Zmiany nastroju przed okresem – napięcie przedmiesiączkowe

PMS związany jest z naturalnymi procesami zachodzącymi w organizmie kobiety, jednak jego objawy potrafią mocno utrudnić codzienne funkcjonowanie. Jak skutecznie poprawić komfort życia i łagodzić symptomy?

Zespół napięcia przedmiesiączkowego (PMS) – podstawowe informacje

PMS to skrót od angielskiego Premenstrual Syndrome. Nazwa tej kobiecej dolegliwości tłumaczona jest jako zespół napięcia przedmiesiączkowego. Przypadłość ta obejmuje ogromną liczbę niemal 300 różnych objawów, które mogą towarzyszyć kobietom przed nadejściem krwawienia menstruacyjnego, lecz także w jego trakcie.

Objawy PMS są niezwykle zróżnicowane i obejmują wiele narządów oraz układów. Co więcej, każdy cykl menstruacyjny, nawet w przypadku tej samej kobiety, przebiega nieco inaczej.

Symptomy PMS mogą występować tylko w niektórych cyklach bądź niemal wcale, mogą też różnić się w zależności od aktualnego stanu zdrowia, sytuacji życiowej czy czynników środowiskowych – na ich wystąpienie wpływa wiele różnych elementów.

PMS – kiedy się pojawia? Dolegliwości mogą rozpocząć się zarówno kilkanaście dni przed okresem, jak i tuż przed nim i w trakcie jego trwania. Charakterystyczne jest ustanie ich po zakończeniu krwawienia i przejściu do kolejnej fazy cyklu.

Jakie są objawy PMS?

Trudno wymienić wszystkie objawy napięcia przedmiesiączkowego – może wystąpić nawet kilkaset symptomów, zarówno fizycznych, jak i psychicznych. Wiele z nich towarzyszy kobietom również podczas okresu (Jak złagodzić objawy okresu?), utrudniając ten i tak niełatwy czas. Do najbardziej powszechnych objawów PMS zaliczyć można:

• rozdrażnienie i łatwe wpadanie w gniew,
• smutek, płaczliwość,
• biegunki lub zaparcia,
• wzdęcia,
• zatrzymywanie wody w organizmie,
• powiększenie i tkliwość piersi,
• obniżenie samooceny i spadek libido,
• ból głowy przed okresem,
• ból brzucha (w tym ból żołądka podczas okresu),
• bóle w krzyżu,
• zmęczenie, senność, osłabienie,
• niepokój i kołatanie serca,
• obniżoną koncentrację,
• zmiany skórne,
• wzrost apetytu.

Czy da się leczyć PMS?

Zespół napięcia przedmiesiączkowego leczy się objawowo. Wyjątkiem są sytuacje, kiedy objawy są wyjątkowo silne ze względu na istnienie konkretnych chorób np. o podłożu ginekologicznym – wtedy niezbędne jest leczenie choroby podstawowej.

Delikatne objawy PMS można łagodzić samodzielnie, jednak w walce z poważniejszymi potrzebna będzie pomoc specjalisty. Zaburzenia nastroju leczone są najczęściej za pomocą antydepresantów, z kolei bolesne skurcze dzięki lekom o działaniu przeciwbólowym i rozkurczowym.

Stosunkowo częstą przyczyną nasilenia objawów są zaburzenia hormonalne (problemy z hormonami mogą prowadzić nawet do braku miesiączki). Dlatego terapia hormonalna czy wprowadzenie tabletek antykoncepcyjnych zwykle pomagają unormować sytuację.

Czy PMS jest chorobą? Zdania na ten temat są podzielone nawet wśród ekspertów.

Obecnie nie istnieje taka jednostka chorobowa, jednak wielu specjalistów uważa, że warto rozważyć jej utworzenie, ponieważ zespół napięcia przedmiesiączkowego stanowi realny problem natury medycznej.

Z drugiej strony jego objawy wywołane są naturalnym fizjologicznym procesem, dlatego część osób uważa to za bezzasadne. Niezależnie od tego, jaki będzie końcowy efekt tej dyskusji, z pewnością wagi problemu nie wolno bagatelizować.

Jak radzić sobie z zespołem napięcia przedmiesiączkowego?

Istnieje wiele farmakologicznych i naturalnych sposobów na to, by zmniejszyć skalę dolegliwości związanych z zespołem napięcia przedmiesiączkowego (Jak uniknąć bolesnych miesiączek?).

Warto pamiętać, że ich skuteczność będzie uzależniona od indywidualnej reakcji kobiety – każda powinna znaleźć metody najlepiej odpowiadające swoim potrzebom w tej fazie cyklu.

Pamiętajmy też, że bardzo silne objawy wymagają konsultacji lekarskiej.

PMS to problem dotykający szerokie grono kobiet i w wielu przypadkach pojawiający się co miesiąc. Dlatego warto poznać kilka sprawdzonych sposobów na łagodzenie nieprzyjemnych objawów, a w razie potrzeby skonsultować się ze specjalistą.

PMS: objawy, przyczyny, leczenie. Czym jest, kiedy się pojawia i jak długo trwa?

• Rozdrażnienie, wahania nastrojów, nieuzasadnione wybuchy płaczu lub gniewu, wzrost wagi ciała, bezsenność, wzmożony apetyt, trądzik…
• Brzmi znajomo?
• Cały świat jest przeciwko Tobie, czy może hormony mają nad Tobą władzę?
• Jeśli jesteś tuż przed okresem, to przyczyną Twoich frustracji może być PMS, czyli zespół napięcia przedmiesiączkowego.
• Dowiedz się czym dokładnie jest PMS, jakie ma objawy i dlaczego akurat one się pojawiają.
• Znajdź odpowiedzi na pytania kiedy występuje zespół napięcia przedmiesiączkowego, jak długo trwa, a przede wszystkim – jak sobie z nim radzić?

Spis treści:Czym jest PMS?Przyczyny PMS: kiedy się pojawia?Dlaczego PMS się pojawia?Objawy PMSLeki na zespół napięcia przedmiesiączkowego?Domowe i naturalne sposobyCzy brak PMS oznacza ciążę?  

PMS – co to takiego? Czym jest zespół napięcia przedmiesiączkowego?

1. Gdy wszystko dookoła Cię irytuje, niepozmywane naczynia powodują wybuch płaczu, dżinsy nie chcą się dopiąć, chociaż dwa dni temu miałaś je na sobie i masz nagłą ochotę na wyjedzenie wszystkich zapasów pożywienia… to lepiej spójrz w kalendarz miesiączkowy i sprawdź, czy nie masz objawów PMS.

2. Czym jest ten PMS?
3. PMS to skrót od angielskiego premenstrual syndrome.
4. W języku polskim występuje pod nazwą zespołu napięcia przedmiesiączkowego(skrót ZNP).

5. Zespół napięcia przedmiesiączkowego to zbiór charakterystycznych objawów natury psychicznej, emocjonalnej i fizycznej, które uznawane są za fizjologiczne czyli naturalne.
6. Pojawiają się one regularnie w trakcie kobiecego cyklu miesiączkowego.

7. PMS występuje u kobiet w wieku rozrodczym, czyli od pierwszej do ostatniej miesiączki.

Najbardziej intensywne dolegliwości PMS obserwuje się u kobiet od 25. do 35. roku życia.

Dobra informacja jest więc taka, że objawy PMS po 40. roku życia mogą być lżejsze.

• Z symptomami PMS, przynajmniej z jednym, styka się większość kobiet.
• Część z pań może odczuwać je dość łagodnie, inne z kolei nie potrafią sobie z nimi poradzić.
• PMS stwierdza się wówczas, kiedy u kobiety pojawia się przynajmniej jeden objaw psychiczny lub somatyczny (taki, dla którego nie można zdiagnozować medycznej przyczyny).
• Ponadto, aby mówić o napięciu przedmiesiączkowym, ów objaw (lub objawy) powinien trwać od pięciu dni przed miesiączką do czwartego dnia jej trwania.
• I chociaż zespół napięcia przedmiesiączkowego często staje się powodem do żartów, to współczesne badania wykazują, że nie jest to jedynie kwestia chwilowego wahania nastrojów i wielu paniom nie jest w tym czasie do śmiechu.
• Co więcej, objawy PMS uznawane są za fizjologiczne, jedynie wtedy, gdy nie utrudniają normalnego funkcjonowania.
• Niestety silne dolegliwości, które mogą wręcz świadczyć o patologii, dotyczą nawet 20-40% kobiecej populacji.

Kiedy występuje PMS i ile trwa? Przyczyny napięcia przedmiesiączkowego

PMS występuje w drugiej połowie cyklu miesiączkowego, czyli procesu, który umożliwia prawidłowe funkcjonowanie kobiecego układu rozrodczego.

Zakładając, że cykl menstruacyjny trwa 28 dni, w jednym z podziałów wyróżnia się jego cztery fazy:

• menstruację trwającą około 4-5 dni;
• fazę folikularną trwającą około 9 dni;
• owulację, która trwa 1 dzień,
• oraz fazę lutealną trwającą średnio 14 dni (książkowo od 15. do 28. dnia cyklu). Norma zakłada czas od 10 do 16 dni.

1. I to właśnie na ostatniej fazie cyklu należy się skupić analizując syndrom napięcia miesiączkowego.
2. Czy to oznacza, że PMS może trwać aż dwa tygodnie?
3. Objawy PMS obserwuje się podczas całego okresu trwania fazy lutealnej, ale nie oznacza to, że będą one tak samo odczuwalne przez kilkanaście dni.
4. Wszystko zależy od indywidualnych predyspozycji kobiety.
5. Zazwyczaj silniejsze symptomy PMS pojawiają się na kilka dni przed wystąpieniem krwawienia miesiączkowego.

Niekiedy są odczuwalne jeszcze przez pierwsze dni menstruacji (do 4. dnia).

• PMS równie dobrze może trwać chwilę, kilka dni, ale również kilkanaście.
• Co więcej, podczas jednego cyklu kobieta może bardziej odczuć dolegliwości związane z napięciem miesiączkowym, a w kolejnym prawie ich nie zauważyć.
• Objawy PMS, podobnie, jak przebieg całego cyklu miesiączkowego, są na tyle indywidualną kwestią, że nie da się ich wrzucić do jednego worka i przyporządkować do każdego organizmu.

Co sprawia, że dokuczliwe objawy PMS w ogóle się pojawiają?

1. Badania nad poznaniem przyczyn PMS trwają od wielu lat, ale do dziś nie jest znana dokładna przyczyna (czyli etiologia) tego syndromu.

2. Podejrzewa się, że za całe to zamieszanie odpowiedzialne są zmiany zachodzące w kobiecym organizmie w przebiegu cyklu miesiączkowego, a ściślej rzecz ujmując, w trakcie wspomnianej fazy lutealnej.
3. Faza lutealna rozpoczyna się w momencie zakończenia jajeczkowania.

4. Podczas jej trwania w jajniku zostaje wykształcone ciałko żółte, a błona śluzowa macicy (endometrium) przygotowuje się do przyjęcia zapłodnionej komórki jajowej.
5. To właśnie w tym czasie dochodzi do najbardziej intensywnego wydzielania progesteronu, dzięki któremu kobiecy organizm przygotowuje się do ciąży.

6. Jeśli jednak do zapłodnienia nie dojdzie, poziom progesteronu spada, ciałko żółte obumiera, a endometrium powoli ulega degeneracji.
7. Tak kończy się jeden cykl i rozpoczyna kolejny, czyli startuje menstruacja.

8. Głównym winowajcą nieprzyjemnych odczuć podczas ostatniej fazy cyklu są więc najprawdopodobniej hormony płciowe (progesteron i estrogeny) oraz wahania ich stężenia.
9. Odpowiedzialne są one nie tylko za zmiany fizjologiczne w obrębie narządów płciowych, ale wpływają również na kondycję fizyczną, psychiczną i intelektualną kobiety.

10. Ale dlaczego zaburzenia hormonów u jednych kobiet wywołują PMS, a inne nie odczuwają dolegliwości?
11. Uważa się, że zespół napięcia przedmiesiączkowego dotyczy kobiet, które wykazują osobniczą (indywidualną) wrażliwość na fizjologiczne zmiany hormonalne.

Od smutku, poprzez gniew, aż do wybuchu płaczu, czyli objawy PMS

Współczesna literatura medyczna wyodrębnia aktualnie około 300 objawów PMS. Dzieli je na:

• objawy fizyczne PMS;
• objawy psychiczne PMS;
• objawy behawioralne PMS.

Najczęściej występujące objawy fizyczne napięcia przedmiesiączkowego to przede wszystkim:

• zaparcia;
• wzdęcia;
• zaburzenia ze strony układu pokarmowego, w tym problemy z trawieniem;
• tkliwość piersi;
• obrzęki przez gromadzenie się wody w organizmie;
• dość silne bóle głowy;
• bóle mięśnie i stawów;
• zwiększony apetyt, który prowadzi do przejadania się;
• uczucie zmęczenia;
• przyrost masy ciała;
• problemy skórne, w tym zmiany trądzikowe;
• wzmożona potliwość.

Najbardziej powszechne objawy psychiczne napięcia przedmiesiączkowego to głównie:

• obniżenie nastroju;
• smutek;
• drażliwość;
• złość;
• nieuzasadnione napady płaczu;
• nerwowość i poirytowanie;
• trudności z koncentracją i pamięcią;
• problemy ze snem, w tym bezsenność i nadmierna senność w ciągu dnia;
• napady gniewu.

Wśród objawów behawioralnych PMS wymienia się przede wszystkim:

• zmniejszenie zdolności poznawczych,
• pogorszenie widzenia, głównie analizy wzrokowo-przestrzennej.

Najbardziej dają się we znaki drażliwość i złość, których największe nasilenie przypada na około dwa dni przed menstruacją.

Zestaw objawów zespołu napięcia przedmiesiączkowego nie zawsze jest stały. Oznacza to, że w każdym cyklu kobieta może odczuwać inne dolegliwości.

Różny może być także stopień nasilenia wymienionych objawów.

Amerykańskie Stowarzyszenie Psychiatryczne zdefiniowało nawet pojęcie dysfotycznego zaburzenia przedmiesiączkowego, tzw. PMDD (od angielskiego premenstrual dysphoric disorder).

• PMDD jest ciężką formą PMS i charakteryzuje się zwiększoną mocą objawów emocjonalnych, które mają bezpośredni wpływ na jakość życia, przede wszystkim w sferze społecznej.
• Jeśli więc objawy PMS utrudniają kobiecie normalne funkcjonowanie w codziennym życiu, przypominają stany depresyjne i lękowe, to może mieć ona do czynienia z PMDD.
• Symptomów napięcia przedmiesiączkowego jest tak dużo, że trudno wyodrębnić nietypowe objawy PMS.
• Jednak, tak jak wahania nastrojów, obrzęki, tkliwość piersi czy wybuchy płaczu, są znane wielu kobietom, tak niewiele pań może wiązać z napięciem przedmiesiączkowym bóle kręgosłupa, czy nasilenie objawów alergii oraz astmy.

Czy istnieją leki na PMS? Mogę je kupić na receptę czy bez niej?

1. Ze względu na brak dostatecznej wiedzy o tym dlaczego pojawiają się objawy stanu napięcia przedmiesiączkowego, złożoności problemu i mnogości towarzyszących dolegliwości, leczenie PMS może być utrudnione.
2. Jest jednak możliwe.
3. Polega przede wszystkim na łagodzeniu konkretnych symptomów PMS.

4. Każda kobieta może doświadczać różnych dolegliwości związanych z PMS, dlatego terapia powinna być prowadzona indywidualnie i skupić się na konkretnych problemach.
5. Jeśli objawy PMS są dość łagodne i sama wiesz, jakie sposoby minimalizują związany z nimi dyskomfort, to świetna informacja.

6. Jeśli jednak zespół napięcia przedmiesiączkowego jest nadmiernie dokuczliwy i nie radzisz sobie z jego symptomami, najlepiej skonsultuj się z lekarzem.

7. W przypadku wyjątkowo nasilonych objawów PMS oraz rozpoznania PMDD zalecane jest zazwyczaj leczenie farmakologiczne w połączeniu z naturalnymi sposobami radzenia sobie z napięciem przedmiesiączkowym.
8. Lekarz może wprowadzić konkretne leki na objawy PMS, w tym leki bez recepty i na receptę.

9. W zależności od symptomów, mogą to być tabletki przeciwbólowe, rozkurczowe, a niekiedy uspokajające.
10. W niektórych przypadkach do walki z objawami PMS wprowadza się preparaty hormonalne czy leki antydepresyjne.

Naturalne leczenie napięcia przedmiesiączkowego, czyli jak złagodzić PMS innymi sposobami?

• Z objawami zespołu napięcia przedmiesiączkowego można sobie również radzić bardziej naturalnymi sposobami.
• Zanim więc sięgniesz po leki na PMS sprawdź, które sposoby na zespół napięcia przedmiesiączkowego złagodzą Twoje objawy.
• Jeśli chcesz zmniejszyć napięcie przedmiesiączkowe, spróbuj:

• wprowadzić do swojego trybu życia aktywność fizyczną i to nie tylko w okresie objawów PMS, ale na stałe. Badania potwierdzają, że ćwiczenia aerobowe, rozciągające, czy relaksacyjne pomagają zmniejszyć nasilenie objawów PMS;
• przyjrzeć się swoim nawykom żywieniowym i w razie potrzeby zmodyfikować dietę na odpowiednio zbilansowaną. Warto w tym czasie ograniczenie spożywania soli i solonych produktów. Pomyśl o zmniejszeniu spożywania węglowodanów prostych i zastąpieniu ich złożonymi. Pomóc w walce z napięciem przedmiesiączkowym może również unikanie picia alkoholu i ograniczenie kawy czy innych napojów z kofeiną
• uzupełnić niedobory pewnych grup witamin i mikroelementów. Z symptomami PMS dobrze radzą sobie m.in.: witaminy z grupy B (B1, B2, B6), kwas foliowy, witamina D, witamina E, wapń i magnez. Składniki odżywcze najlepiej dostarczać wraz z pożywieniem. Jeśli jednak nie jest to możliwe, pomyśl o dobrej jakości suplementach diety;
• spożywać naturalne preparaty ziołowe lub napary z ziół. Potwierdzone działanie na objawy PMS mają m.in. wyciąg z niepokalanka mnisiego, dziurawiec, pluskwica groniasta, rumianek, czy miłorząb;
• ograniczyć palenie tytoniu, a najlepiej skończyć z nałogiem;
• zadbać o dobry nastrój, odpoczynek i relaks;
• zapewnić sobie zdrowy sen. Postaraj się kłaść i wstawać o tych samych porach – pomoże Ci to w zwalczeniu objawów PMS, a do tego pomoże wzmocnić Twoją odporność!

Pamiętaj jednak o tym, że nawet w przypadku mniej dokuczliwych symptomów PMS, zanim wprowadzisz jakiekolwiek środki zaradcze, warto zasięgnąć porady specjalisty.

Przyczyny braku PMS przed okresem: czy brak objawów PMS może oznaczać ciążę?

1. Brak PMS przed miesiączką nie powinien stanowić powodu do niepokoju.
2. Należy pamiętać o tym, że na symptomy PMS, podobnie jak na cały cykl miesiączkowy, wpływ mają różnorodne czynniki wewnętrzne, jak i zewnętrzne.

3. Wystarczy, że zmienisz swój tryb życia, zaczniesz uprawiać sport, zmodyfikujesz dietę, rozpoczniesz jakąś kurację czy wybierzesz się w daleką podróż.
4. Wszelkie zmiany mogą wpłynąć na długość Twojego cyklu i jego poszczególnych faz, jak również wzmocnić bądź złagodzić objawy PMS.

5. Jeśli przed każdą miesiączką odczuwasz różne dolegliwości związane z PMS, a nagle przestały się pojawiać, to pomyśl o tym co ostatnio zmieniło się w Twoim życiu.
6. Może zaczęłaś biegać, a może zaczęłaś jeść więcej warzyw.

Złagodzenie objawów PMS może również nastąpić z wiekiem. Wówczas można zwyczajnie odetchnąć i cieszyć się z braku dokuczliwych symptomów.

• A czy brak PMS może wskazywać na ciążę?
• Teoretycznie tak, ale sam brak napięcia przedmiesiączkowego nie jest objawem ciąży.
• Jeśli okres się spóźnia, PMS się nie pojawia, a Ty masz uzasadnione obawy, że możesz być w ciąży, to najlepiej spokojnie poczekaj na odpowiedni moment i wykonaj test ciążowy. 

PMS (Zespół napięcia przedmiesiączkowego) – jak łagodzić jego objawy?

Napięcie przedmiesiączkowe Ból menstruacyjny
Kwasy Omega 3

PMS (premenstrual syndrome) to problem dotyczący wielu kobiet. Jak rozpoznać objawy zespołu napięcia przedmiesiączkowego i jak sobie z nimi radzić za pomocą preparatów dostępnych w aptece bez recepty? Radzi ekspert allecco.pl.

1. PMS – co to?

• 2. Objawy PMS
• 3. PMS – czynniki ryzyka
• 4. Domowe sposoby na PMS
• 5. Środki łagodzące PMS dostępne bez recepty
• 6. Hormonalne leki na PMS

PMS – co to?

PMS, czyli zespół napięcia przedmiesiączkowego, dotyka około 40% kobiet. Przypadłość ta wiąże się z całym szeregiem objawów, występujących kilka dni przed miesiączką. U części kobiet, symptomy PMS są łagodne.

U innych ze względu na duży stopień nasilenia, w istotny sposób utrudniają codzienne aktywności. Mogą wpływać na zdrowie psychiczne, życie rodzinne i zawodowe.

Uważa się, że zespół napięcia przedmiesiączkowego (PMS – premenstrual syndrome) częściej pojawia się u kobiet w wieku 25-35 lat, a także wśród niezamężnych i tych, które mieszkają na obszarach o niskim statusie społeczno-ekonomicznym.

PMS – kiedy pojawiają się objawy? W ostatniej fazie cyklu miesiączkowego, zwanej fazą lutealną. Objawy PMS ustępują wraz z rozpoczęciem krwawienia miesiączkowego. Nie do końca wiadomo czym dokładnie spowodowane jest występowanie PMS.

Wpływ może mieć zmiana poziomu hormonów w organizmie, do której dochodzi w trakcie fazy lutealnej i zwiększona wrażliwość pewnych kobiet na te wahania. Następuje wówczas obniżenie poziomu estrogenów i wzrost poziomu progesteronu. Przed wystąpieniem miesiączki, poziom progesteronu gwałtownie spada.

Uważa się, że to m.in. właśnie progesteron oraz jego metabolity są odpowiedzialne za występowanie zespołu napięcia przedmiesiączkowego. Wielu kobietom nieprzyjemne dolegliwości utrudniają normalne funkcjonowanie, jednak nie należy poddawać się temu stanowi.

Istnieje wiele sposobów, które ułatwią przetrwanie tych szczególnych dni. Warto zatem poznać metody radzenia sobie z tym problemem.

Objawy PMS

Zespół napięcia przedmiesiączkowego wiąże się z różnymi objawami. U każdej kobiety mogą wystąpić inne dolegliwości. Ich natężenie i czas utrzymywania również może się różnić.

Co więcej, odczuwane symptomy mogą się zmieniać w kolejnych cyklach. Dotychczas, wyodrębniono ponad 150 symptomów, związanych z PMS. Objawy psychiczne, fizyczne, a także zaburzenia snu często pogarszają komfort życia.

Najczęstsze objawy PMS to:

•     rozdrażnienie,
•     huśtawka nastroju,
•     agresja,
•     smutek,
•     depresja,
•     zmęczenie i apatia,
•     problemy z koncentracją,
•     niezdarność,
•     problemy ze snem,
•     bolesność, nadwrażliwość piersi,
•     ból w podbrzuszu, wzdęcia
•     problemy trawienne,
•     zatrzymanie wody w organizmie,
•     bóle głowy,
•     puchnięcie nóg, twarzy,
•     wzrost masy ciała.

Aby rozpoznać zespół napięcia przedmiesiączkowego, kobiecie zaleca się prowadzenie specjalnego dzienniczka, w którym na bieżąco odnotowuje ona informacje na temat odczuwanych objawów. W Internecie dostępnych jest wiele arkuszy, które ułatwiają takie obserwacje. Jednym z częściej polecanych kwestionariuszy, m.in.

ze względu na łatwość jego wypełniania, jest Daily Record of Severity of Problems. Najlepiej, aby uzupełniać rubryki przez 2 kolejne cykle. Pozwala to uzyskać dość szczegółowe informacje o rodzaju i stopniu nasilenia symptomów. Bóle piersi, rozdrażnienie, złość i rozchwianie emocjonalne uznawane jest za jedne z najbardziej dokuczliwych objawów PMS.

Zazwyczaj pojawiają się one ok. 6 dni przed planowaną miesiączką, a ich największe nasilenie przypada głównie na 2 dni przed krwawieniem. Aby prawidłowo zdiagnozować zespół napięcia przedmiesiączkowego, często należy wykluczyć inne przyczyny, takie jak np. zaburzenia pracy tarczycy lub zespół policystycznych jajników.

Objawy PMS zanikają w trakcie ciąży i po menopauzie.

PMS – czynniki ryzyka

Badania związane z zespołem napięcia przedmiesiączkowego pokazują, że czynniki genetyczne mają istotny wpływ na pojawienie się objawów tej przypadłości.

Kobiety, których matki doświadczyły PMS, mają większe szanse no ta, że u nich również pojawią się podobne symptomy.

Inne czynniki ryzyka, które zwiększają prawdopodobieństwo pojawienia się dolegliwości związanych z zespołem napięcia przedmiesiączkowego to:

•     życie w długotrwałym stresie,
•     nieprzebywanie w związku,
•     wysoki indeks masy ciała (BMI),
•     zaburzenia psychiczne w przeszłości,
•     niedobory witamin i składników mineralnych.

Niektórzy eksperci uważają, że napięcie przedmiesiączkowe pojawia się częściej również u osób, u których miesiączka trwa dłużej niż przeciętnie. Dyskusyjne jest uznawanie kofeiny za jeden z czynników ryzyka rozwoju omawianego zaburzenia. W ostatnich latach przeważa jednak pogląd, że zwiększone spożycie kofeiny nie wpływa na pojawienie się objawów PMS.

Domowe sposoby na PMS

Istnieją naturalne metody na wyeliminowanie lub przynajmniej złagodzenie objawów zespołu napięcia przedmiesiączkowego. W profilaktyce oraz leczeniu PMS warto postawić zarówno na aktywność fizyczną, jak i zdrowe odżywianie.

Ćwiczenia, zwłaszcza aerobowe, a także joga, mają potwierdzony korzystny wpływ na łagodzenie oznak napięcia przedmiesiączkowego. Bycie aktywnym fizycznie wpływa pozytywnie na nastrój, koncentrację, zmniejsza zmęczenie i dodaje energii.

Najlepiej wybrać taką formę aktywności, która sprawia przyjemność i jest dostosowana do indywidualnych możliwości fizycznych. Zdrowa dieta i ograniczenie pewnych grup produktów,  pomaga złagodzić objawy PMS:

•     picie dużej ilości płynów, w szczególności wody,
•     spożywanie zalecanej ilości porcji warzyw i owoców,
•     unikanie nadmiernych ilości soli, która może dodatkowo zatrzymywać wodę w organizmie,
•     rezygnacja z alkoholu i papierosów,
•     spożywanie posiłków lekkostrawnych i niewzdymających.

Aktywność fizyczna i zdrowy sposób odżywiania to nie jedyne możliwości, które pomagają radzić sobie z nieprzyjemnymi dolegliwościami. Ważnym aspektem jest znalezienie własnych sposobów na pokonywanie stresu. Mogą to być zarówno medytacje, ćwiczenia oddechu, rozmowa z bliską osobą, jak również wspomniane już uprawianie sportu.

Korzystne efekty może przynieść również psychoterapia. Zbliżając się do ostatniej fazy cyklu menstruacyjnego, warto przywiązać większą uwagę do odpowiedniego wypoczynku i regeneracji. Zaleca się też regularne kontakty towarzyskie i dbanie o relacje z najbliższymi.

Wymienione naturalne sposoby na PMS są szczególnie istotne w fazie lutealnej cyklu, kiedy to pojawiają się typowe objawy napięcia przedmiesiączkowego.

Objawy zespołu napięcia przedmiesiączkowego można łagodzić również za pomocą odpowiednich preparatów doustnych. Tabletki na PMS zawierają wyciągi ziołowe, witaminy i minerały. Zgodnie z aktualnym stanem wiedzy, najlepsze efekty przynoszą głównie takie rośliny jak niepokalanek pospolity i szafran.

Inne zioła, które mogą zmniejszać nieprzyjemne objawy, to m.in. dziurawiec zwyczajny, miłorząb japoński, a także olej z wiesiołka. Wspomagająco, przy problemach z trawieniem i wzdęciach, które mogą wystąpić w czasie ostatniej fazy cyklu menstruacyjnego, pomocna jest melisa, rumianek, mięta i koper włoski.

Leki na PMS zawierające wyciąg z niepokalanka to np. Castagnus i Cyclodynon. Preparaty te wpływają na gospodarkę hormonalną, przywracając równowagę estrogenowo-progesteronową. Niepokalanek reguluje również poziom prolaktyny, łagodząc objawy PMS.

Aby doszło do normalizacji odczuwanych symptomów napięcia przedmiesiączkowego, leki na PMS należy przyjmować przynajmniej trzy miesiące. W przypadku leków ziołowych wymagany jest dłuższy okres stosowania w celu uzyskania pełnego i długotrwałego efektu terapeutycznego. Zwykle zażywa się jedną tabletkę dziennie.

Jeśli po upływie 90 dni objawy nie ustąpią bądź się nasilą, warto zasięgnąć porady lekarza.  

Tabletki na PMS dostępne bez recepty warto stosować wówczas, gdy naturalne metody nie przynoszą wystarczających efektów. Poza preparatami roślinnymi, można również sięgnąć po leki lub suplementy z wapniem i witaminą D.

Wapń wykazuje korzystne działanie w łagodzeniu objawów natury psychicznej, jak i fizycznej. Sugeruje się również, że magnez, witamina B6 i preparaty multiwitaminowe mogą łagodzić napięcie przedmiesiączkowe.

Skuteczność tych substancji nie została  jednak ostatecznie potwierdzona w kontekście PMS.

Co warto zastosować na ból brzucha wynikający z zespołu napięcia przedmiesiączkowego? Można sięgnąć po leki przeciwbólowe, które skutecznie zmniejszą ból brzucha zarówno przed miesiączką, jak i w trakcie krwawienia. Są to substancje, należące do grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Wykazują działanie przeciwbólowe, przeciwgorączkowe i przeciwzapalne. Do najczęściej stosowanych leków należą:

Na szczególną uwagę zasługuje paracetamol, zawarty w takich produktach jak: Apap, Apap Extra, Panadol Extra. Lek ten działa przeciwbólowo i przeciwgorączkowo. Ze względu na brak efektów ubocznych ze strony przewodu pokarmowego może być on stosowany u osób z problemami żołądkowymi. Leczenie przy użyciu paracetamolu jest bezpieczne także dla osób z nadciśnieniem i astmą.

Hormonalne leki na PMS

Przy objawach utrudniających normalne funkcjonowanie, kiedy nie pomagają domowe sposoby oraz preparaty na PMS dostępne bez recepty, niezbędna może okazać się wizyta u lekarza ginekologa. Specjalista dobierze leczenie umożliwiające pozbycie się uciążliwych dolegliwości.

Najczęściej jest to terapia hormonalna dostosowana indywidualnie do pacjentki. Niektóre kobiety zauważają pozytywne efekty po zastosowaniu substancji należących do inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI). Leki te są powszechnie stosowane również w leczeniu depresji.

Skuteczność SSRI w łagodzeniu objawów PMS wynika z zaobserwowania niższego poziomu serotoniny we krwi kobiet, które doświadczają zespołu napięcia przedmiesiączkowego. Początkowo, leczenie opiera się na niższych dawkach SSRI, a w przypadku braku oczekiwanych efektów, zaleca się większe dawki tych preparatów.

Lekarz może rekomendować ich przyjmowanie jedynie w trakcie fazy lutealnej lub w sposób ciągły.

Biorąc pod uwagę hormonalne przyczyny PMS, wielu kobietom zaleca się stosowanie hormonów, a dokładniej dwuskładnikowych tabletek antykoncepcyjnych nowej generacji. Ich systematyczne przyjmowanie przez okres 3 miesięcy wykazało istotne złagodzenie objawów PMS.

Przy dużym nasileniu dolegliwości, można zastosować preparaty miejscowe zawierające hormony. Leki hormonalne na PMS nie są pozbawione działań niepożądanych. Im większe dawki są stosowane i im dłuższy jest czas ich przyjmowania, tym ryzyko skutków ubocznych jest większe.

Dlatego w każdym przypadku, należy indywidualnie rozważyć stosunek korzyści do ryzyka i dobrać odpowiednie preparaty.

Zespół napięcia przedmiesiączkowego dotyka nie tylko kobiety, ale również jej partnera, dzieci, przyjaciół, a nawet współpracowników. Dokuczliwe objawy, utrudniające codzienne aktywności i mniejsza radość życia to istotny problem, wymagający odpowiedniego leczenia. Skuteczne leki na PMS w połączeniu z niefarmakologicznymi metodami, pomagającymi złagodzić odczuwane objawy, umożliwią normalne funkcjonowanie i poprawią jakość życia.

Bibliografia:

1. Tkaczuk-Włach J., Sobstyl M., Syty K., Łepecka-Klusek C., Jakiel G., Zespół napięcia przedmiesiączkowego, Menopause Review/Przegląd Menopauzalny, 2009, 8, (6), s. 339-343.
2. Mohib A., Zafar A., Najam A., Tanveer H., Rehman R., Premenstrual Syndrome: Existence, Knowledge, and Attitude Among Female University Students in Karachi, Cureus, 2018, 10, (3), e2290,  doi:10.7759/cureus.2290

Kto dla Was pisze?

Ekspert allecco.pl o sobie: Nazywam się Dominika Pagacz-Tokarek. Bycie farmaceutą to dla mnie nie tylko zawód, ale przede wszystkim możliwość niesienia pomocy innym w zakresie zdrowia. Aby robić to coraz lepiej, ciągle się uczę i doszkalam. W wolnym czasie czytam książki i układam puzzle. Lubię też aktywnie spędzać czas w gronie rodzinnym.

Artykuł nie stanowi porady medycznej, ani opinii farmaceuty lub dietetyka dostosowanej do indywidualnej sytuacji pytającego.

Uzyskane informacje stanowią jedynie generalne zalecenia, które nie mogą stanowić wyłącznej podstawy do stosowania określonej terapii, zmiany nawyków, dawkowania produktów leczniczych, itp.

Przed podjęciem jakichkolwiek działań mających wpływ na życie, zdrowie lub samopoczucie należy skontaktować się z lekarzem lub innym specjalistą, w celu otrzymania zindywidualizowanej porady.

Masz pytania? Napisz po bezpłatną poradę: [email protected]

Zespół napięcia przedmiesiączkowego (PMS)

Mianem zespołu napięcia przedmiesiączkowego (PMS, Premenstrual Syndrome) określa się zespół dolegliwości występujących w drugiej fazie cyklu miesięcznego kobiety i ustępujących w momencie rozpoczęcia miesiączki. Do głównych objawów PMS zalicza się zmiany nastroju, drażliwość nerwową oraz kłujący, silny ból nadbrzusza. Według danych szacunkowych, zespołu napięcia przedmiesiączkowego doświadcza około połowa kobiet.

1. Przyczyny i objawy PMS

Po owulacji w organizmie kobiety dochodzi do spadku poziomu estrogenu i wzrostu poziomu progesteronu.

Wysoki poziom progesteronu utrzymuje się niemal do końca drugiej fazy cyklu, obniżając się tuż przed krwawieniem miesiączkowym.

Wyniki badań naukowych sugerują, że to progesteron oraz jego metabolity przyczyniają się do objawów PMS, oddziałując na organizm kobiety (zwłaszcza na ośrodkowy układ nerwowy).

Symptomy zespołu napięcia przedmiesiączkowego to nie tylko ból w nadbrzuszu oraz wahania nastroju. Kobieta może doświadczać również bezsenności, spadku libido, obniżenia nastroju, problemów z koncentracją, braku zainteresowań i ogólnego zniechęcenia.

Upośledzenie zdolności koncentracji, zapamiętywania, uczenia się i kojarzenia, a także większa podatność na objawy depresyjne to wynik działania gestagenów (należy do nich progesteron).

Mogą także pojawiać się dolegliwości somatyczne: ból brzucha, bolesne napięcie gruczołów sutkowych, zawroty i bóle głowy, nudności, skłonność do omdleń, wzrost apetytu, uczucie pęcznienia i rozpierania w obrębie miednicy, oraz tymczasowy wzrost masy ciała (wynik zatrzymywania wody w organizmie). Na skórze może pojawić się trądzik, nierzadko dochodzi również do kołatania serca.

2. Jak leczyć PMS?

Zespół napięcia przedmiesiączkowego to nie wyrok. Dzięki prostym działaniom można złagodzić lub całkowicie wyeliminować objawy PMS. Kluczowe znaczenie w leczeniu i profilaktyce zespołu napięcia przedmiesiączkowego ma właściwa dieta. W walce z PMS pomocne mogą być również leki.

Jeśli przed każdą miesiączką doświadczasz uciążliwych dolegliwości, zastosuj się do następujących wskazówek:

• Ogranicz spożycie soli – w ten sposób unikniesz nadmiernego zatrzymywania wody w organizmie.
• Pij dużo wody i spożywaj owoce o działaniu moczopędnym (np. arbuzy), by usunąć nadmiar wody z organizmu.
• Na kilka dni przed okresem zrezygnuj z alkoholu i słodyczy. Postaw na lekkostrawne, niewzdymające dania.
• Posiłki spożywaj powoli, gryź dokładnie każdy kęs, by usprawnić proces trawienia.
• Zadbaj o właściwą podaż witamin (A, C, E i z grupy B) oraz mikroelementów.
• Jeśli zmagasz się z bolesnością piersi, lekarz może zalecić przyjmowanie bromokryptyny, która obniża poziom prolaktyny.
• Przy bólu brzucha pomocne są niesteroidowe leki o działaniu przeciwzapalnym.
• Jeżeli PMS objawia się u ciebie depresją i nadpobudliwością, stosuj w porozumieniu z lekarzem leki przeciwdepresyjne i uspokajające.
• Odstaw używki – zamiast kawy pij melisę.

Zespół napięcia przedmiesiączkowego to powszechny problem. Nie oznacza to jednak, że kobiety są skazane na uciążliwe dolegliwości związane ze spadkiem poziomu progesteronu. Zmiany w diecie oraz niektóre leki mogą znacząco poprawić jakość życia kobiety w okresie przed krwawieniem miesiączkowym.

Te objawy związane z menstruacją dotyczą nawet 80% kobiet! Ciebie również?

Napięcie przedmiesiączkowe (PMS) to zespół objawów, pojawiających się przede wszystkim przed rozpoczęciem miesiączki. Dotyczą one nawet 80% kobiet i objawiają się w różny sposób oraz w różnym natężeniu. Jak wyglądają fizyczne i psychiczne objawy napięcia przedmiesiączkowego? W jaki sposób można je złagodzić? Ile trwa napięcie przedmiesiączkowe (PMS)?

Ile razy słyszałaś, że twój zły humor, niezadowolenie, marudzenie czy generalne wkurzenie to wina tych trzech liter, magicznego i owianego tajemnicą PMS? W zasadzie już od okresu dojrzewania dziewczyny nie przestają mierzyć się ze stwierdzeniami, że na pewno są nerwowe i rozchwiane emocjonalnie, bo mają właśnie okres. Nie tylko stwierdzenie to („a co, masz okres?”, „nie dotykaj, bo ugryzie”) jest krzywdzące, bo społecznie daje przyzwolenie dziewczynom na zły humor tylko wtedy kiedy mają miesiączkę. Normalnie nie możemy przecież powiedzieć, że coś nam nie pasuje, nie zgodzić się na coś, być smutne czy po prostu złe, prawda?

Ale druga kwestia to… mijanie się z prawdą.

Fakty mówią inaczej i choć owszem, możesz czuć się w czasie okresu osłabiona, odczuwać dokuczliwy ból w podbrzuszu i generalnie chcieć leżeć w łóżku i nie rozmawiać z nikim, nie ma to nic wspólnego z PMS.

Po prostu jesteś w konkretnym momencie cyklu, a twój organizm pracuje na wytężonych obrotach. Co miesiąc przygotowuje cię przecież do (czy tego chcesz, czy nie) ciąży.

PMS to po angielsku premenstrual syndrome, a po polsku to zespół napięcia przedmiesiączkowego. Jak już sama nazwa wskazuje – PRZEDmiesiączkowego.

To ten czas, kiedy twoje ciało dostaje sygnał, że czas na okres, zmienia się w organizmie poziom hormonów i każdy na to zjawisko reaguje po prostu inaczej. Niektóre z nas są bardziej wrażliwe, inne niczego nie zauważają.

Tak więc z fizjologicznego punktu widzenia „to nie w czasie krwawienia odczuwamy największe oddziaływanie cyklu menstruacyjnego na nasze psychiczne samopoczucie”, o czym w swojej książce „Radość z kobiecości” piszą Nina Brochmann i Ellen Stokken Dahl. Problemy zaczynają się przed miesiączką.

„Dolegliwości pojawiają się pomiędzy owulacją a miesiączką, w tak zwanej fazie poowulacyjnej lub lutealnej. Gdy w końcu dostajemy okres, hormonalne ciśnienie spada, a dolegliwości znikają w ciągu pierwszych dni krwawienia”, piszą autorki.

A teraz głowa do góry – aż od 80 do 95% kobiet na świecie w wieku rozrodczym doświadcza choćby łagodnych nieprzyjemności związanych z zespołem napięcia przedmiesiączkowego. Najczęściej pierwsze objawy związane z PMS pojawiają się dopiero po ukończeniu dwudziestego roku życia.

Jakie więc są dokładne objawy zespołu napięcia przedmiesiączkowego?

Napięcie przedmiesiączkowe – objawy fizyczne

Napięcie przedmiesiączkowe może objawiać się w postaci nawet 300 różnych symptomów, o różnym stopniu nasilenia.

Fizyczne objawy napięcia przedmiesiączkowego pojawiają się na około 7-10 dni przed okresem.

Mogą one być bardzo dokuczliwe i utrudniać życie, choć jak już wspomniałyśmy wyżej, większość kobiet jest z nimi w stanie normalnie funkcjonować. Po prostu – da się żyć.

Do objawów tych zaliczają się:

• nadwrażliwość i powiększenie piersi,
• bóle głowy,
• bóle podbrzusza,
• problemy układu trawienno-wydalniczego, takie jak wzdęcia, niestrawność, biegunki, zaparcia,
• zwiększone uczucie głodu, tzw. wilczy apetyt,
• bóle mięśni i stawów,
• pojawienie się trądziku lub pojedynczych wyprysków, generalnie gorszy stan cery,
• zatrzymanie wody w organizmie – pojawienie się opuchlizny nóg i uczucia ciężkości,
• chwilowy wzrost wagi ciała,
• kołatania serca i drżenie rąk.

Napięcie przedmiesiączkowe – objawy psychiczne

Napięcie przedmiesiączkowe objawia się nie tylko pod postacią dolegliwości fizycznych. Symptomy, świadczące o zbliżającej się miesiączce dotykają kobiety przede wszystkim na tle psychicznym. To również jest czas, w którym mogą nasilić się objawy chorób, na które normalnie cierpimy. Mowa tu o migrenie, epilepsji czy astmie.

Do najczęstszych objawów związanych z psychiką i rozchwianiem hormonalnym zaliczane są:

• rozdrażnienie,
• ogólny niepokój, napady lęku,
• senność lub bezsenność,
• osłabienie, brak energii,
• obniżenie odporności organizmu – możliwe są nawet drobne infekcje,
• płaczliwość oraz wahania nastroju,
• nieuzasadnione napady złości oraz smutku,
• poczucie bezsilności,
• spadek samooceny i poczucia własnej wartości,
• nadwrażliwość,
• irytacja,
• szybkie zmiany nastrojów,
• problemy z pamięcią oraz koncentracją,
• spadek libido.

Objawy psychiczne spowodowane są tak zwaną „huśtawką hormonalną”, której może (ale nie musi) doświadczać część z nas.

Jeśli u kobiety występują wyłącznie objawy PMS o podłożu psychicznym, nazywane jest ono napięciem przedmiesiączkowym dysforycznym. I najczęściej po prostu jest nie do zniesienia.

Na tego typu zaburzenia, które często wykluczają nas w tym czasie z życia, cierpi od trzech do ośmiu procent kobiet.

Napięcie przedmiesiączkowe – jak je łagodzić?

Jak już ustaliliśmy, napięcie przedmiesiączkowe to zespół nieprzyjemnych dolegliwości poprzedzających menstruację. Mogą one utrudniać normalne funkcjonowanie, powodować uczucie dyskomfortu, a nawet zaburzać całkowicie rytm dnia. Jak złagodzić objawy napięcia przedmiesiączkowego?

W przypadku bardzo intensywnego bólu, utraty przytomności, krwotoków z nosa czy innych poważnych symptomów należy zasięgnąć porady lekarza.

Jeśli jednak ból czy wahania nastrojów nie wykraczają poza przyjętą normę, możesz za pomocą domowych sposobów oraz środków dostępnych bez recepty złagodzić niektóre z symptomów stanu napięcia przedmiesiączkowego.

W tym czasie po prostu zaopiekuj się sobą, nie wymagaj od siebie za wiele, daj sobie czułość i zadbaj o podstawowe potrzeby organizmu słuchając go!

W walce z bólem podczas zespołu napięcia przedmiesiączkowego, oprócz środków przeciwbólowych pomóc mogą również ciepłe okłady z termoforu umieszczone w bolesnym miejscu. W złagodzeniu symptomów bólowych wsparciem będą także ciepłe kąpiele z dodatkiem ziół.

Jednak najważniejsza w objawowym leczeniu PMS jest profilaktyka, polegająca na prowadzeniu zdrowego trybu życia. Odpowiednia dieta, bogata w owoce i warzywa pomaga w ograniczeniu przykrych dolegliwości, towarzyszących zespołowi napięcia przedmiesiączkowego.

Przed okresem szczególnie zalecane jest spożywanie potraw zawierających żelazo, ponieważ krwawienie naraża organizm na dużą utratę tego pierwiastka. Warto również ograniczyć spożycie kofeiny, soli oraz cukru, a także tłustych i ostrych potraw. Ich nadmierne spożycie może zaburzać gospodarkę hormonalną i powodować nasilenie się objawów napięcia przedmiesiączkowego.

Warto również wprowadzić drobne zmiany w codziennym stylu życia. Umiarkowany wysiłek fizyczny np. spacer, joga czy basen pomogą ci rozładować napięcie oraz uporać się ze stresem. Podczas aktywności fizycznej w mózgu zostają wytworzone endorfiny, znane jako hormony szczęścia, które pomagają w utrzymaniu dobrego samopoczucia.

Zmęczenie osłabia organizm, dlatego szczególnie przed miesiączką warto zadbać o odpowiednią ilość snu – minimum siedem i pół godziny dziennie. Zasadą zdrowego i jakościowego snu jest również to, by w miarę możliwości zasypiać przed północą, dlatego postaraj się stosować do tego zalecenia.

W złagodzeniu dolegliwości bólowych pomoże również chwilowa zmiana stylu ubierania. Jeśli odczuwasz ból piersi lub brzucha, postaw na nieco luźniejsze i wygodniejsze ciuchy, a usztywniany stanik zmień na miękki, bawełniany.

Napięcie przedmiesiączkowe – kiedy potrzebujemy lekarza?

Napięcie przedmiesiączkowe spowodowane jest zmianami hormonalnymi w organizmie kobiety. Odczuwanie pewnych dokuczliwych symptomów jest zupełnie naturalne. Co jednak w przypadku, gdy dolegliwości stają się szczególnie bolesne i nieznośne, powodują utraty przytomności oraz uniemożliwiają normalne funkcjonowanie?

Opisane wyżej objawy to tak zwane silne napięcie przedmiesiączkowe. Jeśli oznaki nadchodzącej miesiączki utrudniają ci funkcjonowanie lub trwają nawet po zakończeniu krwawienia oznacza to, że w twoim organizmie została zaburzona równowaga hormonalna. Każdy objaw takiego odchylenia od normy należy skonsultować z lekarzem ginekologiem.

Jak wygląda leczenie silnego napięcia przedmiesiączkowego? Bardzo ważna jest samoobserwacja – jeśli symptomy te nasilają się tylko co jakiś czas lub w określonych sytuacjach, należy określić, co powoduje ich wzmocnienie.

Czynnikiem, który może powodować nasilenie objawów PMS mogą być stres lub zła dieta. Ważne jest, by w miarę możliwości wykluczyć je ze swojego życia. O każdej obserwacji tego typu poinformuj swojego lekarza. Informacje takie mogą pomóc w doborze odpowiedniego leczenia.

Najczęściej powodem silnego napięcia przedmiesiączkowego jest zaburzenie równowagi hormonalnej organizmu. Z tego powodu często do wyrównania ich poziomu stosowane są środki antykoncepcyjne oraz środki farmakologiczne, zawierające w sobie odpowiednie dawki hormonów (np. estrogenu).

Jeśli objawy dysforyczne PMS powodują potęgowanie istniejących chorób związanych z psychiką, czujesz się naprawdę źle i masz stany depresyjne, koniecznie poinformuj o tym swojego psychiatrę lub terapeutę. Lekarz poinstruuje cię, jak postępować w takich sytuacjach, oraz w razie potrzeby przepisze odpowiednie leki łagodzące napięcie i redukujące poziom stresu.

Przede wszystkim bądź dla siebie w tym czasie wyrozumiała i zaopiekuj się sobą, jak najlepszą przyjaciółką. Nie odmawiaj sobie tego, na co masz ochotę. Twój organizm najlepiej podpowie ci, co w tym trudnym czasie da ci ukojenie.