wirusem CMV, EBV czy innymi herpeswirusami.

Możliwe, że za chorobą stoją zaburzenia układu odpornościowego i hormonalnego czy niedobory pokarmowe. Do zachorowania może (ale nie musi) przyczyniać się przewlekłe zmęczenie i stres.

Przed zdiagnozowaniem zespołu przewlekłego zmęczenia należy wykluczyć wszystkie schorzenia, które również mogą wywoływać chroniczne wyczerpanie – zarówno somatyczne, jak i psychiczne. Objawy zespołu chronicznego zmęczenia to:

• występujące przez minimum sześć miesięcy stałe lub nawracające zmęczenie, które nie ustępuje po wypoczynku i wpływa negatywnie na życie zawodowe oraz osobiste,
• problemy ze snem – zarówno nadmierna senność, jak i bezsenność,
• bóle gardła,
• bolesne i powiększone węzły chłonne na szyi lub pod pachami,
• bóle mięśni,
• bóle stawowe,
• bóle głowy o nieustalonej przyczynie, inne niż dotychczas,
• zaburzenia pamięci,
• problemy z koncentracją.

Zespołowi chronicznego zmęczenia może towarzyszyć szereg dodatkowych objawów, nie są one jednak konieczne do tego, by postawić diagnozę. Pozostałe objawy zespołu chronicznego zmęczenia to:

• przewlekły kaszel,
• zawroty głowy,
• bóle uszu,
• dzwonienie w uszach,
• poczucie suchości błon śluzowych, na przykład w ustach,
• niewyjaśnione stany zapalne,
• nudności,
• biegunki,
• wzdęcia,
• bóle brzucha,
• anoreksja,
• zaburzenia miesiączkowania,
• utrata masy ciała.

Jak leczyć zespół przewlekłego zmęczenia? Niestety – brak konkretnej przyczyny schorzenia uniemożliwia jego skuteczne leczenie. Stosuje się różne sposoby, od farmakologii po psychoterapię. Lekarz może zalecić leki o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym, a także środki przeciwdepresyjne czy uspokajające. Wskazane jest uprawianie aktywności fizycznej.

Wypalenie zawodowe ( nerwowe) w zawodzie opiekuna – Best Care – Opieka Seniora

Czym jest wyczerpanie nerwowe i w jaki sposób je rozpoznać?

Wyczerpanie psychiczne, zwane również nerwowym, to stan, w którym pod wpływem długotrwałego stresu w naszym organizmie pojawia się nadmiernie pobudzenie. Szybko popadamy w złość, łatwo wytrącić nas z równowagi i brakuje nam opanowania i spokoju nawet w sytuacjach bardzo prozaicznych.

Taki stan jeżeli przydarza się chwilowo jest czymś normalnym i nie należy od razu rozumieć go jako jednostkę choroba. Problem pojawia się w momencie, kiedy taka sytuacja ma miejsce permanentnie, gdyż organizm w ciągłym stresie jest niebezpieczny dla organizmu. To, jak długo trzeba przebywać w ciągłym stresie aby nabawić się wypalenia jest kwestią indywidualną.

U niektórych osób wystarczy jedynie seria kilku niepowodzeń, u innych – rok. Są ludzie, którzy nie odczuwają go wcale.

Jak rozpoznać wypalenie nerwowe?

Do podstawowych objawów możemy zaliczyć przede wszystkim poczucie zmęczenia oraz zbyt dużą nerwowość, która może przeradzać się w nadpobudliwość. Osoba dotknięta tym syndromem może odczuwać nadmierną ekscytację, mieć podwyższone tętno oraz doświadczać problemów z oddychaniem.

Z punktu widzenia fizjologii organizmu jest to stan, w którym nadnercza stale produkują za dużo hormonu, natomiast ciało poddawane jest zbyt dużym obciążeniom. Przeciążenie jest zresztą powodem, dla którego odczuwa się również bóle głowy oraz podwyższa się ciśnienie tętnicze.

To wszystko z kolei powoduje rozdrażnienie, zwiększające się w momencie, kiedy, paradoksalnie, hormonu nadnerczy jest po prostu za mało w stosunku do jego poprzedniego stężenia. U niektórych osób mogą pojawić się problemy ze snem lub stan, w którym czują one, że nie mogą wypocząć.

Taki przypadek związany jest z kolei ze zbyt niskim poziomem hormonu produkowanego przez nadnercza i powoduje osłabienie, brak koncentracji i niechęć do wykonywania codziennych obowiązków.
Jak w każdym zawodzie syndrom wypalenia dopada również opiekunów.

Ciągłe przebywanie z podopiecznym, który często cierpi, jest przybity, przenosi swoje czucia na opiekuna i z drugiej strony opiekun przebywający z dala od swojej rodziny, czujący rozłąkę szczególnie jest narażony na wyczerpanie nerwowe. Skrajnym objawem wypalenia psychicznego są czasowe stany lękowe. Niekiedy również schorzenia psychiczne, na przykład depresja.

Czy grozi Ci wypalenie?

Do najczęściej wymienianych objawów wyczerpania, które obserwowali u siebie opiekunowie osób starszych można zaliczyć: brak energii oraz osłabienie, utrzymujące się przez długi czas zmęczenie, poczucie ciężkości ciała, nerwowość i drażliwość, przygnębienie lub rozpacz, poczucie, iż sytuacja przerasta daną osobę, poczucie pustki, gniew, poczucie bycia bezwartościowym, lęk, odczucie braku sensu. Pojawiają się również zaburzenia snu, drętwienie kończyn, bóle głowy oraz pleców, nudności, problemy z utrzymaniem odpowiedniego poziomu ciśnienia, a także zwiększona podatność na infekcje.

Wypalenie opiekuna można podzielić na etapy, które charakteryzuje wystąpienie określonych objawów. Początkowo, w fazie pierwszej – ostrzegawczej – możemy odczuwać zmęczenie oraz obniżenie nastroju. Pojawią się takie stany jak pesymizm, bezsenność, bóle głowy i rozdrażnienie.

Ten etap można porównać do skutków przemęczenia, dlatego często jest bagatelizowany. W fazie drugiej nasilają się objawy opisane wyżej, a dodatkowo pojawiają się także odczucie apatii, beznadziejności sytuacji i własnej niekompetencji.

Opiekun na tym etapie powoli zaczyna zaniedbywać swoje obowiązki, własne potrzeby i robi się obojętny na potrzeby podopiecznego. Jest to moment, w którym niezbędne jest udzielenie fachowej pomocy, inaczej opiekun doświadczy skrajnego zmęczenia i wypalenia.

Etap trzeci to faza końcowa, w której pojawia się negatywny obraz samego siebie oraz podopiecznego, chłód emocjonalny, zobojętnienie i chęć wycofywania się z kontaktu. Wzrasta drażliwość, nasilają się konflikty. W tej fazie pojawiają się kłopoty zdrowotne, niepokój, a także zmienność nastrojów.

Jak sobie pomóc?

Często sam opiekun nie widzi, ze jest już w drugiej czy nawet trzeciej fazie wypalenia i nie chce słuchać w tej sprawie innych.

Warto jednak mieć świadomość, ze wypalenie dopaść może każdą osobę, każdego opiekuna, który pracuje z mocno obciążonymi chorobami podopiecznymi albo pracuje dużo i przez dłuższy czas.

W sytuacji, kiedy łapie nas zniecierpliwienie, zmęczenie i obniżenie nastroju warto zauważyć, jak długo się ono utrzymuje, jak się czujemy i co czujemy, kiedy przestępujemy próg domu podopiecznego. Czy zauważamy zwiększenie odczuwania jakiegoś objawu właśnie wtedy.

Jeżeli odpowiedź jest pozytywna to należy pomyśleć o urlopie albo zmniejszyć liczbę godzin pracy. Możemy też postarać się zmienić samego podopiecznego na inna osobę tzw. lżejszy przypadek, którym się zajmiemy. W przypadku fazy trzeciej warto  poprosić osoby, które nas zatrudniają o wsparcie w postaci spotkania i rozmowy z psychologiem.

Trzeba jednak pamiętać, że opieka nad potrzebującymi to jedno z tych zajęć, gdzie empatia i zainteresowanie potrzebami drugiego człowieka są szczególnie ważne i nie każdy ma predyspozycje, żeby pracować w tym zawodzie i umiejętnie czerpać z niego satysfakcję.